(cid:30)(cid:132)I H¯C TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N

TR(cid:215)˝NG (cid:30)(cid:132)I H¯C S(cid:215) PH(cid:132)M

(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)o0o(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)

TR(cid:134)N TH(cid:192) THU HO(cid:128)I

T(cid:157)NH MINIMAX V(cid:128) T(cid:157)NH COFINITE C(cid:213)A M˘(cid:30)UN

(cid:30)¨I (cid:30)˙NG (cid:30)I(cid:151)U (cid:30)(cid:192)A PH(cid:215)(cid:204)NG

TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N, N(cid:139)M 2018

LU(cid:138)N V(cid:139)N TH(cid:132)C S(cid:158) TO(cid:129)N H¯C

(cid:30)(cid:132)I H¯C TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N

TR(cid:215)˝NG (cid:30)(cid:132)I H¯C S(cid:215) PH(cid:132)M

(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)o0o(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)

TR(cid:134)N TH(cid:192) THU HO(cid:128)I

T(cid:157)NH MINIMAX V(cid:128) T(cid:157)NH COFINITE C(cid:213)A M˘(cid:30)UN

(cid:30)¨I (cid:30)˙NG (cid:30)I(cid:151)U (cid:30)(cid:192)A PH(cid:215)(cid:204)NG

Ng(cid:160)nh: (cid:30)⁄i sŁ v(cid:160) l(cid:254) thuy‚t sŁ

M¢ sŁ: 8 46 01 04

C¡n bº h(cid:247)(cid:238)ng d¤n khoa h(cid:229)c:

PGS.TS. Nguy„n V«n Ho(cid:160)ng

TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N, N(cid:139)M 2018

i

LU(cid:138)N V(cid:139)N TH(cid:132)C S(cid:158) TO(cid:129)N H¯C

L˝I CAM (cid:30)OAN

T(cid:230)i xin cam (cid:31)oan r‹ng c¡c k‚t qu£ nghi¶n cøu trong lu“n v«n n(cid:160)y l(cid:160) trung th(cid:252)c v(cid:160) kh(cid:230)ng tr(cid:242)ng l(cid:176)p v(cid:238)i c¡c (cid:31)• t(cid:160)i kh¡c. T(cid:230)i xin cam (cid:31)oan m(cid:229)i s(cid:252) gi(cid:243)p (cid:31)(cid:239) cho vi»c th(cid:252)c hi»n lu“n v«n n(cid:160)y (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc c£m (cid:236)n v(cid:160) c¡c th(cid:230)ng tin tr‰ch d¤n trong lu“n v«n (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc ch¿ rª ngu(cid:231)n gŁc.

Th¡i Nguy¶n, ng(cid:160)y 16 th¡ng 08 n«m 2018

T¡c gi£

Trƒn Th(cid:224) Thu Ho(cid:160)i

ii

X¡c nh“n cıa tr(cid:247)(cid:240)ng khoa chuy¶n m(cid:230)n X¡c nh“n cıa c¡n bº h(cid:247)(cid:238)ng d¤n khoa h(cid:229)c

L(cid:237)i c£m (cid:236)n

Lu“n v«n (cid:31)(cid:247)æc ho(cid:160)n th(cid:160)nh v(cid:160)o th¡ng 04/2018 d(cid:247)(cid:238)i s(cid:252) h(cid:247)(cid:238)ng d¤n cıa PGS. TS. Nguy„n V«n Ho(cid:160)ng. T(cid:230)i xin (cid:31)(cid:247)æc b(cid:160)y t(cid:228) lÆng k‰nh tr(cid:229)ng v(cid:160) bi‚t (cid:236)n s¥u s›c t(cid:238)i thƒy, nhœng b(cid:160)i h(cid:229)c qu(cid:254) gi¡ tł trang gi§y v(cid:160) c£ nhœng b(cid:160)i h(cid:229)c trong cuºc sŁng thƒy d⁄y gi(cid:243)p t(cid:230)i t(cid:252) tin h(cid:236)n v(cid:160) tr(cid:247)(cid:240)ng th(cid:160)nh h(cid:236)n nhi•u.

T(cid:230)i xin c£m (cid:236)n PhÆng (cid:30)(cid:160)o T⁄o - (cid:30)⁄i h(cid:229)c S(cid:247) Ph⁄m Th¡i nguy¶n (cid:31)¢ t⁄o

(cid:31)i•u ki»n (cid:31)” t(cid:230)i ho(cid:160)n th(cid:160)nh s(cid:238)m kh(cid:226)a h(cid:229)c.

T(cid:230)i xin b(cid:160)y t(cid:228) lÆng bi‚t (cid:236)n t(cid:238)i t§t c£ c¡c thƒy c(cid:230) (cid:240) (cid:30)⁄i h(cid:229)c Th¡i Nguy¶n v(cid:160) c¡c thƒy (cid:240) Vi»n to¡n v(cid:238)i nhœng b(cid:160)i gi£ng (cid:31)ƒy nhi»t th(cid:160)nh v(cid:160) t¥m huy‚t, xin c£m (cid:236)n c¡c thƒy c(cid:230) (cid:31)¢ lu(cid:230)n quan t¥m v(cid:160) gi(cid:243)p (cid:31)(cid:239) t(cid:230)i trong suŁt qu¡ tr…nh h(cid:229)c t“p, t⁄o (cid:31)i•u ki»n cho t(cid:230)i tham gia c¡c buŒi seminar v(cid:160) c¡c l(cid:238)p h(cid:229)c ngo(cid:160)i ch(cid:247)(cid:236)ng tr…nh.

T(cid:230)i xin c£m (cid:236)n t§t c£ c¡c anh, em v(cid:160) b⁄n b– (cid:31)¢ (cid:31)ºng vi¶n gi(cid:243)p (cid:31)(cid:239) t(cid:230)i

nhi»t t…nh trong qu¡ tr…nh h(cid:229)c v(cid:160) l(cid:160)m lu“n v«n.

T(cid:230)i xin (cid:31)(cid:247)æc gßi c£m (cid:236)n t(cid:238)i t§t c£ th(cid:160)nh vi¶n trong gia (cid:31)…nh (cid:31)¢ t⁄o (cid:31)i•u

iii

ki»n cho t(cid:230)i (cid:31)(cid:247)æc h(cid:229)c t“p, nghi¶n cøu v(cid:160) ho(cid:160)n th(cid:160)nh lu“n v«n.

M(cid:246)c l(cid:246)c

L(cid:237)i cam (cid:31)oan ii

L(cid:237)i c£m (cid:236)n iii

M(cid:240) (cid:31)ƒu 1

5 Ch(cid:247)(cid:236)ng 1 Ki‚n thøc chu'n b(cid:224)

5 1.1 I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 1.2 M(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) M(cid:230)(cid:31)un Artin . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 1.3 Bi”u di„n thø c§p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 1.4 M(cid:230)(cid:31)un Ext . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 1.5 M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ch(cid:247)(cid:236)ng 2 Chi•u hœu h⁄n b“c 1 v(cid:160) t‰nh minimax cıa m(cid:230)(cid:31)un

15 (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

15 2.1 M(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite . . . . . . . . . . . . . . . . .

19 2.2 Chi•u hœu h⁄n b“c mºt v(cid:160) t‰nh ch§t minimax . . . . . . . . . . .

27 Ch(cid:247)(cid:236)ng 3 Chi•u hœu h⁄n b“c 2 v(cid:160) t‰nh Lasker y‚u

27 3.1 M(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite . . . . . . . . . . . . . . . .

35 3.2 Chi•u hœu h⁄n b“c hai v(cid:160) t‰nh ch§t Lasker y‚u . . . . . . . . . .

K‚t lu“n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

T(cid:160)i li»u tham kh£o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

39

iv

41

M(cid:240) (cid:31)ƒu

M l(cid:160) R - m(cid:230)(cid:31)un kh¡c 0. V(cid:238)i mØi sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m i cho tr(cid:247)(cid:238)c, ta c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un

Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether (c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224)), I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160)

(cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng thø i cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i gi¡ l(cid:160) i(cid:31)¶an I (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a

H i

Exti

R(R/I n, M ).

I(M ) = lim−→

n≥1

b(cid:240)i A. Grothendieck (xem [11] ho(cid:176)c [8]) nh(cid:247) sau:

C¡c t‰nh ch§t c(cid:236) b£n v• l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng c(cid:226) th” xem th¶m

trong cuŁn s¡ch [8].

Mºt (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) quan tr(cid:229)ng trong (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng l(cid:160) "Nguy¶n l(cid:254)

(cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng - to(cid:160)n c(cid:246)c cho chi•u hœu h⁄n cıa c¡c m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a

ph(cid:247)(cid:236)ng" (xem [10, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1] - b(cid:160)i b¡o cıa G. Faltings) ph¡t bi”u: "V(cid:238)i mºt

(Mp) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i

IRp

i ≤ r v(cid:160) m(cid:229)i p ∈ Spec R n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I(M ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh

sŁ nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng r (cid:31)¢ cho, c¡c Rp-m(cid:230)(cid:31)un H i

v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ r".

C(cid:226) mºt d⁄ng tr…nh b(cid:160)y kh¡c cho ph¡t bi”u cıa nguy¶n l(cid:254) (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng -

to(cid:160)n c(cid:246)c cıa Faltings m(cid:160) ta quan t¥m (cid:240) (cid:31)¥y, li¶n quan (cid:31)‚n s(cid:252) kh¡i qu¡t h(cid:226)a

chi•u hœu h⁄n fI(M ) cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i I, trong (cid:31)(cid:226)

fI(M ) := inf{i ∈ N | H i

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh},

(†)

(cid:240) (cid:31)¥y ta quy (cid:247)(cid:238)c r‹ng inf(∅) = ∞. Khi (cid:31)(cid:226)

0 :R H i

fI(M ) := inf{i ∈ N | I (cid:42)

I(M ) }

= inf{i ∈ N | I nH i

I(M ) (cid:54)= 0 v(cid:238)i m(cid:229)i n ∈ N};

1

(cid:113)

(cid:31)(cid:231)ng th(cid:237)i l(cid:243)c (cid:31)(cid:226) nguy¶n l(cid:254) (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng - to(cid:160)n c(cid:246)c cıa Faltings (cid:31)(cid:247)æc cho (cid:240) c(cid:230)ng

fI(M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Spec R}

= inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/ p ≥ 0},

thøc sau (cid:31)¥y:

(xem [8, 9.6.2]). Nguy¶n l(cid:254) n(cid:160)y ch¿ ra mŁi li¶n h» giœa ch¿ sŁ (cid:31)ƒu ti¶n m(cid:160) c¡c

m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i gi¡ l(cid:160) i(cid:31)¶an b§t k… kh(cid:230)ng hœu h⁄n sinh

v(cid:160) ch¿ sŁ (cid:31)(cid:226) cho c¡c m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u khi chuy”n qua (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng h(cid:226)a t⁄i

c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ tr¶n v(cid:160)nh c(cid:236) s(cid:240).

N«m 2013, Bahmanpour-Naghipour-Sedghi (xem [4]) (cid:31)¢ gi(cid:238)i thi»u kh¡i

I (M ), (cid:31)(cid:247)æc x¡c (cid:31)(cid:224)nh

ni»m chi•u hœu h⁄n b“c n cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i I k‰ hi»u l(cid:160) f n

b(cid:240)i c(cid:230)ng thøc:

f n I (M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim(R/ p) ≥ n}.

((cid:63))

I (M ) l(cid:160) sŁ nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng ho(cid:176)c l(cid:160) ∞ v(cid:160) ta c(cid:226) f 0

I (M ) = fI(M ).

Ch(cid:243) (cid:254) r‹ng f n

Tł (cid:31)(cid:226) mºt c¥u h(cid:228)i t(cid:252) nhi¶n (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:176)t ra l(cid:160) t…m hi”u t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi

(cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i chi•u hœu h⁄n b“c 1, b“c 2 cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i I. Chflng

I (M ) = inf{i ∈ N | H i f 1

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax} v(cid:160)

I (M ) = inf{i ∈ N | H i f 2

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u}

h⁄n c¡c ph¡t bi”u sau (cid:31)¥y

c(cid:226) (cid:31)(cid:243)ng hay kh(cid:230)ng? K‚t qu£ ch‰nh cıa Bahmanpour-Naghipour-Sedghi trong

b(cid:160)i b¡o [4] l(cid:160) tr£ l(cid:237)i cho hai c¥u h(cid:228)i tr¶n. C(cid:246) th” k‚t qu£ thø nh§t cıa h(cid:229)

(cid:31)¢ chøng minh (cid:31)(cid:247)æc r‹ng sŁ nguy¶n i nh(cid:228) nh§t (cid:31)” H i

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I (M ) (xem (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8); k‚t qu£ ch‰nh thø hai cıa h(cid:229)

2

minimax b‹ng v(cid:238)i sŁ f 1

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker

l(cid:160) ch¿ ra r‹ng sŁ nguy¶n i nh(cid:228) nh§t sao cho H i

I (M ) khi R l(cid:160) v(cid:160)nh nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (xem (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.3).

y‚u b‹ng v(cid:238)i f 2

C(cid:230)ng c(cid:246) (cid:31)” h(cid:229) chøng minh k‚t qu£ ch‰nh thø nh§t n¶u tr¶n l(cid:160) (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254)

sau (cid:31)¥y:

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.1]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an

I (M )

I (M ) v(cid:160) H f 1

I

I(M ) l(cid:160) (M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax. I (M )

(M ), th… R-m(cid:230)(cid:31)un

I

I (M )

(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.

cıa R v(cid:160) M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I

minimax v(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1 H(cid:236)n nœa, v(cid:238)i mØi m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 1 HomR(R/I, H f 1

Kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite trong (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) tr¶n (cid:31)(cid:247)æc gi(cid:238)i thi»u b(cid:240)i R.

