Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng công ty 36

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI

---------------------

PHẠM HỒNG THÁI

NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH

TẠI TỔNG CÔNG TY 36 - CTCP

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI

---------------------

PHẠM HỒNG THÁI

NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH

TẠI TỔNG CÔNG TY 36 - CTCP

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số

: 8340201

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. TRẦN NGỌC TRANG

HÀ NỘI - 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc

lập của riêng tôi. Các số liệu, trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính

xác, tin cậy và trung thực. Các kết luận khoa học trong Luận văn đƣợc rút

ra từ kết quả nghiên cứu và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào

khác.

Tác giả lụân văn

Phạm Hồng Thái

Trƣớc tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu, các thầy cô giáo trong

khoa Sau đại học đã tận tình dạy bảo và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá

trình học tập cũng nhƣ trong thời gian làm luận văn tốt nghiệp.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô giáo – TS Trần Ngọc Trang

đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi và cho tôi những lời khuyên vô cùng quý báu

trong suốt quá trình nghiên cứu thực tế để hoàn thành tốt luận văn của mình.

Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn toàn thể Ban lãnh đạo và cán bộ nhân viên của

Tổng công ty 36, đặc biệt là các anh chị em đồng nghiệp trong phòng tài chính của

Tổng công ty đã cung cấp cho tôi những thông tin và dữ liệu cần thiết trong quá

trình điều tra khảo sát để nghiên cứu đề tài.

Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới toàn thể gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã

động viên giúp đỡ rất nhiều để tôi hoàn thành tốt luận văn tốt nghiệp.

Mặc dù đã cố gắng hết sức nhƣng do trình độ, năng lực và thời gian c hạn

nên luận văn của tôi không thể tránh khỏi những thiếu s t. Tôi rất mong nhận đƣợc

những ý kiến đ ng g p quý báu của thầy cô và độc giả để luận văn đƣợc hoàn thiện

tốt hơn.

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Học Viên

Phạm Hồng Thái

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii

MỤC LỤC ....................................................................................................... iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ ........................................ vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 2

3. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 4

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 5

5. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 5

6. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 6

CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN KINH DOANH VÀ HIỆU

QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH Ở DOANH NGHIỆP .................... 7

1.1. Những vấn đề cơ bản về vốn của doanh nghiệp. ............................................... 7

1.1.1. Khái niệm, đặc trưng về vốn kinh doanh. ............................................... 7

1.1.1.1. Khái niệm vốn kinh doanh. .................................................................. 7

1.1.2. Vai trò của vốn kinh doanh trong doanh nghiệp .................................. 11

1.1.3. Phân loại vốn kinh doanh ..................................................................... 12

1.2. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. ..................................... 17

1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp .............. 17

1.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở doanh

nghiệp. ............................................................................................................. 18

1.2.3 Phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn trong Doanh nghiệp ......... 20

1.2.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh

nghiệp .............................................................................................................. 23

1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh

nghiệp .............................................................................................................. 31

1.3.1. Nhóm nhân tố chủ quan ........................................................................ 31

1.3.2. Nhóm nhân tố khách quan .................................................................... 33

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .......................................................................................... 35

CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH

DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY 36 – CTCP ............................................ 36

2.1. Tổng quan về Tổng công ty 36 - CTCP ............................................................ 36

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty. ........................... 36

2.1.2 Đặc điểm sản xuất kinh doanh của Công ty ......................................... 39

2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ............................................................. 40

2.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn của Công ty .......... 43

2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của Tổng công ty 36 ............... 47

2.2.1. Tình hình sử dụng vốn kinh doanh của tổng công ty 36 ....................... 47

2.2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng công ty 36 .......... 64

2.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của Tổng công ty 36 ..................... 75

2.3.1. Những kết quả đạt được trong quá trình quản lý sử dụng vốn kinh

doanh tại Công ty ............................................................................................ 75

2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân trong việc quản lý và sử dụng vốn kinh

doanh tại Công ty. ........................................................................................... 77

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .......................................................................................... 82

CHƢƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG

VỐN KINH DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY 36 ....................................... 83

3.1. Phƣơng hƣớng, chức năng và các mục tiêu chủ yếu của Tổng công ty giai

đoạn 2020-2025 ........................................................................................................... 83

3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng VKD ở Tổng công ty 36 .. 86

3.2.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch vốn kinh doanh .................................. 86

3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng VLĐ ........................................... 89

3.2.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định ........................ 94

3.2.4. Các giải pháp khác ................................................................................ 97

3.3. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ........ 103

3.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước ................................................................ 103

3.3.2. Đối với Bộ Quốc Phòng ...................................................................... 104

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ............................................................................ 106

KẾT LUẬN .................................................................................................. 107

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

SXKD Sản xuất kinh doanh

DN Doanh nghiệp

VKD Vốn kinh doanh

KD Kinh doanh

TSCĐ Tài sản cố định

TSLĐ Tài sản lƣu động

VCĐ Vốn cố định

VLĐ Vốn lƣu động

TSNH Tài sản ngắn hạn

TSDH Tài sản dài hạn

VCSH Vốn chủ sở hữu

XDCB Xây dựng cơ bản

NSNN Ngân sách nhà nƣớc

KTTT Kinh tế thị trƣờng

TNDN Thu nhập doanh nghiệp

LNST Lợi nhuận sau thuế

PTDT Phổ thông dân tộc

GTGT Giá trị gia tăng

NVDH Nguồn vốn dài hạn

NVNH Nguồn vốn ngắn hạn

SX Sản xuất

HĐH-CNH Hiện đại h a, công nghiệp h a

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ

SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy quản lý của Tổng Công ty 36 ............................. 41

BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Cơ cấu và sự biến động của vốn kinh doanh theo thời gian luân

chuyển vốn tại Công ty 36 .............................................................................. 48

Bảng 2.2. Cơ cấu và sự biến động của vốn kinh doanh theo nguồn hình thành

tại Công ty 36 giai đoạn 2017 - 2019 .............................................................. 51

Bảng 2.3. Cơ cấu nguồn vốn lƣu động của Tổng công ty 36.......................... 54

Bảng 2.4. Cơ cấu vốn cố định của Tổng công ty 36 ....................................... 57

Bảng 2.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2017 – 2019 59

Bảng 2.6. Tình hình khả năng thanh toán của Tổng Công ty 36 .................... 62

Bảng 2.7. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty qua các năm 2017,

2019, 2019 ....................................................................................................... 66

Bảng 2.8. Tốc độ luân chuyển vốn lƣu động tại Tổng công ty 36 .................. 69

Bảng 2.9. Hiệu quả sử dụng VCĐ và TSCĐ của Tổng công ty các năm 2017,

2018 và 2019 ................................................................................................... 73

BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Biểu đồ kết cấu vốn theo đặc điểm luân chuyển vốn ................. 49

Biểu đồ 2.2: Quy mô VKD giai đoạn 2017 - 2019 ......................................... 52

HÌNH VẼ

Hình 1.1. Cơ cấu nguồn vốn theo quan hệ sở hữu vốn ................................... 14

Hình 1.2. Cơ cấu nguồn vốn theo thời gian huy động vốn ............................. 16

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Vốn kinh doanh là tiền đề cần thiết cho việc hình thành và phát triển của

doanh nghiệp, là nguồn lực quan trọng và không thể thiếu trong quá trình sản

xuất kinh doanh của bất kỳ doanh nghiệp nào. Trong điều kiện của nền kinh tế

hiện nay, với xu thế quốc tế hoá ngày càng cao, hoạt động sản xuất kinh doanh

của các doanh nghiệp trên thị trƣờng cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ, nhu cầu

về vốn cho nền kinh tế n i chung và cho các doanh nghiệp n i riêng là một vấn

đề mang tính cấp thiết, đòi hỏi sự quan tâm lớn của các doanh nghiệp.

Cùng với sự đổi mới của nền kinh tế của đất nƣớc, với chủ trƣơng phát

triển nền kinh tế nhiều thành phần, c sự quản lý vĩ mô của Nhà nƣớc theo

định hƣớng xã hội chủ nghĩa, khi đã đảm bảo đƣợc nhu cầu về vốn thì việc sử

dụng làm sao cho hiệu quả cũng không phải là vấn đề đơn giản trong nền kinh

tế thị trƣờng. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp đã nắm bắt đƣợc kh khăn, thuận

lợi đem lại hiệu quả sản xuất kinh doanh tăng rõ rệt. Bên cạnh đ c không ít

các doanh nghiệp lúng túng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, làm ăn thua

lỗ, kéo dài, doanh thu không đủ bù đắp chi phí đã bỏ ra, không bảo toàn đƣợc

vốn kh c thể tồn tại và phát triển ngay cả khi đ là một doanh nghiệp nhà

nƣớc. Thực tế này là do nhiều nguyên nhân, một trong các nguyên nhân quan

trọng là công tác tổ chức và sử dụng vốn doanh nghiệp còn nhiều hạn chế,

hiệu quả sử dụng còn quá thấp. Chính vì vậy, vấn đề thực tiễn bức thiết đặt ra

cho các doanh nghiệp hiện nay là phải xác định và đáp ứng đƣợc nhu cầu vốn

thƣờng xuyên, cần thiết tối thiểu, đồng thời sử dụng đồng vốn kinh doanh sao

cho c hiệu quả trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc tài chính, tín dụng.

Trƣớc đây Tổng công ty 36 là doanh nghiệp kinh tế - quốc phòng thuộc

Bộ Quốc phòng đƣợc Nhà nƣớc đầu tƣ 100% vốn, với đặc thù là lĩnh vực xây

dựng nhƣ: xây dựng các công trình quốc phòng, dân dụng, công nghiệp, giao

thông, thủy lợi, thủy điện, ngoài ra còn sản xuất bê tông thƣơng phẩm, cho

thuê các loại máy m c thiết bị, kinh doanh bất động sản,... theo đúng quy định

của Pháp luật. Hiện tại, quy mô vốn kinh doanh sản của Tổng công ty lớn,

trong đ chiếm tỷ trọng lớn là vốn lƣu động. Trong những năm qua hiệu quả

sử dụng vốn kinh doanh của Tổng công ty không cao do chƣa tổ chức đƣợc cơ

cấu vốn kinh doanh hợp lý, sử dụng phƣơng pháp xác định nhu cầu vốn kinh

doanh chƣa sát với thực tế sản xuất, tình trạng vốn bị chiếm dụng nhiều...gây

ảnh hƣởng không tốt tới hoạt động sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy, để tồn

tại và phát triển trong điều kiện hiện nay, năm 2016 Tổng công ty chính thức

chuyển đổi sang mô hình Cổ phần h a thì vấn đề cấp bách đặt ra đối với Tổng

công ty 36 là làm thế nào để vốn kinh doanh của Tổng công ty đƣợc sử dụng

một cách hiệu quả nhất, với một lƣợng vốn nhất định đƣa vào sản xuất kinh

doanh sẽ mang lại lợi nhuận cao nhất.

Từ lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề: “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn

kinh doanh tại Tổng công ty 36 - CTCP” làm luận văn tốt nghiệp.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Đã c một số công trình, đề tài nghiên cứu của các nhà khoa học, nhà

quản lý về hiệu quả sử dụng vốn, về hiệu quả kinh doanh dƣới các khía cạnh

khác nhau, nhƣ:

- Nguyễn Tiến Nam (2017), Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

tại Công ty cổ phần xây dựng số 9 - Vinaconex, Luận văn thạc sỹ kinh tế,

Trƣờng Đại học Thƣơng Mại. Luận văn hệ thống h a những vấn đề lý luận

chung về vốn của Công ty, phân tích tình hình sản xuất kinh doanh và hiệu quả

sử dụng vốn, từ đ tác giả đƣa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn

kinh doanh tại Công ty cổ phần xây dựng số 9 – Vinaconex.

- Nguyễn Thị Phƣơng (2017), Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh

doanh tại công ty cổ phần dịch vụ Đồng Xuân Hải Dương, Luận văn thạc sĩ

kinh tế trƣờng Đại học Thƣơng mại. Hệ thống hoá cơ sở lý luận về vốn kinh

doanh và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của các doanh nghiệp.

Đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty, nắm bắt

đƣợc các thuận lợi cũng nhƣ kh khăn mà công ty gặp phải. Từ đ đề xuất các

giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty.

