Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các NHTMCP tại Việt Nam xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến lợi nhuận của các NHTMCP tại Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ĐẶNG NGUYỄN THÙY NHIÊN YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LỢI NHUẬN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ĐẶNG NGUYỄN THÙY NHIÊN YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LỢI NHUẬN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: PGS., TS. Lê Phan Thị Diệu Thảo TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018
TRUONG DAI HQC NGAN HANG ceNG HoA xA Hgt cHU Ncni,q. vITT NAM TP. Ho cni vuNn D6c l6p - Tu do - Hanh phric HOI DONG CHAM LUAN VAN fP. nA Chi Minh, ngdy thang ndm 20lB BIEN nAN HQP HQI oONC CHAM LUAN vAN THAC Si Chuy6n nginh: Tii chinh - Ngin hirng; Mfl sti: 8 34 02 01 Hdi d6ng ch6m lufn vdn thqc si dugc thdnh l4p theo Quytlt dinh s6 2165/QD-DHNH ngiy 05 th6ng l0 nIm 2018, dd t6 chric hop vio hic th00 ngdy 05-12-2018 t4i phdng B4A, s6 36 t6, Th6t D4m, Qufln 1, TP. HCM tl6 ch6m ludn vin thac si. T\n di tdi: YAu tii anh hu&ng dAn lqi nhudn cila cdc ngdn hdng thuong mqi c6 phin ViQt Nam TCn hgc vi6n: D[ng Nguy6n Thty Nhi€n Ngudi hu6ng d6n khoa hgc: PGS. TS. LC Phan Thi Dieu ThAo Stithenhvi6nHQid6ngc6mdt:.p.5....56thdnhvi6nvingmIt:....4....Iydo: ...,:..... NQI DUNG CUQC HQP 1. Ong/Bd: TS. L6 Hi Di6m Chi - thu ky c6ng Uti quy6t dinh thdnh l6p HQi d6ng ch6m luQn v6n thac si cria HiQu trucrng Trudng D4i hgc Ngdn hdng TP. HO Cfri Minh. 2. Cht tich hQi d6ng: PGS. TS. Nguy6n Thi Nhung di6u khi6n cuQc hgp. 3. Thu ky hQi d6ng: TS. Le Hi Di6m Chi th6ng qua ly lich khoa hgc vd bing diOm cao hgc cta hoc vi6n. 4. Hgc vi€n: Ding Nguy6n Thiry Nhi6n trinh bdy t6m tit luQn vln. S. phan biQn 1: TS. LO Thi Hiep Thrrong dgc bin nh4n x6t vd d4t c6u hoi (c6 v6n brin kdm theo) 6. PhAn biQn 2: TS. Le Thanh Nggc doc bAn nh4n x6t vi d[t cdu hoi (covdnbinkdmtheo) l. Cic thinh vi6n kh6c ph6t bi6u vi tl4t cdu hoi. 8. Hgc vi6n tri ldi c6c cdu hoi: T6ng s6 cAu h6i: . .....P4, - T6ng s5 cdu hoc vi6n trii loi: ....L:L.... T6ng s5 cAu hoc vien kh6ng tri ldi: .....!....... 9. Ngudi hu6ng ddn khoa hoc: PGS. TS. LC Phan Thi Dieu Th6o ph6t bi0u (n6u c6)
10. u6i ddng hgp kin: - U6i aa"g cho tli6m hgc vi0n: Di6m cria hgc vi€n duoc c6c thdnh vi6n x6c dlnh trOn ttrng phiiiu diiim, thu ty to"g hqp k6t qui du6i sy chring kiiln cria tit ca cac thinh vi6n h6i ddng nhu sau: r tdne sti ai6m: ....14,5.........aicm lBang chr: ..fio.mi.n..hri..yncif .niLtt +Di6mtrungbinr,, .....6.,.i1........di6m(Brng cntt:...Sai..,prttiy...eh.iti."ifu.ih.1 - HQi ildng Quy6t nghi nhu sau: + Y nghia khoa hoc vd thpc tiSn cria d6 tdi: ..Ai-..fu'....e.c.'.t1..,x1{t.,rit*llx .fr.y-..o,-kJiii + Mric ttO pht hqp chuyon ngdnh
+ H6i d6ng nh6t ffihay kh6ng nhAt tri d6 nghf Hi6u truong c6ng nh6n hoc vi Th4c si cho hoc vien: Uh d,,itg nfrcil,tn.'*/'i ,.ylrt: ilt! /yllblnS,c&y..o1,nn,'A.* ui htq &: + De tei cAn chinh sira nhirng n6i dung sau: (n6u c6) ,,*....h.,;",...hl.*t....nlttr...f{.u..nrfr.|h..gL-6...e..,.t.il.'i. - .rr.a-. fu il ! e...g.ui..-*1l .Ainh....r..uri1 curi ..,|aot..h.a fu.h - .I\1il,0. ...friu...*'i....lltur.p-1.,/N:..).*r,..ni. A.:.ih ...ni.c........ .. .... =...h.a.' kni {.t.*i....h*, tt+n. ui.',/.o.i,ta.h.u{,n. rui. .er d..t:t.dnlr /"tl fru,-...i(ouo Nl, .ctulcy.otr(.-c.n{. y,X..+t'.1c,....ilt..ett.7.q2...,.. ....=.i..0.qn1,...,,[.&l....x...i...hil.e.Y...h.w....ql,q.. ......=....13..u l. ).oeu6 .**..k.'..e-h.:...27r.f.... ,.A;,.i7!.,x.t.L*.......... Sau khi chinh sua hoc vi€n ldm b6o cito chinh sua theo m6u, giri lpi cho Nguoi hu6ng d6n vd Chir tich hQi d6ng ki6m tra ky x6c nhdn chinh sua. (t6i da sau 20 ngity,t