R(R/I, M ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh

Hartshorne n«m 1970 (xem [12]) v(cid:160) (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a nh(cid:247) sau: R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) I-cofinite n‚u Supp(M ) ⊆ V (I) v(cid:160) Exti

v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

Mºt trong c¡c c(cid:230)ng c(cid:246) (cid:31)” chøng minh k‚t qu£ ch‰nh thø hai cıa

Bahmanpour-Naghipour-Sedghi [4] l(cid:160) (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) d(cid:247)(cid:238)i (cid:31)¥y:

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.2]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, M l(cid:160)

H 0

(M ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM )

I (M ), . . . , H t−1

I

mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) t ≥ 1 l(cid:160) mºt sŁ nguy¶n sao cho c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ t

m(cid:160) dim(R/p) > 1. Khi (cid:31)(cid:226), c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.

v(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H t

Tł nhœng k‚t qu£ tr¶n Bahmanpour-Naghipour-Sedghi [4] (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)a ra c¡c

h» qu£ cıa (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) 2, (cid:31)(cid:226) l(cid:160) mºt sŁ m(cid:240) rºng cho c¡c k‚t qu£ cıa Bahmanpour-

Naghipour trong [7], Delfino-Marley trong [9] v(cid:160) K. I. Yoshida trong [19] (cid:31)Łi

3

v(cid:238)i mºt v(cid:160)nh Noether t(cid:242)y (cid:254).

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3. [4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.3] Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, M

I(M )

l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh sao cho dim(M/IM ) ≤ 1. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H t

l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i sŁ nguy¶n.

Mºt k‚t qu£ ch‰nh kh¡c nœa trong b(cid:160)i b¡o [4] (cid:31)(cid:226) l(cid:160): N‚u (R, m) l(cid:160)

R(R/I, H i

I (M )

I(M )) l(cid:160) Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i I (M ) v(cid:160) v(cid:238)i m(cid:229)i j ≥ 0. H(cid:236)n nœa, v(cid:238)i mØi m(cid:230)(cid:31)un con Lasker y‚u N cıa (M )/N ) c(cid:244)ng l(cid:160) Lasker y‚u

(M ), th… ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H f 3

i < f 3 H f 3 I (M ) I

I

v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng Noether (cid:31)ƒy (cid:31)ı, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un Extj

(xem (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.6).

Tł c¡c k‚t qu£ nghi¶n cøu (cid:31)¢ thu (cid:31)(cid:247)æc cıa Bahmanpour-Naghipour-

Sedghi nh(cid:247) tr¶n (cid:31)¥y, (cid:31)•u (cid:31)(cid:247)a (cid:31)‚n b(cid:160)i to¡n xem x†t v(cid:238)i (cid:31)i•u ki»n n(cid:160)o (cid:31)” cho

I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n khi i = f j

I (M ) (chflng h⁄n v(cid:238)i j = 1, 2, 3).

t“p hæp AssR(H i

M(cid:246)c (cid:31)‰ch ch‰nh cıa lu“n v«n n(cid:160)y l(cid:160) tr…nh b(cid:160)y l⁄i chi ti‚t c¡c k‚t qu£

nh(cid:247) (cid:31)¢ n¶u tr¶n, c¡c ki‚n thøc n(cid:160)y d(cid:252)a tr¶n b(cid:160)i b¡o ch‰nh l(cid:160) b(cid:160)i b¡o [4]:

K. Bahmanpour, R. Naghipour and M. Sedghi, Minimaxness and Cofinite

properties of local cohomology modules, Communications in Algebra, Vol. 41

(2013), Pp. 2799-2814. (DOI: 10. 1080/00927872.2012.662709). B¶n c⁄nh (cid:31)(cid:226)

(cid:31)” vi»c tr…nh b(cid:160)y (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)ƒy (cid:31)ı v(cid:160) rª (cid:254) h(cid:236)n, lu“n v«n tham kh£o th¶m nhi•u

ki‚n thøc (cid:240) b(cid:160)i b¡o [5], [6], [7], [17],. . . ; v(cid:160) c¡c cuŁn s¡ch [8] v(cid:160) [15].

Lu“n v«n (cid:31)(cid:247)æc bŁ c(cid:246)c l(cid:160)m ba ch(cid:247)(cid:236)ng. Ch(cid:247)(cid:236)ng 1 tr…nh b(cid:160)y nhœng ki‚n

thøc c(cid:236) s(cid:240) cƒn thi‚t (cid:31)” tr…nh b(cid:160)y chøng minh c¡c nºi dung ch‰nh cıa lu“n v«n.

Ch(cid:247)(cid:236)ng 2 tr…nh b(cid:160)y v• chi•u hœu h⁄n b“c 1 cıa m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)Łi v(cid:238)i i(cid:31)¶an I

trong mŁi li¶n h» v(cid:238)i t‰nh ch§t minimax cıa m(cid:230)(cid:31)un. Ch(cid:247)(cid:236)ng 3 cıa lu“n v«n

t“p trung tr…nh b(cid:160)y v• chi•u hœu h⁄n b“c 2 cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i i(cid:31)¶an I v(cid:160) t‰nh ch§t

4

Lasker y‚u cıa m(cid:230)(cid:31)un.

Ch(cid:247)(cid:236)ng 1

Ki‚n thøc chu'n b(cid:224)

— ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y ta lu(cid:230)n gi£ thi‚t R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224). C¡c ki‚n

1.1

I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t

thøc (cid:240) ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y (cid:31)(cid:247)æc tr…nh b(cid:160)y d(cid:252)a v(cid:160)o c¡c cuŁn s¡ch [8] v(cid:160) [15].

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.1.1 (I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t). Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un, p l(cid:160) i(cid:31)¶an

nguy¶n tŁ cıa v(cid:160)nh R. Khi (cid:31)(cid:226) p (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t cıa M

n‚u t(cid:231)n t⁄i mºt phƒn tß 0 (cid:54)= x ∈ M sao cho AnnR(x) = p. T“p hæp t§t c£ c¡c

i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t cıa M (cid:31)(cid:247)æc k‰ hi»u l(cid:160) AssR(M ) ho(cid:176)c Ass(M ).

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.1.2 ((cid:30)a t⁄p cıa i(cid:31)¶an). Cho I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R, khi (cid:31)(cid:226) (cid:31)a

V (I) = {p ∈ Spec(R) | I ⊆ p} .

t⁄p cıa I (cid:31)(cid:247)æc k‰ hi»u l(cid:160) V (I) (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a b(cid:240)i

M»nh (cid:31)• 1.1.3. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)

i) AssR(0 :M I) = AssR(M ) ∩ V (I).

5

ii) AssR(M/(0 :M I)) ⊆ AssR(M ).

Ass(M ) ⊆ Ass(N ) ∪ Ass(M/N ).

iii) Cho N l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M . Khi (cid:31)(cid:226)

SuppR(M ) = {p ∈ Spec(M ) | Mp (cid:54)= 0} .

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.1.4 (T“p gi¡ cıa m(cid:230)(cid:31)un). Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Ta (cid:31)(cid:176)t

Khi (cid:31)(cid:226) SuppR(M ) (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) t“p gi¡ cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M .

M c(cid:226) mºt m(cid:230)(cid:31)un con (cid:31)flng c§u v(cid:238)i R/p.

M»nh (cid:31)• 1.1.5. i) Cho p ∈ Spec(R). Khi (cid:31)(cid:226) p ∈ AssR(M ) n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u

SuppR(M (cid:48)) ⊆ SuppR(M ) = SuppR(M (cid:48)) ∪ SuppR(M ”).

ii) Cho 0 → M (cid:48) → M → M ” → 0 l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226)

iii) AssR(M ) ⊆ SuppR(M ) v(cid:160) n‚u R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether th… mØi phƒn tß c(cid:252)c ti”u

cıa t“p SuppR(M ) (cid:31)•u thuºc v(cid:160)o t“p AssR(M ).

iv) N‚u M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Noether th… AssR(M ) l(cid:160) t“p

V (AnnR(M )) (cid:31)•u thuºc AssR(M ). V… th‚

hœu h⁄n. H(cid:236)n nœa AssR(M ) ⊆ V (AnnR(M )) v(cid:160) mØi phƒn tß tŁi ti”u cıa (cid:112)AnnR(M ) l(cid:160) giao cıa c¡c i(cid:31)¶an

nguy¶n tŁ li¶n k‚t cıa M .

V (AnnR(M )) = SuppR(M ).

v) N‚u M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh th…

1.2 M(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) M(cid:230)(cid:31)un Artin

vi) N‚u I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa mºt v(cid:160)nh R th… SuppR(R/I) = V (I).

M(cid:230)(cid:31)un Noether l(cid:160) mºt trong nhœng l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un c(cid:236) b£n nh§t cıa (cid:30)⁄i sŁ

6

giao ho¡n. Sau (cid:31)¥y ta nh›c l⁄i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a v(cid:160) mºt sŁ t‰nh ch§t cıa n(cid:226).

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.2.1. Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh v(cid:160) M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c

m»nh (cid:31)• sau t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng.

i) ((cid:30)i•u ki»n hœu h⁄n sinh) M(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con cıa M l(cid:160) hœu h⁄n sinh;

N1 ⊆ N2 ⊆ . . ., th… t(cid:231)n t⁄i m ≥ 1 sao cho Nn = Nm v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ m;

ii) ((cid:30)i•u ki»n d¢y t«ng hay a.c.c) N‚u N1, N2, . . . l(cid:160) c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M m(cid:160)

iii) ((cid:30)i•u ki»n tŁi (cid:31)⁄i) M(cid:229)i t“p kh¡c rØng c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M (cid:31)•u c(cid:226) phƒn

R-m(cid:230)(cid:31)un M th(cid:228)a m¢n mºt trong c¡c (cid:31)i•u ki»n t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng tr¶n g(cid:229)i l(cid:160)

tß tŁi (cid:31)⁄i.

m(cid:230)(cid:31)un Noether.

M»nh (cid:31)• 1.2.2.

0 → M (cid:48) → M → M ” → 0

i) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) v(cid:160) d¢y kh(cid:238)p ng›n c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) Noether n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u M (cid:48) v(cid:160) M ” l(cid:160) Noether.

ii) MØi R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Noether R l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Noether.

S−1M l(cid:160) mºt S−1R-m(cid:230)(cid:31)un Noether.

iii) N‚u M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) S l(cid:160) mºt t“p (cid:31)(cid:226)ng nh¥n cıa R th…

Kh¡i ni»m (cid:31)Łi ng¤u cıa m(cid:230)(cid:31)un Noether ch‰nh l(cid:160) kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un Artin.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.2.3. Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c m»nh (cid:31)• sau t(cid:247)(cid:236)ng

(cid:31)(cid:247)(cid:236)ng.

N1 ⊇ N2 ⊇ . . . th… t(cid:231)n t⁄i m ≥ 1 sao cho Nn = Nm v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ m;

i) ((cid:30)i•u ki»n d¢y gi£m hay d.c.c) N‚u N1, N2, . . . l(cid:160) c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M m(cid:160)

ii) ((cid:30)i•u ki»n c(cid:252)c ti”u) M(cid:229)i t“p con kh¡c rØng c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M lu(cid:230)n c(cid:226)

7

phƒn tß c(cid:252)c ti”u.

R-m(cid:230)(cid:31)un M th(cid:228)a m¢n mºt trong c¡c (cid:31)i•u ki»n t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng tr¶n g(cid:229)i l(cid:160)

R th(cid:228)a m¢n (cid:31)i•u ki»n d.c.c tr¶n t“p c¡c i(cid:31)¶an ho(cid:176)c th(cid:228)a m¢n (cid:31)i•u ki»n m(cid:229)i

m(cid:230)(cid:31)un Artin. Ta n(cid:226)i R l(cid:160) v(cid:160)nh Artin n‚u n(cid:226) l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin. Tøc l(cid:160),

t“p kh¡c rØng c¡c i(cid:31)¶an cıa R (cid:31)•u c(cid:226) phƒn tß c(cid:252)c ti”u.

