Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng nói chung và rủi ro tín dụng nói riêng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- NGUYỄN THÀNH LUÂN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH MỘC HÓA, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Long An, tháng 12 năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN -------------------------------- NGUYỄN THÀNH LUÂN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH MỘC HÓA, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 08.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. LÊ ĐÌNH VIÊN Long An, tháng 12 năm 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thành Luân
ii LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian làm việc hết sức nghiêm túc, tác giả đã hoàn thành luận văn cao học ngành Tài chính - Ngân hàng với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An”. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy (Cô) trường Đại học Kinh Tế Công Nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, trang bị kiến thức nền tảng cho tác giả trong quá trình học tập tại trường. Đồng thời, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy GS. TS. Lê Đình Viên đã nhiệt tình hướng dẫn tạo mọi điều kiện, động viên và giúp đỡ cho tác giả trong cả quá trình nghiên cứu này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc BIDV Mộc Hóa, gia đình đã tạo điều kiện, động viên, hỗ trợ tác giả rất nhiều để có thể hoàn thiện luận văn này. Mặc dù tác giả đã cố gắng hết sức nhưng do khả năng có hạn nên chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, tác giả rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, đánh giá của các thầy cô giáo và các bạn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Tác giả thực hiện luận văn Nguyễn Thành Luân
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Hệ thống Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế vì được xem như hệ hống tuần hoàn vốn của từng quốc gia và toàn cầu. Đặc biệt là hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản của ngân hàng, đem lại nguồn thu chủ yếu của các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, vấn đề mà các ngân hàng thương mại đang phải đối mặt là rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng gây ra tổn thất về tài chính, giảm giá trị thị trường của vốn ngân hàng, trong trường hợp nghiêm trọng hơn có thể làm cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng bị thua lỗ, thậm chí là phá sản ngân hàng. Các biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng cần được nghiên cứu đưa ra phù hợp với đặc điểm hoạt động kinh doanh của từng ngân hàng. Do đó, luận văn này được thực hiện nhằm phân tích, đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 – 2018. Qua đó, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng quản trị rủi ro tín dụng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa thời gian tới. Kết quả nghiên cứu đã giải quyết được vấn đề đặt ra: - Tập hợp những lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại; đo lường các chỉ tiêu cho vay; các biện pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại; - Phân tích thực trạng hoạt động cho vay; thực trạng rủi ro tín dụng; các biện pháp đã được thực hiện nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 - 2018. Xác định những tồn tại và tìm những nguyên nhân cốt lõi liên quan môi trường kinh doanh, yếu tố năng lực thẩm định xuất phát từ con người bên cạnh là việc kiểm tra, kiểm soát sau cho vay, từ đó cho thấy còn nhiều lỗ hỏng dẫn đến tiềm ẩn rủi ro tín dụng - Đề xuất những giải pháp, kiến nghị phù hợp tình hình thực tế trên địa bàn để nhằm nâng cao khả năng quản trị rủi ro tín dụng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa thời gian tới./.