- Đậu Thanh Hải (2016), Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

của Công ty TNHH Trường Tiến Lợi, Luận văn thạc sĩ tài chính – ngân hàng

Học viện hành chính Quốc Gia. Nghiên cứu lý luận về nâng cao hiệu quả sử

dụng vốn kinh doanh của các doanh nghiệp n i chung và của công ty xây lắp

n i riêng trong điều kiện nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trƣờng định

hƣớng xã hội chủ nghĩa. Đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của công

ty, đánh giá những kết quả đạt đƣợc và những hạn chế trong sử dụng vốn kinh

doanh của Công ty. Từ đ đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử

dụng vốn kinh doanh trong thời gian tiếp theo.

- Nguyễn Thị Hƣơng (2016), Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

tại tổng công ty đầu tư nước và môi trường Việt Nam – Công ty cổ phần,

Luận văn thạc sĩ kinh tế, Trƣờng Đại học Thƣơng mại. Luận văn lý luận cơ

bản về vốn, vai trò, các nhân tố ảnh hƣởng hiệu quả sử dụng vốn, xây dựng hệ

thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn trong DN, phân tích thực trạng sử

dụng vốn tại Công ty trong 3 năm để phản ánh hiệu quả sử dụng vốn của Công

ty, đề ra những giải pháp hay nhằm hạn chế những yếu kém của việc sử dụng

vốn kinh doanh.

- Doãn Quốc Cƣờng (2017), Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công

ty cổ phần tập đoàn hòa phát, Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng trƣờng

Đại học kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội. Hoàn thiện cơ sở lý luận về vốn

kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích

đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của Công ty. Từ đ đề ra các giải pháp nhằm

nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Doanh nghiệp.

Thông qua kết quả nghiên cứu tổng quan về vốn kinh doanh. Luận văn

chỉ ra khoảng trống khoa học cả về lý luận cũng nhƣ trong thực tiễn về vốn

kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty, cần đƣợc tiếp

tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện.

Với những tồn tại về nhận thức, tồn tại về lý luận và phƣơng pháp luận,

tồn tại về thực tế, việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của Tổng Công ty 36

còn bị hạn chế làm cho ngƣời quản lý, ngƣời điều hành Công ty chƣa đƣa ra

đƣợc các giải pháp tổng thể để nâng cao hiệu quả kinh doanh, trong đ c

hiệu quả sử dụng vốn.

Đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng Công ty 36

- CTCP”, đƣợc thực hiện với mong muốn làm rõ về mặt lý luận quá trình luân

chuyển vốn trong Công ty, từ quá trình đƣa vốn vào kinh doanh, đến việc

đánh giá thực trạng sử dụng vốn của Công ty, từ đ tìm ra những nguyên nhân

cơ bản và những nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng vốn, làm cơ sở đề

xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong Công ty.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về vốn kinh doanh và hiệu

quả sử dụng vốn kinh doanh, luận văn đề xuất một số giải pháp nâng cao

hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở Tổng công ty 36

Để đạt mục tiêu trên, đề tài xác định các nhiệm vụ cụ thể nhƣ sau:

- Hệ thống hoá những lý luận cơ bản về vốn kinh doanh, nâng cao hiệu

quả sử dụng vốn kinh doanh ở doanh nghiệp.

- Khảo sát, phân tích thực trạng và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở

Tổng công ty 36

- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh

doanh ở Tổng công ty 36

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tƣợng nghiên cứu: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn ở Doanh

nghiệp thể hiện qua các tài liệu đặc biệt là Báo cáo tài chính, báo cáo tổng kết

trong vòng 3 năm (2017-2019).

- Phạm vi nghiên cứu:

+ Về không gian : Nghiên cứu tại Tổng công ty 36

+ Về thời gian : Nghiên cứu thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

tại Tổng công ty 36 trong giai đoạn từ 2017-2019. Đồng thời đƣa ra một số

các giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Doanh nghiệp.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu :

Luận văn sử dụng các thông tin, số liệu, dữ liệu thứ cấp. Dữ liệu thứ cấp

của để tài đƣợc thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo tổng kết của Tổng

công ty 36 trong giai đoạn 2017 – 2019. Tiếp đến, luận văn tiên hành thu thập

những thông tin đã đƣợc công bố rộng rãi trên báo chí, internet, các công trình

nghiên cứu khoa học, luận văn, luận án, tạp chí khoa học c liên quan đến nội

dung nghiên cứu.

5.2. Phƣơng pháp xử lý và phân tích số liệu

Số liệu sau khi thu thập đƣợc tính toán, xử lý chủ yếu qua phần mềm

Excel. Các phƣơng pháp mà tác giả sử dụng để phân tích những số liệu, thông

tin thu thập đƣợc trong luận văn c thể kể đến nhƣ sau :

- Phương pháp thống kê tổng hợp: phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để hệ

thống h a các số liệu theo các tiêu chí không gian, thời gian về tình hình sử

dụng vốn tại Tổng công ty 36 theo mục tiêu nghiên cứu đã đặt ra.

- Phương pháp phân tích, so sánh, đối chiếu: Tác giả sử dụng phƣơng

pháp này trong chƣơng 2 để phân tích đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng

vốn của Tổng công ty 36 ở các năm tài chính với nhau, từ đ hệ thống và

hoàn thiện về mặt lý luận, phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của công

ty, đề xuất giải pháp cho những năm tiếp theo.

6. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, các bảng biểu, danh mục tài

liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn đƣợc cấu trúc thành ba

chƣơng nhƣ sau :

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về vốn kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn

kinh doanh ở doanh nghiệp

Chƣơng 2: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng công

ty 36

Chƣơng 3: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

tại Tổng công ty 36

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN KINH DOANH

VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH Ở DOANH NGHIỆP

1.1. Những vấn đề cơ bản về vốn của doanh nghiệp.

1.1.1. Khái niệm, đặc trưng về vốn kinh doanh.

1.1.1.1. Khái niệm vốn kinh doanh.

Trong nền kinh tế thị trƣờng bất kỳ một doanh nghiệp nào khi tham gia

hoạt động sản xuất kinh doanh đều với mục đích sản xuất ra sản phẩm, hàng

h a và dịch vụ để trao đổi với các đơn vị kinh tế khác nhằm tối đa h a lợi

nhuận. Nhƣng để tiến hành sản xuất kinh doanh thì cần thiết phải c vốn. Vậy

vốn kinh doanh là gì ?

Vốn kinh doanh là một phạm trù kinh tế, luôn đ ng một vai trò quan

trọng trong sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Để định nghĩa vốn là gì

các nhà kinh tế đã tốn rất nhiều công sức và mỗi ngƣời đều c những định

nghĩa riêng, theo quan điểm riêng của mình.

Theo các nhà kinh tế học cổ điển tiếp cận dƣới g c độ hiện vật:“Vốn là

một trong các yếu tố đầu vào để SXKD (đất đai, tài nguyên, lao động). Vốn

bao gồm các sản phẩm lâu bền được chế tạo để phục vụ SXKD (máy móc,

thiết bị, nhà xưởng, nguyên vật liệu, sản phẩm,…”. Ƣu điểm của quan điểm

này là đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với trình độ quản lý thấp. Nhƣng hạn chế

lớn nhất của quan điểm này ở chỗ: Không tính đến phần vốn tài chính, phần

vốn c ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt động SXKD của DN trong nền

kinh tế thị trƣờng và mục địch sử dụng vốn của doanh nghiệp.

Theo quan điểm của Marx - nhìn nhận dƣới giác độ của các yếu tố sản

xuất, ông cho rằng: “Vốn chính là tư bản, là giá trị đem lại giá trị thặng dư,

là một đầu vào của quá trình sản xuất”. Định nghĩa về vốn của Marx c tầm

khái quát lớn vì n bao hàm đầy đủ cả bản chất và vai trò của vốn. Bản chất

của vốn chính là giá trị cho dù n c thể đƣợc biểu hiện dƣới nhiều hình thức

khác nhau: nhà cửa, tiền của… Vốn là giá trị đem lại giá trị thặng dƣ vì n tạo

ra sự sinh sôi về giá trị thông qua các hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy

nhiên, do hạn chế về trình độ kinh tế lúc bấy giờ, Marx đã chỉ b hẹp khái

niệm về vốn trong khu vực sản xuất vật chất và cho rằng chỉ c sản xuất vật

chất mới tạo ra giá trị thặng dƣ cho nền kinh tế.

Theo Paul-Sammelson, nhà kinh tế học theo trƣờng phái tân cổ điển đã

kế thừa quan niệm các yếu tố sản xuất của trƣờng phái cổ điển và chia yếu tố

đầu vào của quá trình sản xuất ra làm ba loại: đất đai, lao động và vốn. Theo

ông, Vốn là hàng hóa được sản xuất ra để phục vụ cho quá trình sản xuất

mới, là đầu vào cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp

(theo cuốn “Kinh tế học - một phân tích ban đầu xuất bản năm 1948”). Khái

niệm này không đề cập đến các loại tài sản khác, các giấy tờ c giá trị c thể

đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Do đ , cũng không phản ánh đầy đủ mặt

tài chính của vốn.

Còn theo David Begg, tác giả cuốn Kinh tế học thì : Vốn bao gồm hiện

vật và vốn tài chính của DN. Vốn hiện vật: Là vốn dự trữ các hàng hoá đã SX

mà sử dụng để SX ra các hàng hoá khác. Vốn tài chính: Là tiền và các giấy tờ

có giá của DN - theo cuốn “kinh tế học”

Do vậy vốn đƣa vào sản xuất kinh doanh c nhiều hình thức vật chất

khác nhau để từ đ tạo ra sản phẩm hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ trên thị trƣờng.

Số tiền mà doanh nghiệp thu về sau quá trình tiêu thụ phải bù đắp đƣợc chi

phí đã bỏ ra và c lãi. Số tiền ban đầu đã đƣợc tăng thêm nhờ hoạt động sản

xuất kinh doanh. Quá trình này diễn ra liên tục bảo đảm cho sự tồn tại và phát

triển của doanh nghiệp.

T m lại, do c rất nhiều quan niệm về vốn nên rất kh c một định nghĩa

chính xác và hoàn chỉnh về vốn kinh doanh. Tuy nhiên c thể hiểu một cách

khái quát nhƣ sau: “Vốn kinh doanh của doanh nghiệp là biểu hiện bằng

tiền của toàn bộ giá trị tài sản được huy động, sử dụng đầu tư vào hoạt

động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm mục đích sinh lời”.

Nhƣ vậy, dƣới g c độ của doanh nghiệp, vốn là yếu tố c tính chất quyết

định trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp

phải quản lý và sử dụng c hiệu quả không chỉ b hẹp trong quá trình sản xuất

riêng biệt mà trong toàn bộ quá trình sản xuất và tái sản xuất liên tục, suốt

thời gian tồn tại của doanh nghiệp để doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh. Vì

vậy việc nhận thức đầy đủ hơn về vốn giúp doanh nghiệp hiểu rõ đƣợc tầm

quan trọng và giá trị của đồng vốn để sử dụng một cách c hiệu quả.

1.1.1.2. Đặc trưng của vốn kinh doanh

Tuỳ vào đặc điểm SXKD của từng DN mà cần c một lƣợng vốn nhất

định, khác nhau giữa các DN. Tuy nhiên, VKD c những đặc trƣng cơ bản

sau đây.

Thứ nhất, vốn đại diện cho một lượng tài sản nhất định.

Vốn là biểu hiện bằng tiền cho giá trị của những tài sản hữu hình và vô

hình nhƣ: nhà xƣởng, đất đai, máy m c, nguyên vật liệu, bằng phát minh sáng

chế...Nhƣng vốn không đồng nhất với hàng h a, tiền tệ thông thƣờng. Tiền tệ,

hàng h a là hình thái biểu hiện của vốn nhƣng chỉ khi chúng đƣợc đƣa vào

quá trình SXKD của DN nhằm mục đích sinh lời, chúng mới đƣợc coi là vốn.

Với tƣ cách là vốn, các tài sản của DN tham gia vào quá trình SXKD nhƣng

n không bị tiêu mất đi mà đƣợc thu hồi giá trị. Nhận thức đƣợc đặc trƣng

này của vốn, các DN tìm mọi cách để khai thác, sử dụng biến vốn tiềm năng

thành vốn hoạt động.

