Thẩm định dự án hầm đường bộ Đèo Cả: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH

CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT

-----------------------

HỒ QUANG ĐỆ

THẨM ĐỊNH DỰ ÁN HẦM ĐƯỜNG BỘ ĐÈO CẢ

Chuyên ngành: Chính sách công

Mã số: 603114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN TẤN BÌNH

TP.Hồ Chí Minh – Năm 2011.

- ii -

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn và số

liệu sử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn có độ chính xác cao nhất trong phạm

vi hiểu biết của tôi. Luận văn này thể hiện quan điểm cá nhân, nó không nhất thiết

phải phản ánh quan điểm của Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng

như Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright.

TP.Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2011

Tác giả Luận văn

Hồ Quang Đệ

- iii -

LỜI CẢM ƠN

Xin trân trọng gửi những lời cảm ơn sâu sắc nhất đến đội ngũ giảng viên Chương trình

Giảng dạy Kinh tế Fulbright - Đại học Kinh tế TP.Hồ Chí Minh, đã tận tình truyền đạt

kiến thức cho tôi trong suốt khóa học này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến thầy

Nguyễn Tấn Bình và thầy Nguyễn Xuân Thành đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành

tốt luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn các đơn vị Văn phòng UBND tỉnh Phú Yên, Sở Giao thông vận

tải Phú Yên, Khu quản lý đường bộ V, và Công ty cổ phần đầu tư Đèo Cả đã nhiệt tình

cung cấp số liệu, những thông tin thiết yếu và những lời nhận xét, góp ý quí báu trong

quá trình tôi thực hiện luận văn.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các bạn học viên Chương trình Giảng dạy

Kinh tế Fulbright luôn đồng hành với tôi trong suốt thời gian khóa học và đã góp ý cho

tôi về nhiều vấn đề liên quan trong bài viết.

Dù đã có nhiều cố gắng, nhưng luận văn không thể tránh những thiếu sót, hạn chế.

Kính mong nhận được những ý kiến đóng góp, chia sẻ của quí Thầy, Cô, và Đồng

nghiệp. Xin chúc quí Thầy, Cô, và Đồng nghiệp luôn đạt thành tích tốt trên con đường

sự nghiệp của mình.

- iv -

TÓM TẮT

Dự án hầm đường bộ Đèo Cả đóng vai trò chiến lược trong phát triển cơ sở hạ tầng

giao thông khu vực miền trung, cũng như cả nước. Nó có vai trò kết nối các trung tâm

kinh tế và đô thị trong khu vực dự án, giảm tình trạng quá tải, ùn tắc giao thông kéo

dài trên đường đèo, xóa bỏ điểm đen về tai nạn giao thông trên QL1A. Thấy được tầm

quan trọng của dự án, Chính phủ đã giao cho Bộ GTVT nghiên cứu dự án từ năm 2001.

Tuy nhiên, với mức thu nhập của người dân còn thấp, cũng như nhu cầu giao thông

chưa cao, cùng với hạn chế về nguồn vốn nên dự án chưa được triển khai. Đến năm 2007,

Công ty CP đầu tư Đèo Cả đề xuất xin đầu tư dự án theo hình thức BOT, và đã được Bộ

GTVT chấp nhận.

Câu hỏi đặt ra là liệu dự án Hầm đường bộ Đèo Cả có hiệu quả về mặt kinh tế và tài

chính hay không, và liệu suất sinh lợi cho nhà đầu tư xuất phát từ ngân lưu của chính

dự án hay từ hỗ trợ nào khác của Chính phủ. Đề tài tiến hành ước lượng các thông số

chính cho dự án, và phân tích lợi ích, chi phí dự án trên quan điểm cả nền kinh tế và

quan điểm của từng đơn vị tham gia vào dự án. Kết quả cho thấy, xét trên quan điểm

toàn bộ nền kinh tế thì dự án hiệu quả (NPV kinh tế = 1.130,4 tỷ VND > 0). Tuy nhiên,

trên quan điểm chủ đầu tư và tổng đầu tư thì dự án không hiệu quả về mặt tài chính

(NPV tài chính < 0 với các hình thức đầu tư). Điều này cho thấy chủ đầu tư sẽ không có

động cơ để triển khai dự án nếu không có sự hỗ trợ từ Chính phủ.

Kết quả phân tích cũng cho thấy, với hình thức nhà nước tự thực hiện dự án bằng

nguồn vốn vay ưu đãi, thì dự án cũng không hiệu quả về mặt tài chính, NPV dự án âm

2.862,1 tỷ VND. Tuy nhiên, nhà nước chỉ chịu thiệt 1.471,8 tỷ VND, vì có nguồn thu

thuế từ dự án. Trong khi đó ngoại tác dự án mang lại cho nền kinh tế là 8.807,8 tỷ

VND, và các đối tượng liên quan đến dự án như: người đi đường, lao động cho dự án

đều hưởng lợi rất lớn từ dự án. Để tránh tình trạng dự án treo, gây thiệt hại cho nền

kinh tế, đề tài khuyến nghị nhà nước nên thu hồi giấy phép đầu tư dự án, và tự thực

hiện dự án bằng nguồn vốn vay ưu đãi, có chi phí vốn thấp, nhằm đảm bảo dự án được

triển khai sớm, mang lại những ngoại tác tích cực cho nền kinh tế, giảm tình trạng quá

tải gây ách tắc giao thông trên đường đèo.

- v -

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................................................... iii

TÓM TẮT ......................................................................................................................................................... iv

MỤC LỤC ............................................................................................................................................................ v

TỪ VIẾT TẮT ............................................................................................................................................... viii

DANH SÁCH CÁC BẢNG .............................................................................................................................. ix

DANH SÁCH CÁC HÌNH VẼ......................................................................................................................... x

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ............................................................................................................................. 1

1.1 Bối cảnh nghiên cứu ......................................................................................................................... 1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................................................... 2

1.3 Câu hỏi chính sách ............................................................................................................................. 3

1.4 Bố cục luận văn ................................................................................................................................... 3

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN ..................................................................... 4

2.1 Giới thiệu dự án .................................................................................................................................. 4

2.1.1 Cơ sở pháp lý dự án .................................................................................................................. 4

2.1.2 Phạm vi và quy mô dự án ....................................................................................................... 4

2.1.3 Mục tiêu dự án ............................................................................................................................ 5

2.2 Cấu trúc dự án ..................................................................................................................................... 5

2.3 Cơ sở lý thuyết ................................................................................................................................... 6

2.3.1 Kỹ thuật phân tích ..................................................................................................................... 6

2.3.2 Khung phân tích ......................................................................................................................... 6

2.4 Phân tích nhu cầu vận tải dự án ................................................................................................. 8

2.4.1 Thực trạng giao thông tuyến Quốc lộ 1A ......................................................................... 8

2.4.2 Thực trạng giao thông tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua Đèo Cả ..................................... 8

2.4.3 Dự báo lưu lượng xe dự án .................................................................................................... 9

CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH KINH TẾ DỰ ÁN ........................................................................................ 11

3.1 Mục tiêu .............................................................................................................................................. 11

3.2 Lợi ích kinh tế dự án ...................................................................................................................... 11

3.2.1 Tiết kiệm chi phí thời gian .................................................................................................. 12

3.2.1.1 Giá trị thời gian của hành khách .................................................................................. 13

3.2.1.2 Giá trị thời gian của hàng hóa ........................................................................................ 14

3.2.2 Tiết kiệm chi phí vận hành xe ........................................................................................... 14