Mºt sŁ t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un Artin.

M»nh (cid:31)• 1.2.4.

0 → M (cid:48) → M → M ” → 0

i) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) v(cid:160) d¢y kh(cid:238)p ng›n c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) Artin n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u M (cid:48) v(cid:160) M ” l(cid:160) Artin.

ii) MØi R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Artin R l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin.

1.3 Bi”u di„n thø c§p

iii) MØi i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ trong mºt v(cid:160)nh Artin R l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an c(cid:252)c (cid:31)⁄i.

L(cid:254) thuy‚t bi”u di„n thø c§p (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:247)a ra b(cid:240)i I. G. Macdonald xem nh(cid:247)

l(cid:160) (cid:31)Łi ng¤u v(cid:238)i l(cid:254) thuy‚t ph¥n t‰ch nguy¶n s(cid:236) cho c¡c m(cid:230)(cid:31)un Noether. Sau (cid:31)¥y

ta nh›c l⁄i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a v(cid:160) t‰nh ch§t cıa bi”u di„n thø c§p.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.3.1.

i) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un thø c§p n‚u th(cid:228)a m¢n M (cid:54)= 0 v(cid:160) v(cid:238)i

m(cid:229)i x ∈ R ph†p nh¥n b(cid:240)i x tr¶n M l(cid:160) to(cid:160)n c§u ho(cid:176)c l(cid:244)y linh. Trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n(cid:160)y t“p p = {x ∈ R | xnM = 0, v(cid:238)i ∈ N} l(cid:160) i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ v(cid:160) ta g(cid:229)i M

l(cid:160) p-thø c§p.

ii) Mºt bi”u di„n thø c§p cıa M l(cid:160) mºt bi”u di„n M = N1 + N2 + . . . + Nn

8

th(cid:160)nh tŒng hœu h⁄n c¡c m(cid:230)(cid:31)un con pi-thø c§p Ni. N‚u M = 0 ho(cid:176)c M c(cid:226) mºt

bi”u di„n thø c§p th… ta n(cid:226)i M l(cid:160) bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc. N‚u c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ pi

(cid:31)(cid:230)i mºt kh¡c nhau v(cid:160) kh(cid:230)ng c(cid:226) h⁄ng tß Ni n(cid:160)o thła v(cid:238)i m(cid:229)i i = 1, 2, . . . , n

th… bi”u di„n n(cid:160)y (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) bi”u di„n thø c§p tŁi ti”u (hay thu g(cid:229)n).

iii) M(cid:229)i bi”u di„n thø c§p cıa M (cid:31)•u c(cid:226) th” (cid:31)(cid:247)a v• d⁄ng tŁi ti”u. Khi (cid:31)(cid:226) t“p

hæp {p1, . . . , p2} l(cid:160) (cid:31)ºc l“p v(cid:238)i vi»c ch(cid:229)n bi”u di„n thø c§p tŁi ti”u cıa M v(cid:160)

n(cid:226) (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) t“p c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ g›n k‚t cıa M , k‰ hi»u l(cid:160) AttR(M ).

C¡c h⁄ng tß Ni (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) c¡c th(cid:160)nh phƒn thø c§p cıa M v(cid:238)i n = 1, . . . , n.

M»nh (cid:31)• 1.3.2.

i) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc. Khi

(cid:31)(cid:226) M (cid:54)= 0 khi v(cid:160) ch¿ khi AttR(M ) (cid:54)= ∅. Trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n(cid:160)y t“p c¡c i(cid:31)¶an

AttR(M ).

nguy¶n tŁ tŁi ti”u cıa R chøa AnnR(M ) ch‰nh l(cid:160) t“p c¡c phƒn tß tŁi ti”u cıa

0 → M (cid:48) → M → M ” → 0

ii) Cho d¢y kh(cid:238)p sau c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc

AttR(M ”) ⊆ AttR(M ) ⊆ AttR(M (cid:48)) ∪ AttR(M ”).

Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)

M»nh (cid:31)• 1.3.3. N‚u R-m(cid:230)(cid:31)un M l(cid:160) bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc th… t“p AttR(M ) ch¿ ph(cid:246)

M . Cho p l(cid:160) i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ cıa R, khi (cid:31)(cid:226) c¡c khflng (cid:31)(cid:224)nh sau t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng

thuºc v(cid:160)o M m(cid:160) kh(cid:230)ng ph(cid:246) thuºc v(cid:160)o vi»c ch(cid:229)n bi”u di„n thø c§p tŁi ti”u cıa

i) p ∈ Att(M ).

Q = p.

ii) M c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng l(cid:160) p-thø c§p. √ iii) M c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng Q sao cho

9

iv) M c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng Q sao cho AnnR(Q) = p.

1.4 M(cid:230)(cid:31)un Ext

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.4.1. i) (M(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un P (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) x⁄ £nh

n‚u v(cid:238)i mØi to(cid:160)n c§u f : M → N v(cid:160) mØi (cid:31)(cid:231)ng c§u g: P → N , lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i

(cid:31)(cid:231)ng c§u h : P → M sao cho g = f h.

ii) (Gi£i x⁄ £nh) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Mºt gi£i x⁄ £nh cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M

. . .

ϕ −→ M → 0

f2−→ P2

f1−→ P1

f0−→ P0

l(cid:160) mºt d¢y kh(cid:238)p

trong (cid:31)(cid:226) Pi l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.4.2. i) (M(cid:230)(cid:31)un nºi x⁄) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un E (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) nºi x⁄ n‚u

h : M → E sao cho g = hf .

v(cid:238)i m(cid:229)i (cid:31)(cid:236)n c§u f : N → M v(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u g : N → E, lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i (cid:31)(cid:231)ng c§u

0 → M

f2−→ . . .

ϕ −→ E0

f0−→ E1

f1−→ E2

ii) (Gi£i nºi x⁄) Mºt gi£i nºi x⁄ cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M l(cid:160) mºt d¢y kh(cid:238)p

trong (cid:31)(cid:226) Ei l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un nºi x⁄ v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.4.3 (M(cid:230)(cid:31)un Ext). Cho N l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un. X†t h(cid:160)m tß ph£n bi‚n,

. . .

ϕ −→ M → 0.

f2−→ P2

f1−→ P1

f0−→ P0

kh(cid:238)p tr¡i Hom(−, N ). Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un, l§y mºt gi£i x⁄ £nh cıa M

f ∗ 2−→ . . .

f ∗ 1−→ Hom(P2, N )

f ∗ 0−→ Hom(P1, N )

0 → Hom(P0, N )

T¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß Hom(−, N ) v(cid:160)o d¢y kh(cid:238)p tr¶n ta c(cid:226) (cid:31)Łi phøc

R(M, N ) = Ker f ∗

i / Im f ∗

i−1 (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un m(cid:240) rºng thø i cıa

M v(cid:160) N . M(cid:230)(cid:31)un n(cid:160)y kh(cid:230)ng ph(cid:246) thuºc v(cid:160)o vi»c l(cid:252)a ch(cid:229)n gi£i x⁄ £nh cıa M .

Khi (cid:31)(cid:226) Exti

10

Ta x†t mºt sŁ t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un Ext.

M»nh (cid:31)• 1.4.4. Cho M , N l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un, c¡c (cid:31)i•u ki»n sau l(cid:160) t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng:

i) M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh.

R(M, N ) = 0 v(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un N v(cid:160) v(cid:238)i m(cid:229)i i > 0.

ii) Exti

R(M, N ) = 0 v(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un N .

iii) Ext1

M»nh (cid:31)• 1.4.5.

R(M, N ) ∼= Hom(M, N ) v(cid:238)i M , N l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un.

i) Ext0

R(M, N ) = 0

ii) Cho M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh, N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un b§t k… tr¶n R khi (cid:31)(cid:226) Extn

v(cid:238)i m(cid:229)i n nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng.

R(M, N ) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh

iii) N‚u M , N l(cid:160) R m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh th… Exti

v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

0 → Hom(N (cid:48)(cid:48), M ) → Hom(N, M ) → Hom(N (cid:48), M ) → Ext1

R(N (cid:48)(cid:48), M ) →

→ Ext1

R(N (cid:48)(cid:48), M ) → . . .

R(N (cid:48), M ) → Ext2

R(N, M ) → Ext1

iv) Cho d¢y kh(cid:238)p ng›n 0 → N (cid:48) → N → N ” → 0 khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i d¢y kh(cid:238)p d(cid:160)i

R(N (cid:48), M ) → Extn+1

R (N ”, M ) l(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u nŁi v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 0.

trong (cid:31)(cid:226) Extn

0 → Hom(M, N (cid:48)) → Hom(M, N ) → Hom(M, N ”) → Ext1

R(M, N ”) →

→ Ext1

R(M, N ) → Ext1

R(M, N ”) → Ext2

R(M, N (cid:48)) → . . .

v) Cho d¢y kh(cid:238)p ng›n 0 → N (cid:48) → N → N ” → 0 khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i d¢y kh(cid:238)p d(cid:160)i

R(M, N ”) → Extn+1

R (M, N (cid:48)) l(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u nŁi v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 0.

11

trong (cid:31)(cid:226) Extn

1.5 M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a b(cid:240)i A. Grothendick

v(cid:160)o kho£ng n«m 1960. Tr(cid:247)(cid:238)c khi (cid:31)‚n v(cid:238)i m(cid:230)(cid:31)un n(cid:160)y ta gi(cid:238)i thi»u v• h(cid:160)m tß

a-xo›n.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.1 (H(cid:160)m tß a-xo›n). Cho a l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, m(cid:230)(cid:31)un con a- xo›n cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a nh(cid:247) sau Γa(M ) = (cid:83) n≥1(0 :M an). N‚u h : M → N l(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un, khi (cid:31)(cid:226) t¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß Γa(h)

h∗(m) = h(m). Khi (cid:31)(cid:226) Γa(−) l(cid:160) h(cid:160)m tß hi»p bi‚n, tuy‚n t‰nh, kh(cid:238)p tr¡i tł

v(cid:160)o (cid:31)(cid:231)ng c§u tr¶n ta (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:231)ng c§u c£m sinh h∗ : Γa(M ) → Γa(N ) cho b(cid:240)i

ph⁄m tr(cid:242) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)‚n ph⁄m tr(cid:242) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un. H(cid:160)m tß Γa(−) g(cid:229)i l(cid:160) h(cid:160)m

tß a-xo›n.

Sau (cid:31)¥y l(cid:160) mºt sŁ t‰nh ch§t cıa Γa(M ).

M»nh (cid:31)• 1.5.2.

i) Γ0(M ) = M v(cid:160) ΓR(M ) = 0.

ii) N‚u a ⊆ b th… Γb(M ) ⊆ Γa(M ).

iii) Γa+b(M ) = Γa(M ) ∩ Γb(M ).

iv) AssR(Γa(M )) = AssR(M ) ∩ V (a) v(cid:238)i M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Noether.

v) N‚u R l(cid:160) Noether th… AssR(M/Γa(M )) = AssR(M ) \ V (a).

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.3 (M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng). Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un

φ

0 → M

−→ E0 d0

−→ E1 d1

−→ E2 d2

−→ . . . di−1

−−→ Ei di

−→ . . . .

b§t k…, khi (cid:31)(cid:226) lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i gi£i nºi x⁄ cıa M c(cid:226) d⁄ng

d2 ∗−→ . . .

di+1 ∗−−→ . . . .

0 → Γa(E0)

d0 ∗−→ Γa(E1)

d1 ∗−→ Γa(E1)

di−1 ∗−−→ Γa(Ei)

di ∗−→ Γa(Ei+1)

12

T¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß Γa(−) v(cid:160)o d¢y kh(cid:238)p tr¶n ta (cid:31)(cid:247)æc phøc sau

a(M ) = Ker di

∗/ Im di−1

Khi n(cid:226)i H i (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

thø i cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i i(cid:31)¶an a.

R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226)

M»nh (cid:31)• 1.5.4. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, M l(cid:160)

I (M ) ∼= ΓI(M ).

i) H 0

I(M ) = 0 v(cid:238)i m(cid:229)i i > 0.

ii) N‚u M l(cid:160) nºi x⁄ th… H i

iii) N‚u 0 → M (cid:48) → M → M ” → 0 l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p ng›n khi (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 0

I(M ”) → H i

I(M (cid:48)) sao cho d¢y sau l(cid:160) kh(cid:238)p

0 → ΓI(M (cid:48)) → ΓI(M ) → ΓI(M ”) → H 1

I (M (cid:48)) → H 1

I (M )

→ H 1

I (M ”) → H 2

I (M (cid:48)) → . . .

lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i (cid:31)(cid:231)ng c§u nŁi H i

R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) H i

m(M ) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

M»nh (cid:31)• 1.5.5. Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng Noether, M l(cid:160)

Tr(cid:247)(cid:238)c khi (cid:31)‚n v(cid:238)i t‰nh tri»t ti¶u cıa m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

th(cid:230)ng qua chi•u m(cid:230)(cid:31)un ta (cid:31)‚n v(cid:238)i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a chi•u cıa m(cid:230)(cid:31)un.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.6.

