1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÊ THỊ THANH HẢO
NGUYÊN TẮC TÔN TRỌNG CHỦ QUYỀN QUỐC GIA
TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP QUỐC TẾ HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2013
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÊ THỊ THANH HẢO
NGUYÊN TẮC TÔN TRỌNG CHỦ QUYỀN QUỐC GIA
TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP QUỐC TẾ HIỆN NAY
Chuyên ngành : Luật quốc tế
Mã số : 60 38 60
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Bá Diến
HÀ NỘI - 2013
3
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU
1
Chương 1: TỔNG QUAN NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ NGUYÊN
TẮC TÔN TRỌNG CHỦ QUYỀN QUỐC GIA VÀ HỘI
NHẬP QUỐC TẾ
5
1.1.
Tổng quan về chủ quyền quốc gia
5
1.1.1.
Khái quát về chủ quyền quốc gia
5
1.1.1.1.
Sự xuất hiện khái niệm chủ quyền quốc gia trong lịch sử
5
1.1.1.2.
Chủ quyền quốc gia theo quan niệm hiện nay
9
1.1.1.3.
Một số đặc tính của chủ quyền quốc gia
13
1.1.2.
Nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia
15
1.1.2.1.
Khái niệm nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia
15
1.1.2.2.
Lịch sử hình thành và phát triển của nguyên tắc
16
4
1.1.2.3.
Cơ sở pháp lý của nguyên tắc
16
1.1.2.4.
Nội dung nguyên tắc
18
1.1.2.5.
Vai trò, ý nghĩa, của nguyên tắc
25
1.1.2.6.
Tầm quan trọng của nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia
27
1.1.2.7.
Mối quan hệ của nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia
với các nguyên tắc khác
29
1.2.
Hội nhập quốc tế
32
1.2.1.
Khái niệm về hội nhập quốc tế
32
1.2.2.
Lịch sử quá trình hội nhập quốc tế
34
1.2.3.
Các hình thức hội nhập
36
1.2.4.
Vai trò, ý nghĩa của hội nhập quốc tế
41
Chương 2: HỘI NHẬP QUỐC TẾ - THỜI CƠ VÀ THÁCH THỨC
VỚI CHỦ QUYỀN QUỐC GIA
45
2.1.
Sự tương tác của nguyên tắc với hội nhập quốc tế
45
2.1.1.
Tác động của hội nhập quốc tế
45
2.1.1.1.
Tác động tích cực của hội nhập quốc tế
45
2.1.1.2.
Tác động tiêu cực của hội nhập quốc tế
48
2.1.2.
Thời cơ và thách thức của hội nhập với chủ quyền quốc gia
53
2.1.2.1.
Quan điểm các quốc gia về vấn đề hội nhập
53
2.1.2.2.
Tác động của hội nhập với việc bảo vệ chủ quyền quốc gia
và ngược lại
55
2.1.2.3.
Ảnh hưởng của việc thực hiện nguyên tắc với hội nhập quốc tế
66
2.2.
Sự lựa chọn của các quốc gia khi tham gia hội nhập quốc tế
67
2.2.1.
Xu hướng nói không với hội nhập
68
2.2.2.
Xu hướng hội nhập không quan tâm đến chủ quyền quốc gia
69
5
2.2.3.
Xu hướng hội nhập vì mục tiêu quốc gia
71
Chương 3: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN NGUYÊN TẮC TÔN TRỌNG
CHỦ QUYỀN QUỐC GIA VÀ GIẢI PHÁP VỚI VIỆT NAM
77
3.1.
Thực trạng thực hiện tôn trọng chủ quyền quốc gia
77
3.1.1.
Các quốc gia đã thực hiện vấn đề tôn trọng chủ quyền
77
3.1.1.1.
Việc tuân thủ nguyên tắc các quốc gia trên thế giới
77
3.1.1.2.
Việc tuân thủ nguyên tắc của các quốc gia ASEAN
80
3.1.2.
Một số biến tướng của việc vi phạm nguyên tắc
82
3.1.2.1.
Một số dân tộc thiểu số đòi có nhà nước riêng
82
3.1.2.2.
Lợi dụng can thiệp nhân đạo để thực hiện mưu đồ chính trị
83
3.1.2.3.
Lợi dụng chống khủng bố để lật đổ các nhà nước hợp hiến,
hợp pháp
84
3.1.2.4.
Lợi dụng vấn đề nhân quyền để thao túng các quốc gia
86
3.2.
Thuận lợi và khó khăn của Việt Nam trong điều kiện hội nhập
89
3.2.1.
Cơ hội và thách thức khi Việt Nam hội nhập
89
3.2.1.1.
Thuận lợi của Việt Nam khi hội nhập quốc tế
89
3.2.1.2.
Thách thức của Việt Nam khi hội nhập quốc tế
91
3.2.1.3.
Tác động của hội nhập với việc bảo vệ chủ quyền quốc gia
93
3.2.2.
Bảo vệ chủ quyền Việt Nam trong thời kỳ hội nhập
98
3.2.3.
Một số giải pháp, đề xuất, kiến nghị
102
3.2.3.1.
Giải pháp để các quốc gia nghiêm túc thực hiện nguyên tắc
102
3.2.3.2.
Một số giải pháp để Việt Nam bảo vệ chủ quyền trong tiến
trình hội nhập quốc tế
107
KẾT LUẬN
122
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
124