NGAN HANG NHA NUOC VM NAM CQNG HOA XA Ugr CHU NGHIA Vrr.oT NAM rRuoNG DAr Hec NcAN iraNc DQc I$p - Tr; do - Ilpnh phric rp. pn6 uO cni MrNH B+N NHAN xET LU,|N yAN rH4.c si DANH CHO THANH YIEN HQI DONG O6 tAi: YBU TO ANH HI-IONG PPN LOI NHUAN CUA CAC NCAN HANG TMCP VIET NAM Chuy6n ngdnh: Tii chinh NgAn hdng ME s6:8 34 02 Ol. Hoc vi6n: DANG NGLTTEN THUY NHIEN Nguni nhQn x6t: TS LE THI HIEP THTJONG Chric danh trong h6i d6ng: Ph6n biQn 1 1. Y nghia khoa hgc, thpc tiSn cria dC tdi Ndng cao lgi nhufln lu6n li mtii quan tdm cria c5c doanh nghiQp bao hdm cb cbc ngdn hdng. Trong di€u kiQn n6n kinh t6 c6 nhirn g thay d6i vcri sg cpnh tranh gay ght trOn diQn rQng, viQc dim b6o lgi nhufln tl6 ph6t trii5n 6n ttinh vd b6n virng cho c6c ngdn hing li mQt th5ch thric lcvn. Nghi6n criu
BOn cpnh d6 1u0n v6n cAn chinh lpi viiit mpc tieu t6ng qu6t cho 16 rdng vi c6c mgc ti6u cU th6.; T€n ggi chuong 2 ndn ld co s0 lj luan vC tqi nhu4n cira NH vd nghiOn criu thyc nghi0m; Trong chuong 5 cin nOu rO kitin nghi gihiphfup cho ai ( Ngan hdng/ chinh phir...). Cdn t5i in 6n. 4. Nhirng m[t dpt dugc cria L4n Vln .1- Lufln vdn dd n€u l€n dugc;i nghia cta lgi nhufn ng0n hdng vd c6ch do ludrng kh6 n[ng sinh loi th6ng qua mQt s6 chi ti€u. TrCn co sd ph6n tich mQt sti phdn tich thyc nghiQm vd beng ph6p suy di6n hqp ly lufln v[n dd dua ra 9 nhdn t6 thc dQng t6i kh6 ndng sinh loi cria NHTM ldm co sd cho viQc lga chgn m6 hinh nghi0n cr?u. 2-Yot phuong ph6p nghiOn ciru dfr liQu b6ng Pooled OLS,FEM, REM Lufn vdn dd sri dpng md hinh h6i qui vni 9 bi6n dQc lpp de do lulng t6c dQng t16n khi ning sinh ldi tai 23 NHTM v6i trong 8 ndm. C6c bu6c nghiOn cr?u dugc thUc hiQn rd rdng, c6 ki6m dinh sU phtr hqp cria m6 hinh. K6t qui nghiCn cr?u cho th6y ytiu tO C6u tnic TS, qui mO NH, t6c dQ tdng trucrng kinh t6 vd L4m ph6t kh6ng tim th6y c6 anh huong t6i lqi nhuan NH. Di6u ndy cho th6y dac thri cta diOu kiQn kinh doanh tpi ViQt Nam. 3- CLc gi6i ph6p vd ki6n nghi dugc dua ra tr€n k6t qu6 nghiCn criu n€n c6 tinh khoa hgc vd ch6p nh4n tlugc 5. MQt s6 hpn ch6 cria luQn v6n Ngodi nhirng g6p y cdn luu y dieu chinh & mgc 2,3 Birrtnh4n x6t ndy Lufn v[n cdn mQt sti han .A cne sau: - Khi n€u ROA, ROE li chcty si5 tfri c5ch tinh can nnan tOO; - kiSt qud nghi0n cr?u sau khi thio lu4n kh6ng th6y trinh bdy m6 hinh cutii ctng sau khi nhan
TRUdNG DAI Hag NGAN HANG CQNG HoA xA HQI CHU NGHIA VIDT NAM -.r- t- {Ei "o ta. -!- /l, TP. HO CHI MINH DQc tip - Ty do - H?nh phrtc \"-m;-r Thdnh phii tti Cni Uinh, ngdy .... thdng .... ndm 20. NHAT XET LUAN VAN THAC Si Hg va t6n hgc viOn: (Ddnh cho phan b u z h^, nW TOn d6 tdi: (_ ..(-.!^0..... Chuy6n ngdnh: 3! "!i N. Lt-:: Nl.. t*.p. .L.-.... N* . .N N. . l"il..... Nguoi nhfln x6t: ........-.{r S...........[i...flkorr" 2 Tr6ch nhiQm trong hQi ddng: PhAn biQn ..... Sau khi dgc xong lufln vin, t6i c6 nhpn xdt sau ddy: 1. Y nghia khoa hqt,Su. ti6n cta de tai: L!i # ':t/1": I $*1 + 2. Phucmg ph6p nghiCn cr?u: , :P.l^")e'yqhq / *d 0 4; *tr') {^-, 3. Hinh thric. kiSt c6u: Wl, il'n; d; /#l h 4. Nhtttg m4t d4t du
bnA ....e)74 gY .,,,,,,,,,9-a7....,. ), 6. Muc dq drip ung ydu ciu cia lu4n vqn Lt4^. . ......\t.d,.,..... W .......r) ,,,.,..54* 5. K6t luAn: ,!lt4 1 1 Nguoi nhAn xdt (Kj, ftn vd ghi rd ftn) .--T ,J ) [r'fh^4 "tJ o(