R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) chi•u cıa R v(cid:160) (cid:31)(cid:247)æc k(cid:254) hi»u l(cid:160) dim R.

i) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh. C“n tr¶n (cid:31)(cid:243)ng cıa (cid:31)º d(cid:160)i c¡c d¢y i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ cıa

dim R/ Ann M n‚u M kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) n‚u M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un kh(cid:230)ng th… ta quy (cid:247)(cid:238)c

dim M = −1.

ii) Cho M l(cid:160) mºt R m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) chi•u Krull cıa M k‰ hi»u l(cid:160) dimR M , l(cid:160)

M»nh (cid:31)• 1.5.7 ((cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) tri»t ti¶u cıa Grothendieck). Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao

I(M ) = 0 v(cid:238)i

ho¡n Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) H i

13

m(cid:229)i i > dimR M .

Ta x†t th¶m mºt sŁ ki‚n thøc v• (cid:31)º s¥u cıa m(cid:230)(cid:31)un trong i(cid:31)¶an.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.8 ((cid:30)º s¥u cıa m(cid:230)(cid:31)un trong mºt i(cid:31)¶an). Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh

IM (cid:54)= M . (cid:30)º d(cid:160)i cıa mØi M -d¢y tŁi (cid:31)⁄i trong I (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) (cid:31)º s¥u cıa

M trong i(cid:31)¶an I, k‰ hi»u l(cid:160) depthI(M ) ho(cid:176)c depth(I, M ). Khi I = m l(cid:160) i(cid:31)¶an

Noether, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh sao cho

tŁi (cid:31)⁄i cıa v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (R, m), th… ta vi‚t depth(M ) thay cho depthm(M ).

M»nh (cid:31)• 1.5.9.

a ∈ m l(cid:160) mºt phƒn tß kh(cid:230)ng l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa kh(cid:230)ng trong M . Khi (cid:31)(cid:226)

depth(M/aM ) = depth(M ) − 1.

i) Cho M l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng Noether (A, m) v(cid:160)

ii) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an

depthI(M ) = min {n | Extn

R(R/I, M ) (cid:54)= 0} = min {n | H n

I (M ) (cid:54)= 0} .

14

cıa R sao cho IM (cid:54)= M . Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)

Ch(cid:247)(cid:236)ng 2

Chi•u hœu h⁄n b“c 1 v(cid:160) t‰nh minimax

cıa m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

Trong ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y ta lu(cid:230)n gi£ thi‚t R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n

2.1 M(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite

v(cid:224), I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R.

(cid:30)ƒu ti¶n ta tr…nh b(cid:160)y kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un minimax (cid:31)(cid:247)æc gi(cid:238)i thi»u b(cid:240)i H.

Z¨oschinger [20].

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.1.1 (M(cid:230)(cid:31)un minimax). Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un

minimax n‚u t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh N cıa M sao cho m(cid:230)(cid:31)un

th(cid:247)(cid:236)ng M/N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin.

Nh“n x†t 2.1.2. Tł (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a tr¶n ta th§y r‹ng l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un minimax bao

h(cid:160)m c£ l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un Artin. Th“t v“y, gi£ sß M l(cid:160) R-

M th(cid:228)a m¢n M/N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin; V… th‚ M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.

15

m(cid:230)(cid:31)un Noether, l(cid:243)c (cid:31)(cid:226) ta ch(cid:229)n m(cid:230)(cid:31)un con N l(cid:160) M v(cid:160) khi (cid:31)(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng M/N ∼= 0; trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n(cid:160)y rª r(cid:160)ng N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa

R-m(cid:230)(cid:31)un Artin. V… v“y M c(cid:244)ng l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.

(cid:30)Łi v(cid:238)i tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n‚u M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Artin, th… ta ch(cid:229)n N = 0. Khi (cid:31)(cid:226) N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa M th(cid:228)a m¢n M/N = M/0 ∼= M l(cid:160)

H(cid:236)n nœa, ta s‡ th§y l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un minimax (cid:31)(cid:226)ng k‰n d(cid:247)(cid:238)i ph†p l§y m(cid:230)(cid:31)un

con, m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng v(cid:160) m(cid:240) rºng nh(cid:247) m»nh (cid:31)• sau (cid:31)¥y.

M»nh (cid:31)• 2.1.3. i) Cho N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M . Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160)

minimax n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u N v(cid:160) M/N l(cid:160) minimax.

R(P, M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0 v(cid:160) m(cid:229)i

R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh P .

ii) Cho M l(cid:160) minimax. Khi (cid:31)(cid:226) Exti

M1 cıa M sao cho M/M1 l(cid:160) Artin. Khi (cid:31)(cid:226) N ∩ M1 l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa N . M(cid:176)t kh¡c ta c(cid:226) N/(N ∩ M1) ∼= (N + M1)/M1 l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con cıa

M/M1, n¶n N/(N ∩ M1) l(cid:160) Artin. V“y N l(cid:160) minimax.

Chøng minh. i) Gi£ sß M l(cid:160) minimax. Khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh

M1/(N ∩ M1) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa M/N ; (cid:31)(cid:231)ng th(cid:237)i n(cid:226) th(cid:228)a m¢n (M/N )/((M1 + N )/N ) ∼= M/(M1 + N ) ∼= (M/M1)/((M1 + N )/M1) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un

Ti‚p theo ta chøng t(cid:228) M/N l(cid:160) minimax. Ta th§y (M1 + N )/N ∼=

Artin. Suy ra M/N l(cid:160) minimax.

Ng(cid:247)æc l⁄i, ta gi£ sß N v(cid:160) M/N l(cid:160) minimax. Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un con

hœu h⁄n sinh N1 =< x1, . . . , xn > cıa N sao cho N/N1 l(cid:160) Artin; v(cid:160) c(cid:226) hœu

P1 =< y1, . . . , ym > v(cid:160) (cid:31)(cid:176)t M2 = N1 + P1. Khi (cid:31)(cid:226) M2 hœu h⁄n sinh. (cid:30)(cid:231)ng

h⁄n phƒn tß y1, . . . , ym cıa M sao M/(< y1, . . . , ym > +N ) l(cid:160) Artin. Gi£ sß

=

→ 0,

0 →

N + P1 N1 + P1

M N + P1

th(cid:237)i ta th§y M/M2 l(cid:160) Artin. Th“t v“y, tł d¢y kh(cid:238)p

M M2 N + P1 N1 + P1

M N1 + P1 M N + P1

16

v(cid:160) (cid:31)•u l(cid:160) Artin. Theo tr¶n ta c(cid:226) ta c(cid:226) M/M2 l(cid:160) Artin khi

= M/(< y1, . . . , ym > +N ) l(cid:160) Artin. M(cid:176)t kh¡c ta c(cid:226)

M N + P1

=

=

∼=

N + P1 N1 + P1

N + (N1 + P1) N1 + P1

N + M2 M2

N N ∩ M2

N N ∩ (N1 + P1)

=

=

N N1 + N ∩ P1

N/N1 (N1 + N ∩ P1)/N1

ngay

trong (cid:31)(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un l(cid:160) Artin (v… n(cid:226) l(cid:160) th(cid:247)(cid:236)ng cıa m(cid:230)(cid:31)un Artin

N/N1). Suy ra

N/N1 (N1 + N ∩ P1)/N1 N + P1 N1 + P1

l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin. V“y d(cid:242)ng d¢y kh(cid:238)p tr¶n ta suy ra

(cid:31)(cid:247)æc M/M2 l(cid:160) Artin. Chøng t(cid:228) M l(cid:160) minimax.

. . . → P2 → P1 → P0 → P → 0

ii) L§y gi£i x⁄ t(cid:252) do cıa R-m(cid:230)(cid:31)un P ta (cid:31)(cid:247)æc d¢y kh(cid:238)p

0 → Hom(P0, M ) → Hom(P1, M ) → Hom(P2, M ) → . . .

trong (cid:31)(cid:226) Pi l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un t(cid:252) do c(cid:226) h⁄ng hœu h⁄n. Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226) phøc

R(P, M )

g(cid:231)m c¡c m(cid:230)(cid:31)un minimax (do M l(cid:160) minimax v(cid:160) sß d(cid:246)ng (cid:254) i). Tł (cid:31)(cid:226) Exti

l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con th(cid:247)(cid:236)ng cıa m(cid:230)(cid:31)un minimax do (cid:31)(cid:226) n(cid:226) c(cid:244)ng l(cid:160) minimax (theo (cid:254)

i).

Ti‚p theo ta nh›c l⁄i kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un cofinite (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a b(cid:240)i R.

Hartshorne [12] nh(cid:247) sau:

I-cofinite n‚u n(cid:226) th(cid:228)a m¢n c¡c (cid:31)i•u ki»n:

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.1.4 (M(cid:230)(cid:31)un I-cofinite). Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un

(1) SuppR(M ) ⊆ V (I)

R(R/I, M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

(2) Exti

Sau (cid:31)¥y l(cid:160) mºt ti¶u chu'n ki”m tra m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite (cid:31)(cid:247)æc chøng minh

17

b(cid:240)i L. Melkersson trong [17] n«m 2005.

R-m(cid:230)(cid:31)un M th(cid:228)a m¢n Supp(M ) ⊆ V (I). Gi£ sß r‹ng (0 :M x) v(cid:160) M/xM

M»nh (cid:31)• 2.1.5. ([17, H» qu£ 3.4]) Cho x l(cid:160) phƒn tß thuºc i(cid:31)¶an I cıa R v(cid:160)

(cid:31)•u l(cid:160) I-cofinite th… M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite.

Trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp R-m(cid:230)(cid:31)un M l(cid:160) minimax, th… ta c(cid:226) th¶m mºt d§u hi»u

sau (cid:31)¥y nœa c(cid:244)ng (cid:31)(cid:247)æc chøng minh b(cid:240)i L. Melkersson.

Supp(M ) ⊆ V (I). Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) I-cofinite khi v(cid:160) ch¿ khi (0 :M I) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un hœu

M»nh (cid:31)• 2.1.6. ([17, M»nh (cid:31)• 4.3]) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un minimax sao cho

h⁄n sinh. H(cid:236)n nœa, n‚u c(cid:226) mºt phƒn tß x ∈ I sao cho (0 :M x) l(cid:160) I-cofinite

th… M l(cid:160) I-cofinite.

Ta k‚t th(cid:243)c m(cid:246)c n(cid:160)y b(cid:240)i mºt bŒ (cid:31)• k(cid:190) thu“t sau (cid:31)¥y.

BŒ (cid:31)• 2.1.7. Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-

m(cid:230)(cid:31)un. Gi£ sß (0 :M I) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) (cid:31)(cid:176)t Kn = (0 :M I n) v(cid:238)i n = 1, 2, . . ..

Supp(Kn+2/Kn+1) ⊆ Supp(Kn+1/Kn).

Khi (cid:31)(cid:226), v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 1 ta c(cid:226) bao h(cid:160)m thøc sau (cid:31)¥y

R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i n. Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i mØi n ≥ 1, ta c(cid:226) (cid:31)flng thøc

Supp(Kn+1/Kn) = V (AnnR Kn+1/Kn).

Chøng minh. V… (0 :M I) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh n¶n (0 :M I n) c(cid:244)ng l(cid:160)

V (AnnR(Kn+2/Kn+1)) ⊆ V (AnnR(Kn+1/Kn)).

Ta quy b(cid:160)i to¡n v• vi»c chøng minh

Nh(cid:247) v“y ta ch¿ cƒn chøng minh AnnR(Kn+1/Kn) ⊆ AnnR(Kn+2/Kn+1) l(cid:160) (cid:31)ı.

18

L§y x ∈ AnnR(Kn+1/Kn) n¶n xKn+1 ⊆ Kn suy ra I nxKn+1 = 0. Ta chøng minh I n+1xKn+2 ⊆ I nxKn+1. Th“t v“y l§y t(cid:242)y (cid:254) ω ∈ Kn+2 suy ra

I n+2ω = 0 hay Iω ⊆ (0 :M I n+1) = Kn+1. Tł (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)

I n+1xω = I nx(Iω) ⊆ I nxKn+1.

V… ω l(cid:160) t(cid:242)y (cid:254) thuºc Kn+2 n¶n ta c(cid:226) I n+1xKn+2 ⊆ I nxKn+1.

AnnR(Kn+2/Kn+1). V“y AnnR(Kn+1/Kn) ⊆ AnnR(Kn+2/Kn+1).

