DN HOC MO- BC TP. HCM UNIVERSITE OUVERTE DE HCMV
(g UNIVERSITE LIBRE DE BRUXELLES 1.!!1 SOLVAY BUSINESS SCHOOL
MMVCFB
CHUONG TRiNH DAO T~O TH~C Si QUAN TRJ VI~T- Bi PROGRAMME DE MAITRISE EN MANAGEMENT VIETNAM- COMMUNAUTE FRAN«;AISE DE BELGIQUE
. Ll.Ju NHA T HUY
MOT MO HiNH GIA TRI NHAN THi(C CHO PIIAN MEM AP DVNG CHO KBOI DOANH NGHI~P NGOAI QUOC DOANH T4-I THANH PHo uo em MINH
Chuyen nganh Miscl
: Quan trj kinh doanh :50702
LU~N VAN TH4-C Si
Ngtriri htrcmg din khoa hqc: PGS.TS. Trin Thanh Trai
Tp. HA Chi Minh
r---------. 2004
0
BO GIAO DUC DAO TAO TRU'ONG DAI HOC KINH r{rP.HCM THUVIEN
TOMLUOC
•
Rftt nhi8u kY vQng da duqc d~t vao phftn m8m, m<)t nganh cong nghi~p con non
tre t~i Vi~t Nam. Tuy v~y, thgc tS cho thfty nganh cong nghi~p nay da c6 nhiing buac tiSn hSt sue ch~m ch~p cho ctsn nay. v8 phia du, cac doanh nghi~p to ra
dimg dung vm C(J h<)i ti8m nang do phftn m8m mang l~i. v8 phia cung, thvc lvc
cua cac nha cung cftp v§:n con thiSu va ySu. Tir d6 c6 cac nghi nga v8 i) cac
doanh nghi~p dang c6 nh~n thuc thftp v8 gia tri cua phftn m8m va ii) t6n t~i
nh~n duqc. Tuy nhien, cac nghien CUu hi~n t~i hfiu hSt chi mo ta v8 cac s6 li~u
nhfing khofmg each gifra mong mu6n cua khach hang va nhfing gi hQ thlJC SlJ
chung v8 chi tieu ho~c s6 luqng sir d\lng va c6 nhiing nh~ xet cam tinh, lam nay
sinh yeu cfiu c6 m<)t nghien cli'u mo ta chinh xac va chi tiSt hi~n tr~g.
M1:1c dich cua d8 tai nay la dS phat triSn m<)t mo hinh v8 gia tri nh~ thuc v8 phfin
nghi~p ngoai qu6c doanh t~i Tp. H6 Chi Minh nh~m dua ra cac d8 nghj cho i)
m8m trong doanh nghi~p va ap d\mg mo hinh nay vao khao sat kh6i doanh
cac doanh nghi~p Ii) cac nha cung cftp iii) t6 chuc trung gian va iv) cac nha lam
chinh sach.
Nhi8u djnh nghia va mo hinh v8 gia trj nh~n thuc da dUQ'C nghien CUu va rna
r<)ng dS d8 ra mo hinh danh rieng cho phftn m8m. M6 hinh d8 nghj nay bao g6m
i) cac ngu6n tac d<)ng dSn nh~n thuc gia trj, ii) gia tri nh~ thuc t6ng quan c6 sir
nh~ thuc tru d\ffig cac khai ni~m chu6i gia tri, lQ'i ths va moi truang c~ tranh, iii) gia tri phAm, djch V\1, tam ly, cong sue, thai gian va ti8n t~. M6 hinh duqc d8 nghi bm dS tai nay n6i b~t a phU'O'ng phap ti~p c~n tAng th~ va Sl}' phil hQ'P vOi thl}'C
ti~n quan ly cua doanh nghi~p. M<)t khao sat v6i 655 mftu khao sat da duqc gm dSn cac cong ty qua duemg buu di~n, email va tiSp xU.c tn.rc tiSp. D6i tuqng tra lCri cho khao sat la cac lanh d~o doanh nghi~p. Tuy nhien, thm diSm thvc hi~n khao sat la khong thu~n lqi vi trong thm gian nay, cac lanh d~o dSu r~t b~n r<)n vao cu6i nam tai chinh. C6 61 doanh nghi~p tra lai, trong d6 c6 51 mftu hqp 1~ duqc dung dS phan tich vS gia tri nh~ thuc cho phfin mSm trong cac doanh nghi~p ngoai qu6c doanh t~i Tp. H6 Chi Minh. KSt qua khao sat ngu6n tac d<)ilg cho th~y c6 76,9% doanh nghi~p tu doanh dfiu tu trong nu6c (DTTN) da ling dl)llg phfin mSm va ngu6n thong tin quan trQng nh~t tac d<)ng dSn quySt djnh dfiu tu la dS nghi tir cac phong ban c6 nhu cfiu. Muc d<) ch~p nh~n cua lanh d~o va kha nang tiSp c~n cua nhan vien la nhfing can tra chinh cho vi~c ll'ng dvng phfin mSm. 100% doanh nghi~p c6 v6n dfiu tu nu6c ngoai (DTNN) dSu co ap dvng phfin mSm theo quySt dinh cua cong ty m~ ho~c phia lien doanh nu6c ngoai. Nhfing phfin mSm nay chu ySu duqc mua tir nha
cung c~p nu6c ngoai ho~c b9 ph~n CNTT rieng. Nh6m DTNN sir dvng dich vv
tu v~ phfin mSm nhiSu bon khu V\fC DTTN. Trai nguqc v6i gia thuySt da duqc d~t ra, nh~n thuc chung vS gia tri phfin mSm cua nh6m doanh nghi~p trong nu6c khong phai la th~p. Mile d9 nh~n thuc la tren trung binh va tuong duong v6i nh6m c6 v6n dfiu tu nu6c ngoai. DiSu nay thvc sv Ia tin t6t cho phia cung c~p vi rao can nh~ thuc - rao can dfiu tien cho quyst djnh mua - da duqc vuQt qua. Tuy nhien, nh~ thuc tren timg ho~t d<)ng trong chu6i gia trj cua doanh nghi~p la khong d6ng dSu. Kha nang h6 trq quan ly chung, d~c bi~t la tai chinh kS toan, duqc xem trQng nhclt trong cac m~t ling dvng. KS d6 la phk mSm ap d\lflg vao kS ho~ch san xucit va cai tiSn quy trinh. hi~u qua ho~t d<)ng cong ty han la phvc V\1 thi truemg ben ngoai. Phcln mSm chi
duqc xem trQng a tclm V\IC n<)i b9 cho tiSt ki~m chi phi han la ngu6n tac d<)ng
tfl!c tiSp dSn moi truemg c~nh tranh. N6i chung, doanh nghi~p cam thcly S\I hiiu dvng cua phk mSm cho vi~c tang Tinh hi quan thS hi~n qua cac khofmg each giua mong dqi cua khach hang va nhftng gi hQ thl!c S\I nh~n duqc. KSt qua chi ra r~ng, ngo~i trir tiSng tam cua nha cung cclp -diSu khong c6 mong dqi cao- la khong thclp han mong mu6n, tcit ca cac chiSu khac cua gia trj nh~ thuc sau tieu thv dSu thclp han tru6c tieu thv. Day la tin hi~u bao d<)ng cho ben cung cclp vi day c6 thS la can tr& cho dclu tu tiSp t\}c cho phcln mSm va ngu6n thong tin tham khao xclu cho doanh nghi~p khac. DS nghj dclu tien cho kh6i doanh nghi~p la phai chu d<)ng tim ra nhfrng ho~t d<)ng c6 thS ling dvng phk mSm ngoai kS toan tai chinh dS nang cao nang ll!c c~nh tranh, d~c bi~t cho mang djch V\1 khach hang. Doanh nghi~p c6 thS sir dvng cac dan vj tu vein quan ly ho~c t6 chuc b9 ph~n CNTT rieng cho vi~c nay. Thu hai, vi phk msm phai thich hQ'P vm moi truemg kinh doanh thay d6i, nen quan h~ vm ben cung cclp phcln mSm nen la quan h~ d6i tac (partnership) han Ia mua m9t Ik. Chu y r~g phcln mSm c6 thS la giai phap cho quan tri nhung chinh n6 cling ccln duqc quan trj. Nha cung cftp phfin mSm c~n cai tiSn toan di~n san phfun va dich V\1, d~c bi~t vS
m~t chftt hrQ'Ilg. Khong nen dung ngon ru tiSp thi kiSu cai-m9t-l~n la ch~y-mai - mai rna c6 g~ng biSn m6i quan h~ khach hang tra thanh d6i tac. KSt qua nghien c(ru cling chi ra phuong hu6ng tiSp thi kS tiSp la phfin mSm dung cho quan ly san xuftt va cai tiSn quy trinh thu t\Jc. VS dich V\1 tu vftn ph~n mSm, each thuc phu hqp la phat triSn nhanh tu vftn trong cac don vi tu vftn quan ly. Cac phuong ti~n thong tin d~i chung la ngu6n tham khao thong tin rftt quan tn;mg cho doanh nghi~p. Nh6m nay nen cung cftp nhfing vi d\1 C\1 thS, ca thanh cong lfrn thftt b~i, cho nhfing truemg hqp ilng d\lng ph~n mSm khac nhau. Cac t6 chuc nhu MPDF, hi~p h()i doanh nghi~p, EuroCham ... c6 thS dua tu vftn CNTT trong quan ly vao chuang trinh h6 trq doanh nghi~p nha uy tin s~n c6 cua hQ. Nha nu6c c~n sam ban hanh lu~t giao dich di~n tu va cac khung phap lu~t khac,
phat triSn cac ph~n mSm mi8n phi danh cho cac cong vi~c da chufin hoa nhu khai bao thuS, hai quan, h6 trq dao t~o ngu6n nhan 1\rc san xuftt va quan ly CNTT, ban hanh chinh sach khuySn khfch cac don vi d~t ISO hay CMM va phat triSn
rna ngu6n rna. Cac nha lam chinh sach nen thiSt l~p m()t chuang trinh cftp qu6c gia dS phat triSn thi truemg ilng d\lng phfin mSm trong nu6c, khong qua chu trQng vao dich V\1 xuftt khAu ph~n msm rna l~i bo tr6ng thi truemg trong nuac cho d6i thu nu6c ngoai. -I - Toi xin cam doan day la cong trinh nghien Clru cua rieng toi.
Cac s6 li~u, kSt qua neu trong lu~n van la hoan toan trung thvc. LuuNh~tHuy - II - Xin g&i Iai cam an tran tn;mg nh~t dSn: Cac giao su Chuang trinh cao h9c Vi~t - Bi dSn tir D~i h9c M& - Ban cong Tp. HCM va Truemg thuang m~i Solvay, D~i h9c T\f do Bruxelles - nhfrng nguai da dem l~i cho toi kh6i kiSn thuc qmin trj hi~n d~i duqc c~p nh~t va mang tinh (eng dl)l1g cao. Thfiy Trfin Thanh Trai - giao su hu6ng d~n dS tai - da giup toi djnh hu6ng va tim ra gi6i h~ ph\lc V\1 cua dS tai, hu6ng d~n phuang phap va t~o diSu ki~n d~ toi ds d~t Iu~ van len h9i d6ng xet duy~t. Cac tac gia - t~p th~ va ca nhan cua nhfrng tai li~u tham khao - Chinh nha kiSn thuc va kinh nghi~m cua h9 rna toi da co th~ m& r9ng kiSn thuc, d6ng thai tiSt ki~m r~t nhiSu thai gian. Gia dinh, nguai than va b~ be da khuySn khich, d()ng vien tinh thAn, h6 trq y tu&ng, cong sue va tai chinh d~ toi hoan thi~n dS tai nay. Thang 12 - 2004 LuuNh~tHuy - Ill - • Cong nghi~p phfuJ mSm da duqc nha nu6c trung uang va dia phuang xem la m9t trong nhung nganh mfii nhQn cua nSn kinh tS Vi~t Nam va cua Tp. H6 Chi Minh. NhiSu chinh sach m~nh me da duqc ban hanh, tuy nhien cho dSn nay nganh cong nghi~p nay vful chua phat tri@n duqc nhu mong muf>n. Cac cong ty trong nuac ding chiSm m9t thi phfuJ khiem t6n tren thi truemg trong nuac. Con thi truemg ngoai nuac cua chung ta thi hoan toan khong dang k@ so vm cac nuac trong khu VlJC. Ly giai cho tinh hinh nay c6 nhiSu y kiSn. Rieng tac gia lu~n van giai thich dva tren quan di@m cung-cfru. C6 nhu cfru thi cung m6i phat tri@n. Ngum tieu dung phai nh~n duqc gia tri cua san phAm thi m6i mua. HQ chi mua d@ dting nSu thfiy san phAm dem I~i Iqi ich. La m9t nguai da ho~t d()ng trong nganh cong nghi~p phfrn mSm, tac gia nh~
thfiy m9t trong nhung nguyen nhan cua sv tri tr~ trong nganh la do nh~n thuc gia
tri san phAm cung cac dich vvlien quan con khiSm khuyst ru ca hai phia tieu
dting va san xufit. E>@ kh~c ph\lc khiSm khuySt nay, cfrn c6 m9t mo hinh nh~n
thuc dfry du, toan di~n han cac gia tri san phAm phfrn msm cung dich vv lien
quan, phan anh chinh xac d~c tinh cua chiing. Tac gia lu~n van sau khi da neu d~c trung cua san phAill phfuJ m~m, m()t san phb kha d~c bi~t so vm san phAm cua cac nganh cong nghi~p truysn th6ng, dva tren ly thuySt cua cac tac gia nhu : Phillip Kotler, Theodore Levitt, Michael E. -IV- Porter va Victor E. Millar, ... da dua ramo hinh nh~ thuc gia tri phcln mSm xay d\ffig tren quan di8m : "nh~ thuc vs gia tri cua san phAm phfin mSm phai la m9t nh~ thuc t6ng th8, lien quan dSn toan b9 qua trinh mua hang, tieu thv cho dSn lo~i thai va xem xet vai m6i lien h~ vai cac ysu t6 co tac d9ng dSn nh~n thuc". Bfulg mo hinh tren, tac gia da thiSt kS m{)t bang diSu tra v6i kha nhiSu chi tieu gai dSn cac doanh nghi~p ngoai qu6c doanh (n9i dia va co v6n dfiu tu nuac ngoai) d8 thu th~p cac dfr li~u cfin thiSt. Su dvng phuong phap phan tich s6 li~u hi~n d~i. Dung phfin mSm SPSS I2.0.0 d8 xir ly s6 li~u, tac gia lu~ van da ki8m dinh 04 gia thuySt ca ban : - HI : Nh~n thuc vS gia tri ling dvng cua phcln mSm vao ho~t d{)ng cua doanh nghi~p la thdp. - H2 : Nh~n thuc vS gia tri phfin mSm chi t~p trung vao m{)t s6 phcln ho~t d{)ng cua doanh nghi~p. - . H3 : Gia tri phcln mSm chi dugc xem tn,mg a tfim muc n{)i b9 han la ySu t6 c6 hie d{)ng trtJe tiSp dSn moi truang c~nh tranh. - H4 : T6n t~i khoang each trong nh~ thuc cua doanh nghi~p vS gia tri mong mu6n c6 dugc va thvc sv nh~ dugc tir phfin mSm. KSt qua phan tich s6 li~u c6 d6i chling v6i s6 li~u nh~ dugc tir cac cong ty c6 v6n dfiu tu nu6c ngoai cho thdy cac gia thuySt : - HI khong hoan toan dung. Doanh nghi~p trong nu6c khong danh gia thdp gia tri cua phfin mSm. - v- - H2 dung, nh~ thuc vS gia tri phfin mSm trong chu6i ho~t d()ng cua doanh nghi~p khong d6ng dSu. Cac doanh nghi~p trong nu6c chi danh gia cao cac philil msm trong ho~t d9ng qmin ly chung. - H3 dung, cac ca sa trong nu6c chi danh gia cao tac d()ng san phAm phfin
mSm dSn cac ySu t6 ben trong. YSu t6 ben ngmli khong duqc cac CO' sa
trong nu6c danh gia cao nhu nhfmg ca sa c6 v6n dfiu tu nu6c ngoai.
- H4 dung, gia tri nh~ thuc san phAm phfin mSm tru6c va sau tieu th\l c6 khoang each. Tren CO' sa kiSm dinh cac gia thuySt nay, tac gia da c6 nhfmg kiSn nghi thiSt
th1,rc, c6 y nghia cho nhfmg nguai ho~ch dinh chinh sach, nhfmg nguai san xufit Lu~n van duqc thgc hi~n cong phu, nghiem rue va khoa hQC, cho thfiy tac gia
n~m vrmg nhung kiSn thuc cong ngh~ thong tin, kiSn thuc quan tri cung cac va nhfmg ngum sir d\lng phfin mSm. phuang phap phan tich s61i~u hi~n d~i va cong C\l phful mSm h6 trQ' vi~c nay. N()i dung lu~ van mang tinh thgc ti~n cao, giai quySt m()t vfin dS rfit thai sg hi~n nay. lu~n. E>S hoan thanh lu~ van, tac gia da tham khao nhisu tai Ii~u, phan tich va t6ng
hqp m()t s6 ly thuySt lien quan dSn nh~ thuc gia tri san phAm va da dua ra m()t
mo hinh gia tri nh~n thuc san phAm phfin mSm co y nghra ca vs thgc ti~n Ifu1Iy -vi- Tuy sf> phi~u di~u tra khong 16n, gi6i h~ trong ph~m vi cac CO' sa ngoai qu6c
doanh a thanh phf> H6 Chi Minh, nhung nhfmg k~t qua thu duqc da phan anh
hi~n tr~ng va ly giai duqc nguyen nhan tri tr~ trong nganh cong nghi~p phlln
m~m, it nhfit la t~i thanh phf> H6 Chi Minh. Mo hinh va phuang phap nghien c(ru cua tac gia c6 thS duqc rna r9ng ra ca nu6c. Can cu vao mvc tieu va n9i dung cua lu~ van, chtmg toi cho rfuig lu~n van d~t mvc tieu d~ ra va thoa man cac yeu cllu cua m9t lu~ van th~c si nganh quan tri. Chung toi danh gia lu~n van la gioi, tac gia cua n6 xtrng dang duqc xet cAp van b~ng th~c si quan trj. Tp. H6 Chi Minh, ngay 31112/2004
N guai hu6ng dftn khoa h<;>c Ph6 Giao su, Ti~n si Trlln Thanh Trai -vii- NHAN XET CUA GIAO SU PIIAN BIEN 01 • • - VIII - - ix- NHAN XET CUA GIAO Slf PIIAN BIEN 02 • • -xi- . DANH Ml)C cAc HiNH MINH HOA ........................................................... xiv
DANH MlJC cAc BANG MINH HQA ........................................................... xv
DANHMlJC cAc nJVIET TAT .................................................................. xvi CHUdNG 01: GIOI THI:SU ............................................................................... 1 1.1 B6i canh va ly do chQn dS tai ................................................................. 2 1.2 N(>i dung va ml)c dich cua dS tai ............................................................ 4 Ph:;tm vi cua dS tai. ................................................................................. 4 1.3 1.4 Phuang phap nghien Clru ....................................................................... 6 1.4.1 Nghien ctru thu phong ..................................................................... 6 1.4.2 Khao sat th\fC nghi~m ..................................................................... 6 1.5 Cac gia thuySt cua dS tai ........................................................................ 7
CHUdNG 02: Cd SOL Y THDYET VA UNG Dl)NG ..................................... 8 2.1 Cac khai ni~m ca ban vS phftn mSm ....................................................... 9 2.1.1 Cong ngh~ thong tin va truySn thong .............................................. 9 2.1.2 Phftn mSm ....................................................................................... 9 2.1.3 Phftn mSm h~ th6ng va phftn mSm ilng dl)ng ................................... 9 2.2 Phan ho:;tch thi truemg phftn mSm ......................................................... 10 2.3 San phfim phftn mSm va cac 16p gia trj ................................................. 11 2.4 Vai tro cua phftn mSm va lqi thS c:;tnh tranh ......................................... 15 2.4.1 Chu6i gia tri va tac d()ng cua phftn mSm dSn chu6i gia tri ............. 15 2.4.2 Phftn mSm va moi truemg c:;tnh tranh ............................................. 23 2.4.3 Phftn mSm va lqi thS c:;tnh tranh .................................................... 25 2.5 Cac khoang each giua nha cung cfip va doanh nghi~p .......................... 28 - xii- 2.6 Cac ngu6n 8nh hu6ng dSn nh~n thuc gia tri phftn m8m ........................ 33 2.6.1 Moi truemg n()i t~i cua doanh nghi~p ............................................. 33 2.6.2 Khach hang ................................................................................... 34 2.6.3 Nha cung cfip ................................................................................ 34 2.6.4 Cong ngh~ ..................................................................................... 35 2.6.5 Cac quy djnh cua phap lu~t ........................................................... 35 2.6.6 Cac chuang trinh cua chinh phu va t6 chuc khac .......................... 36 2.7 Gia tri va gia trj nh~n thuc ................................................................... 37 2.7.1 Gia tq khach hang ......................................................................... 39 2.7.2 Gia tq chuy@n giao cho khach hang .............................................. 39 2.7.3 Gia tri nh~ thuc ........................................................................... 41
cHTJONG03: TIIIETL!P M6 HiNHvA KHAo sAT ................................. 46 3.1 Mo hinh nh~n thuc v8 gia tri phftn mSm .............................................. .4 7 3.2 Cac thanh phftn cua mo hinh ................................................................ 53 3.2.1 Cac ngu6n anhhu6ng SRC ........................................................... 53 3.2.2 Gia tri nh~n thuc t6ng quan OPV .................................................. 54 3.2.3 Gia tri nh~n thuc tieu th\l CPV ...................................................... 59 3 .2.4 Cac phuong phap danh gia phftn m8m ........................................... 60 3.3 Thanh l~p cac gia thuySt ...................................................................... 61 3.4 ThiSt l~p khao sat ................................................................................. 65 3 .4.1 ThiSt kS bang cau hoi .................................................................... 65 3.4.2 Thir nghi~m khao sat ..................................................................... 66 3.4.3 M~u va thu t\}c Ifiy m~u ................................................................. 67 3.4.4 Thu th~p du li~u ............................................................................ 68 3.4.5 Phuong thuc phan tich du li~u ....................................................... 70 - xiii- CHUONG 04: KET QUA KHAo sAT VA PHAN TICH ................................ 71 4.1 KSt qua k:hao sat .................................................................................. 72 4.1.1 Tinh chfit cua mfiu ......................................................................... 72 4.1.2 Th6ng ke vS ngu6n thong tin ilnh huemg ...................... o ................ 7 4 4.2 KiSm dinh gia thuySt ........................................................................... 78 4.2.1 KiSm dinh gia thuySt H1 ............................................................... 78 4.2.2 KiSm dinh gia thuySt H2 ............................................................... 79 4.2.3 KiSm dinh gia thuySt H3 ............................................................... 83 4.2.4 KiSm dinh gia thuySt H4 ............................................................... 86 4.3 Cac phat hi~n khac ..................................................................... o • • • • • • • • • 90 CHUONG 05: KET LU!N VA cAc DE NGffl ···························o····o············· 91
5.1 Cac kSt qua phan tich quan trQng va dS nghi ...................... 0 • • • • • • • • • • • • • • • • • 92 5 .1.1 D6i v6i doanh nghi~p ....................................................... 0 • • • • • • • • • • • • 92 5 .1.2 D6i v6i nha cung cfip phAn mSm ................................................... 93 5 .1.3 D6i v6i cac t6 chile trung gian ...................................................... 95 5.1.4 Df>i v6i cac nha lam chinh sach ........................................ o • • • • • • • • • • • • 95
5.2 Huang ma r()ng cua dS tai .............................................. o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 97
5.3 KSt lu~n ............................................................................................... 98
T AI Lreu THAM KHAo ............................................................................... 1 oo
PIDJ LlJC A : BANG cAu HOI .................................................................... 104
PIDJ LlJC B: BANG THONG KE MOTA .................................................... 109 - xiv- DANH MUC cAc HINH MINH HOA
• • ' ' ' ' ' ' - Hinh 2-1: Phan ho~ch thj trtrimg phan mem ................................................. 10
Hinb 2-2: cac 16'p gia trj ella phin mem ........................................................ 13
Hinh 2-3: ChuOi gi3 trj ella ph3n mCm .............•.•........••..........................•..••• 18 Hinh 2-4: Ma tr~n hitm IU'Q'Dg thOng tin ........................................................ 20 ' Hinh 2-5: MO hinh canh tranh 5 nguOn ltrc ................................................... 23 . . , Hinh 2-6: ChiCo ltrqc c~nh tranh cO' ban ....................................................... 27 Hinh 2-7: Mo hinh khao sat khoang each nh'n tht'fc chat ltrQ'Dg djch VI} •••• 29 Hinh 2-8: Mo hinh gia trj chuy~n giao khach hang ....................................... 41 Hinh 2-9: Mo hinh gia trj nh'n tht'fc xuat phat tir gia va chat ltrQ'Dg ........... 43 Hinh 2-10: Mo hinh phan cap gia trj khach hang ......................................... 44 Hinh 3-1: Mo hinh nh'n tht'fc v~ gia trj ph§n m~m ....................................... 51 Hinh 4-1: Cac nguBn thong tin anh htrO'Dg- khBi DTTN .............................. 74 . , Hinh 4-2: NguBn thong tin anh hmrng khu V\fC DTNN ................................ 75
Hinh 4-3: Cac y~u tB moi trtrO'ng anh hmrng d~n cong ty DTTN ................. 75
Hinh 4-4: Cac y~u tB moi trtrO'ng anh htrO'ng khBi DTNN ............................ 76
.