Thứ hai, vốn phải được vận động nhằm mục đích sinh lời, đạt được mục

tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.

Vốn đƣợc biểu hiện bằng tiền, nhƣng tiền chỉ là dạng tiềm năng của vốn,

để biến thành vốn thì đồng tiền phải đƣợc vận động sinh lời. Trong quá trình

vận động, đồng vốn c thể thay đổi hình thái biểu hiện, nhƣng điểm xuất phát

và điểm cuối cùng của vòng tuần hoàn phải là giá trị - là tiền; đồng tiền phải

quay về nơi xuất phát c giá trị lớn hơn.

Thứ ba, vốn là một hàng hoá đặc biệt.

Vốn là một loại hàng hoá đặc biệt vì các lý do sau:

Vốn là hàng hoá vì n c giá trị và giá trị sử dụng. Giá trị của vốn đƣợc

thể hiện ở chi phí mà ta bỏ ra để c đƣợc n . Giá trị sử dụng của vốn thể hiện

ở việc ta sử dụng n để đầu tƣ vào quá trình SXKD nhƣ mua máy m c, thiết

bị vật tƣ, hàng hoá...

Tính đặc biệt của vốn còn thể hiện ở chỗ: N không bị hao mòn hữu hình

trong quá trình sử dụng mà còn c khả năng tạo ra giá trị lớn hơn bản thân n .

Chính vì vậy, giá trị của n phụ thuộc vào lợi ích cận biên của bất kỳ DN nào.

Điều này đặt ra nhiệm vụ đối với các nhà quản trị tài chính là phải làm sao sử

dụng tối đa hiệu quả của vốn để đem lại một giá trị thặng dƣ tối đa, đủ chi trả

cho chi phí đã bỏ ra mua n nhằm đạt hiệu quả lớn nhất.

Thứ tư, vốn phải gắn liền với chủ sở hữu.

Không thể c đồng vốn vô chủ và không c ai quản lý mà vốn luôn gắn

liền với chủ sở hữu nhất định. Nếu không xác định đƣợc chủ sở hữu thì việc

sử dụng vốn và tài sản sẽ không đạt đƣợc mục tiêu SXKD, gây lãng phí, thất

thoát và kém hiệu quả.

Thứ năm, vốn phải được tích tụ, tập trung đến một lượng nhất định mới có

thể phát huy tác dụng và sản xuất kinh doanh.

Để đầu tƣ vào SXKD, phải tập trung một lƣợng vốn đủ lớn để mua sắm

máy m c thiết bị, nguyên vật liệu cho SXKD và chủ động trong các phƣơng

án SXKD. Do đ , các DN ngoài việc tự huy động vốn còn phải tìm cách thu

hút vốn từ nhiều nguồn khác nhau nhƣ: phát hành cổ phiếu, trái phiếu, liên

doanh liên kết...để đáp ứng nhu cầu của hoạt động kinh doanh (KD) ở một

quy mô nhất định.

Thứ sáu, vốn có giá trị về mặt thời gian.

Điều này c nghĩa khi bỏ vốn đầu tƣ phải xét tính hiệu quả của đồng

vốn mang lại. Trong nền kinh tế thị trƣờng, do ảnh hƣởng của qui luật cung

cầu, giá cả, lạm phát và lãi suất nên sức mua của đồng tiền ở các thời điểm

khác nhau cũng khác nhau.

1.1.2. Vai trò của vốn kinh doanh trong doanh nghiệp

Trong nền kinh tế thị trƣờng, mọi vận hành kinh tế đều đƣợc tiền tệ h a, do

vậy bất kỳ một quá trình sản xuất kinh doanh nào dù ở bất cứ cấp độ nào luôn

luôn cần c một lƣợng vốn kinh doanh nhất định. Vốn kinh doanh là tiền đề vật

chất và c vai trò quyết định trong việc thành lập, hoạt động, phát triển của DN.

Đối với một số ngành, lĩnh vực thì lƣợng vốn đ tối thiểu phải bằng lƣợng vốn

pháp dịnh (do Nhà nƣớc quy định). Nếu không, doanh nghiệp sẽ không đƣợc

thành lập. Và trong suốt quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, lƣợng vốn

doanh nghiệp không đạt điều kiện Nhà nƣớc quy định thì doanh nghiệp sẽ tự

tuyên bố chấm dứt hoạt động nhƣ phá sản, sáp nhập với doanh nghiệp khác. Nhƣ

vậy, với một số ngành, VKD c thể đƣợc xem là một trong những cơ sở quan

trọng nhất để đảm bảo sự tồn tại tƣ cách pháp nhân của một DN trƣớc pháp luật.

Một DN muốn đứng vững trên thị trƣờng thì DN đ phải c một lƣợng

vốn nhất định, lƣợng vốn đ không những đảm bảo cho hoạt động SXKD của

DN diễn ra liên tục mà còn đƣợc dùng để cải tiến máy m c, thiết bị, đầu tƣ

hiện đại h a và chuyển giao công nghệ... Bởi vì, trong nền kinh tế thị trƣờng,

các DN phải cạnh tranh gay gắt với nhau, để tìm đƣợc chỗ đứng cho mình thì

sản phẩm của DN phải c chất lƣợng tốt, giá thành hạ, năng suất lao động của

DN cao. Để làm đƣợc điều đ , DN phải c lƣợng VKD phù hợp và sử dụng

c hiệu quả VKD.

Mặt khác, VKD còn c vai trò hết sức quan trọng trong việc xếp loại DN

vào quy mô lớn, vừa hay nhỏ. Đặc biệt, VKD cũng là một trong những điều

kiện để sử dụng hiệu quả các nguồn tiềm lực hiện c và trong tƣơng lai nhƣ:

nguồn lao động, nguồn hàng h a, mở rộng và phát triển thị trƣờng, đầu tƣ và

cải tiến công nghệ tạo cho DN nâng cao về quy mô, uy tín, sức cạnh tranh

cũng nhƣ vị thế trên thị trƣờng, nắm bắt nhiều cơ hội KD hơn.

Vốn kinh doanh là nguồn lực rất quan trọng để đẩy mạnh hoạt động

SXKD. Vì thế, n chỉ phát huy tác dụng khi DN biết quản lý và sử dụng n

một cách đúng hƣớng, hợp lý và hiệu quả.

Đặc biệt trong điều kiện hiện nay, VKD còn là nguồn động lực quan

trọng để phát huy tài năng của các nhà quản lý DN. N là cơ sở cần thiết để

thực hiện các chiến lƣợc KD.

Tóm lại, Vốn kinh doanh c vai trò rất quan trọng đối với DN trong quá

trình hoạt động SXKD. Nhận thức đƣợc vai trò của VKD thì các DN mới c

thể sử dụng vốn kinh doanh một cách tiết kiệm và c hiệu quả nhất.

1.1.3. Phân loại vốn kinh doanh

Để quản lý và kiểm tra chặt chẽ việc thực hiện các định mức chi phí,

hiệu quả sử dụng vốn, tiết kiệm chi phí ở từng khâu sản xuất, cần phải tiến

hành phân loại vốn. Phân loại vốn c tác dụng kiểm tra, phân tích quá trình

phát sinh những loại chi phí mà DN phải bỏ ra để tiến hành SXKD. Tùy thuộc

vào mỗi g c độ quản lý khác nhau, c các cách phân loại vốn khác nhau.

1.1.3.1. Phân loại vốn dựa vào vai trò và đặc điểm luân chuyển giá trị

của vốn khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh.

Vốn kinh doanh của DN đƣợc chia thành 2 loại: Vốn cố định và vốn

lƣu động.

- Vốn cố định: Là biểu hiện bằng tiền của tài sản cố định (TSCĐ) trong

DN. TSCĐ dùng trong KD, tham gia hoàn toàn vào quá trình SXKD nhƣng về

mặt giá trị thì chỉ c thể thu hồi dần sau nhiều chu kỳ SXKD.

Vốn cố định biểu hiện dƣới hai hình thái: Hình thái hiện vật và hình thái

giá trị.

Hình thái hiện vật: Đ là toàn bộ TSCĐ dùng trong SXKD của các

doanh nghiệp. N bao gồm nhà xƣởng, máy m c, thiết bị, công cụ...

Hình thái giá trị: Đ là toàn bộ TSCĐ chƣa khấu hao và vốn khấu hao

khi chƣa đƣợc sử dụng để sản xuất TSCĐ, là bộ phận vốn cố định (VCĐ) đã

hoàn thành vòng luân chuyển và trở về hình thái tiền tệ ban đầu.

Đặc điểm luân chuyển của VCĐ trong quá trình tham gia SXKD:

+ Tham gia vào nhiều chu kỳ KD.

+ Luân chuyển giá trị dần dần từng phần vào giá trị sản phẩm.

+ Hoàn thành một vòng tuần hoàn khi TSCĐ hết thời hạn sử dụng.

- Vốn lưu động: vốn lƣu động (VLĐ) của DN là một bộ phận của VKD.

N là số vốn tiền tệ ứng trƣớc để hình thành nên tài sản lƣu động (TSLĐ)

nhằm đảm bảo cho quá trình KD của DN đƣợc thực hiện thƣờng xuyên liên

tục và là biểu hiện bằng tiền của tài sản ngắn hạn (TSNH) trong DN.

Vốn lƣu động của DN c một số đặc điểm sau:

+ Vốn lƣu động dịch chuyển toàn bộ giá trị ngay trong một lần vào giá

trị sản phẩm tạo ra.

+ Vốn lƣu động vận động liên tục qua nhiều hình thái khác nhau, bắt đầu

từ hình thái tiền tệ sang hình thái dự trữ vật tƣ, hàng h a SX, lƣu thông và

cuối cùng trở về hình thái tiền tệ ban đầu sau một chu kỳ KD.

+ Vốn lƣu động hoàn thành một vòng tuần hoàn sau một chu kỳ SXKD

và đƣợc thu hồi toàn bộ một lần khi DN tiêu thụ đƣợc sản phẩm và thu đƣợc tiền.

+ Trong quá trình hoạt động SXKD của DN, VLĐ không ngừng vận

động qua các giai đoạn của chu kỳ KD: dự trữ - sản xuất – lƣu thông, quá

trình này diễn ra liên tục, thƣờng xuyên lặp đi, lặp lại theo chu kỳ và đƣợc gọi

là quá trình luân chuyển của VLĐ.

Việc phân chia theo cách thức này giúp cho các DN thấy đƣợc tỷ trọng, cơ

cấu từng loại vốn. Từ đ , DN chọn cho mình một cơ cấu vốn phù hợp.

1.1.3.2. Phân loại vốn theo quan hệ sở hữu vốn

Theo cách phân loại này, vốn của DN bao gồm: Nợ phải trả và nguồn

vốn chủ sở hữu (VCSH).

Trong quá trình SXKD, ngoài số vốn tự c và coi nhƣ tự c (gọi là

VCSH), thì DN còn phải sử dụng một khoản vốn khá lớn đi vay của ngân

hàng và các tổ chức tín dụng khác. Bên cạnh đ còn c khoản vốn chiếm

dụng lẫn nhau của các đơn vị nguồn hàng, khách hàng và bạn hàng. Tất cả các

yếu tố này hình thành nên khoản nợ phải trả của DN.

- Nợ ngắn hạn

- Nợ dài hạn Nợ phải trả - Nợ khác

- Nguồn vốn kinh doanh

- Chênh lệch đánh giá TS, chênh lệch tỷ giá

- Lợi nhuận chƣa phân phối

- Nguồn vốn đầu tƣ XDCB Nguồn vốn

Chủ sở hữu - Các quỹ của DN

- Quỹ quản lý cấp trên

- Nguồn kinh phí sự nghiệp

- Nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ

Hình 1.1. Cơ cấu nguồn vốn theo quan hệ sở hữu vốn

- Nợ phải trả: Là khoản nợ phát sinh trong quá trình KD mà DN có trách

nhiệm phải trả cho các tác nhân kinh tế nhƣ nợ vay ngân hàng, nợ vay của các chủ

thể kinh tế, nợ vay của cá nhân, phải trả cho ngƣời bán, phải nộp ngân sách ...