i TÓM TẮT Luận văn phân tích các Yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các Ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) Việt Nam trên cơ sở dữ liệu bảng thu thập từ Báo cáo tài chính (BCTC) của 23 NHTMCP Việt Nam trong giai đoạn 2010 – 2017. Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy đa biến cho hai chỉ tiêu đại diện khả năng sinh lời là tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) và tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE). Mô hình hồi quy tác động ngẫu nhiên (REM) được sử dụng để kiểm định ảnh hưởng của (1) Cấu trúc tài sản, (2) Chất lượng tài sản, (3) Quy mô vốn chủ sở hữu, (4) Cấu trúc tài trợ, (5) Hiệu quả quản lý, (6) Quy mô ngân hàng, (7) Đa dạng hóa thu nhập, (8) Tăng trưởng kinh tế, (9) Lạm phát đến khả năng sinh lời. Kết quả nghiên cứu cho thấy ngân hàng có chất lượng tài sản cho vay tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ cho vay cao có khả năng sinh lời thấp. Mối quan hệ ngược chiều này cho thấy việc kiểm soát kém hiệu quả nợ xấu là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến của việc suy giảm khả năng sinh lời các ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam. Ngân hàng có quy mô vốn chủ sở hữu lớn có khả năng sinh lời cao hơn ngân hàng có quy mô vốn chủ sở hữu nhỏ. Ngân hàng có cấu trúc tài trợ tỷ lệ tiền gửi khách hàng trên tổng nợ phải trả cao có khả năng sinh lời cao. Ngân hàng có hiệu quả quản lý tỷ lệ chi phí hoạt động trên thu nhập cao có khả năng sinh lời thấp. Và cuối cùng, ngân hàng có tỷ lệ đa dạng hóa thu nhập cao có khả năng sinh lời cao. Nghiên cứu chưa tìm ra được bằng chứng Cấu trúc tài sản, Quy mô ngân hàng, Tốc độ tăng trưởng kinh tế và Lạm phát ảnh hưởng đến khả năng sinh lời. Từ khóa: Ngân hàng thương mại cổ phần, yếu tố ảnh hưởng, lợi nhuận.
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Đặng Nguyễn Thùy Nhiên Sinh ngày: 02/01/1993 Quê quán: Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế Hiện công tác tại: Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – CN TP. HCM Là học viên cao học khóa XVIII của Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh Tôi xin cam đoan luận văn: “Yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam”. Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lê Phan Thị Diệu Thảo Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi Tp Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2018 Tác giả Đặng Nguyễn Thùy Nhiên
iii LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến PGS., TS. Lê Phan Thị Diệu Thảo đã hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh. Tp Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2018 Đặng Nguyễn Thùy Nhiên
iv MỤC LỤC CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU ................................................................1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ......................................................................3 1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................3 1.2.2. Câu hỏi nguyên cứu....................................................................................3 1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ..................................................................3 1.4. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................4 1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.......................................................4 1.6. Bố cục của nghiên cứu...................................................................................6 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LỢI NHUẬN CỦA NGÂN HÀNG VÀ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM ...............................................................................7 2.1. Lợi nhuận của ngân hàng thương mại ..............................................................7 2.1.1. Ngân hàng thương mại ...............................................................................7 2.1.2. Lợi nhuận của ngân hàng thương mại ........................................................7 2.2. Các nghiên cứu thực nghiệm về lợi nhuận của ngân hàng thương mại ..........10 2.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới ....................................................................10 2.2.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam ...................................................................13 2.3 Thực trạng về lợi nhuận và các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các ngân hàng thương mại trong giai đoạn nghiên cứu ........................................................14 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng thương mại...................17 CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................21 3.1. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................21 3.1.1. Mô hình nghiên cứu .................................................................................21 3.1.2. Phương pháp xác định biến ......................................................................22 3.2. Giả thuyết nghiên cứu .....................................................................................25 3.3. Dữ liệu nghiên cứu .........................................................................................32 3.4. Lựa chọn mô hình hồi quy và các kiểm định..................................................34 3.5. Quy trình nghiên cứu ......................................................................................36 CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ...................................38
v 4.1. Thống kê mô tả ...............................................................................................38 4.2. Phân tích yếu tố tác động đến lợi nhuận trên tài sản (ROA) ..........................41 4.2.1. Phân tích tự tương quan............................................................................41 4.2.2. Phân tích hồi quy ......................................................................................43 4.2.1.1. Kết quả hồi quy ..................................................................................43 4.2.1.2. Lựa chọn mô hình ..............................................................................44 4.2.1.3. Kiểm định mô hình ............................................................................45 4.2.1.4. Thảo luận ảnh hưởng của các yếu tố đến ROA .................................46 4.3. Phân tích yếu tố tác động đến lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) ............50 4.3.1. Phân tích tự tương quan............................................................................50 4.3.2. Phân tích hồi quy ......................................................................................51 4.3.2.1. Kết quả hồi quy ..................................................................................51 4.3.2.2. Lựa chọn mô hình ..............................................................................52 4.3.2.3. Kiểm định mô hình ............................................................................53 4.3.2.4. Thảo