2.2 Chi•u hœu h⁄n b“c mºt v(cid:160) t‰nh ch§t minimax

Nh(cid:247) v“y v(cid:238)i m(cid:229)i x ∈ AnnR(Kn+1/Kn) ta suy ra I n+1xKn+2 ⊆ I nxKn+1 = 0 c(cid:226) ngh(cid:190)a l(cid:160) xKn+2 ⊆ (0 :M I n+1) = Kn+1 hay x ∈

Tr(cid:247)(cid:238)c ti¶n ta nh›c l⁄i mºt ti¶u chu'n Artin cıa Melkersson [16] v(cid:160) mºt

k‚t qu£ cıa Bahmanpour-Naghipour trong b(cid:160)i b¡o [5].

R. Khi (cid:31)(cid:226) n‚u (0 :M I) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin v(cid:160) M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I-xo›n, th… M l(cid:160) mºt

BŒ (cid:31)• 2.2.1. ([16, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.3]) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa

m(cid:230)(cid:31)un Artin.

BŒ (cid:31)• 2.2.2. ([5, BŒ (cid:31)• 2.2]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un

hœu h⁄n sinh kh¡c kh(cid:230)ng, v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. L§y t l(cid:160) sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng

HomR(R/I, H t

I(M ) l(cid:160) I-cofinite minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. (cid:30)(cid:176)c bi»t t“p hæp AssR(H t I(M )) l(cid:160) hœu

¥m sao cho H i

h⁄n.

Ti‚p theo l(cid:160) mºt sŁ k‚t qu£ cıa Bahmanpour-Naghipour trong [5].

M»nh (cid:31)• 2.2.3. ([5, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.3]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M

l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. L§y t l(cid:160) sŁ

HomR(R/I, H t

I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. (cid:30)(cid:176)c bi»t t“p hæp AssR(H t

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un I(M )) l(cid:160) hœu

nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m sao cho H i

19

h⁄n.

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Ta chøng minh b‹ng quy n⁄p theo i. Tr(cid:247)(cid:237)ng hæp i = 0 l(cid:160) hi”n

Chøng minh. Theo BŒ (cid:31)• 2.2.2 ta ch¿ cƒn chøng minh r‹ng H i

nhi¶n.

i v(cid:238)i i > 0. Theo gi£ thi‚t quy n⁄p, ta c(cid:226) H j

I (M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i j < i.

Ti‚p theo ta gi£ sß k‚t qu£ (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc chøng minh cho c¡c gi¡ tr(cid:224) nh(cid:228) h(cid:236)n

(cid:129)p d(cid:246)ng BŒ (cid:31)• 2.2.2 v(cid:160) gi£ thi‚t, ta c(cid:226) HomR(R/I, H i

I(M ) l(cid:160) I-cofinite. Do (cid:31)(cid:226) ta thu (cid:31)(cid:247)æc H i

I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n I(M )

sinh. Tł M»nh (cid:31)• 2.1.6 ta c(cid:226) H i

l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.

R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. Cho t l(cid:160) sŁ nguy¶n

BŒ (cid:31)• 2.2.4. ([5, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.5]) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160)

kh(cid:230)ng ¥m sao cho H i

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) N l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con I(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n

minimax cıa H t

I(M ). Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H t I(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n.

sinh. (cid:30)(cid:176)c bi»t, suy ra t“p AssR(H t

0 → (0 :N I) → (0 :H t

I(M ) l(cid:160) hœu h⁄n I(M ) l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p n¶n ta c(cid:226) d¢y I (M ) I) c(cid:244)ng l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p suy ra (0 :N I) l(cid:160) hœu

Chøng minh. Theo M»nh (cid:31)• 2.2.3, ta th§y HomR(R/I, H t sinh. H(cid:236)n nœa, v… d¢y 0 → N → H t

h⁄n sinh.

N l(cid:160) I-cofinite. Ta x†t d¢y kh(cid:238)p sau

0 → N → H t

I(M ) → H t

I(M )/N → 0.

V… N l(cid:160) I-xo›n v(cid:160) minimax, n¶n ta ¡p d(cid:246)ng M»nh (cid:31)• 2.1.6 suy ra (cid:31)(cid:247)æc

HomR(R/I, H t

I(M ) → HomR(R/I, H t

I(M )/N ) → Extt

I(R/I, N ).

T¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß HomR(R/I, −) ta (cid:31)(cid:247)æc d¢y sau c(cid:244)ng l(cid:160) kh(cid:238)p

I(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.

20

Tł (cid:31)(cid:226) suy ra HomR(R/I, H t

Ta c(cid:226) ngay h» qu£ sau (cid:31)¥y cıa BŒ (cid:31)• 2.2.4.

H» qu£ 2.2.5. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t th… I(M )/Ni) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ t (trong (cid:31)(cid:226) Ni l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un

HomR(R/I, H i con minimax cıa H i

I(M )).

sinh v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. N‚u H i

H 0

(M ) l(cid:160) minimax khi v(cid:160) ch¿ khi ch(cid:243)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh (cid:31)(cid:224)a

I (M ), . . . , H t−1

I

M»nh (cid:31)• sau (cid:31)¥y l(cid:160) mºt m(cid:240) rºng cıa ph¡t bi”u [10, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1] c¡c

ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ n(cid:160)o (cid:31)(cid:226).

M»nh (cid:31)• 2.2.6. ([4, M»nh (cid:31)• 2.2]) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an

cıa R. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) t ≥ 1 l(cid:160) sŁ nguy¶n. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c

(cid:31)i•u ki»n sau l(cid:160) t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng:

I(M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.

i) H i

I(M ))p l(cid:160) Rp-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈

Supp(M/IM ) v(cid:238)i dim R/p > 0.

ii) (H i

I(M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. I(M )

Chøng minh. (i) ⇒ (ii) Gi£ sß H i

I(M )/Li l(cid:160) Artin.

Khi (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i mØi i < t, t(cid:231)n t⁄i mºt R-m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh Li cıa H i sao cho H i

L§y p ∈ Supp(M/IM ) sao cho dim R/p > 0. Khi (cid:31)(cid:226) (H i

I(M ))p ∼= (Li)p v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Suy ra (H i

I(M )/Li)p = 0 I(M ))p l(cid:160)

Rp-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t, nh(cid:247) y¶u cƒu.

(ii) ⇒ (i) Ta chøng minh quy n⁄p theo t ≥ 1. N‚u t = 1 th… khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng

v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Do (cid:31)(cid:226) (H i

I (M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh.

v… H 0

Gi£ sß khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp t − 1 v(cid:238)i t > 1. Theo gi£ thi‚t

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t − 1 v(cid:160) nh(cid:247) v“y ta ch¿

21

quy n⁄p th… R-m(cid:230)(cid:31)un H i

(M ) l(cid:160) minimax. (cid:30)(cid:176)t

I

Hn = (0 :H t−1

(M ) I n)

I

cƒn chøng minh R-m(cid:230)(cid:31)un H t−1

v(cid:238)i n = 1, 2, . . .. Khi (cid:31)(cid:226) theo BŒ (cid:31)• 2.2.4, ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H1 l(cid:160) hœu h⁄n sinh,

do (cid:31)(cid:226) Hn l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 1. V… v“y theo BŒ (cid:31)• 2.1.7 ta

Supp(Hn+2/Hn+1) ⊆ Supp(Hn+1/Hn)

suy ra

v(cid:238)i m(cid:229)i n = 1, 2, . . .. V… R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether n¶n Spec R l(cid:160) kh(cid:230)ng gian Noether

Supp(Hn+1/Hn) = Supp(Hs+1/Hs)

khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i sŁ nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng s sao cho v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ s + 1 ta c(cid:226)

(M ))p l(cid:160) hœu h⁄n sinh, (ch(cid:243) (cid:254) p ∈ Supp(M/IM )), v(cid:160)

I

CuŁi c(cid:242)ng ta chøng minh Supp(Hs+1/Hs) ⊆ Max R b‹ng ph£n chøng. Ta gi£

(M ) sao cho

I

(M ))p = Lp.

(H t−1 I

sß ph£n chøng r‹ng t(cid:231)n t⁄i p ∈ Supp(Hs+1/Hs) sao cho dim R/p > 0. Theo (ii) th… Rp-m(cid:230)(cid:31)un (H t−1 v… v“y t(cid:231)n t⁄i R-m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh L cıa H t−1

(M ))p = Lp.

Lp ⊆ (Hn)p ⊆ (Hn+1)p ⊆ (H t−1

I

V… ΓI(L) = L n¶n t(cid:231)n t⁄i sŁ nguy¶n n ≥ s + 1 sao cho I nL = 0 v(cid:160) nh(cid:247) v“y

(M ) n¶n d„ d(cid:160)ng th§y

Suy ra (Hn)p = (Hn+1)p v(cid:160) p /∈ Supp(Hn+1/Hn) (cid:31)i•u n(cid:160)y l(cid:160) m¥u thu¤n. B(cid:240)i

Hn = H t−1

I

∞ (cid:83) n=1

Supp(H t−1

(M )/Hs) = Supp(Hs+1/Hs)

I

v…

Supp(H t−1

(M )/Hs) ⊆ Max R

I

I) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) Supp(Hs+1/Hs) ⊆

(M )/Hs

I

I) c(cid:226) (cid:31)º d(cid:160)i hœu h⁄n. Do (cid:31)(cid:226) theo

Khi (cid:31)(cid:226)

(M )/Hs

I

22

V… Hs+1/Hs = (0 :H t−1 Max R, n¶n k†o theo R-m(cid:230)(cid:31)un (0 :H t−1

(M ) l(cid:160)

(M )/Hs l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin. V“y H t−1

I

I

R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.

BŒ (cid:31)• 2.2.1, ta suy ra H t−1

(cid:30)” chøng minh (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) ch‰nh cıa m(cid:246)c n(cid:160)y, ta cƒn (cid:31)‚n mºt k‚t qu£ bŒ

a(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i

R(R/b, H i

træ sau (cid:31)¥y.

M»nh (cid:31)• 2.2.7. ([14, H» qu£ 3.5]) Cho a v(cid:160) b l(cid:160) c¡c i(cid:31)¶an cıa R v(cid:238)i a ⊆ b. Cho n l(cid:160) sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m sao cho Extj m(cid:229)i i < n v(cid:160) m(cid:229)i j ∈ N . Khi (cid:31)(cid:226)

a (M )) ∩ V (b) l(cid:160) hœu

a (M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) v… v“y AssR(H n

i) HomR(R/b, H n

h⁄n.

a (M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.

R(R/b, H n

ii) Ext1

D(cid:247)(cid:238)i (cid:31)¥y l(cid:160) (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) ch‰nh cıa m(cid:246)c n(cid:160)y n(cid:226) cho ta th§y sŁ nguy¶n nh(cid:228)

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax, sŁ nguy¶n n(cid:160)y b‹ng sŁ

inf (cid:8)fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p ≥ 1(cid:9) .

nh§t i sao cho H i

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.3]) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, I l(cid:160)

i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n sau (cid:31)(cid:243)ng.

I (M ).

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1

I (M )

i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax, mØi khi f 1

I (M ) l(cid:160) sŁ hœu h⁄n.

I

I (M )

ii) R-m(cid:230)(cid:31)un H f 1

(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I

I (M )

I (M )

(M )/N

(M )/N ) v(cid:160) Ext1

HomR(R/I, H f 1

R(R/I, H f 1

I

I

iii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 1

I (M ) l(cid:160) sŁ hœu h⁄n.

l(cid:160) hœu h⁄n sinh, mØi khi f 1

I (M ) = inf (cid:8)fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ), dim R/p ≥ 1(cid:9) . f 1

23

Chøng minh. i) Theo c(cid:230)ng thøc ((cid:63)) (cid:240) phƒn m(cid:240) (cid:31)ƒu, ta nh›c l⁄i r‹ng

(Mp) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈

I (M ), khi (cid:31)(cid:226) H i

IRp

Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p ≥ 1. Tł M»nh (cid:31)• 2.2.6 suy ra H i

L§y t(cid:242)y (cid:254) i < f 1

I (M ). Ti‚p t(cid:246)c tł H» qu£ 2.2.5 suy ra HomR(R/I, H i

v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1

I (M ). Do (cid:31)(cid:226) H i

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1

I(M ) l(cid:160) minimax I(M )) l(cid:160) I (M )

hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ f 1

theo M»nh (cid:31)• 2.1.6.