Hinh 4-5: Nhiin thifc tren chufii gia tri ···································••oC>CIOOOeooeo••········ 78
Hinh 4-6: Chi tiCt OPVVC•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••ooooooooo•••••••••••• 79 , Hinh 4-7: Chi tiCt ph in tich OPVVCl ............................................. o.,., • ., •••••••••••• 80 , Hinh 4-8: Phin tich chi tiCt OPVVC6 .............................................. 0000 . . . . . . . . . . . . . . 81 , HiDh 4-9: Chi tiCt ph§n tich OPVVC2 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••ooeoooooooe••••••••••• 82 Hinh 4-10: Nhan tht'fc tren loi th~ canh tranh ............................................... 83 . . . Hinh 4-11: Nhin tht'fc trong moi trtrimg c~nh tranh .................................... 84 Hinh 4-12: Gia trj nh'n tht'fc tieu thl}- phftn m~m va djch VI} ••••••••••••••••••••• 86 -XV- Hinh 4-13: Gia trj nh~n thifc tieu tht}.- y~u tA khac ...................................... 87 ' '
Hinh 4-14: Xu htr6'ng d3nh gia phin mem .................................................... 90 DANH MUC cAc BANG MINH HOA • • Bang 4-1: T§n sA sfr dt}.ng ph§n m~m theo Io~i hinh a§u ttr. ........................ 72 Bang 4-2: Phan bA sA nhan vien va t§n suftt sfr dt}.ng ph§n m~m ................. 73 Bang 4-3: Chi-square test: sA lll'Q'Ilg nhan vien va t§n suftt sfr dt}.ng ............ 73 Bang 4-4: Ki~m tra tll'ong quan CPV12 va CPV35 ....................................... 88 - xvi- • AV Acquisition Value - Gia trt sa hilu BSA Business Software Alliance - TJ chifc lien minh phdn mJm CAD thuang mqi
Computer Aided Design - Thidt ki vai Slf tr(l giup cua may tinh Computer Aided Manufacturing - Sim xudt vai Slf tr(l giup cua CAM may tinh CNTT Cong ngh~ thong tin CNTT-TT Cong ngh~ thong tin va truy~n thong CPV Consumption Perceived Value - Gia trt nh(m thifc tieu th¥ CPVEX Ex-ante Consumption Perceived Value - Gia trt nh(in thifc trubc tieu th¥ CPVPS Ex-post Consumption Perceived Value - Gia trt nh(in thifc sau tieu th¥ DSS Decision Support System - H? th6ng hJ tr(l ra quydt dtnh DTNN Dfiu tu nuac ngoai DTTN Dfiu tu trong nuac Gartner Gartner Inc. HCA Ho Chi Minh city Computing Association- H(Ji Tin h9c Tp. H6 IDC Chi Minh
International Data Group- T(ip doim dii' li?u qu6c ti Institute for Development Policy and Management - Vi~n Phat IPDM tri@n ch:inh sach va quc~m ly - D~i h9c Manchester, Anh Qu6c -XVII - Knowledge Management System- H? th6ng quim ly tri thuc. KMS MPDF Mekong Project Development Facility- Tb chuc phat triin dtc an Mekong Overall Perceived Value - Gia trt nh(m thuc tbng quan OPV OPVCE Overall Perceived Value on Competitive Environment - Gia trt nhtl-n thuc tbng quan tren m6i trudng cgnh tranh OPVCA Overall Perceived Value on Competitive Advantage- Gia trt nhtJ_n thuc tbng quan tren l(li thi cgnh tranh Overall Perceived Value on Value Chain- GiG trt nhtJ_n thuc OPVVC tbng quan tren chu6i gia trt PRE Pre-evaluation - Danh gia truac thvc hi?n Post-eyaluation- Danh gia sau thlfc hi?n PST PV Perceived Value - Gia trt nhtl-n thuc QMS Queue Management System - H? th6ng quim ly himg il(li SRC Source - Cac ngu6n yiu t6 iinh huirng ain gia trt nhtJ_n thuc Source of Environment- Cac yiu t6 m6i trudng SRCE Source of Information - Cac ngu6n thong tin SRCI TPoHCM Thanh ph6 H6 Chi Minh TV Transaction Value - Gia trt giao dtch cua m9t san phdm US AID United States Aided International Development- Tb chuc H6
tr(l phat triin qu6c d Hoa Ky VCCI Vietnam Chamber of Commerce and Industry - Phong thuong
mgi va c6ng nghi¢p Vi?t Nam - 1 - • Gi6i thi~u ly do phat triSn d~ tai va cac vfin d~
nghien CUu. Phfin thu nhfit mo ta bBi canh va ly do ra dai cua d~ tai. Phfin thu hai gi6i thi~u n<)i dung, ffil,IC dich, ph~m Vi d~ tai Va tom t~t phuong phap nghien CUu. Phfin cu6i cung gi6i thi~u cac gia thuyst chu ch6t cua d~ tai. - 2- Nganh cong ngh~ thong tin- truy~n thong (CNTT-TT) Vi~t Nam vful dang trong giai do~n phoi thai. Ngugc v6i nhfmg dv doan v~ sv bung phat cong ngh~ thong tin (CNTT) va trien v<;mg dua nganh nay thanh m<)t nganh mili nhQn cua ca nu6c, thvc ts cho thfty nganb cong ngh~ mai nay l~i dang co nhtmg buac di hSt sue ch~m ch~p. Cac doanh nghi~p, khach hang chinh ySu cua nganh, duemg nhu dfrng ngoai v6i ca h<)i cua chinh minh khi frng dvng CNTT vao cac ho~t d<)ng quan ly, san xuftt va kinh doanh. Muc d~u tu vao CNTT cua doanh nghi~p trung
binh chi d~t 0,05-0,08% doanh thu1 • Cac ph~n m~m nSu dugc sir dvng vftn chi quanh quftn la ph~ m~m kS toan ho~c quan ly ban hang. Nha cung cftp khong giup doanh nghi~p nh~ ra r&ng ph~ m~m chi la m<)t cong C\1 rna thuemg bieu d~t n6 nhu m<)t lo~i thu6c chua bach b~nh2• Vi v~y, cac ho~t d<)ng nh&m danh bong gia tri mang l~i cua ph~n m~m tir phia nha cung cftp d~ tra thanh con dao hai lucri khi gia tri khach hang nh~n dugc thftp han lai hua tiSp thi. Cac d\f an ph~ m~m thuemg g~p kh6 khan do khach hang khong mo ta r5 nhu c~u ho~c thay d6i nhu c~u lien tvc dful dSn tinh tr~ng dv an bi huy hay c6 chi phi bao tri cao. Han nua, thvc lvc lam ph~ m~m cua cac nha san xuftt con kern dftn dSn chftt lugng san phftm kern, t6ng chi phi lam ph~ m~m tra nen cao du gia nhan cong re. 1 B9 Buu chinh Vi@n thong (2004), "Ung d1,1ng CNTF trong cac doanh nghi¢p: tinh hinh hi?n nay va phuong
hu6ngphdt triin", trang 15, Van phong Ban chi d1;to qu6c gia vS CNTI-TI. 2 Nicolas Carr (2003), "Does IT Matter? An HBR Debate", trang 04, Havard Business Review June 2003, web
exclusive. - 3- Them vao d6, phfin mSm thu(>c lo~i san phfun tri tu~ kh6 do luemg gia tri. Nha cung c~p thuemg quan tam nhiSu hon d~n gia tri hqp d6ng, trong khi doanh • Tir d6 gifra nha cung c~p va khach hang sir d\lllg phfiu mSm nghi~p l~i quan tam hon d~n hi~u qua thvc sv cua phfin mSm. Hon nfra, tinh
tr~g vi ph~m quySn sa hfru tri tu~ t~i Vi~t Nam vfin a muc cao nh~t th~ gi6i v6i
92% phfin mSm sir dvng b~t hqp phap3 cling tac d(>ng d~n nh~ thuc vS gia tri
cua phfin mSm 4
khong g~p nhau tren quan diSm gia tri. Thvc t~ neu tren t~o ra nghi nga rAng i) doanh nghi~p vfin chua y thuc duqc vai
tro cua phfiu mSm va ii) t6n t~i nhfrng khoang each vs nh~ thuc gia tri giua
khach hang la cac doanh nghi~p va nha cung c~p phfin mSm. ~ , Trong diSu ki~n d6, y~u t6 nh~ thuc gia tri tir phia khac9)lang la m(>t y~u t6 eve
kY quan trQng. Tuy nhien, cac nghien Clru hi~n t~i u.n Vi~t Nam chu yeu la
nghien cliu t6ng quat vS tY 1~ sir dvng ho~c t6ng chi tieu danh cho CNTT. Cac nghien Clru cua cac t6 chile qu6c t~ danh cho cac nu6c dang phat triSn khong d~c thu cho Vi~t Nam va tuong d6i l~c h~u. Tir d6 nay sinh nhu cfiu vS m(>t nghien Clru C\1 thS c6 thS chi ro ra muc d(> nh~n thuc vS gia tri cua phfin mSm va nhfrng thanh t6 t~o nen mau thufin vs nh~ thuc gia tri cling nhu phuong phap giai quy~tn6. 3 BSA and IDC, "Global software piracy study- 2004", trang 04, http://www.bsa.org/globalstudy 4 Theo quan sat cua tac gh\ d~ tfti vao thang 12-2004 W thanh ph6 H6 Chi Minh, ngay ca phfin mSm quan tri
doanh nghi~p Microsoft Solomon hay phfin m~m k~ toan n6i ti~ng QuickBook cling c6 th~ da dang duqc mua vm
ghi 7000 d6ng/CD. - 4- Lu~n van nay thvc hi~n m9t khao sat v~ nh~ thuc gia tri ph~n m~m va cac ySu t6 tac d9ng dSn nh~ thuc v~ gia tri ph~n m~m cua CNTT trong kh6i doanh
nghi~p tu doanh t~i thanh ph6 H6 Chi Minh, t~p trung chu ySu vao nghien Clru
v~ nh~ thuc cua nh6m doanh nghi~p trong nu6c trong sv so sanh v6i nh~ thuc cua nh6m doanh nghi~p c6 v6n d~u tu nu6c ngoai. C6 nhi~u djnh nghl'a va m6 hinh cho gia tri nh~n thuc, m6i m6 hinh c6 diSm m~nh va diSm ySu khac nhau, nhung chua c6 m6 hinh nao rieng dS danh gia nh~n thuc v~ gia trj ph~ m~m. Do d6, d~ tai phai dua ra duqc m9t m6 hinh danh gia nh~ thuc v~ gia tri d~c thu cho ph~n m~m va ap dvng m6 hinh nay vao vi~c thvc ts ds rut ra cac kSt lu~ nh~m lam sang to v~n d~ nh~ thuc va dua ra cac giai phap phu hqp. KSt qua cua nghien Clru nh~m dua ra cac d~ nghj cho 1) cac doanh nghi~p, 2) cac nha cung c~p djch V\1 CNTT, 3) cac t6 chuc h6 trq trung gian va 4) v~ phia cac nha lam chinh sach. Lu~n van ch9n cac ph~ m~m ll'ng dvng vao san xu~t - quan ly - kinh doanh va
l~y khu VlJC doanh nghi~p ngoai qu6c doanh t~i thanh ph6 H6 Chi Minh lam gi6i
h~ nghien cll'u, v6i nh6m khao sat chinh la nh6m doanh nghi~p c6 c6 v6n d~u - 5- tu trong nu6c va nh6m so sanh la khu VlJC c6 v6n d&u tu nuac ngoai, vi cite ly do sau: - Ph&n mSm l:mg dvng vao ho~t d()ng qufm ly, san xu~t va kinh doanh c6 tac d()ng tn.rc tiep den vi~c t~o gia tri gia tang tlr ho~t d()ng cua doanh nghi~p. - CNTT-TT la m9t v~ dS r9ng, c6 tac d()ng den nhiSu m~t cua nSn kinh te.
T6ng gia tri thi truemg CNTT-TT Vi~t Nam trong nam 2003 d~t g&n 2 cy USD/nam, trong d6 thi truemg CNTT la 515 tri~u USD/nam. Tuy nhien,
ph&n mSm chi chiem 20.4% gia tri CNTT5
• Con s6 nay chl:mg to tuy
CNTT c6 phat triSn nhung chi dirng l~i a vi~c trang bi may m6c rna thieu
l:mg dl)llg ph&n mSm. - Thanh ph6 H6 Chi Minh la nai t~p trung s6 dong cac doanh nghi~p thu()c nhiSu nganh nghS khac nhau, dam bao duqc chiSu sau va chisu r9ng cua ds tai. - Kha nang tiep c~ v6i CNTT cua cac doanh nghi~p t~i Tp. HCM cao han
h~n cac dia phuang khac cua ca nu6c tren ca sa h~ t&ng CNTT duqc chu
tn;mg phat triSn. - TP. HCM la nai t~p trung nhiSu nh~t cac doanh nghi~p san xu~t ph&n mSm ciing nhu khach hang cua hQ. Trong d6 kh6i doanh nghi~p ngoai qu6c doanh duqc xem la khu Vl)'c nang d()ng nh~t cua nSn kinh te. Ciing vi v~y, nhu c&u duqc giai dap va kha nang ap dl)llg cac ds nghi rna ra tu ds tai nay ciing la cao nh~t so v6i cac dja phuang khac trong ca nu6c. 5 HCA (2004), "Bao cao toim cimh CNIT Vi¢! Nam niim 2004 ", trang 10-12. - 6- Ca hai phuong phap nghien c(ru thu phong va khao sat thvc nghi~m dSu dugc sir dvng trong dS tai. Nghien c(ru vS cac ly thuySt phan tich vS san phAm, chu6i gia trj, djnh vj chiSn lUQ'C Va Clitnh tranh, phan tich moi truang va khoang each djch Vl) lam CO' SCY cho each tiSp c~n h~ th6ng d~ phan tich gia tri nh~n thuc cua phfin mSm. Ap dvng cac ly thuyst nay vao d~ .tim ra cac ysu t6 anh huang dSn nh~n thuc vs gia tri phfin msm, thanh l~p mo hinh va b9 chi tieu d~ xay d\fllg bang cau hoi khao sat. Du li~u thu th~p dugc, bao g6m tra I phan tich nh~m danh gia tac d()ng cua cac ngu6n thong tin anh huang, nh~ thuc
chung va thvc ts gia tri phfin msm nh~n dugc cua cac doanh nghi~p, ru do dua ra
cac kSt lu~ va dS nghi cAn thiSt. - 7- qua dugc rao can nh~n thuc - rao can dttu tien ds irng dvng phttn mSm vao ho(;lt d<)ng quan ly' san xufit va kinh doanh hay chua. thuc cao nhfit vS vi~c irng dvng phftn mSm vao d6. C(;lnh tranh Va trong moi truemg C(;lnh tranh CUa doanh nghi~p. cua doanh nghi~p tru&c va sau khi irng dvng phftn mSm. - 8- • Dua ra each ti~p c~n h~ thBng d@ phan tfch nh~ thuc vS gia tri cua phdn mSm dl,l'a tren cac C(J sa
Iy thuy~t vs gia tri va c~nh tranh. Phdn thu nhftt phan tfch vS sfm phfim phdn mSm, vai tro cua n6 trong lgi th~ c~nh tranh, tren cac ho~t d<)ng t~o ra gia tri va trong moi truemg c~ tranh ; phan tfch cac ngu6n tac d<)ng d~n nh~n thuc vs phdn msm va cac khofmg each co th@ xay ra giua nha cung cftp phdn mSm va khach hang la doanh nghi~p. Phdn thu hai phan tfch va t6ng k~t cac dinh nghia va mo hinh gia tri nh~n thuc khac nhau hi~n hanh. -9- CNTT-TT la mon khoa h9c v~ xt'r ly thong tin va h6 trq truy~n thong. 6 Phfrn m~m la nhiing chi thi duqc thgc thi b&i may vi tinh, thiSt bi v~t ly rna n6
ch~y tren d6 Ia phfrn ctmg. 7 PhAn mSm duqc chia lam 02 lo~i: phfrn mSm h~ th6ng va phAn mSm ung dvng.
PhAn mSm h~ th6ng la phfrn mSm ca sa quim ly h~ th6ng nhu h~ diSu hanh, phfrn
mSm diSu khiSn thiSt bi vi xi:r ly, v.v ... PhAn mSm (rng dl)llg la m()t chuang trinh
ho~c t~p hqp chuang trinh nh~m illl)C dich xir ly cong vi~c bkg may tinh. 8 Phfrn mSm (rng dvng phvc V\1 cac nhu cAu xt'r ly cong vi~c cv thS cua con nguai nhu phAn mSm so~ thao van ban, bang tinh, phfrn mSm th6ng ke, h~ th6ng h6 trq ra 6 Webster online dictionary (2004), http://www.webster-dictionary.org/definition
7 Webster online dictionary (2004), tldd.
8 Webster online dictionary (2004), tldd. quySt djnh, thuang m~i di~n tlr, v.v ... - 10- Dich V\1 Dong g6i Xufit khAu Trong nu&c Ngu6n :Richard Heeks (1999), "Software strategies in Development Countries" Theo s6 li~u cua HCA (2003), 75% gia tri cong nghi~p phdn mSm Vi~t Nam n~m 6 khu vvc thi tru6ng n(>i dja. Thi phdn dich V\l gia cong va xu~t khAu chi d~t gftn • 30 tri~u USD m6i nam. Khong co san phAm dong goi nao dugc xu~t khAu ra
nu6c ngoai va gia tri phdn mSm nh~p khAu theo du6ng chinh ng~ch r~t th~p 10 Trong phan ho~ch nhu hinh 2.2, cac nha cung c~p phdn mSm cua Vi~t Nam hi~n t~i t~p trung 6 d~g D - chi lam dich V\l - va d~g E - lam phftn mSm dong goi 9 Richard Heeks (1999), "Software strategies in Development Countries", trang 02, IPDM, University of
Manchester, UK.
10 HCA (2004), tldd, trang 14. - II - va co sua chua my chQn. Di~u nay co thS duqc nhin nh~ Ia m
s6ng con II thay vi g~t hai lqi nhu~ tir phful m~m dong g6i, nhung cling c6 thS duqc nhin nh~n nhu m
V\l phfin m~m danh cho doanh nghi~p dang di theo hu6ng chuySn giao cac giai cac vfuJ d~ d~c trung. N6i m<)t each t6ng quat theo cac nghien CUu gful day, djch phap dS giai quySt nhu cfiu d~c thu cua doanh nghi~p nh~m t6i da h6a gia tri mang l~i tir CNTT va tir d6 tra thanh vai tro d6i tac chiSn luqc d6i v6i m<)t doanh nghi~pi 2• CNTT ngay nay khong thS hiSu dan gian la may vi tinh va nhfrng :xU ly don gian nghi~p trang bi may vi tinh nhung chi c6 30-40% ap d\ffig phfin m~m quan ly.
D6i v6i phful m~m d~c thu, cy 1~ nay con th~p han, chi a muc 8%. T6ng dfiu tu
cho phfin m~m chi tir 0,05-0,08% doanh thu13
• Nhu v~y, phfin m~m -linh h6n tren bang tinh hay so~n thao van ban. Tuy v~y t~i Vi~t Nam c6 dSn 97% doanh cua vi~c (rng d\mg CNTT - vfut chua di duqc vao thvc tS nhu n6 dang phai c6. N 6i m<)t each t6ng quat, m<)t san phdm la b~t cu thu gi duqc dem ra tren thi • San phdm c6 thS bao g6m m<)t hay nhi~u thanh phfin truemg ds gay chu y, chiSm huu, su dt,mg ho~c tieu thv rna co thS thoa man m
la hang h6a v~t thS, djch V\l, kinh nghi~m, sv ki~n, con nguai, nai ch6n, tai san, 11 Richard Heeks (1999), tldd, trang 08.
12 Gartner (200I), "The IT Services Value Chain: The Next Wave of Service Delivery", trang 02, Gamer
Symposium ITxpo, Cannes, France.
13 B9 Buu chinh Vi~n thong (2004), tldd, trang 03-I5.
14 Phillip Kotler (1999), Marketing Principles- 8rd edition, page 238, Free Press, New York. t6 chuc, thong tin va y tuang. - 12- M{>t san phfun ph~n mSm bao g6m nhfmg thanh ph~ t~o nen SlJ thoa man a
khach hang sir d\}ng ph~ mSm d6 vao cong vi~c cua hQ. Thanh ph~n CCY ban nhftt cua san phftm ph~ mSm la thong tin, CCY chS t6 chuc va xlr ly thong tin. N goai ra, san phfrm ph~ mSm con c6 thS bao g6m vi~c huftn luy~n con ngum sir d\lng ph~ mSm d6, cac tai li~u hu6ng dftn C\l thS, dich V\1 bao hanh, v. v ... DS khao sat toan di~n vS san phftm, Levitt dua ra mo hinh vS cac 16p san phfrm (Hinh 2.1). Mo hinh nay cho rAng m6i san phfrm c6 b6n 16p thanh ph~n 15 • L6p trong cung la scm phdm cJt /oi, day la thanh ph~n CCY ban nhftt rna khong CO no, san phfrm khong thS la san phfrm. D6i v6i ph~n mSm, thanh ph~ CCY ban nhftt la ca chS t6 chuc va luu tru thong tin. Tuy nhien, theo Levitt, nSu chi dua ra thanh
ph~ CCY ban, nha san xuftt chi m6i a buac xam nh~p dUQ'C thj truemg ch(r khong
c6 gi dam bao hQ se thanh cong. L6p thu hai, phdn au(lc mong a(li a san phftm, d~i di~n cho mong dgi t6i thiSu ngoai thanh ph~n c6t loi cua khach hang. Khong thS ban dugc san phAm nSu n6 khong d~t ph~ mong dgi nay. D6i v6i ph~n mSm, thanh ph~n mong dgi c6 thS vi dv la cac giao di~n nh~p li~u c6 cftu true va c6 thS hiSu dugc, cac CCY chS kSt
xufit du li~u ra cac thiSt bi xufit, hu6ng dftn sir dvng. Khong c6 hu6ng dftn sir d\}ng, giao di~n nh~p Ii~u thu~n ti~n, cac kSt xufit hgp Iy thi ngay ca khi thaoo ph~ CCY ban da c6, rue CCY chS tfi chuc va xi'r ly thong tin, khach hang vftn khong mu6n mua ph~ mSm da lam. 15 Kim Cherie Smith (1996), Tourism product development: a case study of wildlife viewing in the swamish
valley, trang 14-17, Lu~n van th;;tc si qmin ly tai nguyen, Simon Fraser University, UK. - 13- Theo Me Neil (1999), hai lap thfmh ph~n d~u tien cua Levitt la cac ph~n khong the thi~u dugc cua san phAm. Ban chM hai thanh ph~n nay khong tl;r n6 khuy~n khich tang sue mua, nhung n~u thi~u ho~c y~u, sue mua c6 the bi anh hu&ng
nghiem trQng 16 • Vi dv m9t ph~n mem c6 the c6 giao di~n c6 cdu true, nhung thay vi la m9t cdu true dva tren d6 hQa va c6 the sir dl)llg con tro chu9t de chQn va nhdn rna chi c6 the di chuy~n b~g ban phim, thi d6 la m9t sv bdt ti~n kh6 c6 the chiu n6i d6i v6i khach hang. San phAm
ca ban Ngu6n: Theodore Levitt's total product concept (The marketing imagination, Free Press, 1986) . 16 Kim Cherie Smith (1996), tldd, trang 14-15 - 14- Hai 16p thrum phftn con l~i cua san phfun dong vai tro khuy~n khich sue mua,
mang cac tinh nang va IQ'i ich san phfim phu hqp nhu cAu cua khach hang17 • I> Au tien, nha cung c~p cftn nhin duqc 6 muc cao han cac mong dqi ca ban cua khach hang va kham pha ra cac thcmh phdn lam tang them gia trt cua san phftm. M()t phAn m~m ngoai vi~c co giao di~n thu~ ti~n, nen co cac ca ch~ nh~c nh6 thao tac thong minh nhu wizard (kich ban d\ffig s~n cho cac cong vi~c thuemg g~p ), tooltip (trq giup ng~ gQn t~i timg d6i tuqng giao di~n). Day la nhfrng thrum phAn thuemg cao han nhfrng yeu cAu rna khach hang co thS nghi ra. Thanh phftn nay co thS t~o S\f khac bi~t va lqi th~ c~h tranh so v6i nhfrng san phftm cung lo~i. Vi d\1 nhu ngoai vi~c luu tru du li~u co c~u true, m9t phAn m~m co thS dam bao c~u true dfr li~u da duqc luu co kha nang tuang tac duqc v6i nhfrng phAn
m~m khac ho~c tuan theo chuftn qu6c t~, chfulg h~n nhu XML ho~c Unicode se
duqc cai nhin uu ai han tu phia khach hang. L6p thrum phftn cuf>i cung trong mo hinh Levitt la phftn scm phdm tiJm tang. San phfim ti~m tang bao g6m t~t ca nhfrng gi ti~m An kha nang thu hut khach hang. Cac khai ni~m nhu du li~u phan tan, tinh to an m~g, di~n toan thong su6t, v. v ... khi di vao trng d\}ng se co ths t~o nen xu huang mai cho phk m~m. Tom l~i, vi~c phat triSn san phftm ca ban nh~t la phat triSn thanh phAn c6t loi. Tuy nhien, cung c~p thrum phAn c6t loi va thanh phAn mong dgi chua du dS dam bao thrum cong cho nha cung c~p. Gia tri cua san phftm duqc tang them nhcr vao 16p thu ba va thu tu, phftn gia tang gia tri va san phftm ti~m nang. Cac 16p nay 17 Kim Cherie Smith (1996), tldd, trang 15 - 15- mang ctsn kha nang khac bi~t hoa san phfim, d~t va vuQt cac nhu cfiu cua khach hang dS t~n d1,mg dugc lgi thS c~ tranh. g~t, nh~n thuc vs gia tri cua phfin mSm khong chi dugc nh~n xet vs cac lQ'i ich Trong trong b6i canh toan cfiu hoa va moi trubng c~nh tranh cang h1c cang gay mang l~i ben trong cho doanh nghi~p rna phai dugc d~t trong b6i canh c~nh tranh. Gia tri cua rrng dvng phfin mSm d~t trong m6i lien h~ d6i v6i lgi thS c~ c~nh tranh va iii) mo hinh c~nh tranh nam ngu6n h;rc . . 2.4.1 ChuBi giii trj va tac d(}ng ctia phftn m~m d~n chuBi gia trj Ho~t d()ng cong ty thu()c 8 lo~i CO" ban18 • Cac ho~t d()ng chinh la nhfing ho~t tranh c6 thS duqc nh~n d~ng qua cac khai ni~m i) chu6i gia tri, ii) chiSn luge d9ng v~t ly cts t~o ra san phfim, marketing va chuysn giao san phfim cho ngum - "t:- dung cling nhu djch vv h6 trg sau ban hang. Cac ho~t d()ng phv trg cung cfip dfiu vao va CSHT cho cac ho~t d()ng chinh. M6i ho~t d()ng bao g6m dfiu vao da mua,
nhan S\f, va m9t S\f kSt hgp cong ngh~ can thiSt. ~BI .... doanh nghi~p bao g6m
quan ly chung, khung phap ly, kS toan h6 trg cho toan b9 chu6i. M6i lo~i ho~t 18 Michael E. Porter (1985), "Competitive Advantage", trang 37-43, Free Press, New York. d()ng thgc hi~n cong vi~c tuang d6i rieng re nhau. - 16- Cac hoat dong chfnh - Cung rrng va h~u c~n vong trong - ho~t d9ng, chi phi va tai san lien quan d~n mua nguyen li~u, nhien li~u, cftu ki~n, hang hoa va cac v~t phfim tieu dimg khac tU phia ngum ban; ti~p nh~, t6n trfr va phan ph6i dftu vao tir phia nha cung cftp; kiSm dinh va quan ly kho. - Ho~t d(}ng san xuit - ho~t d9ng, chi phi va tai san lien quan d~n vi~c bi~n d6i dftu vao thanh san phfim cu6i cung nhu san xuftt, l~p rap, dong goi, bao tri thi~t bi, phuong ti~n, dieu hanh, dam bao chftt luqng, bao v~ moi truang. - Phan phBi va h~u c~n vong ngoai - ho~t d9ng, chi phi va tai san lien quan d~n vi~c phan ph6i v~t ly san phfim d~n tay nguai mua nhu luu kho thanh phfim, :xU ly don hang, nh~n va dong goi don hang, v~ chuysn, thi~t l~p va duy tri m~ng lu6i d~i ly va phan ph6i. Ti~p thj va ban hang - ho~t d9ng, chi phi va tai san lien quan d~n 1\rc luqng ban hang, quang cao va khuy~n m~i, dieu tra thi truang va l~p k~ ho~ch, h6 trg d~i lylkhach hang. - Djch Vt} khach hang - ho~t d9ng, chi phi va tai san lien quan d~n vi~c cung cftp h6 trg cho khach hang, nhu cai d~t, giao linh ki~n le, bao hanh va
bao tri, h6 trg kY thu~t, theo doi yeu cftu va than phien cua khach hang. Cac hoat dong h6 tra - Nghien crru, cong ngh~ va phat tri~n h~ thBng- ho~t d9ng, chi phi va tai san lien quan d~n nghien CUu va phat triSn san phfim, cai ti~n thi~t k~ qua trinh, thi~t k~ thi~t bi, phat triSn phftn mem, h~ th6ng lien l~c, thi~t k~ - 17- va san xufit v6i S\f trQ' giup cua may tinh Va cac h~ th6ng h6 trQ' dUQ'C tin hQchoa. - Quan ly nhan S\f - ho~t d<)ng, chi phi va tai san lien quan dSn tuySn dl)ng,
thue muan, hufin luy~n, tra cong va cac ho~t d<)ng khac lien quan den lao d<)ng, phat triSn k.y nang dva tren kiSn thuc va nang lvc chu ch6t. - Quan Iy chung - ho~t d<)ng, chi phi va tai san lien quan den quan ly chung, kS toan, tai chinh, an toan va bao hiSm, quan tri h~ thBng thong tin, thiSt l~p lien minh chien luge va ho~t d<)ng hanh chinh khaco Chu6i gia tri cua cong ty la m<)t h~ th6ng cac thanh phfin ph\1 thu<)c nhau, dugc lien kSt v6i nhau. M<)t lien kSt xufit hi~n khi m<)t ho~t d<)ng lam anh huang dSn chi phi ho~c hi~u qua cua m<)t ho~t d<)ng khac. Cac m6i lien kSt cling t~o ra nhfrng sv danh d6i trong ho~t d<)ng nh~m t6i uu hoa toan b<) day chuySn. M<)t ho~t d<)ng du0ng nhu khong dugc t6i uu vS m~t chi phi trong chu6i gia tri l~i c6 thS gop phfin lam t6i uu cho toan chu6i. Vi d\1 trong qua trinh lam phfin mSm, tang thm gian cho kiSm dinh chfit lugng nguyen li~u dfiu vao, rue tang chi phi - khong t6i uu cho giai do~, l~i thu0ng c6 anh huang t6t dSn t6ng chi phi toan qua trinh san xufit nha c6 nguyen li~u d~t chfit lugng. Vi~c phBi hgp va t6i uu hoa cho toan b<) chu6i gia tri c6 thS dem l~i lgi thS c~ tranh vo cling 16n. Trong m<)t nganh cong nghi~p, chu6i gia tri cua m<)t cong ty dugc gful kSt trong m9t h~ thBng lan hon bao g6m chu6i gia tri dfiu vao cua cac nha cung cfip va chu6i gia tri dfiu ra cho khach hang ho~c cong ty d6i tac c6 lien quan dS cung cfip 0 ~-----------------
80 GtAo DVC eAo TAO
TRlJ(jNG DAI HQC KINH TE TP.HCM
TIIUVIEN ~·A~ - 18- san phfim cho nguai dimg cu6i 19 • Nhu v~y, t6i uu hoa cac m6i quan h~ a d~u vao/ra cua m()t chu6i gia tri ciing dem l~i lgi th6 c~nh tranh cho doanh nghi~p. Ho1;1t d()ng h6 trq Qmin ly chung H~ th6ng h6 trQ' ra quy€t djnh
Phfut m€m k€ toan Van phong khong gi~y
Phfut m€m quan trj Uti chinh Qmin ly nhiin SIJ H~ th6ng tinh luang
Ho~tch djnh nhan S\f
H~ th6ng theo doi khen thu6ng, d€ b~tt Kh6a hQc tr\fc tuy€n Thi€t k€ v&i trQ' giup may tinh CAD H~ gi!i I~p moi trubng thir nghi~m Nghien c(ru &
phattri6n Phfut m€m
phan tich thi
trubng H~quan ly
himgdqi
QMS Phfutm€m
l~p k€ho~tch
simxu~t Phfutm€m
quim ly kho,
xu~t hang t\f
d()ng H~th6ng
quimly
m\lflg lu&i
d~ti,Iyphan
phoi H~theo doi
dan hang Maym6c
d\lflgCAM Quimlyly
ljch sim
ph~ Djch V\1 San xu~t Ti~pthi va
ban hang Cungtrng
H~u ccln
vongtrong Phiin ph6i
H~u ccln
vongngoai Ho1;1t d()ng chinh Ngu6n: Porter's value chain Chu6i gia tri thgc hi~n chuc nang t~o lgi th6 c~ tranh cho doanh nghi~p ca trong chi6n luge chi phi va khac bi~t hoa. M6i ph~n trong chu6i gia tri la m()t ngu6n ki~m soat chi phi, t6ng hgp chi phi thgc hi~n toan chu6i gia tri th~ hi~n dinh vi chi phi cua cong ty so v6i d6i thu c~ tranh. Tuong 1\f, t6ng hgp kha 19 Athur A. Thompson Jr. and A. J. Strickland III (2003), Strategic Management Concepts and Cases- 13rd
edition, trang. 131, MacGraw-Hill, New York, USA. - 19- nang khac bi~t hoa cua cac thrnm phfin gia tri ths hi~n dinh vi gia tri cua cong ty ds dap tmg nhu cfiu cua khach hang. Phfrn m~m c6 thS tac d9ng va lam bi@n d6i ban ch~t cua timg ho~t d9ng trong chu6i gia tri cilng nhu cac m6i lien k@t gifra cac thanh phfrn chu6i gia tri thong qua each thuc :xU ly thong tin m6i. Tir d6 n6 anh hu6ng d@n lgi th@ c~nh tranh cua doanh nghi~p. Cac (rng dvng phfrn m~m c6 thS dugc su dvng 6 t~t ca cac thanh phfrn khac nhau cua chu6i gia tri tir Vi~c thi@t k@ v6i S\f trg giup cua may
tinh d@n tv d9ng hoa quan ly kho. Trong hinh 2.3, d~ tai mota vi dv v~ cac phfrn
m~m c6 thS dugc su dvng trong timg ho~t d9ng cua chu6i gia tri cho m9t doanh nghi~p. Gia tri rna m6i thanh phfrn ho~t d9ng luon ham chua hai phfrn: thanh phfrn v~t ly va thanh phfrn :xU ly thong tin. Thanh phfrn v~t ly bao g6m t~t ca ho~t d9ng ly tinh dS thvc hi~n gia tri. Thanh phfrn xU ly thong tin bao g6m cac bu6c xU ly va
phan ph6i thong tin thich hgp dS thvc hi~n ho~t d9ng20 • Vi dv: dS san xu~t m~t hang kyo, ta c6 may pha ch@ nguyen li~u, d6 khuon, dong h9p, v.v ... day la thanh phfrn v~t ly cua ho~t d9ng san xu~t kyo. Nhfrng k@ ho~ch san xu~t, k@ ho~ch giao hang, quy trinh cho ta biet thvc hi~n phfrn nao tru6c phfrn nao, m6i phfrn thvc hi~n ra sao la phfrn :xU ly thong tin cua ho~t d9ng d6. C~u thanh cua
ho~t d9ng v~t ly va thong tin c6 thS khac nhau tuy vao nganh ngh~ khac nhau. Vi 20 Michael E. Porter and Victor E. Millar (1985), "How Information Gives You Competitive Advantage", trang
06, Havard Business Review July-August 1985. Phdn m~m tac dqng th~ nao d~n chuBi gia trj? -20- dv, trong ngan hang hay thi truemg cht'mg khmin, ho~t d9ng xu ly thong tin se Ian hon nhiSu so v&i khai th::ic lam san hay chs biSn g6. Quy trinh Thfip Cao Cao Dftu vao/dftu ra Ngu6n: Michael E. Porter and Victor E. Millar (1985) Thanh phAn thong tin c6 thS dugc xem xet tren hai g6c d9: dAu vao/ddu ra cua san phfim va quy trinh lam nen san phfim. Ham luQTig thong tin cdn phai xu ly cua hai cftu thanh thong tin nay c6 thS khac nhau tuy theo nganh nghS. Vi dv, trong nganh cong nghi~p l<;>c dAu, san phfim cu6i hdu nhu khong mang ham luQTig thong tin nao nhung quy trinh l<;>c dAu l~i c6 ham luQTig thong tin cdn phai xu ly rftt cao thong qua cac quy trinh diSu chS phuc t~p. Ngugc l~i, trong nganh bao chi, san phfim cu6i chu ySu mang ham luQTig thong tin, trong khi d6 quy trinh thu th~p va xu ly thong tin mang tinh tuemg trinh, khong phuc t~p. - 21 - Cac phAn m~m con giup chufui hoa va giam thiSu sai sot cong vi~c cua con nguoi Cac quy trinh :xU ly thong tin kS toan va hanh chinh nSu dugc chuy8n thanh ho~t d()ng dugc thvc hi~n trong may tinh se giup doanh nghi~p giam b6t phv thu()c vao con ngum thvc hi~n cong vi~c, tuc giam b6t rui ro do ngu6n nhan lvc t~o nen. M9t vi dv khac trong nganh tu vilil quan ly, nSu dS cac thong tin
hoan toan nfun a cac chuyen vien tu vilil, cong ty tu v~n se g~p rui ro m~t khach
hang cling nhu kh6i lugng kiSn thuc rna chuyen vien tu vilil do da thu th~p dugc • trong su6t qua trinh lam vi~c. M()t h~ th6ng quan ly tri thuc (KM) se gop phAn
lam giam rui ro nal 1 T6c d9 va kh6i lugng cong vi~c dugc xu ly tang len lam tang lgi thS v~ chi phi. Kha nang quan ly thong tin v6i kh6i lugng 16n, di~u la m9t vilil d~ 16n d6i v6i
thai kY chua co t'rng dvng phAn m~m, cling rna ra cho doanh nghi~p nhfmg lgi thS c~nh tranh m6i. Doanh nghi~p co thS quan ly dugc s6 lugng biSn s6 nhi~u hon, d6ng nghia v6i vi~c quan ly t6t va toan di~n hon. Ngoai vi~c biSn d6i each thuc :xU ly thong tin, CNTT cling biSn d6i ca qua trinh v~t ly t~o nen san ph&m. Cac may moe di~u khiSn bai may tinh nhanh hon, chinh xac hon va khong biSt m~t moi nhu con nguai. Vi v~y, chi phi chim co th8 dugc giam thiSu. Vi~c t6i uu hoa lien kSt chu6i gia tri cling co S\f gop m~t cua phAn m~m. Vi d\l a
m9t cong ty san ph&m di~n m, kS ho~ch san xu~t dugc quan ly b~ng phAn m~m 21 Phong vAn ttVc ti~p thang 1112004 v6i Chuyen vien tu vAn Apave Dong Nam A- ba Nguyen Huynh Khanh
Linh. -22- khong chi h6 trq vi~c trinh bay bao cao cho b<) ph~n san xufit, rna con dua ra
thong tin kip thai cho ben phan ph6i. Tuong tv, doanh s6 ban hang cua m<)t t6ng • Phfin mSm da cong ty di~n tir 16n nhu Samsung Vina bay gia c6 thS quan ly theo tirng nua
ngay tren ph~m vi toan qu6c nha vao h~ th6ng thong tin cua hc/2 gful k@t ch~t che hon, va t~o ra nhiSu m6i lien k@t m6i trong doanh nghi~p, tang cuang luqng va kha nang xu ly thong tin, hay n6i r<)ng hon la kha nang quan ly cua cac nha quan ly. CNTT cling g6p phfin thay d6i chinh san ph&m. Nhu da n6i a tren, m<)t san ph&m
bao g6m thanh phfin v~t ly va thong tin. Thanh phfin thong tin c6 thS duqc hiSu r<)ng ra la bao g6m t~t ca nhfrng gi ngum dimg ck bi@t vS ban than san ph&m va each sir dvng san ph&m dS d~t t6i diSu minh mong mu6n. N6i m<)t each khac, thong tin san ph&m bao g6m thong tin vs tinh chfit cua san ph&m do, each su dvng va nhfrng thong tin h6 trq khac. Thanh phfin thong tin trong san ph&m dang ngay m<)t tang dfiu. Vi dv: cac thong s6 ky thu~t nhu nhi~t d<) may, luqng xang, h~ th6ng an toan hay th~m chi h~ th6ng chi d§:n v~ tinh c6 thS duqc gful tren m<)t
• San ph&m ngay nay duqc quan ni~m a gia tri toan di~n
chi@c Mercedes S60023
cua n6 nhiSu hon (se dS c~p a phfin ben du6i), nhu Kottler da n6i: "M6i nganh
kinh doanh la kinh doanh dich Vl)", nen ham luqng thong tin cang tang cao. DS quan ly nhfrng thong tin d6, vi~c (mg dvng phfin mSm tra nen m<)t chuy~n tfit ,
yeu. 22 Phong vlln tn,rc ti~p thang 11/2004 v6i Ph6 tfmg giam d6c Samsung Vi~t Nam- ong Phl;lm NgQc Tulln.
23 Phong vlln tn.rc ti~p thang 11/2004 v&i Ph6 phong Djch V\1 h~u mai Mercedes Benz Vietnam- ong Le Huynh
Chi. -23- Phfin mSm dang thay dBi cdu trUe cac ngu6n Ivc c~nh tranh, t~o ra cac lgi th€ c~nh tranh m6i. Lgi th€ do phfin mSm t~o ra khong phai cua rieng doanh nghi~p mio. N6 c6 thS t~o lgi th€ cho nguai nay trong khi tri~t tieu ca h()i dBi v6i nguai khac. Vi v~y, cfin nh~n thtrc dung vai tro cua phfin mSm trong moi truang c~nh tranh thay vi chi xem xet tac d()ng cua n6 dBi v6i rieng doanh nghi~p. De dQa tir
eae d6i thu m&i Sue m~nh
tn't gia
eua nha eung dip Sue m~mh
tn't ghi
eua khaeh hang C~nh tranh
giua
eae d6i thu s~n e6 De dQa tir
eae san phfrm
thay th€ Ngu6n: Michael E. Porter (1979) -24- Phdn mSm mang lC;li sue m(;lnh c(;lllh tranh m6i khong rieng cho doanh nghi~p nao. Ch~ chan hay nhanh chan hon cac d6i thu s~n c6 trong vi~c irng dvng phfin mSm cfing t(;lo ra thS c(;lnh tranh khac nhau. N goai nhimg biSn s6 thong dvng cfin quan sat 6 d6i thu, doanh nghi~p cfin phai dS y dSn chiSn luge irng dvng philil mSm cua d6i thu. Dfiu tu 16n ban dfiu cho h~ th6ng phdn mSm tra thanh m9t rao can 16n d6i v6i cac doanh nghi~p m6i mu6n gia nh~p nganh. Trong nganh ngan hang, trang bi cho h~ th6ng thong tin c6 tinh chinh xac, xu ly theo thai gian thgc, an toan v6i cac CUQC xam nh~p va tfu! cong yeu cfiu dfiu tu r~t 16n. NSu cac ngan hang khac da c6 xay d1)'llg h~ th6ng nay, khach hang se yeu cfiu nhimg ngan hang m6i dlng phai c6 cac dich V\1 tuong tg. DiSu nay d~c bi~t quan trQng cho nhimg djch Vl) rna vi~c sir dl)llg phfin mSm da tra thanh m()t chufin chung chu khong phai la m()t ysu t6 n6i tr9i cua rieng vai doanh nghi~p nao do trong nganh. D6i v6i de dQa tU cac san phAm thay thS, sir dvng may quet, c~t 16'p va sau d6 la irng dvng CAD dS ph§n tich san phAm hi~n c6 giup cac phat triSn cac hang h6a c6 tinh nang hoan toan tuong 1\f dugc chS t(;lo nhanh hon, c6 thS gi6ng san phAm tien phong dSn rung chi tiSt nho va th~m chi co thS t6t hon m9t each nhanh I au. chong. Lgi thS dfin dfiu thi truemg cua doanh nghi~p c6 thS khong t6n t(;li dugc Sue IDC;lnh tra gia cua nha cung c~p va nguai tieu dl.mg cung thay d6i dang kS. N g6i t(;li nha, nguai tieu dung c6 thS tim hiSu thong tin chi tiSt cua tUng san phAm cung lo(;li thu9c cac nha san xu~t khac nhau hay thu9c cac nha phan ph6i - 25- khac nhau dS tim ra san phfim c6 gia hqp ly nhfrt. Kh6 c6 thS sir d\mg tinh tr~g thieu thong tin cua khach hang dS chieu d\1 h9 den vai san phfim cua minh. Nha cung cfrp ciing c6 thS tiep c~n nhanh nh~y v6i cac bien d()ng cua thi truemg va nhu cAu cua cac doanh nghi~p rna hQ phl,lC V\}. Dga tren thong tin nay, hQ c6 thS dung sue ep l~p tUc cua thi truemg ho~c dua ra cac phuong thuc d~t gia cho tUng doanh nghi~p. Tom l~i, ling dvng CNTT lam thay d6i moi truemg c~ tranh. C6 thS tang cuemg sue c:;ulh tranh cho doanh nghi~p ciing nhu gia tang sue ep tir cac huang d6i v6i doanh nghi~p. : C6 hai lqi the c~ tranh CO' ban Ia lqi the vS chi phi thfrp va khac bi~t h6a san
phfim. Tu d6 Porter dua ra ba chien luqc c~nh tranh24 - Dfin dAu vS gia (cost leadership): doanh nghi~p huang den vi~c san xufrt ra san phfim v6i chi phi thfrp nhfrt. - Khac bi~t h6a (differentiation): doanh nghi~p cung cfrp m()t san phfim hay djch V\1 d()c dao (unique). - T~p trung (focus): doanh nghi~p ph\lc V\1 m()t thi phAn nho c6 rao can cao (niche market) CNTT c6 tac d()ng m~nh me den ca lqi the c~nh tranh dga tren chi phi va dga 24 Michael Porter (1996), "What is Strategy", trang 61-78, Harvard Business Review Nov-Dec 1996. tren khac bi~t h6a. -26- Nhu da khao sat 6 tren, CNTT co thS tac d9ng d~n chi phi 6 rn6i thanh phfin cua chu6i gia tri cling nhu cac lien k~t giua cac thanh phfiu. Tir chi phi ti~t ki~rn duqc do tBi uu hoa Iva chQn nha cung c&p, s~p x~p hang trong kho, phBi hqp nhip nhang tir khau san xu&t d~n phan phBi qua rn9t h~ thBng thong tin d6ng nh&t d~n quan tri kiP thai cac tinh huBng nha thong tin duqc t6ng hqp rue thai, t&t ca t~o nen rn9t chu6i gia tri rnai duqc bi~n d6i co hi~u qua su dl)I1g ngu6n lvc cao hon, giarn thiSu cac chi phi chirn trong doanh nghi~p. D6i vai cac c&p quan ly, vi~c su d\lng thong tin cang dong rn9t y nghia quan trQng. Quan ly duqc rn9t cong ty rue phai quan ly duqc cac thong tin c:ln thi~t trong cong ty. Thvc t€ khong it cac truang hqp s6 li~u bao cao giua cac phong ban, vai lqi ich rn6i b9 ph~n rn6i khac nhau, sai l~ch nhau rna vfin khong bi phat hi~n, va n~u hi phat hi~n cling khong de dang bi~t trach nhi~rn thu9c v@ ben naoo Thu9c c&p cling co thS vi sue ep cong vi~c rna dua ra cac thong tin da duqc daub
bong (window dressing) ds bao cao len c&p tren. v&n d@ tuong tv vai thong tin duqc thu th~p tir thi truang cua phong ti~p thi hay nghien CUu thi truang. Cang nhi@u c&p quan ly hang ngang ho~c hang dQC, thong tin truy@n d~t len tren cang de hi sai l~ch. M9t h~ th6ng thong tin qm\n ly th6ng nh&t co thS cung cftp cac thong tin trong suBt va kip thai cho cac quy~t djnh. Va quy~t djnh dling d~n va kip thai la rn9t lqi th~ chi phi khong thS chBi cai. 2.4.3.1 C~nh tranh dl}'a tren chi phi -27- MUC
" TIEU Clitnh tranh
dga tren gia tri Clitnh tranh
dga tren gia DJNHVJ Hinh 2-6: ChiSn luge c1;1nh tranh ca him NguBn: Michael E. Porter (1 985) 2.4.3.2 C~nh tranh dva tren khac bi~t boa Gia tri cua m6i san phftm d6i v6i m6i nguai dung la khac nhau, vi v~y xu huang phan ho1;1ch thi truang dSn timg khach hang la m()t chiSn luge c1;1nh tranh khac
hi~t hoa hoan hao, ths hi~n dAy du tinh "huang vao khach hang", ru dfiu lucri cua
each nha kinh doanh hi~n d~;ii. NSu nhu trong thai d~;ii san xufrt hang lol;lt dieu d6 kho co ths xay ra, thi nay nha ilng dvng cong ngh~ thong tin dieu nay hoan toan c6 thS. Vi dv nhu qua trinh ch<;>n mua m()t chiSc may tinh xach tay hi~u Dell hoi_ic Compaq tren m1;1ng. Khach hang c6 thS my ch<;>n tir t6c d() h() vi xu ly, s6 lugng RAM, ch<;>n h6 trg m1;1ng khong day, phftn mem cai slin. Thong tin nay se dugc chuySn dSn cac d1;1i ly l&p rap va khach hang se co m9t chiSc may nhu y. Song song v6i vi~c t6i thiSu chi phi, tang hi~u qua san xufrt, cac day chuyen san xufrt dugc quan ly chi_it che han lam s6 lugng san phftm hi 16i it di, chfrt lugng san phftm tang len. Cac h~ th6ng luu trfr thong tin khach hang giup h() ph~ h~u mai hiSt dugc ngay khach hang da timg phai xu ly nhfing vi~c gi thay vi dS -28- khach hang phai rno ta l~i, rnang l~i CO' h9i tang cu khac, vi rn9t san ph&rn bao g6rn phfuJ v~t ly va phfuJ thong tin cua n6. Doanh nghi~p c6 thS t~o ra lgi thS khac bi~t h6a b~g each tang ham luQ'llg thong tin trong san ph&rn. MQt chiSc di~n tho~i di d9ng thay vi chi dS nghe va gQi, c6 thS c6 cac phfuJ rnSrn dS quan ly lich lam vi~c, s6 dia chi, gm nh~ email va truy c~p
rn~ng thong qua w AP. Thanh phfin thong tin cua san ph&rn Ia CO' h9i cho quan ly d6i rn6i, thay d6i dS luon luon dfut dfiu. Tuy v~y, khong chi t~o lgi thS c~ tranh cho doanh nghi~p, CNTT v6i kha nang xu ly thong tin cua n6 dlng huy ho~i chinh cac lgi thS nay. N6i vS chinh san ph&rn CNTT, ngum ta c6 thS thfiy nhiing phfin rnSrn rna cac nu6c phat triSn da chi phi rfit nhiSu dS xay d\ffig nen rn9t h~ th6ng c6 tinh logic cao va phuc t~p duqc Icy su t~i cac nu6c dang phat triSn thong qua qua trinh phan tich nguqc lam
nen san ph&rn tuang tt.r vai chi phi thfip han nhisu. 2.5 Cac khoang each gifra nha cung cAp va doanh nghifp Mo hinh Zeithalrn va tgiC5 • chi ra cac ly do c6 thS t~o ra each bi~t giua rnong dQ'i cua khach hang va gia tri dich V\1 nh~n thuc duqc. Cac khoang each c6 thS t~o ra tir ca ben nha cung cfip Ifill ben khach hang. Mong dgi cua khach hang co thS bi anh huang bm cac ysu t6 truysn thong tiSp thi, dinh vi hinh anh san ph&rn, thong tin truysn rni~ng, nhu cfiu ca nhan rieng va bi anh huemg bai kinh nghi~rn su d\lng. Mo hinh nay cho r&ng c6 5 khoang each: 25 Kim Cherie Smith (1996), tldd, trang 25-30 -29- Nhu d.u rieng Kinh nghi~m
st! dt,mg Thong tin
truy~n mi~ng I I
I
I
I
I
I
I
I
I I ' Khming each 5: • QUANDIEM
:
KHACHHANG l Dich vv
nh~n thuc dugc _______________ J ______________________________________________________ - - - I
I QUANDIEM
NGUOIBAN Truy~n thong
d6i ngo~i Khoang each 4 I I Khoang each 1 I I
I I
I I !
~
: Khoang each 2:
+
Qmin tri nh~n th(rc v~
mong dgi cua khach hang Ngu6n: Kim Cherie Smith (2001) -30- - Khoang each 1: khac bi~t giua mong dqi cua khach hang va y thuc v~
mong dqi d6 ill phia cac nha quan tri phia cung cfip, hay n6i don gifm
la cac nha quan tri khong biSt khach hang cua minh mu6n gi. DS kh~c phvc duqc khoang each nay, nhu cfiu cua khach hang phai duqc hiSu m()t each thong su6t, hon nua, phai duqc c~p nh~t vi mong mu6n c6 thS bi biSn d6i theo thai gian. Day la khoang each thuemg g~p trong san phfun phcln m~m, khi tiSn hanh thvc hi~n san phftm phcln m~m, khach hang nh~ thuc duqc nhu nhi~u. San phftm g~p truemg hqp nay thuemg bi khach hang khong hai cfiu minh ro hon, va d~t ra nhfrng yeu cclu m6i. Cai nhin cua nha cung
cfip l~i thu - Khoang each 2: each bi~t giua nh~n thuc cua Hinh d~o va d~c ta chfit long, va nha cung cfip ciing cam thfiy bvc b()i. ho~c nh~ thuc thuemg xuyen v~ mong mu6n cua khach hang. luqng. Cach bi~t xay ra khi nha cung cfip biSt khach hang mong mu6n
gi nhung l~i khong thiSt kS duqc san phftm phu hqp. Ly do c6 thS la
thiSu chuftn hoa quy trinh san xufit, thiSu cam kSt thvc hi~n chfrt luqng Trong 570 don vi san xufit phcln m~m, chi c6 33 don vi c6 chilng nh~ ISO 9001 (5,79%) va 03 don vi c6 chilng nh~n CMM ill muc 3 tra len - 31 - • s6 li~u tren cho thfry m~c du c6 thS c6 nhi~u ly do v~ chi phi, de) 16n t6 chuc, nhan Sl)', V. V. . . nhung thl)'C Sl)' chilng to cong tac chuftn h6a san xufrt ph~n m~m vful con 6 muc rfrt thfrp. - Khming each 3: khoang each gifra d~c ta djch V\1 va chuySn giao djch V\1· Khoang each xay ra khi nha cung cfip hiSu va phat triSn dugc san phftm d~t chfrt lugng d~ ra theo mota, tuy nhien, nhan vien khong thS chuySn giao d~t yeu c~u. Khoang each nay xay ra chu ysu 6 giai do~ triSn khai trong qua trinh lam ph~n m~m. N guai dugc cu di hufrn luy~n c6 thS khong diSn d~t hSt hu6ng dful su d\lng ho~c nguai tiSp nh~n hufrn luy~n cfing khong tiSp thu d~y du kiSn thuc su d\lng h~ th6ng. Doanh nghi~p thuang tu6ng tugng ra m(>t h~ th6ng ph~n m~m sau khi xay dl)'llg xong la tl)' ch~y dugc. Cac 16p hufrn luy~n su d\lng ph~ mSm sau sau cai d~t thuang khong c6 bao nhieu ngum tham dv ho~c thanh ph~n tham dv khong thich hgp. Doanh nghi~p c6 ve nhu thiSu chuftn bj 6 khau dua ph~n m~m vao v~ hrum va xem nhu dv an da kSt thuc khi nha cung cfip cai d~t xong ph~ m~m. - Khming each 4: gifra chuySn giao djch V\1 va thong tin d6i ngo~i. Thuang xay ra khi cac nha cung cfrp hua hyn nhi~u hon thu rna hQ c6 kha nang cung cfrp. Di~u thuang g~p 6 cac nh6m marketing. Thong tin 26 HCA (2004), tldd, trang 14 (0,53%i6 -32- d6i ngo~i c6 th8 la qufmg cao, quan h~ cong chling, thong di~p gia ca, va ban theo ki8u quan h~ ca nhan. Do cac doanh nghi~p phfui rnSrn Vi~t Narn chu ySu thvc hi~n djch V\1 phfin rnSrn ho~c phfui rnSrn dong g6i c6 hi~u chinh cho tUng khach hang nen each thuc marketing theo mass-media con chua ph6 bisn. each thuc marketing chu ysu la theo cac rn6i quan h~ vai tUng khach
hang, trong d6 c6 t6n t~i quan h~ ca nhan. Do khofmg each kY thu~t, cac nhan vien tiSp thi nhiSu h1c khong hi8u dugc chinh dich V\1 rna d~t dugc hgp d6ng, ngay ca vi~c dua ra cac viSn anh khong thvc cho rninh rnu6n gim thi~u. Sue ep doanh s6 cling khiSn hQ tim lTIQi each d8 - Khming each 5: khoang each gifra san phfirn rnong rnu6n va san phfirn nh~n thuc dugc, la h~ qua cua cac khoang each tu 1-4. San phfirn rnong khachhang. rnu6n chi ra nhfrng gi rna khach hang rnong se nh~n dugc tu san phfirn. San phfirn nh~n thuc dugc la nhfrng gi khach hang nghl/carn nh~n la h9 th\fC S\f nh~n dUQ'C tlr san phfirn. Do gi6i h~n vS thm gian va rnvc dfch chfnh cua dS tai la khao sat nh~ thuc ru
phi a khach hang, dS tai t~p trung vao nghien CUu khoang each 01' tU ngu6n g6c cua san phfirn rnong rnu6n dsn san phfirn rnong rnu6n va nh~n thuc khach hang vs san phfirn nh~n dugc. - 33- d~o ng~i to ra Ut minh khong bi@t va cling thuemg khong dam dimg cai minh Xet vS y@u t6 cong ngh~ m6i, can ng~i dftu tien di tir cac c~p lanh d~o. C~p lanh khong bi@t vi ng~i se khong quan ly duqc. Nhu cftu vS sir dvng phftn mSm c6 thS
duqc sinh ra tu sg tien phong dS xu~t cua cac Uinh d~o phong ban va cling c6 thS ch@t t~i d6 hay t~i c~p cao han. VS phia nhan vien, tinh ch~m thay d6i ho~c ch6ng l~i sg thay d6i cua cac nhan vien da quen v6i cong vi~c thuemg lam trong nhiSu nam. Han nfra, vi~c sir dvng
phftn mSm con tuy thu()c vao kha nang ti@p c~n, hQc hoi h~ th6ng m6i cua cac nhan vien. M9t truemg hqp d~c bi~t la khi hQ da sir dvng phftn mSm nao d6, vi~c thay d6i sang m9t h~ th6ng phftn mSm m6i cling vfrn bj ch6ng l~i. Day c6 thS la y@u t6 anh huemg r~t m~nh d@n cac quy@t djnh cua Uinh d~o vS vi~c dftu tu cho phftnmSm. Tu tu6ng kinh doanh truySn th6ng dga tren con nguai la y@u t6 duqc dS l~i tir giai do~ kinh t@ bao c~p. Doi khi doanh nghi~p du bi@t phftn mSm c6 thS giam s6 luqng nhan cong nhung vfrn khong sir dvng vi cck t~o vi~c lam cho m9t s6 nguai, d~c bi~t la trong cac doanh nghi~p nho, mang tinh gia dinh. -34- Do lqi thS v@ tiSp c~n khong gi6i h~n bm khong gian dja ly, doanh nghi~p bj m~g ( cac nganh hang khong, khach s~, du ljch, ... ), truy c~p thong tin hqp thuc dAy b&i nhu cfiu cua ngum sir dvng va thiSt l~p cac h~ th6ng giu ch6 qua dBng (nganh v~ chuyen tau bien, bao hiem, ... ), v.v ... Cac yeu cfru nay c6 the
xu~t hi~n ru sue ep c~nh tranh ciing nhu ru cac :Y kiSn phan hBi ho~c tra lai di@u
tra tir doanh nghi~p. Nhi@u nha cung c~p phfrn m@m chu d()ng sir dvng cac phuong thuc tiSp thj qua quang cao, bai vist tren bao, g&i chao hang dSn doanh nghi~p ho~c th~m chi mai c~p djch V\1 dfru vao hay dfru ra cho doanh nghi~p dua phfrn m@m quan ly cua h9 cac doanh nghi~p dSn tham dv cac bu6i t~p hu~ do h9 t6 chuc. M()t s6 nha cung cho doanh nghi~p sir dvng. Vi dv: nhan vien cua LG Vina Cosmetic duqc AC • Ciing tir vi~c sir dvng cac phfrn m@m cua Nielsen hu~n luy~n sir d\lllg phfrn m@m cua AC Nielsen de truy c~p vao kho dfr
li~u duqc LG Vina Cosmetic mua27 27 Phong viln tiVc ti~p thang 11/2004 v6i ABM cua LG Vina Cosmetics - chi Phan Tri~u Nhdt Tam. nha cung c~p rna doanh nghi~p nh~ ra nhu cfru sir dvng phfrn m@m cua minh. - 35- 2.6.4 Cong ngh~ CNTT thu()c nganh cong ngh~ cao, con 1~ l~m d6i d6i v6i da s6 doanh nghi~p. Tinh tr~ng khong n~m b~t duqc cong ngh~ d~ dSn m6i lo vS S\f ph\1 thu()c vao d~i luqng kh6 c6 the do lu0ng ca tru6c va sau khi mua lam cho doanh nghi~p ng~i ngimg trong quySt djnh dfiu tu. ySu t6 khong ch~c ch~n. M~t khac, hi~u qua cua vi~c su dvng phfin mSm la m()t Tuy nhien, thong tin vS {mg dvng phfin mSm l~i xufit hi~n tuang d6i ph6 biSn bi~t la internet. Day la ngu6n truySn thong dS tiSp c~n nhfit va tac d()ng r()ng rai tren cac phuang ti~n thong tin d~i chung nhu bao, t~p chi, truysn hinh, va d~c 2.6.5 Cac quy djnh ciia phap luit Vi~c bao h() quySn sa hfiu tri tu~ duqc danh gia la c6 nhung khong duqc th\}'c
hi~n m()t each nghiem tuc28 lf 6c tinh thi~t h~i so tinh tr~g vi ph~m ban quySn dSn nh~n thuc cua doanh nghi~p vS {mg dl)llg phfin mSm. • Tuy v~y, tinh tr~ng vi ph~m ban quySn khong phai chi la m()t tac nhan gay thi~t h~i cho nganh phfin mSm t~i Vi~t Nam khoang 50 tri~u do la m6i
nam29 gay h~i. N guqc l~i, n6 v~ gop phfin thuc dAy nSn CNTT phat trien bfulg each t~o CO' h()i tiSp c~, hQC t~p va su dvng phfin mSm dSn r()ng rai cac d6i tuqng. Thong 28 USAID (2001), Vietnam: ICT Assessment Final Report, trang iv.