luận ảnh hưởng của các yếu tố đến ROE ..................................54 CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ ......................................59 5.1. Kết luận ...........................................................................................................59 5.2. Một số khuyến nghị cho ngân hàng ................................................................61 5.2.1. Về chất lượng tài sản ................................................................................61 5.2.2. Về vốn chủ sở hữu ....................................................................................62 5.2.3. Về nguồn vốn hoạt động ..........................................................................63 5.2.4. Về quản lý chi phí ....................................................................................64 5.2.5. Về đa dạng hóa thu nhập ..........................................................................65 5.3. Hạn chế của luận văn. .....................................................................................66 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................67 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................68 PHỤ LỤC ..................................................................................................................72
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa tiếng Việt BCTC Báo cáo tài chính FEM Fix Effects Model Mô hình ảnh hưởng cố định GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội H Hypothesis Giả thuyết NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần OLS Ordinary Least Square Phương pháp bình phương tối thiểu Pooled OLS Pooled Ordinary Least Square Hồi quy đa biến dạng gộp REM Radom Effects Model Mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên ROA Return On Assets Tỷ suất sinh lời trên tài sản ROE Return On Equity Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu TNHH Trách nhiệm hữu hạn VCSH Vốn chủ sở hữu
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Tên bảng Trang Bảng 3.1: Tổng hợp các biến trong mô hình 29 Bảng 3.2: Danh sách các NHTM trong mẫu nghiên cứu (31/12/2017) 31 Bảng 4.1: Thống kê mô tả các biến trong mô hình hồi quy 36 Bảng 4.2: Ma trận tương quan giữa các biến đối với ROA 40 Bảng 4.3: Kết quả phân tích hồi quy với biến phụ thuộc ROA 41 Bảng 4.4: Kiểm định F và Hausman đối với ROA 42 Bảng 4.5: Bảng kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến đối với ROA 43 Bảng 4.6: Kiểm định tự tương quan đối với ROA 43 Bảng 4.7: Ma trận tương quan giữa các biến đối với ROE 48 Bảng 4.8: Kết quả phân tích hồi quy với biến phụ thuộc ROE 49 Bảng 4.9: Kiểm định F và Hausman đối với ROE 50 Bảng 4.10: Bảng kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến đối với ROE 51 Bảng 4.11: Kiểm định tự tương quan đối với ROE 51
1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Thị trường tài chính được xem là trụ cột chính của bất kì nền kinh tế nào, trong đó hệ thống ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong thị trường vốn cũng như sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Những năm gần đây, với xu hướng toàn cầu hóa, ngành kinh doanh ngân hàng có sự thay đổi lớn trong phương thức hoạt động. Ngân hàng vừa đóng vai trò là nguồn cấp tín dụng cho nền kinh tế, vừa là nhà đầu tư để thúc đẩy nền kinh tế phát triển, đồng thời ngân hàng cũng là công cụ để Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều tiết chính sách tiền tệ quốc gia. Số liệu cho thấy, mỗi