iv ABSTRACT The banking system plays an important role in the economy because it is considered as the capital circulation system of each country and globally. Credit activities, in particular, are the basic activities of the bank, generating a major source of revenue for commercial banks. However, the problem that commercial banks are facing is credit risk. Credit risks cause financial losses, reduce the market value of bank capital, and in more serious cases can cause the bank's business operations to suffer losses, even bank bankruptcy. . Measures to prevent and limit credit risks should be researched to suit the characteristics of business activities of each bank. Therefore, this thesis is conducted to analyze and assess the current situation of credit risk management at BIDV, Moc Hoa branch in the period of 2016 - 2018. Thereby, offering some solutions to improve the management ability credit risk management at BIDV, Moc Hoa branch in the near future. The research results have solved the issues: - Gathering the basic theories about credit risk at commercial banks; measure loan criteria; measures to limit credit risks of commercial banks; - Analyzing the status of lending activities; the situation of credit risk; Measures were taken to limit credit risks at BIDV, Moc Hoa branch in the period of 2016 - 2018. Identify the shortcomings and find the underlying causes related to the business environment, factors of competence. The intention comes from the people next to the inspection and control after lending, which shows that there are many holes leading to potential credit risks. - Proposing solutions and recommendations suitable to the actual situation in the area to improve credit risk management ability at BIDV, Moc Hoa branch in the coming time./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... .i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... .ii NỘI DUNG TÓM TẮT ................................................................................................ iii ABSTRACT .................................................................................................................. iv MỤC LỤC ..................................................................................................................... .v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... ...ix DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... ......x DANH MỤC HÌNH VẼ .............................................................................................. .xi PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Sự cần thiết của đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 2 2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................ 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2 3. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................... 2 4. Phạm vi nghiên cứu................................................................................................... 2 4.1. Phạm vi về không gian địa điểm ........................................................................ 2 4.2. Phạm vi về thời gian .......................................................................................... 3 5. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 3 7. Đóng góp mới của luận văn ...................................................................................... 3 8. Tống quan tài liệu nghiên cứu trước ......................................................................... 3 9. Kết cấu của luận văn ................................................................................................. 5 CHƯƠNG 1 ................................................................................................................... 6 TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............................................................................................................ 6
vi 1.1. Lý luận về rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng ................................... .6 1.1.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng ...................................................................... ..6 1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng ............................................................................. ..7 1.1.3. Nguyên nhân rủi ro tín dụng ...................................................................... ..8 1.1.4. Hậu quả của rủi ro tín dụng ....................................................................... 10 1.2. Nội dung quản trị rủi ro tín dụng .................................................................... .11 1.2.1. Nhận diện rủi ro tín dụng ........................................................................... .11 1.2.2. Đánh giá rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại .................................... .15 1.2.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng ........................................................................... .17 1.2.4. Một số chỉ tiêu đánh giá quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại ..................................................................................................................... .20 1.3. Một số phương pháp quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại ... .23 1.4. Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn và bài học kinh nghiệm cho ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An.................................................... .26 1.4.1. Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn ......................................................................................................... .26 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An .................................................................. .28 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................... .30 CHƯƠNG 2 ............................................................................................................... .31 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM –CHI NHÁNH MỘC HÓA, TỈNH LONG AN . .31 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam và Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An ........................................................... .31 2.1.1. Quá trìn hình thành và phát triển ................................................................. .31 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng từng bộ phận ................................................ .31 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An ........................ .32
vii 2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An.................. .35 2.2.1. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu ......................................................................... .35 2.2.2. Tỷ lệ dự phòng rủi ro so với tổng dư nợ vay .............................................. .37 2.2.3. Tình hình dư nợ trên vốn huy động ............................................................ .38 2.2.4. Hệ số thu nợ ................................................................................................ .39 2.2.5. Vòng quay vốn tín dụng .............................................................................. .40 2.2.6. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng ............................................................... .41 2.3. Đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An ............................................................................................................................. .45 2.3.1. Kết quả đạt được ........................................................................................ .45 2.3.2. Những hạn chế còn tồn tại .......................................................................... .46 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................ .48 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................... .49 CHƯƠNG 3 ............................................................................................................... .50 GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH MỘC HÓA, TỈNH LONG AN ....... .50 3.1. Định hướng phát triển kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam và mục tiêu thực hiện của Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An ..................................................................................................... .50 3.1.1. Định hướng phát triển kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam ........................................................................... .50 3.1.2. Định hướng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam ........................................................................... .51 3.1.3. Mục tiêu thực hiện của Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An ..................... .52 3.2. Giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An ..................................................................................................... .53 3.2.1. Tuân thủ quy trình cấp tín dụng một cách tuyệt đối ................................... .53
viii 3.2.2. Phân tán rủi ro tín dụng nhằm ngăn ngừa và hạn chế rủi ro ....................... .55 3.2.3. Nâng cao chất lượng phân tích – thẩm định tín dụng và phương án vay vốn ..................................................................................................................... .56 3.2.4. Tăng cường kiểm tra kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng ............ .58 3.2.5. Thường xuyên bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp, nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng ....................................................................................................... .59 3.2.6. Tăng cường thực hiện tốt xử lý nợ quá hạn, thu hồi nợ xấu ....................... .60 3.2.7. Trích lập và sử dụng quỹ dự phòng rủi ro .................................................. .61 3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................... .61 3.3.1. Đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam ... .61 3.3.2. Ủy Ban Nhân dân Tỉnh Long An và Ủy Ban Nhân dân Thị xã Kiến Tường ..................................................................................................................... .65 KẾT LUẬN ......................................................................................................................... .66 TÀI LIỆU THAM KHẢO
