BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
PHẠM THÚY VÂN
THẾ CHẤP, CẦM CỐ PHƢƠNG TIỆN GIAO
THÔNG CƠ GIỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH CÀ MAU: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 60380107
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS, TS Võ Trí Hảo
TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017
I
LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên: Phạm Thúy Vân – mã số học viên: 7701251118A, là học viên lớp Cao
học luật Khóa 25, chuyên ngành Luật Kinh tế, Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế
TP. Hồ Chí Minh, là tác giả của Luận văn thạc sĩ luật học với đề tài “Thế chấp, cầm
cố phương tiện giao thông cơ giới đường bộ trên địa bàn tỉnh Cà Mau: Thực trạng
và giải pháp” (Sau đây gọi tắt là “Luận văn”).
Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung được trình bày trong Luận văn này là kết
quả nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của người hướng dẫn
khoa học. Trong Luận văn có sử dụng, trích dẫn một số ý kiến, quan điểm khoa học
của một số tác giả. Các thông tin này đều được trích dẫn nguồn cụ thể, chính xác và
có thể kiểm chứng. Các số liệu, thông tin được sử dụng trong Luận văn là hoàn toàn
khách quan và trung thực.
Học viên thực hiện
Phạm Thúy Vân
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận về phƣơng tiện giao thông cơ giới đƣờng bộ5
1.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại, tính chất của thế chấp tài sản .......................... 5
1.1.1. Khái niệm thế chấp tài sản ...................................................................... 5
1.1.2. Đặc điểm của thế chấp tài sản .................................................................. 5
1.1.2.1. Là tài sản thuộc quyền sở hữu của bên thế chấp ................................ 5
1.1.2.2. Bên thế chấp không phải chuyển giao tài sản thế chấp cho bên nhận thế
chấp ................................................................................................................... 5
1.1.2.3. Tài sản thế chấp có thể giao cho người thứ ba giữ nếu như có thỏa
thuận ................................................................................................................. 8
1.1.2.4. Tài sản thế chấp có thể dùng để bảo đảm thực hiện nhiều nghĩa vụ .. 8
1.1.3. Phân loại tài sản thế chấp ........................................................................ 9
1.1.3.1. Tài sản thế chấp là bất động sản ....................................................... 10
1.1.3.2. Tài sản thế chấp là động sản ............................................................. 10
1.1.3.3. Tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất .............................................. 10
1.1.4. Phân loại thế chấp .................................................................................. 11
1.1.5 Tính chất của thế chấp tài sản ................................................................ 12
1.2. Khái niệm, đặc điểm, phân loại, tính chất của cầm cố tài sản .......................... 13
1.2.1. Khái niệm cầm cố tài sản ......................................................................... 13
1.2.2. Đặc điểm cầm cố tài sản ......................................................................... 14
1.2.3. Phân loại tài sản cầm cố ........................................................................ 16
1.2.4. Phân loại cầm cố ..................................................................................... 16
1.2.5. Tính chất cầm cố tài sản ......................................................................... 16
1.3. Đặc điểm của thế chấp, cầm cố phƣơng tiện giao thông cơ giới đƣờng bộ . 17
1.3.1. Đặc điểm của thế chấp phương tiện giao thông cơ giới đường bộ ........... 17
1.3.2. Đặc điểm của cầm cố phương tiện giao thông cơ giới đường bộ .............. 20
1.4. Vai trò và rủi ro của thế chấp phương tiện giao thông cơ giới đường bộ ..... 22
1.4.1. Vai trò của thế chấp ................................................................................... 22
phương tiện giao thông cơ giới đường bộ ............................................................... 22
1.4.2. Rủi ro của thế chấp phương tiện giao thông cơ giới đường bộ ................ 23
1.4.2.1. Rủi ro cho chủ thể nhận thế chấp là các NHTM ............................... 23
1.4.2.2. Rủi ro đối với các tổ chức phi tín dụng như các cơ sở kinh doanh
dịch vụ cầm đồ, các cơ sở cầm đồ làm ăn phi pháp và các cá nhân hành nghề
tự do ................................................................................................................ 36
1.4.2.3 Rủi ro cho bên thế chấp ...................................................................... 36
1.5. Vai trò và rủi ro của cầm cố phƣơng tiện giao thông cơ giới đƣờng bộ . 37
1.5.1. Vai trò của cầm cố PTGTCG ĐB ........................................................... 37
1.5.2. Rủi ro của cầm cố PTGTCG ĐB ............................................................ 38
1.5.2.1. Rủi ro cho chủ thể nhận cầm cố ........................................................ 38
1.5.2.2. Rủi ro cho bên cầm cố ....................................................................... 40
1.5.2.3. Rủi ro cho người mua phương tiện là tài sản cầm cố tại cơ sở kinh
doanh cầm đồ ................................................................................................. 40
Chƣơng 2: Thực trạng thế chấp, cầm cố phƣơng tiện giao thông cơ giới
đƣờng bộ trên địa bàn tỉnh Cà Mau và giải pháp .............................................. 42
2.1. Thế chấp ........................................................................................................ 42
2.1.1. Thế chấp tại ngân hàng .......................................................................... 42