năm ngành ngân hàng đóng góp trên 10% tổng mức tăng trưởng kinh tế của cả nước. Như vậy ngành ngân hàng không chỉ làm tốt vai trò cấp tín dụng cho nền kinh tế mà còn tạo công ăn việc làm, thu hút lao động có trình độ cao. Do vậy, mỗi một ngân hàng kinh doanh có hiệu quả sẽ đóng góp tích cực vào sự ổn định của hệ thống tài chính quốc gia. Hệ thống NHTM Việt Nam đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 với sự sụp đổ của các NHTM lớn ở Mỹ kéo theo khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Từ 2010 đến nay, các NHTM Việt Nam bắt đầu bộc lộ những vấn đề lớn cần quan tâm như khả năng thanh khoản kém, tỷ lệ nợ xấu cao, đặc biệt lợi nhuận và khả năng sinh lời ngày càng giảm sút (UBGSTCQG, 2015). Giai đoạn 2010 – 2013 chứng kiến sự sụt giảm tỷ lệ sinh lợi của hệ thống NHTM Việt Nam. ROE giảm từ 15% (2009) xuống chỉ còn 6% (2013). Mức sụt giảm này được đánh giá là đáng kể và là một hiện tượng đáng quan tâm đối với các nhà nghiên cứu cũng như giới đầu tư. Ngân hàng Xây dựng (VNCB) là ngân hàng đầu tiên bị NHNN mua lại bắt buộc toàn bộ cổ phần với giá 0 đồng vào ngày 2/2/2015. Tiếp đến là Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) là trường hợp thứ 2 được cơ quan quản lý mua lại với giá 0 đồng, sau VNCB vào ngày 25/4/2015. Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GPBank) là ngân hàng thứ 3 bị NHNN mua lại bắt buộc toàn bộ cổ phần giá 0 đồng kể từ ngày 7/7/2015. Trong vòng 6 tháng năm 2015 NHNN đã tiến hành mua lại 0 đồng 3 Ngân hàng thực trạng này làm tăng tính thực tiễn của đề tài với câu hỏi đặt ra
2 là các ngân hàng Việt Nam phải đối mặt đó là làm cách nào để tiếp tục tồn tại, phát triển bền vững, gia tăng lợi nhuận trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Hay nói cách khác, lợi nhuận chính là một trong những mục tiêu quan trọng, khẳng định sự tồn tại của một ngân hàng trong môi trường toàn cầu hiện nay. Tại Việt Nam, việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các NHTM không còn là vấn đề mới. Tuy nhiên, trong bối cảnh các yếu tố của nền kinh tế và ngành ngân hàng luôn vận động và thay đổi, việc nghiên cứu thực nghiệm với các dữ liệu kinh tế, ngân hàng luôn luôn cần thiết. Trên thế giới, nghiên cứu thực nghiệm về lợi nhuận và các nhân tố ảnh hưởng đã được thực hiện theo nhiều góc độ nghiên cứu khác nhau trong phạm vi nhiều quốc gia hoặc một quốc gia điển hình như các nghiên cứu: Ongore và Kusa (2012), Syafri (2012), Pasiouras và Kosmidou (2007). Tuy vậy, những nghiên cứu đó dựa trên dữ liệu từ các quốc gia khác nhau, trong những khoảng thời gian khác nhau nên các kết quả nghiên cứu là không giống nhau, đặc biệt do có những khác biệt về đặc điểm nền kinh tế và về môi trường kinh doanh, việc áp dụng các kết quả tại các quốc gia khác cho Việt Nam là không khả thi và không chính xác, không thể dùng tham khảo để đánh giá lợi nhuận tại các NHTM Việt Nam. Lợi nhuận là một con số tuyệt đối, nó bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Tuy nhiên, mỗi ngân hàng đều có một thế mạnh khác nhau, mạnh về nguồn lực này nhưng lại yếu về nguồn lực khác. Khi biết rõ các yếu tố nào ảnh hưởng đến mục tiêu của mình, các NHTM sẽ có các chính sách phù hợp nhằm tối đa hóa lợi ích từ các nguồn lực sẵn có, không để lãng phí nguồn lực của mình, từ đó mang lại hiệu quả cao nhất cho hoạt động kinh doanh của mình.Vì vậy, nên tôi quyết định dùng chỉ số lợi nhuận để đo lường hiệu quả hoạt động trong phân tích mô hình, nên vậy tôi chọn đề tài: “Yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu.