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NỘI DUNG Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (Bank for 1 BIDV Investment and Development of Vietnam) BIDV chi Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc 2 nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An (Bank for Investment and Development of Hóa Vietnam - Moc Hoa Branch, Long An Province) 3 CBTD Cán bộ tín dụng 4 CIC Trung tâm thông tin tín dụng (Center Information Credit) 5 DN Doanh nghiệp 6 DSTN Doanh số thu nợ 8 DNBQ Dư nợ bình quân 9 KH Khách hàng 10 NH Ngân hàng 11 NHNN Ngân hàng nhà nước 12 NHTM Ngân hàng thương mại 13 NQH Nợ quá hạn 14 QĐ Quyết định 15 QLN Quản lý nợ 16 QTRRTD Quản trị rủi ro tín dụng 17 RR Rủi ro 18 RRTD Rủi ro tín dụng 19 SXKD Sản xuất kinh doanh 20 TCKT Tổ chức kinh tế 21 TCTC Tổ chức tài chính 22 TD Tín dụng 23 TSĐB Tài sản đảm bảo 24 WTO Tổ chức thương mại thế giới (World Trade Organization)
x DANH MỤC BẢNG Thứ tự Tên bảng Trang Kết quả hoạt động kinh doanh tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa Bảng 2.1 33 giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ nợ quá hạn tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 Bảng 2.2 35 – 2018 Tỷ lệ nợ khó đòi trên tổng nợ quá hạn tại BIDV chi nhánh Bảng 2.3 36 Mộc Hóa giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ mất vốn tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 – Bảng 2.4 37 2018 Tỷ lệ dự phòng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 – Bảng 2.5 37 2018 Tổng dư nợ trên vốn huy động tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa Bảng 2.6 38 giai đoạn 2016 – 2018 Hệ số thu nợ tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 – Bảng 2.7 39 2018 Vòng quay vốn tín dụng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai Bảng 2.8 40 đoạn 2016 – 2018
xi DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban 32 Kết quả hoạt động kinh doanh tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa Hình 2.2 34 giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ nợ khó đòi, nợ mất vốn và tỷ lệ dự phòng tại BIDV chi Hình 2.3 38 nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 – 2018 Tổng dư nợ và vốn huy động tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai Hình 2.4 39 đoạn 2016 – 2018 Vòng quay vốn tín dụng tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai Hình 2.5 40 đoạn 2016 – 2018
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, tín dụng là hoạt động kinh doanh phức tạp nhất so với các hoạt động kinh doanh khác của ngân hàng thương mại, đem lại nguồn thu nhập chủ yếu cho ngân hàng. Đặc biệt đối với ngân hàng thương mại Việt Nam, thu nhập của tín dụng chiếm từ 60-80% nguồn thu nhập của ngân hàng. Song cũng chính trong hoạt động này, ngân hàng phải chấp nhận nhiều thách thức và rủi ro nhất. Hậu quả của RRTD đối với các ngân hàng thương mại thường là rất lớn, hậu quả của nó rất nặng nề, làm gia tăng chi phí, thu nhập từ thu lãi cho vay bị chậm hoặc bị mất đi, cùng với sự thất thoát của vốn vay, làm ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản, làm xấu đi tình hình tài chính và sẽ làm tổn hại đến uy tín, vị thế của các ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, tình hình kinh tế thế giới vẫn còn diễn biến phức tạp, kinh tế trong nước vẫn còn nhiều khó khăn, thử thách. Vấn đề cấp bách nhất hiện nay trong quản trị - điều hành hoạt động kinh doanh của ngân hàng là làm sao quản lý để đảm bảo an toàn tín dụng, kiểm soát một cách chặt chẽ và hiệu quả, bảo đảm hoạt động tín dụng trong rủi ro có thể chấp nhận được, giảm thiểu các thiệt hại phát sinh từ rủi ro tín dụng nhằm cải thiện tình hình tài chính và nâng cao năng lực cạnh tranh với các ngân hàng khác. Thời gian qua, Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam cũng đã đạt được những kết quả nhất định về hạn chế RRTD. Song trong môi trường kinh doanh có nhiều biến động, RRTD cũng ngày càng trở nên đa dạng hơn về hình thức, phức tạp hơn về mức độ và luôn có khả năng xảy ra. Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu Tư và phát triển Việt Nam sẽ khó đảm bảo được an toàn và hiệu quả cao trong hoạt động tín dụng nếu không thường xuyên tăng cường hạn chế RRTD. Để phát triển ổn định, hạn chế khả năng xảy ra rủi ro luôn là mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng thương mại nói chung và của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam nói riêng. Theo báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An năm 2018, nợ
2 quá hạn và nợ xấu vẫn tồn tại, cụ thể: tỷ lệ nợ xấu là 0.6% và nợ quá hạn là 0.4%. Một trong các nguyên nhân gây ra nợ xấu là quản lý rủi ro tín dụng của chi nhánh còn bất cập. Mặt khác, rủi ro tín dụng luôn tiềm ẩn, làm trở ngại việc hoàn thành kế hoạch lợi nhuận của chi nhánh. Là cán bộ làm việc tại bộ phận khách hàng của Ngân hàng Thương Mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam Chi nhánh Mộc Hóa, nhằm để tăng thêm lợi nhuận, góp phần nâng cao uy tín và tạo lợi thế của chi nhánh trong cạnh tranh, với những hiểu biết, những kiến thức có được trong quá trình làm việc và nhận thức được tầm quan trọng của quản trị RRTD, tác giả chọn đề tài: "Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An" để viết luận văn Thạc sĩ kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục ti u chung Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng nói chung và rủi ro tín dụng nói riêng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An trong thời gian tới. 2.2. Mục ti u cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại. - Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An. - Đề xuất giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An. 3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại. 4. Phạm vi nghiên cứu 4.1. Phạm vi về không gian địa điểm Đề tài nghiên cứu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An.