2.1.1.1. Mục đích ............................................................................................ 42
a. Quy định pháp luật ............................................................................... 42
b. Thực tiễn .............................................................................................. 43
c. Bất cập ................................................................................................. 44
d. Giải pháp ............................................................................................. 44
2.1.1.2. Điều kiện ............................................................................................ 45
a. Quy định pháp luật .............................................................................. 45
b. Thực tiễn .............................................................................................. 46
c. Bất cập ................................................................................................. 48
d. Giải pháp ............................................................................................. 48
2.1.1.3. Quy trình ............................................................................................ 49
a. Quy định pháp luật .............................................................................. 49
b. Thực tiễn .............................................................................................. 49
c. Bất cập ................................................................................................. 52
d. Giải pháp ............................................................................................. 53
2.1.1.4. Hồ sơ ................................................................................................. 53
a. Quy định pháp luật .............................................................................. 53
b. Thực tiễn .............................................................................................. 55
c. Bất cập .................................................................................................. 56
d. Giải pháp .............................................................................................. 57
2.1.1.5. Lãi suất .............................................................................................. 57
a. Quy định pháp luật ............................................................................... 57
b. Thực tiễn .............................................................................................. 58
c. Bất cập .................................................................................................. 59
d. Giải pháp .............................................................................................. 60
2.1.2. Thế chấp ngoài ngân hàng ..................................................................... 60
2.2. Cầm cố ........................................................................................................... 61
2.2.1. Mục đích .................................................................................................. 61
a. Quy định pháp luật ..................................................................................... 61
b. Thực tiễn ..................................................................................................... 62
c. Bất cập. ....................................................................................................... 63
d. Giải pháp .................................................................................................... 64
2.2.2. Điều kiện cầm cố ..................................................................................... 66
a. Quy định pháp luật ..................................................................................... 66
b. Thực tiễn ..................................................................................................... 68
c. Bất cập ........................................................................................................ 68
d. Giải pháp .................................................................................................... 68
2.2.3. Quy trình ................................................................................................. 69
a. Quy định pháp luật ..................................................................................... 69
b. Thực tiễn ..................................................................................................... 70
c. Bất cập ........................................................................................................ 72
d. Giải pháp .................................................................................................... 74
2.2.4. Hồ sơ ........................................................................................................ 74
a. Quy định pháp luật ..................................................................................... 74
b. Thực tiễn ..................................................................................................... 75
c. Bất cập ........................................................................................................ 75
d. Giải pháp .................................................................................................... 75
2.2.5. Lãi suất .................................................................................................... 76
a. Quy định pháp luật ..................................................................................... 76
b. Thực tiễn ..................................................................................................... 77