- Vốn chủ sở hữu: Là nguồn vốn thuộc sở hữu của chủ DN và các thành

viên trong công ty liên doanh hoặc các cổ đông trong công ty cổ phần. C ba

nguồn cơ bản tạo nên vốn chủ sở hữu của DN, đ là:

+ Vốn kinh doanh: Gồm vốn g p (Nhà nƣớc, các bên tham gia liên

doanh, cổ đông, các chủ DN) và phần lãi chƣa phân phối của kết quả SXKD.

+ Chênh lệch đánh giá lại tài sản (chủ yếu là TSCĐ): chỉ c Nhà nƣớc

cho phép hoặc các thành viên quyết định.

+ Các quỹ của DN: Hình thành từ kết quả SXKD nhƣ: quỹ đầu tƣ phát

triển, quỹ dự phòng tài chính, quỹ khen thƣởng phúc lợi.

Ngoài ra, VCSH của DN bao gồm vốn đầu tƣ XDCB và kinh phí sự

nghiệp (khoản kinh phí do NSNN cấp phát không hoàn lại sao cho DN chi

tiêu cho mục đích kinh tế lâu dài, cơ bản, mục đích chính trị xã hội...).

Tại một thời điểm nhất định vốn chủ sở hữu đƣợc xác định nhƣ sau:

Nguồn vốn CSH = Tổng giá trị tài sản của DN - Tổng nợ phải trả

Cách phân loại nhƣ trên nhằm giúp cho việc xem xét và c phƣơng án

huy động các nguồn vốn sao cho tạo ra cơ cấu nguồn vốn hợp lý, tối ƣu để

đảm bảo an toàn cho DN đồng thời tăng hiệu quả hoạt động KD.

1.1.3.3. Phân loại theo thời gian huy động và sử dụng vốn

Theo tiêu thức này, nguồn vốn của DN đƣợc chia thành 2 loại: Nguồn

vốn thƣờng xuyên và nguồn vốn tạm thời.

Nợ ngắn hạn Nguồn vốn tạm thời Tài sản lƣu động

Nợ dài hạn Nguồn vốn

thƣờng xuyên Tài sản cố định Vốn chủ sở hữu

Hình 1.2. Cơ cấu nguồn vốn theo thời gian huy động vốn

- Nguồn vốn thường xuyên: Là nguồn vốn mà DN sử dụng để tài trợ cho

toàn bộ TSCĐ của mình. Nguồn vốn này bao gồm VCSH và nợ dài hạn của DN.

Trong đ : Nợ dài hạn là các khoản nợ dài hơn một năm hoặc phải trả

sau một kỳ KD, không phân biệt đối tƣợng cho vay và mục đích vay.

- Nguồn vốn tạm thời: Là các nguồn vốn c tính chất ngắn hạn (dƣới 1

năm), DN sử dụng đáp ứng nhu cầu tạm thời, không thƣờng xuyên phát sinh

trong DN. Nguồn vốn này bao gồm các khoản vay ngắn hạn và nợ ngắn hạn.

Nhƣ vậy, ta c :

Tài sản = Tài sản lƣu động + Tài sản cố định

Nguồn vốn = Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn + Vốn chủ sở hữu

Việc phân loại theo cách này giúp DN thấy đƣợc yếu tố thời gian về

vốn mà mình nắm giữ, từ đ lựa chọn nguồn tài trợ cho tài sản của mình một

cách thích hợp, tránh tình trạng sử dụng nguồn vốn tạm thời để tài trợ cho

TSCĐ.

1.1.3.4. Phân loại vốn theo phạm vi huy động

Căn cứ vào phạm vi huy động vốn, VKD đƣợc chia ra thành: Nguồn vốn

từ bên trong DN và nguồn vốn từ bên ngoài DN.

- Nguồn vốn từ bên trong DN: Là nguồn vốn c thể huy động đƣợc vào

đầu tƣ từ chính hoạt động của bản thân của DN tạo ra. Nguồn vốn bên trong thể

hiện khả năng tự tài trợ của DN. Nguồn vốn từ bên trong DN bao gồm: Tiền

khấu hao TSCĐ, lợi nhuận giữ lại để tái đầu tƣ, các khoản dự trữ, dự phòng,

khoản thu từ nhƣợng bán, thanh lý TSCĐ...

- Nguồn vốn từ bên ngoài DN: Là nguồn vốn mà DN c thể huy động từ bên

ngoài nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động SXKD nhƣ: Vay ngân hàng, vay

của các tổ chức kinh tế khác, vay của cá nhân và nhân viên trong công ty...

Cách phân loại này giúp cho DN xem xét, lựa chọn trong việc sử dụng

nguồn vốn sao cho hợp lý, linh hoạt hơn và tránh đƣợc rủi ro, nhằm đem lại

hiệu quả kinh tế cao nhất.

Ngoài ra, DN c thể c các nguồn vốn khác nhƣ: nguồn vốn FDI, ODA...

Thông qua việc thu hút các nguồn vốn này, các DN c thể tăng vốn đáp ứng nhu

cầu về vốn cho hoạt động KD của DN.

Nhƣ vậy, phân loại vốn sẽ giúp cho nhà quản lý DN lập kế hoạch tài

chính, hình thành nên những dự định về tổ chức nguồn vốn trong tƣơng lai

trên cơ sở xác định quy mô về vốn cần thiết, lựa chọn thích hợp cho từng hoạt

động SXKD để đạt hiệu quả sử dụng vốn cao nhất.

1.2. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp.

1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp

Mặc dù c rất nhiều các quan điểm khác nhau về vấn đề hiệu quả song

c thể khẳng định trong nền kinh tế thị trƣờng, hiệu quả là công cụ để đạt

đƣợc mục tiêu của doanh nghiệp. Mọi doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh

doanh đều c mục tiêu bao trùm lâu dài là tối đa h a lợi nhuận.

Hiệu quả KD là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các

nguồn lực, vật lực, tài lực của DN để đạt đƣợc kết quả cao nhất trong quá

trình SXKD với tổng chi phí thấp nhất. Không ngừng nâng cao hiệu quả kinh

tế là mối quan tâm hàng đầu của bất kỳ nền SX nào n i chung, của DN n i

riêng, đặc biệt n đang là vấn đề cấp bách đối với các DN nƣớc ta hiện nay.

Nâng cao hiệu quả sử dụng VKD là yêu cầu đòi hỏi cấp thiết đối với các DN.

Xét trong tầm vi mô, với một DN trong ngắn hạn thì các nguồn lực đầu

vào này bị giới hạn. Điều này đòi hỏi các DN phải tìm biện pháp khai thác và

sử dụng vốn, sử dụng tối đa các nguồn lực sẵn c của mình, trên cơ sở đ so

sánh và lựa chọn phƣơng án SXKD tốt nhất cho DN mình.

Hiệu quả của bất kỳ một hoạt động SXKD nào cũng đều thể hiện mối

quan hệ giữa kết quả SX và chi phí bỏ ra.

Kết quả đầu ra Hiệu quả kinh doanh = Chi phí đầu vào

- Về mặt định lượng: Hiệu quả kinh tế của hoạt động sản xuất kinh doanh

biểu hiện ở mối tƣơng quan giữa kết quả thu đƣợc và chi phí bỏ ra. Ngƣời ta

chỉ thu đƣợc hiệu quả khi kết quả đầu ra lớn hơn chi phí đầu vào. Hiệu quả

càng lớn chênh lệch này càng cao.

- Về mặt định tính: Hiệu quả kinh tế cao biểu hiện sự cố gắng nỗ lực,

trình độ quản lý của mỗi khâu, mỗi cấp, sự gắn b của các bộ phận cấu thành

hệ thống quản lý DN trong việc giải quyết những yêu cầu và mục tiêu kinh tế

với những yêu cầu và mục tiêu chính trị - xã hội.

C rất nhiều cách phân loại hiệu quả kinh tế khác nhau, nhƣng ở đây chỉ đề

cập đến vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng VKD tại DN. Nhƣ vậy, từ sự phân

tích ở trên c thể đƣa ra khái niệm hiệu quả sử dụng VKD nhƣ sau:

Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp: Là một phạm trù

kinh tế phản ánh trình độ khai thác, sử dụng vốn của DN vào hoạt động

SXKD nhằm mục đích sinh lời tối đa với chi phí thấp nhất.

Hiệu quả sử dụng VKD là một vấn đề phức tạp c liên quan tới tất cả các

yếu tố của quá trình SXKD (Đối tƣợng lao động, tƣ liệu lao động, sức lao

động) cho nên DN chỉ c thể nâng cao hiệu quả trên cơ sở sử dụng c hiệu

quả các yếu tố cơ bản của quá trình kinh doanh. Để đạt đƣợc hiệu quả cao

trong quá trình kinh doanh thì DN phải giải quyết đƣợc các vấn đề nhƣ: đảm

bảo tiết kiệm, huy động thêm để mở rộng hoạt động SXKD của mình và DN

phải đạt đƣợc các mục tiêu đề ra trong quá trình sử dụng VKD của mình.

1.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở

doanh nghiệp.

Để tiến hành hoạt động SXKD đòi hỏi mỗi DN phải c đủ một lƣợng

vốn nhất định và để duy trì hoạt động SXKD thì DN buộc phải bảo toàn vốn.

Đặc biệt, trong nền KTTT tồn tại nhiều thành phần kinh tế và sự cạnh tranh

gay gắt nhƣ hiện nay thì việc tổ chức huy động và sử dụng vốn c hiệu quả là

một vấn đề hết sức quan trọng. Đây là yếu tố c tính chất quyết định sự tồn tại

và phát triển của DN, đồng thời giúp DN khẳng định và giữ vững vị trí của

mình trong cạnh tranh. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn KD luôn là vấn đề mà

mỗi DN cần đặt lên hàng đầu, n xuất phát từ các lý do sau:

Thứ nhất, Vốn kinh doanh có vai trò đặc biệt quan trọng đối với các

doanh nghiệp.

Vốn kinh doanh đảm bảo cho sự hoạt động của DN diễn ra thƣờng

xuyên, liên tục. Trong quá trình SXKD phải kết hợp các yếu tố: Đối tƣợng lao

động, tƣ liệu lao động và sức lao động, muốn vậy buộc phải c một lƣợng vốn

tiền tệ nhất định để tăng thêm tài sản của DN. Nhƣ vậy, khi c một lƣợng vốn

nhất định, DN sẽ quyết định chiến lƣợc kinh doanh hợp lý nhất đem lại hiệu

quả hoạt động SXKD.

Vốn c vai trò định hƣớng cho hoạt động SXKD của DN. Ngày nay

khoa học kỹ thuật phát triển mạnh mẽ, trình độ trang thiết bị, máy m c ngày

càng cao làm cho năng suất lao động cao hơn đòi hỏi DN phải c lƣợng vốn

để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng này. N không chỉ c ý nghĩa giúp DN

chủ động hơn trong SXKD mà còn giúp DN chớp đƣợc thời cơ, tạo lợi thế

trong KD, nâng cao khả năng huy động các nguồn tài trợ, khả năng thanh toán

của DN đƣợc đảm bảo, DN c đủ tiềm lực để khắc phục những kh khăn, rủi

ro trong kinh doanh. Muốn vậy, DN cần phải c biện pháp thích hợp để nâng

cao hiệu quả sử dụng VKD.

Thứ hai, xuất phát từ mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận.

Trong nền kinh tế thị trƣờng mục tiêu hoạt động của các DN KD là lợi

nhuận. Các DN c quyền độc lập, tự chủ, tự chịu trách nhiệm và KD c lãi

trong khuôn khổ quy định của pháp luật; muốn thực hiện đƣợc điều đ đòi hỏi

các nhà quản trị tài chính DN phải quản lý tốt vốn ở các khâu của quá trình

SXKD, thực hiện nghiên cứu thị trƣờng, tổ chức tốt việc SX và tiêu thụ sản

phẩm, sau mỗi chu kỳ SX đồng vốn phải đƣợc bảo toàn và phát triển đồng thời

phải c lãi để tái đầu tƣ mở rộng SX.

Thứ ba, do tính cạnh tranh tất yếu trên thị trường đòi hỏi.

Ngày nay, sự cạnh tranh giữa các DN trên thị trƣờng ngày càng gay gắt

và quyết liệt. Do vậy, để dành ƣu thế trong cạnh tranh, đứng vững trên thị

trƣờng thì một trong những con đƣờng cơ bản nhất là nâng cao hiệu quả sử

dụng vốn. DN nào sử dụng vốn tốt hơn sẽ c hiệu quả KD cao, lợi nhuận cao

và c điều kiện trong phát triển KD.