29 BSA and IDC, tldd, trang 03-08. qua sao chep l~u, nSn cong nghi~p phfin mSm n()i dja hQc hoi duqc nhiing chuAn,
kY nang, va th~m chi t~o duqc nhiing phfin msm dong goi n9i dia hoa bfu1g each -36- • re-engineering l~i cac phfin m~m dong goi co s~n vm s6 luqng tinh nang dfiy du
va thich hqp v6i nhu cfiu thlJc tS30 Lu~t giao dich di~n tU: b() lu~t giao dich di~n tU dang duqc so~ th{lO dS ra dm vao nam 2005. Hi~n t~i cac giao dich di~n tU vfu! chua duqc xem la ngu6n thong
tin hqp 1~. Cong van trao d6i chua duqc cong nh~ qua chfr Icy di~n ru, trir m()t s6 giao dich n()i b() trong nganh ngan hang. Doanh nghi~p vfu! co thS su dvng phfin m~m kS toan nhung sau khi kSt toan vfu! phai in hSt ra s6 cai va Icy ten dong dfiu nhu thong thuemg. Vi thiSu sot cua h~ th6ng phap Iu~t, IQ'i ths v~ chi phi cua ling dvng phfin m~m hi h~ chS dang kS. 2.6.6 Cac chtrO'ng trinh ctia chinh phti va tA chfrc khac Bay diSm cua chuang trinh hanh d()ng qu6c gia v~ CNTT giai do~ 2001-2005 la tang cuemg ling dvng CNTT, phat triSn ngu6n nhan l1Jc, phat triSn h~ tfing vi~n thong va internet, phat triSn nganh cong ngh~ phfin m~m, nghien. Clru va phat triSn, ki~n toan h~ th6ng quy dinh va phap lu~t, tang cuemg nh~n thuc v~ CNTT. Tuy nhien ngoai nhfrng tiSn b() nhay VQt v~ h~ tfing phfin cling va m~ng thi cac tiSn b() khac d~t duqc khong dang kS. Cac chuang trinh tang cuemg nh~ thuc v~ cong ngh~ thong tin chu ySu nhAm vi~c giao dvc su dvng phfin m~m ph6 thong cho s6 dong va trinh di~n cong ngh~, khong co chuang trinh rieng cho vi~c tang cuemg nh~ thuc v~ CNTT cho doanh nghi~p. 30 Richard Beeks (1998), "Myths of Software Development in Developing Countries", trang 0 I, IPDM,
Manchester University, UK. -37- H(>i tin hQc, Trung tam hB trq doanh nghi~p, cac t6 chuc qu6c tS nhu EuroCham, USAID, MPDF, v.v ... cling gop phfrn nang cao nh~ thuc v~ gia tri cua CNTT thong qua cac chuang trinh dao t~o, h(>i nghj tang cuemg nang 1\rc c~ tranh, tu vful sir d1;lng ph&n m~m trong quan ly. Theo Woo (1998i\ gia trj co thS mang b6n y nghia v6i cac goc nhin khac nhau. Thu nhllt, la "nhfmg gi thl)'C S\f dang gia d6i v6i Sl)' t6n t~i va s6ng con cua con ngum". Thu hai, la "nhfmg gi c(>ng dBng xa h(>i xem la quan trQng, khong kS dSn no coy nghia thS nao d6i v6i nguai sa hfiu no". Thu ba, la: "chi nhfmg gi con nguai cho la dang dS sa hilu, tranh dllu va danh d6i". Thu tu, "chi luqng d1;lng ich (utility) rna nguai tieu th\l mu6n cl)'c d~i hoa trong hanh d(>ng mua ho~c tieu th\l m(>t v~t C\l thS". Dinh nghia cu6i thuemg duqc cac nha kinh tS sir d1;lng nhllt, tuy v~y, cac djnh nghia ban d&u vftn dong vai tro quan trQng trong vi~c do luemg gia tri nh~n thuc v~ gia tri cua khach hang. Noi t6ng quat, ngum sir d1;lng danh gia gia tri san phAm dl)'a tren nhfmg gi hQ bo ra va nhfmg gi hQ nh~ duqc. Nhfmg di~u ki~n danb gia nay biSn d6i tuy theo nguai danb gia va d6i tuqng dUQ'C danh gia. Khai ni~m gia trj CO dUQ'C tir S\f danh d6i chi phi va lqi ich dUQ'C
d6ng y kha r(>ng rai, tuy nhien, ban chlit ham s6 cua gia tri m lqi ich va chi phi
theo Christope (1996) la m(>t cy 1~, trong khi Blois (2003) l~i sir d1;lng m(>t ham s6 hi~u. Ravald & Gronroos (1996), Kothandaraman & Wilson (200 1) chi d~ c~p 31 Teoman Duman (2002), "A Model of Perceived value for Leisure travel producf', trang 12, Lu~n an ti~n si, DH
Pensylvania, USA. - 38- • d8n gia, trong khi cac dinh ngma khac quan ni~m gia tri phai duqc dS c~p a m
De danh gia m()t san phAm, cac h9c thuy8t di tir vi~c sir d\lng khai ni~m chfrt luQ'llg d8n sv thoa man cua khach hang, va gAn day la gia tri nh~ thuc cua khach hang. Khai ni~m chfrt luQ'llg dS c~p d8n thu()c tinh n()i t~i cua san phAm nhiSu hon, con khai ni~m SlJ thoa man lien quan d8n cam giac cua khach hang nhiSu hon. Gia tri nh~ thuc c6 lien quan d8n kinh nghi~m sir d\lng do khach hang sir d\lng ho~c nghe l~i. Cac nghien ctru tru6c day sir d\lng rfrt nhiSu thu~t ngfr khac nhau de dS c~p d8n khai ni~m gia tri, ch~ng h~n nhu gia tri ngum tieu th\l (consumer value), gia tri tieu th\l (consuming value), gia tri theo khach hang (customer value), gia tri nh~
thuc (perceived value), gia tri giao dich va sa hiiu (acquisition and transaction
value), gia tri d6i tiSn (value for money), gia tri nh~ ra (realized value). Nhfrng khai ni~m nay ds c~p d8n nhfrng m~t khac nhau cua gia tri cua san phAm hay dich V\l va co th~ gay lAm lfin giua cac khai ni~m ds c~p thuAn tam ly hay thuAn kinh t8. Rieng vS gia tri nh~n thuc, cac nghien Clru cfing c6 cac dinh nghia va each sir d\lng khac nhau, trong d6 c6 nghien c(ru cho r~ng gia tri nh~n thuc chi sir d\lllg trong qua trinh quy8t dinh mua hang cua khach hang va khong lien quan gi dSn giai do~n tieu th\l san phAm. 32 Ross Brennan (2003), "Value in Marketing: Confusion or Illumination?", trang 03-06, f)~i hQc Middlesex,
United Kingdom. -39- Thu~t ngu "gia tri" sir dvng trong rno hinh nay duqc dinh nghia la SlJ dang gia tfnh theo tiSn t~ cua lqi fch vS rn~t ky thu~t, kinh tS, dich V\1 va lqi fch xa h()i nguai tieu dimg c6 thS nh~n duqc trong sg trao dBi gia rna hQ tni v6i rn9t chao hang. Hai tfnh chfit cua rn()t chao hang duqc xern xet la gia va gia tfi. Dinh nghia vS gia tri nay duqc thS hi~n b~ng phuong trinh sau: (Values- Prices)> (ValueA- PriceA) Trong d6: - Values va Prices la gia tri va gia cua chao hang rna ben cung cfip dua ra. - ValueA va PriceA la gia tri va gia cua phuong an thay thS tfit nhfit c6 ths. D6i v6i doanh nghi~p, luon luon c6 phuong an thay thS trong rnoi truoog c~nh tranh. Phuong an thay thS gfin nhfit co thS xern xet la tg san xufit chu khong rnua ben ngoai. KSt qua cua phuong trinh nay se Ia rnuc d9 sful sang rnua cua khach hang (incentive to purchase). Theo Kottler (2003), gia tri nh~n thuc duqc dinh nghia la sg khac bi~t giua danh gia tuong lai cua khach hang vs rn<;>i Iqi fch va rn<;>i chi phi cua rn9t rnon hang 33 James C. Anderson, James A. Narus (1998), "Business Marketing: Understand What Customers Value", trang
06-15, Havard Business Review Nov-Dec 1998 Reprint 98601. -40- duqc chao (offering) va cac phuong an lga chQn thay th@. T6ng gia tri khach hang (total customer value) la gia tri tiSn t~ cam nh~ duqc cho m()t t6ng th8 gia
tri kinh t@, chuc nang, va lqi ich vs tam ly rna khach hang mong dQ'i ru m9t lai
chao hang. T6ng chi phi khach hang (total customer cost) la t6ng th8 chi phi khach hang gia djnh se xay ra trong vi~c danh gia, mua, su dvng va lo~i thai cua
san ph~m dugc chao ban34 • Theo djnh nghia nay, gia tri nh~n thuc chi lien quan d@n u&c doan vs so sanh vs chi phi va lQ'i ich tir nh~n thuc cua khach hang d6i v&i lm chao hang rna khong ds c~p d@n nh~ thuc vs gia tri san ph~m hl.c no duqc su d\lng. Mo hinh cho vi~c djnh gia tri cua san ph~m nguai tieu dung nh~ duqc la mo
hinh gia tri chuy8n giao khach hang35 ' bao g6m cac thanh t6 lien quan trgc ti@p d@n san ph~m. Gia tri chuy8n giao cho khach hang bao g6m t6ng gia tri khach hang va t6ng chi phi khach hang. T6ng gia tri khach hang g6m gia tri vS chinh ban than san ph~m (vs tinh nang, ti~n ich, d9 tin c~y, gia tri thanh ly, v.v ... ), djch V\l cung c~p kern san phb, con nguai t~o nen gia tri va gia tri hinh anh nhan hi~u cong ty. T6ng chi phi khach hang bao g6m chi phi tiSn t~ (s6 tiSn bora d8 co duqc san ph~m hay dich V\l ), chi phi thai gian, cong sue va ca hao t6n vs tam ly. Mo hinh nay c6 th8 duqc ap d\lng d8 danh gia gia tri tieu th\l cua san ph~m vi n6 bao g6m t~t ca cac 16p thu()c tinh rna m()t san ph~m hay dich V\l c6 duqc. 34 Phillip Kottler va tgk. (2003), Marketing Management: An Asian Perspective, trang 56, Prentice Hall,
Singapore.
35 Phillip Kottler (2003), tldd, trang 56. - 41 - Gia tri I- Gia tri
hinh fmh sanphAm r- Gia tri
nhan SlJ Gia tri
djch Vl,l - - T6ng
gia tri
khach hang Gia trj
chuy€n
gtao
khach
hang f- Chi phi
cong sue f- t- Chi phi
thai gian f- Chi phi
ti€n t~ Chi phi
tam Iy T6ng
chi phi
khach hang Ngu6n: Philip Kottler, Marketing Management: An Asia Perspective (2003) • Theo khiw sat ca sa ly thuySt marketing vS gia tri nh~n thuc, c6 hai truemg phai
duqc dung ds thanh l~p mo hinh vs gia tri nh~n thuc: truemg phai dl)ng ich va
trucmg phai hanh vi (Jayanti & Ghosh, 1996?6 Truemg phai dung ich Theo quan diSm cua truemg phai dl)ng ich (utilitarian), gia tri nh~n thuc cua m9t
sim phdm la S\I kSt hqp cua gia tri sa hfru (acquisition value) va gia tri giao dich
(transaction value) cua san phdm d6. Hai thanh t6 nay c6 tn;mg sfi my theo m6i ngueri mua dS t~o thanh ham s6 vS gia tri nh~n thuc: 36 Teoman Duman (2002), tldd, trang 13. -42- PV = v1(AV) + v2(TV) Trong d6: - PV (Perceived Value) : gia trj nh~ thuc cua rn<)t san phfirn.
- A V (Acquisition Value): gia trj sa hfiu cua rn<)t san phfirn, la gia tf>i da
p max rna nguoi tieu dung sfut sang tra cho san phfirn trir di gia thvc p cua san phfirn. - TV (Transaction Value): gia tri giao djch cua rn<)t san phfirn, la gia
tharn khao Pref( cua phuong an thay the) cua san phfirn trir di gia thvc p
cua san phfirn. - Vt va Vz la cac trQng s6 tuong ling cua AV va TV duqc gan bai chu quan nguoi rnua. V~y: PV = VJ(Pmax- p) + Vz(Prer- p) v6i: AV=Pmax-P va TV= Prer- p Vi~c rno hinh h6a gia tri nh~ thuc dva tren gia nhu tren la quan trQng nhung khong dfiy du vi khach hang khong chi xern xet vs gia rna con xern xet vs cac thu<)c tinh khac cua san phfirn. Vi v~y, nhihlg khai ni~rn khac cling duqc dS c~p -43- ds b6 sung vao mo hinh nay, ch~ng he;tn nhu ch~t luQTig nh~n thuc duqc cua san phfim (perceived quality). Truemg phai hanh vi
Truemg phai nay xem xet khai ni~m gia tri nh~n thuc a m9t de;tng bao ham toan di~n hon ngoai tiSn t~. Mo hinh ca ban lam nSn tang cho nhiSu nghien c11u la mo hinh gia tri nh~n thuc cua Zeithaml, bao gbm gia, chftt luQTig va gia tri. Thu()c tinh
ngo:;ti lai Thu()c tinh
Wthan Thu()c tinh
ttJ than c=J ThuQe tinh roue th~p Mdtmat -
nh~nthuc Gia
khach quan C=> Nh~n thue thuQe tinh
roue th~p ThuQe tinh roue eao Ngubn: Zeithaml (1988) Trong mo hinh nay, Zeithaml cho rAng nguai tieu dung nh~ thuc duqc chftt luqng thong qua danh gia cac thu9c tinh cua san phfim. Hon nua, nguai tieu -44- dimg dung nh~n thuc vS chdt luqng dS dua ra danh gia t6ng thS vS sfm phfim. Nhu v~y, nh~n thuc chdt luqng va nh~n thuc gia tti c6 m6i quan h~ nhan qua (means-end). Tir d6i tuqng duqc nh~n thuc dSn gia tti c6 ba muc d9 triru tuqng h6a. Thu<)c tinh cdp thdp de;ti di~n cho muc triru tuqng h6a thdp nhdt trong mo hinh phan cap nhan qua nay, trong khi danh gia vs chat Iuqng va gia tri Ia h~ qua cua nhfing thu<)c tinh cdp thdp n6i tren. DS chi tiSt h6a mo hinh nay, Woodruff (1997) dua ra m9t mo hinh khac dS diSn giai ba cap d9 triru tuqng h6a cua mo hinh Zeithaml neu tren. Thoa man theo m\}c dich su d\lng Thoa man theo h~ qua thu()c tinh Thoa man theo thu()c tinh Ngu6n: Woodruff(1997) -45- Thuoc tinh va the hien cua thuoc tinh: Thu()c tinh tv than la nhfrng thu()c tinh v~t ly cua chinh san phfun, con thu()c tinh ngo~i lai c6 lien quan d8n san ph~m nhung khong phai chinh ban than v~t ly cua san ph~m. Vi d\1 d6i v6i san ph~m ph§n
m8m, thu()c tinh tv than la dia chua phk mem, giao di~n, dfr li~u ... va thu()c tinh ngo~i lai la huk luy~n sir d\lng, dich V\1 bao tri hay nang c~p phfin m8m. He qua thuc dung cua thuoc tinh: mBi thu()c tinh duqc thi8t k8 de mang l~i m()t k8t qua C\} the nao d6. Nhfrng k8t qua C\} the nay c6 the t6t ho~c x~u. Vi d\1 nhu giao di~n dUQ'C thi@t k@ t6t se mang l~i S\f thoai mai cho m~t nguai dung va kha nang thao tac thu~n ti~n, con n8u giao di~n thi8t k8 khong t6t se lam ngum dung kh6 hieu ho~c bi lfim lfin trong thao tac. Muc dich sir dung: Woodruff va Gardial (1996) cho r~ng khach hang luon c6 m\}c dich khi tieu th\1 m()t san ph~m. Vi d\1 khi sir d\}ng phfin m8m x8p ljch lam vi~c, m\}c dich cua khach hang la phan b6 t6i uu nang su~t lao d()ng c6 the sir d\lng duqc. T 6m l~i, c6 nhi8u thu~t ngfr khac nhau ve gia tri va cac mo hinh ve gia tri nh~n
thuc. C6 mo hinh chi xem xet gia tri nh~n thuc a giai do~n tru6c khi mua, nhung
cling c6 mo hinh xem xet d8n ca giai do~ tieu th\1. C6 nhfrng mo hinh chi de c~p d8n gia tri ve m~t ti8n t~, trong khi m()t s6 mo hinh khac doi hoi xem xet d8n nhfrng y8u t6 khac ngoai ti8n t~. Khai ni~m gia tri nh~n thuc duqc sir d\}ng r()ng • dii nh~t dUQ'C djnh nghi'a la nh~n thuc ve S\f danh d6i gifra nhfrng gi bo ra va
nhfrng nh~n duqc37 37 Ross Brennan (2002), tldd, trang 03-04. -46- • Dga tren cac phan tfch ly thuySt 6 chuang 02, t6ng hqp cac diSm m:;mh va diSm ysu cua rung djnh nghia va mo hinh, sau d6 thanh l~p mo hinh gia tri nh~n thuc cho phful mSm. Phfin thu hai thiSt l~p bang cau hoi, xac l~p m~u, thu nghi~m khao sat, phuong thuc thu th~p dfr li~u va phuong thuc phan tich dfr di~u thu th~p dugc cho dS tai. -47- Nhu da neu 6 chuang 02, c6 d.t nhiSu thu~t ngfr dful xufit tlr thu~t ngfr 'gia trj' nhu 'gia tri khach hang', 'gia tri tieu thv', 'gia trj chuySn giao', 'gia trj nh~ ra', 'gia trj nh~ thuc' ... nhung thuemg cac tac gia khong djnh nghia ro rang trong cac tit.i li~u rna chi ds c~p thong qua mo ta. NhiSu khi thu~t ngfr gia tri con duqc dung m()t each khong nh§.t quan ngay trong tai li~u cua m()t tac gia. Vi khong c6 djnh nghia nao d~i di~n duqc cho toan b9 cac khai ni~m gia trj nen vi~c djnh
nghla tra thanh cong vi~c t6ng hqp va hi~u chinh cho m6i nha nghien cll'u, tuy
• Tir y tuang tren, dS tai
thu()c vao ph~ vi, linh VlJC va cac ngu6n khao sat38 cling m~nh d~ dua ra g6c nhin rieng vS gia trj nh~n thuc danh cho ph&n mSm. Trong djnh nghia cua Kottler vS gia trj chuySn giao va trong mo hinh gia trj khach hang cua Anderson va Narus, gia trj nh~n thuc duqc xac djnh dva tren so sanh v6i phuong an thay th~ t6t nh&t. Day la djnh nghia kh6 ap dvng vi khong dS gi c6 duqc thong tin dAy du dS daub gia m9t phuong an mua khi lga chQn ph&n mSm. Doanh nghi~p c6 thS nh~ duqc hang tram don chao hang cho m()t h~ th6ng ERP va khong thS xac djnh duqc gia tri cua n6 thong qua thong tin marketing v6i danh sach tinh nang h&u nhu tuong tv nhau. Hon nita, theo chu nghla chu quan (subjectivism) thi t&t ca dSu la nh~ thuc. Theo chu nghla khach
quan (objectivism) thi v~t ch&t t6n t~ d()c l~p v6i y thuc cua con nguOi va duqc
y thuc chvp l~i, phan anh l~i. Hon niia, theo tu duy bi~n chtrng, SlJ v~t phai duqc xem xet trong m6i lien h~ va S\f v~ d()ng cua n6. Theo quan di~m cua d~ titi, 38 Tony Woodall (12-2003), "Conceptualising 'Value for the Customer': An Attributional, Structural and
Dispositional Analysis", trang 06, Academy of Marketing Science Review volume 2003 no. 12,
http://www.amsreview.org/articles/woodalll2-2003.pdf. -48- • nh~n th-.fc. Di€u miy d~c bi~t quan tn;mg d6i v6i phfu! m€m, m(>t san phftm vo
hinh va mang tinh dich vv cao, vi trong cac thu(>c tinh cua djch V\l chi c6 thS
dugc cam nh~ dAy du trong giai do~ tieu thl;t ho~c sau tieu th1;t39 Trong d€ tai nay, nh~ thuc v€ gia tri dugc danh gia a cac g6c d(> nh~n thuc t6ng
t'rng d1;tng
quan cua ngum tieu dung hi doanh nghi~p v€ san phftm la phAn m€m vao quan ly, san xu~t va kinh doanh, c6 xet dSn S\f tac d(>ng cua cac ngu6n thong
tin anh huang. Gia tri nh~ thuc a day c6 kS dSn so sanh gifra nh~n thuc v€ gia tri h9 bora va nh~ dugc tir san phAm, kS ca v€ m~t lgi ich kinh ts lfin tam ly. Theo g6c nhin cua d~ tai nay, gia tri nh~n thuc chi dugc thanh l~p m(>t each dAy du khi ngum tieu dung da tieu th1;t hoan toan san phftm. M(>t san ph&m dugc gQi la tieu th1;t hoan toan khi n6 da dugc tieu th1;t theo tinh nang dinh tru6c cua n6 cho dSn khi n6 biSn d6i thanh m(>t d~g khac bi~t v6i m1;tc dich ban dAu. Vi ly do d6, gia tri nh~ thuc se phai dugc danh gia tren toan b(> qua trinh tir tru6c khi mua dSn qua trinh tieu th1;t va danh gia san phAm. Trong cac quan diSm rna d~ tai khao sat, gia tri nh~n thuc dugc xet dSn tir khi 39 Hesham Z. Al-Sabbahy, Yuksel Ekinci, Michael Riley (2000), "An Examination of Perceived Value
Dimensions in the Hospitality Industry", trang 03, School ofManagement Studies for the Service Sector,
University of Surrey, Guildford, GU2 7XH, UK. -49- nh~n dugc m9t each thv d<)ng hay chu d<)ng, nguai tieu dung da c6 m<)t nh~
thuc ve gia tri cua san phAm, a day g9i la gia tri nh~ thuc t6ng quan (overall
perceived value). Vi d\1 c6 thS m9t doanh nghi~p chua he trng d\}ng phftn mem vao san xucit nhung khi h9 tiSp c~ vm cac bai bao vist ve diSn hinh trng d\}ng phftn mem vao san xucit, hQ da c6 nh~ thuc ve gia tri cua phftn mem trng d\lflg vao san xucit. Tuy nhien, d6i tugng cua de tai de c~p dSn ca cac doanh nghi~p chua timg sir d\lng phfin mem, vi co th8 danh gia dugc nh~ thuc chung ve san phAm va ve phfin san phAm mong dgi, ysu t6 gop phAn quan tr9ng vao quySt djnh dAu tu va cilng la phftn quan trQng cua danh gia gia tri nh~ thuc. Day la thi truang tiem nang va nhtmg mong dgi cua thi truang nay co ths lam ro hon lap gia tang va tiem nang cua san phAm. Nhcit la d6i vai m9t vein de con mai me d6i v6i cac doanh nghi~p Vi~t Nam nhu CNTT, vi~c khao sat nh~ thuc chung cac khach hang tiem nang cilng hSt sue quan trQng. N gay ca cac khach hang da sir d\lllg phAn mem, vi~c sir d\lng chua chAc da co hi~u qua vi nh~n thuc chua dAy du. Trong cac mo hinh ve gia tri nh~ thuc, kS ca truang phai d\}ng ich lful truang phai hfmh vi, deu da phan tich rcit sau sAc ve khai ni~m gia tri do khach hang cam
nh~ dugc. Tuy nhien, cac ly thuy~t tren chii y~u phan tich theo y~u tA thanh cua de tai la phftn mem trng d\}ng vao san xucit - quan ly - kinh doanh nen gia tr!
pbai dtrQ'C pban ticb tir nbu c§u sat VOO tbl}'C ti~n quan ly (management -50- nghi~p c6 thS ling dvng phfui mSm vao khong?"- m6i c6 thS neu ro ra dugc gia tri cua no, hon la phan tich theo g6c nhin tir san ph~m di ra "phfrn mSm ABC nay se ap dvng nhu th~ nao vao ho~t d()ng nay cua doanh nghi~p". Gia trj se dugc thS hi~n trong cong dvng cua n6 d6i v6i ngum tieu thv. I>6i v6i doanh nghi~p, ho~t d()ng t~o ra gia tri gia tang dugc biSu d~t dfry du qua mo hinh
chu6i gia trj40 • Gia tri cua phfrn mSm c6 thS tac d()ng len tirng thanh phfrn cua chu6i gia trj, vi v~y nh~ thuc gia tri tbng quan vS phfui mSm se dugc khao sat thong qua chu6i gia trj. Hon nfra, v6i cai nhin bi~n chilng, khong thS nhin nh~n khai ni~m gia tri cho m()t doanh nghi~p don Ie rna phai d~t doanh nghi~p vao trong moi truang ho~t d()ng cua n6. Do d6 nh~ thuc tbng quan vS nh~n thuc gia tri cua phfin msm cAn dugc d~t vao b6i canh c~ tranh va chi~n luge cua doanh
nghi~p dua ra cho thj truang. Mo hinh nam ngu6n lgc41 dugc sir dvng dS khao
sat moi truang c~ tranh va lgi th~ c~ tranh 42 cua doanh nghi~p dugc sir d\lfig ds danh gia tinh chi~n luge cua phfin msm. I>S tai cling thira k~ mo hinh gia tri chuySn giao cua Kotler dS i) xac dinh gia trj nh~ thuc tru6c tieu thv (ex-ante consumption perceived value) cua phfrn mSm tir cac d6i tugng chua sir d\lfig, ii) xac djnh gia tri nh~n thuc sau tieu thv (ex-post consumption perceived value) cua phfin mSm tir cac d6i tugng da sir dvng va iii) xac dinh d9 l~ch giua gia tri nh~n thuc tru6c va sau tieu thv tir phia khach hang. 40 Michael E. Porter (1985), Competitive Advantage, trang 37-43, Free Press, New York, USA.
41 Michael E. Porter (1979), "How Competitive Forces Shape Strategy", trang 137, Havard Business Review
Mar-Apr 1979.
