(cid:30)(cid:132)I H¯C TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N
TR(cid:215)˝NG (cid:30)(cid:132)I H¯C S(cid:215) PH(cid:132)M
(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)o0o(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)
TR(cid:134)N TH(cid:192) THU HO(cid:128)I
T(cid:157)NH MINIMAX V(cid:128) T(cid:157)NH COFINITE C(cid:213)A M˘(cid:30)UN
(cid:30)¨I (cid:30)˙NG (cid:30)I(cid:151)U (cid:30)(cid:192)A PH(cid:215)(cid:204)NG
TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N, N(cid:139)M 2018
LU(cid:138)N V(cid:139)N TH(cid:132)C S(cid:158) TO(cid:129)N H¯C
(cid:30)(cid:132)I H¯C TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N
TR(cid:215)˝NG (cid:30)(cid:132)I H¯C S(cid:215) PH(cid:132)M
(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)o0o(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:22)(cid:21)
TR(cid:134)N TH(cid:192) THU HO(cid:128)I
T(cid:157)NH MINIMAX V(cid:128) T(cid:157)NH COFINITE C(cid:213)A M˘(cid:30)UN
(cid:30)¨I (cid:30)˙NG (cid:30)I(cid:151)U (cid:30)(cid:192)A PH(cid:215)(cid:204)NG
Ng(cid:160)nh: (cid:30)⁄i sŁ v(cid:160) l(cid:254) thuy‚t sŁ
M¢ sŁ: 8 46 01 04
C¡n bº h(cid:247)(cid:238)ng d¤n khoa h(cid:229)c:
PGS.TS. Nguy„n V«n Ho(cid:160)ng
TH(cid:129)I NGUY(cid:150)N, N(cid:139)M 2018
i
LU(cid:138)N V(cid:139)N TH(cid:132)C S(cid:158) TO(cid:129)N H¯C
L˝I CAM (cid:30)OAN
T(cid:230)i xin cam (cid:31)oan r‹ng c¡c k‚t qu£ nghi¶n cøu trong lu“n v«n n(cid:160)y l(cid:160) trung th(cid:252)c v(cid:160) kh(cid:230)ng tr(cid:242)ng l(cid:176)p v(cid:238)i c¡c (cid:31)• t(cid:160)i kh¡c. T(cid:230)i xin cam (cid:31)oan m(cid:229)i s(cid:252) gi(cid:243)p (cid:31)(cid:239) cho vi»c th(cid:252)c hi»n lu“n v«n n(cid:160)y (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc c£m (cid:236)n v(cid:160) c¡c th(cid:230)ng tin tr‰ch d¤n trong lu“n v«n (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc ch¿ rª ngu(cid:231)n gŁc.
Th¡i Nguy¶n, ng(cid:160)y 16 th¡ng 08 n«m 2018
T¡c gi£
Trƒn Th(cid:224) Thu Ho(cid:160)i
ii
X¡c nh“n cıa tr(cid:247)(cid:240)ng khoa chuy¶n m(cid:230)n X¡c nh“n cıa c¡n bº h(cid:247)(cid:238)ng d¤n khoa h(cid:229)c
L(cid:237)i c£m (cid:236)n
Lu“n v«n (cid:31)(cid:247)æc ho(cid:160)n th(cid:160)nh v(cid:160)o th¡ng 04/2018 d(cid:247)(cid:238)i s(cid:252) h(cid:247)(cid:238)ng d¤n cıa PGS. TS. Nguy„n V«n Ho(cid:160)ng. T(cid:230)i xin (cid:31)(cid:247)æc b(cid:160)y t(cid:228) lÆng k‰nh tr(cid:229)ng v(cid:160) bi‚t (cid:236)n s¥u s›c t(cid:238)i thƒy, nhœng b(cid:160)i h(cid:229)c qu(cid:254) gi¡ tł trang gi§y v(cid:160) c£ nhœng b(cid:160)i h(cid:229)c trong cuºc sŁng thƒy d⁄y gi(cid:243)p t(cid:230)i t(cid:252) tin h(cid:236)n v(cid:160) tr(cid:247)(cid:240)ng th(cid:160)nh h(cid:236)n nhi•u.
T(cid:230)i xin c£m (cid:236)n PhÆng (cid:30)(cid:160)o T⁄o - (cid:30)⁄i h(cid:229)c S(cid:247) Ph⁄m Th¡i nguy¶n (cid:31)¢ t⁄o
(cid:31)i•u ki»n (cid:31)” t(cid:230)i ho(cid:160)n th(cid:160)nh s(cid:238)m kh(cid:226)a h(cid:229)c.
T(cid:230)i xin b(cid:160)y t(cid:228) lÆng bi‚t (cid:236)n t(cid:238)i t§t c£ c¡c thƒy c(cid:230) (cid:240) (cid:30)⁄i h(cid:229)c Th¡i Nguy¶n v(cid:160) c¡c thƒy (cid:240) Vi»n to¡n v(cid:238)i nhœng b(cid:160)i gi£ng (cid:31)ƒy nhi»t th(cid:160)nh v(cid:160) t¥m huy‚t, xin c£m (cid:236)n c¡c thƒy c(cid:230) (cid:31)¢ lu(cid:230)n quan t¥m v(cid:160) gi(cid:243)p (cid:31)(cid:239) t(cid:230)i trong suŁt qu¡ tr…nh h(cid:229)c t“p, t⁄o (cid:31)i•u ki»n cho t(cid:230)i tham gia c¡c buŒi seminar v(cid:160) c¡c l(cid:238)p h(cid:229)c ngo(cid:160)i ch(cid:247)(cid:236)ng tr…nh.
T(cid:230)i xin c£m (cid:236)n t§t c£ c¡c anh, em v(cid:160) b⁄n b– (cid:31)¢ (cid:31)ºng vi¶n gi(cid:243)p (cid:31)(cid:239) t(cid:230)i
nhi»t t…nh trong qu¡ tr…nh h(cid:229)c v(cid:160) l(cid:160)m lu“n v«n.
T(cid:230)i xin (cid:31)(cid:247)æc gßi c£m (cid:236)n t(cid:238)i t§t c£ th(cid:160)nh vi¶n trong gia (cid:31)…nh (cid:31)¢ t⁄o (cid:31)i•u
iii
ki»n cho t(cid:230)i (cid:31)(cid:247)æc h(cid:229)c t“p, nghi¶n cøu v(cid:160) ho(cid:160)n th(cid:160)nh lu“n v«n.
M(cid:246)c l(cid:246)c
L(cid:237)i cam (cid:31)oan ii
L(cid:237)i c£m (cid:236)n iii
M(cid:240) (cid:31)ƒu 1
5 Ch(cid:247)(cid:236)ng 1 Ki‚n thøc chu'n b(cid:224)
5 1.1 I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 1.2 M(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) M(cid:230)(cid:31)un Artin . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 1.3 Bi”u di„n thø c§p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 1.4 M(cid:230)(cid:31)un Ext . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 1.5 M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ch(cid:247)(cid:236)ng 2 Chi•u hœu h⁄n b“c 1 v(cid:160) t‰nh minimax cıa m(cid:230)(cid:31)un
15 (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
15 2.1 M(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite . . . . . . . . . . . . . . . . .
19 2.2 Chi•u hœu h⁄n b“c mºt v(cid:160) t‰nh ch§t minimax . . . . . . . . . . .
27 Ch(cid:247)(cid:236)ng 3 Chi•u hœu h⁄n b“c 2 v(cid:160) t‰nh Lasker y‚u
27 3.1 M(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite . . . . . . . . . . . . . . . .
35 3.2 Chi•u hœu h⁄n b“c hai v(cid:160) t‰nh ch§t Lasker y‚u . . . . . . . . . .
K‚t lu“n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
T(cid:160)i li»u tham kh£o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
iv
41
M(cid:240) (cid:31)ƒu
M l(cid:160) R - m(cid:230)(cid:31)un kh¡c 0. V(cid:238)i mØi sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m i cho tr(cid:247)(cid:238)c, ta c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un
Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether (c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224)), I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160)
(cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng thø i cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i gi¡ l(cid:160) i(cid:31)¶an I (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a
H i
Exti
R(R/I n, M ).
I(M ) = lim−→
n≥1
b(cid:240)i A. Grothendieck (xem [11] ho(cid:176)c [8]) nh(cid:247) sau:
C¡c t‰nh ch§t c(cid:236) b£n v• l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng c(cid:226) th” xem th¶m
trong cuŁn s¡ch [8].
Mºt (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) quan tr(cid:229)ng trong (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng l(cid:160) "Nguy¶n l(cid:254)
(cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng - to(cid:160)n c(cid:246)c cho chi•u hœu h⁄n cıa c¡c m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a
ph(cid:247)(cid:236)ng" (xem [10, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1] - b(cid:160)i b¡o cıa G. Faltings) ph¡t bi”u: "V(cid:238)i mºt
(Mp) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i
IRp
i ≤ r v(cid:160) m(cid:229)i p ∈ Spec R n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I(M ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh
sŁ nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng r (cid:31)¢ cho, c¡c Rp-m(cid:230)(cid:31)un H i
v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ r".
C(cid:226) mºt d⁄ng tr…nh b(cid:160)y kh¡c cho ph¡t bi”u cıa nguy¶n l(cid:254) (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng -
to(cid:160)n c(cid:246)c cıa Faltings m(cid:160) ta quan t¥m (cid:240) (cid:31)¥y, li¶n quan (cid:31)‚n s(cid:252) kh¡i qu¡t h(cid:226)a
chi•u hœu h⁄n fI(M ) cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i I, trong (cid:31)(cid:226)
fI(M ) := inf{i ∈ N | H i
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh},
(†)
(cid:240) (cid:31)¥y ta quy (cid:247)(cid:238)c r‹ng inf(∅) = ∞. Khi (cid:31)(cid:226)
0 :R H i
fI(M ) := inf{i ∈ N | I (cid:42)
I(M ) }
= inf{i ∈ N | I nH i
I(M ) (cid:54)= 0 v(cid:238)i m(cid:229)i n ∈ N};
1
(cid:113)
(cid:31)(cid:231)ng th(cid:237)i l(cid:243)c (cid:31)(cid:226) nguy¶n l(cid:254) (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng - to(cid:160)n c(cid:246)c cıa Faltings (cid:31)(cid:247)æc cho (cid:240) c(cid:230)ng
fI(M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Spec R}
= inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/ p ≥ 0},
thøc sau (cid:31)¥y:
(xem [8, 9.6.2]). Nguy¶n l(cid:254) n(cid:160)y ch¿ ra mŁi li¶n h» giœa ch¿ sŁ (cid:31)ƒu ti¶n m(cid:160) c¡c
m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i gi¡ l(cid:160) i(cid:31)¶an b§t k… kh(cid:230)ng hœu h⁄n sinh
v(cid:160) ch¿ sŁ (cid:31)(cid:226) cho c¡c m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u khi chuy”n qua (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng h(cid:226)a t⁄i
c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ tr¶n v(cid:160)nh c(cid:236) s(cid:240).
N«m 2013, Bahmanpour-Naghipour-Sedghi (xem [4]) (cid:31)¢ gi(cid:238)i thi»u kh¡i
I (M ), (cid:31)(cid:247)æc x¡c (cid:31)(cid:224)nh
ni»m chi•u hœu h⁄n b“c n cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i I k‰ hi»u l(cid:160) f n
b(cid:240)i c(cid:230)ng thøc:
f n I (M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim(R/ p) ≥ n}.
((cid:63))
I (M ) l(cid:160) sŁ nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng ho(cid:176)c l(cid:160) ∞ v(cid:160) ta c(cid:226) f 0
I (M ) = fI(M ).
Ch(cid:243) (cid:254) r‹ng f n
Tł (cid:31)(cid:226) mºt c¥u h(cid:228)i t(cid:252) nhi¶n (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:176)t ra l(cid:160) t…m hi”u t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi
(cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i chi•u hœu h⁄n b“c 1, b“c 2 cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i I. Chflng
I (M ) = inf{i ∈ N | H i f 1
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax} v(cid:160)
I (M ) = inf{i ∈ N | H i f 2
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u}
h⁄n c¡c ph¡t bi”u sau (cid:31)¥y
c(cid:226) (cid:31)(cid:243)ng hay kh(cid:230)ng? K‚t qu£ ch‰nh cıa Bahmanpour-Naghipour-Sedghi trong
b(cid:160)i b¡o [4] l(cid:160) tr£ l(cid:237)i cho hai c¥u h(cid:228)i tr¶n. C(cid:246) th” k‚t qu£ thø nh§t cıa h(cid:229)
(cid:31)¢ chøng minh (cid:31)(cid:247)æc r‹ng sŁ nguy¶n i nh(cid:228) nh§t (cid:31)” H i
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I (M ) (xem (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8); k‚t qu£ ch‰nh thø hai cıa h(cid:229)
2
minimax b‹ng v(cid:238)i sŁ f 1
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker
l(cid:160) ch¿ ra r‹ng sŁ nguy¶n i nh(cid:228) nh§t sao cho H i
I (M ) khi R l(cid:160) v(cid:160)nh nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (xem (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.3).
y‚u b‹ng v(cid:238)i f 2
C(cid:230)ng c(cid:246) (cid:31)” h(cid:229) chøng minh k‚t qu£ ch‰nh thø nh§t n¶u tr¶n l(cid:160) (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254)
sau (cid:31)¥y:
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.1]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an
I (M )
I (M ) v(cid:160) H f 1
I
I(M ) l(cid:160) (M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax. I (M )
(M ), th… R-m(cid:230)(cid:31)un
I
I (M )
(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.
cıa R v(cid:160) M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I
minimax v(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1 H(cid:236)n nœa, v(cid:238)i mØi m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 1 HomR(R/I, H f 1
Kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite trong (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) tr¶n (cid:31)(cid:247)æc gi(cid:238)i thi»u b(cid:240)i R.