3 4.2. Phạm vi về thời gian Số liệu thông tin trong luận văn được thu thập trong 03 năm (từ năm 2016 đến năm 2018). 5. Câu hỏi nghiên cứu Câu hỏi 1: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018 ra sao? Câu hỏi 2: Giải pháp nào để quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An? 6. Những đóng góp mới của luận văn Đóng góp về phương diện khoa học: Tổng hợp các cơ sở lý luận có liên quan về hoạt động tín dụng và quản trị RRTD tại NHTM. Luận văn này có thể là tài liệu ham khảo cho học viên và sinh viên nhóm ngành kinh tế và những ai quan tâm đến đề tài này. Đóng góp về phương diện thực tiễn: Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng quản trị RRTD tại BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016 - 2018. Từ đó đề xuất giải pháp phù hợp nhằm quản trị RRTD tại chi nhánh. 7. Phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng phương pháp định tính, cụ thể bao gồm: - Phương pháp diễn dịch, quy nạp được sử dụng để hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý rủi ro tín dụng ngân hàng tại các ngân hàng thương mại. - Phương pháp thống kê mô tả, tác giả sử dụng để phân tích, đánh giá những mặt tích cực, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trên cơ sở số liệu báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của BIDV chi nhánh Mộc Hóa giai đoạn 2016-2018. - Phương pháp xử lý số liệu bằng phần mềm Microsoft Excel …. 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước Nghiên cứu của tác giả Lê Minh Trung (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng, TP. Hồ Chí Minh với đề tài: "Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Long An". Nghiên cứu này đã trình bày những vấn đề cơ bản về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng; Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín
4 dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Long An. Đồng thời, đề tài đã đề xuất giải pháp để khắc phục tồn tại và hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Long An. Kết quả đã phân tích được thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Long An. Trên cơ sở đó, đề tài cũng đã đề xuất giải pháp để khắc phục tồn tại và hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Long An. Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Quốc Toản (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Đà Nẵng với đề tài: "Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam". Sử dụng dữ liệu thứ cấp và phương pháp thống kê mô tả và suy rộng, Nghiên cứu đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại; phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam, từ đó đi đến những nhận định về những mặt tích cực cũng như những mặt hạn chế của quản trị. Ngoài ra, đề tài cũng đã đề xuất giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp có thể áp dụng trong thực tiễn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam. Nghiên cứu của tác giả Phan Hoàng Lâm (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Tài chính – Maketing, TP. Hồ Chí Minh với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín”. Nghiên cứu đã dùng dữ liệu thứ cấp và phương pháp thống kê đã đạt được kết quả đánh giá được thực trạng hoạt động cho vay, công tác quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín (Sacombank); Xác định nguyên nhân (các nhân tố) ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín. Trên cơ sở đó, đề tài cũng đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện và nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín. Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thùy Nga (2016), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Kinh tế, TP. Hồ Chí Minh với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng
5 tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt”. Sử dụng dữ liệu thứ cấp tại ngân hàng và phương pháp phân tích thống kê mô tả và suy rộng, đề tài đã phân tích được thực trạng hoạt động cho vay, công tác quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt (Lienvietpostbank); Xác định nguyên nhân (các nhân tố) ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt. Đồng thời đề tài đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện và nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt. Trên cơ sở lược khảo một số nghiên cứu cơ bản, tác giả nhận thấy việc đánh giá QTRR tín dụng nhận được sự quan tâm của một số nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, việc nghiên cứu hoạt động rủi ro tín dụng riêng biệt tại BIDV Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An chưa có nghiên cứu. Ngoài ra, nghiên cứu được xem xét trong giai đoạn từ năm 2016 - 2018 nhằm có những thông tin kịp thời hữu ích giúp trong việc QTRR tại chi nhánh Mộc Hóa và có sự khác biệt về mặt không gian và thời gian. 9. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mục lục, danh mục các từ viết tắt, danh mục các bảng, danh mục các sơ đồ, hình vẽ thì nội chung chính của nghiên cứu được chia thành 3 chương. Nội dung các chương được tóm tắt như sau: Chương 1: Tổng quan về Quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An. Chương 3: Giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mộc Hóa, Tỉnh Long An.