42 Michael E. Porter (1985), Competitive Strategy, Chapter 2, Free Press, New York, USA. practice) ctia doanh nghi~p - rue tn1 lai cau hoi "ho~t d()ng nay cua doanh -51 - Vi cac ly do tren, dS tai dS nghi m()t mo hinh rna r()ng d~ danh gia gia tri nh~n thuc cua khach hang ddi v6i phfin mSm nhu sau: SRCI SRCE ~D
D D
D D
D D Ngu6n: Mo hinh eM nght cua tac gia ~Qte. Trong d6: - SRC (Source): cac nguBn tac d()ng d~n nh~ thuc, bao gBm cac ngu6n thong tin (SRCI- Source of Information) va cac y~u t6 moi truemg (SRCE - Source of Environment factors) anh huang. -52- - OPV (Overall Perceived Value): ghi tri nh~n thuc t6ng quan vS san phfun, bao g6m nh~ thuc t6ng quan vS chiSn luqc dinh vi (OPVCA
Overall Perceived Value on Competitive Advantage), gia tri nh~ thuc
t6ng quan vS cac ho~t d{>ng t~o ra gia tq (OPVVC- Overall Perceived Value on Value Chain), gia tri nh~n thuc t6ng quan vS san phfim trong trong moi trubng c~ tranh (OPVCE- Overall Perceived Value on Competitive Environment) - CPV (Consumption Perceived Value): gia trj nh~n thuc tieu thv, bao g6m gia trj nh~n thuc tru6c tieu thv (CPVEX- Ex-ante Consumption Perceived Value) va gia tri nh~n thuc sau tieu thv (CPVPS- Ex-post Consumption Perceived Value). - PRE (Pre-purchase evaluation): danh gia dinh luqng tru6c khi mua. - PSE (Post-purchase evaluation): danh gia djnh luqng sau ap dvng, bao
g6m danh gia ngay sau khi su d1)llg h~ th6ng m6i (PSES - Post
purchase evaluation after Setup) va tai danh gia thubng Icy PSER (Post purchase evaluation in Regular basis). Cac khai ni~m va ung dvng vao mo hinh dS nghi cua dS tai duqc phan tich chi ti8t trong cac phfin tiSp theo. -53- Tir phan tich vS cac ngu6n fu1h huemg d@n dAu tu vao phAn mSm & mvc 2.6 chuang 2, dS tai phan lo~i cac ngu6n anh huemg ra lam 02 lo~i la ngu6n thong tin SRCI va cac y@u tf> moi truemg SRCE. Vi~c phan tich cac ngu6n thong tin thanh cac chi tieu thanh phAn giup xac dinh dau Ia nhfing ngu6n co tac d9ng m~nh nh~t d@n vi~c thu th~p thong tin va (rng dvng phAn mSm vao ho~t d9ng cua doanh nghi~p. Cac ngu6n thong tin anh huemg duqc phan tich thanh 07 chi tieu thanh phAn nhu sau: SRCil H9i nghi, h9i thao, trien Him phAn mSm. SRCI2 Bao, t~p chi, truySn hinh, internet. SRCI3 Cac doanh nghi~p quen bi@t hay d6i thu da dimg phAn mSm tuong tv. SRCI4 Chao hang, brochure, h9i thao cua cac nha cung c~p phAn mSm SRCI5 Nha tu v~n d<)c l~p v6i nai cung c~p phAn mSm. SRCI6 DS xu~t tir cac phong ban vS phAn mSm cAn sir d1,1ng. SRCI7 N gu6n khac v6i cac ngu6n neu tren. -54- Cac ySu t6 moi truang bao g6m moi truang ben trong va ben ngoai doanh nghi~p, duqc C\1 th@ hoa bfuig 06 chi tieu sau : SRCEl Cac quy dinh cua phap lu~t nhu chling tir di~n tir, giao djch di~n SRCE2 tir, bao v~ ban quySn.
sv s~n sang ch~p nh~n h~ th6ng m6i cua cac c~p lanh d~o SRCE3 Sv s~n sang ch~p nh~ sir dl;lng phful mSm cua nhan vi en SRCE4 Kha nang tiSp c~n va sir dl;lng philil mSm cua nhan vi en SRCE5 Nhu cAu tir phia khach hang SRCE6 Nhu cAu tir phia nha cung c~p hay d6i tac Thong qua tac d()ng cua cac ngu6n anh hu6ng neu tren, ngay ca khi doanh
nghi~p con chua c6 m()t y dinh C\1 th@ nao vS dAu tu cho phAn mSm, doanh nghi~p da c6 duqc cac thong tin chung vS phful mSm, hay n6i C\1 th@ la c6 m()t nh~ thuc vS gia tri cua phful mSm n6i chung. Nh~n thuc chung vS gia tri cua san phfun trong tac d()ng cua n6 d6i v6i lqi thS c~ tranh, cac ho~t d()ng t~o ra gia tri va moi truang c~ tranh. Ngoai ra, mo hinh con xet dSn chiSn luqc dAu tu
cho phAn mSm cua doanh nghi~p d@ C\1 thS h6a cac m6i lien h~ gifra nh~ thuc t6ng quan va hanh vi dAu tu cua doanh nghi~p. -55- Nhu da neu a chuang 02, c6 hai chi@n luqc lqi th@ qmh tranh ca ban Ia qum
tranh d1Ja tren gia va quill tranh tren khac bi~t h6a cho s{m phAm ho~c djch Vl;l. N@u tinh them vao y@u t6 ph~m vi c~nh tranh ta c6 03 chi@n luqc c~nht tranh: dful dfiu v8 gia, khac bi~t h6a va t~p trung. Gia tri nh~n thuc cua phfin m8m xet tren lqi th@ c~ tranh duqc cv thS h6a bfuig 03 chi tieu thanh phfin sau : OPVCAI Kha nang giam chi phi, tang hi~u qua ho~t d()ng OPVCA2 Kha nang h6 trq khac bi~t hoa san phAm OPVCA3 Kha nang h6 trq khac bi~t h6a dich V\1 danh cho khach hang Gia tri nh~ thuc t6ng quan duqc xem xet tren chu6i gia tri (Porter, 1985) g6m duqc phan tich thanh cac thanh phfin con nhu sau : 09 chi tieu thanh phfin dlJa tren 09 ho~t d()ng trong chu6i gia tri, m6i thanh phfin OPVVCll H6 trq ti@p c~, chia se, trao d6i thong tin gifra cac b() ph~ OPVVC12 Cung c~p thong tin dS ra quy@t dinh OPVVC13 KiSm soat, quan ly tai chinh, k@ toan OPVVC14 H6 trq l~p k@ ho~ch hqp ly, hi~u qua OPVVC15 H6 trq phan b6 cac ngu6n l1Jc (v6n, con ngum, v~t tu, may -56- m6c ... ) hQ'P ly OPVVC 16 H6 trq ph6i hQ'P, ki~m tra, giam sat qua trinh thvc hi~n kS ho~ch OPVVC21 Cai tiSn cong tac tuy~n dvng OPVVC22 H6 trq cong tac dao t~o va tai dao t~o nhan vien OPVVC23 H6 trq cong tac danh gia (khen thuemg, dS b~t) OPVVC24 H6 trq cong tac chfim cong, tra Iuong OPVVC26 Lam thu~ lqi cho cong tac truySn ba van hoa t6 chuc OPVVC31 Giam chi phi thiSt kS san ph~m m6i OPVVC32 Lam cong Cl) h6 trQ' nghien CUu- phat tri~n san phb OPVVC33 H6 trq cai tiSn quy trinh lam vi~c cong ty OPVVC34 Tang ham luQ'llg cong ngh~, chfit xam trong san ph~m OPVVC43 Ph6 biSn cac quy trinh r9ng rai hon, dS tiSp c~ hon OPVVC44 Tang tinh th6ng nhfit giua cac quy trinh trong h~ th6ng OPVVC51 H6 trq theo d5i chfit luQ'llg dfiu vao OPVVC52 H6 trq l~p kS ho~ch cung ung v~t tu/djch V\1 dfiu vao hi~u qua OPVVC53 Tang cuang trao d6i thong tin giua doanh nghi~p va nha cung cfip OPVVC54 H6 trq theo d5i giao dich mua ban vm ben cung cfip Di~u hanh san xuit, bao g6m 04 chi tieu thanh phfin OPVVC61 H6 trq l~p kS ho~ch va giam sat thvc hi~n don hang/dv an -57- OPVVC62 H6 trq giam sat chftt luQ'Ilg san phAm b~ng th6ng ke OPVVC63 H6 trq th6ng ke nang suftt lao d(>ng, nang suftt san xuftt OPVVC64 TiSt ki~m thai gian xir ly thong tin cho nhfmg don hang l~p l~il chinh sua nh6 OPVVC7 Phan phBi, bao g6m 04 chi tieu thanh phftn OPVVC71 Tang cuemg trao d6i thong tin gifra hai ben: doanh nghi~p va phanph6i OPVVC72 H6 trq l~p kS ho~ch giao hang/ban giao djch V\1 OPVVC73 H6 trq quan ly hi~n tr~ng hang hoa/djch V\1 chcr giao H6 trq quan ly giao djch v6i ben phan ph6i OPVVC74 OPVVC8 OPVVC81 H6 trq u6c luQ'Ilg khuynh hu6ng thi truemg, l~p kS ho~ch sales- marketing OPVVC82 H6 trq u6c luQ'Ilg va quan ly doanh s6 ban OPVVC83 H6 trq theo doi thong tin vS d6i thu c~ tranh OPVVC9 Djch Vl}. khach hang, bao g6m 03 chi tieu thanh phftn OPVVC91 H6 trq cong tac thiSt l~p, duy tri va tang cuemg quan h~ khach hang OPVVC92 Giup tang tinh linh d(>ng, chinh xac trong vi~c dap ll'ng h6 trq khachhang OPVVC93 H6 trq theo doi sg thoa man cua khach hang Sales - marketing, bao g6m 03 chi tieu thanh phfin -58- Sir dvng mo hinh c~ tranh 05 ngu6n lvc (Porter, 1979), OPVCE duqc phan tich thanh 05 chi tieu nhu sau : OPVCE1 Kha nang tang sue c~nh tranh tir d6i thu vi hQ c6 t'rng dvng phful
' mem OPVCE2 Kha nang t~o kh6 khan cho d6i thu m6i b~ng dfiu tu vao phful
' mem OPVCE3 Kha nang lam cac san phftm thay th~ ra dai nhanh hon OPVCE4 H6 trq nha cung c~p d~ xac djnh thong tin dS Iva chQn OPVCE5 H6 trq khach hang d~ xac dinh thong tin dS Iva chQn truang c~nh tranh neu tren, dS tai sir dvng cac y~u t6 vS chi~n luqc dfiu tu IVS Ngoai vi~c xem xet cac y~u t6 thu()c lqi th~ c~ tranh, chu6i gia tri va moi (Investment Strategy) dS lam ro m6i quan h~ giua nh~ thuc t6ng quan va chi~n luqc dfiu tu cho phfin mSm cua doanh nghi~p b~ng cac chi tieu sau : IVS 1 Phai n~ trong ho~ch dinh dai h~n IVS2 Phai huang d~n t6i uu chi phi trong t6 chuc IVS3 Phai huang d~n cung c~p djch V\1 t6t hon cho khach hang IVS4 Dfiu tu tirng phfin cho phful mSm t6t hon la dfiu tu m(>t luqt IVS5 Phai thich t'rng v6i sv thay d6i cua moi truang kinh doanh -59- . . . Gia tri nh~ thuc tieu th\l CPV h1 hi~u s6 gifra gia tri nh~ thuc sau tieu th\l CPVPS, me nhfrng gi khach hang thvc sv nh~n duqc khi sir d1.1ng phdn m~m, va gia tri nh~n thuc tru&c tieu th\1, me mong mu6n rna khach hang c6 tru&c khi thgc
S\f sa hfru va Slr d\lng phdn m~m. Vi~c thanh l~p cac tieu chi cho gia tq nh~
thuc tieu th\l duqc thira ke tir khai ni~m san phfim t6ng the cua Levitt va mo hinh v~ gia tri chuyen giao cho khach hang cua Kottler nhu da phan tfch trong chuang 02. Cac tieu chi C\l the duqc nh6m thanh 03 thanh phAn la chfnh san phfim phdn m~m, dich V\l di kern va nhfrng yeu t6 khac nhu cong SUC va thai gian bo ra de tim duqc phdn m~m. Tfnh dAy du cua chile nang so v&i yeu cAu thvc te CPVll CPV12 Tfnh dS dung, than thi~n v&i ngum su d1.1ng CPV13 Tfnh tin c~y, 6n dinh CPV14 Kha nang nang c~p, b6 sung tfnh nang m&i CPV21 Thai gian dap t'mg h6 trq CPV22 Trg giup khi sir d1.1ng CPV23 Hu~n luy~n sir d1.1ng khi giao CPV24 Thai d9 nhan vien ben cung c~p CPV31 Tieng tam cua nha cung c~p CPV32 sv phu hqp cua gia ca va yeu cAu -60- CPV33 Chenh l~ch gia gifra dv toan ban dfiu va thvc t~ CPV34 LuQllg thOi gian dS tim ki~m va ch9n mua CPV35 LuQllg thOi gian dS hQc sir d1,mg h~ th6ng m6i CPV36 ThOi h~n giao phfin mem Cong sue dS tim dugc phfin mem thich hgp CPV37 CPV38 Cong sue dS thay th~ h~ th6ng cii bfuig phk mem CPV39 sv thoai mai trong giao dich 3.2.4 Cac phtrong phap danh gia ph§n m~m M()t trong nhfrng yeu cfiu cua mo hinh gia tri nh~n thuc cho phfin mem nay la phai g&llien vai thvc tiSn quan ly, va thvc tiSn quan ly khong thS bo sot qua trinh kiSm tra danh gia. Mo hinh khai quat cac phuong phap danh gia phfin mem thanh 04 lo~i nhu sau: Danh gia tru6c khi quy~t dinh dfiu tu PRE PSES Danh gia sau khi b~t dfiu sir dvng thvc t~, sau khi phfin mem da ch~y tuong d6i 6n dinh. PSER Tai danh gia thuemg ky. Danh gia lo~i nay c6 thS xac dinh nhfrng diSm cfin nang cfip ho~c thay d6i. Th~m chi c6 thS dfui d~n quy~t dinh thay th~ hoan toan b~ng phk mem m6i. EVCF Danh gia thong qua nha tu vfin d()c l~p (Evaluation through consultancy firms). Day la y~u t6 b6 sung nh~m phan bi~t danh gia n
- 61 - vai tro cua cong ty tu van ve phk mem, d!ch vv hi~n vfin con ysu va thiSu t~i thanh phB H6 Chi Minh. 3.3 Thanh I~p ciic gia thuy~t Mo hinh de nghi neu tren la m
nhung do gi6i h~n ve thai gian thvc hi~n nen de Uti t~p trung giai quySt cac gia thuySt chinh nhu sau : Nhu da gi6i thi~u trong chuang 01' hi~n tr~ng ling dvng phAn mem trong cac doanh nghi~p tu doanh trong nu6c vfin dang 6 muc thdp. Gia thuySt d~t ra la cac doanh nghi~p chua ttmg ling dvng phAn mem khong thdy dugc gia tri cua phAn mem ho~c danb gia thdp gia tri phAn mem cho quan l:Y, san xudt ho~c kinh doanh
cua don vi minh nen khong c6 y djnh dAu tu vao phAn mem. D~ thay d6i, dieu
dfiu tien va quan tn;mg nhdt la phai thay d6i dugc nh~n thuc, vi v~y, nSu nh~n thuc vfin con thdp ho~c khong thdy dugc gia tri tren cac ho~t d()ng t~o ra gia tri cua doanh nghi~p thi day la m
CNTT Vi~t Nam. Do v~y, gia thuySt HI rna de tai dua ra la : Gia thuy~t Hl
Nh(in thuc chung vJ gia trt cua phcin mJm cua cac doanh nghi¢p c6
v6n aciu tu trong nubc trong nubc Ia th&p Trong bBi canh h
dugc ky v<;mg khong chi mang l~i cho Vi~t N am ngu6n v6n tien t~ rna con la -62- trinh d9 quim ly va cong ngh~ hi~n d~i. Khi kiSm dinh gia thuySt Hl, de tai sir
d\illg cac doanh nghi~p co v6n dfiu tu nu6c ngoai lam CO' sa so sanh dS co m()t
cai nhin ro han ve muc d9 nh~ thuc cua cac doanh nghi~p trong nu6c. Han nfra, khi noi ve nh~n thuc, ta dang d6i dfiu tl1JC tiSp v6i S\f khac nhau trong vi~c nhin nh~n vfrn de cua m6i chu thS. Do do, nSu sir dvng dan thufin m9t thang do chinh xac se dua dSn m9t cai nhin phiSn di~n va cfrng nh~c d6i v&i m9t vfin de co ban chfit khong thS chinh xac tuy~t d6i nhu nh~n thuc gia tr!. Theo quan sat cua tac gia de tai, phfin mem duqc sir dvng nhieu nhat t~i cac doanh nghi~p dfiu tu trong nu&c co sir dvng phfin mem Ia phfin mem ks toan. Phfin mem kS toan cling la phfin mem duqc nhieu dan vj chu y phat triSn nhat. Tuy v~y, frng dvng phfin mem khong chi co ich cho quan ly kS toan rna cho cac ho~t d()ng t~o ra gia trj khac cua m9t doanh nghi~p. NSu nh~n thuc la khong d6ng deu tren cac ho~t d()ng t~o ra gia trj cho doanh nghi~p thi khong thS t~n dvng duqc toan b9 thS m~nh do phfin mem mang l~i. Tl:r thvc tS do, de tai dua ra gia thuySt H2: De tai se phai t6ng kSt danh gia cua doanh nghi~p tren cac phfin ho~t d()ng rna doanh nghi~p nh~n thuc cao nhat ve gia trj phfin mem. Do do, kSt qua cua kiSm djnh gia thuySt H2 cling co thS duqc dem ra xem xet dS xac djnh cac linh Vl.fc uu -63- tien rna cac doanh nghi~p quan tam, lam C(J s& cho dinh hu6ng phat triSn phftn mSm cho cac nha cung cftp phftn mSm. Tirng bucrc thvc hi~n AFTA, chufin bj gia nh~p WTO, cac doanh nghi~p Vi~t Nam dang dling trucrc nhiing C(J h9i cling nhu thach thuc rna vi~c m& cua thj truemg mang l~i. Trong b6i dinh d6, nh~n thuc vS lqi thS c~nh tranh va moi trucmg c~nh tranh la m()t vftn dS chu ch6t cho mQi dinh hu6ng dftu tu va phat triSn cua doanh nghi~p. DS tai mong mu6n xac djnh danh gia cua doanh nghi~p vS vai tro cua phftn mSm d6i vcri c~nh tranh chu ySu thu()c vS mvc dich t6i uu
h6a hi~u qua ho~t d(}ng CUa doanh nghi~p - rue CJ tac d(}ng (y tftm Vl,IC n(}i bQ - hay
phftn mSm da tr& thanh m9t ySu t6 quan trQng g6p phftn xac l~p vi thS doanh nghi~p trong moi truemg c~nh tranh: Muc d9 gia tri nh~n thuc tieu thv CPV cua nguai sir dvng phftn mSm phv thu()c
vao kY VQng va thvc tS nh~n duqc cua nguai dimg phftn mSm. Trong tinh tr~ng
ling dvng phk mem con a muc thftp, ds tai d~t ra gia thuySt gia tri nh~n thuc trucrc tieu thv cao han gia trj nh~n thuc sau tieu thv, c6 nghla la khach hang khong hai long vcri phftn mSm duqc cung cftp. Day la n()i dung cua gia thuySt H4: -64- Theo quan sat cua tac gift d@ Uti, phful m@m (rng d1.mg vao quan l)T, san xuftt, kinh doanh kh6 c6 thS la phful m@m hoan chinh ngay sau khi ket thuc dg an rna
thuemg phai chinh sira nhi@u lftn tru6c khi ho~t d<)ng Bn djnh. Hon nua, ngay ca
khi ho~t d<)ng Bn djnh h~ th6ng vftn cftn dugc nang cftp dS tuong thich nhfrng yeu cftu m6i hay cai tien nhfrng tinh nang s~n c6. Di@u nay doi hoi phftn m@m phai c6 kha nang rna r<)ng. Thgc te, c6 m<)t s6 doanh nghi~p ap d\lllg phftn m@m rna khong danh gia truac cac vftn ds mi.y sinh va ket qua la phai tra gia bfu!g chinh
cong sue tim kiem, ap dvng thir r6i l~i thay dbi phftn m@m 43 ' doi khi quay h~n v@ each hlm truy@n th6ng. Them vao d6, chAt lugng phftn m@m va cac djch Vl) di kern cling la m9t vftn dS xet tir phia nha cung cftp. Tuy vAn d@ c6 thS bit ngu6n tir ca hai ben cung cAp va tieu thv, nhung neu co chenh l~ch hi quan giua mong mu6n va thgc te nh~n dugc thi day se la m9t kinh nghi~m xftu ngan can doanh nghi~p tiep tvc dftu tu vao nhung phftn m@m khac. Ket qua cua gia thuyet nay phan tich ra dugc cac chenh l~nh dang ks cho phftn m@m va cac dich V\1 kern theo n6 dS djnh huang khic phvc cho cac nha cung cftp. 43 Cong ty TNHH thuong m~i - dia 6c Duong Minh trong khol'mg thm gian tir th{mg 03/2003 d~n 06/2004 da thay
d5i qua 3 phdn m~m k~ t01in, tir AIS, Unicef d~n ACSoft rna viln khong hai long - phOng vAn ba Ph~m Thi Mai,
k~ t01in tru6ng, thang 12/2004 Ghi thuy~t H4
Tdn tt;ti khoimg each trong nh(m thuc cita doanh nghi¢p
v~ gia trt mong mu6n c6 tlur;c va thvc sv nh(m tlu(Yc tit phdn m~m -65- Bang cau hoi duqc anh X~ tir mo hinh dS nghi neu tren. Do mo hinh da dua ra la mo hinh tu~- d6i t6ng quat va Slr dvng nhiSu khai ni~m mang tinh hQC thu~t (academic ),.{iiSu nay d§:n d~n nguy ca la bang cau hoi tra thanh m()t bang chi tieu danh gia r~t dai, lam giam kha nang duqc tra lai va tra lai chinh xac. Yeu ciu d~t ra cho bang cau hoi la v§:n phai diy du cac y~u t6 danh gia, nhung phai duqc diSn d~t m()t each dS hiSu dS khuy~n khich dap vien tra lai cling nhu tang tinh chinh xac cua cac cau tra lai. N goai ra, dS tranh sai s6 lo~i 02 trong tra Iai do dap vien bi am tuqng phan ll'ng "hiSn nhien toi khong phai Ia nguai co nh~n thuc th~p", tir ngfr Slr dl)ng trong thu gi6i thi~u Va cac lai huang d§:n trong bang khao sat phai duqc Iva chQn dS (y muc trung tinh cao nh~t c6 thS. Mo hinh duqc chuySn d6i tirng thanh phin qua bang cau hoi khao sat, g6m 03 phin chinh tuang ll'ng vai mo hinh Ia tim hiSu danh gia cua Ianh d~o doanh nghi~p vS cac ngu6n thong tin (SRCI) va y~u t6 moi truang anh huang d~n diu tu cho phin mSm (SRCE); danh gia vai tro cua phin mSm d~n lqi th~ c~ tranh (OPVCA), tren cac thanh phin t~o ra gia tri trong ho~t d()ng cua doanh nghi~p (OPVVC), anh huang d~n moi truang c~ tranh (OPVCE) va lam r5 chi~n luqc diu tu cho phin mSm; diSu tra vS gia tri nh~n thuc tru6c tieu thv ( CPVEX) va sau tieu thv (CPVPS) cling nhu ho~ch dinh va thvc t~ vi~c danh gia dinh luqng hi~u qua cua phin mSm tru6c (PRE) va sau (PSE) khi su dvng phin mSm. Phin phv them bao g6m thong tin mo ta vs doanh nghi~p, bao g6m s6 Iuqng nhan -66- vien, lo~i hinh cong ty va cac thong tin khac. Thang diem duqc sir d\lllg xuyen su6t bang diu hoi la thang 1-5 khong d6i, nh~m mvc tieu dua ra each lam nh~t quan va thu~ ti~n cho ngum tni lai. Tieu chi phan lo~i duqc d~t tru6c tien la doanh nghi~p da tUng (rng dvng vao quan ly, san xu~t ho~c kinh doanh hay chua, sau d6 la phan lo~i theo lo~i hinh cong ty : c6 v6n d~u tu nu6c ngoai hay la d~u tu trong nu6c. Bang cau hoi d~y du duqc dinh kern trong phl)ll)C 03. 3.4.2 Thti' nghi~m khao sat Bang cau hoi nguyen thuy da duqc thir nghi~m (pilot study) v6i mfiu 08 doanh ~.,.), nghi~p trong thang 1112004. Vi~c thir nghi~m nh~m mvc dich kiem tra l~i tinh ro rang va chfnh xac cua cac cau hoi tru6c khi ap dvng tren s6 lugng mfiu 16n. Phuong phap thir nghi~m la cho mfiu nho tren lam thir va phong v~ trvc tiSp cac dap vien v8 each dung tU, khai ni~m chua ro ho~c khong chinh xac con trong bang cau hoi. Cac dap vien cho khao sat thir nghi~m la nhfing ngum s~n sang tra
lai va gop y cho ds tai. KSt qua cua thir nghi~m giup tu chinh l~i tU ngfr cho h~u hSt cac cau hoi, bo di 02 cau hoi chi tiSt va b6 sung 04 cau hoi m6i. Phful thong tin doanh nghi~p cfing c6 b6 sung phful ten va chuc nang cac phful mSm doanh nghi~p dang sir dvng de c6 the hieu ro hon (rng dvng phful mSm cua doanh nghi~p tra lai. Cac bang tra lai cua khao sat SO' b<) nay vfin duqc sir dvng vao kSt qua cu6i vi day la ngu6n thong tin c6 d<) tin c~y cao. Ngoai ra, theo dS nghi cua cac dap vien tham gia thir nghi~m khao sat, dS tai da phat trien tiSp m9t phien ban khac cua bang cau hoi la -67- t~p tin d~g di~n ru d~ dap vien tiSm nang co th~ chQn tni lai diu hoi bAng cac thao tac chu9t don giim hon la phai diSn vao tirng diu m9t. D6i tuQllg nghien c(ru la cac doanh nghi~p ngoai qu6c doanh t~i thanh ph6 H6 Chi Minh. Cac don vi cung c~p phfin mSm cling c6 th~ la doanh nghi~p ngoai qu6c doanh va la nai c6 th~ su dvng phfin mSm nhung d~ tranh tinh pharr cgc cho k~t qua, bang diu hoi khao sat danh cho doanh nghi~p su dvng phfin mSm se khong duqc dua d@n cac cong ty tin hQC. Cac mfiu duqc lga chQn ngfiu nhien tir danh sach doanh nghi~p dang ho~t d()ng l~y tir website Trang vang Vi~t Nam, Thai bao Kinh t@ Sai gon, bao Tu6i Tre va ngu6n thong tin marketing rieng cua tac gia. Cac c~p lanh d~o trong doanh nghi~p la dap vien ly tu6ng cho khao sat dinh tinh vS anh huang cua cong ngh~ thong tin d@n t6 chuc cua hQ. Ly lu~n nay dga tren
ba CO' sa. Thu nh~t, nhu la m()t nguai tieu dung tflJC ti@p san phAm cong ngh~
thong tin, lanh d~o c6 th~ dga vao kinh nghi~m ca nhan d~ dua ra danh gia nh~n thuc vS phfin mSm. Thu hai, cac c~p Hinh d~o c~p cao ngay cang tham gia nhiSu • Trir truang hqp dfiu hon vao cac quy~t dinh dfiu tu cho phfin mSm va su dvng cac thong tin gop y
ngang c~p ho~c tir cfip du6i trong qua trinh ra quy~t dinh 44 tu theo ki~u phong trao va khong co dinh huang, dfiu tu cho phfin mSm phai phu hqp v6i illl,lC tieu chung cua t6 chuc. Cac c~p lanh d~o phai nh~n thuc duqc sau s~c nh~t v~ dS nay. M~t khac, cac c~p lanh d~o n~m vai tro tac d()ng chu ch6t 44 Paul P. Tallon, Kenneth L. Kraemer, Vijay Gurbaxani (2001), "Executives' Perceptions ofthe Business Value
of Information Technology: A Process-Oriented Approach", Center for Research on Information Technology and
Organizations, Graduate School ofManagement, University of California, Irvine, tr. 05. -68- dSn quyst dinh dAu tu hay khong dAu tu vao phfiu msm nen cAn phai t~p trung phan tich nhfun dua ra cac dinh hu6ng vS marketing ill dS tai. Cac nhan vien va nguai sir d\lng trgc tiSp se c6 cai nhin C\l thS va sau sat hon d6i vai phAn mSm rna h<> sir d\lfig, tuy nhien, cai nhin 6 g6c d9 t6ng thS se bi h~ chS. Vi~c ll'ng d\lng phAn mSm vao quan ly - san xufit - kinh doanh 6 tAm vgc nghi~p, diSu nay kh6 c6 thS c6 duqc tir cfip nhan vien. Vi v~y, d6i tuqng nhan cong ty doi hoi dap vien phai co kha nang quan sat t6t nhiSu m~t cua doanh vien sir d1.1ng khong la ffi\lC tieu khao sat cua nghien Clru nay rna la cac cfip quan ly. l~ch cho diSu tra cho nen yeu cAu n6i b~t d~t ra cho bang cau hoi la thiSt kS cau Trong bfit kY khao sat tv tra lai nao (self-reported) vS dinh tinh, xu hu6ng tra lai
qua sv th~t nhu m()t tac d()ng cua tam ly tv chting to minh c6 nh~n thuc cao Ia
kh6 tranh khoi, d~c bi~t la d6i vai d6i tuqng Hinh d~o 45
• Day la m()t ngu6n t~o sai hoi mang tinh trung tinh va lo~i trir ysu t6 tam ly cang nhiSu cang t6t. li~u truySn th6ng duqc dS tai sir d\lng. Phuong phap gm thu qua buu di~n c6 cac Phuong phap g6i thu qua buu di~n la m()t trong nhfrng phuong phap thu th~p dfr lqi diSm: khong h~ chS vS khoang each dia ly nhu phong vfiu trgc tiSp, tiSt ki~m 45 Paul P. Tallon, Kenneth L. Kraemer, Vijay Gurbaxani (2001), tldd, tr. 04. chi phi (m6i phong bi g6i diva nh~ vS c6 chi phi la 2000d cho ban photo, tern
va bi thu), ngum tra lai khong bi b~t bu()c tra lai vao khoang thai gian xac dinh -69- nao rna c6 thS Slr dvng thm gian ranh cua hQ dS lam. Nhuqc diSm 16n nh~t cua
phuong phap nay la tY 1~ h6i dap r~t th~p. M<)t phuong phap khac duqc Slr dvng la thong qua cac m6i quan h~ cua ngum thvc hi~n de tai v6i cac lanh d~o cao cfip va yeu cftu hQ tni loi Thong qua nh6m nay, bang khao sat tiSp tl)c duqc dSn cac doanh nghi~p quen biSt khac. Cach thuc
nay cho tY 1~ tra lai va kha nang duqc tra lai bai dung d6i tuqng nh~m dSn la Hinh d~o cfip cao cua doanh nghi~p tuong d6i cao va tin c~y. Kenh thu th~p thong tin thu ba la la thong qua cac 16p b6i du5ng trinh d<) quan ly t~i I>~i hQc Kinh tS TP. HCM, I>~i hQc Ma- ban cong TP. HCM, HQc vi~n Tai chinh TP.HCM thong qua cac m6i lien h~ rieng cua tac gia de tai va cac giang
vien dtrng lOp. thm:mg ph>ip. nily dugc kY VQng Iii dfr li~u khi\ng phiin ClJC vi cac
lap hQC nay ,ong lo~i trir doi tuqng tham d\f.