Trong nền kinh tế thị trƣờng thì mỗi DN là một đơn vị tự chủ trong KD

và tự chịu trách nhiệm về kết quả SXKD của mình. Do đ , các DN phải c kế

hoạch sử dụng vốn c hiệu quả.

Mặt khác xuất phát từ tình hình thực tế hiện nay là các DN đều gặp kh

khăn trong vấn đề huy động vốn do cơ chế vay ngân hàng còn phức tạp. Nếu

DN làm ăn kém hiệu quả thì sẽ rơi vào tình trạng vỡ nợ, không c khả năng

chi trả. Do đ , DN bắt buộc phải quan tâm đến hiệu quả sử dụng vốn. Nâng

cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ đảm bảo an toàn về mặt tài chính cho DN.

1.2.3 Phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn trong Doanh nghiệp

1.2.3.1 Phương pháp so sánh

Là một trong hai phƣơng pháp đƣợc sử dụng phổ biến trong hoạt động

phân tích để xác định để xác định xu hƣớng, mức độ biến động của chỉ tiêu phân

tích để tiến hành so sánh và phân tích, giải quyết những vấn đề cơ bản nhƣ: Xác

định gốc để so sánh, xác định điều kiện so sánh và mục tiêu so sánh. Áp dụng

phƣơng pháp này cần phải đảm bảo các điều kiện so sánh đƣợc các chỉ tiêu tài

chính (thống nhất về thời gian, không gian, nội dung, tính chất và đơn vị tính

toán…) và theo mục đích phân tích mà xác định gốc so sánh. Gốc so sánh đƣợc

gọi là gốc về thời gian, kỳ phân tích đƣợc gọi là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch,

giá trị so sánh c thể đƣợc đo bằng giá trị tuyệt đối hoặc số bình quân, nội dung

so sánh c thể là:

So sánh giữa số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trƣớc để thấy rõ xu

hƣớng thay đổi về tài chính DN, đánh giá sự suy giảm hay tăng trƣởng trong

hoạt động SXKD để c biện pháp điều chỉnh trong thời kỳ tới.

So sánh giữa số liệu của DN và số liệu bình quân của ngành, của các DN

khác để đánh giá kết quả kinh doanh mình tốt hay xấu, hiệu quả hay không

hiệu quả.

So sánh chiều dọc để xem xét tỷ trọng của từng chỉ tiêu so với tổng thể,

so sánh chiều ngang của nhiều kỳ để thấy đƣợc sự biến động cả về số tƣơng

đối và số tuyệt đối của một chỉ tiêu nào đ qua các niên độ kế toán liên tiếp.

1.2.3.2 Phương pháp cân đối

Phƣơng pháp cân đối dựa trên cơ sở là sự cân bằng về lƣợng giữa hai

mặt của các yếu tố với quá trình kinh doanh. Ví dụ nhƣ giữa tài sản với nguồn

vốn hình thành; giữa các khoản phải thu và các khoản phải trả… Khác với

phƣơng pháp thay thế liên hoàn và phƣơng pháp số chênh lệch, phƣơng pháp

cân đối đƣợc sử dụng để tính mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố khi chúng

c quan hệ tổng với chỉ tiêu phân tích. Để tính ảnh hƣởng của nhân tố nào đ

chỉ việc tính chênh lệch giữa thực tế với kế hoạch (kỳ gốc) của bản thân nhân

tố đ mà không cần quan tâm đến các nhân tố khác.

1.2.3.3 Phương pháp thay thế liên hoàn

Phƣơng pháp thay thế liên hoàn hình thành để phục vụ cho việc tính

toán, xác định mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chỉ tiêu phân tích khi

giữa chúng c mối quan hệ phức tạp (quan hệ tích số; thƣơng số hoặc tích số

thƣơng số kết hợp với tổng số hiệu số)

1.2.3.4 Phương pháp phân tích chi tiết

Để đánh giá đƣợc phong phú, chính xác hơn các kết quả đạt đƣợc nhằm

ghi rõ thực chất hiện tƣợng và quá trình kinh tế, ngƣời ta c thể chi tiết kết

quả kinh doanh theo nhiều hƣớng khác nhau.

- Chi tiết theo các bộ phận (yếu tố) cấu thành chỉ tiêu. Với chi tiết này

nhằm thấy rõ kết cấu của các chỉ tiêu và vai trò ảnh hƣởng của từng bộ phận

đến chỉ tiêu.

Ví dụ: Tổng giá thành sản phẩm đƣợc tính chi tiết theo giá thành của

từng loại sản phẩm, trong mỗi loại sản phẩm giá thành đƣợc tính chi tiết theo

các yếu tố chi phí.

- Chi tiết theo thời gian: Các kết quả kinh doanh c thể là kết quả của

một quá trình trong từng khoảng thời gian nhất định. Mỗi khoảng thời gian

khác nhau chịu tác động của các nguyên nhân khác nhau. Việc phân tích chi

tiết kết quả kinh doanh theo thời gian (quý, tháng, tuần, ngày) sẽ giúp cho

doanh nghiệp đánh giá chính xác và đúng đắn kết quả sản xuất kinh doanh, từ

đ đề ra các biện pháp thiết thực trong từng khoảng thời gian.

Ví dụ:

+ Trong sản xuất: Số lƣợng sản phẩm sản xuất hoặc gia công đƣợc dự

kiến (lập kế hoạch) chi tiết cho từng ngày, tháng, quý.

+ Trong tiêu thụ: Số lƣợng sản phẩm tiêu thụ (Doanh thu tiêu thụ) đƣợc

chi tiết theo từng ngày, tháng, quý.

- Chi tiết theo địa điểm (phạm vi kinh doanh): kết quả kinh doanh c thể

do nhiều bộ phận theo phạm vi và địa điểm khác nhau tạo nên. Việc phân tích

chi tiết kết quả kinh doanh theo địa điểm sẽ giúp doanh nghiệp đánh giá đúng

đắn, cụ thể hơn kết quả công tác của từng bộ phận, từng phạm vi và địa điểm

khác nhau, nhằm khai thác mặt mạnh, mặt yếu kém của từng bộ phận và

phạm vi hoạt động khác nhau.

Ví dụ: Để đánh giá tình hình sai hỏng sản phẩm thuộc về bộ phận, phân

xƣởng nào chịu trách nhiệm tái chế lại.

1.2.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của

doanh nghiệp

Muốn tồn tại và phát triển buộc các DN phải luôn tìm cách để bảo toàn

vốn và sử dụng vốn kinh doanh c hiệu quả. Vì vậy, để đánh giá hiệu quả sử

dụng vốn ngƣời ta thƣờng so sánh tổng vốn đầu tƣ KD với doanh thu, lợi

nhuận và chi phí. Tuy nhiên, dù tính bằng cách nào thì cũng cần phải xuất

phát từ mục tiêu KD của DN, vì vậy hiệu quả sử dụng vốn phải đƣợc hiểu

bằng lợi nhuận tạo ra trên một đồng vốn. Mặt khác, hiệu quả sử dụng vốn

phải phản ánh mức độ thích nghi của DN với sự thay đổi của môi trƣờng bên

ngoài, phản ánh trình độ quản lý các hoạt động tài chính, khả năng cạnh tranh

của DN, nên hiệu quả sử dụng vốn còn đƣợc hiểu trên những g c độ, những

khía cạnh khác. Từ những lập luận trên c thể hiểu hiệu quả sử dụng vốn là sự

tối đa h a doanh thu, tối đa h a lợi nhuận trong sự tối thiểu h a chi phí. Hiểu

đúng bản chất hiệu quả sử dụng vốn, phân tích, đánh giá đúng hiệu quả sử

dụng vốn sẽ giúp cho DN tìm đƣợc biện pháp thích hợp để nâng cao hiệu quả

sử dụng vốn, nâng cao hiệu quả KD.

Dƣới đây là một số chỉ tiêu chủ yếu phản ánh hiệu quả sử dụng VKD

của DN.

1.2.4.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp

* Nhóm các chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời của vốn kinh doanh

- Vòng quay vốn kinh doanh:

Chỉ tiêu này phản ánh tốc độ luân chuyển VKD của DN trong kỳ. Chỉ

tiêu này càng cao, chứng tỏ VKD quay vòng càng nhanh và đƣợc sử dụng c hiệu

quả. Thực chất chỉ tiêu này n i lên hiệu suất sử dụng vốn (hay tài sản) của DN.

Doanh thu thuần trong kỳ Vòng quay VKD = VKD bình quân trong kỳ

- Tỷ suất lợi nhuận trước lãi vay và thuế trên VKD hay tỷ suất sinh lời

của tài sản (ROA – Return On Assets):

Chỉ tiêu này phản ánh khả năng sinh lời của tài sản hay VKD không tính

đến ảnh hƣởng của thuế TNDN và nguồn gốc của VKD. Chỉ tiêu này ngoài ý

nghĩa phản ánh trực tiếp hiệu quả sử dụng VKD của DN n còn đánh giá

đƣợc trình độ quản lý và sử dụng VKD của DN.

Lợi nhuận trƣớc lãi vay và thuế

Tỷ suất sinh lời của tài sản

=

x 100

(ROA)

Tài sản hoặc VKD bình quân trong kỳ

- Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên VKD (Tỷ suất sinh lời ròng của tài sản).

Chỉ tiêu này cho biết một đồng VKD bình quân tham gia vào hoạt động

SXKD của DN trong kỳ tạo ra đƣợc bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế.

Tỷ suất lợi nhuận Lợi nhuận sau thuế = X 100 sau thuế trên VKD VKD bình quân trong kỳ

Bên cạnh đ , c thể thấy rằng chỉ tiêu này chịu sự ảnh hƣởng của hai yếu

tố, đ là: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu (thể hiện sự kiểm soát chi

phí của DN) và vòng quay VKD hay tài sản (thể hiện hiệu suất sử dụng vốn

hay tài sản của DN). Điều này đƣợc cụ thể h a qua công thức thể hiện mối

quan hệ tƣơng tác giữa các chỉ tiêu này bằng phƣơng pháp phân tích Dupont:

Tỷ suất lợi nhuận Lợi nhuận sau thuế Doanh thu thuần

sau thuế trên = x x 100 Doanh thu thuần VKD bq trong kỳ VKD

Hoặc có thể viết như sau:

Tỷ suất lợi nhuận Tỷ suất lợi nhuận Vòng quay = X sau thuế trên VKD sau thuế trên doanh thu VKD

- Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu (ROE - Return On Equity).

Chỉ tiêu này phản ánh một đồng VCSH bình quân tham gia sử dụng

trong kỳ c thể tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế, tức là cho thấy hiệu

quả kinh doanh cuối cùng của DN.

Tỷ suất lợi nhuận VCSH Lợi nhuận sau thuế = x 100 Vốn CSH bình quân (ROE)

Cụ thể hơn n còn phản ánh một đồng doanh thu hoặc một đồng VKD

bình quân c thể tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế cho DN, thể hiện

qua phƣơng pháp phân tích Dupont sau:

LNST VKD bq LNST

ROE = VCSH bình X 100 = VKD bình X x 100 VCSH bq quân quân

Trong đó:

VKD bình quân 1 = VCSH bình quân 1- Hệ số nợ

Đƣợc gọi là thừa số VCSH và thể hiện mức độ sử dụng đòn bẩy tài chính

của doanh nghiệp.

Tỷ suất lợi nhuận VCSH Tỷ suất lợi nhuận Mức độ sử dụng = X (ROE) sau thuế trên VKD đòn bẩy TC

Hoặc:

Tỷ suất lợi Tỷ suất LNST Mức độ sử Vòng quay nhuận VCSH = trên doanh x x dụng đòn bẩy toàn bộ vốn (ROE) thu TC

* Nhóm các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán của doanh nghiệp

- Hệ số khả năng thanh toán hiện thời (hệ số khả năng thanh toán nợ

ngắn hạn)

Hệ số khả năng thanh toán hiện thời là mối quan hệ giữa TSNH và các

khoản nợ ngắn hạn.

Hệ số khả năng thanh toán hiện thời phản ánh khả năng chuyển đổi tài

sản thành tiền để trang trải các khoản nợ ngắn hạn. Vì thế, hệ số này cũng thể

hiện mức độ đảm bảo thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của DN. Nếu hệ số

này lớn hơn hoặc bằng 1 thì TSNH của DN đủ để đáp ứng cho việc thanh toán

các khoản nợ ngắn hạn.