(Mp) kh(cid:230)ng hœu

IRp

ii) V… t(cid:231)n t⁄i p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:238)i dim R/p ≥ 1 (cid:31)” H t

I (M ). N¶n tł M»nh (cid:31)• 2.2.6 suy ra H t

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160)

R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.

h⁄n sinh, trong (cid:31)(cid:226) t = f 1

iii) (cid:30)” chøng minh khflng (cid:31)(cid:224)nh n(cid:160)y ta sß d(cid:246)ng (i) v(cid:160) M»nh (cid:31)• 2.2.7. Tł (i) v(cid:160)

I (M )

I (M )

(M ))

(M )) v(cid:160) Ext1

HomR(R/I, H f 1

R(R/I, H f 1

I

I

I (M )

M»nh (cid:31)• 2.2.7, ta th§y c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

(M ). Khi

I

l(cid:160) hœu h⁄n sinh. Ta l§y N l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con minimax cıa H f 1

(cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un (0 :N I) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) theo M»nh (cid:31)• 2.1.6, ta

I (M )

I (M )

(M )/N ) → Ext1

HomR(R/I, H f 1

(M )) → HomR(R/I, H f 1

R(R/I, N )

I

I

I (M )

I (M )

→ Ext1

(M )) → Ext1

(M )/N ) → Ext1

R(R/I, H f 1

R(R/I, H f 1

R(R/I, N ).

I

I

suy ra (cid:31)(cid:247)æc N l(cid:160) I-cofinite. Ta x†t d¢y kh(cid:238)p

I (M )

I (M )

(M )/N )

(M )/N ) v(cid:160) Ext1

HomR(R/I, H f 1

R(R/I, H f 1

I

I

Tł (cid:31)(cid:226) suy ra c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un sau (cid:31)¥y

l(cid:160) hœu h⁄n sinh.

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax(cid:9) .

I (M ) = inf (cid:8)i ∈ N | H i f 1

24

H» qu£ 2.2.9. Cho R, I v(cid:160) M nh(cid:247) trong (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8. Khi (cid:31)(cid:226)

i < f 1

I(M ), khi (cid:31)(cid:226) theo ii) cıa (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8 suy ra H t

I (M ) = t. X†t H t

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax khi t l(cid:160) sŁ hœu h⁄n. V“y (cid:31)flng thøc tr¶n (cid:31)(cid:243)ng khi t l(cid:160) sŁ

Chøng minh. Theo phƒn i) cıa (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8 ta c(cid:226) H i

hœu h⁄n.

t = f 1

I (M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ), dim R/p ≥ 1} = ∞.

X†t t v(cid:230) h⁄n, khi (cid:31)(cid:226) theo (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a ta c(cid:226)

(Mp) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM ) m(cid:160) dim R/p ≥ 1.

IRp

Suy ra H i

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.

Tł (cid:31)(cid:226) theo M»nh (cid:31)• 2.2.6 ta c(cid:226) H i

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax } = ∅, m(cid:160) ta (cid:31)¢ quy (cid:247)(cid:238)c

inf(∅) = ∞. V“y (cid:31)flng thøc (cid:31)(cid:243)ng ngay c£ khi t v(cid:230) h⁄n.

Do (cid:31)(cid:226) t“p {i ∈ N | H i

I (M )

I (M )

(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n.

K‚t qu£ sau (cid:31)¥y l(cid:160) m(cid:240) rºng cıa k‚t qu£ ch‰nh trong [3, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 4.2].

I

I

H» qu£ 2.2.10. Cho R, I, M nh(cid:247) trong (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8. Khi (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un (M ) th… t“p AssR(H f 1 con minimax N cıa H f 1

Ti‚p theo ta s‡ x†t mºt v‰ d(cid:246) sau cho th§y v(cid:238)i mºt i(cid:31)¶an I cıa v(cid:160)nh

giao ho¡n Noether R v(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh M , th… t‰nh ch§t minimax

I(M ) kh(cid:230)ng suy ra t‰nh ch§t I-cofinite cıa R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I(M ).

cıa R-m(cid:230)(cid:31)un H i

Tr(cid:247)(cid:238)c khi (cid:31)‚n v(cid:238)i v‰ d(cid:246) ta cƒn nh›c l⁄i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a cıa v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

Gorenstein.

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.2.11. Cho (R, m, k) l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng n-chi•u.

Khi (cid:31)(cid:226) R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Gorenstein (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng n‚u R c(cid:226) chi•u nºi x⁄

l(cid:160) n (tøc l(cid:160) injdim R = n).

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.2.12. V(cid:160)nh giao ho¡n Noether R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) v(cid:160)nh Gorenstein

n‚u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng h(cid:226)a Rm cıa n(cid:226) t⁄i mØi i(cid:31)¶an tŁi (cid:31)⁄i m (cid:31)•u l(cid:160) v(cid:160)nh Gorenstein

25

(cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng.

(R) l(cid:160) Artin v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un

d ≥ 4. Cho x1, x2, . . . , xd l(cid:160) mºt h» tham sŁ cıa R, J = (x1, x2, . . . , xd−2) v(cid:160) K = (x3, . . . , xd). Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H d−1

I

V‰ d(cid:246) 2.2.13. Cho (R, m) l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Gorenstein (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i sŁ chi•u

minimax nh(cid:247)ng kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite trong (cid:31)(cid:226) I = J ∩ K.

(R) ∼= H d

∼= ER(R/m).

J+K(R) = H d m

H d−1 I

(R) l(cid:160) minimax.

I

Chøng minh. Theo t‰nh ch§t cıa d¢y Mayer-Vietoris, t(cid:231)n t⁄i c¡c (cid:31)flng c§u

(R) l(cid:160) I-cofinite.

I

V… R-m(cid:230)(cid:31)un ER(R/m) l(cid:160) Artin n¶n ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un H d−1 Ta chøng minh b‹ng ph£n chøng r‹ng gi£ sß R-m(cid:230)(cid:31)un H d−1

HomR(R/I, ER(R/m)) ∼= ER/I(R/m)

Khi (cid:31)(cid:226) theo (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un

l(cid:160) hœu h⁄n sinh. (cid:30)i•u n(cid:160)y d¤n (cid:31)‚n dim(R/I) = 0, tuy nhi¶n n(cid:226) l⁄i m¥u thu¤n

26

v(cid:238)i dim(R/I) = 2.

Ch(cid:247)(cid:236)ng 3

Chi•u hœu h⁄n b“c 2 v(cid:160) t‰nh Lasker

y‚u

H i

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:160) ta chøng minh (cid:31)(cid:247)æc sŁ §y b‹ng f 2 I (M ) v(cid:238)i R l(cid:160) v(cid:160)nh nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng. Tr(cid:247)(cid:238)c h‚t ta cƒn nh›c l⁄i v• m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u.

3.1 M(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite

M(cid:246)c (cid:31)‰ch ch‰nh cıa ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y (cid:31)(cid:176)c tr(cid:247)ng sŁ nguy¶n i nh(cid:228) nh§t (cid:31)”

AssR(M/N ) l(cid:160) t“p hœu h⁄n v(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con N cıa M .

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 3.1.1. Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u n‚u

Ti‚p theo ta nh›c l⁄i mºt t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un a-xo›n.

M»nh (cid:31)• 3.1.2. ([8, BŒ (cid:30)• 2.1.1(ii)]) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh

v(cid:160) a l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) a-xo›n t(cid:252) do khi v(cid:160) ch¿ khi a chøa mºt phƒn

tß kh(cid:230)ng l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa 0 trong M .

M l(cid:160) a-xo›n t(cid:252) do.

27

Chøng minh. N‚u a chøa mºt phƒn tß kh(cid:230)ng l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa kh(cid:230)ng trong M th…

Ng(cid:247)æc l⁄i, gi£ sß a ch¿ chøa m(cid:229)i phƒn tß l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa kh(cid:230)ng trong M . Khi

p∈Ass M p v(cid:160) v… M l(cid:160) hœu h⁄n sinh n¶n Ass(M ) hœu h⁄n. H(cid:236)n nœa, theo (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) tr¡nh nguy¶n tŁ t(cid:231)n t⁄i p ∈ Ass(M ) sao cho a ⊆ p. V… M c(cid:226) mºt

(cid:31)(cid:226) a ⊆ (cid:83)

m(cid:230)(cid:31)un con c(cid:226) linh ho¡n tß l(cid:160) p n¶n suy ra (0 :M a) (cid:54)= 0. Nh(cid:247) v“y, Γa(M ) (cid:54)= 0

(m¥u thu¤n). V“y ta c(cid:226) (cid:31)i•u ph£i chøng minh.

Ti‚p theo ta nh›c l⁄i mºt k‚t qu£ cıa T. Kawasaki.

M»nh (cid:31)• 3.1.3. ([13, BŒ (cid:31)• 1]) Cho I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R, v(cid:160) p l(cid:160) mºt sŁ

nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m. Khi (cid:31)(cid:226), v(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un T , ta c(cid:226) c¡c ph¡t bi”u sau l(cid:160)

t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng

R(R/I, T ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ p.

i) Exti

R(R/P, T ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ p.

ii) V(cid:238)i mØi P ∈ min(R/I) th… Exti

R(N, T )

iii) V(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh N c(cid:226) Supp(N ) ⊆ V (I), th… Exti

l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ p.

(trong (cid:31)(cid:226) min(R/I) l(cid:160) t“p t§t c£ c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ tŁi ti”u cıa I).

M»nh (cid:31)• 3.1.4. ([7, BŒ (cid:31)• 2.4, 2.5]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether

(cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:160) A l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin.

R-m(cid:230)(cid:31)un A/xA c(cid:226) (cid:31)º d(cid:160)i hœu h⁄n.

i) Gi£ sß x l(cid:160) mºt phƒn tß cıa m sao cho V (Rx) ∩ AttR A ⊆ {m}. Khi (cid:31)(cid:226)

ii) Gi£ sß I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R sao cho R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, A) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) V (I) (cid:84) AttR A ⊆ V (m).

D(cid:247)(cid:238)i (cid:31)¥y l(cid:160) mºt m»nh (cid:31)• cıa Bahmanpour-Naghipour-Sedghi.

28

M»nh (cid:31)• 3.1.5. ([4, M»nh (cid:31)• 3.1]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) I l(cid:160)

I(M ))p l(cid:160) Rp- m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:238)i dim R/p > 1,

I(M )) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un

mºt i(cid:31)¶an cıa R. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh sao cho (H i

I(M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.

trong (cid:31)(cid:226) t l(cid:160) sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m. Khi (cid:31)(cid:226) HomR(R/I, H t hœu h⁄n sinh v(cid:160) H i

Chøng minh. Ta s‡ chøng minh quy n⁄p theo t. N‚u t = 1, khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng

do M»nh (cid:31)• 2.2.3.

Gi£ sß khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng v(cid:238)i t − 1 (v(cid:238)i t > 1). Thay M b(cid:240)i M/ΓI(M ),

kh(cid:230)ng m§t t‰nh tŒng qu¡t ta c(cid:226) th” gi£ sß r‹ng M (kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) hœu

p∈AssR M p.

h⁄n sinh) l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un I-xo›n t(cid:252) do. Khi (cid:31)(cid:226) theo M»nh (cid:31)• 3.1.2 suy ra I (cid:42) (cid:83)

Hi,n = (0 :H i

I (M ) I n).

Ti‚p theo v(cid:238)i m(cid:229)i n ∈ N v(cid:160) m(cid:229)i 0 ≤ i < t, ta (cid:31)(cid:176)t

Khi (cid:31)(cid:226) tł gi£ thi‚t quy n⁄p v(cid:160) M»nh (cid:31)• 3.1.3 ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un Hi,n l(cid:160) hœu h⁄n

Supp(Hi,n+1/Hi,n) = Supp(Hi,k+1/Hi,k)

sinh. Do (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i sŁ nguy¶n k sao cho

dim(R/p) > 1. H(cid:236)n nœa, v…

Supp(Hi,k+1/Hi,k) ⊆ Supp(M/IM )

v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ k + 1 v(cid:160) m(cid:229)i i < t. Ta l§y p ∈ Supp(Hi,k+1/Hi,k) sao cho

I(M ))p l(cid:160) Rp-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Do (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh L cıa

H i

I(M ) sao cho (H i

I(M ))p = Lp. M(cid:176)t kh¡c v… ΓI(L) = L n¶n suy ra t(cid:231)n t⁄i sŁ

n¶n suy ra p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) theo gi£ thi‚t ta thu (cid:31)(cid:247)æc (H i

Lp = (H i

I(M ))p ⊇ (Hi,n+1)p ⊇ (Hi,n)p ⊇ Lp.

29

nguy¶n n ≥ k + 1 sao cho I nL = 0. Khi (cid:31)(cid:226)

(cid:30)i•u n(cid:160)y d¤n (cid:31)‚n (Hi,n+1/Hi,n)p = 0, tøc l(cid:160) p /∈ Supp(Hi,n+1/Hi,n) (m¥u

∪∞

n=1Hi,n = H i

I(M ) n¶n ta d„ d(cid:160)ng th§y

Supp(H i

I(M )/Hi,k) = Supp(Hi,k+1/Hi,k).

thu¤n). Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(Hi,k+1/Hi,k) ta c(cid:226) dim R/p ≤ 1. B(cid:240)i v…

Supp(H i

I(M )/Hi,k) ⊆ {p ∈ Spec(R) | dim(R/p) ≤ 1} .