6 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Lý luận về rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng 1.1.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng Theo Markowitz (1952) “Rủi ro là một mệnh đề thể hiện sự không chắc chắn. Trong hoạt động tài chính, biến thiên của kết quả hoạt động là một đại diện cho rủi ro và do đó nhà đầu tư nên cân nhắc giữa kết quả kỳ vọng - điều mong đợi và biến thiên của kết quả hay rủi ro - điều không mong đợi”. Còn theo Timothy W. Koch và S. Scott Mac Donald (2009) thì “Một khi NH nắm giữ tài sản sinh lợi, rủi ro xảy ra khi KH sai hẹn – có nghĩa là KH không thanh toán vốn gốc và lãi theo thỏa thuận. Rủi ro ro tín dụng là sự thay đổi tiềm ẩn của thu nhập thuần và thị giá của vốn xuất phát từ việc KH không thanh toán hay thanh toán trễ hạn”. Trong nghiên cứu của Henie Van Greuning - Sonja B rajovic Bratanovic (1999) thì “Rủi ro tín dụng được định nghĩa là nguy cơ mà người đi vay không thể chi trả tiền lãi hoặc hoàn trả vốn gốc so với thời hạn đã ấn định trong hợp đồng tín dụng. Đây là thuộc tính vốn có của hoạt động NH”. Theo Tomaz R. Bielecki và Marek Rutkowski (2004): “Rủi ro tín dụng là khả năng KH không thực hiện đầy đủ những cam kết/nghĩa vụ trong hợp đồng tín dụng”. Theo Điều 3, Thông tư số 09/2014/TT-NHNN ngày 18/3/2014 của Thống đốc NHNN: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động NH là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của TCTD, chi nhánh NH nước ngoài do KH không thực hiện, hoặc không có khả năng thực hiện một phần hay toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Trong hoạt động kinh doanh của NHTM, tín dụng là hoạt động kinh doanh đem lại nguồn thu chủ yếu, chiếm đến 70% - 80% lợi nhuận của NHTM. Tuy nhiên đây cũng là nghiệp vụ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự luân chuyển tiền tệ và khả năng thanh khoản của NHTM (World Bank, 2009). Vì vậy, việc nghiên cứu về rủi ro trong hoạt động cho vay của NHTM có ý nghĩa quan trọng nhằm hạn chế tối đa tổn thất và nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh của tổ chức này
7 Khoản 01 Điều 3 Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21 tháng 01 năm 2013 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, rủi ro tín dụng được định nghĩa như sau: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng (gọi tắt là rủi ro) là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Tổn thất có khả năng xảy ra đối với ngân hàng khi người đi vay không trả được nợ, hoặc trả nợ không đầy đủ, không đúng hạn cho ngân hàng; khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng do khách hàng không thực hiện nghĩa vụ theo cam kết; rủi ro tín dụng là loại rủi ro lớn nhất quan trọng nhất trong hoạt động ngân hàng, là loại rủi ro chủ yếu của rủi ro ngân hàng. Như vậy, có thể nói rủi ro tín dụng có thể xuất hiện trong các mối quan hệ mà trong đó ngân hàng là chủ nợ, khách hàng là con nợ lại không thực hiện hoặc không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi đến hạn. Nó diễn ra trong quá trình cho vay, chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá, cho thuê tài chính, bảo lãnh, bao thanh toán của ngân hàng. 1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng Rủi ro giao dịch Rủi ro giao dịch là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, đánh giá khách hàng. Rủi ro giao dịch có ba bộ phận chính là rủi ro lựa chọn, rủi ro bảo đảm và rủi ro nghiệp vụ. Rủi ro giao dịch là loại hình rủi ro tín dụng phát sinh trong quá trình giao dịch tín dụng giữa ngân hàng và khách hàng. Rủi ro giao dịch là loại rủi ro mang nặng tính chủ quan của bên cho vay trong quá trình tác nghiệp, bao gồm: Rủi ro lựa chọn là quá trình đánh giá, phân tích, lựa chọn khi tác nghiệp chưa tốt: Phân tích, đánh giá khách hàng thiếu bao quát, còn nhiều sơ hở. Phân tích, lựa chọn phương án vay vốn của khách hàng còn lỏng lẻo, qua loa. Lựa chọn phương án thu nợ thiếu cân nhắc có nhiều sơ hở dẫn đến rủi ro. Rủi ro đảm bảo là rủi ro các vấn đề liên quan đến đảm bảo tài sản: Điều khoản đảm bảo tín dụng thiếu chặt chẽ, rõ ràng; Danh mục tài sản đảm bảo thiếu tính cụ thể; Hình thức đảm bảo và phương pháp xử lý tài sản còn bất cập; Tỷ lệ đảm bảo tài sản