Tài sản ngắn hạn Hệ số khả năng thanh toán hiện thời = Tổng nợ ngắn hạn

Nợ ngắn hạn là những khoản nợ phải trả trong khoảng thời gian dƣới

12 tháng bao gồm: Các khoản vay ngắn hạn, phải trả cho ngƣời bán, thuế phải

nộp NSNN, các khoản phải trả cho ngƣời lao động, nợ dài hạn đến hạn trả,

các khoản phải trả khác.

- Hệ số khả năng thanh toán nhanh:

Là một chỉ tiêu đánh giá chặt chẽ hơn khả năng thanh toán của DN, đƣợc

xác định bằng tài sản ngắn hạn trừ đi hàng tồn kho và chia cho số nợ ngắn

hạn. Ở đây, hàng tồn kho bị loại trừ ra, bởi lẽ trong TSNH, hàng tồn kho đƣợc

coi là loại tài sản c tính thanh khoản thấp hơn.

Tổng TS ngắn hạn – Hàng tồn kho Hệ số khả năng thanh toán nhanh = Tổng nợ ngắn hạn

Ngoài ra, để đánh giá sát hơn khả năng thanh toán của DN còn c thể sử

dụng chỉ tiêu hệ số thanh toán tức thời.

Tiền + Các khoản tƣơng đƣơng tiền Hệ số thanh toán tức thời = Nợ ngắn hạn

+ Tiền bao gồm: Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển.

+ Các khoản tƣơng đƣơng tiền: Các khoản đầu tƣ ngắn hạn về chứng

khoán và các khoản đầu tƣ ngắn hạn khác c thể dễ dàng chuyển đổi thành

tiền trong thời hạn 3 tháng và không gặp rủi ro lớn.

1.2.4.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định của doanh nghiệp

* Hiệu suất sử dụng vốn cố định:

Chỉ tiêu này phản ánh 1 đồng VCĐ bình quân tham gia sử dụng c thể

tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu thuần trong kỳ.

Doanh thu thuần trong kỳ Hiệu suất sử dụng VCĐ = Số VCĐ bình quân sử dụng trong kỳ

* Hiệu suất sử dụng TSCĐ:

Chỉ tiêu này phản ánh 1 đồng TSCĐ bình quân tham gia hoạt động

SXKD trong kỳ tạo ra bao nhiều đồng doanh thu thuần.

Doanh thu thuần trong kỳ Hiệu suất sử dụng TSCĐ = Nguyên giá TSCĐ bình quân trong kỳ

* Hệ số huy động VCĐ:

Phản ánh mức độ huy động VCĐ hiện c vào hoạt động kinh doanh

trong kỳ của DN.

Số VCĐ đang dùng trong hoạt động KD Hệ số huy động VCĐ trong kỳ = Số VCĐ hiện có của doanh nghiệp

* Hệ số hao mòn TSCĐ:

Chỉ tiêu này một mặt phản ánh mức độ hao mòn của TSCĐ trong DN.

Mặt khác, n phản ánh tổng quát tình trạng về năng lực còn lại của TSCĐ

cũng nhƣ VCĐ ở thời điểm đánh giá.

Số tiền khấu hao lũy kế ở thời điểm đánh giá Hệ số hao mòn TSCĐ = Nguyên giá TSCĐ ở thời điểm đánh giá

* Hàm lượng VCĐ:

Chỉ tiêu này phản ánh để tạo ra một đồng doanh thu thuần trong kỳ cần

c bao nhiêu đồng VCĐ.

Số VCĐ bình quân trong kỳ Hàm lƣợng VCĐ = Doanh thu thuần trong kỳ

* Kết cấu TSCĐ của doanh nghiệp:

Phản ánh quan hệ tỷ lệ giữa giá trị từng nh m, từng loại TSCĐ trong

tổng số giá trị TSCĐ tại thời điểm đánh giá.

1.2.4.3. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động của doanh nghiệp

a. Tốc độ luân chuyển VLĐ:

Là một chỉ tiêu chất lƣợng tổng hợp phản ánh trình độ tổ chức, quản lý

và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. N bao gồm các chỉ tiêu sau:

b. Số lần luân chuyển VLĐ:

Chỉ tiêu này phản ánh số lần luân chuyển VLĐ hay số vòng quay của VLĐ

thực hiện đƣợc trong một thời kỳ nhất định (thƣờng là 1 năm), đƣợc xác định

nhƣ sau:

Tổng mức luân chuyển VLĐ trong kỳ Số lần luân chuyển vốn lƣu động = VLĐ bình quân trong kỳ

VLĐ bình quân tháng, quý, năm đƣợc tính nhƣ sau:

VLĐ bình quân tháng = (VLĐ đầu tháng+ VLĐ cuối tháng)/2

VLĐ bình quân quý, năm = (VLĐ1/2+ VLĐ2 +....+VLĐn-1+ VLĐn/2)/(n-1).

Trong đ : VLĐ1,.. VLĐn : Vốn lƣu động hiện c vào đầu tháng.

Chỉ tiêu này càng lớn, chứng tỏ VLĐ của DN luân chuyển càng nhanh,

hoạt động tài chính càng tốt, DN cần ít vốn mà tỷ suất lợi nhuận lại cao.

c. Kỳ luân chuyển VLĐ:

Chỉ tiêu này phản ánh số ngày bình quân cần thiết để VLĐ thực hiện

đƣợc một làn luân chuyển hay độ dài thời gian một vòng quay của VLĐ ở

trong kỳ. Kỳ luân chuyển càng ngắn chứng tỏ VLĐ luân chuyển nhanh và

hiệu quả sử dụng VLĐ càng cao.

Số ngày trong kỳ Kỳ luân chuyển vốn lƣu động = Số lần luân chuyển VLĐ

Hoặc:

VLĐ bình quân x Số ngày trong kỳ Kỳ luân chuyển vốn lƣu động = Doanh thu thuần

d. Hàm lượng VLĐ (hay mức đảm nhiệm VLĐ).

Chỉ tiêu này phản ánh để c đƣợc 1 đồng doanh thu thuần tiêu thụ sản

phẩm thì phải chi ra bao nhiêu đồng VLĐ.

Chỉ tiêu này giảm chứng tỏ DN đã tiết kiệm đƣợc VLĐ trong quá trình

sử dụng.

VLĐ bình quân trong kỳ Hàm lƣợng vốn lƣu động = Doanh thu thuần trong kỳ

e. Mức tiết kiệm VLĐ do tăng tốc độ luân chuyển vốn:

Chỉ tiêu này phản ánh số VLĐ c thể tiết kiệm đƣợc do tăng tốc độ luân

chuyển VLĐ ở kỳ so sánh (kỳ kế hoạch) so với kỳ gốc (kỳ báo cáo).

V ( ) = x (K - K ) = -

Trong đó:

+ V ( ) : Số VLĐ c thể tiết kiệm (-) hay phải tăng thêm (+) do ảnh

hƣởng của tốc độ luân chuyển VLĐ kỳ so sánh với kỳ kế hoạch.

+ M : Tổng mức luân chuyển VLĐ kỳ so sánh (kỳ kế hoạch).

+ K , K : Kỳ luân chuyển vốn kỳ so sánh, kỳ gốc.

+ L , L : Số lần luân chuyển VLĐ kỳ so sánh, kỳ gốc.

f. Số vòng quay hàng tồn kho:

Số vòng quay hàng tồn kho là số lần mà hàng h a lƣu kho luân chuyển

trong kỳ. Số vòng quay hàng tồn kho đƣợc xác định theo công thức:

Giá vốn hàng bán Số vòng quay hàng tồn kho = Số hàng tồn kho bình quân trong kỳ

g. Kỳ thu tiền trung bình:

Là một hệ số hiệu suất hoạt động KD của DN, phản ánh độ dài thời gian

thu tiền bán hàng của DN kể từ lúc xuất giao hàng cho đến khi thu đƣợc tiền

bán hàng.

Kỳ thu tiền trung bình phản ánh số ngày cần thiết để thu đƣợc các khoản

phải thu, đồng thời cũng phản ánh hiệu quả việc quản lý các khoản phải thu

và chính sách tín dụng của DN thực hiện với khách hàng của mình. Vì vậy,

chỉ tiêu này càng nhỏ, số vòng quay càng lớn, tốc độ luân chuyển vốn tăng,

khả năng bị chiếm dụng vốn thấp, hiệu quả sử dụng vốn tăng và ngƣợc lại.

360 Kỳ thu tiền bình quân = Vòng quay các khoản phải thu

Hoặc:

Số dƣ bình quân các khoản phải thu Kỳ thu tiền bình quân = x 360 Doanh thu thuần

Tóm lại, toàn bộ hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn trên

đây là cơ sở quan trọng để nhìn nhận, đánh giá mặt mạnh, mặt yếu về tình

hình tổ chức, quản lý và sử dụng vốn n i riêng và tình hình tài chính n i

chung của DN, để đánh giá đƣợc thực trạng hiệu quả sử dụng VKD của DN.

1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của

doanh nghiệp

Trong nền kinh tế thị trƣờng biểu hiện của VKD rất phong phú và đa dạng.

VKD luôn vận động không ngừng, chuyển từ hình thái này sang hình thái khác.

Quá trình vận động của VKD chịu tác động của nhiều nhân tố cả chủ quan lẫn

khách quan.

1.3.1. Nhóm nhân tố chủ quan

Hiệu quả sử dụng vốn của DN thể hiện qua năng lực tạo ra giá trị SX,

doanh thu và khả năng sinh lời của vốn, do đ n chịu ảnh hƣởng trực tiếp

của các nhân tố sau:

- Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp: Chiến lƣợc thể hiện phƣơng

hƣớng quy mô của một tổ chức trong dài hạn, chiến lƣợc sẽ mang lại lợi thế

cho tổ chức thông qua việc sắp xếp tối ƣu các nguồn lực trong một môi

trƣờng cạnh tranh nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trƣờng và các nhà đầu tƣ.

Một chiến lƣợc kinh doanh hợp lý sẽ đem lại hiệu quả cao trong SXKD n i

chung và trong việc sử dụng vốn n i riêng. Chiến lƣợc KD liên quan tới việc

làm thế nào một DN c thể cạnh tranh thành công trên một thị trƣờng cụ thể.

N liên quan đến các quyết định chiến lƣợc về lựa chọn sản phẩm, đáp ứng

nhu cầu khách hàng, giành lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ khác, khai

thác và tạo ra các cơ hội mới, trên cơ sở đ làm tăng doanh thu, giảm chi phí,

tăng vòng quay vốn, từ đ g p phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

- Trình độ tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất: Muốn tổ chức sử dụng vốn

c hiệu quả thì bộ máy tổ chức quản lý, tổ chức SX phải thực sự c trình độ,

c năng lực, bộ máy phải gọn nhẹ, hoạt động nhịp nhàng, đồng bộ, hiệu quả.

Trình độ quản lý là yếu tố quan trọng bậc nhất quyết định đến hoạt động

SXKD của DN n i chung và việc tổ chức sử dụng VKD n i riêng.

- Nhân tố con người - lực lượng lao động trong doanh nghiệp.

Ngƣời lao động là nhân tố quyết định trong việc đảm bảo sử dụng vốn c

hiệu quả trong doanh nghiệp. Một DN c trong tay một đội ngũ cán bộ, công

nhân c năng lực, trình độ cao, giàu kinh nghiệm làm việc, khả năng nắm vững

những công nghệ hiện đại, c tính sáng tạo... sẽ đem lại hiệu quả kinh doanh

cho DN và ngƣợc lại. Bên cạnh đ , với một đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý c

đủ năng lực, khả năng, DN sẽ xây dựng cho mình một phƣơng án KD tốt nhất,

biết tận dụng triệt để nguồn lực sẵn c , xây dựng mối quan hệ tốt với khách

hàng, bạn hàng... tạo đƣợc một bộ máy làm việc từ trên xuống dƣới đoàn kết, ăn

ý và c hiệu quả. Ngoài ra, trình độ quản lý về mặt tài chính hết sức quan trọng,

quy trình hạch toán của DN c phù hợp, số liệu kế toán c chính xác thì quyết

định tài chính của của ngƣời lãnh đạo của DN mới c cơ sở khoa học. Việc thu

chi phải rõ ràng, đúng tiến độ, kịp thời, tiết kiệm mới nâng cao đƣợc hiệu quả sử

dụng vốn cho DN. Việc quản lý hàng tồn kho, quản lý khâu sản xuất, tiêu thụ

cũng hết sức quan trọng g p phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho DN.

- Uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp: Uy tín và thƣơng hiệu là kết

quả của cả một quá trình DN phấn đấu để trở nên c tên tuổi và giữ gìn uy tín

đ trên thị trƣờng. Uy tín và thƣơng hiệu mạnh là những tài sản vô hình c giá

trị lớn trong việc duy trì và mở rộng quan hệ làm ăn, đồng thời cũng là một

vật đảm bảo trong các quan hệ tín dụng. Thông qua đ , DN c các điều kiện

thuận lợi để ổn định nguồn cung cấp các yếu tố SX, tăng doanh thu, tăng lợi

nhuận và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

1.3.2. Nhóm nhân tố khách quan

Là yếu tố bên ngoài nhƣng đ ng vai trò quan trọng, c ảnh hƣởng trực

tiếp tới hiệu quả sử dụng vốn của DN.

- Chính sách kinh tế vĩ mô của Nhà nước: Trong điều kiện nền KTTT,

các DN đƣợc quyền chủ động trong việc huy động và sử dụng VKD, chủ

động trong việc lựa chọn ngành nghề KD…Tuy nhiên, để đảm bảo sự ổn định

và phát triển bền vững, nền kinh tế cần c sự điều tiết của Nhà nƣớc thông

qua các chính sách vĩ mô và công cụ luật pháp. Sự ổn định về chính sách kinh

tế sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho DN sử dụng VKD hiệu quả. Các chính sách

kinh tế vĩ mô của Nhà nƣớc c tác động trực tiếp đến huy động và sử dụng

vốn của DN gồm: Chính sách thuế, chính sách lãi suất, chính sách tỷ giá,

chính sách tiền tệ, các chính sách về đầu tƣ…

- Sự phát triển của khoa học công nghệ: Sự tiến bộ của khoa học công

nghệ sẽ kéo theo những hao mòn vô hình về TSCĐ đồng thời g p phần quan

trọng nâng cao trình độ quản lý điều hành DN. Do đ , đòi hỏi DN phải quan

tâm đến nhân tố này để bảo toàn VKD và quản lý, điều hành DN hiệu quả.

- Thị trường của doanh nghiệp: Bất kỳ một DN nào hoạt động trong điều

kiện hiện nay cũng đều chịu tác động của thị trƣờng. Nếu hoạt động của DN

mà không đƣợc thị trƣờng chấp nhận thì DN đ coi nhƣ không tồn tại. Vậy

yếu tố nào đảm bảo cho DN đƣợc xã hội công nhận. C rất nhiều yếu tố

nhƣng yếu tố không thể thiếu đƣợc phải kể đến là vốn của DN.

Doanh nghiệp mạnh hay yếu, c khả năng cạnh tranh đƣợc với các loại

hình DN khác hay không thì phần lớn là bắt đầu từ nguồn vốn mà ra. Vốn

giúp cho DN bƣớc vào hoạt động, thì song song với n là nhân tố quyết định

sự tồn tại của DN - đ là thị trƣờng. Thị trƣờng tác động đến cả đầu ra và đầu

vào của DN. Nếu thị trƣờng ổn định sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho DN có

nhiều cơ hội hội nhập vào xu thế toàn cầu hoá. Ngƣợc lại nếu thị trƣờng biến

động thƣờng xuyên liên tục sẽ gây kh khăn cho DN nhƣ: sự biến động về giá

cả, sự tiêu thụ hàng hoá, sự thay đổi nhu cầu của các tác nhân thị trƣờng...

cuối cùng là tác động đến chi phí của DN, mà hiệu quả sử dụng vốn là yếu tố

đƣợc xem xét và quan tâm hàng đầu đối với nhà quản lý.

Mặt khác, thị trƣờng còn đ ng vai trò là nơi tái tạo nguồn vốn để doanh

nghiệp thực hiện tái SXKD mở rộng trên cơ sở đẩy mạnh hiệu quả hoạt động

KD của DN.

- Rủi ro trong kinh doanh: Trong quá trình hoạt động SXKD, DN c thể

gặp phải những rủi ro bất thƣờng nhƣ: Nợ kh đòi, khủng hoảng tài chính,

tiền tệ, suy thoái kinh tế hay các rủi ro về thiên nhiên, biến đổi khí hậu…c

thể gây thiệt hại dẫn đến mất vốn cũng nhƣ ảnh hƣởng đến hoạt động SXKD

của DN, từ đ c thể làm giảm hiệu quả sử dụng VKD.

Nhƣ vậy, các nh m nhân tố trên ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng VKD

của DN theo cả hai hƣớng. Vì vậy, nhà quản lý cần quan tâm nghiên cứu

những nhân tố này để c thể đƣa ra những biện pháp hợp lý và đúng hƣớng

nhằm thúc đẩy những tác động tích cực và hạn chế những ảnh hƣởng tiêu cực

để nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng VKD của DN.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1

Doanh nghiệp - đơn vị kinh tế cơ sở c vị trí rất quan trọng trong nền

kinh tế quốc dân, nơi trực tiếp tạo ra những sản phẩm, hàng h a, dịch vụ cho

xã hội. Sự ra đời, tồn tại và phát triển của doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều

yếu tố, trong đ vốn kinh doanh là yếu tố cơ bản. Sử dụng vốn kinh doanh đạt

hiệu quả cao là yêu cầu quan trọng, điều kiện cần thiết cho sự phát triển bền

vững của mỗi doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trƣờng hiện nay.

Do yêu cầu quản lý, vốn kinh doanh cần thiết phải đƣợc phân loại theo

những tiêu thức nhất định, nhƣ: theo đặc điểm chu chuyển của vốn; theo quan

hệ sở hữu vốn; theo thời gian huy động và sử dụng vốn; theo phạm vi huy

động. Các doanh nghiệp khác nhau thì việc phân loại vốn và nội dung biểu

hiện của vốn cũng khác nhau; song mọi doanh nghiệp đều quan tâm tới nâng

cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Để c cơ sở xem xét, đánh giá hiệu quả

sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp, bƣớc đầu luận văn đã xác định

khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, các chỉ tiêu đánh giá và các nhân

tố ảnh hƣởng tới hiệu quả sử dụng VKD. Những nội dung trên là cơ sở để

luận văn nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn

kinh doanh tại Tổng công ty 36 - CTCP ở chƣơng tiếp theo.

CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH

TẠI TỔNG CÔNG TY 36 – CTCP

2.1. Tổng quan về Tổng công ty 36 - CTCP

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty.

Tên đầy đủ bằng tiếng Việt: TỔNG CÔNG TY 36 - CTCP

Loại hình doanh nghiệp: Công ty Cổ phần

Tên giao dịch viết bằng tiếng Anh: 36 CORPORATION – JSC

Tên viết tắt bằng tiếng Anh: CORP 36

Trụ sở đặt tại: Số 141 Hồ Đắc Di, phƣờng Nam Đồng, quận Đống Đa,

thành phố Hà Nội.

Điện thoại: (84-4)35332472

Fax: (84-4)35332472

Website: http://tongcongty36.com

Email: tongcongty36@tongcongty36.com

Vốn điều lệ: 936.000.000.000 đồng (Chín trăm ba mƣơi sáu tỷ đồng)

 Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty

Tiền thân của Tổng công ty 36 ngày nay là Xí nghiệp Xây dựng Công

trình 36 đƣợc thành lập vào ngày 04/4/1996. Kế tiếp đ , vào tháng 03/2006 Bộ

Quốc phòng quyết định nâng cấp Xí nghiệp Xây dựng Công trình 36 trở thành

Công ty TNHH MTV Đầu tƣ Xây lắp Thƣơng mại 36. Đây là mô hình thí điểm

Công ty TNHH MTV đầu tiên trong Quân đội, đánh dấu bƣớc trƣởng thành

trong quá trình phát triển của thƣơng hiệu 36.

Bƣớc vào thời kỳ hội nhập, để cùng phù hợp với tình hình phát triển của

đất nƣớc, Quân đội cùng với sự phát triển vƣợt bậc và lớn mạnh không ngừng

của Công ty 36, ngày 23/8/2011 Bộ trƣởng Quốc phòng đã ký quyết định số

3036/QĐ-BQP về việc thành lập Tổng công ty 36 hoạt động theo hình thức

Công ty mẹ - Công ty con trên cơ sở tổ chức lại Công ty TNHH MTV Đầu tƣ

Xây lắp và Thƣơng mại 36.

Tiếp theo những bậc thang trên con đƣờng phát triển, thực hiện chủ

trƣơng của Chính phủ về tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nƣớc, để hội nhập kinh

tế thế giới, một lần nữa Tổng công ty 36 lại tiên phong là doanh nghiệp đầu tiên

trong Quân đội đi trƣớc đ n đầu thực hiện cổ phần h a Công ty mẹ để từng

bƣớc đổi mới, nâng cao khả năng điều hành, hoàn thiện mô hình quản lý

chuyên nghiệp, đảm bảo tính minh bạch, tƣ duy tự chủ, sáng tạo để thích ứng

với thời đại mới. Ngày 22/2/2016 Thủ tƣớng Chính phủ đã ra quyết định

280/QĐ-TTg phê duyệt phƣơng án cổ phần Công ty mẹ Tổng công ty 36 thành

Tổng công ty 36 – CTCP. Ngày 25/5/2016, Tổng công ty 36-CTCP đã tổ chức

thành công Đại hội đồng cổ đông lần thứ nhất và chính thức bƣớc vào hoạt

động theo mô hình Công ty cổ phần kể từ ngày 01/7/2016.

Trải qua hơn 24 năm xây dựng, phát triển và trƣởng thành, Tổng công ty

36 đã c những bƣớc phát triển vƣợt bậc. Tài sản của Xí nghiệp 36 từ chỗ con

số âm nợ và lỗ 34 tỷ đồng (khi đồng chí Nguyễn Đăng Giáp về nhận Giám đốc

Xí nghiệp 36 ngày 23/9/2003) đến nay tổng tài sản của Tổng công ty lên đến

6.000 tỷ VND. Doanh thu năm 2016 đạt gần 4.000 tỷ VND. Từ chỗ tên gọi 36

chƣa đƣợc biết tới ngày nay, Tổng Công ty 36 đƣợc mọi ngƣời biết đến nhƣ là

tên của một thƣơng hiệu nổi tiếng, c uy tín cao trong lĩnh vực xây dựng ở Việt

Nam và Quốc tế.Trong những năm qua, Tổng công ty đã thi công nhiều công

trình trọng điểm mang tầm cỡ quốc gia, c ý nghĩa chiến lƣợc, phức tạp về kỹ

thuật, áp dụng công nghệ mới, và đã về đích thắng lợi, đúng tiến độ và đạt hiệu

quả cao. Một số công trình tiêu biểu đ là: Hội trƣờng Bộ Quốc Phòng, Nhà

làm việc các Ban Đảng, Đập Thuỷ lợi Môn Sơn, Nhà máy thuỷ điện Khe Bố,

Bản Vẽ, Nhà ga sân bay quốc tế Nội bài, Toà nhà B6 Giảng Võ, Khách sạn 5

sao Bộ Quốc Phòng, Đƣờng Đông Trƣờng Sơn, Đƣờng tuần tra biên giới… và

một số dự án tại nƣớc bạn Lào nhƣ: Trƣờng PTDT nội trú tỉnh Hủaphăn (Nƣớc

Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào, Trung Tâm Văn h a Việt Nam tại Lào…).

Từ một Xí nghiệp quy mô nhỏ, nợ đọng 34 tỷ đồng, chỉ hơn sáu năm đổi

mới, Tổng Công ty 36 đã đƣợc nhận dƣợc nhiều danh hiệu nhƣ Cúp vàng

„Doanh nghiệp tiêu biểu Việt Nam‟ Cúp vàng thƣơng hiệu và nhãn hiệu, Giải

thƣởng Doanh nghiệp Hội nhập và Phát triển, ISO vàng tiêu biểu và cá nhân

Đồng chí Tổng Giám đốc Nguyễn Đăng Giáp đƣợc Nhà nƣớc phong tặng danh

hiệu Anh Hùng Lao Động. Ngày nay, 36 đã là tên của một thƣơng hiệu nổi

tiếng, c uy tín cao trong lĩnh vực xây dựng Việt Nam và nƣớc bạn Lào.