K†o theo

I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t n¶n tł

Ta l⁄i c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i

HomR(R/I, H i

R(R/I, Hi,k)

I(M )) → HomR(R/I, H i

I(M )/Hi,k) → Ext1

I(M )/Hi,k) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i I(M )/Hi,k) = H i I(M )/Hi,k n¶n suy ra t“p

d¢y kh(cid:238)p

I(M )/Hi,k l(cid:160) hœu h⁄n. Ta (cid:31)(cid:176)t

Ti = (cid:8)p ∈ Supp(H i

I(M )/Hi,k) | dim R/p = 1(cid:9) .

suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i i < t. Ti‚p theo ta c(cid:226) ΓI(H i AssR H i

I(M )/Hi,k v(cid:160) t“p T = ∪t−1

i=0Ti l(cid:160) hœu h⁄n.

Khi (cid:31)(cid:226) Ti ⊆ min AssR H i

(H i

I(M ))pj l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i j = 1, . . . , l v(cid:160) m(cid:229)i i = 0, . . . , t − 1. Do (cid:31)(cid:226) I(M ) sao cho Rpj -m(cid:230)(cid:31)un

Gi£ sß T = {p1, . . . , pl}. Theo M»nh (cid:31)• 2.2.6, ta th§y Rpj -m(cid:230)(cid:31)un

I(M )/Li,j)pj l(cid:160) Artin. Ti‚p theo ta (cid:31)(cid:176)t

Li = Li,1 + . . . + Li,l + Li,k.

t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh Li,j cıa H i (H i

I(M )/Li)p l(cid:160) Artin. M(cid:176)t kh¡c, tł d¢y

V(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ T , ta th§y Rp-m(cid:230)(cid:31)un (H i

HomR(R/I, H i

I(M )) → HomR(R/I, H i

I(M )/Li) → Ext1

R(R/I, Li)

30

kh(cid:238)p

I(M )/Li) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) suy ra I(M )/Li)p) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n

k†o theo R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ T th… Rp-m(cid:230)(cid:31)un HomRp(Rp/IRp, (H i

AttRp((H i

I(M )/Li)p) ∩ V (IRp) ⊆ {pRp} .

sinh. Theo M»nh (cid:31)• 3.1.4, ta c(cid:226)

(cid:30)(cid:176)t

S = ∪t−1

(H i

.

j=1

I(M )/Li)pj

i=0 ∪l

(cid:111) (cid:110) q ∈ Spec R | qRpj ∈ AttRpj

x /∈ (∪q∈S\V (I)q) ∪ (∪p∈AssR M p).

Khi (cid:31)(cid:226) S ∩ V (I) ⊆ T . M(cid:176)t kh¡c, t(cid:231)n t⁄i phƒn tß x ∈ I sao cho

0 → M x−→ M → M/xM → 0,

Ta x†t d¢y kh(cid:238)p

. . . → H i

(M ) x−→ H i+1

(M ) → . . . .

I(M ) x−→ H i

I(M ) → H i

I(M/xM ) → H i+1

I

I

khi (cid:31)(cid:226) n(cid:226) c£m sinh ra mºt d¢y kh(cid:238)p d(cid:160)i

0 → H i

Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0, ta suy ra d¢y kh(cid:238)p ng›n sau

I(M )/xH i

I(M ) → H i

I(M/xM ) → (0 :H i+1

(M ) x) → 0.

I

(*)

V… Supp(M/xM/I(M/xM )) = Supp(M/IM ) n¶n tł d¢y kh(cid:238)p tr¶n v(cid:160) theo

H 0

(M/xM )

I (M/xM ), H 1

I (M/xM ), . . . , H t−2

I

(M/xM )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. V(cid:238)i

I

gi£ thi‚t quy n⁄p ta suy ra r‹ng c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I(M ) + Li)/xH i

H i

I(M ) l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa I(M ) n¶n k†o theo t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh Ni cıa

H i

I(M )/xH i I(M/xM ) sao cho d¢y sau l(cid:160) kh(cid:238)p

0 → H i

I(M )/(Li + xH i

I(M )) → H i

I(M/xM )/Ni → (0 :H i+1

(M ) x) → 0.

I

31

l(cid:160) I-cofinite v(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H t−1 m(cid:229)i i < t, v… (xH i

I(M )) v(cid:160) V (i) = H i

I(M )/(Li + xH i

I(M/xM )/Ni. Khi (cid:31)(cid:226), tł M»nh (cid:31)• 3.1.4 ta d„ d(cid:160)ng th§y r‹ng Rpj -m(cid:230)(cid:31)un (Ui)pj l(cid:160) hœu h⁄n v(cid:238)i m(cid:229)i

j = 1, . . . , l (ch(cid:243) (cid:254) r‹ng x /∈ ∪q∈S\V (I)q). Do (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i mºt R-m(cid:230)(cid:31)un con Bij

Ta (cid:31)(cid:176)t Ui = H i

cıa Ui sao cho (Ui)pj = (Bij)pj . (cid:30)(cid:176)t Bi = Bi1 + . . . + Bil. Khi (cid:31)(cid:226) Bi l(cid:160) mºt

SuppR Ui/Bi ⊆ Supp(H i

I(M )/Ki)\T ⊆ Max R.

m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa Ui sao cho

0 → Ni → H i

I(M/xM ) → Vi → 0

M(cid:176)t kh¡c d¢y kh(cid:238)p

HomR(R/I, H i

I(M/xM )) → HomR(R/I, Vi) → Ext1

R(R/I, Ni)

c£m sinh ra d¢y kh(cid:238)p sau

i < t. Do (cid:31)(cid:226), v… d¢y

0 → HomR(R/I, Ui) → HomR(R/I, Vi)

v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Tł (cid:31)(cid:226) suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Vi) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i

l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p, n¶n R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Ui) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh. Tł (cid:31)(cid:226) suy

Max R n¶n R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Ui/Bi) l(cid:160) Artin v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. V… Ui/Bi l(cid:160)

I-xo›n, n¶n theo Melkersson (BŒ (cid:31)• 2.2.1) ta suy ra Ui/Bi l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Artin.

ra R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Ui/Bi) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. H(cid:236)n nœa v… Supp(Ui/Bi) ⊆

I(M ) + Li/xH i

I(M ) l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh

Tøc l(cid:160) Ui l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.

I(M ) v(cid:160)

∼= (H i

Ui

I(M )/xH i

I(M ))/((xH i

I(M ) + Li)/xH i

I(M ))

cıa H i M(cid:176)t kh¡c, v… xH i I(M )/xH i

I(M )/xH i

n¶n ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. H(cid:236)n nœa I(M )) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n

I(M )/xH i

32

theo d¢y kh(cid:238)p (*), R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i

I(M )/xH i

I(M )

sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Do v“y theo M»nh (cid:31)• 2.1.6 th… R-m(cid:230)(cid:31)un H i

l(cid:160) I-cofinite.

I

(M ) x) c(cid:244)ng l(cid:160) I- (M )/xH t−1 (M )

Tł d¢y kh(cid:238)p (*) c(cid:244)ng ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un (0 :H i+1

I

I

cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. (cid:30)(cid:176)c bi»t, ta suy ra r‹ng R-m(cid:230)(cid:31)un H t−1

HomR(R/I, H t

I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. CuŁi c(cid:242)ng ta th§y r‹ng v… R-m(cid:230)(cid:31)un I(M ) (cid:31)•u l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t n¶n tł M»nh

I(M )/xH i

I (M ) x) v(cid:160) H i (0 :H i (cid:31)• 2.1.5 ta suy ra (cid:31)(cid:247)æc H i

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.

l(cid:160) minimax v(cid:160) I-cofinite. M(cid:176)t kh¡c tł d¢y kh(cid:238)p (*) c(cid:244)ng suy ra r‹ng

M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n sau (cid:31)¥y l(cid:160) (cid:31)(cid:243)ng:

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1.6. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho

I (M ).

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2

I (M )

i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I

I (M )

I (M )

(M )/N )

(M )/N ) v(cid:160) Ext1

HomR(R/I, H f 2

R(R/I, H f 2

I

I

ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 2

I (M ) l(cid:160) sŁ hœu h⁄n.

l(cid:160) hœu h⁄n sinh, mØi khi f 2

I (M ) (xem l⁄i c(cid:230)ng thøc ((cid:63)) (cid:240) phƒn m(cid:240)

Chøng minh. i) Theo (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a cıa f 2

f 2 I (M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ), dim R/p ≥ 2}

(cid:31)ƒu), ta c(cid:226)

I (M ) th… H i m(cid:160) dim R/p ≥ 2. (cid:129)p d(cid:246)ng M»nh (cid:31)• 3.1.5 ta c(cid:226) H i

I(Mp) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM ) I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i

i < f 2

I (M ) v(cid:160) Hom(R/I, H t

I(M )) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i t = f 2

I (M ).

Khi (cid:31)(cid:226), v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2

33

ii) T(cid:247)(cid:236)ng t(cid:252) chøng minh phƒn ii) cıa (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8.

H» qu£ 3.1.7. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho M

s = inf (cid:8)depth(IRp, Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p > 1(cid:9) .

l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) (cid:31)(cid:176)t

Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u (cid:31)i»n sau l(cid:160) (cid:31)(cid:243)ng

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < s.

i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I (M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

HomR(R/I, H s

I (M )/N ) v(cid:160) Ext1

R(R/I, H s

I (M )/N )

ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H s

l(cid:160) hœu h⁄n sinh, mØi khi s l(cid:160) hœu h⁄n.

I (M ) v(cid:160) (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1.6 ta suy ra (cid:31)i•u cƒn chøng

Chøng minh. (cid:129)p d(cid:246)ng s ≤ f 2

minh.

Ti‚p theo ta ph¡t bi”u v(cid:160) chøng minh k‚t qu£ ch‰nh sau (cid:31)¥y, (cid:31)(cid:226) l(cid:160) mºt

m(cid:240) rºng k‚t qu£ cıa Bahmanpour - Naghipour trong [7], v(cid:160) (cid:31)(cid:226) c(cid:244)ng l(cid:160) k‚t qu£

cıa Delfino - Marley trong [9] v(cid:160) Yoshida trong [19] (cid:31)Łi v(cid:238)i v(cid:160)nh giao ho¡n

Noether t(cid:242)y (cid:254).

H» qu£ 3.1.8. Cho R, I, M nh(cid:247) trong H» qu£ 3.1.7. Cho t l(cid:160) sŁ nguy¶n

I(M ) ≤ 1 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n

kh(cid:230)ng ¥m sao cho dim Supp H i

sau (cid:31)(cid:243)ng

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.

i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

HomR(R/I, H t

I(M )/N ) v(cid:160) Ext1

I(M )/N )

R(R/I, H t

ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H t

34

l(cid:160) hœu h⁄n sinh.

s = inf (cid:8)depth(IRp, Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p > 1(cid:9) .

Chøng minh. (cid:30)(cid:176)t

V(cid:238)i t ≤ s, theo k‚t qu£ cıa H» qu£ 3.1.7 ta c(cid:226) (cid:31)i•u cƒn chøng minh.

H» qu£ 3.1.9. Cho R, I, M nh(cid:247) trong H» qu£ 3.1.7. Gi£ sß dim(M/IM ) ≤ 1.

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i.

Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I(M ) ⊆ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim(M/IM ) ≤ 1 n¶n

dim Supp H i

I(M ) ≤ 1

Chøng minh. V… Supp H i

3.2 Chi•u hœu h⁄n b“c hai v(cid:160) t‰nh ch§t Lasker y‚u

v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0. Do (cid:31)(cid:226) k‚t qu£ (cid:31)(cid:247)æc suy ra tr(cid:252)c ti‚p tł H» qu£ 3.1.8.

Tr(cid:247)(cid:238)c khi tr…nh b(cid:160)y k‚t qu£ ch‰nh cıa m(cid:246)c n(cid:160)y ta nh›c l⁄i kh¡i ni»m

m(cid:230)(cid:31)un FSF cıa P. H. Quy [18].

(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 3.2.1. ([18, (cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.1]) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) F SF

M/N l(cid:160) hœu h⁄n (tøc l(cid:160) Supp(M/N ) l(cid:160) t“p hœu h⁄n).

n‚u t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh N cıa M sao cho t“p gi¡ cıa t“p

M»nh (cid:31)• sau (cid:31)¥y ch¿ ra r‹ng kh¡i ni»m kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un FSF tr(cid:242)ng v(cid:238)i

kh¡i ni»m Lasker y‚u.

R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un FSF.

BŒ (cid:31)• 3.2.2. ([3, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.5]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) M l(cid:160)

Ti‚p theo l(cid:160) mºt m»nh (cid:31)• cƒn (cid:31)” chøng minh k‚t qu£ ch‰nh (cid:240) m(cid:246)c n(cid:160)y.

Nh›c l⁄i r‹ng mºt v(cid:160)nh giao ho¡n Noether R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) v(cid:160)nh nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

35

n‚u Max R l(cid:160) t“p hœu h⁄n.

