1
KHOA LUẬT
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
LÊ THỊ THU
“QUAN HỆ KẾT HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI Ở VIỆT NAM
TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP QUỐC TẾ”
LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT QUỐC TẾ
HÀ NỘI – NĂM 2007
2
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
1- Tính cấp thiết của đề tài
2- Mục đích nghiên cứu
3- Phạm vi nghiên cứu
4- Phương pháp nghiên cứu
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUAN HỆ KẾT
HÔN CÓ YẾU TỐ NƢỚC NGOÀI
1.1. Khái niệm quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài
1.1.1. Khái niệm kết hôn
1.1.2. Yếu tố nước ngoài trong quan hệ kết hôn
1.1.3.Khái niệm pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước
ngoài
1.1.4. Đặc trưng pháp lý quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài
1.1.4.1. Đối tượng điều chỉnh
1.1.4.2. Phương pháp điều chỉnh
1.2. Các nguyên tắc điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài
1.2.1. Các nguyên tắc chung điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước
ngoài
1.2.2. Các nguyên tắc chuyên biệt điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố
nước ngoài
1.3. Nguồn pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước
ngoài
1.3.1. Pháp luật trong nước
1.3.2. Điều ước quốc tế
1.3.3. Tập quán quốc tế
1.3.4. Mối quan hệ giữa các loại nguồn điều chỉnh quan hệ kết hôn có
yếu tố nước ngoài
1.4. Quá trình phát triển của pháp luật Việt Nam điều chỉnh quan hệ
3
kết hôn có yếu tố nước ngoài
1.4.1. Giai đoạn trước đổi mới và hội nhập quốc tế
1.4.2. Giai đoạn đổi mới và hội nhập quốc tế
CHƢƠNG 2: NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH ĐIỀU
CHỈNH QUAN HỆ KẾT HÔN CÓ YẾU TỐ NƢỚC NGOÀI Ở VIỆT NAM
2.1. Quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành điều chỉnh quan hệ
kết hôn có yếu tố nước ngoài
2.1.1. Giải quyết xung đột pháp luật về điều kiện kết hôn có yếu tố
nước ngoài
2.1.2. Giải quyết xung đột pháp luật về hình thức kết hôn có yếu tố
nước ngoài
2.1.3. Thẩm quyền giải quyết quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài
2.2. Quy định của Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết điều chỉnh
quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài
2.2.1. Giải quyết xung đột pháp luật về điều kiện kết hôn có yếu tố
nước ngoài
2.2.2. Giải quyết xung đột pháp luật về hình thức kết hôn có yếu tố
nước ngoài
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN
THIỆN PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH QUAN HỆ KẾT HÔN CÓ YẾU TỐ
NƢỚC NGOÀI
3.1. Tình hình kết hôn có yếu tố nước ngoài ở Việt Nam
3.1.1. Thực trạng kết hôn có yếu tố nước ngoài
3.1.2. Thực trạng pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước
ngoài ở Việt Nam
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có
yếu tố nước ngoài ở Việt Nam
3.2.1. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật Việt Nam điều chỉnh quan hệ kết
hôn có yếu tố nước ngoài
4
3.2.2. Kiến nghị mở rộng việc ký kết các Điều ước quốc tế điều chỉnh
quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài
3.2.3. Kiến nghị trong quản lý nhà nước về quan hệ kết hôn có yếu tố
nước ngoài
5
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Hiện nay, xu thế hội nhập quốc tế là tất yếu, cấp thiết đang được các
quốc gia trên thế giới quan tâm và Việt Nam chúng ta cũng không nằm ngoài
xu thế đó. Nhờ có hội nhập quốc tế nên việc giao lưu văn hóa, kinh tế, xã hội
giữa các nước diễn ra rất sôi nổi không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn
góp phần làm các quan hệ xã hội của mỗi nước ngày càng phong phú và đa
dạng. Việt Nam chúng ta đã và đang hội nhập quốc tế nên các quan hệ xã hội
cũng rất phát triển. Một trong những quan hệ xã hội khá phát triển phải kể đến
quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài, nhất là quan hệ kết hôn
có yếu tố nước ngoài ngày càng được mở rộng. Trong quá trình giao lưu, trao
đổi giữa các nền văn hóa, kinh tế, xã hội, thông qua các hình thức làm việc,
học tập, nghiên cứu và sinh sống công dân của mỗi nước hòa nhập vào cuộc
sống của cộng đồng mình đang sinh sống, hiểu và tiếp nhận phong tục, tập
quán của nhau và đã đi đến quan hệ kết hôn.
Cùng với sự phát triển của các quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài,
Đảng và Nhà nước ta đã đổi mới chính sách, pháp luật góp phần quan trọng
vào quá trình giao lưu dân sự quốc tế điều chỉnh các quan hệ xã hội nói chung
và quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài nói riêng. Cụ thể, để điều chỉnh quan
hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, Nhà nước đã ban hành các văn bản pháp
luật: Luật hôn và gia đình 1986; Pháp lệnh hôn nhân và gia đình giữa công
dân Việt Nam với người nước ngoài 1993 và văn bản mới nhất là Luật hôn
nhân và gia đình Việt Nam năm 2000 và các văn bản hướng dẫn thi hành:
Nghị định số 68/2002/NĐ - CP ngày 10/7/2003 của Chính Phủ qui định chi
tiết thi hành một số điều của Luật hôn nhân và gia đình 2000 về quan hệ hôn
nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài; Nghị định số 69/NĐ - CP ngày
21/7/2006 của Chính Phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
68/2002/NĐ - CP ngày 10/7/2003 của Chính Phủ qui định chi tiết thi hành
một số điều của Luật hôn nhân và gia đình 2000 về quan hệ hôn nhân và gia