C)
7) ,,~'
l
\ \J. ~(ut 1 Phuong thuc gai email hi phe phan la m<)t phuong phap thu th~p thong tin khong hi~u qua t~i cac nu6c phat triSn vi ly do luqng email d~g thu rae rfrt nhieu. T~i Vi~t Nam, n~ thu rae cling la m<)t v~n n~ t~i cac cong ty, tuy nhien, cac thu rae nay thuang xu~t phat tir nu6c ngoai va rfit d~ phan bi~t b~ng ngon ngfr tren tieu de. De tai cho r~g trong thai gian hi~n t~i, email vfin la m<)t ngu6n thu th~p
thong tin kha tin c~y va c6 tY 1~ h6i dap khong th~p hon phuong phap gm thu buu di~n. Tuy nhien, h~ s6 tra lai n6i chung duqc tien doan la r~t thfip, dftu tien la vi s6 luqng chi tieu khao sat kha nhieu, hon nua kh6 khan chu quan xay ra la thai diSm thvc hi~n khao sat. Cac doanh nghi~p Vi~t Nam trong khoang thai gian -70- cu6i nam luon Ia khoang thm gian b~n r()n nhfrt v6i bao cao nam, t6ng kSt nam, xay d\ffig kS ho~ch nam sau, Iuong thu6ng cu6i nam va chuang trinh nghi TSt c6
truyen. Do v~y, khm\ng thai gian ru thang 12 cu6i nam dSn thang 02 dfiu nam
sau la thai do~ khong thu~ ti~n d6i v6i vi~c tn\ lai cac khao sat. Cac bu6c phan tich nhu sau : - Buac 01 : thAm dinh chfrt luQllg tra lm, lo~i bo nhimg mfiu xfiu. - Buac 02 : th6ng ke chung ve mfiu - Buac 04 : t6ng kSt cac biSn thanh phfin t~o nen cac biSn t6ng hgp, t~o cac biSn phan tAng. - Buac 05: kiSm dinh cac gia thuySt de ra Phfin mem th6ng ke duqc sir dvng la SPSS 12.0.0 standard for Windows cua SPSS Inc dS lfry cac kSt qua th6ng ke mo ta, tfin s6, kiSm tra tuong quan. SPSS ciing c6 h6 trq ve biSu d6 nhung khong da d~ng va dttp nhu Microsoft Excel nen de tai sir dl)llg dfiu ra cua SPSS dS ve biSu d6 trong Excel. - 71 - Phfut thu nhfrt trinh bay cac ket qua thong tin khao sat va th6ng ke vS ngubn anh huemg. Phfut thu hai cua chuang danh cho kiSm dinh cac gia thuyet da dua ra trong chuang 03. Phdn thu ba trinh bay cac phat hi~n ngoai gia thuyet. -72- 4.1 K~t qua khao sat 4.1.1 Tinh chit ctia milu ---·--' • T6ng s6 mfiu thu th~p dugc hl
C6 t6ng c9n~;'~ang khao sat da dugc phat ra46
62, cy 1~ tni lai la 9,4%. Trong d6 c6 42 mfiu la cong ty dftu tu trong nu6c va 2Q, _,.,....- .. --- t'"'·-- mfiu c6 v6n dftu tu nu6c ngoai. Thong qua vi~c ki8m soat cac bang tni lai, d@ tai da lo~i ra 02 bang tra lai su dvng sai thang di8m ( danh dllu t11Jc tiSp len thang di8m trong phfrn gi6i thi~u cua
diu hoi chu khong phai la cho di8m tirng tieu chi ben trong) va o 1 bang tra lm c6
bi quan ngo~i 1~ (hfiu hSt cac diem d@u dugc chlim Ia 1 va 2, khong co di8m nao vugt qua 3). Cac bang tra lm bi lo~i d@u thu9c nh6m cong ty c6 v6n dftu tu trong nu6c. Nhu v~y s6Iugng bang tra lai hgp 1~ con l~i la 59 bang. Trong d6, c6 9/39 (23.1 %) cong ty n9i dia chua su dvng phftn m@m vao san xullt, quan ly ho~c kinh doanh. Toan b9 cac cong ty c6 v6n dftu tu nu6c ngoai d@u c6 su dvng phftn m@m vao san xullt, quan ly ho~c kinh doanh. Thong tin th6ng ke tftn sf> dugc li~t ke trong bang 4.1. Frequency Percent lnvestmenttype
Domestic 23.1 9 Not used
Used Total Foreign investment Used 76.9
100.0
100.0 30
39
20 Bang 4-1: Tfrn s6 su dvng phftn m@m theo lo~i hinh dftu tu 46 T6ng s6 mfiu phat ra a day dugc hi@u Ia t6ng s6 mfiu phat ra tf\l'C tiSp tir tt'lc ghi d~ tai, kh6ng k@ dSn cac mfiu
dugc gm di b~g each chuy@n tiSp email. -73- Phan b6 s6 luqng nhan vien trong cac cong ty c6 tra lai duqc mieu ta trong bang 4.2. Khuynh hu6ng ph6 biSn vS s6 luqng nhan vien cua nh6m cong ty n9i dja t~p trung vao quy m6 du6i 100 nguai, trong khi s6 luqng nhan vi en cua cac cong ty
c6 v6n dAu tu nu6c ngoai t~p trung a quy mo 100-300 va tren 600 nhan vi en. Used software Total Used <= 10 Investment type
Domestic Valid 3 7 Not used
4 11-50 3 51 -100 5
5 8
5 0 101-300 0 301-600 0 601+
Total 7
4
1
25 7
4
1
32 Missing System 0
7
2 5 Total 30 7
39 9 11-50 Valid 3 3 Foreign
investment 51 - 100
101-300 1
7 1
7 1 1 301 -600
601+ Total 8
20 8
20 Thgc hi~n Chi-square test giua tAn su~t sir dl)ng phAn mSm va s6 luqng nhan
vien, ta c6 kSt qua thS hi~n a bang 4.3. V6i kSt qua Asymp. Sig. (2-sided) =
0.051 < 0.1 ta c6 thS kSt lu~ tAn su~t sir dl)llg phAn mSm c6 phl) thu9c s6 nhan vi en. df Asymp. Sig .
. (2-sidecj) I Investment type
Domestic Pearson Chi-Square Value
10.998a
13.475 5
5 .051
.019 .003 1 8.609 Likelihood Ratio
Linear-by-Linear
Association
N of Valid Cases 32 -74- 4.1.2 ThAng ke v~ nguAn thong tin anh hrrlmg 4.50 . . . - : - - c : : - : : - - - - - - - - - - - - - - - , 4.00 3.50 3.00 2.50 Ill Mean 2.00 fJ Std. Dev 1.50 1.00 0.50 0.00 SRCI6 SRCI3 SRCI2 SRCI5 SRCI4 SRCI1 Hinh 4-1: Cac nguAn thong tin anh hU'lmg- khAi DTTN B6i vm nh6m doanh nghiep c6 v6n ddu tu trong nu6'c, ngu6n thong tin quan trQng nh~t anh hu6ng d€n quy€t dinh ddu tu phdn m~m hi tir d~ xu~t cua cac
. Y ki€n danh cho phdn miy Ia kha
phong ban c6 nhu cdu (SRCI6: 4.08, 0.89)47 nh~t quan v6'i phuong sai khong 16'n. Cac ngu6n tham khao dang quan tam k€ ti€p la bao, t~p chi, truy~n hinh va internet (SRCI2: 2.97, 1.33) ho~c thong tin tham khao tir cac nai da su d\lng phdn m~m khac (SRCI3 : 2.89, 1.25). Tuy nhien, cac ngu6n thong tin nay dUQ'C SU d\lllg (J nhi~u m(rc dQ khac nhau, d~c trung bm phuong sai tuong d6i 16'n. Cac h()i nghi, hoi thao, tri€n lam phdn m~m (SRCII: 2.17, 0.97) va cac chao hang tr\fc ti€p tir cac nha cung c~p phdn m~m (SRCI4: 2.19, 0.81) to ra khong hieu qua I~m d6i v6'i doanh nghiep. 47 Cac ghi chit th6ng ke cua m6i tieu chi duQ'c ghi theo dinh d~g (ten ngu&n: trung binh, phuong sai) -75- 4.50 . , - - - - - - - - - - - - - - - - . . 4.00 + - - " - - ' - ' " -= - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1 3.50 3.00 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 SRCI6 SRCI5 SRCI4 SRCI3 SRCI2 SRCI1 N gu6n thong tin c6 tinh chAt quy€t dinh h\ nhu c~u cua nha cung cAp hay d6i tac (SRCI6 : 3.83, 1.25). Cac y€u t6 khac c6 hie dong khong dang k€. Nha cung cAp
va d6i Ute chu y€u nhAt a day la d6i tac phi a nu6'c ngoai. So vm vm kh6i BTTN,
kh6i BTNN danh gia cao hon gia tri cua vi~c sir d~mg tu vAn d()c l~p (SRCI5 : 3.00, 1.37). 4.50 . , - - - - - - - - - - - - - - - - , 4.00 + ' - ' - - - ' - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1 3.50 3.00 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 SRCE2 SRCE3 SRCE4 SRCE1 SRCE5 SRCE6 -76- D6i v6'i cac cong ty c6 v6n dftu tu trong nu6'c, y~u t6 moi trubng tac d()ng m~ nhfrt vfut Ia cac y~u t6 ben trong doanh nghi~p, d6 Ut S\f chfrp nh~ cua lanh d~o (SRCE2: 3.83, 0.76) va S\f san sang chfrp nh~ sir d\IDg phfrn m6m cua nhan vien (SRCE3 : 3.38, 0.94), kha nang ti~p c~ va sir d\lng phfrn m6m cua nhan vien la y~u t6 ti~p theo cfrn duqc xet d~n (SRCE4 : 3.29, 0.83). Cac y~u t6 ben ngoai nhu quy dinh cua phap lu~t, tac d()ng tir nhu cfru cua khach hang hay d6i tac chua
duqc xem tn;mg va vful con nhi6u bdt d6ng trong y ki~n cua cac lanh d~o. 4.50 3.88 4.00 3.50 3.00 2.50 Ill Mean oStd. Dev 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 SRCE2 SRCE5 SRCE1 SRCE4 SRCE3 SRCE6 D6i v6'i cac cong ty c6 v6n dfru tu nu6'c ngoai, y~u t6 moi trubng anh hu6ng 16'n nhdt la quy~t dinh cua Hlnh d~o (SRC2 : 3.88, 0.78). Tuy nhien, theo phong vdn
rna r()ng, cac y ki~n tni lOi neu ro ra la day chu y~u la quy~t dinh tic phia cac lanh d~o nu6'c ngoai va tir cong ty mt;. Phfrn m6m duqc sir d\IDg hfru h~t la duqc d~t hang theo yeu cfru cua oong ty mtt ho~c c6 cac nh6m phat tri~n rieng ngay trong cong ty thl,fc hi~n. Di6u nay c6 th~ c6 lien quan d~n quy mo cong ty vi theo -77- thBng ke a mvc 4.1.4, s6 lm;mg nhan vien trong m{)t cong ty co v6n dfiu tu nu6c
ngoai thuemg 16n, va h9 khong ngfin ng~i dS dfiu tu h~n m{)t b{) ph~ IT rieng
cho minh. DiSu n&i b~t a day la tnii vm khBi doanh nghi~p dfiu tu trong nu6c,
nhu cfiu tir phia khach hang la m{)t y@u t6 duqc khBi doanh nghi~p co v6n dfiu tu nu6c ngoai xem tr9ng (SRCE5: 3.38, 1.41). Kha nang tiep c~n va sir dl)llg phfin mSm cua nhan vien (SRCE4: 3.13, 1.09) va cac quy djnh cua phap lu~t t6 quyet dinh vful la tir dBi tac nu6c ngoai. (SRCE1 : 3.13, 1.73) cling la m{)t m6i quan tam cua khu vgc DTNN nhung y@u -78- 4.2 Ki~m djnh gia thuy~t 4.2.1 Ki~m djnh gia thuy~t Hl Gia thuy~t Hl
Nh(j,n thuc vJ gia trj tmg d{lng cua phdn mJm
vao hogt tlf)ng cua cac doanh nghi?p la thdp ----. OPWC9 ... ····· ····· ... OPWC2 OPWC8 / \ OPWC3 -o-8TTN llinh 4-5: Nh~ thuc tren chu6i gia tri Nh~n thuc tren chufii gia tri cua kh6i doanh nghi~p dAu tu trong nu&c khong c6 khoang each dang k€ so v&i kh6i doanh nghi~p c6 v6n dAu tu nu&c ngm\i. Ngo~i trir nh~ thuc ve kha nang h6 tr()' ho~t d<)ng nhan S\f h\ thfrp hon IDUC 03 (OPVVC2 : 2.71, 0.65), cac chi tieu khac deu d~t tren muc trung binh. Tuy v~y,
muc gia tri nh~n thuc cao nhfrt & ho~t d<)ng quan ly hanh chinh (OPVVCI : 3.88,
0.38) cfing chua VU()'t khoi muc 04, chtrng to nh~ thuc ve gia tri phAfi mem tren -79- chu6i ho~t d()ng chi a mire kha chir khong phai mire cao. Tuy nhien, di~u nay da
hac bo gia thuy€t ban d~u h\ doanh nghi~p c6 nh~ thirc thAp v~ gia tri irng d\lllg ph~ m~m vao cac ho~t dong cua minh. E>ay Ia tin hi~u rAt kha quan ct6i v&i
nganh ph~ m~m vi rao can d~u tien V~ m~t nh~ thirc da dUQ'C VUQ't qua, la CO' sa
thu~ lQ'i cho vi~c phat tri~n nganh cong nghi~p non tre nay. 4.2.2 Ki@m djnh gia thuy~t H2 Gia thuy~t H2
NMn thuc vi gia trt phdn mim
chi ttjp trung vao mi)t s6 phdn hot;~t di)ng cua cac doanh nghi?p 4.50 , - - - - - - - - - - - - - - - - - - , 4.00 + - ' - ' - ' - - - - - . . ; :17H - - - - - - - - - - - - - - - I 3.50 3.00 2.50 JIJ Mean o Std. Dev 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 -+"""""-'T ffinh 4-6: Chi ti€t OPVVC
Th~ hi~n a hinh 4. 5 cho thAy cac gia tri nh~ thirc cua ph~ m~m cho m6i thanh ph~ trong chu6i ho~t d()ng cua doanh nghi~p la khac nhau. Ph~ m~m duqc xem la c6 tac d()ng m~nh nhAt v&i danh gia c6 mire d() d6ng d~u cao la tac d()ng -80- den ho~t d()ng qmin ly chung (OPVVC1: 3.88,0.38). Yeu t6 duQ'c dfmh gia cao ke tiep la tac d()ng den ho~t d()ng di€u hanh san xudt (OPVVC6 : 3.71,0.59). Kha nang tac d()ng den ho~t d()ng nhan S\f khong duQ'c danh gia cao (OPVVC2: 2.71, 0.65) va cfing la thanh phAn duy nhdt bi danh gia dum tmng binh trong tac d()ng cua phAn m€m den chu6i gia tri. Ngay trong ban than cac yeu t6 thanh ph~n t~o nen OPVVC1, tac d()ng cua phAn mem cfing dUQ'C nh~ xet khac nhau. Y~u t6 con dUQ'C danh gia cao nhdt cua OPVVC 1 la kha nang h6 trQ' ki€m soat, quan ly tai chinh, k~ toan cua phAn mem (OPVVC1 : 4.38,0.59). Di€m nay th€ hi~n th\IC t~ la lo~i phAn_ mem duQ'c trng d\lng r()ng rai nhdt t~i cac doanh nghi~p la phAn mem k~ toan. D~c trung nay la d€ hi€u vi c6 trng d\lllg nhieu va thu()c tinh d€ hi€u nhdt cua sue m~ phAn mem la tinh toan. ~Mean o Std. Dev 5.00 -rr->.-o.....------------,
4.50 i=::----->4-:tf.:S-~~~=-----=-c------1
4.00
3.50
3.00
2.50
2.00
1.50
1.00
0.50
0.00 ... ., ... ~ ... ro
.s\v ..,~><
_,v .s\v .s\v
o o ... '0
.s\v
oq_ r!'-"
sJ
&~- oq_ oq_~- - 81 - Ho~t dong k~ ti~p duqc doanh nghiep nh~n thi:rc t6t v€ gia tri i:rng d\Ulg ci:ta phfui m€m la ho~t d()ng di€u hanh san xu~t (OPVVC6 : 3.71, 0.59), m& ra m()t gQ'i y kinh doanh ti~p theo cho nha cung c~p. 5~----------------~ 4.5 ~;;;;--------:;-=-----------------!
4~----~--~~--~-------l 3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0 '}, ~.s\
0 Cite ho~t d()ng thanh phfui 6' day dUQ'C ditnh gia kha d6ng d€u, ch~t luQ'llg san phfun (OPVVC62 : 3.78, 0.87), kha nang ti~t kiem thb'i gian xir ly
cho nhU:ng don hang l~p l~i tuong tv: hay c6 chinh sira nh6 (OPVVC64: 3.75, 0.87), h6 trQ' l~p k~ ho~ch va giam sat thm gian thv:c bien don hang hay dv: an (OPVVC61 : 3.67, 0.93) cho d~n viec th6ng ke nang su~t lao d()ng, nang su~t san xu~t (OPVVC3 : 3.64, 0.72). Ho~t dong dang de y cho cite nha cung c~p k~ sau d6 la h6 trq cai ti~n quy trinh thu t~1c trong doanh nghiep (OPCVC4 : 3.43, 0.85). D~c biet la de giam kh6i
luQ'llg gi~y ta in~' luu hanh trong t6 chi:rc (OPVVC1 : 3.62, 1.21) va tang tinh
th6ng nh~t giua cite quy trinh trong he th6ng (OPVVC4: 3.64, 1.10). tir h6 trQ' giam sat -82- 5~------------------~
4.5 + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1
4~~--~~-------------j 3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0 &\). R~
0 D6i v6'i thrum phfrn dm;rc nh~ xet thdp nhdt trong chu6i giil tti la OPVVC2, chi c6 kha nang h6 trq cong tile chdm cong, tra luong (OPVVC24: 3.27, 0.99) duqc dilnh giil & muc trung binh, con cilc y~u t6 khilc nhu cong tile dilnh giil (OPVVC23 : 2.70, 0.81), cong tile dao t~o (OPVVC22 : 2.54, 0.85) hay truy€n bil van h6a t6 chuc (OPVVC25 : 2.57, 0.81) va $c bi~t la kha nang em ti~n cong , - - - - - , 5.00 - , - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ,
4.50 + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1
4.00 +=-:::::;;------------------1
3.50 - t -= -= ' - - - - - - - - - - - - - - - -1
3.00
2.50
2.00
1.50
1.00
0.50
0.00 &~ &") d' c;v'l- c;v" oq_~ oq_~ oq_~ o~ oq_~ tile tuy€n d\lllg (OPVVC21 : 2.26, 0.83) dm;rc dilnh giil & muc thdp. -83- M{>t l&n nua ta l~i thfry cac ho~t d{>ng c6 lien quan d€n tinh toan tr\IC ti€p cac con
s6 duqc doanh nghi~p nh~ thuc v€ gia tri tcng dl,lllg phfiu m€m cao hon cac y€u
t6 c6 mire trim tuQ'llg h6a cao hon khac48
, m~c du luu tru hb sa tuy6n dl,lllg, ghi nh~ va theo doi qua trinh lam vi~c cua nhan vien khong phai la nhii'ng cong vi~c rna phfin mem it c6 kha nang tile d{>ng d€n. 4.2.3 Ki~m djnh gia thuySt H3 Gia thuySt H3
Gia trt phdn mJm chi au(YC xem tr(Jng a tdm v~c n9i b9
han Ia yiu tb c6 tac d9ng tr~c tiip din moi truirng qmh tranh D6 ki6m dinh tinh chinh xac cua gia thuy€t H3, ta xem xet nh~n thuc v€ tile d{>ng cua phfin m€m d6i v&i chi€n }UQ'C C~nh tranh cua doanh nghi~p va tac d{>ng cua n6 trong moi tru(mg c~nh tranh. OPVCA1 Hinh 4-10: Nh~ thuc tren lqi th€ c~ tranh 48 Y ki~n cua ong Trful Quy~t Tam - giam d6c cong ty H6a keo Binh Th~ - cho bi~t: "Toi thAy duqc kha nang
CUa may tinh la <;Qng, trir, nhan, chia, S~p X~p nhanh hon con nguo'i va th\l'C S\1' da ap d\lng CO hi~u qua phful m~m
qulin ly k~ toan va qulin ly kho, nhung cac m~t irng d\lllg khac thi ron mong lung qua". Ph6ng vAn tf\l'C ti~p thang
12/2004. -84- V~ nh~ thirc tren chi~n lrrqc c~ tranh, kh6i doanh nghi~p c6 v6n dfru tu trong
nu&c c6 nh~n thuc cao v~ gia tri phfrn m~m v~ m~t tac dong hun giam chi phi, tang hi~u qua hoat dong (OPVCAl :3.97,0.84), thua kern khong nhi~u so v&i nghi~p hi~n nay chu y~u su d\lllg phfrn m~m v6'i m\].c dich t6i rru chi phi chir khfii c6 v6n dfru tu nrr&c ngm\i (OPVCAl :4.33,0.97). V~ kha nang tang khac
bi~t h6a san phfun (OPVCA2 :2.60,1.19) mire nh~ thtrc gia tri thftp trrong w
nhu kh6i dfru trr nrr&c ngoai (OPVCA2 :2.70,1.06). Di~u nay chtrng to doanh khong phai hu6ng v~ dich V\1 khach hang. Tuy nhien, nh~ thirc ve kha nang tang khac bi~t h6a dich V\1 danh cho khach hang cua khfii dfru trr trong nrr6'c (OPVCA3 :2.97,1.08) Ia thftp va thAp hon hftn so v&i khfii dfru trr nrr&c ngoai
(OPVCA3 :3.90,0.97). Dieu nay c6 th6 duqc nhin nh~ a trinh do lam dich V\1
khach hang a khfii c6 v6n nrr6'c ngoai chuyen nghi~p hon nhieu so v&i Vi~t Nam
Va phfrn mem dUQ'C khfii nay SU d\].ng illQt each tich C\fC d6 h8 trQ' dich V\1 khach OPVCE1
5.0Q__.- / OPVCE5 /- OPVCE2 -o-£>TTN
-o-£>TNN OPVCE4 ------------------------------------------------- OPVCE3 hang. ffinh 4-11: Nh~ thirc trong moi tru0ng c~ tranh - 85- vs nh~n thuc tac d9ng cua philil m"Sm trong moi truemg c~nh tranh, y8u t6 duqc
danh gia thftp nhftt la kha nang t~o kh6 khan cho d6i thu m6i nha doanh nghi~p c6 trang bi ph~n mSm (OPVCE2 :2.54,0.95) va c6 sai bi~t dang kS so v6i kh6i doanh nghi~p c6 v6n d~u tu nu6c ngoai (OPVCE2 :3.18,0.88). Nhin chung, nh~n thuc vS vai tro phfui mSm trong moi truemg c~ tranh xftp xi muc trung binh, tir 2.54 d8n 3.14. D{)l~ch chudn cua khac y8u t6 thanh phfui tuong d6i 16n, tir 0.95 dSn 1.22, thS hi~n r~g cac doanh nghi~p c6 nh~ thuc khac nhau. Tuy nhien, v6i khoang tin c~y 95% cua trung binh, m6i thanh ph~n duqc danh gia thftp nhftt la 2.22 va cao nhftt la 3.45 - vftn khong ch~m d8n muc tren 3.50, nhu v~y c6 thS thfty r~g phfui mSm vftn chua phai la y8u t6 dong vai tro chi8n luqc trong moi truemg c~nh tranh rna ph~m vi tac d{)ng chi 6 muc n{)i b9 theo nhin nh~n cua cac doanh nghi~p. -86- 4.2.4 Ki~m djnh gia thuy~t H4 Gia thuy~t H4
rJn tq,i khoang each trong nMn thuc cua doanh nghi?p
vJ gia trt mong muim co dur;c va th{tc Slf nht;in dur;c tu phdn mJm -.. CPV13 CPV23 \ \ , - - - - - - - - - - - ,
.....o-ChU'a ap d1,1ng
-o-Ba ap d1,1ng CPV22 .. ·------ CPV21 ffinh 4-12: Gia tri nh~n thirc tieu th\1 - phfrn m~m va dich V\l Hinh 4-11 l~p tire cho thAy thong tin bi quan v~ gia tri tieu th\1 d6i v6'i san phdm phfrn m~m va dich V\l di kern, tAt ca cac y~u t6 d~u co gia tri nh~ thuc sau tieu th\1 thAp hon dang k~ so v6'i gia tri nh~ thirc tru&c tieu th\1. ), khong th~t s\f d€ dimg (CPV12: V ~ ban than phfrn m~m, tinh nang cua phfrn m~m duqc danh gia Ia chua th\fc
hi~n dfry du_ (CPV11: 3.19- 4.33 =- 1.1549 49 D6i voi phan tich khoang each, di~n giai dUQ'C ghi theo djnh d~g (ten y~u t6: muc do thuc nhan- muc do
mong mu6n = khoang each chenh lech). -87- 3.33- 4.22 =- 0.89), phfrn m€m sau khi giao vfut thuemg miy sinh 16i (CPV13 :
3.19- 4.44 =- 1.26), va kha nang rna r<)ng khong t6t khi doanh nghi~p c6 nhu
c~u nang c~p ho~c bb sung tinh nang mm (CPV14: 3.00- 4.44 =- 1.44). Kha
nang m& r<)ng a day la y€u t6 duqc mong mu6n nhi€u nh~t, cao hon ca sv dfty du
t6 co chenh l~ch v€ ghi tri nh~
tinh nang d€ nghi hie ban ~u, va cilng la y€u thtrc cao nh~t trong danh gia v€ ph~n m€m va cac dich V\l cua cac nha cung c~p. V€ dich V\1, cac doanh nghi~p khong nh~n dU<;YC S\f dap irng h6 tr<;Y nhanh nhu mong mu6n ( CPV21 : 3. 00 - 4.11 = - 1.11 ), tr<;Y giup khi doanh nghi~p dang sir dl,lllg phfrn m€m cilng khong d~t (CPV22 : 3.11 - 4.00 = - 0.89), hu~ luy~n sir
d\lng con SO' sai (CPV23 : 3.00-4.11 =- 1.11), thai d<) ph\lC V1,l cua nhan vien la chua duqc ni€m n&, an cfrn va lich S\f (CPV24: 3.04-3.67 =- 0.63). CP\/39 .. --···· CP\/31
.. ----~-:0.9-·· ······ ... _____ _
-~_._QQ .. -----....... _ ··----... CP\/32 \ CP\/33 CP\/38 / -o-ChU'a ap d1.,1ng
-a--Da ap d1.,1ng - 88- v@ tiSng tam cua nha cung cfrp, cac doanh nghi~p yeu c~u khong cao va cong tac xay d\ffig hinh anh cua cac nha cung cfrp tuy chua d~t muc trung binh nhung cling du d~ dap (rng nhu c~u cua khach hang (CPV31 : 2.88- 2.44 = 0.44). VS m~t gia ca, gia duqc cho la khong phil hqp v6i luqng yeu c~u duqc d~t ra ban
d~u (CPV32: 3.26-4.00 =- 0.74) va l~i con thuemg bj d()i len so v6i u6c luqng
ban d~u (CPV33: 2.96-3.67 =- 0.71). vs thai gian, doanh nghi~p cam thfry t6n nhiSu thai gian d~ tim kiSm va ch9n
mua ph~ mSm (CPV34: 3.04-4.00 =- 1.44) va cling t6n nhi@u thOi gian hon
mong dqi d~ h9c hoi sir d\}ng h~ th6ng m6i (CPV35 : 3.27-3.67 =- 0.40). Ki~m tra tuong quan Spearman hai duoi (two-tailed) giua tinh than thi~n v6i nguOi dung CPV12 va thOi gian h9c sir d\lfig h~ th6ng m6i CPV35 cua nh6m chua sir d\}ng ph~ m@m, ta c6 m()t tuong quan thu~ tuySn tinh dang k~ (Corr = 0.729, Sig = 0.026<0.05), vi v~y c6 th~ kSt lu~ do khong dap (rng duqc v@ tinh de dung nen thai gian hQC hoi sir d\}ng tra nen dai hon mong dqi. Spearman's rho CPV12 CPV35 CPV12 1.000 .729(*) Correlation
Coefficient
Sig. (2-tailed) .026 CPV35 .729(*) 1.000 Correlation
Coefficient
Sig. (2-tailed) .026 v@ thai h~n, tuy doanh nghi~p yeu c~u khong cao vS kha nang giao ph~ m@m
dung h~ nhu yeu c~u vS S\1' d~y du tinh nang hay kha nang rna r()ng, nhung