Với chiến lƣợc kinh doanh: “Đầu tƣ liên tục, khắc phụ kh khăn, đoàn kết

lập công, mở rộng thị phần, giành thƣơng hiệu mới” cùng với phƣơng châm:

“Đa dạng về sản phẩm, đẳng cấp về công nghệ, tỏa sáng về văn h a, hiện đại

về thiết bị, năng động về quản lý, hài hòa các mối quan hệ”, và thực hiện tiêu

chí 5 mạnh: “Mạnh về tài chính, mạnh về nguồn nhân lực, mạnh về năng lực

điều hành, mạnh về năng lực thiết bị, mạnh về khả năng kinh doanh đa năng

mang tính chuyên nghiệp cao”. Trải qua 20 năm xây dựng, phát triển, và

trƣởng thành, Tổng công ty 36 đã đạt đƣợc nhiều thành tích xuất sắc trong thực

hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng đơn vị và đƣợc Đảng, Nhà nƣớc, Quân đội

trao tặng nhiều danh hiệu cao quý.

Bƣớc sang thời kỳ hoạt động theo mô hình Công ty cổ phần và thời kỳ

Đổi mới, dƣới sự lãnh đạo của Hội đồng Quản trị, Ban điều hành, đứng đầu là

Đại tá, Anh hùng Lao động Nguyễn Đăng Giáp, thƣơng hiệu 36 ngày càng

đƣợc tỏa sáng bởi chữ “Tâm và Tầm.” Tổng công ty 36 một lần nữa khẳng

định: “Chúng tôi sẽ đến đƣợc những nơi cần đến”, vƣơn xa hơn nữa trên thị

trƣờng Việt Nam và khu vự, xứng danh với vị thế của đơn vị Anh hùng. Tất cả

chúng tôi hành động để đạt đƣợc Tầm nhìn: “Trở thành đơn vị dẫn đầu trong

lĩnh vực đầu tƣ phát triển hạ tầng ở Việt Nam vào năm 2025”

 Chức năng của Tổng Công ty.

- Xây dựng thi công, giám sát các Công trình, nhập, bảo quản và xuất vật

liệu theo đúng quy trình.

- Mở rộng nguồn vốn, quản lý sử dụng và tạo nguồn vốn c hiệu quả bảo

toàn và phát triển vốn theo chế độ quản lý tài chính và của Nhà nƣớc và quy

định của BQP.

- Trực tiếp quản lý, thực hiện công tác giáo dục chính trị, tuyên truyền và

hƣớng dẫn về đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, hoàn thành xuất

sắc nhiệm vụ đƣợc giao.

- Đảm bảo chăm lo đời sống cho cán bộ, nhân viên, ngƣời lao động về

vật chất và tinh thần theo đúng Luật Lao động, chế độ chính sách của Nhà

nƣớc và quy định của quân đội.

- Làm tròn nghĩa vụ kinh tế đối với Nhà nƣớc, thực hiện đầy đủ các

khoản thuế và các nghĩa vụ đ ng g p khác theo quy định của Nhà nƣớc và

BQP.

- Bảo vệ môi trƣờng sinh thái, giữ gìn an ninh trật tự xã hội tại các công

trình nơi Tổng Công ty xây dựng và hoàn thành công việc, nhiệm vụ của mình.

2.1.2 Đặc điểm sản xuất kinh doanh của Công ty

2.1.2.1. Ngành nghề lĩnh vực kinh doanh của Công ty

Kể từ khi thành lập cho đến nay, công ty luôn tập trung vào lĩnh vực mũi

nhọn là thi công các công trình công nghiệp, dân dụng, giao thông trên khắp

lãnh thổ Việt Nam. Và hiện nay công ty đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực kinh

doanh chính nhƣ sau:

- Xây dựng nhà các loại

- Xây dựng công trình đƣờng sắt và đƣờng bộ

- Xây dựng công trình công ích

- Xây dựng công trình kỹ thuật dân dụng khác

- Lắp đặt hệ thống điện, hệ thống thông gi , thi công lắp đặt thang máy

- Bán và cho thuê máy m c thiết bị

- Xây dựng thủy lợi, thủy điện

- Khai thác mỏ và vật liệu xây dựng

- Cung cấp bê tông thƣơng phẩm

- Đầu tƣ kinh doanh Bất động sản

- Tƣ vấn thiết kế công trình

2.1.2.2. Đặc điểm quy trình công nghệ

Quy trình sản xuất thi công của Công ty tuân theo trình tự sau:

+ Nhận thầu thông qua đấu thầu hoặc giao thầu trực tiếp.

+ Ký hợp đồng xây dựng với chủ đầu tƣ công trình (Bên A).

+ Trên cơ sở hồ sơ thiết kế và hợp đồng xây dựng đã đƣợc ký kết, Công

ty tổ chức quá trình sản xuất thi công để tạo ra sản phẩm (công trình hoặc

hạng mục công trình)

+ Công trình đƣợc hoàn thành dƣới sự giám sát của chủ đầu tƣ công

trình về mặt kỹ thuật và tiến độ thi công.

+ Bàn giao công trình hoàn thành và thanh quyết toán hợp đồng xây

dựng với chủ đầu tƣ.

2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý

Bộ máy quản lý tổ của Tổng công ty Tổ chức theo mô hình trực tuyến -

chức năng. Mỗi phòng ban thực hiện một chức năng khác nhau và đƣợc quản

lý điều hàng bởi Tổng Giám đốc. Các ph Tổng Giám đốc phụ trách giúp việc

cho Tổng Giám Đốc. Các Công ty con trực thuộc hạch toán phụ thuộc qua

Tổng Công ty và đều c Giám đốc công ty do Tổng Công ty bổ nhiệm quản lý

và chịu trách nhiệm trƣớc Tổng Công ty.

ĐẠI HỘI ĐỒNG CỔ ĐÔNG

HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ BAN KIỂM SOÁT

BAN TỔNG GIÁM ĐỐC

Phòng Chính trị

Phòng pháp Văn Phòng Chế Phòng KH Đấu thầu Ban QLDA các dự án BĐS

Phòng Tổ chức lao động

Cty 36.30

Phòng Tài chính kế toán

Cty 36.62 Cty 36.32 Cty 36.63 Cty 36.66 Cty 36.65 Cty 36.64

Cty 36.68 Cty 36.69 Cty 36.72 Cty 36.67 Chi nhánh Lào

Cty TNHH BOT 36.71 TT Bom mìn 20

Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy quản lý của Tổng Công ty 36

(Nguồn: Phòng TCLĐ tổng công ty 36)

Cụ thể cơ cấu tổ chức của Tổng Công ty 36 - CTCP bao gồm:

- Đại hội đồng cổ đông:

Đại hội đồng cổ đông là cơ quan c thẩm quyền cao nhất của Công ty, c

quyền quyết định những vẫn đề thuộc nhiệm vụ và quyền hạn đƣợc Luật pháp

và Điều lệ Công ty quy định.

- Hội đồng quản trị:

Hội đồng quản trị là cơ quan quản trị của Công ty, c toàn quyền nhân

danh Công ty để quyết định các vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của

Công ty, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông. Hội

đồng quản trị thƣờng xuyên giám sát hoạt động kinh doanh, hoạt động kiểm

soát nội bộ và hoạt động quản lý rủi ro của Công ty. Hội đồng quản trị của

Công ty dự kiến gồm 05 ngƣời do Đại hội đồng cổ đông bầu ra.

- Ban kiểm soát:

Ban kiểm soát là cơ quan kiểm tra, giám sát toàn diện mọi hoạt động của

Công ty theo quy định tại Điều 123 Luật doanh nghiệp số 60/2005/QH11

ngày 29/11/2005 của Quốc hội nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Ban kiểm soát thẩm định báo cáo tài chính hàng năm, kiểm tra từng vấn

đề cụ thể liên quan đến hoạt động tài chính khi xét thấy cần thiết hoặc theo

quyết định của đại hội đồng cổ đông hoặc theo yêu cầu của cổ đông lớn. Ban

kiểm soát báo cáo Đại hội đồng cổ đông về tính chính xác, trung thực và hợp

pháp của chứng từ, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính và hoạt động của hệ

thống kiểm soát nội bộ.

Ban kiểm soát của Công ty 03 ngƣời do Đại hội đồng cổ đông bầu ra.

- Ban TGĐ là ngƣời chịu trách nhiệm trƣớc pháp luật về hoạt động sản

xuất kinh doanh, là ngƣời điều hành quản lý toàn Tổng Công ty.

- Kế toán trƣởng kiêm Trƣởng phòng Tài chính - Kế toán

- Các phòng ban chức năng gồm: Phòng Kế hoạch đấu thầu, Phòng Tổ

chức lao động, Phòng Chính Trị, Phòng Tài chính Kế toán, Phòng pháp chế,

Văn phòng.

- Các đơn vị trực thuộc:

+ Công ty 36.30; 36.32; 36.62; 36.63; 36.64; 36.65; 36.66; 36.67; 36.68;

36.72; 36.97; Ban ĐH 36.25

+ Công ty Tƣ vấn Thiết kế 36.69.

+ Trung tâm Bom mìn 20.

+ Ban Quản lý Dự án B6 Bất động sản

+ Chi nhánh Lào.

- Tổng Công ty 36 c các Công ty Cổ phần, trách nhiệm hữu hạn: Công

ty cổ phần 36.66, Công ty Cổ phần 36.62, Công ty TNHH BOT 36.71

Ngoài ra Tổng công ty 36 còn liên doanh liên kết với một số Công ty

nhƣ: Công ty cổ phần 36.55, Công ty TNHH BOT Quốc lộ 6, Công ty cổ

phần 36.64

Hiện nay Tổng Công ty c gần 10.000 lao động với 2.000 cán bộ quản lý

có trình độ chuyên môn kỹ thuật từ trung cấp trở lên và nhiều thợ lành nghề

các loại.

2.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn của Công ty

2.1.4.1. Nhóm nhân tố chủ quan

Hiệu quả sử dụng vốn của DN thể hiện qua năng lực tạo ra giá trị SX,

doanh thu và khả năng sinh lời của vốn, do đ n chịu ảnh hƣởng trực tiếp

của các nhân tố sau:

- Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp: Chiến lƣợc thể hiện phƣơng

hƣớng quy mô của một tổ chức trong dài hạn, chiến lƣợc sẽ mang lại lợi thế

cho tổ chức thông qua việc sắp xếp tối ƣu các nguồn lực trong một môi

trƣờng cạnh tranh nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trƣờng và các nhà đầu tƣ.

Với chiến lƣợc kinh doanh: “Đầu tƣ liên tục, khắc phục kh khăn, đoàn kết lập

công, mở rộng thị phần, giành thƣơng hiệu mới” cùng với phƣơng châm: “Đa

dạng về sản phẩm, đẳng cấp về công nghệ, tỏa sáng về văn h a, hiện đại về

thiết bị, năng động về quản lý, hài hòa các mối quan hệ”. Tổng công ty 36 đã

và đang tiếp tục xây dựng cho mình một chiến lƣợc kinh doanh phù hợp với

mô hình doanh nghiệp cổ phần và phù hợp với tình hình kinh tế xã hội hiện tại.

- Trình độ tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất: Tại tổng công ty 36 bộ máy

lãnh đạo từ Tổng công ty xuống dƣới các công ty con đều đƣợc lãnh đạo bởi

những con ngƣời tấm huyết, c trình độ và kinh nghiệp trong lĩnh vực quản lý,

tuổi đời trung bình của ngƣời lao động của Tổng công ty là 40 tuổi. Với độ tuổi

này thì các cán bộ công nhân viên trong công ty đều c kinh nghiệm về quản lý

và kỹ thuật tốt. Ngoài ra Tổng công ty cũng duy trì, chú trọng đến khâu tuyển

dụng và đạo tào cán bộ trẻ c phẩm chất, năng lực chuyên môn tốt để kế cận

trong tƣơng lai. Trình độ quản lý là yếu tố quan trọng bậc nhất quyết định đến

hoạt động SXKD của DN n i chung và việc tổ chức sử dụng VKD n i riêng.