R(R/I, M ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh
Hartshorne n«m 1970 (xem [12]) v(cid:160) (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a nh(cid:247) sau: R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) I-cofinite n‚u Supp(M ) ⊆ V (I) v(cid:160) Exti
v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
Mºt trong c¡c c(cid:230)ng c(cid:246) (cid:31)” chøng minh k‚t qu£ ch‰nh thø hai cıa
Bahmanpour-Naghipour-Sedghi [4] l(cid:160) (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) d(cid:247)(cid:238)i (cid:31)¥y:
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.2]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, M l(cid:160)
H 0
(M ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM )
I (M ), . . . , H t−1
I
mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) t ≥ 1 l(cid:160) mºt sŁ nguy¶n sao cho c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ t
m(cid:160) dim(R/p) > 1. Khi (cid:31)(cid:226), c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.
v(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H t
Tł nhœng k‚t qu£ tr¶n Bahmanpour-Naghipour-Sedghi [4] (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)a ra c¡c
h» qu£ cıa (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) 2, (cid:31)(cid:226) l(cid:160) mºt sŁ m(cid:240) rºng cho c¡c k‚t qu£ cıa Bahmanpour-
Naghipour trong [7], Delfino-Marley trong [9] v(cid:160) K. I. Yoshida trong [19] (cid:31)Łi
3
v(cid:238)i mºt v(cid:160)nh Noether t(cid:242)y (cid:254).
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3. [4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.3] Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, M
I(M )
l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh sao cho dim(M/IM ) ≤ 1. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H t
l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i sŁ nguy¶n.
Mºt k‚t qu£ ch‰nh kh¡c nœa trong b(cid:160)i b¡o [4] (cid:31)(cid:226) l(cid:160): N‚u (R, m) l(cid:160)
R(R/I, H i
I (M )
I(M )) l(cid:160) Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i I (M ) v(cid:160) v(cid:238)i m(cid:229)i j ≥ 0. H(cid:236)n nœa, v(cid:238)i mØi m(cid:230)(cid:31)un con Lasker y‚u N cıa (M )/N ) c(cid:244)ng l(cid:160) Lasker y‚u
(M ), th… ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H f 3
i < f 3 H f 3 I (M ) I
I
v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng Noether (cid:31)ƒy (cid:31)ı, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un Extj
(xem (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.6).
Tł c¡c k‚t qu£ nghi¶n cøu (cid:31)¢ thu (cid:31)(cid:247)æc cıa Bahmanpour-Naghipour-
Sedghi nh(cid:247) tr¶n (cid:31)¥y, (cid:31)•u (cid:31)(cid:247)a (cid:31)‚n b(cid:160)i to¡n xem x†t v(cid:238)i (cid:31)i•u ki»n n(cid:160)o (cid:31)” cho
I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n khi i = f j
I (M ) (chflng h⁄n v(cid:238)i j = 1, 2, 3).
t“p hæp AssR(H i
M(cid:246)c (cid:31)‰ch ch‰nh cıa lu“n v«n n(cid:160)y l(cid:160) tr…nh b(cid:160)y l⁄i chi ti‚t c¡c k‚t qu£
nh(cid:247) (cid:31)¢ n¶u tr¶n, c¡c ki‚n thøc n(cid:160)y d(cid:252)a tr¶n b(cid:160)i b¡o ch‰nh l(cid:160) b(cid:160)i b¡o [4]:
K. Bahmanpour, R. Naghipour and M. Sedghi, Minimaxness and Cofinite
properties of local cohomology modules, Communications in Algebra, Vol. 41
(2013), Pp. 2799-2814. (DOI: 10. 1080/00927872.2012.662709). B¶n c⁄nh (cid:31)(cid:226)
(cid:31)” vi»c tr…nh b(cid:160)y (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)ƒy (cid:31)ı v(cid:160) rª (cid:254) h(cid:236)n, lu“n v«n tham kh£o th¶m nhi•u
ki‚n thøc (cid:240) b(cid:160)i b¡o [5], [6], [7], [17],. . . ; v(cid:160) c¡c cuŁn s¡ch [8] v(cid:160) [15].
Lu“n v«n (cid:31)(cid:247)æc bŁ c(cid:246)c l(cid:160)m ba ch(cid:247)(cid:236)ng. Ch(cid:247)(cid:236)ng 1 tr…nh b(cid:160)y nhœng ki‚n
thøc c(cid:236) s(cid:240) cƒn thi‚t (cid:31)” tr…nh b(cid:160)y chøng minh c¡c nºi dung ch‰nh cıa lu“n v«n.
Ch(cid:247)(cid:236)ng 2 tr…nh b(cid:160)y v• chi•u hœu h⁄n b“c 1 cıa m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)Łi v(cid:238)i i(cid:31)¶an I
trong mŁi li¶n h» v(cid:238)i t‰nh ch§t minimax cıa m(cid:230)(cid:31)un. Ch(cid:247)(cid:236)ng 3 cıa lu“n v«n
t“p trung tr…nh b(cid:160)y v• chi•u hœu h⁄n b“c 2 cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i i(cid:31)¶an I v(cid:160) t‰nh ch§t
4
Lasker y‚u cıa m(cid:230)(cid:31)un.
Ch(cid:247)(cid:236)ng 1
Ki‚n thøc chu'n b(cid:224)
— ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y ta lu(cid:230)n gi£ thi‚t R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224). C¡c ki‚n
1.1
I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t
thøc (cid:240) ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y (cid:31)(cid:247)æc tr…nh b(cid:160)y d(cid:252)a v(cid:160)o c¡c cuŁn s¡ch [8] v(cid:160) [15].
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.1.1 (I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t). Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un, p l(cid:160) i(cid:31)¶an
nguy¶n tŁ cıa v(cid:160)nh R. Khi (cid:31)(cid:226) p (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t cıa M
n‚u t(cid:231)n t⁄i mºt phƒn tß 0 (cid:54)= x ∈ M sao cho AnnR(x) = p. T“p hæp t§t c£ c¡c
i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ li¶n k‚t cıa M (cid:31)(cid:247)æc k‰ hi»u l(cid:160) AssR(M ) ho(cid:176)c Ass(M ).
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.1.2 ((cid:30)a t⁄p cıa i(cid:31)¶an). Cho I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R, khi (cid:31)(cid:226) (cid:31)a
V (I) = {p ∈ Spec(R) | I ⊆ p} .
t⁄p cıa I (cid:31)(cid:247)æc k‰ hi»u l(cid:160) V (I) (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a b(cid:240)i
M»nh (cid:31)• 1.1.3. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)
i) AssR(0 :M I) = AssR(M ) ∩ V (I).
5
ii) AssR(M/(0 :M I)) ⊆ AssR(M ).
Ass(M ) ⊆ Ass(N ) ∪ Ass(M/N ).
iii) Cho N l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M . Khi (cid:31)(cid:226)
SuppR(M ) = {p ∈ Spec(M ) | Mp (cid:54)= 0} .
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.1.4 (T“p gi¡ cıa m(cid:230)(cid:31)un). Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Ta (cid:31)(cid:176)t
Khi (cid:31)(cid:226) SuppR(M ) (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) t“p gi¡ cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M .
M c(cid:226) mºt m(cid:230)(cid:31)un con (cid:31)flng c§u v(cid:238)i R/p.
M»nh (cid:31)• 1.1.5. i) Cho p ∈ Spec(R). Khi (cid:31)(cid:226) p ∈ AssR(M ) n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u
SuppR(M (cid:48)) ⊆ SuppR(M ) = SuppR(M (cid:48)) ∪ SuppR(M ”).
ii) Cho 0 → M (cid:48) → M → M ” → 0 l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226)
iii) AssR(M ) ⊆ SuppR(M ) v(cid:160) n‚u R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether th… mØi phƒn tß c(cid:252)c ti”u
cıa t“p SuppR(M ) (cid:31)•u thuºc v(cid:160)o t“p AssR(M ).
iv) N‚u M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Noether th… AssR(M ) l(cid:160) t“p
V (AnnR(M )) (cid:31)•u thuºc AssR(M ). V… th‚
hœu h⁄n. H(cid:236)n nœa AssR(M ) ⊆ V (AnnR(M )) v(cid:160) mØi phƒn tß tŁi ti”u cıa (cid:112)AnnR(M ) l(cid:160) giao cıa c¡c i(cid:31)¶an
nguy¶n tŁ li¶n k‚t cıa M .
V (AnnR(M )) = SuppR(M ).
v) N‚u M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh th…
1.2 M(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) M(cid:230)(cid:31)un Artin
vi) N‚u I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa mºt v(cid:160)nh R th… SuppR(R/I) = V (I).
M(cid:230)(cid:31)un Noether l(cid:160) mºt trong nhœng l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un c(cid:236) b£n nh§t cıa (cid:30)⁄i sŁ
6
giao ho¡n. Sau (cid:31)¥y ta nh›c l⁄i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a v(cid:160) mºt sŁ t‰nh ch§t cıa n(cid:226).
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.2.1. Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh v(cid:160) M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c
m»nh (cid:31)• sau t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng.
i) ((cid:30)i•u ki»n hœu h⁄n sinh) M(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con cıa M l(cid:160) hœu h⁄n sinh;
N1 ⊆ N2 ⊆ . . ., th… t(cid:231)n t⁄i m ≥ 1 sao cho Nn = Nm v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ m;
ii) ((cid:30)i•u ki»n d¢y t«ng hay a.c.c) N‚u N1, N2, . . . l(cid:160) c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M m(cid:160)
iii) ((cid:30)i•u ki»n tŁi (cid:31)⁄i) M(cid:229)i t“p kh¡c rØng c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M (cid:31)•u c(cid:226) phƒn
R-m(cid:230)(cid:31)un M th(cid:228)a m¢n mºt trong c¡c (cid:31)i•u ki»n t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng tr¶n g(cid:229)i l(cid:160)
tß tŁi (cid:31)⁄i.
m(cid:230)(cid:31)un Noether.
M»nh (cid:31)• 1.2.2.
0 → M (cid:48) → M → M ” → 0
i) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) v(cid:160) d¢y kh(cid:238)p ng›n c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) Noether n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u M (cid:48) v(cid:160) M ” l(cid:160) Noether.
ii) MØi R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Noether R l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Noether.
S−1M l(cid:160) mºt S−1R-m(cid:230)(cid:31)un Noether.
iii) N‚u M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) S l(cid:160) mºt t“p (cid:31)(cid:226)ng nh¥n cıa R th…
Kh¡i ni»m (cid:31)Łi ng¤u cıa m(cid:230)(cid:31)un Noether ch‰nh l(cid:160) kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un Artin.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.2.3. Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c m»nh (cid:31)• sau t(cid:247)(cid:236)ng
(cid:31)(cid:247)(cid:236)ng.
N1 ⊇ N2 ⊇ . . . th… t(cid:231)n t⁄i m ≥ 1 sao cho Nn = Nm v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ m;
i) ((cid:30)i•u ki»n d¢y gi£m hay d.c.c) N‚u N1, N2, . . . l(cid:160) c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M m(cid:160)
ii) ((cid:30)i•u ki»n c(cid:252)c ti”u) M(cid:229)i t“p con kh¡c rØng c¡c m(cid:230)(cid:31)un con cıa M lu(cid:230)n c(cid:226)
7
phƒn tß c(cid:252)c ti”u.
R-m(cid:230)(cid:31)un M th(cid:228)a m¢n mºt trong c¡c (cid:31)i•u ki»n t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng tr¶n g(cid:229)i l(cid:160)
R th(cid:228)a m¢n (cid:31)i•u ki»n d.c.c tr¶n t“p c¡c i(cid:31)¶an ho(cid:176)c th(cid:228)a m¢n (cid:31)i•u ki»n m(cid:229)i
m(cid:230)(cid:31)un Artin. Ta n(cid:226)i R l(cid:160) v(cid:160)nh Artin n‚u n(cid:226) l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin. Tøc l(cid:160),
t“p kh¡c rØng c¡c i(cid:31)¶an cıa R (cid:31)•u c(cid:226) phƒn tß c(cid:252)c ti”u.
Mºt sŁ t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un Artin.
M»nh (cid:31)• 1.2.4.
0 → M (cid:48) → M → M ” → 0
i) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) v(cid:160) d¢y kh(cid:238)p ng›n c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) Artin n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u M (cid:48) v(cid:160) M ” l(cid:160) Artin.
ii) MØi R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Artin R l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin.
1.3 Bi”u di„n thø c§p
iii) MØi i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ trong mºt v(cid:160)nh Artin R l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an c(cid:252)c (cid:31)⁄i.
L(cid:254) thuy‚t bi”u di„n thø c§p (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:247)a ra b(cid:240)i I. G. Macdonald xem nh(cid:247)
l(cid:160) (cid:31)Łi ng¤u v(cid:238)i l(cid:254) thuy‚t ph¥n t‰ch nguy¶n s(cid:236) cho c¡c m(cid:230)(cid:31)un Noether. Sau (cid:31)¥y
ta nh›c l⁄i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a v(cid:160) t‰nh ch§t cıa bi”u di„n thø c§p.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.3.1.
i) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un thø c§p n‚u th(cid:228)a m¢n M (cid:54)= 0 v(cid:160) v(cid:238)i
m(cid:229)i x ∈ R ph†p nh¥n b(cid:240)i x tr¶n M l(cid:160) to(cid:160)n c§u ho(cid:176)c l(cid:244)y linh. Trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n(cid:160)y t“p p = {x ∈ R | xnM = 0, v(cid:238)i ∈ N} l(cid:160) i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ v(cid:160) ta g(cid:229)i M
l(cid:160) p-thø c§p.
ii) Mºt bi”u di„n thø c§p cıa M l(cid:160) mºt bi”u di„n M = N1 + N2 + . . . + Nn
8
th(cid:160)nh tŒng hœu h⁄n c¡c m(cid:230)(cid:31)un con pi-thø c§p Ni. N‚u M = 0 ho(cid:176)c M c(cid:226) mºt
bi”u di„n thø c§p th… ta n(cid:226)i M l(cid:160) bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc. N‚u c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ pi
(cid:31)(cid:230)i mºt kh¡c nhau v(cid:160) kh(cid:230)ng c(cid:226) h⁄ng tß Ni n(cid:160)o thła v(cid:238)i m(cid:229)i i = 1, 2, . . . , n
th… bi”u di„n n(cid:160)y (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) bi”u di„n thø c§p tŁi ti”u (hay thu g(cid:229)n).
iii) M(cid:229)i bi”u di„n thø c§p cıa M (cid:31)•u c(cid:226) th” (cid:31)(cid:247)a v• d⁄ng tŁi ti”u. Khi (cid:31)(cid:226) t“p
hæp {p1, . . . , p2} l(cid:160) (cid:31)ºc l“p v(cid:238)i vi»c ch(cid:229)n bi”u di„n thø c§p tŁi ti”u cıa M v(cid:160)
n(cid:226) (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) t“p c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ g›n k‚t cıa M , k‰ hi»u l(cid:160) AttR(M ).
C¡c h⁄ng tß Ni (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) c¡c th(cid:160)nh phƒn thø c§p cıa M v(cid:238)i n = 1, . . . , n.
M»nh (cid:31)• 1.3.2.
i) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc. Khi
(cid:31)(cid:226) M (cid:54)= 0 khi v(cid:160) ch¿ khi AttR(M ) (cid:54)= ∅. Trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n(cid:160)y t“p c¡c i(cid:31)¶an
AttR(M ).
nguy¶n tŁ tŁi ti”u cıa R chøa AnnR(M ) ch‰nh l(cid:160) t“p c¡c phƒn tß tŁi ti”u cıa
0 → M (cid:48) → M → M ” → 0
ii) Cho d¢y kh(cid:238)p sau c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc
AttR(M ”) ⊆ AttR(M ) ⊆ AttR(M (cid:48)) ∪ AttR(M ”).
Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)
M»nh (cid:31)• 1.3.3. N‚u R-m(cid:230)(cid:31)un M l(cid:160) bi”u di„n (cid:31)(cid:247)æc th… t“p AttR(M ) ch¿ ph(cid:246)
M . Cho p l(cid:160) i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ cıa R, khi (cid:31)(cid:226) c¡c khflng (cid:31)(cid:224)nh sau t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng
thuºc v(cid:160)o M m(cid:160) kh(cid:230)ng ph(cid:246) thuºc v(cid:160)o vi»c ch(cid:229)n bi”u di„n thø c§p tŁi ti”u cıa
i) p ∈ Att(M ).
Q = p.
ii) M c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng l(cid:160) p-thø c§p. √ iii) M c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng Q sao cho
9
iv) M c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng Q sao cho AnnR(Q) = p.
1.4 M(cid:230)(cid:31)un Ext
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.4.1. i) (M(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un P (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) x⁄ £nh
n‚u v(cid:238)i mØi to(cid:160)n c§u f : M → N v(cid:160) mØi (cid:31)(cid:231)ng c§u g: P → N , lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i
(cid:31)(cid:231)ng c§u h : P → M sao cho g = f h.
ii) (Gi£i x⁄ £nh) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un. Mºt gi£i x⁄ £nh cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M
. . .
ϕ −→ M → 0
f2−→ P2
f1−→ P1
f0−→ P0
l(cid:160) mºt d¢y kh(cid:238)p
trong (cid:31)(cid:226) Pi l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.4.2. i) (M(cid:230)(cid:31)un nºi x⁄) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un E (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) nºi x⁄ n‚u
h : M → E sao cho g = hf .
v(cid:238)i m(cid:229)i (cid:31)(cid:236)n c§u f : N → M v(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u g : N → E, lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i (cid:31)(cid:231)ng c§u
0 → M
f2−→ . . .
ϕ −→ E0
f0−→ E1
f1−→ E2
ii) (Gi£i nºi x⁄) Mºt gi£i nºi x⁄ cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M l(cid:160) mºt d¢y kh(cid:238)p
trong (cid:31)(cid:226) Ei l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un nºi x⁄ v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.4.3 (M(cid:230)(cid:31)un Ext). Cho N l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un. X†t h(cid:160)m tß ph£n bi‚n,
. . .
ϕ −→ M → 0.
f2−→ P2
f1−→ P1
f0−→ P0
kh(cid:238)p tr¡i Hom(−, N ). Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un, l§y mºt gi£i x⁄ £nh cıa M
f ∗ 2−→ . . .
f ∗ 1−→ Hom(P2, N )
f ∗ 0−→ Hom(P1, N )
0 → Hom(P0, N )
T¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß Hom(−, N ) v(cid:160)o d¢y kh(cid:238)p tr¶n ta c(cid:226) (cid:31)Łi phøc
R(M, N ) = Ker f ∗
i / Im f ∗
i−1 (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un m(cid:240) rºng thø i cıa
M v(cid:160) N . M(cid:230)(cid:31)un n(cid:160)y kh(cid:230)ng ph(cid:246) thuºc v(cid:160)o vi»c l(cid:252)a ch(cid:229)n gi£i x⁄ £nh cıa M .
Khi (cid:31)(cid:226) Exti
10
Ta x†t mºt sŁ t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un Ext.
M»nh (cid:31)• 1.4.4. Cho M , N l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un, c¡c (cid:31)i•u ki»n sau l(cid:160) t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng:
i) M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh.
R(M, N ) = 0 v(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un N v(cid:160) v(cid:238)i m(cid:229)i i > 0.
ii) Exti
R(M, N ) = 0 v(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un N .
iii) Ext1
M»nh (cid:31)• 1.4.5.
R(M, N ) ∼= Hom(M, N ) v(cid:238)i M , N l(cid:160) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un.
i) Ext0
R(M, N ) = 0
ii) Cho M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh, N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un b§t k… tr¶n R khi (cid:31)(cid:226) Extn
v(cid:238)i m(cid:229)i n nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng.
R(M, N ) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh
iii) N‚u M , N l(cid:160) R m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh th… Exti
v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
0 → Hom(N (cid:48)(cid:48), M ) → Hom(N, M ) → Hom(N (cid:48), M ) → Ext1
R(N (cid:48)(cid:48), M ) →
→ Ext1
R(N (cid:48)(cid:48), M ) → . . .
R(N (cid:48), M ) → Ext2
R(N, M ) → Ext1
iv) Cho d¢y kh(cid:238)p ng›n 0 → N (cid:48) → N → N ” → 0 khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i d¢y kh(cid:238)p d(cid:160)i
R(N (cid:48), M ) → Extn+1
R (N ”, M ) l(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u nŁi v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 0.
trong (cid:31)(cid:226) Extn
0 → Hom(M, N (cid:48)) → Hom(M, N ) → Hom(M, N ”) → Ext1
R(M, N ”) →
→ Ext1
R(M, N ) → Ext1
R(M, N ”) → Ext2
R(M, N (cid:48)) → . . .
v) Cho d¢y kh(cid:238)p ng›n 0 → N (cid:48) → N → N ” → 0 khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i d¢y kh(cid:238)p d(cid:160)i
R(M, N ”) → Extn+1
R (M, N (cid:48)) l(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u nŁi v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 0.
11
trong (cid:31)(cid:226) Extn
1.5 M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a b(cid:240)i A. Grothendick
v(cid:160)o kho£ng n«m 1960. Tr(cid:247)(cid:238)c khi (cid:31)‚n v(cid:238)i m(cid:230)(cid:31)un n(cid:160)y ta gi(cid:238)i thi»u v• h(cid:160)m tß
a-xo›n.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.1 (H(cid:160)m tß a-xo›n). Cho a l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, m(cid:230)(cid:31)un con a- xo›n cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a nh(cid:247) sau Γa(M ) = (cid:83) n≥1(0 :M an). N‚u h : M → N l(cid:160) (cid:31)(cid:231)ng c§u c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un, khi (cid:31)(cid:226) t¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß Γa(h)
h∗(m) = h(m). Khi (cid:31)(cid:226) Γa(−) l(cid:160) h(cid:160)m tß hi»p bi‚n, tuy‚n t‰nh, kh(cid:238)p tr¡i tł
v(cid:160)o (cid:31)(cid:231)ng c§u tr¶n ta (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:231)ng c§u c£m sinh h∗ : Γa(M ) → Γa(N ) cho b(cid:240)i
ph⁄m tr(cid:242) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)‚n ph⁄m tr(cid:242) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un. H(cid:160)m tß Γa(−) g(cid:229)i l(cid:160) h(cid:160)m
tß a-xo›n.
Sau (cid:31)¥y l(cid:160) mºt sŁ t‰nh ch§t cıa Γa(M ).
M»nh (cid:31)• 1.5.2.
i) Γ0(M ) = M v(cid:160) ΓR(M ) = 0.
ii) N‚u a ⊆ b th… Γb(M ) ⊆ Γa(M ).
iii) Γa+b(M ) = Γa(M ) ∩ Γb(M ).
iv) AssR(Γa(M )) = AssR(M ) ∩ V (a) v(cid:238)i M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Noether.
v) N‚u R l(cid:160) Noether th… AssR(M/Γa(M )) = AssR(M ) \ V (a).
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.3 (M(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng). Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un
φ
0 → M
−→ E0 d0
−→ E1 d1
−→ E2 d2
−→ . . . di−1
−−→ Ei di
−→ . . . .
b§t k…, khi (cid:31)(cid:226) lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i gi£i nºi x⁄ cıa M c(cid:226) d⁄ng
d2 ∗−→ . . .
di+1 ∗−−→ . . . .
0 → Γa(E0)
d0 ∗−→ Γa(E1)
d1 ∗−→ Γa(E1)
di−1 ∗−−→ Γa(Ei)
di ∗−→ Γa(Ei+1)
12
T¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß Γa(−) v(cid:160)o d¢y kh(cid:238)p tr¶n ta (cid:31)(cid:247)æc phøc sau
a(M ) = Ker di
∗/ Im di−1
∗
Khi n(cid:226)i H i (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
thø i cıa M (cid:31)Łi v(cid:238)i i(cid:31)¶an a.
R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226)
M»nh (cid:31)• 1.5.4. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R, M l(cid:160)
I (M ) ∼= ΓI(M ).
i) H 0
I(M ) = 0 v(cid:238)i m(cid:229)i i > 0.
ii) N‚u M l(cid:160) nºi x⁄ th… H i
iii) N‚u 0 → M (cid:48) → M → M ” → 0 l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p ng›n khi (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 0
I(M ”) → H i
I(M (cid:48)) sao cho d¢y sau l(cid:160) kh(cid:238)p
0 → ΓI(M (cid:48)) → ΓI(M ) → ΓI(M ”) → H 1
I (M (cid:48)) → H 1
I (M )
→ H 1
I (M ”) → H 2
I (M (cid:48)) → . . .
lu(cid:230)n t(cid:231)n t⁄i (cid:31)(cid:231)ng c§u nŁi H i
R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) H i
m(M ) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
M»nh (cid:31)• 1.5.5. Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng Noether, M l(cid:160)
Tr(cid:247)(cid:238)c khi (cid:31)‚n v(cid:238)i t‰nh tri»t ti¶u cıa m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
th(cid:230)ng qua chi•u m(cid:230)(cid:31)un ta (cid:31)‚n v(cid:238)i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a chi•u cıa m(cid:230)(cid:31)un.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.6.
R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) chi•u cıa R v(cid:160) (cid:31)(cid:247)æc k(cid:254) hi»u l(cid:160) dim R.
i) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh. C“n tr¶n (cid:31)(cid:243)ng cıa (cid:31)º d(cid:160)i c¡c d¢y i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ cıa
dim R/ Ann M n‚u M kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) n‚u M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un kh(cid:230)ng th… ta quy (cid:247)(cid:238)c
dim M = −1.
ii) Cho M l(cid:160) mºt R m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) chi•u Krull cıa M k‰ hi»u l(cid:160) dimR M , l(cid:160)
M»nh (cid:31)• 1.5.7 ((cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) tri»t ti¶u cıa Grothendieck). Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao
I(M ) = 0 v(cid:238)i
ho¡n Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) H i
13
m(cid:229)i i > dimR M .
Ta x†t th¶m mºt sŁ ki‚n thøc v• (cid:31)º s¥u cıa m(cid:230)(cid:31)un trong i(cid:31)¶an.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 1.5.8 ((cid:30)º s¥u cıa m(cid:230)(cid:31)un trong mºt i(cid:31)¶an). Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh
IM (cid:54)= M . (cid:30)º d(cid:160)i cıa mØi M -d¢y tŁi (cid:31)⁄i trong I (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) (cid:31)º s¥u cıa
M trong i(cid:31)¶an I, k‰ hi»u l(cid:160) depthI(M ) ho(cid:176)c depth(I, M ). Khi I = m l(cid:160) i(cid:31)¶an
Noether, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh sao cho
tŁi (cid:31)⁄i cıa v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (R, m), th… ta vi‚t depth(M ) thay cho depthm(M ).
M»nh (cid:31)• 1.5.9.
a ∈ m l(cid:160) mºt phƒn tß kh(cid:230)ng l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa kh(cid:230)ng trong M . Khi (cid:31)(cid:226)
depth(M/aM ) = depth(M ) − 1.
i) Cho M l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng Noether (A, m) v(cid:160)
ii) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh tr¶n v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an
depthI(M ) = min {n | Extn
R(R/I, M ) (cid:54)= 0} = min {n | H n
I (M ) (cid:54)= 0} .
14
cıa R sao cho IM (cid:54)= M . Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)
Ch(cid:247)(cid:236)ng 2
Chi•u hœu h⁄n b“c 1 v(cid:160) t‰nh minimax
cıa m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
Trong ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y ta lu(cid:230)n gi£ thi‚t R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether c(cid:226) (cid:31)(cid:236)n
2.1 M(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite
v(cid:224), I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R.
(cid:30)ƒu ti¶n ta tr…nh b(cid:160)y kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un minimax (cid:31)(cid:247)æc gi(cid:238)i thi»u b(cid:240)i H.
Z¨oschinger [20].
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.1.1 (M(cid:230)(cid:31)un minimax). Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un
minimax n‚u t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh N cıa M sao cho m(cid:230)(cid:31)un
th(cid:247)(cid:236)ng M/N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin.
Nh“n x†t 2.1.2. Tł (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a tr¶n ta th§y r‹ng l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un minimax bao
h(cid:160)m c£ l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un Noether v(cid:160) l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un Artin. Th“t v“y, gi£ sß M l(cid:160) R-
M th(cid:228)a m¢n M/N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin; V… th‚ M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.
15
m(cid:230)(cid:31)un Noether, l(cid:243)c (cid:31)(cid:226) ta ch(cid:229)n m(cid:230)(cid:31)un con N l(cid:160) M v(cid:160) khi (cid:31)(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng M/N ∼= 0; trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n(cid:160)y rª r(cid:160)ng N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa
R-m(cid:230)(cid:31)un Artin. V… v“y M c(cid:244)ng l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.
(cid:30)Łi v(cid:238)i tr(cid:247)(cid:237)ng hæp n‚u M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Artin, th… ta ch(cid:229)n N = 0. Khi (cid:31)(cid:226) N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa M th(cid:228)a m¢n M/N = M/0 ∼= M l(cid:160)
H(cid:236)n nœa, ta s‡ th§y l(cid:238)p m(cid:230)(cid:31)un minimax (cid:31)(cid:226)ng k‰n d(cid:247)(cid:238)i ph†p l§y m(cid:230)(cid:31)un
con, m(cid:230)(cid:31)un th(cid:247)(cid:236)ng v(cid:160) m(cid:240) rºng nh(cid:247) m»nh (cid:31)• sau (cid:31)¥y.
M»nh (cid:31)• 2.1.3. i) Cho N l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con cıa R-m(cid:230)(cid:31)un M . Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160)
minimax n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u N v(cid:160) M/N l(cid:160) minimax.
R(P, M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0 v(cid:160) m(cid:229)i
R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh P .
ii) Cho M l(cid:160) minimax. Khi (cid:31)(cid:226) Exti
M1 cıa M sao cho M/M1 l(cid:160) Artin. Khi (cid:31)(cid:226) N ∩ M1 l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa N . M(cid:176)t kh¡c ta c(cid:226) N/(N ∩ M1) ∼= (N + M1)/M1 l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con cıa
M/M1, n¶n N/(N ∩ M1) l(cid:160) Artin. V“y N l(cid:160) minimax.
Chøng minh. i) Gi£ sß M l(cid:160) minimax. Khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh
M1/(N ∩ M1) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa M/N ; (cid:31)(cid:231)ng th(cid:237)i n(cid:226) th(cid:228)a m¢n (M/N )/((M1 + N )/N ) ∼= M/(M1 + N ) ∼= (M/M1)/((M1 + N )/M1) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un
Ti‚p theo ta chøng t(cid:228) M/N l(cid:160) minimax. Ta th§y (M1 + N )/N ∼=
Artin. Suy ra M/N l(cid:160) minimax.
Ng(cid:247)æc l⁄i, ta gi£ sß N v(cid:160) M/N l(cid:160) minimax. Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un con
hœu h⁄n sinh N1 =< x1, . . . , xn > cıa N sao cho N/N1 l(cid:160) Artin; v(cid:160) c(cid:226) hœu
P1 =< y1, . . . , ym > v(cid:160) (cid:31)(cid:176)t M2 = N1 + P1. Khi (cid:31)(cid:226) M2 hœu h⁄n sinh. (cid:30)(cid:231)ng
h⁄n phƒn tß y1, . . . , ym cıa M sao M/(< y1, . . . , ym > +N ) l(cid:160) Artin. Gi£ sß
→
=
→
→ 0,
0 →
N + P1 N1 + P1
M N + P1
th(cid:237)i ta th§y M/M2 l(cid:160) Artin. Th“t v“y, tł d¢y kh(cid:238)p
M M2 N + P1 N1 + P1
M N1 + P1 M N + P1
16
v(cid:160) (cid:31)•u l(cid:160) Artin. Theo tr¶n ta c(cid:226) ta c(cid:226) M/M2 l(cid:160) Artin khi
= M/(< y1, . . . , ym > +N ) l(cid:160) Artin. M(cid:176)t kh¡c ta c(cid:226)
M N + P1
⊆
=
=
∼=
N + P1 N1 + P1
N + (N1 + P1) N1 + P1
N + M2 M2
N N ∩ M2
N N ∩ (N1 + P1)
=
=
N N1 + N ∩ P1
N/N1 (N1 + N ∩ P1)/N1
ngay
trong (cid:31)(cid:226) m(cid:230)(cid:31)un l(cid:160) Artin (v… n(cid:226) l(cid:160) th(cid:247)(cid:236)ng cıa m(cid:230)(cid:31)un Artin
N/N1). Suy ra
N/N1 (N1 + N ∩ P1)/N1 N + P1 N1 + P1
l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin. V“y d(cid:242)ng d¢y kh(cid:238)p tr¶n ta suy ra
(cid:31)(cid:247)æc M/M2 l(cid:160) Artin. Chøng t(cid:228) M l(cid:160) minimax.
. . . → P2 → P1 → P0 → P → 0
ii) L§y gi£i x⁄ t(cid:252) do cıa R-m(cid:230)(cid:31)un P ta (cid:31)(cid:247)æc d¢y kh(cid:238)p
0 → Hom(P0, M ) → Hom(P1, M ) → Hom(P2, M ) → . . .
trong (cid:31)(cid:226) Pi l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un t(cid:252) do c(cid:226) h⁄ng hœu h⁄n. Khi (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226) phøc
R(P, M )
g(cid:231)m c¡c m(cid:230)(cid:31)un minimax (do M l(cid:160) minimax v(cid:160) sß d(cid:246)ng (cid:254) i). Tł (cid:31)(cid:226) Exti
l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con th(cid:247)(cid:236)ng cıa m(cid:230)(cid:31)un minimax do (cid:31)(cid:226) n(cid:226) c(cid:244)ng l(cid:160) minimax (theo (cid:254)
i).
Ti‚p theo ta nh›c l⁄i kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un cofinite (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a b(cid:240)i R.
Hartshorne [12] nh(cid:247) sau:
I-cofinite n‚u n(cid:226) th(cid:228)a m¢n c¡c (cid:31)i•u ki»n:
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.1.4 (M(cid:230)(cid:31)un I-cofinite). Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un
(1) SuppR(M ) ⊆ V (I)
R(R/I, M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
(2) Exti
Sau (cid:31)¥y l(cid:160) mºt ti¶u chu'n ki”m tra m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite (cid:31)(cid:247)æc chøng minh
17
b(cid:240)i L. Melkersson trong [17] n«m 2005.
R-m(cid:230)(cid:31)un M th(cid:228)a m¢n Supp(M ) ⊆ V (I). Gi£ sß r‹ng (0 :M x) v(cid:160) M/xM
M»nh (cid:31)• 2.1.5. ([17, H» qu£ 3.4]) Cho x l(cid:160) phƒn tß thuºc i(cid:31)¶an I cıa R v(cid:160)
(cid:31)•u l(cid:160) I-cofinite th… M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite.
Trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp R-m(cid:230)(cid:31)un M l(cid:160) minimax, th… ta c(cid:226) th¶m mºt d§u hi»u
sau (cid:31)¥y nœa c(cid:244)ng (cid:31)(cid:247)æc chøng minh b(cid:240)i L. Melkersson.
Supp(M ) ⊆ V (I). Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) I-cofinite khi v(cid:160) ch¿ khi (0 :M I) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un hœu
M»nh (cid:31)• 2.1.6. ([17, M»nh (cid:31)• 4.3]) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un minimax sao cho
h⁄n sinh. H(cid:236)n nœa, n‚u c(cid:226) mºt phƒn tß x ∈ I sao cho (0 :M x) l(cid:160) I-cofinite
th… M l(cid:160) I-cofinite.
Ta k‚t th(cid:243)c m(cid:246)c n(cid:160)y b(cid:240)i mºt bŒ (cid:31)• k(cid:190) thu“t sau (cid:31)¥y.
BŒ (cid:31)• 2.1.7. Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-
m(cid:230)(cid:31)un. Gi£ sß (0 :M I) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) (cid:31)(cid:176)t Kn = (0 :M I n) v(cid:238)i n = 1, 2, . . ..
Supp(Kn+2/Kn+1) ⊆ Supp(Kn+1/Kn).
Khi (cid:31)(cid:226), v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 1 ta c(cid:226) bao h(cid:160)m thøc sau (cid:31)¥y
R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i n. Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i mØi n ≥ 1, ta c(cid:226) (cid:31)flng thøc
Supp(Kn+1/Kn) = V (AnnR Kn+1/Kn).
Chøng minh. V… (0 :M I) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh n¶n (0 :M I n) c(cid:244)ng l(cid:160)
V (AnnR(Kn+2/Kn+1)) ⊆ V (AnnR(Kn+1/Kn)).
Ta quy b(cid:160)i to¡n v• vi»c chøng minh
Nh(cid:247) v“y ta ch¿ cƒn chøng minh AnnR(Kn+1/Kn) ⊆ AnnR(Kn+2/Kn+1) l(cid:160) (cid:31)ı.
18
L§y x ∈ AnnR(Kn+1/Kn) n¶n xKn+1 ⊆ Kn suy ra I nxKn+1 = 0. Ta chøng minh I n+1xKn+2 ⊆ I nxKn+1. Th“t v“y l§y t(cid:242)y (cid:254) ω ∈ Kn+2 suy ra
I n+2ω = 0 hay Iω ⊆ (0 :M I n+1) = Kn+1. Tł (cid:31)(cid:226) ta c(cid:226)
I n+1xω = I nx(Iω) ⊆ I nxKn+1.
V… ω l(cid:160) t(cid:242)y (cid:254) thuºc Kn+2 n¶n ta c(cid:226) I n+1xKn+2 ⊆ I nxKn+1.
AnnR(Kn+2/Kn+1). V“y AnnR(Kn+1/Kn) ⊆ AnnR(Kn+2/Kn+1).
2.2 Chi•u hœu h⁄n b“c mºt v(cid:160) t‰nh ch§t minimax
Nh(cid:247) v“y v(cid:238)i m(cid:229)i x ∈ AnnR(Kn+1/Kn) ta suy ra I n+1xKn+2 ⊆ I nxKn+1 = 0 c(cid:226) ngh(cid:190)a l(cid:160) xKn+2 ⊆ (0 :M I n+1) = Kn+1 hay x ∈
Tr(cid:247)(cid:238)c ti¶n ta nh›c l⁄i mºt ti¶u chu'n Artin cıa Melkersson [16] v(cid:160) mºt
k‚t qu£ cıa Bahmanpour-Naghipour trong b(cid:160)i b¡o [5].
R. Khi (cid:31)(cid:226) n‚u (0 :M I) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Artin v(cid:160) M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I-xo›n, th… M l(cid:160) mºt
BŒ (cid:31)• 2.2.1. ([16, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1.3]) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un, I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa
m(cid:230)(cid:31)un Artin.
BŒ (cid:31)• 2.2.2. ([5, BŒ (cid:31)• 2.2]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un
hœu h⁄n sinh kh¡c kh(cid:230)ng, v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. L§y t l(cid:160) sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng
HomR(R/I, H t
I(M ) l(cid:160) I-cofinite minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. (cid:30)(cid:176)c bi»t t“p hæp AssR(H t I(M )) l(cid:160) hœu
¥m sao cho H i
h⁄n.
Ti‚p theo l(cid:160) mºt sŁ k‚t qu£ cıa Bahmanpour-Naghipour trong [5].
M»nh (cid:31)• 2.2.3. ([5, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.3]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M
l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. L§y t l(cid:160) sŁ
HomR(R/I, H t
I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. (cid:30)(cid:176)c bi»t t“p hæp AssR(H t
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un I(M )) l(cid:160) hœu
nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m sao cho H i
19
h⁄n.
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Ta chøng minh b‹ng quy n⁄p theo i. Tr(cid:247)(cid:237)ng hæp i = 0 l(cid:160) hi”n
Chøng minh. Theo BŒ (cid:31)• 2.2.2 ta ch¿ cƒn chøng minh r‹ng H i
nhi¶n.
i v(cid:238)i i > 0. Theo gi£ thi‚t quy n⁄p, ta c(cid:226) H j
I (M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i j < i.
Ti‚p theo ta gi£ sß k‚t qu£ (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc chøng minh cho c¡c gi¡ tr(cid:224) nh(cid:228) h(cid:236)n
(cid:129)p d(cid:246)ng BŒ (cid:31)• 2.2.2 v(cid:160) gi£ thi‚t, ta c(cid:226) HomR(R/I, H i
I(M ) l(cid:160) I-cofinite. Do (cid:31)(cid:226) ta thu (cid:31)(cid:247)æc H i
I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n I(M )
sinh. Tł M»nh (cid:31)• 2.1.6 ta c(cid:226) H i
l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.
R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. Cho t l(cid:160) sŁ nguy¶n
BŒ (cid:31)• 2.2.4. ([5, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.5]) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160)
kh(cid:230)ng ¥m sao cho H i
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) N l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con I(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n
minimax cıa H t
I(M ). Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H t I(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n.
sinh. (cid:30)(cid:176)c bi»t, suy ra t“p AssR(H t
0 → (0 :N I) → (0 :H t
I(M ) l(cid:160) hœu h⁄n I(M ) l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p n¶n ta c(cid:226) d¢y I (M ) I) c(cid:244)ng l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p suy ra (0 :N I) l(cid:160) hœu
Chøng minh. Theo M»nh (cid:31)• 2.2.3, ta th§y HomR(R/I, H t sinh. H(cid:236)n nœa, v… d¢y 0 → N → H t
h⁄n sinh.
N l(cid:160) I-cofinite. Ta x†t d¢y kh(cid:238)p sau
0 → N → H t
I(M ) → H t
I(M )/N → 0.
V… N l(cid:160) I-xo›n v(cid:160) minimax, n¶n ta ¡p d(cid:246)ng M»nh (cid:31)• 2.1.6 suy ra (cid:31)(cid:247)æc
HomR(R/I, H t
I(M ) → HomR(R/I, H t
I(M )/N ) → Extt
I(R/I, N ).
T¡c (cid:31)ºng h(cid:160)m tß HomR(R/I, −) ta (cid:31)(cid:247)æc d¢y sau c(cid:244)ng l(cid:160) kh(cid:238)p
I(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.
20
Tł (cid:31)(cid:226) suy ra HomR(R/I, H t
Ta c(cid:226) ngay h» qu£ sau (cid:31)¥y cıa BŒ (cid:31)• 2.2.4.
H» qu£ 2.2.5. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t th… I(M )/Ni) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ t (trong (cid:31)(cid:226) Ni l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un
HomR(R/I, H i con minimax cıa H i
I(M )).
sinh v(cid:160) I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R. N‚u H i
H 0
(M ) l(cid:160) minimax khi v(cid:160) ch¿ khi ch(cid:243)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh (cid:31)(cid:224)a
I (M ), . . . , H t−1
I
M»nh (cid:31)• sau (cid:31)¥y l(cid:160) mºt m(cid:240) rºng cıa ph¡t bi”u [10, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 1] c¡c
ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ n(cid:160)o (cid:31)(cid:226).
M»nh (cid:31)• 2.2.6. ([4, M»nh (cid:31)• 2.2]) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an
cıa R. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) t ≥ 1 l(cid:160) sŁ nguy¶n. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c
(cid:31)i•u ki»n sau l(cid:160) t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng:
I(M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.
i) H i
I(M ))p l(cid:160) Rp-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈
Supp(M/IM ) v(cid:238)i dim R/p > 0.
ii) (H i
I(M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. I(M )
Chøng minh. (i) ⇒ (ii) Gi£ sß H i
I(M )/Li l(cid:160) Artin.
Khi (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i mØi i < t, t(cid:231)n t⁄i mºt R-m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh Li cıa H i sao cho H i
L§y p ∈ Supp(M/IM ) sao cho dim R/p > 0. Khi (cid:31)(cid:226) (H i
I(M ))p ∼= (Li)p v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Suy ra (H i
I(M )/Li)p = 0 I(M ))p l(cid:160)
Rp-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t, nh(cid:247) y¶u cƒu.
(ii) ⇒ (i) Ta chøng minh quy n⁄p theo t ≥ 1. N‚u t = 1 th… khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng
v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Do (cid:31)(cid:226) (H i
I (M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh.
v… H 0
Gi£ sß khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng trong tr(cid:247)(cid:237)ng hæp t − 1 v(cid:238)i t > 1. Theo gi£ thi‚t
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t − 1 v(cid:160) nh(cid:247) v“y ta ch¿
21
quy n⁄p th… R-m(cid:230)(cid:31)un H i
(M ) l(cid:160) minimax. (cid:30)(cid:176)t
I
Hn = (0 :H t−1
(M ) I n)
I
cƒn chøng minh R-m(cid:230)(cid:31)un H t−1
v(cid:238)i n = 1, 2, . . .. Khi (cid:31)(cid:226) theo BŒ (cid:31)• 2.2.4, ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H1 l(cid:160) hœu h⁄n sinh,
do (cid:31)(cid:226) Hn l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ 1. V… v“y theo BŒ (cid:31)• 2.1.7 ta
Supp(Hn+2/Hn+1) ⊆ Supp(Hn+1/Hn)
suy ra
v(cid:238)i m(cid:229)i n = 1, 2, . . .. V… R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether n¶n Spec R l(cid:160) kh(cid:230)ng gian Noether
Supp(Hn+1/Hn) = Supp(Hs+1/Hs)
khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i sŁ nguy¶n d(cid:247)(cid:236)ng s sao cho v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ s + 1 ta c(cid:226)
(M ))p l(cid:160) hœu h⁄n sinh, (ch(cid:243) (cid:254) p ∈ Supp(M/IM )), v(cid:160)
I
CuŁi c(cid:242)ng ta chøng minh Supp(Hs+1/Hs) ⊆ Max R b‹ng ph£n chøng. Ta gi£
(M ) sao cho
I
(M ))p = Lp.
(H t−1 I
sß ph£n chøng r‹ng t(cid:231)n t⁄i p ∈ Supp(Hs+1/Hs) sao cho dim R/p > 0. Theo (ii) th… Rp-m(cid:230)(cid:31)un (H t−1 v… v“y t(cid:231)n t⁄i R-m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh L cıa H t−1
(M ))p = Lp.
Lp ⊆ (Hn)p ⊆ (Hn+1)p ⊆ (H t−1
I
V… ΓI(L) = L n¶n t(cid:231)n t⁄i sŁ nguy¶n n ≥ s + 1 sao cho I nL = 0 v(cid:160) nh(cid:247) v“y
(M ) n¶n d„ d(cid:160)ng th§y
Suy ra (Hn)p = (Hn+1)p v(cid:160) p /∈ Supp(Hn+1/Hn) (cid:31)i•u n(cid:160)y l(cid:160) m¥u thu¤n. B(cid:240)i
Hn = H t−1
I
∞ (cid:83) n=1
Supp(H t−1
(M )/Hs) = Supp(Hs+1/Hs)
I
v…
Supp(H t−1
(M )/Hs) ⊆ Max R
I
I) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) Supp(Hs+1/Hs) ⊆
(M )/Hs
I
I) c(cid:226) (cid:31)º d(cid:160)i hœu h⁄n. Do (cid:31)(cid:226) theo
Khi (cid:31)(cid:226)
(M )/Hs
I
22
V… Hs+1/Hs = (0 :H t−1 Max R, n¶n k†o theo R-m(cid:230)(cid:31)un (0 :H t−1
(M ) l(cid:160)
(M )/Hs l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin. V“y H t−1
I
I
R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.
BŒ (cid:31)• 2.2.1, ta suy ra H t−1
(cid:30)” chøng minh (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) ch‰nh cıa m(cid:246)c n(cid:160)y, ta cƒn (cid:31)‚n mºt k‚t qu£ bŒ
a(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i
R(R/b, H i
træ sau (cid:31)¥y.
M»nh (cid:31)• 2.2.7. ([14, H» qu£ 3.5]) Cho a v(cid:160) b l(cid:160) c¡c i(cid:31)¶an cıa R v(cid:238)i a ⊆ b. Cho n l(cid:160) sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m sao cho Extj m(cid:229)i i < n v(cid:160) m(cid:229)i j ∈ N . Khi (cid:31)(cid:226)
a (M )) ∩ V (b) l(cid:160) hœu
a (M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) v… v“y AssR(H n
i) HomR(R/b, H n
h⁄n.
a (M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh.
R(R/b, H n
ii) Ext1
D(cid:247)(cid:238)i (cid:31)¥y l(cid:160) (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) ch‰nh cıa m(cid:246)c n(cid:160)y n(cid:226) cho ta th§y sŁ nguy¶n nh(cid:228)
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax, sŁ nguy¶n n(cid:160)y b‹ng sŁ
inf (cid:8)fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p ≥ 1(cid:9) .
nh§t i sao cho H i
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.3]) Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh giao ho¡n Noether, I l(cid:160)
i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n sau (cid:31)(cid:243)ng.
I (M ).
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1
I (M )
i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax, mØi khi f 1
I (M ) l(cid:160) sŁ hœu h⁄n.
I
I (M )
ii) R-m(cid:230)(cid:31)un H f 1
(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I
I (M )
I (M )
(M )/N
(M )/N ) v(cid:160) Ext1
HomR(R/I, H f 1
R(R/I, H f 1
I
I
iii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 1
I (M ) l(cid:160) sŁ hœu h⁄n.
l(cid:160) hœu h⁄n sinh, mØi khi f 1
I (M ) = inf (cid:8)fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ), dim R/p ≥ 1(cid:9) . f 1
23
Chøng minh. i) Theo c(cid:230)ng thøc ((cid:63)) (cid:240) phƒn m(cid:240) (cid:31)ƒu, ta nh›c l⁄i r‹ng
(Mp) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈
I (M ), khi (cid:31)(cid:226) H i
IRp
Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p ≥ 1. Tł M»nh (cid:31)• 2.2.6 suy ra H i
L§y t(cid:242)y (cid:254) i < f 1
I (M ). Ti‚p t(cid:246)c tł H» qu£ 2.2.5 suy ra HomR(R/I, H i
v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1
I (M ). Do (cid:31)(cid:226) H i
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 1
I(M ) l(cid:160) minimax I(M )) l(cid:160) I (M )
hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ f 1
theo M»nh (cid:31)• 2.1.6.
(Mp) kh(cid:230)ng hœu
IRp
ii) V… t(cid:231)n t⁄i p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:238)i dim R/p ≥ 1 (cid:31)” H t
I (M ). N¶n tł M»nh (cid:31)• 2.2.6 suy ra H t
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160)
R-m(cid:230)(cid:31)un minimax.
h⁄n sinh, trong (cid:31)(cid:226) t = f 1
iii) (cid:30)” chøng minh khflng (cid:31)(cid:224)nh n(cid:160)y ta sß d(cid:246)ng (i) v(cid:160) M»nh (cid:31)• 2.2.7. Tł (i) v(cid:160)
I (M )
I (M )
(M ))
(M )) v(cid:160) Ext1
HomR(R/I, H f 1
R(R/I, H f 1
I
I
I (M )
M»nh (cid:31)• 2.2.7, ta th§y c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
(M ). Khi
I
l(cid:160) hœu h⁄n sinh. Ta l§y N l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con minimax cıa H f 1
(cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un (0 :N I) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) theo M»nh (cid:31)• 2.1.6, ta
I (M )
I (M )
(M )/N ) → Ext1
HomR(R/I, H f 1
(M )) → HomR(R/I, H f 1
R(R/I, N )
I
I
I (M )
I (M )
→ Ext1
(M )) → Ext1
(M )/N ) → Ext1
R(R/I, H f 1
R(R/I, H f 1
R(R/I, N ).
I
I
suy ra (cid:31)(cid:247)æc N l(cid:160) I-cofinite. Ta x†t d¢y kh(cid:238)p
I (M )
I (M )
(M )/N )
(M )/N ) v(cid:160) Ext1
HomR(R/I, H f 1
R(R/I, H f 1
I
I
Tł (cid:31)(cid:226) suy ra c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un sau (cid:31)¥y
l(cid:160) hœu h⁄n sinh.
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax(cid:9) .
I (M ) = inf (cid:8)i ∈ N | H i f 1
24
H» qu£ 2.2.9. Cho R, I v(cid:160) M nh(cid:247) trong (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8. Khi (cid:31)(cid:226)
i < f 1
I(M ), khi (cid:31)(cid:226) theo ii) cıa (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8 suy ra H t
I (M ) = t. X†t H t
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax khi t l(cid:160) sŁ hœu h⁄n. V“y (cid:31)flng thøc tr¶n (cid:31)(cid:243)ng khi t l(cid:160) sŁ
Chøng minh. Theo phƒn i) cıa (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8 ta c(cid:226) H i
hœu h⁄n.
t = f 1
I (M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ), dim R/p ≥ 1} = ∞.
X†t t v(cid:230) h⁄n, khi (cid:31)(cid:226) theo (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a ta c(cid:226)
(Mp) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM ) m(cid:160) dim R/p ≥ 1.
IRp
Suy ra H i
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0.
Tł (cid:31)(cid:226) theo M»nh (cid:31)• 2.2.6 ta c(cid:226) H i
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax } = ∅, m(cid:160) ta (cid:31)¢ quy (cid:247)(cid:238)c
inf(∅) = ∞. V“y (cid:31)flng thøc (cid:31)(cid:243)ng ngay c£ khi t v(cid:230) h⁄n.
Do (cid:31)(cid:226) t“p {i ∈ N | H i
I (M )
I (M )
(M )/N ) l(cid:160) hœu h⁄n.
K‚t qu£ sau (cid:31)¥y l(cid:160) m(cid:240) rºng cıa k‚t qu£ ch‰nh trong [3, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 4.2].
I
I
H» qu£ 2.2.10. Cho R, I, M nh(cid:247) trong (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8. Khi (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un (M ) th… t“p AssR(H f 1 con minimax N cıa H f 1
Ti‚p theo ta s‡ x†t mºt v‰ d(cid:246) sau cho th§y v(cid:238)i mºt i(cid:31)¶an I cıa v(cid:160)nh
giao ho¡n Noether R v(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh M , th… t‰nh ch§t minimax
I(M ) kh(cid:230)ng suy ra t‰nh ch§t I-cofinite cıa R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I(M ).
cıa R-m(cid:230)(cid:31)un H i
Tr(cid:247)(cid:238)c khi (cid:31)‚n v(cid:238)i v‰ d(cid:246) ta cƒn nh›c l⁄i (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a cıa v(cid:160)nh (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
Gorenstein.
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.2.11. Cho (R, m, k) l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng n-chi•u.
Khi (cid:31)(cid:226) R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Gorenstein (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng n‚u R c(cid:226) chi•u nºi x⁄
l(cid:160) n (tøc l(cid:160) injdim R = n).
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.2.12. V(cid:160)nh giao ho¡n Noether R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) v(cid:160)nh Gorenstein
n‚u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng h(cid:226)a Rm cıa n(cid:226) t⁄i mØi i(cid:31)¶an tŁi (cid:31)⁄i m (cid:31)•u l(cid:160) v(cid:160)nh Gorenstein
25
(cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng.
(R) l(cid:160) Artin v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un
d ≥ 4. Cho x1, x2, . . . , xd l(cid:160) mºt h» tham sŁ cıa R, J = (x1, x2, . . . , xd−2) v(cid:160) K = (x3, . . . , xd). Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H d−1
I
V‰ d(cid:246) 2.2.13. Cho (R, m) l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Gorenstein (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:238)i sŁ chi•u
minimax nh(cid:247)ng kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite trong (cid:31)(cid:226) I = J ∩ K.
(R) ∼= H d
∼= ER(R/m).
J+K(R) = H d m
H d−1 I
(R) l(cid:160) minimax.
I
Chøng minh. Theo t‰nh ch§t cıa d¢y Mayer-Vietoris, t(cid:231)n t⁄i c¡c (cid:31)flng c§u
(R) l(cid:160) I-cofinite.
I
V… R-m(cid:230)(cid:31)un ER(R/m) l(cid:160) Artin n¶n ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un H d−1 Ta chøng minh b‹ng ph£n chøng r‹ng gi£ sß R-m(cid:230)(cid:31)un H d−1
HomR(R/I, ER(R/m)) ∼= ER/I(R/m)
Khi (cid:31)(cid:226) theo (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un
l(cid:160) hœu h⁄n sinh. (cid:30)i•u n(cid:160)y d¤n (cid:31)‚n dim(R/I) = 0, tuy nhi¶n n(cid:226) l⁄i m¥u thu¤n
26
v(cid:238)i dim(R/I) = 2.
Ch(cid:247)(cid:236)ng 3
Chi•u hœu h⁄n b“c 2 v(cid:160) t‰nh Lasker
y‚u
H i
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:160) ta chøng minh (cid:31)(cid:247)æc sŁ §y b‹ng f 2 I (M ) v(cid:238)i R l(cid:160) v(cid:160)nh nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng. Tr(cid:247)(cid:238)c h‚t ta cƒn nh›c l⁄i v• m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u.
3.1 M(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un cofinite
M(cid:246)c (cid:31)‰ch ch‰nh cıa ch(cid:247)(cid:236)ng n(cid:160)y (cid:31)(cid:176)c tr(cid:247)ng sŁ nguy¶n i nh(cid:228) nh§t (cid:31)”
AssR(M/N ) l(cid:160) t“p hœu h⁄n v(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con N cıa M .
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 3.1.1. Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u n‚u
Ti‚p theo ta nh›c l⁄i mºt t‰nh ch§t cıa m(cid:230)(cid:31)un a-xo›n.
M»nh (cid:31)• 3.1.2. ([8, BŒ (cid:30)• 2.1.1(ii)]) Cho M l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh
v(cid:160) a l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) a-xo›n t(cid:252) do khi v(cid:160) ch¿ khi a chøa mºt phƒn
tß kh(cid:230)ng l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa 0 trong M .
M l(cid:160) a-xo›n t(cid:252) do.
27
Chøng minh. N‚u a chøa mºt phƒn tß kh(cid:230)ng l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa kh(cid:230)ng trong M th…
Ng(cid:247)æc l⁄i, gi£ sß a ch¿ chøa m(cid:229)i phƒn tß l(cid:160) (cid:247)(cid:238)c cıa kh(cid:230)ng trong M . Khi
p∈Ass M p v(cid:160) v… M l(cid:160) hœu h⁄n sinh n¶n Ass(M ) hœu h⁄n. H(cid:236)n nœa, theo (cid:31)(cid:224)nh l(cid:254) tr¡nh nguy¶n tŁ t(cid:231)n t⁄i p ∈ Ass(M ) sao cho a ⊆ p. V… M c(cid:226) mºt
(cid:31)(cid:226) a ⊆ (cid:83)
m(cid:230)(cid:31)un con c(cid:226) linh ho¡n tß l(cid:160) p n¶n suy ra (0 :M a) (cid:54)= 0. Nh(cid:247) v“y, Γa(M ) (cid:54)= 0
(m¥u thu¤n). V“y ta c(cid:226) (cid:31)i•u ph£i chøng minh.
Ti‚p theo ta nh›c l⁄i mºt k‚t qu£ cıa T. Kawasaki.
M»nh (cid:31)• 3.1.3. ([13, BŒ (cid:31)• 1]) Cho I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R, v(cid:160) p l(cid:160) mºt sŁ
nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m. Khi (cid:31)(cid:226), v(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un T , ta c(cid:226) c¡c ph¡t bi”u sau l(cid:160)
t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:247)(cid:236)ng
R(R/I, T ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ p.
i) Exti
R(R/P, T ) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ p.
ii) V(cid:238)i mØi P ∈ min(R/I) th… Exti
R(N, T )
iii) V(cid:238)i m(cid:229)i R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh N c(cid:226) Supp(N ) ⊆ V (I), th… Exti
l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ p.
(trong (cid:31)(cid:226) min(R/I) l(cid:160) t“p t§t c£ c¡c i(cid:31)¶an nguy¶n tŁ tŁi ti”u cıa I).
M»nh (cid:31)• 3.1.4. ([7, BŒ (cid:31)• 2.4, 2.5]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether
(cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:160) A l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un Artin.
R-m(cid:230)(cid:31)un A/xA c(cid:226) (cid:31)º d(cid:160)i hœu h⁄n.
i) Gi£ sß x l(cid:160) mºt phƒn tß cıa m sao cho V (Rx) ∩ AttR A ⊆ {m}. Khi (cid:31)(cid:226)
ii) Gi£ sß I l(cid:160) mºt i(cid:31)¶an cıa R sao cho R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, A) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) V (I) (cid:84) AttR A ⊆ V (m).
D(cid:247)(cid:238)i (cid:31)¥y l(cid:160) mºt m»nh (cid:31)• cıa Bahmanpour-Naghipour-Sedghi.
28
M»nh (cid:31)• 3.1.5. ([4, M»nh (cid:31)• 3.1]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) I l(cid:160)
I(M ))p l(cid:160) Rp- m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:238)i dim R/p > 1,
I(M )) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un
mºt i(cid:31)¶an cıa R. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh sao cho (H i
I(M ) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.
trong (cid:31)(cid:226) t l(cid:160) sŁ nguy¶n kh(cid:230)ng ¥m. Khi (cid:31)(cid:226) HomR(R/I, H t hœu h⁄n sinh v(cid:160) H i
Chøng minh. Ta s‡ chøng minh quy n⁄p theo t. N‚u t = 1, khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng
do M»nh (cid:31)• 2.2.3.
Gi£ sß khflng (cid:31)(cid:224)nh (cid:31)(cid:243)ng v(cid:238)i t − 1 (v(cid:238)i t > 1). Thay M b(cid:240)i M/ΓI(M ),
kh(cid:230)ng m§t t‰nh tŒng qu¡t ta c(cid:226) th” gi£ sß r‹ng M (kh¡c kh(cid:230)ng v(cid:160) hœu
p∈AssR M p.
h⁄n sinh) l(cid:160) mºt R-m(cid:230)(cid:31)un I-xo›n t(cid:252) do. Khi (cid:31)(cid:226) theo M»nh (cid:31)• 3.1.2 suy ra I (cid:42) (cid:83)
Hi,n = (0 :H i
I (M ) I n).
Ti‚p theo v(cid:238)i m(cid:229)i n ∈ N v(cid:160) m(cid:229)i 0 ≤ i < t, ta (cid:31)(cid:176)t
Khi (cid:31)(cid:226) tł gi£ thi‚t quy n⁄p v(cid:160) M»nh (cid:31)• 3.1.3 ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un Hi,n l(cid:160) hœu h⁄n
Supp(Hi,n+1/Hi,n) = Supp(Hi,k+1/Hi,k)
sinh. Do (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i sŁ nguy¶n k sao cho
dim(R/p) > 1. H(cid:236)n nœa, v…
Supp(Hi,k+1/Hi,k) ⊆ Supp(M/IM )
v(cid:238)i m(cid:229)i n ≥ k + 1 v(cid:160) m(cid:229)i i < t. Ta l§y p ∈ Supp(Hi,k+1/Hi,k) sao cho
I(M ))p l(cid:160) Rp-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Do (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh L cıa
H i
I(M ) sao cho (H i
I(M ))p = Lp. M(cid:176)t kh¡c v… ΓI(L) = L n¶n suy ra t(cid:231)n t⁄i sŁ
n¶n suy ra p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) theo gi£ thi‚t ta thu (cid:31)(cid:247)æc (H i
Lp = (H i
I(M ))p ⊇ (Hi,n+1)p ⊇ (Hi,n)p ⊇ Lp.
29
nguy¶n n ≥ k + 1 sao cho I nL = 0. Khi (cid:31)(cid:226)
(cid:30)i•u n(cid:160)y d¤n (cid:31)‚n (Hi,n+1/Hi,n)p = 0, tøc l(cid:160) p /∈ Supp(Hi,n+1/Hi,n) (m¥u
∪∞
n=1Hi,n = H i
I(M ) n¶n ta d„ d(cid:160)ng th§y
Supp(H i
I(M )/Hi,k) = Supp(Hi,k+1/Hi,k).
thu¤n). Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(Hi,k+1/Hi,k) ta c(cid:226) dim R/p ≤ 1. B(cid:240)i v…
Supp(H i
I(M )/Hi,k) ⊆ {p ∈ Spec(R) | dim(R/p) ≤ 1} .
K†o theo
I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t n¶n tł
Ta l⁄i c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i
HomR(R/I, H i
R(R/I, Hi,k)
I(M )) → HomR(R/I, H i
I(M )/Hi,k) → Ext1
I(M )/Hi,k) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i I(M )/Hi,k) = H i I(M )/Hi,k n¶n suy ra t“p
d¢y kh(cid:238)p
I(M )/Hi,k l(cid:160) hœu h⁄n. Ta (cid:31)(cid:176)t
Ti = (cid:8)p ∈ Supp(H i
I(M )/Hi,k) | dim R/p = 1(cid:9) .
suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i i < t. Ti‚p theo ta c(cid:226) ΓI(H i AssR H i
I(M )/Hi,k v(cid:160) t“p T = ∪t−1
i=0Ti l(cid:160) hœu h⁄n.
Khi (cid:31)(cid:226) Ti ⊆ min AssR H i
(H i
I(M ))pj l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i j = 1, . . . , l v(cid:160) m(cid:229)i i = 0, . . . , t − 1. Do (cid:31)(cid:226) I(M ) sao cho Rpj -m(cid:230)(cid:31)un
Gi£ sß T = {p1, . . . , pl}. Theo M»nh (cid:31)• 2.2.6, ta th§y Rpj -m(cid:230)(cid:31)un
I(M )/Li,j)pj l(cid:160) Artin. Ti‚p theo ta (cid:31)(cid:176)t
Li = Li,1 + . . . + Li,l + Li,k.
t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh Li,j cıa H i (H i
I(M )/Li)p l(cid:160) Artin. M(cid:176)t kh¡c, tł d¢y
V(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ T , ta th§y Rp-m(cid:230)(cid:31)un (H i
HomR(R/I, H i
I(M )) → HomR(R/I, H i
I(M )/Li) → Ext1
R(R/I, Li)
30
kh(cid:238)p
I(M )/Li) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) suy ra I(M )/Li)p) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n
k†o theo R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ T th… Rp-m(cid:230)(cid:31)un HomRp(Rp/IRp, (H i
AttRp((H i
I(M )/Li)p) ∩ V (IRp) ⊆ {pRp} .
sinh. Theo M»nh (cid:31)• 3.1.4, ta c(cid:226)
(cid:30)(cid:176)t
S = ∪t−1
(H i
.
j=1
I(M )/Li)pj
i=0 ∪l
(cid:111) (cid:110) q ∈ Spec R | qRpj ∈ AttRpj
x /∈ (∪q∈S\V (I)q) ∪ (∪p∈AssR M p).
Khi (cid:31)(cid:226) S ∩ V (I) ⊆ T . M(cid:176)t kh¡c, t(cid:231)n t⁄i phƒn tß x ∈ I sao cho
0 → M x−→ M → M/xM → 0,
Ta x†t d¢y kh(cid:238)p
. . . → H i
(M ) x−→ H i+1
(M ) → . . . .
I(M ) x−→ H i
I(M ) → H i
I(M/xM ) → H i+1
I
I
khi (cid:31)(cid:226) n(cid:226) c£m sinh ra mºt d¢y kh(cid:238)p d(cid:160)i
0 → H i
Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0, ta suy ra d¢y kh(cid:238)p ng›n sau
I(M )/xH i
I(M ) → H i
I(M/xM ) → (0 :H i+1
(M ) x) → 0.
I
(*)
V… Supp(M/xM/I(M/xM )) = Supp(M/IM ) n¶n tł d¢y kh(cid:238)p tr¶n v(cid:160) theo
H 0
(M/xM )
I (M/xM ), H 1
I (M/xM ), . . . , H t−2
I
(M/xM )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. V(cid:238)i
I
gi£ thi‚t quy n⁄p ta suy ra r‹ng c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I(M ) + Li)/xH i
H i
I(M ) l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa I(M ) n¶n k†o theo t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh Ni cıa
H i
I(M )/xH i I(M/xM ) sao cho d¢y sau l(cid:160) kh(cid:238)p
0 → H i
I(M )/(Li + xH i
I(M )) → H i
I(M/xM )/Ni → (0 :H i+1
(M ) x) → 0.
I
31
l(cid:160) I-cofinite v(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H t−1 m(cid:229)i i < t, v… (xH i
I(M )) v(cid:160) V (i) = H i
I(M )/(Li + xH i
I(M/xM )/Ni. Khi (cid:31)(cid:226), tł M»nh (cid:31)• 3.1.4 ta d„ d(cid:160)ng th§y r‹ng Rpj -m(cid:230)(cid:31)un (Ui)pj l(cid:160) hœu h⁄n v(cid:238)i m(cid:229)i
j = 1, . . . , l (ch(cid:243) (cid:254) r‹ng x /∈ ∪q∈S\V (I)q). Do (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i mºt R-m(cid:230)(cid:31)un con Bij
Ta (cid:31)(cid:176)t Ui = H i
cıa Ui sao cho (Ui)pj = (Bij)pj . (cid:30)(cid:176)t Bi = Bi1 + . . . + Bil. Khi (cid:31)(cid:226) Bi l(cid:160) mºt
SuppR Ui/Bi ⊆ Supp(H i
I(M )/Ki)\T ⊆ Max R.
m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh cıa Ui sao cho
0 → Ni → H i
I(M/xM ) → Vi → 0
M(cid:176)t kh¡c d¢y kh(cid:238)p
HomR(R/I, H i
I(M/xM )) → HomR(R/I, Vi) → Ext1
R(R/I, Ni)
c£m sinh ra d¢y kh(cid:238)p sau
i < t. Do (cid:31)(cid:226), v… d¢y
0 → HomR(R/I, Ui) → HomR(R/I, Vi)
v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Tł (cid:31)(cid:226) suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Vi) l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i
l(cid:160) d¢y kh(cid:238)p, n¶n R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Ui) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n sinh. Tł (cid:31)(cid:226) suy
Max R n¶n R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Ui/Bi) l(cid:160) Artin v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. V… Ui/Bi l(cid:160)
I-xo›n, n¶n theo Melkersson (BŒ (cid:31)• 2.2.1) ta suy ra Ui/Bi l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Artin.
ra R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, Ui/Bi) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. H(cid:236)n nœa v… Supp(Ui/Bi) ⊆
I(M ) + Li/xH i
I(M ) l(cid:160) mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh
Tøc l(cid:160) Ui l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.
I(M ) v(cid:160)
∼= (H i
Ui
I(M )/xH i
I(M ))/((xH i
I(M ) + Li)/xH i
I(M ))
cıa H i M(cid:176)t kh¡c, v… xH i I(M )/xH i
I(M )/xH i
n¶n ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. H(cid:236)n nœa I(M )) c(cid:244)ng l(cid:160) hœu h⁄n
I(M )/xH i
32
theo d¢y kh(cid:238)p (*), R-m(cid:230)(cid:31)un HomR(R/I, H i
I(M )/xH i
I(M )
sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Do v“y theo M»nh (cid:31)• 2.1.6 th… R-m(cid:230)(cid:31)un H i
l(cid:160) I-cofinite.
I
(M ) x) c(cid:244)ng l(cid:160) I- (M )/xH t−1 (M )
Tł d¢y kh(cid:238)p (*) c(cid:244)ng ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un (0 :H i+1
I
I
cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. (cid:30)(cid:176)c bi»t, ta suy ra r‹ng R-m(cid:230)(cid:31)un H t−1
HomR(R/I, H t
I(M )) l(cid:160) hœu h⁄n sinh. CuŁi c(cid:242)ng ta th§y r‹ng v… R-m(cid:230)(cid:31)un I(M ) (cid:31)•u l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t n¶n tł M»nh
I(M )/xH i
I (M ) x) v(cid:160) H i (0 :H i (cid:31)• 2.1.5 ta suy ra (cid:31)(cid:247)æc H i
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.
l(cid:160) minimax v(cid:160) I-cofinite. M(cid:176)t kh¡c tł d¢y kh(cid:238)p (*) c(cid:244)ng suy ra r‹ng
M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n sau (cid:31)¥y l(cid:160) (cid:31)(cid:243)ng:
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1.6. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho
I (M ).
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2
I (M )
i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I
I (M )
I (M )
(M )/N )
(M )/N ) v(cid:160) Ext1
HomR(R/I, H f 2
R(R/I, H f 2
I
I
ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 2
I (M ) l(cid:160) sŁ hœu h⁄n.
l(cid:160) hœu h⁄n sinh, mØi khi f 2
I (M ) (xem l⁄i c(cid:230)ng thøc ((cid:63)) (cid:240) phƒn m(cid:240)
Chøng minh. i) Theo (cid:31)(cid:224)nh ngh(cid:190)a cıa f 2
f 2 I (M ) = inf{fIRp(Mp) | p ∈ Supp(M/IM ), dim R/p ≥ 2}
(cid:31)ƒu), ta c(cid:226)
I (M ) th… H i m(cid:160) dim R/p ≥ 2. (cid:129)p d(cid:246)ng M»nh (cid:31)• 3.1.5 ta c(cid:226) H i
I(Mp) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i p ∈ Supp(M/IM ) I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i
i < f 2
I (M ) v(cid:160) Hom(R/I, H t
I(M )) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i t = f 2
I (M ).
Khi (cid:31)(cid:226), v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2
33
ii) T(cid:247)(cid:236)ng t(cid:252) chøng minh phƒn ii) cıa (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.2.8.
H» qu£ 3.1.7. Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho M
s = inf (cid:8)depth(IRp, Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p > 1(cid:9) .
l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh v(cid:160) (cid:31)(cid:176)t
Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u (cid:31)i»n sau l(cid:160) (cid:31)(cid:243)ng
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < s.
i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I (M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
HomR(R/I, H s
I (M )/N ) v(cid:160) Ext1
R(R/I, H s
I (M )/N )
ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H s
l(cid:160) hœu h⁄n sinh, mØi khi s l(cid:160) hœu h⁄n.
I (M ) v(cid:160) (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1.6 ta suy ra (cid:31)i•u cƒn chøng
Chøng minh. (cid:129)p d(cid:246)ng s ≤ f 2
minh.
Ti‚p theo ta ph¡t bi”u v(cid:160) chøng minh k‚t qu£ ch‰nh sau (cid:31)¥y, (cid:31)(cid:226) l(cid:160) mºt
m(cid:240) rºng k‚t qu£ cıa Bahmanpour - Naghipour trong [7], v(cid:160) (cid:31)(cid:226) c(cid:244)ng l(cid:160) k‚t qu£
cıa Delfino - Marley trong [9] v(cid:160) Yoshida trong [19] (cid:31)Łi v(cid:238)i v(cid:160)nh giao ho¡n
Noether t(cid:242)y (cid:254).
H» qu£ 3.1.8. Cho R, I, M nh(cid:247) trong H» qu£ 3.1.7. Cho t l(cid:160) sŁ nguy¶n
I(M ) ≤ 1 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n
kh(cid:230)ng ¥m sao cho dim Supp H i
sau (cid:31)(cid:243)ng
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < t.
i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
HomR(R/I, H t
I(M )/N ) v(cid:160) Ext1
I(M )/N )
R(R/I, H t
ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H t
34
l(cid:160) hœu h⁄n sinh.
s = inf (cid:8)depth(IRp, Mp) | p ∈ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim R/p > 1(cid:9) .
Chøng minh. (cid:30)(cid:176)t
V(cid:238)i t ≤ s, theo k‚t qu£ cıa H» qu£ 3.1.7 ta c(cid:226) (cid:31)i•u cƒn chøng minh.
H» qu£ 3.1.9. Cho R, I, M nh(cid:247) trong H» qu£ 3.1.7. Gi£ sß dim(M/IM ) ≤ 1.
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i.
Khi (cid:31)(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I(M ) ⊆ Supp(M/IM ) v(cid:160) dim(M/IM ) ≤ 1 n¶n
dim Supp H i
I(M ) ≤ 1
Chøng minh. V… Supp H i
3.2 Chi•u hœu h⁄n b“c hai v(cid:160) t‰nh ch§t Lasker y‚u
v(cid:238)i m(cid:229)i i ≥ 0. Do (cid:31)(cid:226) k‚t qu£ (cid:31)(cid:247)æc suy ra tr(cid:252)c ti‚p tł H» qu£ 3.1.8.
Tr(cid:247)(cid:238)c khi tr…nh b(cid:160)y k‚t qu£ ch‰nh cıa m(cid:246)c n(cid:160)y ta nh›c l⁄i kh¡i ni»m
m(cid:230)(cid:31)un FSF cıa P. H. Quy [18].
(cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 3.2.1. ([18, (cid:30)(cid:224)nh ngh(cid:190)a 2.1]) Mºt R-m(cid:230)(cid:31)un M (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) F SF
M/N l(cid:160) hœu h⁄n (tøc l(cid:160) Supp(M/N ) l(cid:160) t“p hœu h⁄n).
n‚u t(cid:231)n t⁄i mºt m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh N cıa M sao cho t“p gi¡ cıa t“p
M»nh (cid:31)• sau (cid:31)¥y ch¿ ra r‹ng kh¡i ni»m kh¡i ni»m m(cid:230)(cid:31)un FSF tr(cid:242)ng v(cid:238)i
kh¡i ni»m Lasker y‚u.
R-m(cid:230)(cid:31)un. Khi (cid:31)(cid:226) M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u n‚u v(cid:160) ch¿ n‚u M l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un FSF.
BŒ (cid:31)• 3.2.2. ([3, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 2.5]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether v(cid:160) M l(cid:160)
Ti‚p theo l(cid:160) mºt m»nh (cid:31)• cƒn (cid:31)” chøng minh k‚t qu£ ch‰nh (cid:240) m(cid:246)c n(cid:160)y.
Nh›c l⁄i r‹ng mºt v(cid:160)nh giao ho¡n Noether R (cid:31)(cid:247)æc g(cid:229)i l(cid:160) v(cid:160)nh nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
35
n‚u Max R l(cid:160) t“p hœu h⁄n.
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.3. ([4, M»nh (cid:31)• 3.7]) Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether nßa (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng, I
I (M ) = inf (cid:8)i ∈ N | H i f 2
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .
l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226)
t = inf (cid:8)i ∈ N | H i
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .
Chøng minh. (cid:30)(cid:176)t
Ta bi‚t r‹ng mºt m(cid:230)(cid:31)un b§t k… c(cid:226) gi¡ hœu h⁄n (cid:31)•u c(cid:226) chi•u gi¡ kh(cid:230)ng qu¡ 1.
I(M ) l(cid:160) Lasker y‚u. Suy ra H i
Do (cid:31)(cid:226) v(cid:238)i m(cid:229)i i < t, ta c(cid:226) H i
I(M ) l(cid:160) FSF theo I(M )p l(cid:160) hœu h⁄n sinh v(cid:238)i m(cid:229)i i < t, m(cid:229)i
BŒ (cid:31)• 3.2.2 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. H(cid:236)n nœa H i
I (M ) ≥ inf (cid:8)i ∈ N | H i f 2
I (M ), tøc l(cid:160) I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .
p ∈ Supp(M/IM ) m(cid:160) dim R/p ≥ 2. Chøng t(cid:228) t ≤ f 2
I (M )
Ng(cid:247)æc l⁄i, tł chøng minh cıa M»nh (cid:31)• 3.1.5 ta suy ra v(cid:238)i mØi 0 ≤ i < f 2
I (M ) I k) (v(cid:238)i k n(cid:160)o (cid:31)(cid:226)) th(cid:228)a m¢n
dim Supp(H i
I(M )/(0 :H i
I (M ) I k)) ≤ 1.
t(cid:231)n t⁄i m(cid:230)(cid:31)un con hœu h⁄n sinh (0 :H i
I(M )/(0 :H i
I (M ) I k) l(cid:160) I-cofinite.
Do (cid:31)(cid:226) theo (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1.6 ta suy ra R-m(cid:230)(cid:31)un H i
(Supp(H i
I(M )/0 :H i
I(M )/0 :H i
I (M ) I k))
I (M ) I k))\ Max(R)) ⊆ AsshR(H i
V… v“y t“p hæp
Supp(H i
I(M )/(0 :H i
I (M ) I k))
l(cid:160) hœu h⁄n. V… t“p Max(R) l(cid:160) hœu h⁄n n¶n tł (cid:31)(cid:226) ta suy ra t“p
I(M ) l(cid:160) FSF
l(cid:160) hœu h⁄n. Do (cid:31)(cid:226), theo BŒ (cid:31)• 3.2.2, ta suy ra c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I (M ). V… th‚
I (M ) ≤ inf (cid:8)i ∈ N | H i f 2
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u (cid:9) .
(hay l(cid:160) Lasker y‚u) v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2
36
Ta c(cid:226) (cid:31)i•u cƒn chøng minh.
Ti‚p theo tr…nh b(cid:160)y th¶m mºt sŁ k‚t qu£ cıa Bahmanpour-Naghipour.
BŒ (cid:31)• 3.2.4. ([7, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.1]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh Noether (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng, I l(cid:160)
mºt i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Cho t l(cid:160) mºt sŁ nguy¶n
I(M ) ≤ 2 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
Extj
(M )) v(cid:160) HomR(R/I, H t
I (M )), . . . , Extj
I(M ))
I
R(R/I, H 0
R(R/I, H t−1
kh(cid:230)ng ¥m sao cho dim Supp H i
I(M ) l(cid:160) hœu h⁄n
l(cid:160) Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i j ≥ 0. (cid:30)(cid:176)c bi»t, ta suy ra t“p AssR H i
v(cid:238)i m(cid:229)i i ≤ t.
M»nh (cid:31)• 3.2.5. ([4, M»nh (cid:31)• 3.8]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh giao ho¡n Noether (cid:31)(cid:224)a
ph(cid:247)(cid:236)ng, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Cho t l(cid:160) sŁ nguy¶n
I(M ) ≤ 2 v(cid:238)i m(cid:229)i i < t. Khi (cid:31)(cid:226)
kh(cid:230)ng ¥m sao cho dim Supp H i
I(M )) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i i < t v(cid:160) m(cid:229)i j ≥ 0.
R(R/I, H i
i) Extj
R(R/I, H t
I(M )) v(cid:160) Ext1
I(M )) l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un Lasker y‚u.
ii) HomR(R/I, H t
I(M ), ta c(cid:226) R-m(cid:230)(cid:31)un
HomR(R/I, H t
I(M )/N ) v(cid:160) Ext1
R(R/I, H t
I(M )/N )
iii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con Lasker y‚u N cıa H t
R(R/I, H i
l(cid:160) Lasker y‚u.
R(R/I, H t
I(M ) v(cid:160) I(M ) trong (cid:31)(cid:226) j = 0, 1, 2, . . . ; i = 0, 1, . . . , t − 1 v(cid:160) s = 0, 1.
Chøng minh. Ta (cid:31)(cid:176)t Φ l(cid:160) t“p t§t c£ c¡c m(cid:230)(cid:31)un Extj Exts
Khi (cid:31)(cid:226) k‚t qu£ cıa Phƒn i) v(cid:160) ii) (cid:31)(cid:247)æc suy ra tł c¡ch chøng t(cid:247)(cid:236)ng t(cid:252) chøng
HomR(R/I, H t
I(M )) → HomR(R/I, H t
I(M )/N ) → Ext1
I(R/I, N ) →
Ext1
R(R/I, H t
I(M )) → Ext1
R(R/I, H t
I(M )/N ) → Ext2
I(R/I, N ).
37
minh BŒ (cid:31)• 3.2.4. (cid:30)” chøng minh iii) ta sß d(cid:246)ng d¢y kh(cid:238)p sau v(cid:160) ii)
(cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.2.6. ([4, (cid:30)(cid:224)nh l(cid:254) 3.9]) Cho (R, m) l(cid:160) v(cid:160)nh (cid:31)ƒy (cid:31)ı (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
I (M )
Noether, I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Gi£ sß f 3
l(cid:160) sŁ hœu h⁄n. Khi (cid:31)(cid:226)
I(M )) l(cid:160) Lasker y‚u v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 3
I (M ) v(cid:160) m(cid:229)i j ≥ 0.
R(R/I, H i
I (M )
i) Extj
(M ), ta c(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I
I (M )
I (M )
(M )/N )
(M )/N ) v(cid:160) Ext1
R(R/I, H f 3
Hom(R/I, H f 3 I
I
ii) V(cid:238)i m(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con Lasker y‚u N cıa H f 3
I(M )) v(cid:160) Hom(R/I, H t
I (M ) v(cid:160) l§y Φ l(cid:160) t“p I(M )) v(cid:238)i j ≥ 0 v(cid:160)
l(cid:160) Lasker y‚u.
i = 0, 1, 2, . . . , t − 1.
Chøng minh. (cid:30)Łi v(cid:238)i chøng minh i), ta l§y t = f 3 t§t c£ c¡c m(cid:230)(cid:31)un Extj R(R/I, H i
L§y L ∈ Φ v(cid:160) L(cid:48) l(cid:160) m(cid:230)(cid:31)un con cıa L. Gi£ sß tr¡i l⁄i r‹ng (i) kh(cid:230)ng
{q ∈ Ass(L) | dim R/q ≥ 1} l(cid:160) v(cid:230) h⁄n. Khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i t“p con v(cid:230) h⁄n (cid:31)‚m
(cid:31)(cid:243)ng. Khi (cid:31)(cid:226) t(cid:231)n t⁄i L ∈ Φ sao cho L kh(cid:230)ng l(cid:160) Lasker y‚u. Tł (cid:31)(cid:226) suy ra t“p
k=1qk. L§y S l(cid:160) t“p (cid:31)(cid:226)ng nh¥n R \ ∪∞
k=1 cıa T sao cho kh(cid:230)ng phƒn tß l(cid:160) m. Theo [14, BŒ (cid:31)• 3.2], suy ra k=1qk. Khi (cid:31)(cid:226) ta th§y r‹ng S−1R- m(cid:230)(cid:31)un S−1L l(cid:160) hœu h⁄n sinh, v(cid:160) do (cid:31)(cid:226) AssS−1R(S−1L) l(cid:160) hœu h⁄n. Nh(cid:247)ng S−1q ∈ AssS−1R(S−1L) v(cid:238)i m(cid:229)i k = 1, 2, 3, . . ., (cid:31)i•u n(cid:160)y l(cid:160) v(cid:230) l(cid:254).
38
(cid:31)(cid:247)æc {qk}∞ m (cid:54)⊆ ∪∞
K‚t lu“n
Lu“n v«n (cid:31)¢ tr…nh b(cid:160)y v(cid:160) chøng minh chi ti‚t c¡c k‚t qu£ ch‰nh sau (cid:31)¥y:
1. Nh›c l⁄i c¡c ki‚n thøc c(cid:226) li¶n quan (cid:31)‚n lu“n v«n: T“p gi¡, I(cid:31)¶an nguy¶n tŁ
li¶n k‚t, m(cid:230)(cid:31)un Nother, m(cid:230)(cid:31)un nºi x⁄, m(cid:230)(cid:31)un x⁄ £nh, m(cid:230)(cid:31)un Ext, bi”u di„n
thø c§p, m(cid:230)(cid:31)un (cid:31)Łi (cid:31)(cid:231)ng (cid:31)i•u (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:160) mºt sŁ t‰nh ch§t cıa c¡c m(cid:230)(cid:31)un
n(cid:160)y.
2. Chøng minh (cid:31)(cid:247)æc k‚t qu£ ch‰nh trong ch(cid:247)(cid:236)ng 2: Cho R l(cid:160) mºt v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho M l(cid:160) R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n
sau (cid:31)(cid:243)ng:
I (M ).
I(M ) l(cid:160) minimax v(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i 1 < f 1 I (M )
(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax khi f 1
I
I (M ) l(cid:160) hœu h⁄n.
I (M )
i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i ii) R-m(cid:230)(cid:31)un H f 1 iii) M(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 1
(M ), khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I
I (M )
I (M )
(M )/N )
HomR(R/I, H f 1
(M )/N ) v(cid:160) ExtR(R/I, H f 1
I
I
l(cid:160) hœu h⁄n sinh khi f 1
I (M ) l(cid:160) hœu h⁄n.
3. Chøng minh (cid:31)(cid:247)æc: Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether, I l(cid:160) mºi i(cid:31)¶an cıa R v(cid:160) M l(cid:160)
R-m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226)
I (M ) = inf (cid:8)i ∈ N0 | H i f 1
I(M ) kh(cid:230)ng l(cid:160) minimax(cid:9) .
4 . Chøng minh (cid:31)(cid:247)æc: Cho R l(cid:160) v(cid:160)nh Noether v(cid:160) I l(cid:160) i(cid:31)¶an cıa R. Cho M l(cid:160)
R - m(cid:230)(cid:31)un hœu h⁄n sinh. Khi (cid:31)(cid:226) c¡c (cid:31)i•u ki»n sau (cid:31)¥y l(cid:160) (cid:31)(cid:243)ng:
i) R-m(cid:230)(cid:31)un H i
I (M ).
I(M ) l(cid:160) I-cofinite v(cid:238)i m(cid:229)i i < f 2
39
I (M )
ii) M(cid:229)i m(cid:230)(cid:31)un con minimax N cıa H f 2
(M ), khi (cid:31)(cid:226) c¡c R-m(cid:230)(cid:31)un
I
I (M )
I (M )
(M )/N )
(M )/N ) v(cid:160) Ext1
HomR(R/I, H f 2
I
I
R(R/I, H f 2
l(cid:160) hœu h⁄n sinh khi f 2
I (M ) l(cid:160) hœu h⁄n.
40
T(cid:160)i li»u tham kh£o
[1] Abazari R. and Bahmanour K. (2011), "Cofiniteness of extension functors of
cofinite modules", J. Algebra, 330, 507-516.
[2] Azami J., Naghipour R. and Vakili B. (2009), "Finiteness properties of local
cohomology modules for a - minimax modules", Proc. Amer. Math. Soc. 137,
439-448.
[3] Bahmanpour K. and Khojali A. (2011), "On the equivalence of FSF and
weakly Laskerian classes", preprint.
[4] Bahmanpour K., Naghipour R. and Sedghi M. (2013), "Minimaxness and
Cofinite properties of local cohomology modules", Communications in Alge-
bra, Vol 41, 2799-2841.
[5] Bahmanpour K. and Naghipour R. (2008), "On the cofiniteness of local
cohomology modules", Proc. Amer. Math. Soc. 136, 2359-2363
[6] Bahmanpour K. and Naghipour R. (2008), "Associated primes of local
cohomology modules and Matlis duality", J. Algebra, 320, 2632-2641.
[7] Bahmanpour K. and Naghipour R. (2009), "Cofiniteness of local cohomology
moduls for ideanls of small dimension", J. Algera, 321, 1997-2011.
[8] Brodman M. P. and Sharp R. Y. (1998), Local cohomology; an algebraic
introduction with geometric applications, Cambridge University Press.
[9] Delfino D. and Marley T. (1997), "Cofinite modules and local cohomology",
J. Pure and Appl. Algebra, 121, 45-52.
41
[10] Faltings G. (1981), "Der endlichkeitssatz in der lokalen kohomologic(cid:17), Math.
Ann. 255, 45-56.
[11] Grothendieck A. (1966), Local cohomology, Notes by R. Hartshorne, Lecture
Notes in Math. 862.
[12] Hartshorne R. (1970), "Affine duality and cofiniteness", Invent. Math. 9,
145-164.
[13] Kawasaki K. I. (1996), "On the finiteness of Bass numbers of local cohomology
modules", Proc. Amer. Math. Soc. 124, 3275-3279.
[14] Khashayarmanesh K. (2007), "On the finiteness properties of extension and
torsion functors of local cohomology modules", Proc. Amer. Math. Soc. 135,
1319-1327.
[15] Matsumura H. (1986), Commutative ring theory , Cambridge Univ. Press,
Cambridge.
[16] Melkersson L. (1990), "On asymptotic stability for sets of primes ideals
connected with the powers of an ideals", Math. Proc. Cambridge Philos.
Soc. 107, 267-292.
[17] Melkersson L. (2005), "Modules cofinite with respect to an ideal", J. Algebra,
285, 649-668.
[18] Quy P. H. (2010), "On the finiteness of associated primes of local cohomology
modules", Proc. Amer. Math. Soc. 138, 1965-1968.
[19] Yoshida K. I. (1997), "Cofiniteness of local cohomology modules for ideals of
dimension one", Nagoya Math. J. 147, 179-191.
[20] Z¨oschinger H. (1986), "Minimax modules", J. Algebra, 102,1-32.
42