ph~ m@m v&n bi giao tre hon mong dqi (CPV36: 2.96-3.33 = - 0.71). -89- VS m~t cong sue, cong sue dS tim ki~m duqc m9t phfui mSm thich hqp (CPV37: 2.60 - 4.oo = - 1.40) la y~u t6 gay nhi"Su kh6 khan nh~t cho doanh nghi~p, va la y~u t6 c6 chenh l~ch khoang each gifra mong dqi va nh~ duqc 16n thu hai sau kha nang rna r()ng ph~n mSm. Cong sue dS thay th~ h~ thBng cii b&ng ph~n m"Sm cling la dang kS (CPV38 : 2.80-4.00 =-1.20). Sv thoai mai trong giao djch duqc
d~t yeu c~u tuang dBi cao nhung chi duqc dap t'rng a mire trung binh (CPV39:
3.08-3.78 =- 0.69). Danh gia chung, day la tin hi~u bao d()ng dBi v6i cac nha cung c~p phfui m"Sm trong nu6c vi n~u h~u nhu toan b9 mong dqi cua khach hang hQ dSu khong dap (rng dUQ'C thi chenh l~ch gifra chao hang va gia trj thlJC SlJ nh~n dUQ'C trong khach
hang c6 thS lam cac ho~t d()ng marketing hi~n t~i tir phia nha cung c~p tra nen
phan tac dvng vi cang lam khoang each nay chenh l~nh xa han, tra thanh tac nhan gay h~i cho hinh anh cua cac nha cung c~p. M~t khac, kinh nghi~m x~u dBi v6i t'rng dvng phfui m"Sm d~u tien se tra thanh m()t can ng~i 16n dBi v6i khach hang doanh ~ghi~p cho quy~t dinh ti~p tvc d~u tu cac ph~n m"Sm ti~p theo vao ho~t d()ng cua minh. K~t qua khao sat cho th~y phia nha cung c~p c~n phai cai thi~n toan b9 ho~t d9ng cua minh ds dap t'rng t6t han mong dqi cua khach hang. -90- 4.3 Cac phat hi~n khac 5.00 - , - - - - - - - - - - - - - - - 3.00 +----"'-'-'=----~~~-2-.67 -<>-Bi!i ap dt,mg 2.28 ....o- ChU'a ap dt,mg 2.00 + - - - - - - - - - - - 1.00 + - - - - - - - - - - - - - - 0.00 + - - - - - - r - - - - , - - - - , - - - - , PRE PSES PSER EVCF Hinh 4-14: Xu hu6ng dimh gia ph~n mc!m v€ cong tac dimh gia ph~ m€m, cac doanh nghi~p chua d~u tu cho ph~ m€m rAt xem tn;mg danh gia sau d~u tu lite m6i cai dat (PSES: 4.00, 0.86) va tai danh gia thuoog xuyen sau khi sir d\illg (PSER: 3.67, 0.86), thWTI. chi con cao hon
dimh gia hi~u qua dv: an tru&c khi ap d\illg (PRE: 3.33, 1.22). Tuy nhien, khi
th\fC S\f b~t tay vao d~u tu, cac bi~n phap d{mh gia thu(mg dUQ'C th\fC hi~n IDQt each khong k.y cang va chu y~u la dimh gia tru&c khi d~u tu (PRE: 3.52, 1.08),
cac bi~n phap dimh gia sau ap d\illg bi sao nhang (PSES: 3.38, 1.14 va PSER: 3.04, 1.15). Phuong thuc danh gia bAng t6 chuc tu vAn ben ngoai khong duqc cho la quan trQng d6i v6i cac doanh nghi~p, nhftt la cac doanh nghi~p da timg d~u tu cho ph~ m€m. Nhu v~y, cac t6 chuc tu vAn phat tri€n ph~ m€m kh6 c6 th€ phat tri€n dich V\1 dimh gia ph~n m€m. - 91 - • Tom t~t l~i nhftng kSt qua phan tich quan tn,mg, dua ra cac cts nghi ctsn cac ct6i tugng lien quan, bao gbm cac doanh nghi~p, cac nha cung cdp phdn msm, cac t6 chuc h6 trg trung gian va vs phia cac nha lam chinh sach. Phdn cu6i cung dua
ra cac hu6ng rna r()ng cua cts ta.i va kSt lu~n. -92- 5.1 Cac k~t qua phan tich quan tr{mg va d~ nghj 5.1.1 DBi v6i doanh nghi~p Nhu da tim th~y trong gia thuySt H2, nh~n thuc v@ gia tri cua phful mSm tren ho~t d()ng cua doanh nghi~p Ut khong d6ng d@u. N goai kha nang thvc hi~n cac
th6ng ke s6 li~u va quan ly kS totf:_, phk m@m con co th~ trng dvng vao toan b9
ho~t d()ng t~o ra gia tri cua doanh ~ghi~p. Vi v~y, doanh nghi~p nen chii d()ng
tim ki~m ho~c nhiY cac d011 vj tll' vin phat hi~n ra nhiing giai phap 1fng dt].ng phin m~m nhim nang cao IQ'i th~ c~nh tranh m()t each toan di~n cho minh. I>~c bi~t, di~m luu y neu ra tir gia thuySt H3 la doanh nghi~p cAn phai y
thuc duqc phful m@m khong chi lam tang nang lvc c~ tranh a m~t t6i uu h6a
chi phi rna con a m~t khac bi~t h6a nen CO th~ dua phful m@m ra ph\}C V\1 cho
nhfing cong tac lam khac bi~t h6a san phfim va tang cuemg djch V\1 khach hang. Khong nen k)r v<;mg qua cao ngay tir dftu la giai phap phful m@m danh cho minh se ho~t d()ng tron tru sau khi duqc phat tri~n. Phuong each t6t hon trong d~t hang phful m@m la phai hqp tac v6i nha cung c~p d~ tim hiSu ro rang cac nhu cftu tin h9c h6a cua don vi minh, va day la cong vi~c c6 thS m~t nhi@u thm gian. Vi phftn m@m phai thich trng v6i S\f thay dfli cua moi truemg kinh doanh (IVS5 : 4.00, 1.07), kha nang phai thay dBi phin m~m san khi phat tri~n thll'iYng xuyen Ia co th~ xay ra, do do doanh nghi~p nen xac djnh mAi quan h~ v6i nha cung cip phin m~m Ia mBi quan h~ dBi tac thay vi Ia noi mua m()t m6n hang trQn g6i. -93- Doanh nghi~p cful nh~ thuc ro ph§n m~m co th~ hi giai phap cho cac v§n d~ ciia doanh nghi~p, nh§t Ia trong cong tac hB trC}' quan trj, nhrrng no khong phai Ia giai phap v'n nang va chinh ph§n m~m ciing Ia m(}t nguAn ll}'c c§n dU'Q'C quan trj. Do d6 phai thgc hi~n cong tac danh gia phfin m~m ca tru6c va sau khi dfiu tu m9t each cilil th~n, kS ca tai danb gia thuemg xuyen dS xac dinh cac chuc nang cfin nang c~p, b6 sung, va khi cfin co ths phai thay d6i ca h~ th6ng phfin m~m da ling dl)ng sang m<)t h~ th6ng m6i cho phu hqp v6i nhu cfiu kinh doanh biSn d6i lien tl)c nhu hi~n nay. 5.1.2 I>Bi vOi nha cung c§p pb§n m~m Theo phan tich v~ gia tri nh~n thuc tieu th\1 a chuong 04, cac nha cung c§p phai cai ti~n toan di~n cac m~it ciia san phAm va djch Vl}. di kern vOi pb§n m~m ciia minh. v~ CO' ban Ia phai cai t,o dU'Q'C ch§t lrrC}'Dg ban than ph§n m~m (CPV13: mong mu6n 4.44, khoang each 1.26). M<)t trong nhilng phuong phap cai tiSn khac la thay d6i huang tiSp thi san phAm va phuong each lam vi~c vai doanh nghi~p. Phan tich khoang each cho th~y r~ng doanh nghi~p mong dQ'i rM
nhi~u a kha nang rna r<)ng, b6 sung va nang c~p phfin m~m cho phu hqp v6i nhu
cfiu kinh doanh (CPV14 : mong mu6n 4.44, khoang each 1.44) va hi~n t~i day la diSm c6 chenh l~ch 16n nh~t v~ gia tri nh~ thuc tru6c va sau tieu th~1. Hon nua, doanh nghi~p khong yeu cfiu cao v~ vi~c giao phfin m~m dung h~ (CPV36: mong mu6n 3.33, khoang each 0.37) nhung mong mu6n phfin m~m phai ch~y 6n djnh va it 16i (CPV13: mong mu6n 4.44, khoang each 1.26) va dang phai t6n r~t nhi~u cong sue dS tim dtrQ'c phfin m~m thich hqp (CPV37: mong mu6n 4.00, khoang each 1.40). Do do doanh nghi~p khong nen di theo hrr6ng ti~p thj san -94- g~ng thuy~t phl}.c khach hang cimg lam vi~c theo cung each ctia m()t ctAi tac chi~n ltrQ'c hay m()t ctAi tac outsourcing ben ngoai. Phuong phap lam vi~c kiSu ph§m nhtr m()t giai phap hoan chinh va trqn goi ngay tir ctiu rna phai cA d6i tac nay se giup nha cung c~p c6 nhiSu thai gian tim hiSu nhu c~u chfnh xac CUa doanh nghi~p va qu{m ly SlJ thay df>i cua nhu C~U tf>t hon, dfing thffi cfing doi
hoi nha cung c~p thay d6i khong chi phuong phap tiSp thi rna ca a tu duy quan Iy quan h~ khach hang. Ngoai vi~c t~p trung vao phat triSn va ban cac ph~n mSm kS toan nhu hi~n nay, m~m hB trQ' ho~t ct()ng cti~u hanh san xuit va hB trQ' cai ti~n quy trinh thu hmmg kinh doanh co ti~m nang ti~p cin dang chu y k~ ti~p Ia cac phftn tl}.C trong cac doanh nghi~p, C\} thS la cac ph~n mSm phvc V\1 cho cong tac l~p kS ho~ch san xu~t, th6ng ke nang suM san xu~t, cac h~ quan Iy n9i dung. hi~n vfu! chua phat triSn do nhu c~u con th~p. Thong qua phong v~n cac doanh nghi~p c6 sir dvng dich V\1 tu v~n phat triSn ph~ mSm, xu hu6ng chung la doanh nghi~p tim dSn cac cong ty tu v~ quan ly, c6 thS xu~t phat ill tam lye ng~i tfnh M<)t d6i tuqng cung c~p d~c bi~t la cung c~p dich V\1 tu v~ phat triSn ph~ mSm khong d<)c I~p50 cua cac nha cung c~p ph~n mSm kiem tu v~. Nhu v~y, hmmg phat tri~n djch V\1 ttr vftn v~ phftn m~m nen phat tri~n theo htr6'ng mO' them nhanh ttr vftn phftn m~m trong cac cong ty ttr vftn quan ly chll' khong phai Ia 50 Tham khao danh sach hQi vh~n H()i tin hQc Tp. H6 Chi Minh va danh sach cong ty tham dg hQi chg phfin m~m
Softmart 2004, khong c6 don vi nao cung cdp djch V\1 tu vAn vB phfin m~m m()t each d()c l~p rna chU y@u nhtr m()t
nhanh kinh doanh ngoai ho~t d()ng chinh Ia cung cdp phfin m~m. cac cong ty tin hQC CO cung cftp djch Vl}. ttr vftn phftn m~m. -95- 5.1.3 DBi v6i cac tA chll'c trung gian D6i v6i cac phuang ti~n thong tin d~i chung, day Ia ngu6n thong tin ben ngoai duqc sir d1,mg nhisu nhfit va gop phfin xay dlJilg nh~n thuc t6ng quan ve gia tri phftn mSm. Tuy v~y, hi~n nay cac phuang ti~n thong tin d~i chung v~n chu ySu
dua cac thong tin l~c quan vS vi~c frng dvng phftn mSm va chu ySu Ia tin me. D~
nghj (ftra ra cho dBi ttrf}'Jlg nay Ia cung cftp nhfrng vi dl). thl}:'C t~ va Ct}. th~ ciia cac doanh nghifp da ll'ng dl).ng thanh cong lin cac vi dt}. v~ nhfrng di~n hinh thftt b~i trong vifc ap dt}.ng phftn m~m trong cac cong vifc khac nhau. Mvc dich cua dS nghi nay Ia cho doanh nghi~p thfiy r~g ph~m vi frng d\lflg r<)ng cua phftn mSm, d6ng thOi lam giam S\f danh bong qua muc gia tri frng dvng cua phftn
' mem. Cac t6 chuc trung gian khac nhu Hi~p h<)i doanh nghi~p vira va nh6, MPDF, EuroCham, USAID ... nen I6ng ghep mvc tieu nang cao nh~ thuc vS gia tri phftn mSm trong doanh nghi~p thong qua nhfrng chuang trinh h6 trq doanh nghi~p nang cao nang Ivc c~ tranh hi~n t~i ho~c tu vfin dftu tu cong ngh~ thong tin. Day Ia phuang phap co th~ anh huang trvc tiSp va hi~u qua nha vao uy tin sful co cua cac t6 chuc tren. 5.1.4 DBi v6i cac nha lam chinh sach Cac c6 gfulg d~ doanh nghi~p ti@p c~ v6i phftn mSm thong qua cac h<)i thao, tri~n Hlm, h<)i chq phftn mSm nhu da thvc hi~n trong cac nam vira qua khong co tac d<)ng 16n d6i v6i nh~ thuc cua doanh nghi~p vS gia tri cua phftn mSm nhu -96- phan tich cac nguf>n thong tin da chi ra a ffi\lC 4.1.2. Nhtr V~y, h6 trq tir phfa nha
nu6c khong nen chu trQng d@n hinh thuc nay. Cho d@n h@t nam 2004, doanh nghi~p du c6 sir d\lfig phfui mSm k@ toan cua b~t xem la hqp 1~. N gay ca nhfing phfui mSm do ca quan nha nu6c xay dl)'llg nhu phfin mSm khai thu@ PMTK do eve Thu@ ban hanh cling chi la phuang ti~n trung gian dS doanh nghi~p in ra gi~y va mang di n9p. Xay dl!ng b(} lu~t Giao djch
difD tfr va t~O CaC khung phap Jy khac nhtr chuftn giao djch tai lifU difD tfr
se t~o di8u ki~n thu~ lQ'i va t~ dvng sue m~ xir ly cua may tinh, thao day troi quan ly hanh chinh dS b9c 19 tinh hi~u qua cua n6 trong ho~t d9ng k@t n6i gifra doanh nghi~p va CO' quan cong quySn. N gu6n thong tin tir cac d6i tac rna doanh nghi~p quen bi@t da tirng dung thir phfin mSm chl:rng to doanh nghi~p cfui c6 tham khao v8 kinh nghi~m l:rng dvng phfui mSm. Nha nu6c c6 thS tang them kinh nghi~m cho doanh nghi~p b~ng each dfiu tu xay dl!Dg nhfi'ng phin m~m m§u va mi~n phi cho cac cong vi~c dtrQ'C chufuJ hoa nhu bao cao thu@, quan ly lao d9ng - tiSn luang vai chi phi khong lan nhung tfim tac d9ng se r9ng. DS giai quy@t can CO' v~ dS chenh l~ch gia trj nh~ thuc tieu thv nhu da neu trong mvc 4.2.4, nha nu6c nen hfi trQ' nang cao chat ltrQ'Dg ngufin nhan ll!c cho nganh CNTT, kS ca dao t~o cho lvc luqng san xu~t phfin mSm l~n lvc luqng
quan ly. Co chinh sach khuy~n khich cac cong ty phin m~m d~t cac chuftn ISO hay CMM nh~m nang cao ch~t luqng phvc V\l· M~t khac, hfi trQ' phat tri~n Icy nha cung c~p nao vfu! phai in tai li~u ra gi~y va dong d~u, ky ten m6i duqc -97- rna nguBn mo- se lam giam chi phi phat tri@n phfin mSm, h~n chs n6i am anh vs chi phi cho m9t san phfim kh6 danh gia hi~u qua nhu phfin mSm. D@ hi~n thvc nghj chi thj s6 52/NQTW v8 vi~c dfiy m~nh (mg dvng va phat tri@n cong ngh~ thong tin phl)C V\1 SlJ nghi~p cong nghi~p h6a - hi~n d~i h6a, hi~n nha nuac da CO chinh sach va chuong trinh ho~t d{)ng ro rang cho Vi~c tin hQC h6a
quan ly hanh chinh nha nu&c (dS an kern theo quySt djnh 112/2001/TTg), nhung
vi~c diy m~nh wng dl}ng CNTT trong khBi doanh nghi~p v§n con chtra co mqt chtr01lg trinh chi d~o cdp quBc gia. ChtrO'ng trinh dtrQ'c thao luin va co ffil}C tieu Cl} th~ v§n htf(Yng V~ gia cong va xuftt khiu phftn m~m trong khi bo qua thj trtrimg ti~m nang va sat StfOn Ia khu Vl}'C nqi dja. V6i thvc tr~ng ySu kern cua cac nha cung cdp phfin mSm t~i ch6, xu huang dung phfin mSm nu6c ngoai cua cac cong ty c6 v6n nu6c ngoai va ca cac cong ty 16n c6 v6n dfiu tu trong nu6c tra thclnh m9t de dQa d6i v6i cac nha cung cdp phfin mSm n9i dja. Trtf(Yc xu th~ hqi nhip, trtf(Yc th~m gia nhip WTO, da d~n hie giong len hBi ·chuong canh bao doi hoi phai CO chi~n ltrQ'C va chinh sach thich dang V~ nguy cO' thua ngay tren san nha cua cac nha san xudt phftn m~m trong m:r&c. 5.2 Htr&ng mO' rqng cua d~ tai TrQng tam cua dS tai khao sat la nh~ thuc, do d6 kh6 c6 duqc djnh luqng chinh f(ac, diSu nay c6 th@ tranh duqc b~g each gia tang s6 luqng m~u diSu tra. Do rang bu()c v8 thai gian va phuong ti~n thvc hi~n nen s6 luqng m~u thu th~p duqc con chua 16n, lam gi6i h~ kha nang t6ng quat h6a cho cac kSt lu~. Ngoai ra, c6 th@ thvc hi~n cac khao sat kS tiSp d@ thu th~p y kiSn thong qua phong van trvc -98- ti~p v6i cac lanh dc;to nh~m lam r5 cho cac y~u t6. M9t s6 thong tin phan tfuig k~t qua co ths dva vao nhu doanh thu cua doanh nghi~p va dv tinh chi phi ctAu tu cua
doanh nghi~p thuQc loc;ti kha nhc;ty cam va vfin chua ti~p c~ duqc a dS tai nay. DS tai phan tfch chu y~u vS khoang each gifra phfui mSm mong dqi va thvc nh~ theo quan diSm cua khach hang la doanh nghi~p. DS c6 m9t phan tfch dAy du hon nh~m tim ra m9t giai phap tri~t dS d6i v6i gia tri nh~ thuc tieu th~1, nen c6 nhfrng khao sat ti~p U)c tir phfa cung c~p nghien ct'ru vS khoang each gifra nh~n thuc cua khach hang va trinh dQ quan ly mong dqi cua khach hang tir Hinh dc;to ben cung c~p, gifra quan ly mong dqi va mo ta ch~t luqng djch V\1, ch~t luqng dugc mo ta va ch~t luqng san phftm giao ra cling nhu san phftm duqc marketing va san phftm thvc t~ c6 thS giao duqc. N goai ra, c6 thS nghien Clru them nh~n thuc cua c~p nhan vien trong doanh nghi~p v6i vai tro la ngum sir d\lng tf\Ic ti~p phAnmSm. 5.3 K~t lu~n DS tai duqc phat triSn nh~m nghien Clru vS nh~n thuc ve gia tri cua phfui mSm t'rng d\lflg vao hoc;tt d9ng san xu~t kinh doanh cua kh6i doanh nghi~p ngoai qu6c
doanh tc;ti thanh ph6 Hf> Chi Minh va dua ra cac ki~n nghi cho cac ben lien quan la doanh nghi~p, nha cung c~p, cac t6 chuc trung gian va cac nha lam chfnh sach. di~n theo ly thuy~t cua Kotler va Levitt, tac d9ng cua n6 len chu6i gia trj, tac DS tai da phan tich san phftm phAn mSm dva tren cac mo hinh san phftm toan d9ng vao chi~n luge cc;tnh tranh va moi truang c~ tranh tren khung ly thuy~t cua Porter, nghien Clru cac ly thuy~t vS gia tri nh~ thuc va tir d6 xay d\fllg mQt -99- mo hinh gia tri nh~ thuc danh rieng cho phfin m~m t'rng dvng vao quan ly, san xu~t va kinh doanh theo hu6ng qua trinh va di sat vai thvc tiSn quan ly. D~ tai cling thvc hi~n m9t khao sat thgc tS va bfuig S\f phan tich kSt qua khao sat, d~ tai dua ra thvc tr~g va cac d~ nghi danh cho cac ben lien quan. Mvc dich chu ySu cua dS tai la dong gop m9t phfin nho vao ly thuySt gia trj, tra lai cho m9t s6 gia dinh v~ nganh phfin m~m trong khu vgc khao sat va dua ra cac kiSn nghi hiiu ich ca ban duqc thgc hi~n. N goai ra, d~ tai con co thS phat triSn
theo huang thu th~p s6 mfiu Ian hon dS vi~c t6ng quat hoa chinh xac hon va rna r9ng nghien ct'ru v~ phia cung c~p Iilil c~p nhan vien nhu la d6i tuqng sir dvng trvc tiSp phfin m~m. - 100- • TIENGANH 1. Allen L. Webster (1998), Applied Statistic for Business and Economic: An Essential Version, Irwin McGraw-Hill, USA. 2. Athur A. Thompson Jr. and A. J. Strickland III (2003), Strategic Management Concepts and Cases - 13rd edition, MacGraw-Hill, New York, USA. 3. BSA and IDC, "Global software piracy study 2004", http://www.bsa.org/globalstudy 4. Gartner (2001), "The IT Services Value Chain: The Next Wave of Service Delivery", Garner Symposium ITxpo, Cannes, France. 5. Hesham Z. Al-Sabbahy, Yuksel Ekinci, Michael Riley (2000), "An Examination of Perceived Value Dimensions in the Hospitality Industry", School of Management Studies for the Service Sector, University of Surrey, Guildford, GU2 7XH, UK 6. James C. Anderson, James A. Narus (1998), "Business Marketing: Understand What Customers Value", Havard Business Review Nov-Dec 1998 Reprint 98601. 7. Kim Cherie Smith (1996), Master thesis "Tourism product development: a case study of wildlife viewing in the swamish valley", Simon Fraser University, UK. 8. Michael E. Porter (1985), Competitive Advantage, Free Press, New York. 9. Michael E. Porter (1985), Competitive Strategy, Free Press, New York. - 101 - 10.Michael E. Porter (1996), "What is strategy", Havard Business Review Nov-Dec 1996. 1l.Michael E. Porter (1979), "How Competitive Forces Shape Strategy", Havard Business Review Mar-Apr 1979. 12. Michael E. Porter and Victor E. Millar (1985), "How Information Gives You Competitive Advantage", Havard Business Review July-August 1985. 13.Nicolas Carr (2003), "IT does not matter", Havard Business Review Mar 2003. 14.Nicolas Carr (2003), "Does IT Matter? An HBR Debate", Havard Business Review June 2003 - Web exclusive. (2001), 15.Paul P. Tallon, Kenneth L. Kraemer, Vijay Gurbaxani "Executives' Perceptions of the Business Value of Information Technology: A Process-Oriented Approach", Center for Research on Information Technology and Organizations, Graduate School of Management, University of California, Irvine, California, USA. 16.Phillip Kotler, Swee Hoon Ang, Siew Meng Leong (2003), Marketing Management: An Asian Perspective, Prentice Hall, Singapore. 17.Phillip Kotler (1999), Principles of Marketing - 13rd edition, Prentice Hall, New York, USA. 18.Richard Reeks (1998), "Myths of Software Development in Developing Countries", Institute for Development Policy and Management, Manchester University, UK, http://www.man.ac.uk/idpm. 19 .Richard Reeks (1999), "Software Strategies in Developing Countries", Institute for Development Policy and Management, Manchester University, UK, http://www.man.ac.uk/idpm. - 102- 20.Ross Brennan (2003), "Value in Marketing: Confusion or Illumination?", Middlesex University, United Kingdom. 2l.Teoman Duman (2002), Ph.D. dissertation "A Model of Perceived Value Pennsylvania, USA. 22.Tony Woodall (12-2003), "Conceptualising 'Value for the Customer': An for Leisure Travel Products", Pennsylvania State University, Marketing Science Review volume 2003 no. 12, http://www.amsreview.org/articles/woodall12-2003.pdf. 23.USAID (2001), Vietnam: Attributional, Structural and Dispositional Analysis", Academy of http://www. usaid.org. online dictionary (2004), http://www. webster- 24.Webster dictionary.org/definition. TIENGVI$T 1. B9 Buu chinh ViSn thong (2004), "(/ng d¥ng CNTT trong cac doanh "ICT Assessment Final Report", chi d~o qu6c gia vS CNTT-TT. 2. B9 Chinh tri (2000), "Chi tht s6 58 CTITW vJ vi?c ady mt;znh U17g d¥ng va nghi?p : tinh hinh hi?n nay va phuang huang phat tri~n ",Van phong Ban phat tri~n cong ngh¢ thong tin ph1JC VlJ S'f! nghi¢p cong nghi¢p hoa, hi¢n 3. HCA (2004), ilt;zi h6a." "Bao cao toan cimh CNTT Vi?t Nam nam 2004", 4. MPDF (1999), "(/ng d¥ng cong ngh? thong tin trong cac doanh nghi?p tu http://www. hca. org. vn. nhan Vi?t Nam", http://www.mpdf.org.vn. - 103- 5. Thai bao Kinh tS Saigon, cac s6 trong nam 2004. 6. Trung tam thong tin khoa hQc va cong ngh~ (2004), Chi ddn Nang hrc hogt a(Jng va sim phdm chao bcm cua cac Clan vt tham gia Softmart 2004,
Sa Khoa hQc va Cong ngh~, Uy ban nhan dan Tp. H6 Chi Minh. 7. Van phong Thu tu6ng chinh phu (2001), "Quyit atnh 112/2001/TTg
Phe duy?t DJ an tin h9c h6a quan ly hanh chfnh nha nubc giai aogn 2001-2005 ". 8. Vii Qu6c Chinh, To Thanh Son (1998), Xu ly dfr li?u trong nghien ct1u
Marketing va Huang ddn su d¥ng phdn mJm SPSS, D~i hQc Kinh tS Tp.