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.3. ([4, M»nh (cid:31)• 3.7]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng, I

I (M ) = inf (cid:8)i ∈ N | H i f 2

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .

l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226)

t = inf (cid:8)i ∈ N | H i

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .

Chøng minh. (cid:30)(cid:176)t

Ta bi‚t r‹ng mºt m(cid:230)(cid:31)un b§t k… c(cid:226) gi¡ hœu h⁄n (cid:31)•u c(cid:226) chi•u gi¡ kh(cid:230)ng qu¡ 1.

I(M ) l(cid:160) Lasker y‚u. Suy ra H i

Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i i < t, ta c(cid:226) H i

I(M ) l(cid:160) FSF theo I(M )p l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t, m(cid:229)i

BŒ (cid:31)• 3.2.2 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. H(cid:236)n nœa H i

I (M ) ≥ inf (cid:8)i ∈ N | H i f 2

I (M ), tøc l(cid:160) I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .

p ∈ Supp(M/IM ) m(cid:160) dim R/p ≥ 2. Chøng t(cid:228) t ≤ f 2

I (M )

Ng(cid:247)æc l⁄i, tł chøng minh cıa M»nh (cid:31)• 3.1.5 ta suy ra v(cid:238)i mØi 0 ≤ i < f 2

I (M ) I k) (v(cid:238)i k n(cid:160)o (cid:31)(cid:226)) th(cid:228)a m¢n

dim Supp(H i

I(M )/(0 :H i

I (M ) I k)) ≤ 1.

t(cid:231)n t⁄i m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh (0 :H i

I(M )/(0 :H i

I (M ) I k) l(cid:160) I-cofinite.

Do (cid:31)(cid:226) theo (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1.6 ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un H i

(Supp(H i

I(M )/0 :H i

I(M )/0 :H i

I (M ) I k))

I (M ) I k))\ Max(R)) ⊆ AsshR(H i

V… v“y t“p hæp

Supp(H i

I(M )/(0 :H i

I (M ) I k))

l(cid:160) hœu h⁄n. V… t“p Max(R) l(cid:160) hœu h⁄n n¶n tł (cid:31)(cid:226) ta suy ra t“p

I(M ) l(cid:160) FSF

l(cid:160) hœu h⁄n. Do (cid:31)(cid:226), theo BŒ (cid:31)• 3.2.2, ta suy ra c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I (M ). V… th‚

I (M ) ≤ inf (cid:8)i ∈ N | H i f 2

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .

(hay l(cid:160) Lasker y‚u) v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2

36

Ta c(cid:226) (cid:31)i•u cƒn chøng minh.

Ti‚p theo tr…nh b(cid:160)y th¶m mºt sŁ k‚t qu£ cıa Bahmanpour-Naghipour.

BŒ (cid:31)• 3.2.4. ([7, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh Noether (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng, I l(cid:160)

mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Cho t l(cid:160) mºt sŁ nguy¶n

I(M ) ≤ 2 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

Extj

(M )) v(cid:160) HomR(R/I, H t

I (M )), . . . , Extj

I(M ))

I

R(R/I, H 0

R(R/I, H t−1

kh(cid:230)ng ¥m sao cho dim Supp H i

I(M ) l(cid:160) hœu h⁄n

l(cid:160) Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i j ≥ 0. (cid:30)(cid:176)c bi»t, ta suy ra t“p AssR H i

v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ t.

M»nh (cid:31)• 3.2.5. ([4, M»nh (cid:31)• 3.8]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether (cid:31)(cid:224)a

ph(cid:247)(cid:236)ng, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Cho t l(cid:160) sŁ nguy¶n

I(M ) ≤ 2 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226)

kh(cid:230)ng ¥m sao cho dim Supp H i

I(M )) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) m(cid:229)i j ≥ 0.

R(R/I, H i

i) Extj

R(R/I, H t

I(M )) v(cid:160) Ext1

I(M )) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u.

ii) HomR(R/I, H t

I(M ), ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un

HomR(R/I, H t

I(M )/N ) v(cid:160) Ext1

R(R/I, H t

I(M )/N )

iii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con Lasker y‚u N cıa H t

R(R/I, H i

l(cid:160) Lasker y‚u.

R(R/I, H t

I(M ) v(cid:160) I(M ) trong (cid:31)(cid:226) j = 0, 1, 2, . . . ; i = 0, 1, . . . , t − 1 v(cid:160) s = 0, 1.

Chøng minh. Ta (cid:31)(cid:176)t Φ l(cid:160) t“p t§t c£ c¡c m(cid:230)(cid:31)un Extj Exts

Khi (cid:31)(cid:226) k‚t qu£ cıa Phƒn i) v(cid:160) ii) (cid:31)(cid:247)æc suy ra tł c¡ch chøng t(cid:247)(cid:236)ng t(cid:252) chøng

HomR(R/I, H t

I(M )) → HomR(R/I, H t

I(M )/N ) → Ext1

I(R/I, N ) →

Ext1

R(R/I, H t

I(M )) → Ext1

R(R/I, H t

I(M )/N ) → Ext2

I(R/I, N ).

37

minh BŒ (cid:31)• 3.2.4. (cid:30)” chøng minh iii) ta sß d(cid:246)ng d¢y kh(cid:238)p sau v(cid:160) ii)

(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.6. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.9]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh (cid:31)ƒy (cid:31)ı (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng

I (M )

Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Gi£ sß f 3

l(cid:160) sŁ hœu h⁄n. Khi (cid:31)(cid:226)

I(M )) l(cid:160) Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 3

I (M ) v(cid:160) m(cid:229)i j ≥ 0.

R(R/I, H i

I (M )

i) Extj

(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I

I (M )

I (M )

(M )/N )

(M )/N ) v(cid:160) Ext1

R(R/I, H f 3

Hom(R/I, H f 3 I

I

ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con Lasker y‚u N cıa H f 3

I(M )) v(cid:160) Hom(R/I, H t

I (M ) v(cid:160) l§y Φ l(cid:160) t“p I(M )) v(cid:238)i j ≥ 0 v(cid:160)

l(cid:160) Lasker y‚u.

i = 0, 1, 2, . . . , t − 1.

Chøng minh. (cid:30)Łi v(cid:238)i chøng minh i), ta l§y t = f 3 t§t c£ c¡c m(cid:230)(cid:31)un Extj R(R/I, H i

L§y L ∈ Φ v(cid:160) L(cid:48) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con cıa L. Gi£ sß tr¡i l⁄i r‹ng (i) kh(cid:230)ng

{q ∈ Ass(L) | dim R/q ≥ 1} l(cid:160) v(cid:230) h⁄n. Khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i t“p con v(cid:230) h⁄n (cid:31)‚m

(cid:31)(cid:243)ng. Khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i L ∈ Φ sao cho L kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u. Tł (cid:31)(cid:226) suy ra t“p

k=1qk. L§y S l(cid:160) t“p (cid:31)(cid:226)ng nh¥n R \ ∪∞

k=1 cıa T sao cho kh(cid:230)ng phƒn tß l(cid:160) m. Theo [14, BŒ (cid:31)• 3.2], suy ra k=1qk. Khi (cid:31)(cid:226) ta th§y r‹ng S−1R- m(cid:230)(cid:31)un S−1L l(cid:160) hœu h⁄n sinh, v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) AssS−1R(S−1L) l(cid:160) hœu h⁄n. Nh(cid:247)ng S−1q ∈ AssS−1R(S−1L) v(cid:238)i m(cid:229)i k = 1, 2, 3, . . ., (cid:31)i•u n(cid:160)y l(cid:160) v(cid:230) l(cid:254).

38

(cid:31)(cid:247)æc {qk}∞ m (cid:54)⊆ ∪∞

K‚t lu“n

Lu“n v«n (cid:31)¢ tr…nh b(cid:160)y v(cid:160) chøng minh chi ti‚t c¡c k‚t qu£ ch‰nh sau (cid:31)¥y:

1. Nh›c l⁄i c¡c ki‚n thøc c(cid:226) li¶n quan (cid:31)‚n lu“n v«n: T“p gi¡, I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ

li¶n k‚t, m(cid:230)(cid:31)un Nother, m(cid:230)(cid:31)un nºi x⁄, m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh, m(cid:230)(cid:31)un Ext, bi”u di„n

thø c§p, m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:160) mºt sŁ t‰nh ch§t cıa c¡c m(cid:230)(cid:31)un

n(cid:160)y.

2. Chøng minh (cid:31)(cid:247)æc k‚t qu£ ch‰nh trong ch(cid:247)(cid:236)ng 2: Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n

sau (cid:31)(cid:243)ng:

I (M ).

I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i 1 < f 1 I (M )

(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax khi f 1

I

I (M ) l(cid:160) hœu h⁄n.

I (M )

i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i ii) R-m(cid:230)(cid:31)un H f 1 iii) M(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 1

(M ), khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I

I (M )

I (M )

(M )/N )

HomR(R/I, H f 1

(M )/N ) v(cid:160) ExtR(R/I, H f 1

I

I

l(cid:160) hœu h⁄n sinh khi f 1

I (M ) l(cid:160) hœu h⁄n.

3. Chøng minh (cid:31)(cid:247)æc: Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) mºi i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160)

R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226)

I (M ) = inf (cid:8)i ∈ N0 | H i f 1

I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax(cid:9) .

4 . Chøng minh (cid:31)(cid:247)æc: Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho M l(cid:160)

R - m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n sau (cid:31)¥y l(cid:160) (cid:31)(cid:243)ng:

i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i

I (M ).

I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2

39

I (M )

ii) M(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 2

(M ), khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un

I

I (M )

I (M )

(M )/N )

(M )/N ) v(cid:160) Ext1

HomR(R/I, H f 2

I

I

R(R/I, H f 2

l(cid:160) hœu h⁄n sinh khi f 2

I (M ) l(cid:160) hœu h⁄n.

40

T(cid:160)i li»u tham kh£o

[1] Abazari R. and Bahmanour K. (2011), "Cofiniteness of extension functors of

cofinite modules", J. Algebra, 330, 507-516.

[2] Azami J., Naghipour R. and Vakili B. (2009), "Finiteness properties of local

cohomology modules for a - minimax modules", Proc. Amer. Math. Soc. 137,

439-448.

[3] Bahmanpour K. and Khojali A. (2011), "On the equivalence of FSF and

weakly Laskerian classes", preprint.

[4] Bahmanpour K., Naghipour R. and Sedghi M. (2013), "Minimaxness and

Cofinite properties of local cohomology modules", Communications in Alge-

bra, Vol 41, 2799-2841.

[5] Bahmanpour K. and Naghipour R. (2008), "On the cofiniteness of local

cohomology modules", Proc. Amer. Math. Soc. 136, 2359-2363

[6] Bahmanpour K. and Naghipour R. (2008), "Associated primes of local

cohomology modules and Matlis duality", J. Algebra, 320, 2632-2641.

[7] Bahmanpour K. and Naghipour R. (2009), "Cofiniteness of local cohomology

moduls for ideanls of small dimension", J. Algera, 321, 1997-2011.

[8] Brodman M. P. and Sharp R. Y. (1998), Local cohomology; an algebraic

introduction with geometric applications, Cambridge University Press.

[9] Delfino D. and Marley T. (1997), "Cofinite modules and local cohomology",

J. Pure and Appl. Algebra, 121, 45-52.

41

[10] Faltings G. (1981), "Der endlichkeitssatz in der lokalen kohomologic(cid:17), Math.

Ann. 255, 45-56.

[11] Grothendieck A. (1966), Local cohomology, Notes by R. Hartshorne, Lecture

Notes in Math. 862.

[12] Hartshorne R. (1970), "Affine duality and cofiniteness", Invent. Math. 9,

145-164.

[13] Kawasaki K. I. (1996), "On the finiteness of Bass numbers of local cohomology

modules", Proc. Amer. Math. Soc. 124, 3275-3279.

[14] Khashayarmanesh K. (2007), "On the finiteness properties of extension and

torsion functors of local cohomology modules", Proc. Amer. Math. Soc. 135,

1319-1327.

[15] Matsumura H. (1986), Commutative ring theory , Cambridge Univ. Press,

Cambridge.

[16] Melkersson L. (1990), "On asymptotic stability for sets of primes ideals

connected with the powers of an ideals", Math. Proc. Cambridge Philos.

Soc. 107, 267-292.

[17] Melkersson L. (2005), "Modules cofinite with respect to an ideal", J. Algebra,

285, 649-668.

[18] Quy P. H. (2010), "On the finiteness of associated primes of local cohomology

modules", Proc. Amer. Math. Soc. 138, 1965-1968.

[19] Yoshida K. I. (1997), "Cofiniteness of local cohomology modules for ideals of

dimension one", Nagoya Math. J. 147, 179-191.

[20] Z¨oschinger H. (1986), "Minimax modules", J. Algebra, 102,1-32.

42