3 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu  Mục tiêu tổng quát Đề tài tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các NHTMCP tại Việt Nam xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến lợi nhuận của các NHTMCP tại Việt Nam.  Mục tiêu cụ thể Phân tích các yêu tố sinh lời bao gồm các yếu tố bên trong và bên ngoài ngân hàng. Phân tích các yếu tố bên ngoài như: môi trường kinh tế, chính trị, xã hội, chính sách, pháp luật... Phân tích các yếu tố bên trong cụ thể như sau: tác giả lựa chọn phân tích các yếu tố bên trong như: cấu trúc tài sản, chất lượng tài sản, quy mô vốn chủ sở hữu, cấu trúc tài trợ, hiệu quả hoạt động, quy mô ngân hàng, đa dạng hóa thu nhập. Sau khi phân tích các yếu tố đưa ra các nhận xét về tác động của nó đến lợi nhuận từ đó mỗi ngân hàng có các chính sách phù hợp với quy mô và định hướng phát triển riêng của mình. 1.2.2. Câu hỏi nguyên cứu (i) Những yếu tố nào ảnh hưởng đến lợi nhuận của hoạt động ngân hàng? (ii) Mức độ tác động của các yếu tố này đến lợi nhuận của NHTMCP Việt Nam như thế nào? 1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là các yếu tố ảnh hưởng đến mức sinh của NHTMCP Việt Nam bao gồm: nhóm các yếu tố bên ngoài và bên trong ngân hàng. Không gian nghiên cứu trong giai đoạn nghiên cứu tính tới thời điểm cuối năm 2017 Việt Nam hiện có 02 Ngân hàng chính sách; 04 NHTM TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu; 02 Ngân hàng liên doanh tại Việt Nam; 61 Ngân hàng 100% vốn nước ngoài và chi nhánh, văn phòng đại diện Ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam và 31 NHTMCP. Bài nghiên cứu tập trung nghiên cứu loại hình ngân hàng
4 là NHTMCP. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu 23 ngân hàng trong 31 NHTMCP hiện hữu vì số liệu thu thập của một số ngân hàng không đầy đủ. Thời gian nghiên cứu trong giai đoạn từ 2010 – 2017, đây là giai đoạn có nhiều biến động của các ngân hàng như các thương vụ mua bán sát nhập do tác động của khủng hoảng kinh tế mang lại. Luận văn tập trung phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của các NHTM Việt Nam bao gồm Cấu trúc tài sản, Chất lượng tài sản, Tỷ lệ vốn chủ sở hữu, Cấu trúc tài trợ, Hiệu quả hoạt động, Quy mô ngân hàng, Đa dạng hóa thu nhập, Tăng trưởng kinh tế, Lạm phát. 1.4. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng, ước lượng mô hình hồi quy dữ liệu bảng. Mô hình dùng để ước lượng dữ liệu bảng là: Mô hình Pooled OLS sử dụng phương pháp bình phương nhỏ nhất, mô hình tác động cố định (FEM) và mô hình tác động ngẫu nhiên (REM). Kết quả của mô hình sẽ được kiểm định và so sánh để tìm ra mô hình phù hợp. Số liệu để nghiên cứu là số liệu thứ cấp được lấy từ các báo cáo tài chính đã kiểm toán tại thời điểm cuối năm của 23 NHTMCP Việt Nam. Quá trình xử lý và phân tích số liệu: (1) nêu vấn đề cần nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu; (2) giới thiệu mô hình nghiên cứu; (3) thu thập số liệu nghiên cứu; (4) ước lượng các tham số của mô hình; (5) phân tích kiểm định mô hình. Dữ liệu nghiên cứu được lấy từ báo cáo tài chính đã được kiểm toán của 23 NHTMCP Việt Nam tại thời điểm cuối năm trong giai đoạn 2010 – 2017. 1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Các nghiên cứu về kết quả hoạt động và khả năng sinh lời của ngân hàng bắt đầu từ những năm 1960s. Hester và Zoellner (1966) là những người nghiên cứu đầu tiên, tiếp theo là các nghiên cứu của Short (1979) và Bourke (1989) được nhiều nghiên cứu sau này sử dụng để tham chiếu. Trong khi Short (1979) chú trọng yếu tố tập trung của thị trường thì Bourke (1989) còn quan tâm đến các yếu tố bên trong là chi phí nhân viên, vốn chủ sở hữu và thanh khoản. Từ đó, các nghiên cứu thực nghiệm cố gắng xác định các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng sinh lời các ngân hàng