HCM. - 104- • • CHUONG TRiNH DAO T~O T~C si QUAN TRJ VI:E:T- Bi
PROGRAMME DE MAITRISE EN MANAGEMENT VIETNAM- COMMUNAUTE
FRAN<;AISE DE BELGIQUE Kinh thua Quy Anh/Chi, Toi la h9c vien chuang trinh dao t~o Cao hQc Vi~t Bi, hqp tac gifra Truong thuang m~i
Solvay, vuang qu6c Bi, va truang DH M&- Ban cong TP. H6 Chi Minh. Toi dang thvc
hi~n m<)t khao sat v~ danh gia cua cac cAp quan ly doanh nghi~p v~ gia trj cua phftn
m~m ung dl}.ng vao quan ly, san xuAt va kinh doanh. Ph~m vi gi6i h~ trong khu
vvc doanh nghi~p ngoai qu6c doanh t~i thanh ph6 H6 Chi Minh. Sv thanh cong cua d~ tai se ph\1 thu<)c r~t nhi~u vao vi~c h6i dap cua quy Anh/Chi tren
bang diu hoi nay. Toi cam doan r&ng n<)i dung tra lai cua quy Doanh nghi~p duqc gifr
hi m~t hoan toan. Cac thong tin cu6i cling trong ket qua d~ tai la thong tin t6ng hqp va
khong neu ra y kien rieng cua doanh nghi~p. Cac thong tin lien h~ cling se chi duqc sfr
d\lfig vao ffil,lC dfch lien l~c cho d~ tai nay va se dUQ'C huy ngay khi d~ tai ket thuc. Xin luu y vi~c tham gia khao sat nay duqc thvc hi~n tren ca sa tinh nguy~n v6i thai
gian trung binh d~ hoan t~t vi~c tra lai bang diu hoi nay la 20 phut. Quy doanh nghi~p
c6 th~ bo qua mQi diu hoi khong ti~n tra lai. Toi r~t biet an neu Anh/Chi c6 th~ vui long g&i ket qua qua duang buu di~n b&ng
phong hi da c6 s~n tern dinh kern theo bang tra lai diu hoi tru6c ngay 09/12/2004. Xin chan thanh cam an sv nhi~t tinh va thai gian quy bau rna Quy doanh nghi~p danh
cho khao sat nay. Xin vui long lien h~ dia chi sau neu Anh/Chi c6 b~t ky cau hoi nao
ho~c c6 nhu c~u nh~n va tra lai bang cau hoi tren tai li~u di~n tfr. LuuNh~tHuy
Chuang trinh Cao hQc Vi~t Bi
97 V5 Van T~, Qu~n 03, Tp. H6 Chi Minh
Email: huy@brandconnections.net
Di~n tho~i: 9872591 - 0908 690099 - 105- ? ,.. ? BANGCAUHOI Doanh nghi?p cua Anh/Chi ilii timg ho(lc ilang tmg d'?lng phdn mJm vao quem ly, scm xudt
ho(lc kinh doanh? D Kh6ng D Dung PHAN I: cAc YEU TO TAC DQNG DEN QUYET DJNH DAU TU V Ao PHAN MEM
Anh!Chi vui long cho ttiim vJ mti'c ttr tac ttrng cua cac ydu t6 dum ilay adn quydt iltnh ildu tu
cho phdn mJm tt;ti doanh nghi?p cua quy Anh/Chi ... Tac d(\ng rAt y6u Tac d(\ng rAt m~nh • • • • • 2 5 3 4
I
NGUON THONG TIN YEUTO DIEM H()i nghj, h()i thao, trien Him phan mem
Bao, t;;tp chi, truyen hinh, internet
Cac doanh nghi~pquen biet hay doi thu da dung phan mem tuong w·
Chao hang, brochure, h()i thao cua cac nha cung cap phan mem
Nha ttr van d()c l~p v6i nai cung cap phan mem
f>e XUat tu cac phong ban ve phan mem can Slr d1,mg
Khac (xin neu ra): STT
1
2
3
4
5
6
7 cAc YEU TO MOl TRUONG Cac quy djnh cua phap lu~t
S\f s~n sang chap nh~n M thong m6i cua lanh d;;to
S\f s~n sang chap nh~n Slr dvng phan mem cua nhan vien
Kha nang tiep C~n va Slr dvng phan mem cua nhan vien
Nhu cau khach hang
Nhu cau cua nha cung cap hay doi tac 1
2
3
4
5
6
PHAN II: DANH GIA VAl TRO CUA PHAN MEM
Phdn mJm co thi ttic ttrng iY mti'c ttr nao adn tirng m(lt hor;zt i19ng nhu phan tich dum ildy tr;zi
doanh nghi?p cua Anh/Chi? Tac d(lng rAt y6u Tac d(\ng rAt m~nh • • • • • 1 2 4 5 3 LOI THE CANH TRANH 1
2
3 Ghim chi phi, tang hi~u qua ho;;tt d()ng
Tang kha nang khac bi~t h6a san pham
Tang kha nang khac bi~t h6a djch vv danh cho khach hang CAC HOAT DONG TAO RA GIA TRI Qm1n ly hanh chinh Tang CtrOng kha nang tiep c~n, chia se, trao doi thong tin gifra cac b() ph~n
Cung cap thong tin chinh xac cho lanh d;;to d~ ra quyet djnh chinh xac bon
Giup ki~m soat, quan ly tai chinh, ke toan tot bon 1
1.1
1.2
1.3 - 106- H6 trq l~p ke ho~ch hqp ly, hi~u qua
H6 trqpha.n b6 cac nguon h,rc(von, con ngum, v~t tu, may moe ... ) h_Q'P ly
H6 trq ph6i hqp, kiem tra, giam sat qua trinh thl,l'C hi~n ke ho~ch tot han Nhan str Cai tien c6ng tac tuyen dt,mg
Ho trq cong tac dao t~o va tai dao t~o nhan vien
H6 trq cong tac danh gia (khen thu6ng, de b~t)
H6 trq c6ng tac cham cong, tra luang
Lam cong tac truyen ba van hoa to chuc thu~n IQ'i han Nghien crru - phat trien Giam chi phi thiet ke san pham m6i
Lam cong Cl;t ho trq nghien CUu - phat trien san pham
H6 trq cai tien quy trinh lam vi~c cong ty
Tang ham luqng cong ngh~, chat xam trong san pham Quy trinh tho tuc Giam khoi luqng giay ta in an, luu hanh trong to chuc
Giam so luqng cu()c hQp trl,fc tiep
Pho bien cac quy trinh r()ng rai han, d~ tiep c~n han
Tang tinh thong nhat giua cac quy trinh trong M thong Quan he nha cung cftp H6 trq theo doi chat luqng dau vao
Ho trq l~p ke ho~ch cung ling v~t tu/dich V1;t dau vao hi~u qua
Tang cuang trao doi thong tin giua doanh nghi~p va nha cung cap
H6 trq theo doi giao djch mua ban v&i ben cung cap Dieu hanh san xuat 1.4
1.5
1.6
2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3
3.1
3.2
3.3
3.4
4
4.1
4.2
4.3
4.4
5
5.1
5.2
5.3
5.4
6
6.1
6.2
6.3
6.4 H6 trq l~p ke ho~ch va giam sat thai gian thvc hi~n dan hang/d\f an
H6 trq giam sat chat luqng san pham bang thong ke
Ho trq thong ke nang suat lao d()ng, nang suat san xuat
Tiet ki~m thm gian Xtr ly thong tin cho nhfrng dan hang l~p l~i/chinh sua
nh<'> Phan phoi Tang cuang trao doi thong tin giua hai ben: doanh nghi~p va phan ph6i
H6 trq l~p ke ho~ch giao hang/ban giao dich vv
Ho trq quan ly hi~n tr~ng hang hoa!dich V1;t cha giao
Ho trq quan ly giao dich v6i ben phan phoi Sales - marketing H6 trq u&c luqng khuynh huang thi tmang, l~p ke ho~ch sales-marketing
Ho trq u&c luqng va quan ly doanh so ban
H6 trq theo doi thong tin ve doi thu c~nh tranh Dich vu khach hang Ho trq cong tac thiet l~p, duy tri va tang cuang quan h~ khach hang
Giup tang tinh linh d()ng, chinh xac trong vi~c dap ling h6 trq khach hang 7
7.1
7.2
7.3
7.4
8
8.1
8.2
8.3
9
9.1
9.2 - 107- . . Rdtdung H6 tfO' theo doi su thoa man cua khach hang
9.3
Anh chi vui long danh gia cac y kMn alfm day theo thang diem:
KhOngdung • • • • • 4 3 5 2 1 MOITRUONGC~NHTRANH 1
2 Sfrc c~nh tranh cua doi thu cao hon vi hQ c6 frng dt.mg phfin m~m
Doanh nghi~p c6 the t~o kh6 khan cho doi thu m6i bang ddu tu vao phan
mem
Phan mem lam cac san pham thay the ra dm nhanh hon
Phan mem giup nha cung Cdp d~ xac dinh thong tin d~ h,ra chQn h 3
4
5 CIDEN LUOC DAU TU CHO PHAN MEM Phai nam trong ho~ch dinh dai h~n
1
Phai huang den toi uu chi phf trong to chfrc
2
Phai huang den cung cap dich Vl,l tot hon cho khach hang
3
f)au tu tUng phan cho phan mem tot hon la dau tu m()t ltrQt
4
Phai thfch frng v6i S\1" thay doi cua moi trmmg kinh doanh
5
PHAN III: DANH GIA SAN PHAM/DJCH Vl) PHAN MEM
Niu doanh nghi?p cua Anh/Chi d~ ho(lc dang mzg d1,mg phd~ mJm yiw ,ho{lt dl)ng quim ly, sim
xudt ho(lc kinh doanh, xin cho biet danh gia cua Anh/Chi ve cac yeu to ben duai theo thang
aidm: Rdt t6t Rdt tbi • • • • • 4 3 5 2 1 Niu doanh nghi?p cua Anh/Chi chua mzg d1;f_ng ph4n m_Jm vao ho{lt dl)ng quem lylsim xudt, xin
cho bih muc ((~ mong muan cua anh chi ve cac yeu to ben dual theo thang didm: Ky VQng rdt nhi~u Ky v<;mg rfit it • • • • • 4 3 5 2 1 Luu y: Anh/Chi khong cdn nhtjn xet tren s6 li~u th6ng ke ma chi cdn dt!a tren cam nhljn. PHAN MEM VA DICH VU CUA NHA CUNG CAP PhAn m~m Tinh nang dap frng day du nhu cau da de ra
De dung, than thi~n v6i ngum sir d1,1ng
Ch~y on dinh, it hi I6i
K.ha nang nang cAp, bo sung tinh nang m6i de dang Dich vu Thm gian dap frng ho trq nhanh
TrQ' giup sir d1,1ng t~n tinh 1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2 - 108- Huan luy~n sir dvng ky cimg
Nhdn vien ben cung cap niem n<'Y, an can, lich S\f Khac . 2.3
2.4
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9 Ti~ng tam cua nha cung cap
Gia ca phil hgp v6i yeu cau
Gia khong bj d<)i len so v6i dg tmin ban dau
Ton it thbi gian d8 tim kiem va chQn mua phan m~m
Ton it thbi gian de hQc sir dvng h~ thong m6i
Giao phlln mem dung h~n
Can it cong sue de tim duqc phan mem thich hqp
Can it cong sue de thay th~ h~ th6ng cil bang phan m~m
.
Su thoai mai trong giao dich DANH GIA DINH LUONG HIEU QUA PHAN MEM
Neu doanh nghi?p Anh/Chi ilii ho~c ila_ng tmg d'{lng phan mem, xin vui long cho diem ve thlfc
ti cong tile aanh gia hi~u qua phan mem tq.i doanh nghi?p theo t~ang aidm: Rat qua loa Rat ky cimg • • • • • 4 5 3 1 2 Niu doanh nghi?p Anh/Chi chua tmg d'{l!lg p~dn mdm, xin vui long cho bidt nhgn xet vd Sl!
cdn thidt cita vi?c aanh gia hi?u qua phan mem tq.i doanh nghifp theo thang aidm: Hoan toan khOng cAn RAt cAn thi~t • • • • • 'i 4 3 2 1 " . D Truimglpho phong
D Khac: Ten doanh nghi~p: D Khac: 1
Tm&c khi quyet djnh dau tu
1
Sau khi bat dau sir dvng thgc te
2
Tai danh gia thuemg ky
3
Danh gia thong qua nha tu van d<)c l~p
4
-
.
PHAN 04· THONG TIN DOANH NGHIEP
Vj tri
Ngu-ai tnilai:
D Ban giam a6c
D Truirng chi nhanh
Lo~i hinh
DDNTN DTNHH D Cdphdn
D Lien doanh
Di~n tho~i: Nganh nghe kinh doanh chinh: Email:
So luqng nhan vien (2004): Nam thanh l~p:
Phan mem da frng dvng vao quan ly ho~c san xuA!: D Toi mu6n nh~n kat qua phfm tich cua khao sat nay
Tran trQng cam on hbi dap cua Anh/Chj cho bang khao sat nay! - 109- • • 1. NGUON ANH HUONG VA GIA TRJ N~ THUC TONG QUAN CUA KHU vue DAU TU TRONG NUOC VA CO VON NUOC NGOAI Mean N Investment type
Domestic SRCI1
SRCI2 1
1
1 Std. Deviation
.971
1.247
1.334 2.17
2.89
2.97 Minimum Maximum
5
5
5
4 36
38
33
37 SRCI3
SRCI4
SRCI5 2.19
2.59 4 1
1 32 .811
1.012
.894 SRCI6
SRCI7
SRCE1 4.08
2.50
2.97 5
5
5 2
1
1 1.732
1.337 SRCE2
SRCE3 5
5 2
1 .764
.938 37
4
34
37
38 3.84
3.34
3.28 SRCE4
SRCE5
SRCE6
OPVCA1 OPVCA2
OPVCA3 2.82
2.59
3.97
2.60
2.97 1
1
1
2
1
1 5
5
5
5
5
5
5 OPWC11
OPWC12 .826
1.167
1.258
.843
1.193
1.082
.887
.707 39
34
34
39
35
36
39
39 3.95
4.03 5
5 1
3
3 OPWC13
OPWC14 .590
.685 39
38 4.38
3.74
3.33 OPWC15
OPWC16
OPWC21 5
5
5
4 2
2
2
1 .828
.797
.828 36
35
34 3.80
2.26
2.54 OPWC22
OPWC23 .852
.810 5
4 OPWC24 1
1
1 35
33
37 2.70
3.27 5
4 .990
.815 1
1 35
35 2.57
2.69 OPWC25
OPWC31
OPWC32 5
5 1 1.078
1.120 36 3.06 OPWC33 5 2 .723 37 3.76
3.11 5 1 1.166 36 OPWC34
OPWC41 5 1 1.210 37 OPWC42 5 3.62
3.21 OPWC43 1
1 .991
1.045 38
37 3.27 OPWC44 5
5 1.099 OPWC51 1
1 36
33 3.64
2.79 5 .992 - 110- 2
1
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2.83
1.00
1.75
1.75
1.67
2.25
1.00
1.00
1.00 5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4.83
3.60
4.50
4.75
4.75
5.00
4.75
5.00
5.00 .837
.905
1.197
.926
.866
.723
.874
1.071
1.172
1.082
1.087
1.046
1.134
1.045
.998
1.200
1.105
1.105
.950
.983
1.111
1.222
1.178
1.228
1.095
1.314
1.065
.37770
.64591
.77570
.85106
.80950
.59207
.95742
.97050
1.06660 3.49
3.45
3.49
3.67
3.78
3.64
3.75
3.03
3.46
3.26
2.77
3.24
3.47
2.97
3.19
3.24
3.06
3.11
2.54
2.94
3.00
3.14
3.71
3.75
3.91
2.97
4.00
3.8791
2.7095
3.1711
3.4298
3.3114
3.7095
3.1620
3.2639
3.1212 OPWC52
OPWC53
OPWC54
OPWC61
OPWC62
OPWC63
OPWC64
OPWC71
OPWC72
OPWC73
OPWC74
OPWC81
OPWC82
OPWC83
OPWC91
OPWC92
OPWC93
OPVCE1
OPVCE2
OPVCE3
OPVCE4
OPVCE5
IVS1
IVS2
IVS3
IVS4
IVS5
OPWC1
OPWC2
OPWC3
OPWC4
OPWC5
OPWC6
OPWC7
OPWC8
OPWC9
Valid N (listwise) Foreign investment SRCI1
SRCI2
SRCI3
SRCI4
SRCI5
SRCI6 37
33
35
36
36
36
36
35
35
34
31
34
36
33
32
33
32
35
35
34
35
36
35
36
35
34
31
39
37
38
38
38
37
36
36
33
2
18
19
18
18
17
18 1
1
1
1
1
1 5
5
5
5
5
5 1.098
1.219
1.381
1.552
1.369
1.249 2.17
2.53
2.56
2.94
3.00
3.83 - Ill - SRCI7
SRCE1
SRCE2
SRCE3
SRCE4
SRCE5
SRCE6
OPVCA1
OPVCA2
OPVCA3
OPWC11
OPWC12
OPWC13
OPWC14
OPWC15
OPWC16
OPWC21
OPWC22
OPWC23
OPWC24
OPWC25
OPWC31
OPWC32
OPWC33
OPWC34
OPWC41
OPWC42
OPWC43
OPWC44
OPWC51
OPWC52
OPWC53
OPWC54
OPWC61
OPWC62
OPWC63
OPWC64
OPWC71
OPWC72
OPWC73
OPWC74
OPWC81
OPWC82 1
1
2
1
1
1
1
1
1
2
1
3
3
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
1
1
1
2
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1 4.00
3.13
3.88
2.94
3.13
3.37
2.69
4.33
2.78
3.90
3.95
4.37
4.05
3.58
3.22
3.78
2.39
2.94
2.95
3.61
3.12
2.88
3.11
3.79
2.59
3.68
3.22
3.39
3.79
3.12
3.29
3.18
3.65
3.50
3.17
3.29
3.35
3.50
3.33
3.39
3.43
3.83
3.84 2.000
1.727
.781
1.249
1.088
1.408
1.250
.970
1.060
.968
1.268
.684
.887
.961
1.003
.878
1.195
1.162
.970
1.461
1.219
1.364
1.278
1.084
1.064
1.057
1.060
1.092
.918
.928
1.160
1.185
1.115
1.295
1.383
1.105
1.272
1.425
1.085
1.195
1.342
1.150
1.119 4
15
17
17
16
16
16
18
18
20
19
19
20
19
18
18
18
18
19
18
17
17
18
19
17
19
18
18
19
17
17
17
17
18
18
17
17
18
18
18
14
18
19 5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
5
5
5
5
5
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5 - 112- OPWC83 18 1 3.06 5 .998 OPWC91 1 19 5 3.21 1.182 OPWC92 1 3.63 19 5 1.116 OPWC93 1 19 5 3.16 1.119 OPVCE1 1 17 5 3.00 1.369 OPVCE2 17 1 4 3.18 .883 OPVCE3 1 16 5 3.38 1.258 OPVCE4 1 16 3.06 1.237 5 OPVCE5 17 1 5 3.18 1.334 IVS1 1 4.17 18 1.043 IVS2 1 18 5
5 3.89 .963 IVS3 19 1 4.11 5 1.197 IVS4 1 19 5 3.53 1.124 IVS5 13 2 3.92 1.188 OPWC1 20 2.67 5
5.00 3.7933 .63371 OPWC2 1.00 19 .84742 3.0421 OPWC3 1.00 4.80
4.75 3.1842 19 .96408 OPWC4 2.25 19 4.75 3.5395 .68345 OPWC5 17 1.75 4.50 3.3088 .82220 OPWC6 18 1.25 5.00 3.3472 1.08851 OPWC7 1.00 3.3684 1.10879 OPWC8 19
19 1.33 5.00
5.00 3.5614 .95615 OPWC9 19 1.00 5.00 3.3333 1.01227 Valid N (listwise) 3 2. GIA TRI NilAN THUC TIEU THU VA cAc PHUONG PHAP DANH GIA KHU Vl/c DAu TU TRONG Nu6c N Mean Used software
Not used 3 Minimum Maximum
5 Std. Deviation
.866 9 4.33 2 I
CPV11
CPV12
CPV13 9
9 5
5 4.22
4.44 .972
.726 3
3 4.44 CPV14
CPV21 9
9 5
5 .726
.601 3
2 9 4.11
4.00 1.118 CPV22
CPV23 3 5
5 4.22 CPV24 9
9 2 5 .833
.866 CPV31 9 1 5 3.67
2.44 1.236 CPV32 9 5 3
2 .866
1.118 9 4.00
3.67 CPV33
CPV34 3 5
5 .707 4.00 CPV35 9
9 2 5 1.225 3.67 - 113- CPV36 3.33 1.581 9 5 CPV37 4.00 .707 9 4.00 1.000 3
2 5
5 9 CPV38
CPV39 3.78 .667 5 9 3 PRE 3.33 1.225 1 5 9 PSES 4.00 .866 3 5 9 PSER 3.67 .866 5 9 EVCF 2.67 1.323 2
1 9 5 Valid N (listwise) 9 CPV11 Used 3.19 .879 27 5 CPV12 1 5 CPV13 3.33
3.19 .877
1.039 27
27 2 5 1.240 3.00 1 5 27 CPV14
CPV21 3.00 1.000 1 27 5 27 2 5 CPV22
CPV23 3.11
3.22 .892
.934 27 2 .871 3.04 5
5 1 26
26 5 CPV24
CPV31
CPV32 2.88
3.26 1.071
1.095 27
24 1
1 5
5 CPV33
CPV34 2.96
3.04 1.042
1.197 24 5 1.151 3.27 1 26 5
5 CPV35
CPV36
CPV37 1.113
.913 26
25 CPV38 1.225 2.96
2.60
2.80 1
1 5
5 CPV39 3.08 25
24 1 5 1.100
1.085 5 PRE
PSES 3.52
3.38 25
24 PSER 5
5 23 1.135
1.147
1.074 3.04
2.28 1 4 18 EVCF
Valid N (listwise) 14LOICAMDOAN
LOICAMON
NHAN XET CUA GIAO SU HUCiNG DAN
.
MUCLUC
DANH MUC cAc TirVIET TAT
CHUONG
01
GiffiTHIEU
1.1 BBi canh va ly do chQD d~ tai
1.2 N(}i dung va IDl}C dich cua d~ tai
1.3 Ph~m vi cua d~ tai
1.4 Phrrong phap nghien c.ru
1.4.1 Nghien c.ru thrr phong
1.4.2 Khao sat tb\fC nghifm
1.5 Cac gia thuy~t cua d~ tai
Gia thuy~t Hl
Nh(in thuc vJ gia trf irng d~J,ng cua phdn mJm
vao hot;tt a(mg cua cac doanh nghi¢p Ia thtip
Ml}c dich cua Hl: xac djnh li~u c6 phai cac doanh nghi~p chua vuqt:
Gia thuy~t H2
Nh(in thuc vJ gia trt phdn mJm
chi t(ip trung vao m(Jt s6 phdn hot;tt il(Jng cua cac doanh nghi¢p
Ml}c dich cua H2: xac djnh cac ho(;lt d<)ng rna doanh nghi~p c6 nh~n
Gia thuy~t H3
Gia trt phdn mJm chi au(Jc xem fr()ng a tdm Vlj,'C n(Ji b(J
han Ia yiu t6 c6 tac a(Jng trlJ,'C tiip ain moi trudng ct;tnh tranh
Ml}c dich cua H3: xac djnh nhin nh~n gia tri phftn mSm tren lgi thS
Gia thuy~t H4
TtJn tt;ti khoimg each trong nh(in thuc cua doanh nghi¢p
vJ gia trf mong mu6n CO aU(JC Va fhl:fC Slj,' nh(in aU(JC tif phdn mJm
Ml}c dich cua H4: lam ro cac chenh l~ch vS gia tri trong nh~n thuc
CHUONG 02
CO SOL Y THUYET
VA iJNGDUNG
2.1 Cac khai ni~m cO' ban v~ phin m~m
2.1.1 Cong ngh~ thong tin va truy~n thong
2.1.2 Phin m~m
2.1.3 Phin m~m h~ thBng va phin m~m rrng dl}ng
2.2 Phan ho~ch thj tnr011g phin m~m
Lm.1i hinh phin m~m
B
A
E
Thj phin phyc vy
D
c
Hinh 2-1: Phan ho~ch thj tnr011g phin m~m 9
2.3 San phim phin m~m va cac IO'p gia tr!
Hinh 2-2: Cac IO'p gia tri cua phftn m~m
2.4 Vai tro ctia phftn m~m va IQi th~ c~nh tranh
Hinh 2-3: Chu6i gia tri cua ph~n mSm
Hinh 2-4: Ma tr~n ham luQTig thong tin
2.4.2 Ph§n m~m va moi trtrimg c~nh tranh
Hinh 2-5: Mo hinh c~nh tranh 5 ngu6n Ivc
2.4.3 Phftn m€m va IQ'i th~ c'nh tranh
.------)11
:
Dich vv
mong dQ'i
L-----~--~--~
t
:.---------)11
Dich vv
thgc giao
t
Khming each 3:
+
Mo ta chAt lugng
dich vv
Hinh 2-7: Mo hinh Zeithalm khao sat khoang each nh~n thuc chdt luQ'llg djch V\1
2.6 Cac nguAn anh htrlmg d~n nh~n thifc gia trj phftn m~m
2.6.1 Moi trmrng nQi t~i ciia doanh nghi~p
2.6.2 Khach himg
2.6.3 Nha cung cftp
2.7 Ghi trj va ghi trj nh~n thrrc
2.7.1 Gia trj khach himg33
2.7.2 Gia trj chuy~n giao cho khach himg
Hinh 2-8: Mo hinh gia tri chuySn giao khach hang
2.7.3 Ghi trj nh~n thifc
Hinh 2-9: Mo hinh gia tq nh~ thuc xu~t phat tir gia va ch~t luqng
Hinh 2-10: Mo hinh phan cdp gia tri khach hang
CHUONG
03 THIET LAP M6 HINH
vAKHAosAT
3.1 Mo hinh nhin thlfc v~ gia trj phAn m~m
gia trj ciia mqt san phim se chtra co nghia n~u no chtra dtrQ'c nh~n th-.fc boo
con ngtriri. Vi v~y, nh~n th-.fc v~ gia trj ciia mqt san phim phai Ia mqt nh~n
th-.fc tBng th~ (holism) lien quan tt~n toan bq qua trinh mua hang, tieu th\1
cho tt~n to~i thai va xem xet trong m8i lien h~ vm cac y~u t8 co tac tt()ng tt~n
ngum mua bAt dAu qua trinh danh gia dS mua m(>t san phftm. Tuy nhien, theo
quan tti~m ciia tt~ tai, ngtriri tieu dung noi chung khong cAn phai co y ttjnh
mua hoij.c thl}'c S\f tieu thl} mqt san ph~m m6i co dtrQ'C nh~n thfrc v~ gia tr!
cua san ph~m do rna qua cac thong tin co dugc ve san phAm rna nguai tieu th\1
pb§n t~o ra gia tr! CUa san pb~mfd!ch VI} tren cbinb san pb~m/d!ch VI} do
chfr khong theo htr&ng phan tich qua trinh. Hon nfra, vi d6i tugng nghien cliu
Hinh 3-1: Mo hinh nh~n thuc vS gia tri phfin mSm
3.2 Cac thanh phAn cua mo hinh
3.2.1 Cac nguBn anh htrO'Dg SRC
3.2.1.1 Cac nguAn thong tin SRCI
3.2.1.2 Cac y~u tfi moi trll'img SRCE
3.2.2 Gia trj nh~n thifc tAng quan OPV
3.2.2.1 Ghi trj nh~n thlfc tBng quan tren IQ'i th~ c~nh tranh OPVCA
3.2.2.2 Gia trj nh~n thlfc tBng quan tren chuBi gia trj OPVVC
OPVVCl
Quan ly hanh chinh, bao g6m 06 chi tieu thanh phftn
OPVVC2
Nhan S\f, bao g6m 06 chi tieu thanh phfui
OPVVC3
Nghien cfru- phat tri~n, bao g6m 04 chi tieu thanh phfin
OPVVC4 Quy trinh thti tl}.c, bao g6m 04 chi tieu thanh phfin
OPVVC41 Giam kh6i luQ'llg gifiy ta in fin, luu hanh trong t6 chuc
OPVVC42 Giam s6 luQ'llg cu9c hQp tr\[c tiSp
OPVVCS Quan h~ vOi nha cung cftp, bao g6m 04 chi tieu thanh phfin
OPVVC6
3.2.2.3 Ghi trj nhin thrrc tAng quan trong moi trtrimg c~nh tranh OPVCE
3.2.2.4 Chi~n ltrQ'c dftu ttr cua doanh nghi~p IVS
3.2.3 Gia tri nhan thwc tieu thu CPV
Phftn m~m
CPVl
CPV2
Djch Vt}.
Khac
CPV3
Gia thuy~t H2
Nh(in thuc vJ gia tri phdn mJm
chi t(ip trung vao m{jt s6 phdn hogt tl{Jng cua cite doanh nghi?p
Gia thuy~t H3
Gia trt phdn mJm chi aUQ'C xem tr(Jng a tdm vvc n(Ji b(J
han Ia yiu t6 eiJttac a(Jng trvc tiJp ain m6i trudng ct;znh tranh
3.4 Thi~t l~p khao sat
3.4.1 Thi~t k~ bang diu hoi
3.4.3 M§u va thu tl}.C lfty m§u
3.4.4 Thu th~p dii' li~u
3.4.5 Phtrong thuc phan tich dfi' lifu
CHUONG 04
KET QUA KHAo sAT
VAPHANTICH
Bang 4-2: Phan b6 s6 nhan vien va tAn su~t sir dl)ng phAn mSm
Bang 4-3: Chi-square test: s6Iuqng nhan vien va tAn su~t sir dl)ng
Hinh 4-2: Ngu6n thong tin anh huang khu V\fC BTNN
Hinh 4-3: Cac y€u t6 moi trubng anh huang d€n cong ty BTTN
Hlnh 4-4: Cac y~u t6 moi trubng anh hu6ng kh6i DTNN
IDnh 4-7: Chi tiet phan tich OPVVCl
ffinh 4-8: Phan tich chi ti~t OPVVC6
IDnh 4-9: Chi ti~t phan tich OPVVC2
ffinh 4-13: Gia tri nh~ thtrc tieu th\1 - y€u t6 khac
Bang 4-4: Ki~m tra tuong quan CPV12 va CPV35
CHUONG
05
KETLUANVA
cACDENGHI •
TAl LIEU THAM KHAO
PHU LUC A: BANG cAu HOI
PHU LUC B: BANG TH6NG KE M6 TA
