i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của tôi.Các số liệu
và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được
dùng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Trần Văn Dũng
ii
LỜI CẢM ƠN
Báo cáo này là kết quả nghiên cứu về sự ảnh hưởng của BĐKH đến phân bố
của một số loài vượn có phân bố ở Việt Nam. Nhân dịp hoàn thành luận văn, tác giả
xin gửi lời cảm ơn tới Ban Giám hiệu Trường Đại học Lâm nghiệp, Phòng Đào tạo
Sau đại học, các thầy cô giáo trong Khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trường đã
tạo điều kiện và giúp đỡ tác giả thực hiện đề tài.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS.Vũ Tiến Thịnh,
người Thầy đã trực tiếp, tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, và giúp đỡ tác giả về chuyên
môn và kinh nghiệm nghiên cứu và thu thập tài liệu trong suốt quá trình thực hiện
luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn TS.Nguyễn Đắc Mạnh, Ths. Giang Trọng
Toàn đã góp ý cho luận văn được hoàn chỉnh hơn. Đồng thời, tác giả xin cảm ơn
các Thầy, cô trong Bộ môn Động vật rừng, khoa QLTNR&MT đã tạo điều kiện tốt
nhất cho tác giả thực hiện đề tài.
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến tất cả bạn bè, người thân và
đồng nghiệp đã giúp đỡ tác giả cả về vật chất lẫn tinh thần trong quá trình thực hiện
đề tài. Đó là nguồn cổ vũ lớn lao đối với tác giả.
Mặc dù tác giả đã nỗ lực làm việc, nhưng do thời gian thực hiện đề tài còn nhiều
hạn chế, khối lượng nghiên cứu lớn, nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót nhất
định. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến xây dựng của các nhà khoa học,
bạn bè, đồng nghiệp để bản luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 4 năm 2016
Tác giả
Trần Văn Dũng
iii
MụC LụC
Trang
Trang phụ bìa
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... vi
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................... ix
ĐẶT VẤN ĐỀ ......................................................................................................... 1
Chương 1TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................................. 3
1.1. Họ Vượn - Hylobatidae .................................................................................... 3
1.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của BĐKH tới vùng phân bố của các loài động vật
hoang dã và với các loài Vượn................................................................................. 7
1.3. Mô hình ổ sinh thái ........................................................................................... 8
1.4. Mô hình Entropy cực đại (MaxEnt) trong xây dựng bản đồ phân bố của các
loài ........................................................................................................................ 10
1.5. Dữ liệu về khí hậu và các kịch bản biến đổi khí hậu........................................ 12
Chương 2MỤC TIÊU - NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......... 15
2.1. Mục tiêu ......................................................................................................... 15
2.1.1. Mục tiêu chung ............................................................................................ 15
2.1.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................ 15
2.2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 15
2.2.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 15
2.2.2. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 15
2.3. Nội dung nghiên cứu ...................................................................................... 15
2.4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 16
2.4.1. Cách tiếp cận ............................................................................................... 16
2.4.2. Thu thập, kế thừa tài liệu ............................................................................. 16
iv
2.4.3. Thu thập dữ liệu phân bố ............................................................................. 17
2.4.4. Dữ liệu về môi trường (biến khí hậu) ........................................................... 18
2.4.5. Xử lý số liệu ................................................................................................ 20
Chương 3ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU ................................................ 25
3.1. Điều kiện tự nhiên của Việt Nam .................................................................... 25
3.1.1. Khu vực Tây Bắc ......................................................................................... 28
3.1.2. Khu vực Bắc Trung Bộ ................................................................................ 29
3.1.3. Khu vực Tây Nguyên ................................................................................... 31
3.1.4. Khu vực Đông Nam Bộ ............................................................................... 32
3.2. Điều kiện tự nhiên của CHDCND Lào ............................................................ 33
3.3. Điều kiện tự nhiên của Campuchia ................................................................. 35
Chương 4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ............................................................... 37
4.1. Ảnh hưởng của BĐKH đến vùng phân bố của loài Vượn đen má trắng ........... 37
4.1.1. Dữ liệu về sự có mặt của loài Vượn đen má trắng (Nomascus leucogenys
Ogilby, 1840) ........................................................................................................ 37
4.1.2. Mô phỏng vùng phân bố thích hợp của loài Vượn đen má trắng ở thời điểm
hiện tại .................................................................................................................. 45
4.1.3. Mức độ thay đổi vùng phân bố thích hợp của loài VĐMT theo các kịch bản
biến đổi khí hậu ..................................................................................................... 48
4.1.4. Mức độ thay đổi vùng phân bố phù hợp của loài VĐMT ở Việt Nam .......... 58
4.1.5. Mức độ ưu tiên trong bảo tồn VĐMT của các khu rừng đặc dụng ở Việt Nam..... 66
4.2. Ảnh hưởng của BĐKH đến vùng phân bố của loài Vượn má vàng phía nam .. 67
4.2.1. Dữ liệu về sự có mặt của loài Vượn má vàng phía nam (Nomascus gabriellae
(Thomas, 1909) ..................................................................................................... 67
4.2.2. Mô phỏng vùng phân bố thích hợp của loài VMVPN ở thời điểm hiện tại ... 73
4.2.3. Mức độ thay đổi vùng phân bố thích hợp của loài VMVPN theo các kịch bản
biến đổi khí hậu ..................................................................................................... 75
4.2.4. Mức độ thay đổi vùng phân bố thích hợp của loài VMVPN ở Việt Nam ...... 84
v
4.2.5. Mức độ ưu tiên trong bảo tồn VMVPN của các khu rừng đặc dụng ở Việt
Nam có loài VMVPN cư trú .................................................................................. 92
4.3. Sử dụng mô hình ổ sinh thái nghiên cứu vùng phân bố thích hợp của một số
loài Vượn tại Việt Nam ......................................................................................... 93
KẾT LUẬN – TỒN TẠI – KIẾN NGHỊ ................................................................ 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC