ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

PHẠM BĂNG THANH

TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH

TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU

(Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019)

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC

Cà Mau - 2020

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

PHẠM BĂNG THANH

TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH

TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU

(Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019)

Chuyên ngành: Báo chí học

Mã số: 8320101.01 (UD)

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ

Chủ tịch Hội đồng chấm luận văn Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

PGS.TS. Đặng Thị Thu Hƣơng PGS.TS. Hà Huy Phƣợng

Cà Mau - 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn “Truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí Cà Mau” (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019) là công

trình nghiên cứu của cá nhân tôi được thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Hà

Huy Phượng (Học viện Báo chí và Tuyên truyền).

Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, rõ nguồn và

chưa được công bố trong các công trình nào khác. Trong Luận văn có sử dụng, kế

thừa và phát triển các tư liệu, các kết quả nghiên cứu từ các sách, giáo trình liên

quan đến đề tài và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được trích dẫn nguồn

cụ thể.

Tôi xin chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu của mình.

Tác giả Luận văn

Phạm Băng Thanh

LỜI CẢM ƠN

Thực hiện Luận văn tôi đã nhận được nhiều sự động viên, quan tâm, giúp đỡ

nhiệt tình của các thầy cô, các đồng nghiệp và gia đình.

Trước hết, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất đến PGS.TS. Hà Huy

Phượng, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp tôi trong suốt quá trình

nghiên cứu hoàn thành Luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo Viện Đào tạo Báo Chí và Truyền

Thông - Đại Học KHXH&NV Hà Nội đã truyền dạy, cập nhật những tri thức quý

báu, làm nền tảng vững chắc để nghiên cứu về chuyên ngành Báo chí học, giúp tôi

có thêm kiến thức, lý luận phục vụ cho việc nghiên cứu Luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn tới các thầy, cô đơn vị liên kết đào tạo Trường Đại

Học Bình Dương Phân hiệu tại Cà Mau đã tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất để

lớp học diễn ra nghiêm túc, thành công.

Trân trọng cảm ơn Nhà báo Nguyễn Danh, Phó tổng Biên tập Báo Cà Mau;

Nhà báo Phạm Thanh Phong, Phó Giám đốc Đài PT-TH Cà Mau; ông Trần Hiếu

Hùng, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau; ông Trần Thanh

Nghị, Phó Giám đốc BenThanh Tourist Chi nhánh Cần Thơ, Trưởng Văn phòng Đại

diện BenThanh Tourist tại Cà Mau; bà Nguyễn Thị Ngọc Mai, Tổng Giám đốc

Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ - Du lịch Phú Cường; cùng các nhà báo,

phóng viên, biên tập viên tại Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau, các anh chị em

đồng nghiệp đã hỗ trợ, tạo điều kiện giúp có thêm kiến thức, số liệu, kinh nghiệm và

thông tin thiết thực để thực hiện Luận văn.

Mặc dù đã rất cố gắng, song, Luận văn không tránh khỏi thiếu sót, tác giả

kính mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của các thầy, cô giáo cùng các bạn đọc

quan tâm.

Cà Mau, ngày 29 ltháng 9 năm 2020

Phạm Băng Thanh

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Đồng bằng sông Cửu Long ĐBSCL

Đài Phát thanh - Truyền hình Đài PT-TH

Đài Phát thanh - Truyền hình CTV

Hội đồng Nhân dân HĐND

Giáo sư GS

Nhà xuất bản NXB

Phó giáo sư PGS

Tiến sĩ TS

Thông tấn xã Việt Nam TTXVN

Uỷ ban nhân dân UBND

Đài Tiếng nói Việt Nam VOV

Đài Truyền hình Việt Nam VTV

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 4

1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 4

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .............................................................. 6

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................ 10

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 11

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 12

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài .................................................................. 13

7. Kết cấu của Luận văn ............................................................................................ 13

Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TRUYỀN THÔNG

CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ ............................... 14

1.1. Các khái niệm cơ bản ....................................................................................... 14

1.1.1. Khái niệm “chính sách” và khái niệm “chính sách phát triển du lịch”......... 14

1.1.2. Khái niệm “truyền thông”, khái niệm “truyền thông chính sách”, khái niệm

“truyền thông chính sách phát triển du lịch” và khái niệm “báo chí địa phương” ........ 18

1.2. Đặc điểm và vai trò của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí ...................................................................................................................... 21

1.2.1. Đặc điểm của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí .......... 21

1.2.2. Vai trò của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí .............. 23

1.3. Cơ sở chính trị - pháp lý .................................................................................. 25

1.3.1. Cơ sở chính trị ................................................................................................. 25

1.3.2. Cơ sở pháp lý .................................................................................................. 30

1.4. Những yêu cầu cơ bản đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí .............................................................................................................. 33

1.4.1. Những yêu cầu chung ...................................................................................... 33

1.4.2. Những yêu cầu cụ thể đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí ....................................................................................................................... 36

Tiểu kết Chƣơng 1 ................................................................................................... 39

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN

DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU HIỆN NAY ............................................. 40

2.1. Tổng quan về báo chí tỉnh Cà Mau .................................................................... 40

1

2.1.1. Báo Cà Mau .................................................................................................... 40

2.1.2. Đài PT-TH Cà Mau ......................................................................................... 41

2.2. Tần suất xuất hiện các tin, bài truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí Cà Mau ............................................................................................... 41

2.3. Nội dung về chính sách phát triển du lịch được truyền tải trên báo chí Cà Mau ..... 48

2.4. Hình thức chuyển tải thông điệp truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí Cà Mau ................................................................................................ 50

2.5. Những thành công, hạn chế ............................................................................. 58

2.5.1. Thành công ...................................................................................................... 58

2.5.2. Hạn chế ........................................................................................................... 59

Tiểu kết Chương 2 .................................................................................................... 64

Chƣơng 3: GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ VỀ TRUYỀN THÔNG CHÍNH

SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU ............................ 65

3.1. Những vấn đề đặt ra đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí .............................................................................................................. 65

3.1.1. Những vấn đề chung đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí ....................................................................................................................... 65

3.1.2. Những vấn đề cụ thể đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí Cà Mau ......................................................................................................... 66

3.2. Giải pháp về vấn đề truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo

chí Cà Mau hiện nay ............................................................................................... 73

3.3. Một số khuyến nghị .......................................................................................... 77

3.3.1. Nhận thức tầm quan trọng của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí ....................................................................................................................... 77

3.3.2. ... Đổi mới cơ chế, chính sách và nguồn lực truyền thông chính sách phát triển

du lịch trên báo chí ................................................................................................... 79

Tiểu kết Chƣơng 3 ................................................................................................... 83

KẾT LUẬN .............................................................................................................. 84

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 88

PHỤ LỤC ................................................................................................................. 93

2

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, HÌNH MINH HỌA

Danh mục bảng

Bảng 2.1. Vai trò của Báo Cà Mau tại sự kiện, có thể điểm qua một số tin, bài đăng

tải trên Báo Cà Mau trước, trong và sau khi diễn ra sự kiện .................................... 44

Danh biểu đồ

Biểu đồ 2.1: Tổng tần suất xuất hiện các tin, bài liên quan đến các chính sách phát

triển du lịch trên 2 cơ quan báo chí thuộc diện khảo sát trong năm 2019 ................ 42

Biểu đồ 2.2. Tần suất xuất hiện tin, bài liên quan đến chính sách phát triển du lịch

trên báo Cà Mau năm 2019 ....................................................................................... 47

Biểu đồ 2.3. Các thể loại bài viết về chính sách phát triển du lịch năm 2019 trên các

báo khảo sát ............................................................................................................... 57

Danh mục hình

Hình 2.1. Chuyên mục Du lịch trên Báo Cà Mau Online ......................................... 55

Hình 2.2. Chương trình Khám phá Cà Mau được phát 01 kỳ/tháng ......................... 55

Hình 2.3. Trang điện tử http://ctvcamau.vn .............................................................. 57

3

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đảng và Nhà nước nước ta đã định hướng đưa du lịch trở thành ngành kinh

tế mũi nhọn, và là điểm đến có sức cạnh tranh cao của du lịch thế giới.

Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường hoạt động truyền thông

về du lịch” (Quyết định 44/QĐ-TTg ban hành ngày 09/01/2019), theo đó xác định

đẩy mạnh truyền thông quảng bá hình ảnh, văn hoá, đất nước, con người Việt Nam

góp phần xây dựng, định vị hình ảnh thương hiệu du lịch Việt Nam [53].

Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng Kế hoạch đẩy mạnh hoạt động

truyền thông về du lịch, qua đó, tạo sự đột phá trong nâng cao nhận thức của xã hội

về phát triển du lịch bền vững và hiệu quả của hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch

trong và ngoài nước.

Báo chí là một bộ phận quan trọng trong lĩnh vực truyền thông. Tại Hội thảo

quốc tế “Vai trò của báo chí với sự phát triển du lịch” diễn ra ở thành phố Hạ

Long, tỉnh Quảng Ninh, ngày 22/5/2019 cũng đã khẳng định du lịch không thể phát

triển nếu thiếu truyền thông báo chí. Đồng thời nhấn mạnh vai trò, thế mạnh của tất

cả các loại hình báo chí để từ đó có chiến lược truyền thông dài hạn, tận dụng lợi

thế của công nghệ 4.0; đổi mới phương thức truyền thông, nâng cao tính chuyên

nghiệp; có sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, sự thống nhất trong truyền

thông giữa các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch, cơ quan quản lý báo chí, các

địa phương có điểm đến và cơ quan báo chí.

Tại Cà Mau - vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, được thiên nhiên ưu đãi

“rừng vàng, biển bạc, đất phù sa”, có tiềm năng, thế mạnh về phát triển kinh tế biển, nuôi

trồng thủy sản và phát triển du lịch sinh thái, với trên 100.000 ha rừng tràm, rừng đước

đặc trưng đã được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau (diện tích khoảng 42.000 ha) và Vườn quốc gia U

Minh Hạ (diện tích trên 8.200 ha) đang được quy hoạch, kêu gọi các dự án đầu tư phát

triển du lịch, nhất là phát triển du lịch sinh thái xứng tầm trong tương lai không xa.

4

Tài nguyên du lịch của Cà Mau còn là nét rất đặc trưng gắn liền với văn hóa

bản địa đặc sắc: lễ hội dân gian, công trình kiến trúc, nghề truyền thống, văn hóa ẩm

thực và giai điệu ngọt ngào của loại hình nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ cùng câu

chuyện hài hước, dí dỏm của nghệ danh lừng danh Bác Ba Phi.

Các sản phẩm du lịch nơi đây ngày càng đa dạng, phong phú. Nhiều điểm du

lịch mới đưa vào hoạt động như khu du lịch Mũi Cà Mau đã được đầu tư, nâng cấp,

là điểm hấp dẫn đối với du khách; khu du lịch Hòn Đá Bạc, Vườn sưu tập động vật

hệ sinh thái rừng tràm Lâm ngư trường Sông Trẹm, Vườn chim trong lòng Thành

phố Cà Mau… cũng là những nhân tố quan trọng không kém trong chuỗi phát triển

du lịch Cà Mau trong tương lai. Nếu như Hà Giang - vùng đất địa đầu cực Bắc với

Lũng Cú, với ruộng bậc thang Mù - Cang - Chải huyền thoại thì Vườn quốc gia Mũi

Cà Mau - vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc thiêng liêng có điểm du lịch Công

viên Văn hóa - Du lịch Mũi Cà Mau mà bất kỳ người dân Việt Nam nào cũng mong

ước một lần được đến.

Tuy nhiên, năm 2019 tổng lượt khách du lịch đến Cà Mau chỉ đạt gần 2 triệu

lượt (trong đó, khách quốc tế chỉ hơn 28 nghìn lượt), so với một số tỉnh trong khu

vực ĐBSCL như Kiên Giang, An Giang thì còn rất thấp. Theo kế hoạch phát triển

du lịch đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, Cà Mau đặt mục tiêu trở thành

điểm đến du lịch an toàn, thân thiện, uy tín, hấp dẫn với sức cạnh tranh cao; đưa

thương hiệu du lịch Cà Mau trên bản đồ quốc gia và quốc tế.

Góp phần để du lịch Cà Mau phát triển, trong nhiều năm qua, báo chí Cà

Mau luôn đồng hành, bám sát chủ trương của địa phương và đã làm tốt vai trò của

mình trong công tác tuyên truyền về đất và người Cà Mau. Cụ thể báo Cà Mau, Đài

PT-TH Cà Mau có hẳn chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề về du lịch, với những

bài viết giới thiệu những địa danh du lịch, về đời sống người Cà Mau, về những

phong tục tập quán, những giá trị văn hóa truyền thống, những giá trị nghiên cứu

lịch sử,...

Song, phải nhìn nhận, mỗi năm thông tin trên báo chí Cà Mau đăng tải hàng

trăm tin, bài, chùm ảnh, video clip, nhiều chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề dài

kỳ, nhưng chỉ chủ yếu xoay quanh: định hướng công tác chỉ đạo điều hành; xúc

5

tiến, quảng bá du lịch; và liên kết vùng. Vấn đề truyền thông chính sách phát triển

du lịch còn chưa nhiều, chưa thể giúp ngành du lịch nhìn rõ về tình hình du lịch tỉnh

nhà trong thời hội nhập hiện nay.

Từ thực tế đó, tác giả chọn đề tài luận văn là “Truyền thông chính sách phát

triển du lịch trên báo chí Cà Mau” (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau

năm 2019) nhằm nghiên cứu thực trạng, đánh giá những thành công và hạn chế hoạt

động truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau, cụ thể là khảo

sát trên báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019; từ đó đề xuất một số giải pháp

mang tính khả thi nhằm góp phần nâng cao chất lượng truyền thông chính sách du

lịch trên báo chí Cà Mau trong thời gian tới.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Tại Việt Nam, việc nghiên cứu, tìm hiểu về truyền thông chính sách du lịch

và truyền thông về du lịch thu hút được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, các

nhà hoạch định chính sách và nhà kinh tế. Tuy nhiên, đến nay chưa có luận văn thạc

sĩ nào nghiên cứu toàn diện, sâu sắc về vai trò, tác động của truyền thông báo chí

đối với chính sách phát triển ngành công nghiệp không khói này, cũng như nghiên

cứu sâu về truyền thông chính sách ở từng địa phương, trong đó có Cà Mau.

- Một số đề tài nghiên cứu có liên quan đến truyền thông và truyền thông

chính sách, như:

Nguyễn Hương Thảo (2014), Truyền thông trong doanh nghiệp du lịch Việt

Nam hiện nay (Khảo sát hai công ty lữ hành là Công ty DVLH Saigontourist và

Công ty Lữ hành Hanoitourist từ tháng 01/2013 đến tháng 6/2014), luận văn thạc sĩ

chuyên ngành Báo chí học, do Nguyễn Thị Thanh Huyền hướng dẫn. Luận văn đã

phân tích hoạt động truyền thông tại các doanh nghiệp lữ hành hiện nay, từ đó, đánh

giá hiêụ quả hoạt động của bộ phận truyền thông tại các công ty lữ hành, mối quan

hệ giữa báo chí, truyền thông với doanh nghiệp du lịch lữ hành, từ đó rút kinh

nghiệm trong thực tiễn hoạt động của bộ phận truyền thông tại các doanh nghiệp du

lịch lữ hành của nước ta hiện nay.

Nguyễn Thị Như Quỳnh (2018), Truyền thông chính sách giáo dục trên hệ

thống báo chí của ngành giai đoạn 2016 - 2017, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo

6

chí học, do Đặng Thị Thu Hương hướng dẫn. Tác giả đã hệ thống hóa lý luận về

truyền thông chính sách giáo dục. Phân tích đánh giá ưu, nhược điểm và thực trạng

hoạt động của báo chí ngành giáo dục trên hệ thống báo chí ngành giai đoạn 2016 -

2017. Trên cơ sở đó, đưa ra các giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động truyền thông

các chính sách giáo dục trên hệ thống báo chí ngành trong những năm về sau.

Đồng Thị Thu, Truyền thông chính sách dân số trên sóng phát thanh các tỉnh

đồng bằng Bắc Bộ, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học, do Nguyễn Thị

Thoa hướng dẫn. Luận văn nghiên cứu thực trạng, đánh giá những thành công và

hạn chế hoạt động truyền thông chính sách dân số trên sóng phát thanh ở các tỉnh

đồng bằng Bắc Bộ hiện nay (qua nghiên cứu ở 3 tỉnh: Thái Bình, Nam Định, Hà

Nam), từ đó đề xuất những giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng truyền

thông chính sách dân số trên sóng phát thanh ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ trong

thời gian tới.

Nguyễn Thị Thái Hà (2007), Báo chí với vấn đề quảng bá phát triển du lịch

Việt Nam thời kỳ hội nhập, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học, do Dương

Xuân Sơn hướng dẫn. Luận văn đã đi sâu phân tích những thế mạnh của báo chí

trong công tác tuyên truyền, quảng bá phát triển du lịch. Kết quả nghiên cứu của

luận văn cũng đã giúp các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch phần nào thấy được sự

cần thiết phải đẩy mạnh hơn nữa sự phối hợp liên ngành giữa báo chí và du lịch.

Trên cơ sở phân tích những hạn chế trong công tác tuyên truyền báo chí về phát

triển du lịch.

Có thể thấy, hoạt động truyền thông có vị trí rất quan trọng. Từ các công

trình nghiên cứu trên, tác giả có thể dựa trên nền tảng lý luận, thực hiện các khảo

sát, và phân tích cụ thể vấn đề cần nghiên cứu trên báo chí địa phương.

- Một số đề tài liên quan đến tuyên truyền, quảng bá du lịch, như:

Đề tài cấp Bộ - Tổng cục du lịch (1997), Cơ sở lý luận, thực tiễn của hoạt

động thông tin tuyên truyền quảng cáo du lịch và một số ấn phẩm thử nghiệm. Đề

tài này chỉ mới tập trung nghiên cứu mảng quảng cáo du lịch trên các ấn phẩm : tờ

rơi, catalogue, sách hướng dẫn du lịch. Đây là một phần rất nhỏ trong công tác

quảng bá.

7

Đề tài cấp Bộ - Tổng cục du lịch (2002), Nghiên cứu cơ sở khoa học và giải

pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch

Việt Nam trước những thách thức khoa học công nghệ hiện nay. Trên cơ sở nghiên

cứu hiện trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, quảng bá

du lịch mà cụ thể là trong xây dựng các website du lịch, nhóm tác giả đã đề xuất

những giải pháp tiến tới triển khai ứng dụng công nghệ thông tin một cách đồng bộ

và toàn diện trong mọi hoạt động của ngành.

Bên cạnh còn có một số công trình khoa học nghiên cứu về hoạt động truyền

thông dưới góc độ tìm hiểu mối quan hệ giữa cơ quan/bộ phận truyền thông với báo

chí như: Nguyễn Thị Thuận (2008), Mối quan hệ giữa PR và báo chí (khảo sát một

số doanh nghiệp và cơ quan báo chí giai đoạn 2006 - 2008). Đỗ Thị Hoa Quỳnh

(2009), Vai trò của báo chí trong việc phát triển thương hiệu. Từ những phân tích

cụ thể để các hoạt động quan hệ công chúng với doanh nghiệp cụ thể, các tác giả đã

đưa ra được những đánh giá về thành công và hạn chế của các hoạt động này, đề

xuất những giải pháp để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.

Đây là những công trình nghiên cứu tham khảo có ý nghĩa đối với đề tài. Tuy

nhiên, những bài viết, công trình nghiên cứu hầu hết chỉ hướng tới việc khẳng định

vị trí, vai trò của hoạt động truyền thông đối với việc phát triển du lịch nói chung,

gắn với vấn đề quảng bá thương hiệu du lịch của quốc gia hay địa phương, chứ

không bàn tới vấn đề truyền thông chính sách du lịch như thế nào trên báo chí để có

được những kết quả như mong đợi.

- Một số đề tài liên quan đến chính sách phát triển du lịch như:

Ngô Phú Mười (2018), Thực hiện chính sách phát triển du lịch biển từ thực

tiễn thành phố Đà Nẵng, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công, do Bùi

Nhật Quang hướng dẫn. Luận văn đã làm rõ những lý luận về thực hiện chính sách

phát triển, qua đó phân tích, đánh giá thực trạng phát triển du lịch biển, trên cơ sở

đó đề xuất giải pháp nhằm phát triển du lịch biển tại thành phố Đà Nẵng.

Hoàng Văn Thiện (2013), Chính sách phát triển ngành du lịch tỉnh Thái

Nguyên, luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế. Luận văn đã đề cập được khái niệm về du

lịch, ngành du lịch; các nhân tố môi trường ảnh hưởng tới chính sách phát triển du

8

lịch. Luận văn khái quát được thực trạng chính sách phát triển du lịch tại tỉnh Thái

Nguyên và đưa ra một số giải pháp để hoàn thiện.

Vũ Đức Minh (2009), Giáo trình Kinh tế du lịch, NXB Thống kê, Hà Nội.

Giáo trình này đã đề cập một số vấn đề về sự phát triển ngành du lịch - một ngành

kinh tế dịch vụ, thị trường du lịch và các chính sách đối với cán cân thanh toán

trong du lịch.

Kế thừa nghiên cứu của những đề tài trên, tác giả khái quát được thực trạng

chính sách phát triển du lịch tại tỉnh Cà Mau, từ đó mở rộng nghiên cứu về truyền

thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí địa phương.

- Ở Cà Mau, đã có một số công trình nghiên cứu khác về du lịch. Tuy nhiên,

các nghiên cứu liên quan đến truyền thông chính sách phát triển du lịch vẫn đang

cần bổ khuyết. Có thể kể đến một số chương trình, công trình nghiên cứu liên quan

đến phát triển du lịch của tỉnh như:

Phạm Việt Hưng (2008), Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái tỉnh Cà

Mau, luận văn thạc sĩ Địa lý học. Luận văn tập trung nghiên cứu phát triển du lịch

sinh thái tỉnh Cà Mau, đặc biệt đi sâu vào nghiên cứu tiềm năng và hiện trạng phát

triển du lịch sinh thái của tỉnh. Trên cơ sở đó đã xây dựng được một số định hướng

phát triển du lịch sinh thái trong tương lai.

Nguyễn Thị Khánh Linh (2013), Phát triển du lịch tỉnh Cà Mau theo hướng

bền vững, luận văn thạc sĩ Địa lý học. Luận văn đã làm rõ những vấn đề lý luận và

thực tiễn về tình hình phát triển du lịch của tỉnh, từ đó định hướng cho ngành du

lịch có những bước đi hiệu quả nhất.

Dương Kim Chuyển (2014), Nghiên cứu phát triển du lịch biển tỉnh Cà Mau,

luận văn thạc sĩ Du lịch. Luận văn đã nhấn mạnh việc phát triển sản phẩm du lịch biển

có tầm quan trọng đối với ngành du lịch Cà Mau, bởi, Cà Mau là một tỉnh có nhiều

tiềm năng du lịch biển cần được chú trọng xây dựng và phát triển chiến lược biển.

Trần Xuân Trường (2014), Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch

sinh thái tại tỉnh Cà Mau, luận văn thạc sĩ Kinh tế. Luận văn đã phân tích mức độ

hài lòng của du khách về chất lượng dịch vụ du lịch sinh thái, từ đó đề xuất giải

pháp nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch sinh thái trên địa bàn tỉnh Cà Mau nhằm

9

thu hút và kéo dài thời gian lưu trú của du khách góp phần vào sự phát triển của

ngành du lịch.

Đặc biệt tại Hội thảo Khoa học Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch

tỉnh Cà Mau vào đầu tháng 10/2018 đã tiếp cận các đánh giá, những giải pháp để

phát triển du lịch Cà Mau qua tham luận của các diễn giả, để từ đó lãnh đạo tỉnh Cà

Mau ban hành những chính sách phù hợp, khả thi nhằm phát triển du lịch Cà Mau

trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Nhìn chung các đề tài nghiên cứu đều quan tâm đến vấn đề lý luận và thực

tiễn về thực trạng phát triển du lịch Cà Mau.

Điều đó cho thấy, vấn đề phát triển du lịch Cà Mau mới chỉ được quan tâm ở

một khía cạnh, chủ yếu tập trung tìm giải pháp nhằm khai thác có hiệu quả các tiềm

năng và thế mạnh để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Trong khi, tỉnh Cà Mau đã và đang tăng cường đầu tư cho du lịch trên nhiều mặt;

bên cạnh đó, các chính sách thu hút đầu tư phát triển du lịch của tỉnh không ngừng

quan tâm triển khai thực hiện.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp ngành du lịch mang lại lợi nhuận

cao nhất chính là các chiến dịch quảng bá và xúc tiến đa dạng với nhiều hình thức,

nhiều phương tiện, đặc biệt, muốn du lịch phát triển không thể thiếu truyền thông

báo chí. Do đó, đề tài luận văn “Truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí Cà Mau” (Khảo sát báo Cà Mau, Đài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau

năm 2019) là cấp thiết và không trùng lặp với các công trình đã công bố trước đó.

Để làm nền tảng lý luận vững chãi thông qua việc tham khảo các công trình

nghiên cứu đã nêu trên, tác giả còn nghiên cứu các tài liệu liên quan như: các văn

kiện về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước về phát

triển du lịch và về vai trò của truyền thông báo chí trong phát triển du lịch; những

chủ trương, nghị quyết của Cà Mau về du lịch trung và dài hạn.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Luận văn nghiên cứu thực trạng, đánh giá những thành công và hạn chế hoạt

động truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau, cụ thể là khảo

10

sát trên Báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau trong năm 2019; từ đó đề xuất một số giải

pháp mang tính khả thi nhằm góp phần nâng cao chất lượng truyền thông chính

sách du lịch trên báo chí Cà Mau trong thời gian tới.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích trên, tác giả luận văn thực hiện những nhiệm vụ sau:

- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài.

- Làm rõ những quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà

nước về phát triển du lịch; chiến lược phát triển thông tin, báo chí – truyền thông.

- Khảo sát các bài báo, chuyên mục, chuyên đề có nội dung liên quan đến vấn đề

truyền thông chính sách phát triển du lịch; đánh giá những thành công và hạn chế hoạt

động truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau trong năm 2019.

- Đề xuất một số giải pháp mang tính khả thi nhằm giúp các cơ quan báo chí

làm tốt vai trò đồng hành cùng ngành du lịch, góp phần nâng cao chất lượng truyền

thông chính sách du lịch trên báo chí Cà Mau trong thời gian tới.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là truyền thông chính sách phát triển du

lịch trên báo chí.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

Luận văn khảo sát truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau.

- Nội dung khảo sát:

+ Các văn bản về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước

về phát triển du lịch và vai trò của truyền thông trong việc phát triển du lịch.

+ Các lý thuyết liên quan đến việc tổ chức và triển khai hoạt động truyền

thông chính sách phát triển du lịch.

+ Khảo sát và đánh giá thực trạng truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí Cà Mau.

- Phạm vi không gian: 2 cơ quan báo chí: Báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau.

- Thời gian khảo sát: Năm 2019.

11

5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Cơ sở lý luận

Luận văn làm rõ cơ sở lý luận của truyền thông chính sách phát triển du lịch

và vai trò của báo chí về truyền thông chính sách phát triển du lịch. Bên cạnh đó

còn sử dụng các kiến thức, các văn kiện về chủ trương, đường lối của Đảng, chính

sách, pháp luật của Nhà nước về vai trò của báo chí trong hoạt động truyền thông

chính sách phát triển du lịch.

Khung lý thuyết của vấn đề nghiên cứu gồm: Lý thuyết truyền thông; lý

thuyết báo chí học; lý thuyết quảng bá hình ảnh, thương hiệu.

5.2. Phương pháp nghiên cứu:

Trong quá trình nghiên cứu, tác giả luận văn sử dụng một số phương pháp

thu thập thông tin như sau:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: tập hợp, hệ thống những tài liệu

được xuất bản chính thức, những đề tài đã nghiên cứu có liên quan và báo cáo tổng

kết của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Văn hóa, Thể

thao và Du lịch, cùng các công ty du lịch lữ hành trên địa bàn tỉnh Cà Mau về các số

liệu, thông tin liên quan đến hoạt động du lịch. Bên cạnh đó là các văn kiện về chủ

trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về du lịch và về

vai trò của báo chí trong hoạt động truyền thông chính sách phát triển du lịch.

- Phương pháp phỏng vấn sâu: Tác giả tham khảo ý kiến và tiến hành phỏng

vấn sâu lãnh đạo các cơ quan báo chí, các doanh nghiệp du lịch về chất lượng thông

tin và cụ thể vấn đề truyền thông chính sách phát triển du lịch tỉnh Cà Mau. Tùy

theo điều kiện khách quan, tác giả có thể phỏng vấn trực tiếp, hoặc qua các ứng

dụng công nghệ thông tin.

Phỏng vấn sâu các nhà báo chuyên về lĩnh vực du lịch ở các loại hình báo chí

khác nhau.

- Phương pháp phân tích - tổng hợp: Tiến hành khảo sát và ghi nhận thực

trạng về nội dung và hình thức truyền thông của hai cơ quan báo chí Cà Mau đăng

tải trong năm 2019, để đánh giá được những mặt ưu điểm và mặt tồn tại trong quá

trình hoạt động chuyên môn, cũng như về vấn đề được nghiên cứu.

12

Ngoài ra, tác giả còn sử dụng các phương pháp so sánh, phân tích đối chiếu,

phân loại để từ đó rút ra các kết luận khoa học, phù hợp và cần thiết phục vụ cho đề

tài nghiên cứu.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

6.1. Ý nghĩa lý luận

Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần khắc phục những hạn chế và thúc

đẩy báo chí làm tốt công tác truyền thông chính sách phát triển du lịch, giúp cho

Đảng và Nhà nước, mà cụ thể là tỉnh Cà Mau thực hiện được mục tiêu chính sách

phát triển du lịch đề ra. Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng truyền thông chính sách

phát triển du lịch của báo chí Việt Nam nói chung, của báo chí tỉnh Cà Mau nói

riêng trong thời gian tới.

6.2. Giá trị thực tiễn

Luận văn đã đề xuất một số giải pháp mang tính khả thi nhằm góp phần nâng cao

chất lượng truyền thông chính sách du lịch trên báo chí Cà Mau trong thời gian tới.

Luận văn còn là tài liệu tham khảo có ích cho các trường đào tạo báo chí -

truyền thông; đồng thời giúp các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, các

ban ngành của địa phương có cái nhìn tổng quát về vai trò của báo chí đối với vấn

đề truyền thông chính sách phát triển du lịch, cũng như thúc đẩy du lịch phát triển

bền vững.

Kết quả đạt được của luận văn còn giúp ích cho việc phát triển nghề nghiệp

của những người làm báo quan tâm đến lĩnh vực này.

7. Kết cấu của Luận văn

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Phụ lục, luận văn gồm có

3 chương, cụ thể như sau:

Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về truyền thông chính sách phát

triển du lịch trên báo chí

Chương 2: Thực trạng truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

Cà Mau hiện nay

Chương 3: Giải pháp và khuyến nghị về truyền thông chính sách phát triển

du lịch trên báo chí Cà Mau

13

Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TRUYỀN THÔNG

CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ

1.1. Các khái niệm cơ bản

1.1.1. Khái niệm “chính sách” và khái niệm “chính sách phát triển du lịch”

- Khái niệm “chính sách”

Hiện tại, tuy có nhiều quan niệm khác nhau về chính sách, song các nhà khoa

học và các nhà hoạch định chính sách tương đối nhất trí về những nội dung cơ bản

của khái niệm “chính sách” như sau:

Chính sách là những quy định, quyết định đã được thể chế hoá bởi cơ quan,

tổ chức có thẩm quyền nhằm điều chỉnh những quan hệ kinh tế, chính trị, văn hoá,

xã hội của con người, giải quyết những vấn đề xã hội đang đặt ra, thực hiện những

mục tiêu đã được xác định.

Chính sách chính là những quy định, quyết định được đưa ra bởi các cơ quan

có thẩm quyền như Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Chính phủ, các bộ, ngành, uỷ ban

nhân dân, các cơ quan quyền lực nhà nước và các cơ quan khác có thẩm quyền.

Có thể coi chính sách của Nhà nước là công cụ của các cơ quan nhà nước

nhằm điều chỉnh những quan hệ xã hội của con người, của các tập đoàn người, giải

quyết những vấn đề xã hội đang đặt ra nhằm thực hiện những mục tiêu xác định của

Nhà nước [11, tr.136].

- Khái niệm “chính sách phát triển du lịch”

Những năm qua, Nhà nước ta đã có nhiều chính sách và cơ chế để thúc đẩy

du lịch phát triển với vai trò kinh tế mũi nhọn. Ngày 8/12/2014, Chính phủ đã ban

hành Nghị quyết số 92/NQ-CP về một số giải pháp đẩy mạnh phát triển du lịch

trong thời kỳ mới. Những chủ trương đó đang được thực hiện với những hành động

cụ thể của các cấp, các ngành, thu được những kết quả ban đầu rất khả quan.

Chính sách phát triển du lịch là tập hợp các chủ trương và hành động của

Nhà nước để đẩy mạnh phát triển du lịch và bằng cách tác động vào việc cung cấp

và giá cả của các yếu tố đầu vào (đất đai, lao động, vốn, cơ sở hạ tầng); tác động tới

giá sản phẩm du lịch; tác động đến số lượng khách du lịch; tác động việc thay đổi tổ

14

chức và năng lực của nguồn nhân lực du lịch; tác động vào việc chuyển giao công

nghề du lịch… Hai vế quan trọng của chính sách là chủ trương và hành động, chủ

trương tốt và hành động quyết liệt sẽ đảm bảo chính sách thành công.

Trong bối cảnh hiện nay, rất cần những chính sách phát triển du lịch chủ yếu sau:

Chính sách tạo nguồn lực: Về chủ trương, cần huy động và sử dụng hiệu quả

mọi nguồn lực, tăng đầu tư phát triển để bảo đảm du lịch phát huy vai trò là ngành

kinh tế mũi nhọn. Về hành động, ưu tiên, hỗ trợ phát triển các loại hình du lịch biển

đảo, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái, du lịch văn hoá, du lịch MICE; ưu tiên

các dự án phát triển du lịch gắn liền với bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học,

nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Chính sách về đất đai và vốn: Chủ trương là khuyến khích, ưu đãi về đất đai,

tài chính, tín dụng đối với tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư vào các lĩnh

vực bảo vệ, tôn tạo tài nguyên du lịch và môi trường du lịch; tuyên truyền, quảng bá

du lịch; phát triển nguồn nhân lực du lịch; nghiên cứu, đầu tư, xây dựng sản phẩm

du lịch mới; hiện đại hoá hoạt động du lịch; xây dựng kết cấu hạ tầng du lịch, cơ sở

vật chất kỹ thuật du lịch, nhập khẩu phương tiện cao cấp phục vụ cho việc vận

chuyển khách du lịch, trang thiết bị chuyên dùng hiện đại cho cơ sở lưu trú du lịch

cao cấp và khu du lịch quốc gia; phát triển du lịch tại nơi có tiềm năng du lịch

nhưng điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, ở vùng sâu, vùng xa, nhằm sử dụng lao

động, hàng hoá và dịch vụ tại chỗ, góp phần nâng cao dân trí, xoá đói, giảm nghèo.

Hành động là: giảm tiền thuê đất, ưu tiên cho cơ sở lưu trú và khu du lịch sử dụng

nhiều diện tích đất tạo cảnh quan và bảo vệ môi trường; được cấp và cho vay tín

dụng với lãi suất ưu đãi, ân hạn dài; ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát

triển các cơ sở đào tạo du lịch đạt chuẩn.

Chính sách bố trí ngân sách: Chủ trương là ưu tiên cho công tác quy hoạch;

hỗ trợ đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị du lịch, khu du lịch, điểm du lịch; hỗ

trợ công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch, bảo vệ, tôn tạo tài nguyên và môi

trường du lịch, nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ, phát triển nguồn nhân

lực du lịch. Về hành động, cần xem xét một cách minh bạch, đơn giản hoá thủ tục

quyết định cấp ngân sách và cấp ngân sách đủ, đúng, nhanh theo lộ trình.

15

Chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho tiếp cận điểm đến: Chủ trương là tạo

điều kiện thuận lợi cho người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài

vào Việt Nam du lịch; công dân Việt Nam, người nước ngoài ở Việt Nam đi du lịch

trong nước và nước ngoài; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của khách du lịch.

Hành động là: tiếp tục xem xét mở rộng diện miễn visa nhập cảnh đơn phương cho

công dân một số thị trường du lịch trọng điểm của Việt Nam, áp dụng cấp visa tại

cửa khẩu; đơn giản hoá thủ tục visa; thực hiện cấp visa trực tuyến; đẩy mạnh phát

triển hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch; ưu đãi đầu tư xây dựng các điểm

dừng chân đạt chuẩn trên các tuyến du lịch quốc gia; xây dựng cảng biển du lịch tại

các cảng biển trọng điểm của Việt Nam; tạo điều kiện cho khách quốc tế mang

phương tiện giao thông riêng vào Việt Nam du lịch.

Chính sách xã hội hoá du lịch: Về chủ trương, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá

nhân mọi thành phần kinh tế, các tầng lớp dân cư tham gia hoạt động du lịch, mở

rộng giao lưu hợp tác quốc tế về du lịch. Hành động là: đẩy mạnh xã hội hoá hoạt

động du lịch; huy động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham gia quảng bá

cho du lịch Việt Nam, hỗ trợ thành lập và hoạt động của văn phòng đại diện du lịch

Việt Nam tại nước sở tại ngoài…

Chính sách về quỹ hỗ trợ phát triển du lịch: Chủ trương là khuyến khích, tạo

điều kiện thuận lợi cho việc hình thành quỹ hỗ trợ phát triển du lịch từ các nguồn

đóng góp của các chủ thể hưởng lợi từ hoạt động du lịch, nguồn đóng góp tự

nguyện của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Hành động là: Áp dụng thuế suất

giá trị gia tăng 0% đối với doanh thu đón khách du lịch quốc tế vào Việt Nam; hoàn

thuế giá trị gia tăng cho khách du lịch quốc tế khi mua hàng của Việt Nam mang ra;

giảm và cho chậm nộp thuế trong các trường hợp cần thiết; sử dụng lãi suất từ tiền

ký quỹ của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế gửi ngân hàng thương mại để thành

lập quỹ hỗ trợ phát triển du lịch; vận động, khai thác và tiếp nhận đóng góp cho quỹ

hỗ trợ phát triển du lịch của mọi tổ chức và cá nhân tình nguyện.

Chính sách về sự tham gia của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch:

Chủ trương là cộng đồng dân cư có quyền tham gia và hưởng lợi hợp pháp từ hoạt

động du lịch. Về hành động, cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm bảo vệ tài

16

nguyên du lịch, bản sắc văn hoá địa phương của cộng đồng; giữ gìn an ninh, trật tự,

an toàn xã hội, vệ sinh môi trường để tạo sự hấp dẫn du lịch; tạo điều kiện cho cộng

đồng dân cư được đầu tư phát triển du lịch, khôi phục và phát huy các loại hình văn

hoá, nghệ thuật dân gian, nghề thủ công truyền thống; sử dụng lao động và nguyên

liệu địa phương để sản xuất hàng hoá phục vụ khách du lịch, góp phần nâng cao đời

sống vật chất và tinh thần của người dân địa phương.

Chính sách về hiệp hội du lịch: Chủ trương là cho phép và tạo điều kiện cho

hiệp hội du lịch được thành lập và hoạt động thuận lợi theo quy định của pháp luật.

Về hành động, cần xem xét đơn giản hoá thủ tục thành lập hiệp hội, hội và câu lạc

bộ nghề nghiệp du lịch; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và góp phần thúc đẩy sự

phát triển của các thành viên; tạo điều kiện thuận lợi cho hiệp hội du lịch tham gia

tổ chức các hoạt động tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến du lịch, tham gia xây dựng,

tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về du lịch.

Chính sách quy định về trách nhiệm quản lý Nhà nước về du lịch: Chủ

trương là: Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về du lịch; cơ quan quản lý Nhà

nước về du lịch ở trung ương chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý

Nhà nước về du lịch; chủ trì, phối hợp với các cơ quan Nhà nước trong việc thực

hiện quản lý Nhà nước về du lịch. Hành động là: Các Bộ, ngành trong phạm vi

nhiệm vụ, quyền hạn của mình và theo sự phân công của Chính phủ có trách nhiệm

phối hợp với cơ quan quản lý Nhà nước về du lịch ở Trung ương trong việc thực

hiện quản lý Nhà nước về du lịch; UBND cấp tỉnh trong phạm vi nhiệm vụ, quyền

hạn của mình và the phân cấp của Chính phủ có trách nhiệm thực hiện quản lý Nhà

nước về du lịch tại địa phương; cụ thể hoá chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế,

chính sách phát triển du lịch quốc gia phù hợp với thực tế tại địa phương và có biện

pháp bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, vệ sinh môi trường tại khu du lịch,

điểm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch.

Chính sách về bảo vệ môi trường du lịch: Về chủ trương, môi trường du lịch

cần được bảo vệ, tôn tạo và phát triển nhằm bảo đảm du lịch xanh, sạch, đẹp, an

ninh, an toàn, lành mạnh và văn minh. Theo đó, các Bộ, ngành trong phạm vi,

nhiệm vụ, quyền hạn của mình ban hành các quy định nhằm bảo vệ, tôn tạo và phát

17

triển môi trường du lịch; UBND các cấp có biện pháp để bảo vệ, tôn tạo và phát

triển môi trường du lịch phù hợp với thực tế của địa phương; tổ chức, cá nhân kinh

doanh du lịch có trách nhiệm thu gom, xử lý các loại chất thải phát sinh trong quá

trình hoạt động kinh doanh; khắc phục tác động tiêu cực do hoạt động của mình gây

ra đối với môi trường; có biện pháp phòng, chống tệ nạn xã hội trong cơ sở kinh

doanh của mình; khách du lịch, cộng đồng dân cư địa phương và các tổ chức, cá

nhân khác có trách nhiệm bảo vệ và gìn giữ cảnh quan, môi trường, bản sắc văn

hoá, thuần phong mỹ tục của dân tộc; có thái độ ứng xử văn minh, lịch sự nhằm

nâng cao hình ảnh đất nước, con người và Du lịch Việt Nam; ưu tiên các dự án du

lịch gắn với sử dụng năng lực sạch, áp dụng mô hình 3R góp phần giảm nhẹ tác

động của biến đổi khí hậu.

Như vậy, chính sách phát triển du lịch phải là một hệ thống đồng bộ những

chủ trương và hành động thúc đẩy du lịch phát triển nhanh và bền vững, phù hợp xu

thế phát triển du lịch của thời đại, đáp ứng mong muốn của Nhân dân và đúng định

hướng phát triển du lịch của Đảng và Nhà nước [37].

1.1.2. Khái niệm “truyền thông”, khái niệm “truyền thông chính sách”, khái niệm

“truyền thông chính sách phát triển du lịch” và khái niệm “báo chí địa phương”

- Khái niệm “truyền thông”

Truyền thông là hiện tượng xã hội phổ biến, ra đời, phát triển cùng với sự

phát triển của xã hội loài người, tác động và liên quan đến mọi con người xã hội.

Do đó, hiện tượng này có rất nhiều quan niệm và định nghĩa khác nhau, tuỳ theo

góc nhìn đối với truyền thông.

Về thực chất, truyền thông là quá trình trao đổi, tương tác thông tin với nhau

về các vấn đề của đời sống cá nhân/nhóm/xã hội, từ đó, mỗi người làm giàu thêm

thông tin, kiến thức và gia tăng vốn hiểu biết của mình, làm cơ sở hình thành hoặc

thay đổi nhận thức, thái độ, chuyển đổi/thay đổi hành vi cá nhân/nhóm/xã hội đáp

ứng nhu cầu phát triển xã hội.

Có thể đưa ra một định nghĩa chung nhất: Truyền thông là quá trình liên tục

trao đổi thông tin, kiến thức, tư tưởng, tình cảm…, chia sẻ kỹ năng và kinh nghiệm

giữa hai hoặc nhiều người nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau, thay đổi nhận thức,

18

tiến tới điều chỉnh hành vi và thái độ phù hợp với nhu cầu phát triển của cá

nhân/nhóm/cộng đồng/xã hội. Truyền thông có vai trò đặc biệt quan trọng đối với

quá trình phát triển bền vững [27, tr. 12-14].

Như vậy, truyền thông chính là những hoạt động truyền đạt hay lan truyền

thông tin. Truyền thông gồm những yếu tố cơ bản:

+ Nguồn: Chính là nơi bắt đầu hay khởi xướng cho mọi thông tin lan truyền.

+ Nội dung: Thông tin hay thông điệp xây dựng từ chính nội dung đó để có

thể sản xuất ra những tác phẩm có ý nghĩa như những câu chuyện, bài viết, video và

hình ảnh…

+ Kênh truyền tải: Thông qua hình thức truyền hình, phát thanh, báo chí, dư

luận để truyền tải thông tin đến công chúng nhờ Internet

+ Người nhận: Chính là đối tượng tìm kiếm thông tin truyền tải thông tin đến

+ Phản hồi: Chính là những thông tin, ý kiến người tiếp nhận thông tin phản hồi.

+ Nhiễu: Những thông tin sai lệch trong quá trình lan truyền.

+ Hiệu lực truyền thông: Là khả năng tạo ra sự chú ý của công chúng - nhóm

đối tượng.

+ Hiệu quả truyền thông: Thay đổi được nhận thức, thái độ và hành vi của

công chúng - nhóm đối tượng truyền thông phù hợp với mục đích truyền thông [29,

tr. 34-38].

Ngày nay, truyền thông có sức mạnh vô cùng lớn, có sức lan toả trong cộng

đồng rất nhanh chóng. Chính nhờ truyền thông con người được gắn kết với nhau, tất

cả mọi người trên thế giới thông qua mạng xã hội facebook, zalo, youtube, tivi, báo

chí… tạo ra một vòng kết nối bền chặt và sâu rộng.

- Khái niệm “truyền thông chính sách”

Truyền thông chính sách là quy trình chuyển tải thông điệp, cơ chế, chính

sách của Chính phủ, cơ quan hành chính các cấp đến người dân để người dân hiểu

rõ, tham gia, hợp tác, đồng thuận trong quá trình thực thi chính sách vì lợi ích của

Nhà nước và của chính người dân. Đây là nhiệm vụ quan trọng trong công tác

truyền thông của các cơ quan quản lý nhà nước và là một bước không thể thiếu

trong tổ chức thực hiện chính sách [16].

19

Ở nước ta, truyền thông chính sách hướng tới mục tiêu giúp người dân có thể

thực hiện được vai trò “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Trên thực tế,

truyền thông tham gia vào tất cả các khâu trong quy trình chính sách từ lên kế

hoạch, hoạch định, xây dựng, thực thi đến phân tích và điều chỉnh chính sách.

Truyền thông chính sách là quá trình chủ thể chính sách tiếp cận, gắn kết

công chúng thông qua các phương thức, phương tiện truyền thông phù hợp nhằm

làm cho công chúng hiểu biết và ủng hộ chính sách, kích thích nhu cầu tìm hiểu,

tham gia thảo luận và góp ý chính sách của công chúng. Ở một mức độ cao hơn,

truyền thông chính sách lý giải, phân tích và thuyết phục để giành được sự ủng hộ

rộng rãi, tự nguyện của công chúng. Truyền thông chính sách còn được hiểu đó là

một hoạt động của chủ thể ban hành chính sách sử dụng các phương tiện truyền

thông để truyền đạt thông điệp chính sách tới khách thể chính sách là dân chúng xã

hội nói chung hoặc nhân viên của một tổ chức, đơn vị cụ thể.

- Khái niệm “truyền thông chính sách phát triển du lịch”

Chính sách phát triển du lịch muốn đi vào cuộc sống và đạt được hiệu quả và

hiệu lực xã hội thì khâu truyền thông chính sách cần được chú trọng.

Có thể hiểu, truyền thông chính sách phát triển du lịch là truyền đạt, lan

truyền, chuyển tải thông tin, để người dân và dư luận xã hội biết và hiểu về chính

sách phát triển du lịch. Cụ thể là các chủ trương và hành động thúc đẩy du lịch phát

triển nhanh và bền vững, phù hợp xu thế phát triển du lịch của thời đại, đáp ứng

mong muốn của Nhân dân và đúng định hướng phát triển du lịch của Đảng và Nhà

nước. Qua đó, người dân hiểu rõ, tham gia, hợp tác, đồng thuận trong quá trình thực

thi chính sách vì lợi ích của Nhà nước và của chính người dân. Dựa vào truyền

thông, Nhà nước có thể tuyên truyền, đưa ra các thăm dò ý kiến của dư luận để cải

thiện, điều chỉnh các chính sách phát triển du lịch, góp phần phát triển kinh tế - xã

hội địa phương nói riêng và của quốc gia nói chung.

- Khái niệm “báo chí địa phương”

Cơ sở lý luận báo chí đã chỉ ra, báo chí là phương tiện thông tin tác động đến

đông đảo công chúng một cách thường xuyên, liên tục nhất. Hoạt động của báo chí

luôn gắn với chính trị, mục đích của báo chí là mục đích chính trị, báo chí lôi kéo,

20

tập hợp, giáo dục và thuyết phục, tổ chức đông đảo Nhân dân tham gia giải quyết

các vấn đề về kinh tế - văn hoá - xã hội. Báo chí tuyên truyền thông qua sự kiện và

vấn đề thời sự, lựa chọn thông tin sự kiện, qua đó tác động đến nhận thức của công

chúng theo định hướng tư tưởng đã được hoạch định.

Đảng Cộng sản Việt Nam xác định, báo chí là công cụ đắc lực của Đảng với

thông tin nhanh chóng nhất, phổ cập nhất, phản ánh một cách chủ động và trung

thực mọi mặt của đời sống xã hội; thông tin cập nhật tình hình trong nước và quốc

tế. Báo chí là diễn đàn của Nhân dân, thường xuyên tiếp xúc với Nhân dân và góp

phần giải đáp những vấn đề mới do cuộc sống đặt ra. Báo chí gắn bó mật thiết với

Nhân dân, không chỉ thực hành chức năng phản ánh xã hội, cung cấp thông tin, luận

cứ hướng dẫn tư tưởng và hoạt động cho người đọc, người xem, người nghe mà còn

phục vụ nhu cầu giải trí, nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân. Báo chí thực sự

là vũ khí sắc bén, hiệu quả trong mọi mặt đời sống chính trị - xã hội.

Báo chí địa phương là công cụ của cấp uỷ và chính quyền địa phương; là cơ

quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, là tiếng nói của Đảng bộ, chính

quyền và Nhân dân địa phương, đặt dưới sự chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền địa

phương đó. Báo chí địa phương bám sát, phản ánh kịp thời mọi hoạt động kinh tế -

xã hội của địa phương, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng, thiết thực phục

vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

1.2. Đặc điểm và vai trò của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

1.2.1. Đặc điểm của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

Đặc điểm của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí là thông

điệp được truyền tải đến công chúng một cách nhanh chóng. Tuy nhiên hoạt động

này chịu tác động từ nhiều phía: các nhóm công chúng xã hội, các thiết chế xã hội

mà phương tiện là báo, đài; và các cơ quan quản lý nhà nước.

Có thể nhận biết một số đặc điểm cơ bản sau:

- Đối tượng tác động rộng lớn, đông đảo công chúng trong xã hội. Trong

thời đại công nghệ truyền thông số và toàn cầu hoá, truyền thông chính sách phát

triển du lịch trên báo chí không chỉ tác động đến mọi tầng lớp trong xã hội, mọi

vùng miền trong cả nước mà còn cả các châu lục khác trên hành tinh. Đối với báo

21

in, báo phát thanh, truyền hình, báo điện tử, sự tác động là đồng thời, toả khắp. Đặc

biệt báo điện tử mở rộng tầm mắt cho công chúng trên phạm vi rộng lớn, lan toả, tác

động ra ngoài biên giới quốc gia, lãnh thổ.

- Có tính dễ nhớ, dễ hiểu, dễ tiếp cận và dễ làm theo. Đối tượng tác động của

báo chí là công chúng xã hội, do đó, truyền thông chính sách phát triển du lịch trên

báo chí phải bảo đảm cho số đông người cùng hiểu và hiểu như nhau, từ đó thống

nhất nhận thức nhanh, cùng hành động nhanh. Dễ nhớ, dễ hiểu, tức là truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí phải bảo đảm rằng người có trình độ cao

tiếp nhận không nhàm chán, người trình độ trung bình không khó hiểu, người có

trình độ thấp có thể hiểu một cách dễ dàng.

- Có mục đích rõ ràng nhằm mục đích nâng cao nhận thức và thay đổi thái

độ, hành vi.

- Có sự tham gia rộng rãi của quần chúng nhân dân (thể hiện tính tương tác

qua lại giữa nhiều người). Cơ sở đánh giá hiệu quả tương tác thông tin báo chí là tạo

ra đồng thuận xã hội, bảo đảm sự phát triển bền vững, tránh nguy cơ bất đồng.

- Tính phong phú, đa dạng:

+ Hình ảnh, âm thanh, chữ viết, hoặc nhiều người thể hiện thông điệp

+ Hình thức thể loại linh hoạt, phong phú.

+ Đối tượng tiếp nhận đa dạng.

+ Đối tượng phản ánh ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

+ Nội dung thông điệp đáp ứng nhu cầu phát triển của con người và xã hội

+ Hệ thống tín hiệu, phương tiện, phương thức sản xuất, truyền tải thông

điệp đa dạng.

Đồng thời, tính phong phú, đa dạng, nhiều chiều đòi hỏi sự phù hợp với công

chúng - nhóm đối tượng hết sức đa dạng, phù hợp với tâm lý và tâm trạng xã hội.

Các kênh chuyển tải truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí phong

phú, từ báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử và sự liên kết giữa các loại hình

báo chí với các mạng xã hội và các loại hình truyền thông khác… Thông tin nhiều

chiều, nhiều góc độ tiếp cận của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo

chí giúp công chúng nhận thức sâu sắc hơn bản chất các vấn đề thực tiễn đang đặt ra.

22

1.2.2. Vai trò của truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

- Đối với quốc gia

Hiện nay, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã định hướng đưa du lịch trở thành

ngành kinh tế mũi nhọn, trở thành điểm đến có sự cạnh tranh cao của du lịch thế

giới. Du lịch không chỉ đơn thuần là ngành kinh tế đem lại lợi nhuận cho mỗi quốc

gia, du lịch còn có chức năng làm cầu nối cho các nền văn hoá, tăng cường thúc đẩy

quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia.

Do vậy, truyền thông chính sách phát triển du lịch là cách để Việt Nam chủ

động và tích cực hội nhập giao lưu quốc tế, là con đường để du lịch Việt Nam thực

sự trở thành điểm đến có sự cạnh tranh cao của du lịch thế giới.

Vai trò truyền thông chính sách phát triển du lịch nhằm nâng cao nhận thức,

làm rõ chủ trương, chính sách cũng như những chỉ đạo, điều hành của Đảng và Nhà

nước, để xã hội hiểu đúng, ủng hộ và chia sẻ. Từ đó tạo sự đồng thuận của xã hội,

các cấp, các ngành, lãnh đạo địa phương trong việc thực hiện mục tiêu phát triển du

lịch theo hướng bền vững.

Truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí nhằm phục vụ các

mục tiêu phát triển trên mọi lĩnh vực của đất nước, nhất là đối với ngành công

nghiệp không khói; đồng thời kích cầu du lịch, thúc đẩy mối quan hệ hợp tác du lịch

Việt Nam đối với các nước trên thế giới; tăng sức hút du lịch Việt Nam. Với khả

năng tạo dựng diễn đàn để đối thoại và phản biện chính sách, báo chí và truyền

thông tạo cầu nối giữa chủ thể và đối tượng chính sách.

- Đối với cơ quan ban hành và cơ quan báo chí

Để chính sách phát triển du lịch sát với thực tiễn cuộc sống, được xã hội đón

nhận, thể hiện được sự đồng thuận giữa cơ quan ban hành và đối tượng thụ hưởng

thì ngoài những yếu tố: năng lực, trình độ nhận thức… của những người trực tiếp

soạn thảo chính sách thì việc truyền thông về chính sách có vai trò rất quan trọng.

Thực tế, truyền thông tham gia chặt chẽ và mọi khâu liên quan đến chính

sách, từ hoạch định, soạn thảo, hoàn thiện đến thực thi, điều chỉnh chính sách. Hiệu

quả của truyền thông chính sách phát triển du lịch hiện hành không chỉ quyết định

23

sự thành công của từng chính sách riêng lẻ mà còn góp phần bảo đảm năng lực điều

hành của Chính phủ cũng như năng lực cầm quyền của Đảng.

Nhà nước ban hành cơ chế phối hợp và quy chế phối hợp giữa các cơ quan

ban hành chính sách phát triển du lịch với các cơ quan báo chí, trong việc truyền

thông chính sách; từ khâu công bố dự thảo, lấy ý kiến nhân dân, thảo luận, tiếp thu

ý kiến, chỉnh sửa và hoàn thiện chính sách, đến công bố rộng rãi cho nhân dân.

Đảng và Nhà nước quy định những trường hợp bắt buộc các cơ quan làm chính sách

phải mời báo chí tham gia vào quy trình chính sách; quy định rõ ràng, cụ thể về vận

động chính sách; truyền thông rộng rãi, nâng cao năng lực của báo chí trong phân

tích, phản biện chính sách; thiết lập mối quan hệ tốt hơn giữa báo chí với các cơ

quan ban hành chính sách.

Nhà nước chủ trương tăng cường sự tham gia của các cơ quan báo chí vào

quy trình chính sách phát triển du lịch; coi báo chí là kênh khảo sát, thăm dò công

chúng chính thức trong việc lấy ý kiến để xây dựng và hoàn thiện chính sách, cũng

như phản biện sửa đổi chính sách. Tiếp đó, Đảng và Nhà nước đầu tư cho các cơ

quan báo chí về đào tạo nhân lực, cung cấp nguồn lực cho hoạt động truyền thông

chính sách phát triển du lịch của các cơ quan báo chí.

Trong thực thi chính sách và đánh giá chính sách, báo chí có vai trò tuyên

truyền, phổ biến chính sách của Chính phủ tới người dân, giám sát việc thực hiện

chính sách, phát hiện những vấn đề bất cập của chính sách, phát hiện việc lợi dụng

chính sách, đánh giá hiệu quả chính sách thông qua dư luận công chúng xã hội và

thông qua chính sự thăm dò, khảo sát, đánh giá của cơ quan báo chí. Đồng thời báo

chí cũng là kênh thông tin rộng lớn và nhanh nhất, cung cấp thông tin, kinh nghiệm

về xây dựng và thực thi chính sách của các quốc gia, đến với người dân, tổ chức,

doanh nghiệp trong cả nước.

Mặt khác, các cơ quan báo chí Việt Nam cũng đã thực hiện tốt vai trò và

chức năng giám sát, phản biện chính sách, thông qua báo chí.

- Đối với công chúng: Trong hoạt động truyền thông của Việt Nam, báo chí

có vai trò rất quan trọng, có chức năng giám sát, phản biện chính sách, thông qua

hoạt động báo chí. Bản chất hoạt động của báo chí được thể hiện qua các vai trò xã

24

hội của báo chí như cung cấp thông tin, kiến thức, nâng cao trình độ cho công

chúng xã hội. Báo chí tuyên truyền, giám sát, phản biện xã hội trong quá trình lựa

chọn, ban hành và thực thi chính sách. Sau khi chính sách đã được quyết định và

ban hành, báo chí thực hiện các chiến dịch truyền thông, tham gia giám sát quá trình

thực thi chính sách, phân tích đánh giá những vấn đề đặt ra trong quá trình thực

hiện, giúp Chính phủ điều chỉnh hoặc ban hành các chính sách khác phù hợp với

thực tiễn.

Kết quả của truyền thông chính sách mà báo chí thực hiện là dư luận từ phía

nhân dân, dư luận xã hội. Vấn đề quan trọng của báo chí trong truyền thông chính

sách là giúp công chúng nhận thức được chính sách liên quan thiết thực đến họ và

buộc họ tham gia quá trình giám sát, phản biện, tạo đồng thuận xã hội trong thực thi

chính sách. Đây là trách nhiệm và sứ mệnh của báo chí Việt Nam hiện nay

Tuy nhiên, trong kỷ nguyên số và cách mạng công nghiệp 4.0, việc tiếp cận

thông tin dễ dàng hơn, do vậy, báo chí cần mạnh mẽ hơn nữa trong việc truyền

thông chính sách phát triển du lịch. Việc đưa ra những thông điệp đúng đắn sẽ có

tác động lớn trong việc thu hút khách du lịch đặt chân đến Việt Nam cũng như nâng

cao nhận thức để phục hồi, tái sinh những nét đẹp của Việt Nam và thấy rõ trách

nhiệm, nghĩa vụ của công dân trong bảo tồn, phát huy giá trị di sản của Việt Nam.

1.3. Cơ sở chính trị - pháp lý

1.3.1. Cơ sở chính trị

- Quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển du lịch

Nhiều năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều chủ

trương, chính sách mang tính đột phá nhằm phát triển ngành du lịch thế mạnh của

Việt Nam, trong đó, phải kể đến Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16 tháng 01 năm

2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tinh thần

của Nghị quyết là phấn đấu đến năm 2020, du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế

mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thu hút 17-20 triệu lượt

khách du lịch quốc tế, 82 triệu lượt khách nội địa, đóng góp trên 10% GDP; tổng

doanh thu từ khách du lịch đạt 35 tỷ USD. Phấn đấu đến năm 2030, du lịch thực sự

là ngành kinh tế mũi nhọn, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của ngành, lĩnh vực

25

khác. Việt Nam thuộc nhóm các nước có ngành du lịch phát triển hàng đầu khu vực

Đông Nam Á.

Song song với chiến lược phát triển du lịch Việt Nam, những năm qua, Đảng

và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách, triển khai nhiều giải pháp để phát

huy tiềm năng, lợi thế, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của vùng ĐBSCL, cụ

thể là:

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 được

Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2743/QĐ-TTg ngày 29/12/2011;

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch giai đoạn này được Thủ tướng Chính phủ phê

duyệt tại Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22/01/2013 xác định vùng ĐBSCL hay

còn gọi là Tây Nam Bộ là một vùng du lịch quan trọng với các sản phẩm du lịch

mang tính đặc thù.

Tiếp đến Quyết định số 2227/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày

18/11/2016 về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng ĐBSCL

đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Quyết định nêu rõ, tập trung phát triển 5 khu du lịch

quốc gia, gồm: Thới Sơn nằm trong cụm cù lao Long Lân Quy Phụng (Tiền Giang,

Bến tre), Phú Quốc (Kiên Giang), Năm Căn – Mũi Cà Mau (Cà Mau), Tràm Chim –

Láng Sen (Long An, Đồng Tháp), Núi Sam (An Giang); 7 điểm du lịch quốc gia,

gồm: Khu phức hợp giải trí Xứ Sở Hạnh Phúc (Long An), Cù Lao Ông Hổ (An

Giang), Khu lưu niệm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ và nhạc sĩ Cao Văn Lầu

(Bạc Liêu), Bến Ninh Kiều (Cần Thơ), Hà Tiên (Kiên Giang), Văn Thánh Miếu

(Vĩnh Long), Ao Bà Om (Trà Vinh).

Trước thách thức của hiện tượng biến đổi khí hậu, Chính phủ Việt Nam đã

ban hành Nghị quyết số 120/NQ-CP ngày 17/11/2017 về phát triển bền vững vùng

ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu. Nghị quyết đã đề cập cơ bản các vấn đề

mang tính chiến lược căn bản, lâu dài đối với phát triển vùng ĐBSCL, đưa ra các

giải pháp tổng thể về quy hoạch, tổ chức không gian, cơ cấu kinh tế liên kết vùng và

huy động nguồn lực cho phát triển, đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ,

ngành địa phương. Nghị quyết này là cơ sở để triển khai nhiều chương trình, hoạt

động của Chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển bền vững của vùng.

26

Để tạo điều kiện phát triển du lịch trong nền kinh tế phát triển bền vững,

Chính phủ đã có Quyết định số 593/QĐ-TTg ngày 06/4/2016 của Thủ tướng về việc

ban hành Quy chế thí điểm liên kết phát triển kinh tế - xã hội của vùng giai đoạn

2016 – 2020.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến

tất cả các khía cạnh của đời sống xã hội và các ngành kinh tế, thị trường du lịch

Việt Nam cũng đang thay đổi do sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là tốc độ tăng

trưởng nhanh của du lịch trực tuyến, đặt ra nhiều vấn đề cho quản lý và phát triển

du lịch. Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Văn hoá, Thể thao và

Du lịch xây dựng “Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030” để phù

hợp với tình hình và xu hướng phát triển trong giai đoạn mới. Ngày 22/1/2020, Thủ

tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 147/QĐ-TTg ban hành Chiến lược phát triển

du lịch Việt Nam đến năm 2030 với những quan điểm phát triển:

1. Phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực

thúc đẩy sự phát triển của các ngành và lĩnh vực khác, góp phần quan trọng hình

thành cơ cấu kinh tế hiện đại.

2. Phát triển du lịch bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh,

tối đa hoá sự đóng góp của du lịch cho các mục tiêu phát triển bền vững của Liên

Hợp Quốc; quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và đa

dạng sinh học, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

3. Chú trọng phát triển du lịch văn hoá, gắn phát triển du lịch với bảo tồn,

phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hoá dân tộc.

4. Phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả; đẩy

mạnh ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chú trọng

phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

5. Phát triển đồng thời du lịch quốc tế và du lịch nội địa; đẩy mạnh xuất khẩu

tại chỗ thông qua du lịch; tăng cường liên kết nhằm phát huy lợi thế tài nguyên du

lịch tự nhiên và văn hoá; phát triển đa dạng sản phẩm du lịch, mở rộng thị trường và

nâng cao năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam.

27

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 được phê duyệt là định

hướng chính sách quan trọng cho những bước phát triển đột phá hơn nữa của du

lịch Việt Nam trong thập kỷ mới [2].

Đối với tỉnh Cà Mau, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh cũng đã quan tâm có

nhiều chủ trương, chính sách thuộc thẩm quyền của địa phương để phát triển du lịch

tỉnh nhà như đã triển khai thực hiện các Chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương… Đặc

biệt là ngày 20/07/2012, UBND tỉnh đã ra Quyết định phê duyệt Quy hoạch tổng

thể phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 đã

chỉ rõ: “Quan điểm chủ đạo trong phát triển du lịch Cà Mau là phát triển nhanh, bền

vững và hiệu quả cả trong thời gian trước mắt cũng như lâu dài… Trong đó nhấn

mạnh việc nâng cao chất lượng và đa dạng hoá các sản phẩm du lịch để đáp ứng yêu

cầu phát triển trong giai đoạn mới…”

Định hướng phát triển du lịch ở Cà Mau là tập trung theo hướng khai thác

tiềm năng du lịch sinh thái thành một ngành dịch vụ quan trọng của tỉnh. Tỉnh uỷ

cũng đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU, ngày 10/10/2016 về phát triển du lịch

tỉnh Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; Kế hoạch số 50-KH/TU

thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành

ngành kinh tế mũi nhọn; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày

14/4/2017 thực hiện Nghị quyết 04 của Tỉnh uỷ… Nghị quyết 04 cũng đã xác định

quan điểm là “Khai thác tốt tiềm năng, lợi thế của tỉnh để phát triển du lịch nhanh,

bền vững, chuyên nghiệp, văn minh, hiện đại, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với

Chiến lược tổng thể phát triển du lịch của Việt Nam và quy hoạch phát triển kinh tế

- xã hội của tỉnh; đưa du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng,

chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, tạo động lực phát triển

kinh tế - xã hội của địa phương”. Qua đó, cho thấy Cà Mau luôn khẳng định vai trò

quan trọng của du lịch đối với sự phát triển của tỉnh [36, tr.139].

Theo Quyết định số 744/QĐ-TTg ngày 18/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ

phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia Mũi Cà Mau, tỉnh Cà

Mau đến năm 2030 và theo Quyết định 1062/QĐ-UBND ngày 24/7/2012 của

UBND tỉnh về phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến

28

năm 2020 và định hướng đến năm 2030 sẽ tập trung triển khai thực hiện các quy

hoạch bảo tồn, phát triển Khu du lịch sinh thái rừng ngập mặn Mũi Cà Mau; Khu du

lịch sinh thái Vườn Quốc Gia U Minh hạ; phát triển du lịch Cụm đảo Hòn Khoai;

Hòn Đá Bạc, Bãi Khai Long; đầu tư cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật cần thiết cho

ngành du lịch vận hành và phát triển phù hợp với xu thế chung của khu vực và cả

nước; trong đó tập trung bảo vệ và tôn tạo tài nguyên môi trường và những giá trị

văn hoá – sinh thái đặc thù của tỉnh [36, tr. 3].

Theo Chương trình xúc tiến thương mại, du lịch và đầu tư tỉnh Cà Mau giai

đoạn 2017-2020, tỉnh phấn đấu đến năm 2020 sẽ thu hút trên 50 dự án đầu tư trong

và ngoài các khu công nghiệp, khu kinh tế. Trong đó, đầu tư FDI khoảng 10 dự án,

trọng tâm là vào các dự án như: cảng biển Hòn Khoai, cảng Năm Căn, khu liên hợp

công nghệ cao, dự án điện gió, điện mặt trời…[36, tr. 9].

Từ các cơ sở và căn cứ nêu trên, có thể nhận thấy, Đảng và Nhà nước rất

quan tâm đến việc đề ra các chính sách để quản lý và phát triển du lịch bền vững,

giúp cho ngành du lịch Việt Nam, và du lịch của ĐBSCL nói chung cũng như du

lịch Cà Mau nói riêng phát triển không ngừng, đóng góp không nhỏ vào sự phát

triển kinh tế - xã hội của đất nước.

- Chiến lược phát triển thông tin, báo chí - truyền thông

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển thông tin quốc gia

đến năm 2025, tầm nhìn 2030 trên các loại hình thông tin: báo chí, xuất bản, thông

tin công cộng trên Internet, thông tin cơ sở (Quyết định số 1497/QĐ-TTg ngày

8/11/2018 về việc Phê duyệt Chiến lược phát triển thông tin quốc gia đến năm 2025,

tầm nhìn 2030).

Đáng lưu ý của Chiến lược chính là mục tiêu đến năm 2025, 100% người dân

ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo được tiếp cận báo in hoặc báo điện tử phục

vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu; giảm tỷ lệ mất cân đối trong

thụ hưởng các sản phẩm báo chí giữ khu vực thành phố, thị xã và các vùng nông

thôn, vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, đạt mức 60%/40%. Về báo nói, báo hình,

mục tiêu đến năm 2025, 70% người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo

được nghe, xem các kênh phát thanh, kênh truyền hình phục vụ nhiệm vụ chính trị,

29

thông tin tuyên truyền thiết yếu của quốc gia và địa phương; 100% dân số các vùng

còn lại được nghe, xem các chương trình này…

Một trong những giải pháp mà Chiến lược đề ra là đối với các cơ quan báo

chí thích ứng với sự phát triển khoa học và công nghệ để có mô hình phù hợp nhằm

nâng cao tính chuyên nghiệp, hiệu quả công tác thông tin và tiết kiệm nguồn lực;

chuyển đổi các đơn vị, bộ phận truyền dẫn phát sóng thành các đơn vị cung cấp dịch

vụ truyền dẫn phát sóng theo mô hình doanh nghiệp hoạt động theo Luật Viễn thông

khi đảm bảo các điều kiện cần thiết, đồng thời phù hợp với Quy hoạch truyền dẫn

phát sóng phát thanh, truyền hình đến năm 2020…

Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án “Tăng cường hoạt động

truyền thông về du lịch” đến năm 2025 (Quyết định số 44/QĐ-TTg ngày

9/01/2019). Mục tiêu của Đề án nhằm đổi mới cách thức, nội dung và tăng cường

ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác thông tin, truyền thông về du lịch; tăng

cường các hoạt động thông tin, tuyên truyền về vị trí, vai trò động lực của ngành du

lịch trong việc thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác, về cơ chế chính

sách phát triển du lịch, sản phẩm du lịch đặc thù của các vùng miền địa phương với các

hình thức phong phú, đa dạng đến người dân, doanh nghiệp, du khách trong và ngoài

nước nhằm góp phần quảng bá và điểm đến “An toàn - Thân thiện - Chất lượng”.

1.3.2. Cơ sở pháp lý

- Các quy định trong Hiến pháp năm 2013 về quyền thông tin và tiếp nhận

thông tin và các quyền khác liên quan

Ở Việt Nam, “Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội

họp, lập hội, biểu tình” đã được quy định trong Hiến pháp Nước Cộng hoà Xã hội

chủ nghĩa Việt Nam (2013) và được cụ thể hoá trong nhiều luật, nghị định như:

Luật Báo chí 2016, Luật Tiếp cận thông tin 2016, Nghị định số 72/2013/NĐ-CP,

ngày 15/7/2013 của Chính phủ về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và

thông tin trên mạng… Các quy định trên được thực thi nghiêm túc, tạo không khí

dân chủ trong xã hội.

Khuôn khổ pháp lý trên đã góp phần thể chế hoá quan điểm nhất quán của

Đảng và Nhà nước ta tôn trọng và bảo đảm thực thi quyền tự do ngôn luận, tự do

30

báo chí, tiếp cận thông tin, quyền sáng tạo tác phẩm báo chí; cung cấp thông tin cho

báo chí; phản hồi thông tin trên báo chí; tiếp cận thông tin báo chí…

Cụ thể, quyền tiếp cận thông tin của công dân được quy định rộng rãi hơn; đó

không chỉ là một quyền thụ động do cơ quan nhà nước công khai thông tin theo

nhận thức của mình, mà còn là quyền chủ động, được đòi hỏi các cơ quan, tổ chức

nhà nước đáp ứng. Trên không gian mạng, Nhà nước cùng đã có những quy định về

quyền tự do ngôn luận, báo chí, tiếp cận thông tin. Theo đó, công dân có quyền

được sử dụng các dịch vụ trên internet, trừ các dịch vụ bị cấm theo quy định của

pháp luật và có nghĩa vụ tuân thủ các quy định về bảo đảm an toàn thông tin, an

ninh thông tin; phải chịu trách nhiệm về nội dung thông do mình lưu trữ, cung cấp,

truyền đưa trên mạng xã hội….

Hiến pháp năm 2013 đã hiến định các nguyên tắc thực hiện quyền con người,

quyền công dân trong đó có quyền tiếp cận thông tin (Điều 14, 16, 21, 28 Hiến pháp

năm 2013). Cụ thể hoá quy định của Hiến pháp, thực hiện chủ trương của Đảng,

đồng thời nội luật hoá một số quy định trong các điều ước quốc tế mà Việt Nam là

thành viên, nhiều văn bản pháp luật và văn bản dưới luật đã ban hành quy định về

quyền được thông tin và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc cung cấp

thông tin do cơ quan nhà nước tạo ra và nắm giữ.

Nhằm thúc đẩy và triển khai hiệu quả quyền tự do ngôn luận, báo chí ở Việt

Nam, trong thời gian qua, các tổ chức đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc tham gia tích cực

việc giám sát, phản biện đối với chính sách của Nhà nước. Quyền phát biểu ý kiến

về tình hình đất nước và thế giới, tham gia phản biện, giám sát của cá nhân, tổ chức

được Đảng, Nhà nước ta tôn trọng, khuyến khích.

- Các quy định trong các luật liên quan:

+ Luật Du lịch năm 2017

Chính sách phát triển du lịch được quy định tại Điều 5 Luật Du lịch 2017 có

hiệu lực từ ngày 01/010/2018, theo đó:

1. Nhà nước có chính sách huy động mọi nguồn lực cho phát triển du lịch để

bảo đảm du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.

31

2. Tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch được hưởng mức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư

cao nhất khi Nhà nước ban hành, áp dụng các chính sách về ưu đãi và hỗ trợ đầu tư.

3. Nhà nước ưu tiên bố trí kinh phí cho các hoạt động sau đây:

a. Điều tra, đánh giá, bảo vệ, tôn tạo, phát triển giá trị tài nguyên du lịch;

b. Lập quy hoạch về du lịch;

c. Xúc tiến du lịch, xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia, địa phương;

d. Xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển du lịch.

4. Nhà nước có chính sách khuyến khích, hỗ trợ cho các hoạt động sau đây:

a. Đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ du lịch chất lượng cao;

b. Nghiên cứu, định hướng phát triển sản phẩm du lịch;

c. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch;

d. Đầu tư phát triển sản phẩm du lịch mới có tác động tích cực tới môi

trường, thu hút sự tham gia của cộng đồng dân cư; đầu tư phát triển sản phẩm du

lịch biển, đảo, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch văn hoá và sản phẩm du

lịch đặc thù khác;

e. Ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại phục vụ quản lý và phát triển du lịch;

f. Phát triển du lịch tại nơi có tiềm năng du lịch; sử dụng nhân lực du lịch

tại địa phương;

g. Đầu tư hình thành khu dịch vụ du lịch phức hợp, có quy mô lớn; hệ

thống cửa hàng miễn thuế, trung tâm mua sắm phục vụ khách du lịch.

5. Nhà nước có chính sách tạo điều kiện thuận lợi về đi lại, cư trú, thủ tục

xuất cảnh, nhập cảnh, hải quan, hoàn thuế giá trị gia tăng và bảo đảm quyền, lợi ích

hợp pháp khách cho khách du lịch.

+ Luật Báo chí 2016

Luật Báo chí năm 2016 định nghĩa: “Báo chí là sản phẩm thông tin về các sự

kiện, vấn đề trong đời sống xã hội thể hiện bằng chữ viết, hình ảnh, âm thanh, được

sáng tạo, xuất bản định kỳ và phát hành, truyền dẫn tới đông đảo công chúng thông

qua các loại hình báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử”.

Về luật pháp, Điều 16 Luật Báo chí năm 2016 quy định, cơ quan báo chí là

cơ quan ngôn luận của “cơ quan của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị - xã

32

hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề

nghiệp, tổ chức tôn giáo từ cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên, hoạt động hợp pháp

theo quy định của pháp luật Việt Nam” (khoản 1 Điều 14); và khoản 1 Điều 17 về

điều kiện cấp giấy phép hoạt động báo chí quy định cơ quan báo chí phải: “Xác

định loại hình báo chí; tôn chỉ, mục đích phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ

quan chủ quản; đối tượng phục vụ; chương trình, thời gian, thời lượng, phương thức

truyền dẫn, phát sóng (đối với báo nói, báo hình); tên miền, nơi đặt máy chủ và đơn

vị cung cấp dịch vụ kết nối (đối với báo điện tử)”. Qua đó, có thể thấy hai vấn đề cơ

bản đối với cơ quan báo chí là tư cách ngôn luận của cơ quan chủ quản, sản phẩm

thông tin phải luôn phù hợp với tôn chỉ, mục đích, với chức năng, nhiệm vụ của cơ

quan chủ quản và đối tượng phục vụ.

Trên cơ sở quy định Điều 25 Hiến pháp năm 2013, Luật Báo chí năm 2016

đã cụ thể hoá quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của công dân.

Nội hàm của quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của

công dân đã được thể hiện trong các Điều 10 và Điều 11 Luật Báo chí năm 2016.

Điều 10 giải thích cụ thể công dân có các quyền tự do báo chí sau: Sáng tạo

tác phẩm báo chí; Cung cấp thông tin cho báo chí; Phản hồi thông tin trên báo chí;

Tiếp cận thông tin báo chí; Liên kết với cơ quan báo chí thực hiện sản phẩm báo

chí; In, phát hành báo in.

Điều 11 Luật Báo chí năm 2016 cũng quy định cụ thể quyền tự do ngôn luận

trên báo chí của công dân. Theo đó, công dân có quyền phát biểu ý kiến về tình hình

đất nước và thế giới; tham gia ý kiến xây dựng và thực hiện đường lối, chủ trương,

chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; góp ý kiến, phê bình, kiến nghị,

khiếu nại, tố cáo trên báo chí đối với các tổ chức của Đảng, cơ quan nhà nước, tổ

chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề

nghiệp và các tổ chức, cá nhân khác.

1.4. Những yêu cầu cơ bản đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí

1.4.1. Những yêu cầu chung

- Đối với chủ thể thông tin:

33

Tại Hội thảo khoa học quốc tế “Truyền thông chính sách và khả năng tiếp

nhận của công chúng” do Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Báo Đại biểu Nhân

dân, Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) đồng tổ chức ngày 8/11/2018,

diễn giả Vũ Thanh Vân (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết: “Truyền

thông phải xuất phát từ nhu cầu và trình độ tiếp nhận của công chúng, chứ không

phải xuất phát từ trình độ và nhu cầu của những người làm truyền thông. Có như

vậy, người dân mới tiếp nhận và hấp thụ hết được những thông điệp truyền thông,

từ đó chính sách sẽ đi vào cuộc sống”. Đồng quan điểm, diễn giả Se-Hoon Jeong

(Hàn Quốc) cho rằng: “Người làm truyền thông phải lấy công chúng làm trung tâm

thông qua việc phải lựa chọn chính xác các kênh truyền tải thông điệp truyền thông

phù hợp với nhu cầu tiếp nhận và trình độ nhận thức của từng nhóm công chúng. Có

như vậy chu trình truyền thông chính sách mới phát huy hiệu quả” [43].

Trên Tạp chí Thử nghiệm Ngày nay, số 20, tháng 6/2019, tác giả Hà Huy

Phượng nhận định, thực tế, nhiều tổ chức, cá nhân sở hữu trong tay các phương tiện

truyền thông, nhất là báo chí, nhưng lại chưa phát huy hết tác dụng của chúng trong

truyền thông chính sách. Kinh nghiệm của Hàn Quốc cho thấy, dù là báo chí công

hay tư thì chính phủ cũng yêu cầu phải dành thời lượng nhất định để truyền thông

chính sách, vì đây là lợi ích của quốc gia, báo chí không thể đứng ngoài cuộc.

Ngày nay, mạng xã hội bùng nổ, thu hút sự quan tâm, sử dụng của công

chúng rất lớn. Chủ thể ban hành chính sách cần sử dụng các phương tiện truyền

thông mới để truyền thông chính sách phát triển du lịch hiệu quả. Đồng thời, sử

dụng nhiều loại hình, phương tiện, thể loại khác nhau để hợp thành “binh chủng”

mạnh truyền thông chính sách.

Các chủ thể truyền thông đại chúng cần có trách nhiệm truyền thông chính

sách một cách thường xuyên, liên tục và có đánh giá hiệu quả, hiệu lực rõ ràng,

minh bạch [13].

- Đối với thông điệp:

Thứ nhất, thông điệp truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

phải phù hợp với công chúng/nhóm đối tượng và thể hiện rõ mục tiêu của chiến

dịch/kế hoạch truyền thông. Đối với nhóm đối tượng hoạch định chính sách, thông

34

điệp cần tạo sự ủng hộ tích cực cho các việc hoạch định chính sách và chủ trương

thuận lợi cho các vấn đề truyền thông, thông qua các cam kết chính trị hoặc chương

trình hành động.

Thứ hai, thông điệp phải phù hợp với chủ trương chính sách của Đảng và

pháp luật của Nhà nước.

Thứ ba, thông điệp phải phù hợp với các quy tắc và giá trị xã hội, với văn

hoá, lối sống cộng đồng, dân tộc và phát triển bền vững. Ngoài ra, thông điệp còn

phải phù hợp với tâm lý, tâm trạng xã hội và thể hiện lợi thế của công chúng. Thông

điệp cũng phải phù hợp với tính chất, đặc thù các kênh truyền thông.

Một điểm cần lưu ý trong xây dựng thông điệp truyền thông chính sách phát

triển du lịch trên báo chí đó là thời điểm và tần suất xuất hiện thông điệp.

- Đối với kênh truyền thông: Lựa chọn kênh phù hợp để truyền thông chính

sách phát triển du lịch hiệu quả; đồng thời, phải thích nghi với môi trường truyền

thông hiện đại. Có 3 kênh đại chúng phổ biến mà chủ thể truyền thông sử dụng để

truyền thông chính sách phát triển du lịch, đó là kênh in ấn, kênh truyền dẫn phát

sóng và kênh đăng tải trên internet. Mỗi kênh đều có những thế mạnh và hạn chế

riêng mà chủ thể truyền thông có thể nắm bắt, sử dụng để biểu đạt thông điệp truyền

thông chính sách hiệu quả.

- Đối với đối tượng tiếp nhận: lấy công chúng làm trung tâm, không chỉ thể

hiện ở việc công chúng là đối tượng chính sách, mà công chúng còn là người tham

gia quá trình thực thi chính sách, phản hồi chính sách, lựa chọn chính sách và đánh

giá tác động của chính sách.

- Các điều kiện đáp ứng:

Tại Hội thảo khoa học quốc tế “Công nghệ truyền thông chính sách trong kỷ

nguyên 4.0” do Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đài Tiếng nói Việt Nam và các

Cơ quan quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tổ chức, diễn ra ngày 01/11/2019 đã làm rõ

tầm quan trọng của việc đào tạo, bồi dưỡng nhân lực cho truyền thông chính sách

trong kỷ nguyên số 4.0. Sự phát triển của dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, internet vạn

vật… đòi hỏi đội ngũ cán bộ truyền thông chính sách phải có năng lực ứng dụng

công nghệ. Do đó, cán bộ truyền thông chính sách không chỉ cần nắm vững chủ

35

trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước mà còn phải có tinh

thông công nghệ [18].

Bên cạnh đó, yếu tố quan trọng để truyền thông chính sách thực sự đi vào

cuộc sống là thông tin phải chính thống, công khai, minh bạch, đầy đủ, chính xác,

kịp thời, phải đúng đối tượng, và đúng thời điểm.

Thực hiện truyền thông chính sách, cụ thể là chính sách phát triển du lịch đạt

được hiệu quả cao còn phải bắt kịp xu thế phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại

trong kỷ nguyên kỹ thuật số, truyền thông số, toàn cầu hoá về báo chí - truyền

thông. Về vấn đề này, tác giả Tạ Ngọc Tấn (Hội đồng Lý luận Trung ương) đã chỉ

ra 4 cơ hội và thách thức hiện nay đối với lĩnh vực báo chí - truyền thông của Việt

Nam cần phải nắm bắt và vượt qua, đó là : “Tình hình thế giới biến động phức tạp

khó lường; xu thế toàn cầu hoá về truyền thông đại chúng đang ngày càng mạnh

mẽ; an ninh phi truyền thống đang đặt ra nhiều bài toán cần giải quyết cho mỗi quốc

gia; sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ truyền thông đang ngày càng tác động

và chi phối đến kết quả của hoạt động báo chí - truyền thông. Nếu vượt qua được

những thách thức đó thì sẽ là cơ hội tốt để truyền thông chính sách của Việt Nam

phát triển” [43].

1.4.2. Những yêu cầu cụ thể đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí

- Đối với cơ quan báo chí theo từng loại hình báo chí

+ Đối với báo in, báo online, truyền thông chính sách du lịch trên báo chí

phải chặt chẽ, lôgic, gợi cảm thông qua nghệ thuật sử dụng ngôn từ, hình ảnh, màu

sắc… nhằm hướng mạnh vào nhận thức lý trí của nhóm đối tượng.

+ Đối với phát thanh, với chất liệu chính được sử dụng là lời nói, tiếng động

và âm nhạc để tái hiện bức tranh hiện thực sinh động, cho nên cần khai thác tối đa

ấn tượng mạnh từ âm thanh, giọng điệu.

+ Đối với truyền hình, cùng với những thế mạnh như phát thanh còn có thế

mạnh vượt trội nhờ sự kết hợp hài hoà, khá hoàn hảo với màu sắc, hình ảnh (tĩnh và

động)… tạo nên cảm giác tiếp xúc trực tiếp. Tuy nhiên, việc truyền thông chính

sách phát triển du lịch trên loại hình này phải tiến hành công phu, tốn kém hơn.

36

- Đối với thông điệp chính sách phát triển du lịch:

+ Cần chú trọng xây dựng thông điệp truyền thông chính sách phát triển du

lịch đúng, trúng, khách quan, chân thực về nội dung và hình thức, ngôn ngữ biểu đạt

thông điệp dễ hiểu, dễ nhớ và dễ làm theo.

+ Thông điệp truyền thông chính sách phát triển du lịch chuẩn là phải được

xây dựng trên nền tảng chính sách phát triển du lịch chuẩn cũng như sự sáng tạo của nhà

báo thông qua đặc trưng của loại hình, sản phẩm, kỹ năng, phương thức truyền thông.

- Đối với sử dụng kênh in ấn, truyền dẫn phát sóng, đăng tải internet:

Xâu chuỗi các thông điệp qua các kênh thông tin đang sử dụng và tìm kiếm

các cơ hội mới. Đặc biệt, các kênh sau đây nên được sử dụng:

+ Kênh in ấn có thế mạnh truyền tải nội dung thông điệp truyền thông chính

sách phát triển du lịch được biểu đạt bằng văn tự: sách, báo in, tạp chí… Tuy đây là

kênh có thế mạnh về lưu trữ thông tin, nhưng lại hạn chế về hiệu ứng lan toả, mức

độ ảnh hưởng. Trước sự phát triển mạnh mẽ của kỹ thuật và công nghệ, các phương

tiện truyền thông xã hội bùng nổ và ngày càng chiếm ưu thế, đặc biệt là các trang

mạng xã hội. Do đó, các chủ thể chính sách phát triển du lịch cần có sự phối hợp

với các chủ thể truyền thông in ấn nghiên cứu nhu cầu tiếp nhận của độc giả để đưa

ra những thông điệp chính sách phù hợp với công chúng.

+ Kênh truyền dẫn và phát sóng hiện đang chiếm ưu thế thu hút công chúng,

nhất là đối với sản phẩm truyền hình. Thế mạnh của truyền hình là việc biểu đạt

thông điệp qua mã phi văn tự (hình ảnh đồ hoạ, chụp, video, âm thanh) và các

chương trình tương tác trực tiếp nên dễ hấp dẫn công chúng. Các chủ thể ban hành

chính sách phát triển du lịch cần tăng cường sử dụng kênh này để truyền thông

chính sách.

+ Kênh Internet là phương tiện có khả năng chuyển tải, lan toả thông tin

nhanh, rộng khắp, trực tuyến, đồng thời có khả năng tương tác và biểu đạt các dữ

liệu đa phương tiện (multimedia) cao.

- Đối với việc nghiên cứu nhu cầu tiếp nhận thông tin chính sách phát triển

du lịch của công chúng: Trong truyền thông chính sách phát triển du lịch, công

chúng là người tham góp để chính sách phát triển du lịch hoàn thiện. Do đó, việc

37

nghiên cứu nhu cầu của công chúng đối với truyền thông chính sách phát triển du

lịch là hết sức quan trọng để xây dựng thông điệp truyền thông phù hợp. Công

chúng truyền thông chính sách phát triển du lịch rất đa dạng về giới tính, độ tuổi,

trình độ tri thức, văn hoá vùng miền, dân tộc, tôn giáo… Do đó, nhu cầu tiếp nhận

thông tin cũng sẽ khác nhau. Quá trình nghiên cứu công chúng truyền thông chính

sách phát triển du lịch cần hướng tới công chúng mục tiêu. Bởi, mỗi chính sách đều

hướng tới lợi ích cụ thể theo từng lĩnh vực đặc thù, ảnh hưởng trực tiếp.

Các chủ thể truyền thông cần coi công chúng là yếu tố quan trọng quyết định

hiệu quả truyền thông chính sách phát triển du lịch. Việc nghiên cứu công chúng

phục vụ truyền thông chính sách phát triển du lịch cần có phương pháp, quy trình

bài bản, chuyên nghiệp.

- Những vấn đề phản hồi, tương tác cũng như gây nhiễu trong quá trình

truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí: Chủ thể truyền thông cần

chú trọng theo dõi thông tin và xử lý phản hồi cũng như những yếu tố nhiễu gây ảnh

hưởng tới hiệu quả truyền thông chính sách phát triển du lịch. Sự phản hồi, phản

biện của công chúng chính là yếu tố thúc đẩy hoàn thiện chính sách, giúp cho chính

sách đi vào cuộc sống.

- Hiệu quả và hiệu lực truyền thông trong quá trình truyền thông chính sách

phát triển du lịch trên báo chí: Cần đánh giá bài bản, chuyên nghiệp. Việc đánh giá

hiệu quả truyền thông chính sách phát triển du lịch phải dựa trên cơ sở khảo sát,

phân tích định lượng, định tính cụ thể, tường minh. Các dữ liệu khảo sát, đánh giá

sẽ có giá trị minh chứng cho hiệu quả truyền thông.

Hiệu quả truyền thông chính sách phát triển du lịch phải đi đôi với hiệu lực

truyền thông chính sách phát triển du lịch. Mục đích cuối cùng của truyền thông

chính sách là phải đưa chính sách vào cuộc sống, góp phần phát triển xã hội.

Xây dựng, ban hành và truyền thông chính sách phát triển du lịch chuyên

nghiệp, bài bản sẽ hạn chế thấp nhất các khủng hoảng chính sách, góp phần làm cho

chính sách có hiệu quả và hiệu lực [13].

38

Tiểu kết Chƣơng 1

Kết thúc Chương 1, tác giả luận văn đã nêu lên những cơ sở lý luận chung về

truyền thông chính sách phát triển du lịch, trong đó làm rõ các khái niệm liên quan

đến đề tài như: chính sách, chính sách phát triển du lịch, truyền thông, truyền thông

chính sách, truyền thông chính sách phát triển du lịch, báo chí địa phương. Luận

văn đã làm rõ quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển du lịch và tầm quan

trọng của hoạt động truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí. Luận

văn cũng đã nêu rõ những yêu cầu cơ bản đối với truyền thông chính sách phát triển

du lịch trên từng loại hình báo chí. Đây là cơ sở lý luận và thực tiễn nền tảng để

luận văn khảo sát thực trạng truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí,

cụ thể là báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau năm 2019 ở chương sau.

39

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN

DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU HIỆN NAY

2.1. Tổng quan về báo chí tỉnh Cà Mau

2.1.1. Báo Cà Mau

Báo Cà Mau là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân

tỉnh Cà Mau, trực thuộc Tỉnh ủy Cà Mau.

Trước 30/4/1975, Báo Cà Mau là tờ báo Chiến, sau giải phóng lấy tên Báo

Minh Hải. Đến ngày 01/01/1997, khi Chính phủ có Quyết định tách tỉnh Minh Hải

ra thành hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu. Tỉnh Cà Mau thành lập tờ báo của Đảng bộ

tỉnh là Báo Cà Mau cho đến nay.

Báo Cà Mau có một tờ báo in, khổ 30x40 cm, 12 trang, trong đó có 04 trang

in màu (trang 1 (trang bìa), trang 6-7 và trang 12), còn lại 08 trang in trắng đen, xuất

bản 04 kỳ/tuần vào các ngày: thứ Hai, thứ Tư, thứ Sáu và thứ Bảy (Cuối tuần). Số

lượng phát hành bình quân 4.000 tờ/kỳ. Năm 2019, Báo Cà Mau tuyên truyền trên

3.620 bài, với các thể loại bài phản ánh, phóng sự, phóng sự điều tra, ký, ghi

nhanh...; trên 4.550 tin và trên 7.450 ảnh.

Hiện nay, Báo Cà Mau đã phối hợp thực hiện 03 chuyên đề; 09 chuyên trang

huyện, thành phố và trên 25 chuyên mục, chuyên đề tuyên truyền định kỳ trên tất cả

các lĩnh vực đời sống kinh tế, chính trị, xã hội ở địa phương.

Ngoài báo in, Báo Cà Mau còn có Báo Cà Mau điện tử (Online), hoạt động

chính thức ngày 13/12/2008. Đến ngày 01/11/2016 Báo Cà Mau chính thức vận

hành Báo Cà Mau Điện tử độc lập. Đặc biệt, vào ngày 27/02/2017, Báo Cà Mau

Điện tử chính thức phát bản tin Truyền hình Điện tử đầu tiên.

Báo Cà Mau Điện tử có giao diện đẹp, cập nhật thông tin kịp thời, chính xác

về tình hình thời sự trong nước, trong tỉnh. Riêng Truyền hình Điện tử, thời điểm

tháng 3/2017 chỉ phát 04 bản tin truyền hình/tháng (tương đương 60 phút) thì đến

nay, mỗi tháng Báo Cà Mau Điện tử thực hiện trên 20 chuyên đề, chuyên mục, bản

tin…với thời lượng hơn 200 phút. Đặc biệt, Báo Cà Mau Điện tử đã phát thử

40

nghiệm thành công chương trình truyền hình trực tiếp các sự kiện lớn của tỉnh, như

kỳ họp HĐND tỉnh, họp mặt đêm giao thừa mừng Đảng mừng Xuân… Hiện tại,

Báo Cà Mau Điện tử có trên 93 triệu lượt truy cập và trở thành kênh đối thoại thông

tin của tỉnh Cà Mau.

Hiện, Tòa soạn Báo Cà Mau được cơ cấu gồm Ban Biên tập và 04 phòng

chức năng: Phòng Tổ chức - Hành chính, Phòng Biên tập, Phòng Phóng viên và

Phòng Báo Điện tử. Báo Cà Mau hiện có 40 cán bộ, nhân viên (29 biên chế).

2.1.2. Đài PT-TH Cà Mau

Đài PT-TH Cà Mau, tiền thân là Đài PT-TH Minh Hải được thành lập theo

Quyết Định số 353/QĐ-UBND ngày 4/7/1977 của UBND Tỉnh Minh Hải. Đài đã

chính thức phát đi tiếng nói đầu tiên vào ngày 19/8/1977.

Ngay từ ngày đầu Tỉnh Cà Mau mới được tái lập (01/01/1997), nhiệm vụ là

tờ báo nói, báo hình, là cơ quan ngôn luận của Đảng và Nhà nước, là diễn đàn của

nhân dân Cà Mau. Đài PT-TH Cà Mau có chức năng tuyên truyền đường lối, chủ

trương, chính sách của Đảng, giáo dục pháp luật của Nhà nước Việt Nam. Đồng

thời phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật bồi dưỡng nâng cao đời sống

tinh thần cho nhân dân. Phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới đất nước vì mục

tiêu “Dân giàu, Nước mạnh, Xã hội công bằng, Dân chủ, Văn minh”.

Ngày nay, Đài PT-TH Cà Mau đã được đầu tư khá hoàn thiện từ cơ sở hạ

tầng đến thiết bị kỹ thuật. Có khu Trung tâm kỹ thuật gần 3.100 m2, với 8 phòng

chuyên môn trực thuộc. Máy phát thanh phát sóng AM, FM có công suất 10KW,

thời lượng chương trình mỗi ngày trên 15 giờ 30 phút. Kênh truyền hình CTV phát

sóng 19/24 giờ mỗi ngày. Diện phủ sóng cả phát thanh và truyền hình toàn bộ địa

phận tỉnh Cà Mau và một số vùng thuộc các tỉnh lân cận.

2.2. Tần suất xuất hiện các tin, bài truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí Cà Mau

Qua khảo sát, Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau đều là cơ quan ngôn luận

của Đảng và Nhà nước, là diễn đàn của Nhân dân Cà Mau, cùng có chức năng tuyên

truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, giáo dục pháp luật của Nhà

41

nước Việt Nam, thể hiện rõ qua biểu đồ Tổng tần suất xuất hiện các tin, bài liên

25

20

15

10

5

0

CS HHDL

CS XHH du lịch

CS tạo nguồn lực

CS đất đai & vốn

CS bố trí ngân sách

CS tiếp cận điểm đến

CS quỹ hỗ trợ PTDL

CS về sự tham gia CĐDC

CS bảo vệ MTDL

CS quy định trách nhiệm QLNN

Báo Cà Mau

Đài PT-TH Cà Mau

quan đến các chính sách phát triển du lịch trong năm 2019 như sau:

Biểu đồ 2.1: Tổng tần suất xuất hiện các tin, bài liên quan đến các chính sách phát

triển du lịch trên 2 cơ quan báo chí thuộc diện khảo sát trong năm 2019

Đối với báo Cà Mau, các bài viết tập trung nhiều ở số báo Cuối tuần (phát

hành định kỳ vào thứ Bảy); ngoài ra, ở các số báo thứ Hai, Tư, Sáu, báo Cà Mau

cũng thường xuyên đưa tin, bài về du lịch, tần suất phụ thuộc vào thời gian sự kiện

diễn ra, hoặc tính chất quan trọng của sự kiện du lịch. Theo thống kê, trong năm,

báo Cà Mau có khoảng hơn 140 tin, bài về du lịch trên báo in; trong đó có khoảng

99 bài liên quan đến các chính sách phát triển du lịch.

Trên báo Cà Mau Online cũng có chuyên mục Du lịch, với các mục nhỏ:

Khám phá, Trải nghiệm, Điểm đến, Ẩm thực. Tuy nhiên, hơn 90% tin, bài viết trên

báo Cà Mau Online là “bản sao” của báo in; có nhiều tin, bài có trên báo in nhưng

không được đăng tải trên Online. Theo thống kê, trong năm, chỉ có khoảng 120 tin,

bài về du lịch được đăng tải trên báo Cà Mau Online. Bên cạnh đó, kênh truyền

42

hình của báo Cà Mau Online có chuyên mục Khám phá Cà Mau với tần suất 1

kỳ/tháng.

Qua khảo sát có thể nhận thấy, năm 2019, báo Cà Mau không có loạt bài viết

nhiều kỳ về chính sách phát triển du lịch.

Đài PT-TH Cà Mau là kênh truyền hình CTV phát sóng 19/24 giờ mỗi ngày

(từ 5 giờ đến 24 giờ). Diện phủ sóng cả phát thanh và truyền hình gần như toàn bộ

địa phận tỉnh Cà Mau và một số vùng thuộc các tỉnh lân cận. Đài PT-TH Cà Mau

cũng đã thực hiện các chương trình quảng bá thông tin về địa phương trong xu thế

hội nhập. Giới thiệu văn hóa, con người và vùng đất Cà Mau đến với mọi miền đất

nước và trên thế giới. Ngoài những tin, bài, phóng sự, đề tài phát sóng trên các bản

tin thời sự, Đài PT-TH Cà Mau đã mở các chuyên mục để tăng cường quảng bá

hình ảnh của tỉnh Cà Mau, phát triển kinh tế du lịch, tăng trưởng kinh tế, nâng cao

đời sống của Nhân dân như “Tạp chí du lịch” nay là “Đất và Người Cà Mau”;

“Chuyện vùng cuối đất”, “Nông thôn mới”; chương trình phát thanh trực tiếp

gameshow “Đồng hành cùng nông thôn mới”; Chương trình thiếu nhi “Kể chuyện

Bác Ba Phi”… Trong năm, Đài PT-TH Cà Mau có tổng số hơn 180 đề tài truyền

thông về du lịch, trong đó có khoảng hơn 100 đề tài liên quan đến chính sách phát

triển du lịch. Hầu hết các tin, bài đều có tính cập nhật, nhanh chóng và đồng thời

đến với khán - thính giả cùng thời điểm với báo Cà Mau.

Cụ thể như “Tạp chí Du lịch” của Đài PT-TH Cà Mau ra đời năm 2006, thời

lượng 15-20 phút, phát sóng 1 kỳ/ tháng. Từ năm 2019, “Tạp chí Du lịch” đổi thành

“Đất và Người Cà Mau” thời lượng 5 phút (Các chuyên đề khác thời lượng 15

phút). Chuyên đề gồm 4 phần: Thông tin du lịch, Đất và Người Cà Mau, Món ngon,

Khám phá đó đây. 3/4 nội dung chương trình viết về các địa điểm du lịch trong tỉnh

Cà Mau, còn lại là ngoài tỉnh do đài khác thực hiện.

Ngoài phát sóng trên nền tảng truyền thống phát thanh, truyền hình và Trang

thông tin điện tử, Đài đã thực hiện đăng tải các chương trình chọn lọc quảng bá về

vùng đất Cà Mau trên kênh Youtube và Fanpage của Đài. Số lượng yêu thích là:

2733 người. Số lượng người theo dõi: 3468 người. Trang Fanpage có liên kết trực

tiếp đến kênh youtube của Đài hoạt động từ: 7/10/2018; số người đăng ký: 7.274, số

43

lượt xem: 802.718 người; thời gian xem: 52.227 giờ. Nguồn lưu lượng truy cập:

Facebook, Google search, Zalo. Độ tuổi và giới tính: Nữ: 32,3%, Nam: 67,8%, độ

tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất là từ 25- 34 tuổi. Kênh Youtube “Thời sự Cà Mau” từng

bước thu hút được người xem với hơn 129.985 người theo dõi trong đó có 44.731

người thích trang này. Bên cạnh đó, Đài cũng tiến hành trao đổi các chương trình

phát sóng với kênh VOV và VTV.

Trong năm 2019, Cà Mau có một sự kiện lớn, quy mô cấp tỉnh và được tổ

chức mở rộng với sự tham gia của các tỉnh, thành phố lớn như: Hà Nội, TP. Hồ Chí

Minh, Ninh Bình; Các tỉnh, thành phố trong khu vực ĐBSCL. Đặc biệt là có sự

tham gia từ các nước bạn như: Lào, Campuchia, Thái Lan, Hàn Quốc, đó là “Tuần

Văn hoá - Du lịch Mũi Cà Mau năm 2019”. Trong sự kiện này, báo Cà Mau và Đài

PT-TH Cà Mau là cơ quan báo chí đồng hành. Điều này thể hiện sự nhanh nhạy của

báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau trong việc nắm bắt và chuyển tải thông tin về

những vấn đề du lịch trọng điểm, trong đó có vấn đề truyền thông chính sách phát

triển du lịch. Trong sự kiện này báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau đã có một số

bài viết phân tích chuyên sâu, đưa ra những góc nhìn đa dạng về du lịch.

Minh chứng vai trò của báo Cà Mau tại sự kiện, có thể điểm qua một số tin,

bài đăng tải trên báo Cà Mau trước, trong và sau khi được sự kiện diễn ra:

Bảng 2.1. Vai trò của Báo Cà Mau tại sự kiện, có thể điểm qua một số tin, bài đăng

tải trên Báo Cà Mau trước, trong và sau khi diễn ra sự kiện

Thể loại Tiêu đề bài viết Ngày đăng

Cà Mau sẽ tổ chức “Tuần Văn hoá – Du lịch Đất Mũi Tin 01/10/2019 năm 2019”

Kết nối và hợp tác để du lịch Cà Mau cất cánh 10/12/2019 Tin

Sẵn sàng cho “Tuần Văn hoá – Du lịch Mũi Cà Mau năm Tin 08/11/2019 2019”

Bài Diện mạo mới Khu du lịch Mũi Cà Mau 15/11/2019

Bài Đất Mũi sẵn sàng đón khách 30/11/2019

Bài “Cởi trói” du lịch Cà Mau 13/12/2019

44

Thể loại Tiêu đề bài viết Ngày đăng

Bài Du lịch huyện Ngọc Hiển hướng đến mục tiêu mới 29/11/2019

Cà Mau Vào mùa lễ hội Văn hoá – Du lịch Mũi Cà Mau 06/12/2019 Tivi

Cà Mau Sẵn sàng cho ngày hội Văn hoá – Du lịch Mũi Cà Mau 30/11/2019 Tivi

Quảng

cáo Gonatour đồng hành cùng du lịch Cà Mau 10/12/2019

Online

Bài Chắp cánh du lịch Thới Bình thôn 22/11/2019

Bài Đất Mũi vươn mình 6/12/2019

Bài Mũi Đất xanh vẫy gọi 5/12/2019

Bài “Trọn vị” du lịch Mũi Cà Mau 12/12/2019

Bài Trải nghiệm Đất Mũi 23/11/2019

Doanh nghiệp đồng hành cùng “Tuần Văn hoá – Du lịch Tin 01/11/2019 Đất Mũi năm 2019”

Bài 11/10/2019 Đánh thức tiềm năng du lịch cộng đồng

Tin Khai mạc Hội chợ Thương mại – Du lịch năm 2019 06/12/2019

Tin 31/12/2019 10 sự kiện tiêu biểu tỉnh Cà Mau năm 2019

Bài 30/12/2019 Đệ nhất Cua Cà Mau

Làm việc với Đảng uỷ xã Đất Mũi, Phó bí thư Thường

Tin trực Phạm Bạch Đằng: Tạo sự thống nhất, đồng thuận 02/11/2019

trong Đảng và toàn xã hội

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc làm việc tại Cà Tin 11/12/2019 Mau” “Tập trung để tỉnh địa đầu cực Nam bứt phá”

Kỳ họp thứ 11 HĐND tỉnh khoá IX thông qua nhiều Tin 06/12/2019 Nghị quyết quan trọng

Bộ, ngành Trung ương nghiên cứu đề xuất của tỉnh Cà Tin 29/11/2019 Mau sớm trình Chính phủ

45

Thể loại Tiêu đề bài viết Ngày đăng

Cà Mau Điểm hẹn Mũi Cà Mau 31/12/2019 Tivi

Sôi nổi Hội thi Sân khấu cải lương Nam bộ “Hương sắc 12/12/2019 Tin Cửu Long”

Tập trung cho sự kiện “Tuần Văn hoá – Du lịch Đất Mũi 02/12/2019 Tin năm 2019”

Cà Mau Bản tin báo Cà Mau Điện tử ngày 15/11/2019 15/11/2019 Tivi

Hơn 800 tin, bài, hình ảnh video cho sự kiện “Tuần Văn 20/12/2019 Tin hoá – Du lịch Đất Mũi năm 2019”

Điểm hẹn Mũi Cà Mau bừng sáng 11/12/2019 Tin

Cà Mau Tiêu điểm: Tuần Văn hoá – Du lịch Mũi Cà Mau 16/12/2019 Tivi

Tự hào Mũi đất cuối trời Nam 13/12/2019 Bài

Cà Mau đẹp, thân thiện và thiêng liêng trong lòng du 27/12/2019 Tin khách

Nhà hát chèo Ninh Bình phục vụ khán giả Trần Văn Thời 12/12/2019 Tin

Gợi mở cơ hội phát triển kinh tế, du lịch với Thái Lan 10/12/2019 Tin

Cho một ngày cờ hoa rực rỡ 13/12/2019 Bài

Tập trung tuyên truyền nhiều sự kiện trọng tâm 13/11/2019 Tin

Cà Mau Bản tin Điện tử ngày 13/12/2019 13/12/2019 Tivi

Khai mạc kỳ họp thứ 11 HĐND khoá IX 04/12/2019 Tin

Để Đất Mũi vươn xa 23/12/2019 Bài

Tài tử Cà Mau toả sáng 15/11/2019 Bài

Qua bảng thống kê có thể thấy, chỉ trong hai tháng 11 và 12 năm 2019 có sự

kiện Tuần Văn hoá – Du lịch Mũi Cà Mau năm 2019, báo Cà Mau (báo in, báo Cà

Mau Online) đã có hơn 40 tin, bài, chương trình truyền hình về “Tuần Văn hoá –

46

Du lịch Mũi Cà Mau năm 2019”, chiếm hơn 28% trong tổng số các tin, bài, chương

trình truyền hình về du lịch của cả năm 2019. Tần suất xuất hiện tin, bài, chương

trình truyền hình cũng tăng gấp nhiều lần so với thời gian trước khi có sự kiện, nhất

là trong khoảng thời gian 3 tuần trước, trong và sau sự kiện, hầu như mỗi ngày đều

có tin, bài, chương trình truyền hình được đăng tải.

70

60

50

40

30

20

10

0

Quý I Quý II Quý III Quý IV

Tin, bài

Biểu đồ 2.2. Tần suất xuất hiện tin, bài liên quan đến chính sách phát triển du lịch

trên báo Cà Mau năm 2019

Đài PT- TH Cà Mau cũng đã thực hiện nhiều video clip, phóng sự, đưa tin và

trực tiếp tham gia tất cả các sự kiện trong thời gian diễn ra “Tuần Văn hóa - Du lịch

Mũi Cà Mau năm 2019”. Thực hiện các phóng sự phim tài liệu và 89 đề tài tuyên

truyền về văn hóa, du lịch của tỉnh. Quảng bá trên nền tảng truyền thống và mạng

xã hội facebook và kênh Youtube với hàng nghìn lượt xem mỗi ngày.

Nhìn chung, trong năm 2019, báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau có số

lượng và tần suất xuất hiện tin, bài viết, chương trình, chuyên mục khá đồng đều

về chính sách phát triển du lịch. Tuy nhiên, cả 2 cơ quan báo đều không có loạt

bài, phóng sự nhiều kỳ phân tích sâu về du lịch, cũng như về chính sách phát

triển du lịch.

47

2.3. Nội dung về chính sách phát triển du lịch được truyền tải trên báo chí Cà Mau

Dựa theo biểu đồ 2.1 dễ nhận thấy rằng, trong công tác truyền thông chính

sách phát triển du lịch, những chính sách phát triển du lịch được cập nhật nhiều nhất

là: chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho tiếp cận điểm đến, chính sách bảo vệ môi

trường du lịch, chính sách quy định về trách nhiệm quản lý Nhà nước về du lịch,

chính sách về sự tham gia của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch… Chính

sách về hiệp hội du lịch ít được đề cập đến, mặc dù đến nay Cà Mau vẫn chưa thành

lập được Hiệp hội du lịch của tỉnh. Qua quá trình khảo sát, tác giả thống kê có

khoảng 100 tin, bài đề cập đến các chính sách kể trên, song, phải nhìn nhận, các tin,

bài viết, chuyên đề trong phạm vi khảo sát chỉ đề cập chung chung về các chính

sách, chưa có sự phân tích sâu, thiếu sự phản biện chính sách.

Đơn cử ở bài “Du lịch Cà Mau: Kỳ vọng đột phá” [BB2] đăng trên báo Cà

Mau Online ngày 29/01/2019. Mặc dù tác giả bài viết đã nêu ra các cơ chế, chính

sách mở ra thời cơ mới cho du lịch Cà Mau như: Quyết định của Thủ tướng Chính

phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển Khu Du lịch quốc gia Mũi

Cà Mau; quan điểm chỉ đạo của Chính phủ là phát triển du lịch gắn với bảo vệ hệ

sinh thái và các nguồn tài nguyên, gắn du lịch với phát triển mặt bằng đời sống

Nhân dân và xây dựng thương hiệu, hình ảnh du lịch của Việt Nam; bên cạnh đó,

quy hoạch của tỉnh Cà Mau trọng tâm là sự kết nối 2 tuyến du lịch huyết mạch gắn

với 2 hệ sinh thái ngập ngọt và ngập mặn cùng với sự bứt tốc phát triển của TP Cà

Mau đã tạo thành thế “chân vạc” hết sức vững chắc cho du lịch tỉnh nhà. Bài viết

còn có sự nhận định của Giám đốc Sở VH,TT&DL Cà Mau về tiềm năng, lợi thế

của du lịch tỉnh nhà, đặc biệt là “Từ lâu du lịch Đất Mũi đã là trọng điểm, việc đột

phá phát triển du lịch cũng khởi phát từ đây”, nhưng tổng thể bài viết chỉ tập trung

phân tích những cái hay nhiều hơn, những chính sách được đề cập cũng chưa đầy

đủ, rõ ràng, chưa có sự thăm dò ý kiến nhiều phía, thiếu sự phản biện và tiếp thu

phản biện chính sách mà tác giả đề cập đến. Điều đó cho thấy người làm truyền

thông còn mang tính chủ quan, dùng ý chí cá nhân áp đặt cho công tác truyền thông

về đề tài, lĩnh vực mình thực hiện, chưa phát huy được hiệu quả truyền thông.

48

Đối với Đài PT-TH Cà Mau, “Đất và Người Cà Mau” là chương trình giới

thiệu, quảng bá đến người xem tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Cà Mau đối với ngành

kinh tế mũi nhọn trong tương lai, đó là du lịch. Giúp những khán giả chưa có dịp

“tận mục sở thị” các danh lam thắng cảnh đẹp, có thể theo dõi trên sóng Truyền

hình Cà Mau để biết thêm về quê hương, đất nước, con người Cà Mau nói riêng và

Việt Nam nói chung. Chương trình đồng thời mang những thông điệp kêu gọi và

thu hút các nhà đầu tư cùng tỉnh Cà Mau khai thác, phát triển có hiệu quả tiềm năng

du lịch nơi vùng đất cực Nam của Tổ quốc.

Tuy nhiên, “Đất và Người Cà Mau” không mang nhiều yếu tố chính luận mà

nghiêng về giải trí, không chỉ phát trên sóng truyền hình mà còn được đăng tải trên

website của Đài và các sở, ngành (Từ năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh

Cà Mau hợp đồng với Đài thực hiện “Đất và Người Cà Mau” dịch ra Tiếng Anh

đăng trên Website của các sở, ngành trong tỉnh.)

Qua khảo sát công tác truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

Cà Mau năm 2019, vấn đề “Kết nối và hợp tác phát triển du lịch” là một trong

những vấn đề được cập nhật nhiều nhất. Cụ thể trong khoảng 100 tin, bài đề cập đến

các chính sách, báo Cà Mau có khoảng 80 tin, bài đề cập đến vấn đề “Kết nối và

hợp tác phát triển du lịch”.

Trong bài ““Cởi trói” du lịch Cà Mau” đăng trên báo Cà Mau Online ngày

13/12/2019 [BB3]. Bài viết ghi nhận buổi toạ đàm “Kết nối và hợp tác phát triển du

lịch” thu hút sự quan tâm của đông đảo các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và gợi

mở 3 vấn đề để cởi trói và giúp du lịch Cà Mau cất cánh, đó là: Học hỏi và vận

dụng kinh nghiệm du lịch; giao thông là huyết mạch du lịch; xây dựng sản phẩm du

lịch đặc trưng. Trong bài viết còn đề cập đến bào phân tích sâu sắc và những gợi mở

tham khảo về tổng quan du lịch, các chính sách thu hút, phát triển du lịch, kinh

nghiệm trong việc kết nối du lịch của chuyên gia Thái Lan, cùng với khẳng định:

“Cà Mau có đầy đủ điều kiện để trở thành một trong những điểm đến hàng dầu của

Việt Nam”.

Có thể thấy, bài viết đã ghi nhận cụ thể những phân tích, đánh giá về thực

trạng du lịch của tỉnh; đồng thời chỉ rõ vấn đề Cà Mau đang vấp phải chính là du

49

lịch theo cách làm tự phát, đơn lẻ và không theo quy hoạch. Do đó, để mở rộng thị

trường du lịch phải truyền thông, phải quảng bá giới thiệu, mà vấn đề này Cà Mau

chưa có sự quan tâm đúng mứ, hoặc là tiến hành chưa bài bản, chưa đúng cách. Bài

viết đã đề xuất, du lịch muốn phát triển nhanh, bền vững phải tìm đúng hai loại đối

tượng: khách hàng chính yếu và khách hàng tiềm năng. Muốn du lịch tốt, phải xây

dựng hạ tầng tốt, nhân sự tốt, dịch vụ và sản phẩm tốt. Thông qua bài viết đã góp

phần giúp các nhà quản lý du lịch, doanh nghiệp du lịch, các ngành chức năng có

liên quan nhìn rõ hơn những ưu, nhược điểm, từ đó có hướng khắc phục, định

hướng và đề ra kế hoạch cụ thể để du lịch Cà Mau phát triển bền vững hơn.

Nhìn chung, trong năm 2019, báo chí Cà Mau đã có sự theo sát tình hình,

diễn biến mới của ngành du lịch, tuyên truyền phổ biến những chủ trương, chính

sách của Đảng và Nhà nước đến với đông đảo quần chúng Nhân dân.

2.4. Hình thức chuyển tải thông điệp truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí Cà Mau

- Các thể loại tác phẩm được chuyển tải

Theo tác giả Đinh Văn Hường trong giáo trình “Các thể loại báo chí thông

tấn”, sau khi phân tích các ý kiến đưa ra kết luận: “Tổng hợp các ý kiến trên có thể

hiểu thể loại báo chí là xã luận, bình luận, phỏng vấn, ghi nhanh, tường thuật, tin,

phóng sự điều tra… được sử dụng phổ biến, rộng rãi trên các loại hình báo chí hiện

nay” [8, tr. 11].

Trong khuôn khổ nghiên cứu của luận văn sẽ đi phân tích xem các bài viết

trên Báo Cà Mau (báo in, báo điện tử) và Đài PT-TH Cà Mau đã sử dụng những

hình thức nghệ thuật trong các thể loại báo chí ra sao để đạt được yêu cầu đề ra với

mỗi chủ đề của bài viết. Các bài về chính sách phát triển du lịch trên Báo Cà Mau

(báo in, báo Cà Mau Online) được truyền tải đến độc giả dưới 3 thể loại chính là tin,

bài phản ánh và phóng sự. Đài PT-TH là thể loại tin tức, phóng sự, phỏng vấn.

Thể loại tin là thể loại báo chí được dùng phổ biến nhất trên báo chí Cà Mau

trong diện khảo sát. Về thể loại tin, đây là một trong những thể loại cơ bản nhất

trong các thể loại báo chí. Đặc điểm nổi bật của tin là nó có nhiệm vụ thông báo

một cách kịp thời nhất về những sự kiện mới nhất, dưới một hình thức ngắn gọn,

50

chặt chẽ nhất. Trong tin không có sự xuất hiện của nhân vật, không có cái tôi của

tác giả, không sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc và bút pháp, giọng điệu

linh hoạt mà sinh động như nhiều thể loại báo chí khác.

Qua khảo sát cho thấy, Báo Cà Mau trung bình có khoảng 50 tin trong tổng

số khoảng 140 tin, bài viết về chính sách phát triển du lịch, chiếm tỷ lệ 35,8 %. Đài

PT-TH Cà Mau có khoảng 50 dạng tin trong tổng số hơn 180 đề tài truyền thông về

chính sách phát triển du lịch, chiếm tỷ lệ 27,8%. Các tin, bài đều có tính cập nhật,

nhanh chóng đưa thông tin về chính sách phát triển du lịch đến với khán - thính giả

của mình cùng thời điểm với Báo Cà Mau.

Phỏng vấn là một dạng bài viết theo dạng phóng viên hỏi và người được

phỏng vấn trả lời (hỏi - đáp). Phỏng vấn là một trong những cách tốt nhất để khai

thác và thể hiện thông tin.

Thể loại phỏng vấn: Theo tác giả Đinh Văn Hường trong giáo trình “Các thể

loại báo chí thông tấn” thì “Phỏng vấn báo chí là một trong những thể loại thuộc

nhóm các thể loại báo chí thông tấn, trong đó trình bày cuộc nói chuyện giữa nhà

báo với một hoặc một nhóm người về vấn đề mà xã hội quan tâm, có ý nghĩa chính

trị - xã hội nhất định, được đăng phát trên các phương tiện thông tin đại chúng” [8,

tr57]. Phỏng vấn có những nét riêng, cách tổ chức tác phẩm riêng.

Trong phạm vi khảo sát, Đài PT-TH Cà Mau là đơn vị thực hiện khá nhiều

về thể loại phỏng vấn về chính sách phát triển du lịch. Với sự xuất hiện của phóng

viên, biên tập viên với người được phỏng vấn đã tạo sức hút với người xem vì vừa

giải quyết được vấn đề người đọc vừa có thông tin chỉ dẫn linh hoạt. Theo đó, thể

loại phỏng được thiết kế, trình bày theo lối truyền thống lồng ghép với phóng sự

truyền hình. Đối tượng phỏng vấn của Đài PT-TH Cà Mau cũng phong phú và đa

dạng ở nhiều cương vị khác nhau… Bài phỏng vấn khá kịp thời giúp cho người xem

hiểu thêm về các chính sách của ngành du lịch. Đối với Báo Cà Mau, trong năm

2019 không thực hiện bài phỏng vấn nào.

Bài phản ánh. Các bài phản ánh trên Báo Cà Mau đều là những bài viết

nghiên cứu, phân tích khá kỹ các chính sách phát triển du lịch, đưa đến cho bạn đọc

những thông tin chính thống, dễ hiểu, có đặt vấn đề, phân tích, lý giải và đưa ra các

51

giải pháp cho vấn đề được nêu. Cụ thể, Báo Cà Mau có đến 70 bài phản ánh trong

số 140 tin, bài viết về chính sách phát triển du lịch, chiếm tỷ lệ 50%. Đài PT-TH Cà

Mau cũng có khoảng hơn 50% bài phản ánh.

Tuy nhiên, các bài viết chỉ phản ánh một cách chung chung. Đó là các vấn đề

về chủ trương, cách làm trong triển khai chính sách phát triển du lịch, các thông tin

chỉ dẫn cũng như cổ động trong công tác du lịch. Về cách đặt tít bài cũng như ngôn

từ cũng khá đơn giản, có khi trùng lặp. Thiếu những bài viết đi đến cùng và bám sát

các vấn đề đặt ra. Rất ít các bài viết có sự logic với nhau thành loạt bài.

Ví dụ, Báo Cà Mau Online ngày 20/4/2019 có bài: “Tháo “nút thắt” du lịch

Hòn Đá Bạc” phản ánh việc di tích lịch sử Hòn Đá Bạc – một trong những khu du

lịch trọng điểm của tỉnh bị xuống cấp trầm trọng. Bài viết nêu rõ phân tích nguyên

nhân của Giám đốc Sở VH,TT&DL tỉnh Cà Mau Trần Hiếu Hùng là do công tác

quản lý, trùng tu chưa đúng với quy mô, lợi thế vốn có của nó. Đơn vị được chuyển

giao là Bộ Công an và Công an tỉnh Cà Mau quản lý khai thác (năm 2014). Từ lúc

này, Hòn Đá Bạc bắt đầu những chuỗi sụt giảm và mất khách du lịch. Trong bài chỉ

ra các phương án “vực dậy” tiềm năng của Huyện uỷ, UBND huyện Trần Văn Thời

và UBND tỉnh đã liên tiếp các công văn gửi Bộ Công an về việc khu di tích chưa

được quan tâm đúng mức về đầu tư, nâng cấp phát triển sản phẩm du lịch…

Có thể thấy, bài viết đã có những dẫn chứng cụ thể về việc đơn vị được

chuyển giao quản lý, khai thác chưa có động thái đầu tư từ khi tiếp nhận đến thời

điểm bài viết phản ánh dẫn đến sự xuống cấp và ảnh hưởng đến quy hoạch, đầu tư

phát triển du lịch của tỉnh. Bài viết làm rõ sự quan tâm của địa phương trong việc nỗ

lực tác động và đề xuất bằng văn bản của tỉnh để được chuyển giao lại cho tỉnh

quản lý và thực hiện các công việc lập quy hoạch, đầu tư phát triển du lịch theo

Nghị quyết số 04-NQ/TU của Tỉnh uỷ và Kế hoạch số 30/KH-UBND của UBND

tỉnh về phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến năm 2020.

Tuy nhiên, bài viết chỉ dừng ở góc độ phản ánh, không đi đến cùng và bám

sát diễn biến vụ việc. Ngay sau đó không lâu đơn vị quản lý, khai thác (Bộ Công an

và Công an tỉnh Cà Mau) đã tiến hành thực hiện các phương án đầu tư, tôn tạo

nhằm vực dậy tiềm năng của khu du lịch Hòn Đá Bạc. Hiện, khu di tích này đang

52

được xây dựng và đã đón khách trở lại. Song, tính từ thời điểm bài viết đăng là

20/4/2019 đến tháng 9/2020, Báo Cà Mau chưa có tin, bài viết phản ánh tiếp nối vụ việc.

- Các chuyên mục, chuyên đề

Không chỉ có các chuyên trang định kỳ về lĩnh vực du lịch. Các báo được

khảo sát còn có các chuyên mục, chuyên đề, trong đó có những chuyên mục,

chuyên đề riêng về du lịch, hoặc chuyên mục chung cho các vấn đề, trong đó có lĩnh

vực du lịch. Tuy nhiên, tựu chung lại các chuyên mục, chuyên đề đã làm cho thông

tin về chính sách phát triển du lịch trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Nhất là các

chuyên mục, chuyên đề được xuất bản định kỳ. Tính định kỳ của báo chí là “quy

ước” của cơ quan báo chí đối với công chúng, tạo thành thói quen đón đọc và đón

xem vào những thời điểm nhất định (giờ phát hành của báo in, thời điểm lên sóng

các chương trình phát thanh, truyền hình). Tính định kỳ còn có ý nghĩa trong việc

quyết định kế hoạch viết bài, tổ chức biên tập, lên trang báo (hoặc xây dựng chương

trình phát sóng), sửa bản tin và phát hành. Đối với báo in, tính định kỳ, tính quen

thuộc vừa là lợi thế vừa là yếu tố gắn kết với độc giả. Khi đọc một tờ báo, đọc giả

sẽ lật giở đến trang báo, chuyên mục quen thuộc mà họ hay đọc, hay quan tâm.

Theo tác giả Đinh Văn Hường trong giáo trình “Tổ chức và hoạt động của

toà soạn” nêu rõ “Hình thức của số báo rất quan trọng. Nó là ấn tượng đầu tiên

trước khi người ta đọc nội dung. Tâm lý bạn đọc thường là lướt qua một lượt số

báo, xem tranh, ảnh, chú thích, đọc các tít đậm, tìm những vấn đề hay, cập nhật, tiếp

theo đó mới dừng lại ở những tin bài cụ thể. Vì vậy, tiêu chí chung về hình thức của

số báo là phải đẹp, sinh động và bắt mắt” [7, tr. 116].

Xét về mặt hình thức, cả hai báo khảo sát đều trình bày và có chuyên đề khá

sinh động, đa dạng các nội dung truyền thông các chính sách phát triển du lịch. Hai

báo đều dành những thời lượng và hình thức thông tin khác nhau về vấn đề truyền

thông các chính sách phát triển du lịch, đáp ứng tốt yêu cầu lý luận cũng như thực

tiễn hoạt động báo chí đặt ra.

Cụ thể, khảo sát kết cấu của Báo Cà Mau như sau (chủ yếu là trang báo Cuối

tuần - thứ Bảy):

Báo Cà Mau (in) có 12 trang (4 màu, 8 trắng đen) có phân bố các trang gồm:

53

- Trang 1 (màu): Các thông tin thời sự nổi bật

- Trang 2: Bàn tròn văn hoá

- Trang 3: Năm tháng không quên

- Trang 4: Văn hoá - Nghệ thuật

- Trang 5: Giới thiệu sách - Văn học

- Trang 6 và 7 (màu): Phóng sự ảnh - Giải trí - Không gian sống - Du lịch

(tuỳ theo nguồn bài viết).

- Trang 8: Đất và người

- Trang 9: Y tế và Sức khoẻ

- Trang 10: Quảng cáo, tổng hợp

- Trang 11: Phóng sự - Ký sự

- Trang 12 (màu): Mọi miền đất nước

Có thể thấy, kết cấu các trang của Báo Cà Mau cũng khá ổn định. Vấn đề du

lịch, trong đó có truyền thông chính sách phát triển du lịch đăng tải khá ổn định tạo

nên khối lượng thông tin khá lớn ở nhiều mặt, nhiều khía cạnh khác nhau mà người

đọc dễ tiếp cận. Ngoài số báo Cuối tuần, các chính sách phát triển du lịch còn được

thông tin trên các trang tin tức, thời sự của các số báo thứ Hai, Tư, Sáu trong tuần

cũng tạo nên khối lượng thông tin chiếm tỷ trọng rất lớn của tờ báo phản ánh về

phát triển du lịch.

Trang Báo Cà Mau Online (http://baocamau.com.vn) được bố trí khoa học

và đẹp mắt với các mục rõ ràng giúp người đọc dễ tìm kiếm. Chuyên mục Du lịch

có 4 chuyên mục nhỏ. Kết cấu bài viết của Báo Cà Mau Online cũng khá ổn định.

Song, chủ yếu là bài từ báo in post lên. Đều có mô-típ bao gồm: tít báo, sapo, và

phần text kèm hình ảnh. Khác với báo in, bài được post lên báo điện tử luôn được

làm nổi bật font chữ to gây chú ý tức thời với người đọc khi trang báo hiện lên.

54

Hình 2.1. Chuyên mục Du lịch trên Báo Cà Mau Online

Cà Mau Tivi (http://video.baocamau.com.vn) của Báo Cà Mau Online có

chương trình Khám phá Cà Mau phát 01 kỳ/ tháng

Hình 2.2. Chương trình Khám phá Cà Mau được phát 01 kỳ/tháng

Theo giáo trình “Tổ chức và hoạt động của toà soạn” thì “định kỳ là sự quy

ước, thoả thuận của báo chí với xã hội, giữa báo chí với công chúng nhằm tạo một

thói quen nề nếp tương đối ổn định cho công chúng để họ đón đọc, nghe, xem

những vấn đề mà mình quan tâm, ưa thích” [7, tr. 64]. Tuy nhiên, tính định kỳ trong

các báo đều không quá cứng nhắc mà có sự linh hoạt theo các vấn đề nóng, hấp dẫn

của các vấn đề liên quan đến điều chỉnh, đổi mới các chính sách phát triển du lịch

55

đều có thể đưa ra các trang khác, đặc biệt là trang nhất tạo ấn tượng hấp dẫn ngay

bạn đọc từ ban đầu khi cầm tờ báo lên.

Năm 2019, Đài PT-TH Cà Mau đã sắp xếp lại các chuyên đề theo hướng tinh

gọn, hợp lý và hiệu quả. Thay đổi cơ bản hình thức thể hiện, khuyến khích phóng

viên xuất hiện tại hiện trường, tại phòng thu và tự thể hiện tác phẩm của mình, bước

đầu cơ bản nâng cao chất lượng các chương trình. Lựa chọn chuyên đề cho phù hợp

với tình hình thực tế; tăng cường phối hợp với các sở, ban, ngành… để có cố vấn

chuyên môn về nội dung nhằm thực hiện chương trình sát thực với cuộc sống.

Với mục đích quảng bá văn hóa, con người vùng đất Cà Mau đến với các

vùng miền khác và trên thế giới, chuyên đề “Đất và Người Cà Mau” phát trên sóng

truyền hình và chuyên đề “Chuyện vùng cuối đất” phát trên sóng phát thanh luôn

được cải tiến nội dung và hình thức thể hiện để tạo được ấn tượng và sự gần gũi về

vùng đất tận cùng cực Nam của Tổ quốc. Thực hiện phụ đề tiếng Anh và tiếng

Khmer chuyên đề “Đất và Người Cà Mau” trên Trang Thông tin điện tử của Đài

nhằm thực hiện tốt yêu cầu thông tin đối ngoại.

Bên cạnh đó, Đài đã phát huy hiệu quả của loại hình phát thanh trực tiếp.

Truyền hình trực tiếp: Năm 2019, đã thực hiện 70 cuộc truyền hình trực tiếp

về các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa- xã hội của tỉnh, trong đó có sự kiện Tuần

Văn hoá - Du lịch Mũi Cà Mau.

Phát thanh trực tiếp: Phối hợp với Văn phòng Điều phối các Chương trình

MTQG tỉnh Cà Mau thực hiện Gameshow phát thanh trực tiếp với tên gọi “Đồng

hành cùng nông thôn mới”, mỗi tháng 01 kỳ, với tổng số 12 kỳ phát sóng.

Bắt kịp xu hướng truyền thông hiện đại, hiện nay, khán - thính giả có thể

xem lại các chương trình trên Đài PT-TH Cà Mau thông qua trang điện tử

http://ctvcamau.vn. Trang điện tử này có thiết kế dễ nhìn, bắt mắt, hầu hết các tin

tức, các chương trình được phát sóng trên kênh truyền hình đều được cập nhật ngay

sau đó trên trang điện tử này để khán - thính giả dễ dàng theo dõi và xem lại khi cần

trên các phương tiện tiện lợi: điện thoại thông minh, máy tính… Tuy nhiên, đối với

chương trình “Đất và Người Cà Mau” tính cập nhật rất chậm, gần như là không có.

Bởi hiện trên trang chỉ mới cập nhật chương trình đến ngày 25/11/2019, và không

đủ số kỳ đã phát sóng trên kênh truyền hình.

56

Hình 2.3. Trang điện tử http://ctvcamau.vn

Trong phạm vi khảo sát, cho thấy, cả hai cơ quan báo chí đều có lợi thế trong

việc tiếp xúc thông tin, văn bản sớm, nhưng thực tế, về hình thức chuyển tải trong

công tác truyền thông phát triển du lịch còn một số hạn chế, cụ thể là có khoảng

50% là bài phản ánh ; 35,8% là tin ; 14,2% còn lại là phóng sự, ký sự, bài phỏng

vấn. Thể hiện rõ qua biểu đồ sau:

14%

36% Tin

Bài 50%

Khác

Biểu đồ 2.3. Các thể loại bài viết về chính sách phát triển du lịch năm 2019 trên các báo khảo sát

57

2.5. Những thành công, hạn chế

2.5.1. Thành công

Thời gian qua, báo chí Cà Mau đã có những cách làm hay, sáng tạo với nhiều

cách thức tuyên truyền trên các loại hình báo chí, truyền hình, đồng thời kết nối với

mạng xã hội để “nối dài” các sản phẩm báo chí đến với xã hội, góp phần thúc đẩy

du lịch phát triển rộng rãi, nhanh chóng, đa dạng, mạnh mẽ và bền vững.

Có thể thấy, công tác truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

Cà Mau được thực hiện khá bài bản, nhưng hiệu quả nhất là trên loại hình báo in

của báo Cà Mau. Ngoài việc đưa ra các giải pháp triển khai của cơ quan quản lý,

các bài viết trên báo in đã thu thập ý kiến các chuyên gia, dư luận xã hội, phân tích

phản biện các vấn đề một cách sâu sắc. Các bài viết thể hiện thái độ phản biện trên

tinh thần xây dựng mặc dù không thiếu phần quyết liệt, kể cả thẳng thắn đưa ra

những yếu kém trong việc triển khai trong từng chính sách cụ thể.

“Đất và Người Cà Mau” là một trong những chuyên đề truyền hình gắn bó

lâu dài với khán giả. Qua phản ánh, giới thiệu của chuyên đề, khán giả thấy được sự

phát triển của ngành du lịch tỉnh nhà kể từ sau khi tái lập tỉnh 01/01/1997. Thời

điểm du lịch còn là ngành non trẻ, sự phát triển của ngành du lịch Cà Mau còn ở

mức thấp, tốc độ tăng trưởng khách du lịch chỉ ở mức 5%/năm, đóng góp cho ngân

sách nhà nước còn nhỏ chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh, doanh thu chủ yếu

từ lưu trú và ăn uống. Hoạt động kinh doanh du lịch của một số đơn vị còn kém

hiệu quả, công tác lữ hành và phát triển các sản phẩm mới chưa được quan tâm.

Được sự quan tâm của các ngành, các cấp, sự nỗ lực của ngành du lịch Cà Mau và

sự tham gia tích cực của doanh nghiệp kinh doanh du lịch. Bên cạnh, sự mở cửa đổi

mới chính sách, cơ chế của nhà nước, ngành du lịch Cà Mau từng bước khẳng định

được vị trí quan trọng trong tiến trình hội nhập, đến nay tạo được những thành tựu

đáng khích lệ, với những chuyển biến rõ rệt về cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng du

lịch, lượng du khách, nguồn nhân lực du lịch, dịch vụ du lịch, doanh thu du lịch,...

Nguyên nhân của những thành công là do thời gian qua, Báo Cà Mau và Đài

PT-TH Cà Mau luôn đẩy mạnh công tác truyền thông về du lịch nói chung, chính

sách phát triển du lịch nói riêng của Cà Mau. Bên cạnh những chuyên đề về du lịch

58

được thực hiện định kỳ nhằm quảng bá các điểm đến, nét đặc trưng trong văn hóa,

ẩm thực,... báo chí Cà Mau còn phối hợp với các doanh nghiệp lữ hành tổ chức các

chuyến khảo sát để thông qua đó cho ra mắt nhiều sản phẩm du lịch mới và mang

tính đặc trưng hấp dẫn du khách. Riêng đối với Đài PT-TH Cà Mau đã có rất nhiều

tin, bài, phóng sự quảng bá du lịch Cà Mau, tuyên truyền về chủ trương, chính sách,

định hướng của Tỉnh Ủy, UBND tỉnh về vai trò của du lịch trong việc phát triển

kinh tế chính trị tỉnh nhà. Đài PT-TH Cà Mau đã xây dựng ban chuyên đề và

chuyên mục du lịch phát sóng định kỳ hàng tuần trên sóng truyền hình và trên trang

truyền hình Cà Mau điện tử.

Báo Cà Mau cũng có bộ phận nhân sự chuyên phụ trách về chuyên mục du

lịch. Chuyên trang du lịch Cà Mau trên báo in được phát hành định kỳ vào các ngày

thứ Bảy hàng tuần. Báo Cà Mau Online và kênh youtube của Báo Cà Mau cũng

phát huy hiệu quả trong công tác tuyên truyền, quảng bá về du lịch Cà Mau khi

thường xuyên có tin bài giới thiệu về du lịch Cà Mau, du lịch các địa phương trong

nước, đưa tin nhanh chóng những sự kiện về du lịch kịp thời đến với bạn đọc.

2.5.2. Hạn chế

Tuy nhiên, công tác truyền thông về du lịch nói chung và chính sách phát

triển du lịch trên báo chí Cà Mau (phạm vi khảo sát) thời gian qua vẫn còn một số

hạn chế.

Xét về vai trò của báo chí với sự hợp tác truyền thông chính sách phát triển

du lịch ở Cà Mau như hiện nay chưa xứng tầm. Bởi hầu hết các tác phẩm, các hoạt

động chỉ dừng lại ở góc độ phản ánh, giới thiệu chứ chưa đảm bảo tính khái quát,

chuyên sâu về hoạch định du lịch trong khi Cà Mau là vùng đất giàu tiềm năng. Các

nhà quản lý du lịch ở Cà Mau cho rằng, vấn đề truyền thông chính sách phát triển

du lịch trên báo chí Cà Mau còn chưa nhiều, thông tin chưa thực sự hấp dẫn, sản

phẩm truyền thông về du lịch chưa đa dạng, sự tương tác với công chúng chưa cao.

Việc đồng hành, hiến kế để phát triển du lịch chưa đạt được như kỳ vọng. [PVS2]

Mặc dù thời gian qua, các cơ quan báo chí, truyền hình Cà Mau đã có những

cách làm hay, sáng tạo với nhiều cách thức tuyên truyền trên các loại hình báo chí,

truyền hình, đồng thời kết nối với mạng xã hội để “nối dài” các sản phẩm báo chí

59

đến với xã hội, góp phần thúc đẩy du lịch phát triển rộng rãi, nhanh chóng, đa dạng,

mạnh mẽ và bền vững. Tuy nhiên báo chí, truyền thông Cà Mau vẫn còn tồn tại

những mặt hạn chế cần cải thiện:

+ Sức hấp dẫn, chất lượng chương trình của báo chí, truyền hình của tỉnh nhà

chưa cao, nên lượt xem của khán giả, đọc giả cũng còn hạn chế; dẫn đến hiệu quả

truyền thông, tuyên truyền chính sách du lịch chưa đến được đông đảo người dân

địa phương;

+ Kinh phí và mức đầu tư cho tin bài còn hạn chế nên dẫn đến chất lượng tin,

bài về du lịch chưa cao, chưa gây được ấn tượng lớn như các đài khác;

+ Máy móc thiết bị đưa tin, công nghệ còn lạc hậu dẫn đến chất lượng nghe

nhìn của tin, bài cũng hạn chế theo. Chất lượng video, nội dung tin bài chưa được

thể hiện hiệu quả, thu hút;

+ Trình độ chuyên môn, kỹ thuật của đội ngũ nhân sự còn hạn chế, do chính

sách đãi ngộ, tiền lương chưa cao chưa thu hút được nhân sự giỏi;

+ Số lượng phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên còn ít nên tin tức thu

thập còn chậm, không nắm bắt hết và không kịp thời đưa tin về những hoạt động

nóng hổi hàng ngày tại khắp các địa phương trong tỉnh, nhất là các hoạt động văn

hóa, du lịch diễn ra hàng ngày;

+ Sản phẩm du lịch Cà Mau còn nghèo nàn, thiếu sản phẩm mới. Điều này

ảnh hưởng đến nội dung về tin bài du lịch. Thông tin quảng bá trùng lắp, nội dung

và chủ đề cũ được lặp lại nhiều lần gây nhàm chán. Các nội dung và chủ đề, sản

phẩm du lịch mới cực kỳ thiếu thốn;

+ Chưa nắm bắt đầy đủ các xu hướng truyền thông, các kênh truyền thông và

công nghệ truyền thông hiện đại, chậm đổi mới, sáng tạo, dẫn đến công tác quảng

bá, truyền thông về du lịch chưa thu hút được khán thính giả, độc giả, chưa khai

thác hết được mạng lưới kênh truyền thông hiện đại theo xu hướng thế giới;

Do hiệu quả quảng bá và tính tương tác đến độc giả, khán thính giả chưa cao

như mong muốn nên các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch địa phương cũng

còn hạn chế sử dụng các phương tiện truyền thông quảng bá địa phương để làm

kênh quảng cáo cho doanh nghiệp và sản phẩm du lịch của công ty, gây thiệt hại về

60

kinh tế cho cơ quan truyền thông, báo đài. Mặt khác cũng làm giảm tính kết nối

giữa doanh nghiệp du lịch và các cơ quan báo đài địa phương [PVS4].

Ngoài ra, báo chí Cà Mau còn hạn chế về độ phủ sóng truyền thông, dẫn đến

số lượng bạn đọc và bạn xem Đài chưa cao, thêm vào đó là giá cho các hạng mục

quảng cáo khá cao, nhất là Đài PT-TH Cà Mau. Điều này tạo khoảng cách giữa các

doanh nghiệp lữ hành với báo chí Cà Mau trong việc kết nối đẩy mạnh quảng cáo

các sản phẩm bán, chương trình ưu đãi nhằm kích cầu du lịch tỉnh nhà [PVS3].

Nếu như đã làm truyền thông du lịch thì cần thiết phải có sự đồng hành, kết

nối giữa truyền thông với hoạt động du lịch của nhà quản lý du lịch và nhà kinh

doanh du lịch. Nghĩa là phải có sự tổ chức, sản xuất chương trình truyền thông, đưa

ra thông điệp truyền thông đặc trưng của địa phương.

Qua khảo sát thực trạng, nhận thấy rõ công tác tuyên truyền về chuyên đề du

lịch trên báo chí Cà Mau hiện tại chưa thể gọi là nổi bật so với các chuyên trang,

chuyên đề khác. Cụ thể là các bài viết, hình ảnh, video trên các loại hình báo chí của

Cà Mau chưa “hot”. Hầu như đó không phải là sản phẩm truyền thông mà đó là sản

phẩm báo chí, mang đậm tính tuyên truyền hơn là công tác truyền thông. Trong khi

du lịch cần truyền thông quảng bá hình ảnh, quảng bá cơ chế, chính sách, quảng bá

nét độc, lạ của địa phương thì các tác phẩm, chương trình trên nhiều loại hình báo

chí lại đi sâu về lĩnh vực phân tích, đánh giá các thực trạng du lịch.

Mặt khác, chính những người làm truyền thông còn mang tính chủ quan,

dùng ý chí cá nhân áp đặt cho công tác truyền thông về đề tài, lĩnh vực mình thực

hiện. Nghĩa là như tự cầm còi, tự đá bóng chứ chưa có sự gắn kết, hợp tác chặt chẽ

với nhà quản lý và nhà kinh doanh du lịch cũng như phản ánh đúng thực trạng, nhu

cầu của du khách. Chưa tạo được sự độc, lạ trong thông điệp truyền thông của riêng

Cà Mau [PVS6].

- Những nguyên nhân khách quan

Báo chí rất quan tâm đến lĩnh vực du lịch. Hầu như tất cả các cơ quan báo

chí từ trung ương đến địa phương đều có chuyên mục, chuyên đề về du lịch.

Theo thống kê sơ bộ, hiện nay mỗi tháng có khoảng hơn 20 - 30 tin, bài về

du lịch trên các trang báo in, điện tử, phát thanh, truyền hình của tỉnh Cà Mau (tính

61

cả Báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau, Báo ảnh Đất Mũi, Tạp chí Văn nghệ). Điều

này dễ hiểu vì du lịch là nhu cầu của tất cả mọi người và được xem là một ngành

công nghiệp đặt biệt - ngành công nghiệp không khói. Hơn nữa, du lịch luôn luôn

đổi mới càng thu hút sự chú ý và trở thành “món ăn tinh thần” của người dân. Và

khi người dân và doanh nghiệp quan tâm thì báo chí phải phục vụ.

Những bài viết, phóng sự về du lịch trên báo chí Cà Mau cũng rất phong phú,

đa dạng. Song, quan điểm, cách đánh giá của những bài báo này khác nhau, thậm

chí có những lúc đối lập nhau. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho ngành du lịch

trong quá trình tiếp thu ý kiến của công luận, cũng như việc chỉ đạo thực hiện

những chủ trương lớn trong du lịch.

Chỉ rõ nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế trong truyền thông chính sách

phát triển du lịch trên báo chí địa phương, nhà báo Nguyễn Quốc Danh, Phó Tổng

biên tập Báo Cà Mau cho rằng, mặc dù đã được các cơ quan ban hành chính sách và

các cơ quan báo chí Cà Mau (cụ thể là Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau) nhận

thức rõ về tầm quan trọng, về vai trò của báo chí trong truyền thông chính sách phát

triển du lịch, nhưng thực tế mức độ tham gia vào quy trình chính sách; thực trạng

tham gia của báo chí vào quy trình chính sách phát triển du lịch chưa thực sự xứng

tầm của vấn đề.

Đối với Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau, nguyên nhân khách quan là

việc phối hợp chưa đồng bộ, chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ của các cơ quan ban

hành chính sách. Có lúc có nơi còn coi nhẹ việc phối hợp này. Cơ chế phối hợp,

cung cấp thông tin cho báo chí chưa thật đầy đủ, hợp lí. Việc cung cấp thông tin

không kịp thời hoặc có những rào cản đối với báo chí đã hạn chế hiệu quả truyền

thông của báo chí trong truyền thông chính sách nói chung, và chính sách phát triển

du lịch nói riêng [PVS1].

Riêng đối với Đài PT-TH Cà Mau, nguyên nhân chủ yếu là việc phối hợp

chưa đồng bộ, chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ của các cơ quan ban hành chính

sách. Mặc dù, từ năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông Cà Mau hợp đồng với

Đài thực hiện “Đất và Người Cà Mau” dịch ra Tiếng Anh đăng trên Website của các

sở, ngành trong tỉnh, tuy nhiên, do sự phối hợp về định hướng tuyên truyền cũng

62

như kinh phí thực hiện giữa Đài PT-TH Cà Mau và Sở Thông tin và Truyền thông,

cũng như với Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch còn nhiều hạn chế nên nội dung,

hình thức đôi lúc chưa hấp dẫn công chúng [PVS7].

- Những nguyên nhân chủ quan

Nguyên nhân chủ quan thuộc về trình độ, kỹ năng của chính đội ngũ phóng

viên, nhà báo và công tác quản lý của các cơ quan báo chí Cà Mau [PVS1].

Thực tế, đội ngũ phóng viên, nhà báo ở hai cơ quan báo chí khảo sát chưa

được đào tạo chuyên ngành truyền thông, chưa được tập huấn về kiến thức, kỹ năng

truyền thông chính sách công, cũng như truyền thông chính sách phát triển du lịch.

Hoạt động của các cơ quan báo chí trong phạm vi khảo sát mang nặng tính

chất tuyên truyền; đối với truyền thống chính sách phát triển du lịch, chủ yếu được

triển khai sau khi ban hành chính sách, tuyên truyền chính sách như những hoạt

động hành chính đơn thuần. Tuy được cho là “truyền thông”, nhưng phương thức

hoạt động chủ yếu là là “tuyên truyền”.

Như vậy, để báo chí mang lại niềm tin lớn hơn, ngành du lịch cũng đạt được

nhiều thành tựu hơn, rõ ràng cả hai bên cần lắng nghe, thấu hiểu và có những điều

chỉnh cần thiết. Trong vai trò giám sát và phản biện của mình, báo chí không chỉ

thông tin mà còn thể hiện chính kiến, quan điểm đối với các vấn đề lớn, những vấn

đề mới của du lịch. Để làm tốt được điều này, các nhà báo phải không ngừng cập

nhật kiến thức mới; nâng cao trình độ chuyên môn, giữ vững đạo đức nghề nghiệp.

Còn những người công tác trong ngành du lịch, nhất là lãnh đạo cấp cao phải

thực sự cầu thị, lắng nghe ý kiến từ nhiều phía; điều quan trọng nhất là chắc lọc

được những ý hay, ý tốt trong các bài báo. Điều này là vô cùng khó khăn vì báo chí

viết về du lịch rất nhiều và rất lắm giọng điệu. Dù vậy, đây là việc cần phải làm, mà

phải làm cho thật tốt.

63

Tiểu kết Chƣơng 2

Trong chương 2, tác giả đã tiến hành khảo sát các bài đăng của Báo Cà Mau

và Đài PT-TH Cà Mau. Qua khảo sát đã giới thiệu, phân tích, đánh giá nội dung các

bài viết về truyền thông chính sách phát triển du lịch năm 2019. Qua các nội dung

khảo sát, phân tích thấy được đặc điểm, cách thức thông tin, nội dung thông tin của

mỗi đơn vị; những điểm chung, những mặt mạnh, mặt chưa mạnh; sự đa dạng, đáp

ứng yêu cầu thông tin ngày càng nhiều của độc giả và khán thính giả hiện nay. Việc

khảo sát, phân tích cũng cho thấy hiệu quả của việc truyền thông, phổ biến chủ

trương chính sách về giáo dục cũng như thông tin phản biện xung quanh quá trình

triển khai nhằm nâng cao chất lượng du lịch.

Đáng chú ý, tác giả khảo sát, giới thiệu sơ bộ và kết cấu các trang của mỗi

đơn vị được khảo sát; hình thức, bố cục thể hiện trong các bài viết thông tin về các

chính sách phát triển du lịch từ cách sắp xếp trang, bố trí chuyên mục; sử dụng các

thể loại bài phản ánh, phỏng vấn… của các báo. Đối với chương trình truyền hình là

quá trình sản xuất có sự đầu tư kỹ càng từ khâu lên ý tưởng kịch bản - ra hiện

trường - hậu kỳ trước khi phát sóng.

Từ kết quả khảo sát sẽ là tiền đề cho việc đánh giá bước đầu về thành công,

hạn chế, nguyên nhân những hạn chế về truyền thông chính sách phát triển du lịch.

Từ đó rút ra một số kinh nghiệm, giải pháp cho nâng cao hiệu quả truyền thông các

chính sách phát triển du lịch trên hệ thống báo chí Cà Mau.

64

Chƣơng 3: GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ VỀ TRUYỀN THÔNG CHÍNH

SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU

3.1. Những vấn đề đặt ra đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí

3.1.1. Những vấn đề chung đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí

Trên cơ sở tiếp nhận một số nghiên cứu và phân tích thực trạng truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí hiện nay, tác giả luận văn nhận diện một

số vấn đề đặt ra sau đây:

Một là, việc xây dựng chính sách phát triển du lịch, công bố chính sách tới

người dân, doanh nghiệp, thực thi như thế nào, liên quan tới công tác truyền thông

chính sách. Trong đó, báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng, vai trò đi đầu và mang

tính đại chúng nhất. Song, thực tế thời gian qua, mặc dù vai trò của báo chí truyền

thông chính sách được coi trọng nhưng vẫn chưa được phát huy đúng mức, chưa

đáp ứng được nhu cầu xã hội cũng như của chính cơ quan ban hành chính sách phát

triển du lịch của Nhà nước.

Hai là, đối với việc nâng cao năng lực nghề nghiệp cho phóng viên, nhà báo,

trong đó có năng lực truyền thông chính sách.

Ba là, việc tổ chức truyền thông chính sách phát triển du lịch của các cơ quan

báo chí: Nhiệm vụ chung của tất cả các cơ quan báo chí là phải tuyên truyền chủ

trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước Việt Nam.

Tất cả các báo, tạp chí, Đài PT-TH đều có các mục, chuyên mục, hoặc

chuyên trang tuyên truyền về chủ trương, chính sách. Đó là các chuyên mục xã

luận, bình luận… để phân tích, tuyên truyền chính sách, trong đó có chính sách phát

triển du lịch. Báo chí cũng là diễn đàn trao đổi ý kiến công khai, thẳng thắn giữa

những người làm chính sách, cơ quan ban hành chính sách với đông đảo người dân,

doanh nghiệp… Đồng thời, báo chí cũng là kênh thông tin rộng lớn, và nhanh nhất,

cung cấp thông tin, kinh nghiệm về xây dựng và thực thi chính sách phát triển du

lịch của các quốc gia, đến với người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong cả nước.

65

Mặt khác, các cơ quan báo chí Việt Nam cũng đã thực hiện tốt vai trò và chức

năng giám sát, phản biện chính sách, thông qua báo chí. Từ việc xây dựng chính sách,

báo chí đã tổ chức lấy ý kiến người dân, chuyên gia, doanh nghiệp… đóng góp ý

kiến, hiến kế cũng như phản biện các dự thảo, trước khi hoàn thiện các văn bản chính

sách. Trên thực tế, nhiều chủ trương, chính sách của Nhà nước, trong đó có chính

sách phát triển du lịch đã được doanh nghiệp, người dân, chuyên gia góp ý phản biện

rộng rãi, tích cực. Nhiều chính sách đi vào thực thi có những bất cập cũng được nhân

dân phản biện thông qua báo chí, đã được Nhà nước điều chỉnh kịp thời.

Bốn là, sự phối hợp giữa cơ quan ban hành chính sách và cơ quan báo chí

truyền thông chính sách phát triển du lịch: Sự phối hợp này nhằm mục đích tuyên

truyền chính sách được thực hiện một cách tích cực và có hiệu quả. Trong quy trình

chính sách, nhiều cơ quan ban hành có sự phối hợp với các cơ quan báo chí, từ việc

công bố dự thảo, tiếp nhận ý kiến của người dân, của chuyên gia, điều chỉnh, bổ

sung đến khi hoàn thiện chính sách, công bố rộng rãi. Mặt khác, khi chính sách đi

vào thực tiễn, các cơ quan báo chí là diễn đàn tập hợp công bố ý kiến của người dân

phản ánh những bất cập, thông qua đó, cơ quan ban hành có căn cứ để điều chỉnh,

bổ sung cho phù hợp.

Công tác quan hệ báo chí của các bộ, ngành, các địa phương được coi là

khâu quan trọng và không thể thiếu trong quy trình chính sách. Các bộ, ngành,

UBND tỉnh, thành phố, đều có bộ phận chịu trách nhiệm quan hệ, cung cấp thông

tin chính thống cho báo chí. Đó là các cơ quan pháp chế, cơ quan phát ngôn, cơ

quan truyền thông, cung cấp thông tin của bộ, ngành, địa phương.

Việc tổ chức các sự kiện báo chí như họp báo, gặp gỡ báo chí, trả lời phỏng

vấn của báo chí thường kỳ hoặc đột xuất, được nhiều bộ, ngành, địa phương tiến

hành nghiêm túc. Điều này đã góp phần giúp báo chí thực hiện tốt việc tuyên

truyền, phổ biến chính sách, giám sát, phản biện chính sách trong quá trình thực thi

chính sách.

3.1.2. Những vấn đề cụ thể đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí Cà Mau

Có thể nói, báo chí Cà Mau đã làm tốt vai trò truyền thông về các chính sách

phát triển du lịch được thể hiện sinh động trên cả Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà

66

Mau. Cả hai báo đều dành số lượng nhất định đăng những bài viết về chính sách

phát triển du lịch. Lượng thông tin đăng trên báo khá đa dạng, không chỉ về chính

sách phát triển du lịch mà cả những vấn đề khác liên quan đến ngành du lịch.

Báo chí Cà Mau là cơ quan ngôn luận của Đảng, là diễn đàn của Nhân dân.

Chính nhờ việc thông tin các vấn đề về du lịch đã tác động giúp người đọc, người

xem hiểu sâu sắc hơn về sự phát triển của ngành, cũng như các chính sách phát triển

du lịch được ban hành. Các báo cũng đã trở thành diễn đàn để công chúng thể hiện

quan điểm của mình liên quan đến phát triển du lịch, thông qua việc phản ánh,

phỏng vấn đưa các ý kiến đa chiều trong dư luận xã hội. Điều đó giúp cho các báo

gần gũi với công chúng, phát huy hiệu quả về mặt nội dung thông tin cao hơn.

Về hình thức thể hiện cũng phong phú và đa dạng với nhiều thể loại bài viết

khác nhau, nhiều hình thức thể hiện khác nhau. Không chỉ xây dựng các chuyên

mục, chuyên đề du lịch, các nội dung về chính sách phát triển du lịch cũng thu hút

sự quan tâm của công chúng. Các báo còn đưa ra trang nhất (Báo Cà Mau) với cách

trình bày, thể hiện hấp dẫn những đề tài nóng; Đài PT-TH cũng đã ưu tiên giới thiệu

những tin chính về du lịch trong các chương trình thời sự “giờ vàng”.

Cụ thể, để góp phần nâng cao chất lượng nội dung, hình thức tờ báo, Báo Cà

Mau quan tâm chỉ đạo đổi mới từ khâu Phóng viên thực hiện tác phẩm báo chí;

công tác biên tập; đổi mới cách đặt tít, viết sa-pô; xử lý hình ảnh; dàn trang… đến

kỹ thuật trình bày. Từ năm 2015-2020, Báo Cà Mau đã 2 lần sắp xếp, bố trí lại các

chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề gắn với đổi mới phong cách, kỹ thuật trình

bày báo theo hướng hiện đại.

Công tác ứng dụng khoa học-kỹ thuật để nâng cao chất lượng nội dung, hình

thức tờ báo, đặc biệt là rút ngắn thời gian xuất bản được Báo Cà Mau quan tâm.

Hầu hết cán bộ, phóng viên, biên tập viên đều được trang bị và tự trang bị phương

tiện tác nghiệp. Mô hình Toà soạn Điện tử tiếp tục phát huy hiệu quả quản lý, điều

hành hoạt động nghiệp vụ xuất bản báo; đảm bảo công tác biên tập và phê duyệt các

số báo mọi lúc, mọi nơi. Bên cạnh đó, Báo Cà Mau chỉ đạo các phòng trực thuộc sử

dụng mạng VIC trong hoạt động trao đổi thông tin, vừa đảm bảo tính kịp thời, tiết

67

kiệm chi phí in, photo tài liệu; vừa góp phần ứng dụng công nghệ thông tin trong

công tác cải cách hành chính.

Bên cạnh sự khẳng định thành công của tờ báo in, Báo Cà Mau xác định loại

hình báo chí truyền thông đa phương tiện là xu thế phát triển tất yếu trong giai đoạn

hiện nay và tương lai. Từ đó, Báo Cà Mau xây dựng Phương án nâng cấp Tờ Thông

tin Điện tử Báo Cà Mau lên thành Báo Cà Mau Điện tử. Đồng thời, tranh thủ sự

quan tâm của Thường trực Tỉnh uỷ, UBND tỉnh chỉ đạo về mặt chủ trương; sự hỗ

trợ ngân sách đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị; chuẩn bị nguồn nhân lực

để thành lập Phòng Báo Điện tử. Kết quả, vào ngày 01 tháng 11 năm 2016 Báo Cà

Mau chính thức vận hành Báo Cà Mau Điện tử độc lập. Đặc biệt, vào ngày 27 tháng 2

năm 2017, Báo Cà Mau Điện tử chính thức phát bản tin Truyền hình Điện tử đầu tiên.

Báo Cà Mau Điện tử có giao diện đẹp, cập nhật thông tin kịp thời, chính xác

về tình hình thời sự trong nước, trong tỉnh. Riêng Truyền hình Điện tử, thời điểm

tháng 3 năm 2017 chỉ phát 4 bản tin truyền hình/tháng (tương đương 60 phút) thì

đến nay, mỗi tháng Báo Cà Mau Điện tử thực hiện trên 20 chuyên đề, chuyên mục,

bản tin…với thời lượng hơn 200 phút. Đặc biệt, Báo Cà Mau Điện tử đã phát thử

nghiệm thành công chương trình truyền hình trực tiếp các sự kiện lớn của tỉnh, như

kỳ họp HĐND tỉnh, họp mặt đêm giao thừa mừng Đảng mừng Xuân… Hiện tại,

Báo Cà Mau Điện tử có trên 93 triệu lượt truy cập và trở thành kênh đối thoại thông

tin của tỉnh Cà Mau. Theo thống kê tính đến ngày 25/12/2019, công tác xuất bản

ước đạt: Báo xuân Kỷ Hợi 2019: 1 kỳ, số lượng 11.360 cuốn; Báo tuần: 4 kỳ/tuần

xuất bản 203 kỳ, số lượng 708.937 tờ, với 8.507.244 trang.

Công tác cải tiến nâng cao chất lượng chương trình của Đài PT-TH Cà Mau

cũng đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Năm 2019, Đài PT- TH Cà Mau đã đổi mới

7,91% khung chương trình so với năm 2018. Quản lý, khai thác có hiệu quả các

trang thiết bị hiện có, chuyển đổi phương thức sản xuất chương trình từ tiêu chuẩn

SD sang tiêu chuẩn HD góp phần nâng cao mạnh mẽ hiệu quả công tác tuyên

truyền. Đổi mới tư duy và phương pháp sáng tạo tác phẩm, thực hiện đồng bộ các

giải pháp cải tiến nội dung, khai thác ứng dụng thiết bị kỹ thuật và luôn thay đổi

hình thức thể hiện chương trình.

68

Các bản tin thời sự trên sóng Phát thanh và Truyền hình: Thay đổi, sắp xếp

thời lượng phù hợp với nhu cầu thực tế như thay đổi bản tin “Cà Mau ngày mới”

thành “Chuyển động ngày mới”. Đổi mới Format các chương trình thời sự theo

hướng năng động với tính tương tác cao, xây dựng kết cấu các chương trình thời

sự, công tác biên tập, trong đó phần nội dung bao gồm các tin tức thời sự chính trị,

các phóng sự ngắn phản ánh đa chiều về các lĩnh vực của đời sống xã hội, các sự

kiện chính trị được cập nhật, đăng tải kịp thời trong các bản tin hàng ngày; liên kết

mở rộng phạm vi thông tin, cập nhật những thông tin nóng của khu vực đồng bằng

sông Cửu Long.

Đáng chú ý là trong các chương trình thời sự đã có nhiều tin, phóng sự ngắn,

phóng sự chuyên sâu, nhiều kỳ đề cập đến những vấn đề nóng của cuộc sống được

dư luận quan tâm. Mở mới mục “Bình luận và Sự kiện” trong chương trình thời sự

nhằm cập nhật, phân tích sâu những vấn đề nóng, những vấn đề đang được dư luận

quan tâm và gắn với đời sống dân sinh của người dân địa phương. Thường xuyên cập

nhật thông tin trong các bản tin dự báo thời tiết, bản tin thị trường, bản tin thể thao.

Ngoài ra, Đài PT-TH Cà Mau cũng đã gửi nhiều tin, bài cộng tác trên sóng

Truyền hình quốc gia và khu vực. Từ những chương trình cộng tác này, đã phản

ánh đậm nét các sự kiện thời sự chính trị quan trọng của tỉnh. Đồng thời thông tin

khá toàn diện về mọi mặt đời sống của người dân Cà Mau cũng như giới thiệu được

những con người mới, mô hình mới, nhân tố mới ở một vùng đất xa xôi đến với

đồng bào cả nước và được dư luận xã hội quan tâm đón nhận.

Các chuyên đề, chuyên mục trên sóng Phát thanh và Truyền hình. Năm

2019, Đài PT-TH Cà Mau đã sắp xếp lại các chuyên đề theo hướng tinh gọn, hợp lý

và hiệu quả. Thay đổi cơ bản hình thức thể hiện, khuyến khích phóng viên xuất hiện

tại hiện trường, tại phòng thu và tự thể hiện tác phẩm của mình, bước đầu cơ bản

nâng cao chất lượng các chương trình. Lựa chọn chuyên đề cho phù hợp với tình

hình thực tế; tăng cường phối hợp với các sở, ban, ngành, viện, trường… để có cố

vấn chuyên môn về nội dung nhằm thực hiện chương trình sát thực với cuộc sống.

Duy trì hiệu quả chuyên đề “Diễn đàn văn hóa giao thông” trên sóng phát thanh.

Bên cạnh đó, Trang địa phương có kế hoạch đặt hàng các Đài truyền thanh huyện,

69

thành phố Cà Mau thực hiện theo nội dung kế hoạch đề ra. Nhờ sự chủ động đó mà

chất lượng Trang địa phương được nâng lên và nội dung phù hợp với tính chủ lưu

thời sự.

Với mục đích quảng bá văn hóa, con người vùng đất Cà Mau đến với các

vùng miền khác và trên thế giới, chuyên đề “Đất và Người Cà Mau” phát trên sóng

truyền hình và chuyên đề “Chuyện vùng cuối đất” phát trên sóng phát thanh luôn

được cải tiến nội dung và hình thức thể hiện để tạo được ấn tượng và sự gần gũi về

vùng đất tận cùng cực Nam của Tổ quốc. Thực hiện phụ đề tiếng Anh và tiếng

Khmer chuyên đề “Cà Mau đất và người” trên Trang Thông tin điện tử của Đài

nhằm thực hiện tốt yêu cầu thông tin đối ngoại.

Ngoài ra, Đài PT-TH Cà Mau còn sản xuất 52 chương trình tiếng Khmer,

thời lượng mỗi chương trình 50 phút gửi phát trên sóng Đài Truyền hình Việt Nam.

Cộng tác Tạp chí Truyền hình với VTV5 12 chương trình, thời lượng mỗi chương

trình 30 phút.

Bên cạnh đó, Đài đã phát huy hiệu quả của loại hình phát thanh và truyền

hình trực tiếp.

Hơn nữa, các chuyên mục, chuyên đề còn phân tích, bình luận dưới nhiều

góc nhìn khác nhau. Không chỉ phản ánh đơn thuần mà các tác phẩm báo chí còn được

thể hiện dưới dạng phỏng vấn nhà quản lý, phỏng vấn chuyên gia giải đáp những thắc

mắc, băn khoăn trong dư luận xã hội liên quan đến những vấn đề về du lịch.

Bên cạnh việc chú trọng đầu tư nâng cao nội dung, hình thức , tăng cường

công tác quảng bá phát hành, hoạt động xã hội từ thiện là một trong nhiệm vụ quan

trọng nhằm nâng cao hiệu quả báo chí giúp cho hình ảnh của các báo thân thiện, gần

gũi hơn.

Cụ thể, Báo Cà Mau vận động các nhà tài trợ 70 triệu đồng cho cuộc thi

“Thầy và trò cùng vượt khó”; Vận động mạnh thường quân trao học bổng “Lá

Xanh” hơn 50 triệu đồng; vận động tặng xe đạp, tập năm học mới…

Đài PT-TH Cà Mau phối hợp với các cơ quan, tổ chức đoàn thể thực hiện

nhiều chương trình hoạt động xã hội – từ thiện, những đối tượng có hoàn cảnh khó

khăn; tiếp tục phối hợp với Công ty TNHH Quảng cáo Nhất thực hiện Chương trình

70

“Khát vọng sống”; thực hiện chương trình “Chắp cánh ước mơ” hỗ trợ các em học

sinh có hoàn cảnh khó khăn; chương trình “Sống yêu thương” cho người nghèo;

chương trình Gameshow trực tiếp phát thanh “Đồng hành cùng nông thôn mới” hỗ

trợ các hoàn cảnh khó khăn.

Mặc dù nội dung khi thông tin về hoạt động du lịch, báo chí Cà Mau thực

hiện tốt việc truyền thông các chủ trương của Đảng, Nhà nước, của ngành một cách

đầy đủ, kịp thời nhưng phản hồi từ phía doanh nghiệp, các khu, điểm du lịch, các hộ

làm du lịch cộng đồng về những chủ trương đó thì các báo chưa làm tốt. Như việc ai

cũng biết và được nhắc đến là Cà Mau có tiềm năng du lịch lớn, có vị thế và thế

mạnh phát triển du lịch. Cà Mau cũng đã có nhiều cơ chế, chính sách “mở”, có cả

quy hoạch tổng thể với tầm nhìn xa, song, việc đầu tư cho du lịch đã xứng tầm

chưa, nguồn nhân lực ra sao, rồi thì việc phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng

đồng vẫn còn những điểm nghẽn. Như vậy có thể thấy rằng không phải có chủ

trương, chính sách từ phía cơ quan quản lý là đủ vận hành theo hoạch định. Hơn ai

hết, báo chí Cà Mau cần kịp thời bám sát và trở thành diễn đàn thật sự để tháo

những nút thắt này.

Thực tế, báo chí Cà Mau hiện nay chưa thực sự thực hiện tốt vai trò diễn đàn

rộng rãi của bạn đọc về những vấn đề bạn đọc quan tâm. Cụ thể trong số 12 trang

báo của Báo Cà Mau, mục Diễn đàn Nhân dân chiếm tỷ lệ không đến 1 trang, và chỉ

có trên hai số báo thứ Hai và thứ Tư; số báo Cuối tuần (thứ Bảy) có nhiều chuyên

trang, chuyên mục về Du lịch nhưng không có trang diễn đàn này. Đối với Đài PT-

TH Cà Mau thì có Hộp thư Công dân, mỗi tháng chỉ 2 kỳ, 15 phút/kỳ. Tuy nhiên

hầu như xuất hiện các ý kiến liên quan đến vấn đề chính sách du lịch; các vấn đề

khác cũng chỉ dừng lại ở việc phản ánh chung chung, hoặc chỉ là trả lời thư bạn đọc

mà chưa khai thác hiệu quả để đi đến tận cùng sự việc.

Năm qua, thực hiện tốt nhiệm vụ là nhịp cầu nối giữa khán – thính giả và cơ

quan chức năng trong công tác pháp luật. Đài phối hợp với các cơ quan chức năng

thực hiện tốt việc tiếp nhận và trả lời thư của công dân. Tạo niềm tin của quần

chúng Nhân dân đối với pháp luật. Năm 2019, Bộ phận tiếp công dân đã tiếp nhận

1.130 lượt đơn, thư yêu cầu. Qua đó trả lời trực tiếp và trên sóng 962 trường hợp.

71

Chuyển đến các ngành chức năng 88 đơn, thư. Nhận và phúc đáp 72 đơn, thư, số

còn lại tiếp tục nghiên cứu hướng dẫn và trả lời. Xác minh thực tế 04 trường hợp.

Qua đó, Đài đã chuyển tải đến bạn xem và nghe đài một lượng thông tin về

pháp luật, giúp cho người dân hiểu và thực hiện đúng theo quy định của pháp luật;

giảm tình trạng khiếu kiện vượt cấp, khiếu kiện kéo dài trong nội bộ Nhân dân.

Giúp các cơ quan chức năng cập nhật những thông tin, những văn bản pháp quy

mới, những sự vụ liên quan đến thẩm quyền giải quyết của đơn vị, của ngành để

nhanh chóng đưa ra kết quả giải quyết kịp thời, chính xác.

Điều này cho thấy, các diễn đàn mở ra nhưng chưa thu hút được nhiều bạn

đọc, bạn viết tham gia. Chất lượng bài viết thường mang tính phản ánh chung

chung, ít xuất hiện các giải pháp, đề xuất hay sáng kiến đóng góp cho ngành du lịch.

Tuy nhiên, do hạn chế về công tác quản lý, tổ chức nội dung và định hướng chưa tốt

nên số bài viết có chất lượng và thông tin không nhiều, bên cạnh, do trình độ và sự

hiểu biết của người viết chưa đưa ra được lập luận, lý lẽ thuyết phục nên giảm tác

dụng định hướng dư luận của các diễn đàn.

Ngoài ra còn có nhược điểm về thể loại thể hiện của báo chí hiện nay. Hiện

thể loại chủ yếu được dùng vẫn là tin, bài, phản ánh, tường thuật, phỏng vấn và ghi

chép. Các thể loại khác như phóng sự điều tra, bình luận, xã luận, tiểu phẩm… xuất

hiện chưa nhiều. Việc sử dụng đan xen hệ thống các thể loại trên mỗi số báo chưa

chủ động, thiếu sáng tạo.

Về hình thức: Chưa tận dụng được những lợi thế của công nghệ in ấn, phát

sóng và thiết kế báo chí hiện đại. Cụ thể, Báo Cà Mau in ấn chưa chất lượng màu

sắc, hình ảnh và chất liệu giấy in; vẫn còn nặng nề về con chữ, ngôn ngữ học thuật

khô khan và rất ít ảnh minh hoạ (chưa kể ảnh minh hoạ chưa chất lượng). Đối với

Báo Cà Mau Online thì hạn chế lớn nhất vẫn là “bản sao” của báo in, chưa có sự “tự

chủ” về tin, bài; Cà Mau Tivi thì thời lượng còn dài lê thê, các chương trình sản

xuất chủ yếu là ký hợp đồng hợp tác, nội dung khô khan (Bản tin Cải cách thủ tục

hành chính; Bản tin Bảo hiểm xã hội…) Đài PT-TH Cà Mau độ phủ sóng chưa rộng

khắp, chất lượng hình ảnh chưa đẹp, các chương trình chưa có sức sáng tạo, đổi

72

mới, chưa ứng dụng tốt công nghệ trong quy trình sản xuất dẫn đến giảm sức hút,

đôi khi gây nhàm chán.

Đối với lĩnh vực du lịch, ảnh báo chí được thể hiện ở nhiều thể tài: ảnh tin,

ảnh tường thuật, phóng sự ảnh, ảnh bình luận, ảnh minh hoạ, ảnh nghệ thuật… Các

video clip, phóng sự truyền hình cũng cần có kỹ thuật quay, dựng, đạo diễn, hậu

kỳ… có như thế mới tăng được sức hút đối với công chúng, nhất là đối với khách

du lịch. Tuy nhiên, phải nhìn nhận lượng thông tin và chất lượng của ảnh, và hình

ảnh chưa cao. Cụ thể ở trang Phóng sự ảnh của Báo Cà Mau hầu như chỉ là chùm

ảnh được ghép nhặt từ một sự kiện, sự việc được phản ánh, chưa đúng chất là phóng

sự ảnh thực sự. Ở chương trình “Đất và Người Cà Mau” của Đài PT-TH Cà Mau

còn hạn chế ở những góc quay chưa đẹp, chưa xử lý tốt ở khâu hậu kỳ (hình ảnh,

âm thanh, nhạc nền...)

Về hiệu quả truyền thông: Do hạn chế về mặt nội dung, những hạn chế về

hình thức chuyển tải nội dung nên hiệu quả truyền thống của chính sách phát triển

du lịch chưa đạt được như mong đợi. Mặc dù Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau

đã có những cách làm hay, sáng tạo với nhiều cách thức tuyên truyền trên các loại

hình báo chí, truyền hình, đồng thời kết nối với mạng xã hội để “nối dài” các sản

phẩm báo chí đến với xã hội, góp phần thúc đẩy du lịch phát triển rộng rãi, nhanh

chóng, đa dạng, mạnh mẽ và bền vững.

3.2. Giải pháp về vấn đề truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo

chí Cà Mau hiện nay

Để nâng cao hiệu quả truyền thông về chính sách phát triển du lịch trong thời

gian tới, trước hết các cơ quan tham mưu của tỉnh nhất là trung tâm xúc tiến du lịch,

ngành quản lý du lịch cần có những quan tâm, đầu tư đúng mức đến lĩnh vực truyền

thông, xem đây là một kênh quảng bá để giới thiệu tiềm năng, kêu gọi hợp tác đầu

tư phát triển du lịch.

Bên cạnh đó, thì cơ quan chủ quản, ngành du lịch cần có một chương trình

phối hợp với cơ quan truyền thông rõ ràng và có sự “chăm sóc” thỏa đáng, liên tục

để làm sao đưa được những chỉ số, những thông tin, chính sách hấp dẫn nhất, vượt

trội, một cách cụ thể, minh bạch về du lịch của tỉnh để các nhà đầu tư, các công ty,

73

tập đoàn chuyên làm du lịch có cơ hội tìm kiếm hợp tác, có cảm hứng để đầu tư vào

du lịch Cà Mau [PVS1].

Ngoài ra rất cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý Nhà nước về du

lịch, doanh nghiệp và cơ quan báo chí để không chỉ góp phần hiệu quả trong truyền

thông chính sách phát triển du lịch địa phương mà còn mở rộng phạm vi tương tác

với các địa phương khác.

Về phía cơ quan quản lý Nhà nước về du lịch phải chủ động cung cấp đầy đủ

thông tin về chủ trương, chỉ đạo, các hoạt động trong lĩnh vực du lịch… đến cơ

quan báo chí; đưa ra chiến lược truyền thông dài hạn, trung hạn; đồng thời có thể

thúc đẩy công tác phối hợp với báo chí thông qua các hoạt động như: phối hợp tổ

chức lễ hội, sự kiện, hội chợ triển lãm…; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các

chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề về du lịch trên báo chí.

Đối với các cơ quan báo chí, cụ thể là Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau

cần ứng dụng nhiều hơn truyền thông đa phương tiện để thu hút bạn đọc, bạn xem

đài. Ngoài ra, các báo cần đa dạng góc nhìn bài viết, tránh lối mòn trong khai thác

đề tài, tạo ra điểm mới về truyền thông chính sách phát triển du lịch. Các báo cần

khai thác hết tiềm năng, và năng lực của đội ngũ nhân viên, tập trung nhiều hơn vào

các vấn đề về truyền thông.

Cách thức tổ chức thông tin của các báo cần có sự đổi mới, sắp xếp lại để đạt

được hiệu quả trong truyền thông các chính sách và đáp ứng được nhu cầu thông tin

của bạn đọc, bạn xem đài. Thực tế thời gian qua, mặc dù các báo đã có nỗ lực trong

tổ chức và cách thức thông tin, nhưng chưa hấp dẫn, các bài viết chỉ dừng ở việc

phản ánh, chưa phân tích sâu, kỹ, chưa đáp ứng nhu cầu hiểu sâu vấn đề.

Cần kích thích bình luận trong mỗi bài báo. Hiện nay, sự tương tác của Báo

Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau chỉ mới bước đầu tạo nên hiệu ứng với bạn đọc

thông qua kênh Youtube và Fanpage của Báo và Đài. Mặc dù, trên Báo Cà Mau

Online có phần bình luận ở cuối bài đăng, tuy nhiên, do không có nhân lực nên đến

thời điểm hiện tại, Báo Cà Mau chưa tạo được tương tác với độc giả.

Trong hoạt động báo chí, phóng viên là người trực tiếp thực hiện bài viết.

Các cơ quan báo chí cần phải đào tạo đội ngũ phóng viên bài bản, có chuyên môn

74

tốt, nắm vững chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước. Đồng thời,

phải xây dựng đội ngũ cộng tác viên, bởi đây là lực lượng tạo nên sự khác biệt về

hiệu quả truyền thông chính sách du lịch.

Bên cạnh việc đẩy mạnh truyền thông và thể hiện được vai trò của mình

trong việc góp phần phát triển du lịch, báo chí Cà Mau vẫn còn một số mặt hạn chế.

Để ngày càng đạt hiệu quả hơn về công tác truyền thông, báo chí Cà Mau cần:

+ Một là, mạnh mẽ hơn nữa trong việc truyền thông phát triển du lịch cũng

như đẩy mạnh quảng bá các điểm đến, sức hấp dẫn của di tích, văn hóa, ẩm thực địa

phương; việc đưa ra những thông điệp đúng đắn sẽ có tác động lớn trong việc thu

hút khách du lịch đặt chân đến Việt Nam nói chung, Cà Mau nói riêng cũng như có

ý thức trong việc giữ gìn văn hóa Việt.

+ Hai là, hướng dẫn truyền tải thông điệp đến các chủ thể của điểm đến du

lịch di sản, bao gồm cơ quan quản lý nhà nước về du lịch, các doanh nghiệp du lịch,

hướng dẫn viên du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch và các cộng đồng, cá nhân tham gia

trực tiếp hoặc gián tiếp phục vụ khách du lịch.

+ Ba là, cùng với các doanh nghiệp du lịch địa phương tổ chức sự kiện xúc

tiến như các đoàn Fam/Press Trip, chương trình phát động thị trường, chương trình

quan hệ công chúng giới thiệu điểm đến.

+ Bốn là, đổi mới chính sách giá và hướng đến việc phối hợp hỗ trợ các

doanh nghiệp lữ hành truyền thông đưa khách đến địa phương nhiều hơn.

+ Năm là, nâng cao tính phản biện, tranh luận của báo chí nhằm đóng góp

vào quyết định của chính quyền của các địa phương trong việc đầu tư, xúc tiến, tôn

tạo các điểm đến tại địa phương, để du lịch Cà Mau không chỉ là du lịch “một đêm”

mà phải có các sản phẩm níu chân du khách lưu trú nhiều ngày [PVS3].

Hơn hết, báo chí Cà Mau cần trở thành thành viên của Ban chỉ đạo phát triển

du lịch của địa phương, đây sẽ là động lực chính để đẩy mạnh hoạt động truyền

thông chính sách phát triển du lịch. Bởi khi đó, các cơ quan báo chí sẽ chủ động

thực hiện các giải pháp, ưu tiên số lượng tin, bài, các chủ đề, chuyên trang, chuyên

mục theo dòng sự kiện của ngành du lịch.

Đáng lưu ý, trong thời đại công nghệ thông tin như hiện nay, những thông tin

75

quan trọng về du lịch đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng được

xem như một kênh chính thức để nắm bắt của các nhà quản lý, doanh nghiệp, người

dân và du khách. Do đó, các cơ quan báo chí cần có chiến lược, định hướng rõ ràng,

hài hoà giữa hai loại hình báo in và báo điện tử; song song đó, các cơ quan báo chí

đầu tư mạnh hơn cho việc cập nhật tin, bài trên các kênh mạng xã hội như youtube,

facebook của báo, bởi đây là kênh tuyên truyền hiệu quả, tiếp thu được ý kiến, tương

tác của bạn đọc, tuy nhiên các báo cần có sự kiểm duyệt và kiểm soát bình luận.

Hiện nay, báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau đều có ứng dụng đọc báo trên

App Store, CH Play, vậy nên, các báo cần hướng đến phát triển và nâng cao chất

lượng các chương trình thu phát trực tiếp các sự kiện; thông tin phải nhanh, gọn,

hình ảnh, video clip phải đẹp, chất lượng, phù hợp với xu hướng phát triển của báo

chí hiện đại. Việc phát triển bản tiếng Anh cho các báo là một hình thức truyền

thông đối ngoại, thu hút độc giả là người nước ngoài, từ đó thu hút tham quan, đầu

tư, phát triển du lịch địa phương hiệu quả hơn.

Ngoài ra, để công tác truyền thông chính sách du lịch ở Cà Mau đáp ứng kịp

nhu cầu thì rất cần quan tâm giải quyết một số vấn đề như:

Thứ nhất, cần đầu tư thiết bị đảm bảo công tác truyền thông đồng bộ, chú

trọng quảng bá, khai thác các loại hình du lịch sinh thái biển - đảo độc đáo của tỉnh.

Thứ hai, truyền thông sâu, tần suất dày về đầu tư kết cấu hạ tầng đến các

khu, điểm du lịch của địa phương, tạo điều kiện thuận lợi thu hút các thành phần

kinh tế đầu tư khai thác phát triển đa dạng sản phẩm du lịch.

Thứ ba, đẩy mạnh truyền thông các chiến lược của tỉnh, của ngành trong chủ

động liên kết với các thành phố lớn, các tỉnh trong vùng và khu vực để xây dựng cơ

chế hợp tác phát triển du lịch.

Thứ tư, truyền thông về du lịch phải gắn với nhu cầu xây dựng mới và nâng

cấp hệ thống nhà hàng, khách sạn; cải tiến chất lượng dịch vụ du lịch, nâng cao

nhận thức xã hội về du lịch, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch đáp ứng

yêu cầu phát triển của du lịch trong thời kỳ mới.

Năm là, nhất thiết truyền thông phải làm nổi bật vùng biển Cà Mau có vị trí chiến

lược quan trọng kết nối để khai thác kinh tế biển nói chung và kinh tế du lịch nói riêng.

76

Hơn hết, truyền thông chính sách phát triển du lịch phải lấy công chúng làm

trung tâm không chỉ hướng tới bảo đảm “quyền được biết”, “quyền được bàn” để

công chúng có thể tham gia thảo luận lựa chọn chính sách và phản hồi chính sách

một cách đầy đủ. Truyền thông chính sách phải phù hợp trình độ, nhu cầu tiếp nhận

của công chúng để họ tiếp nhận được những thông điệp truyền thông, từ đó chính

sách sẽ đi vào cuộc sống. Đồng thời, phải lựa chọn chính xác các kênh truyền tải

thông điệp truyền thông phù hợp với nhu cầu tiếp nhận và trình độ nhận thức của

từng nhóm công chúng. Có như vậy chu trình truyền thông chính sách mới phát huy

hiệu quả.

3.3. Một số khuyến nghị

3.3.1. Nhận thức tầm quan trọng của truyền thông chính sách phát triển du lịch

trên báo chí

Có thể khẳng định, báo chí, truyền thông có vai trò rất quan trọng trong việc

tuyên truyền bảo vệ di sản và phát triển du lịch bền vững, tăng cường giao lưu văn

hoá, quảng bá và nâng cao hình ảnh đất nước. Báo chí, truyền thông còn có vai trò

to lớn trong việc nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi; nhằm tăng lượng khách và

doanh thu; đồng thời, tăng cường hiểu biết về tình hình trong và ngoài nước, nhất là

du lịch.

Cũng giống như vai trò trong phát triển du lịch ở Việt Nam, báo chí, truyền

thông cũng có vai trò hết sức to lớn trong hoạt động phát triển du lịch Cà Mau. Báo

chí, truyền thông là phương tiện hữu ích, là kênh quảng bá nhanh nhất, hiệu quả

nhất, tiếng nói mạnh mẽ nhất trong công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch, tạo

niềm tin và sự thu hút mạnh mẽ du khách khắp mọi nơi [PVS4].

Như đã phân tích, thì du lịch Cà Mau hiện nay rất cần sự vào cuộc quyết liệt,

phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành; cần tăng cường xúc tiến quảng bá hình

ảnh và mời gọi đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch, hạ tầng giao thông; tạo ra

nhiều sản phẩm du lịch đa dạng, độc đáo.

Bởi lẽ, Cà Mau là tỉnh nằm trong hành lang phát triển kinh tế phía Nam của

chương trình hợp tác phát triển tiểu vùng Mê- Kông mở rộng nên có điều kiện thuận

lợi trong giao lưu phát triển kinh tế với các nước Đông Nam Á cũng như hợp tác,

hội nhập.

77

Khu vực trọng điểm này sở hữu 4 sân bay gồm: Cần Thơ, Phú Quốc, Cà

Mau, Rạch Giá; trong đó, có 2 sân bay quốc tế. Nếu liên kết được tour du lịch của

du khách quốc tế đến Phú Quốc, Cần Thơ kết nối tới Cà Mau sẽ thu hút nhiều khách

du lịch quốc tế hàng năm.

Thời gian qua, tỉnh Cà Mau đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng giao thông

đường bộ cơ bản thông suốt, đảm bảo tính kết nối, đồng bộ đến các điểm du lịch

chính như: Đất Mũi, Khai Long, Hòn Đá Bạc, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, Vườn

Quốc gia U Minh Hạ. Cùng với việc đầu tư xây dựng hoàn thành tuyến đường Hồ

Chí Minh về đến Đất Mũi và tuyến đường Hành lang ven biển phía Nam đã góp phần

quan trọng cho việc phát triển các tuyến du lịch nội tỉnh, liên tỉnh, quốc tế [PVS2].

Tuy vậy, xét về vai trò của báo chí với sự hợp tác truyền thông chính sách

phát triển du lịch ở Cà Mau như hiện nay chưa xứng tầm. Dù các báo, đài trong tỉnh

đã tổ chức chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề định kỳ về du lịch, quảng bá hình

ảnh, vùng đất, con người.

Hầu hết các tác phẩm, các hoạt động chỉ dừng lại ở góc độ phản ánh, giới

thiệu chứ chưa đảm bảo tính khái quát, chuyên sâu về hoạt định du lịch trong khi đã

minh chứng được vùng đất giàu tiềm năng.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Mai, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thương mại –

Dịch vụ du lịch Phú Cường nhận định: Trong những năm gần đây, với sự phát triển

của nền kinh tế, công nghệ thông tin thì báo chí đang ngày càng hoàn thiện và phát

triển vượt bậc hơn, đóng vai trò rất quan trọng đối với các nền kinh tế nói chung, du

lịch nói riêng. Cụ thể:

+ Thứ nhất, báo chí, truyền thông giúp nâng cao nhận thức và tăng cường sự

hiểu biết về tình hình du lịch trong nước, quảng bá về những điểm đến, lễ hội, thời

tiết,... của Việt Nam nói chung, Cà Mau nói riêng để thu hút du khách.

+ Thứ hai, báo chí trở thành công cụ hiệu quả để bảo vệ di sản Việt Nam cũng

như nâng cao nhận thức để phục hồi, tái sinh những nét đẹp của đất nước, địa phương.

+ Thứ ba, báo chí, truyền thông giúp tiếp cận các tri thức văn hóa thế giới,

qua đó, sàng lọc và học hỏi những định hướng lợi ích áp dụng cho sự phát triển của

du lịch nước nhà [PVS3].

78

Ông Trần Thanh Nghị, Phó Giám đốc BenThanh Tourist Chi nhánh Cần

Thơ, Trưởng Văn phòng Đại diện BenThanh Tourist tại Cà Mau nhận định: “Nếu

không có hoạt động của báo chí, truyền thông thì ngành du lịch việt Nam nói chung

và du lịch Cà Mau nói riêng không thể nào phát triển mạnh mẽ, rộng rãi, du khách

sẽ không biết hết những vẻ đẹp của địa phương, những giá trị tinh túy về văn hóa,

con người, ẩm thực,… của từng vùng miền, từng dân tộc, từng địa phương khác

nhau. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đã làm được, báo chí, truyền thông

Cà Mau vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế cần cải thiện như: sức hấp dẫn, chất

lượng chương trình chưa cao, nên lượt xem của khán giả, đọc giả cũng còn hạn chế;

dẫn đến hiệu quả truyền thông, tuyên truyền chính sách du lịch chưa đến được đông

đảo người dân địa phương” [PVS4].

Mặc dù tỉnh Cà Mau đã có nhiều nỗ lực trong đầu tư để phát triển du lịch,

nhưng trên thực tế, chính sách đầu tư tạo ra sản phẩm du lịch mới, đặc trưng, hấp

dẫn còn gặp nhiều khó khăn, nguồn vốn thu hút đầu tư cho hoạt động du lịch còn

hạn chế nên các dự án đầu tư vào lĩnh vực du lịch triển khai thực hiện chậm so với

yêu cầu của sự phát triển du lịch nhanh, chuyên nghiệp và bền vững; cơ sở kết cấu

hạ tầng du lịch còn bất cập, việc nối tour, tuyến từ các điểm tham quan chưa thực

hiện đồng bộ.

Việc xây dựng sản phẩm du lịch có tính đặc thù như: du lịch hội nghị, hội

thảo, du lịch sinh thái, du lịch văn hoá - lịch sử, du lịch thể thao… là thế mạnh để

phát triển du lịch. Do đó, Cà Mau cần khai thác, tổ chức hoạt động có hiệu quả,

đồng thời có sự bứt phá, năng động, sáng tạo, tiến tới xây dựng hình thành những

tour mới hấp dẫn. Và điều cốt lõi là cần có sự thay đổi nhất định trong công tác

truyền thông chính sách du lịch ở địa bàn thông qua báo chí địa phương.

3.3.2. Đổi mới cơ chế, chính sách và nguồn lực truyền thông chính sách phát

triển du lịch trên báo chí

Các cơ quan quản lý Nhà nước cần có chính sách phù hợp: Trong những năm

gần đây, số lượng văn bản quy phạm pháp luật tăng lên nhiều, phản ánh nỗ lực của

Nhà nước trong việc ban hành chính sách giải quyết các vấn đề đặt ra về phát triển

du lịch. Tuy nhiên, nhiều chính sách khi tiến hành triển khai còn gặp nhiều khó

79

khăn, quá trình thực thi không đạt được yêu cầu đề ra bởi nhiều nguyên nhân (vốn,

đối tượng thực thi chính sách, phong tục tập quán của từng địa phương…), nhiều

chính sách không đem lại lợi ích tương xứng với chi phí bỏ ra. Do đó, cần coi đánh

giá chính sách như một hoạt động không thể thiếu trong quy trình chính sách.

Trong chu trình chính sách, hoạt động đánh giá chính sách thường ít được

quan tâm, cơ quan nhà nước chỉ chú trọng đến giai đoạn hoạch định và thực thi

chính sách, sau khi chính sách được ban hành và tổ chức triển khai thực hiện

thường thiếu sự đôn đốc, kiểm tra.

Trình độ đội ngũ làm công tác đánh giá cũng như truyền thông chính sách

phát triển du lịch còn nhiều hạn chế. Việc đánh giá chính sách khá phức tạp, đòi hỏi

có cách nhìn tổng thể và những người đánh giá cần có trình độ chuyên môn sâu

nhất định. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam rất ít nơi đào tạo chuyên về phân tích và đánh

giá chính sách nên thiếu đội ngũ nhân lực để đánh giá chính sách cũng như truyền

thông hiệu quả. Các đánh giá cũng như truyền thông chỉ dừng ở mức định tính, chưa

đánh giá chính xác về mặt định lượng kết quả của việc thực thi chính sách.

Thiếu kinh phí dành cho việc truyền thông chính sách phát triển du lịch:

Chính sách thường được tiến hành trên phạm vi rộng và trong khoảng thời gian dài

mới có kết quả (theo từng giai đoạn). Theo đó, công tác truyền thông chính sách

cũng phải có sự đầu tư về nhân lực, tài chính. Trong xã hội phát triển, việc truyền

thông chính sách trở thành yêu cầu cấp thiết. Cùng với sự phát triển của khoa học

công nghệ, truyền thông chính sách hiệu quả cần đến công cụ và nhiều phương

pháp truyền thông phù hợp, đáp ứng nhu cầu tiếp cận của công chúng.

Đối với các cơ quan báo chí trong diện khảo sát cần ứng dụng nhiều hơn

truyền thông đa phương tiện để thu hút bạn đọc, bạn xem đài. Ngoài ra, các báo cần

đa dạng góc độ bài viết, tránh lối mòn trong khai thác đề tài, tạo ra điểm mới về

truyền thông chính sách phát triển du lịch. Các báo cần khai thác hết tiềm năng, và

năng lực của đội ngũ nhân viên. Nhà báo phải tập trung nhiều hơn vào các vấn đề

về truyền thông.

Cách thức tổ chức thông tin của các báo cần có sự đổi mới, sắp xếp lại để đạt

được hiệu quả trong truyền thông các chính sách và đáp ứng được nhu cầu thông tin

80

của bạn đọc, bạn xem đài. Thực tế khảo sát cho thấy, mặc dù các báo đã có nỗ lực

trong tổ chức và cách thức thông tin, nhưng chưa hấp dẫn, các bài viết chỉ dừng ở

việc phản ánh, chưa phân tích sâu, kỹ, chưa đáp ứng nhu cầu hiểu sâu vấn đề.

Kích thích bình luận trong mỗi bài báo. Hiện nay sự tương tác của Báo Cà

Mau và Đài PT-TH Cà Mau chỉ mới bước đầu tạo nên hiệu ứng với bạn đọc thông

qua kênh Youtube và Fanpage của Báo và Đài.

Phóng viên là chuyên gia truyền thông về các chính sách phát triển du lịch.

Trong hoạt động báo chí, phóng viên là người xây dựng ra đề cương, triển khai các

bước để thực hiện bài viết do ban biên tập đề ra và do chính phóng viên đề xuất khi

theo dõi lĩnh vực. Điều đó đòi hỏi phóng viên phải hiểu biết, có vốn kiến thức nhất

định không chỉ về chủ trương chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước mà còn

phải hiểu sâu, tường tận về ngành, lĩnh vực theo dõi. Như vậy, phóng viên mới có

những bài phân tích, đánh giá vấn đề một cách nhanh nhạy, chính xác thoả đáng.

Phóng viên không chỉ là một chuyên gia truyền thông mà còn là người có thể phân

tích, bình luận một cách sâu sắc về vấn đề đưa ra, phát hiện được những mặt mạnh,

mặt hạn chế trong tuyên truyền về các chính sách phát triển du lịch để có những

phương pháp, cách thức thông tin hiệu quả. Các cơ quan báo chí cần phải đào tạo

đội ngũ phóng viên bài bản, có chuyên môn tốt, nắm vững chủ trương, chính sách

pháp luật của Đảng, Nhà nước. Bản thân mỗi phóng viên phải tự rèn luyện, học hỏi,

trau dồi kinh nghiệm, kinh qua thực tế, đáp ứng yêu cầu thực tế quá trình truyền

thông chính sách phát triển du lịch.

Đội ngũ cộng tác viên là các chuyên gia, nhà nghiên cứu. Để các báo hoạt

động hiệu quả thì không thể chỉ dựa vào đội ngũ phóng viên cơ hữu mà còn cần đội

ngũ cộng tác viên. Họ là những người có năng khiếu và thường xuyên viết bài cho

các báo, được toà soạn công nhận và hưởng một số quyền lợi nhất định. Đây chính

là lực lượng làm nên sự khác biệt về hiệu quả thông tin của cơ quan báo chí.

Vì vậy, đội ngũ cộng tác viên các báo xây dựng ngoài những tiêu chuẩn như

thông thường cần có các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, truyền thông của

doanh nghiệp… đây có thể xem là lực lượng đáng tin cậy để nhìn nhận, phân tích,

đánh giá cũng như phản biện chính sách phát triển du lịch. Để có được đội ngũ này

81

đòi hỏi các báo phải xây dựng chế độ nhuận bút hợp lý, có sự gắn kết chặt chẽ và

chế độ đãi ngộ theo quy định của đơn vị.

Đối với các cơ quan quản lý báo chí. Các cơ quan quản lý báo chí như Hội

Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo Trung ương và

địa phương cần có hình thức khen thưởng, động viên kịp thời đối với những nhà

báo sáng tạo, năng động có tính phát hiện các bài viết sáng tạo, có chất lượng để từ

đó tạo động lực cho các nhà báo thực hiện tốt công tác truyền thông chính sách phát

triển du lịch nói riêng và các vấn đề của xã hội.

Về phía Hội Nhà báo Việt Nam, cần chủ động cùng với lãnh đạo các cơ quan

báo chí trong tỉnh xây dựng và nâng cao phương thức trong công tác tuyên truyền,

nâng cao chất lượng nội dung và hình thức thể hiện thông tin về phát triển du lịch.

Về phía Bộ Thông tin và Truyền thông, cần chỉ đạo, giám sát chặt chẽ các

thông tin trên báo chí và hoạt động của từng cơ quan báo chí. Việc xử phạt các cơ

quan báo chí hay các cá nhân đưa thông tin sai lệch để kịp thời chấn chỉnh và đảm

bảo thông tin đưa trên báo chí chính xác.

Về phía Ban Tuyên giáo Trung ương và địa phương cần định hướng và điều

chỉnh nội dung các báo cho phù hợp. Đây là việc nâng cao tư tưởng và đạo đức cho

người làm báo, tránh đưa thông tin sau gây nhiễu loạn trong xã hội.

82

Tiểu kết Chƣơng 3

Trong Chương 3 của Luận văn, tác giả đã chỉ rõ những thành công và hạn

chế trong truyền thông chính sách phát triển du lịch trên Báo Cà Mau và Đài PT-TH

Cà Mau.

Thông qua những khảo sát và phân tích, những ưu điểm, khuyết điểm đã

trình bày, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục khuyết điểm và nâng

cao chất lượng bài viết, chương trình từ những khó khăn được rút ra. Các giải pháp

bao gồm: các cơ quan quản lý nhà nước cần có chính sách phù hợp hơn đối với

người dân, doanh nghiệp; phóng viên cũng cần thay đổi mình để truyền thông có

hiệu quả nhất công chúng…

Như vậy, tác giả đã trình bày hoàn chỉnh công trình nghiên cứu của mình về

truyền thông chính sách phát triển du lịch trên hệ thống báo chí Cà Mau năm 2019.

Đây là vấn đề được công chúng xã hội quan tâm, bên cạnh đó còn có doanh nghiệp,

cơ quan quản lý nhà nước chú ý.

83

KẾT LUẬN

Trong quá trình phát triển của đất nước, báo chí bao giờ cũng có một vai trò

quan trọng. Báo chí là kênh thông tin hữu ích giúp Đảng, Chính phủ lãnh đạo, điều

hành và quản lý tốt hơn mọi lĩnh vực trong cuộc sống. Trên bình diện tuyên truyền,

phổ biến chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng, Nhà nước đến với Nhân

dân, giám sát phản biện xã hội… cơ quan báo chí cơ bản đã làm tốt. Báo chí là nhân

tố, là phương tiện có sức mạnh đặc biệt to lớn trong việc định hướng nhân thức,

hình thành dư luận xã hội.

Trong sự phát triển của ngành du lịch luôn có sự đồng hành, ủng hộ, chung

tay đóng góp của các ngành, lĩnh vực khác. Trong đó báo chí, truyền thông đóng vai

trò ngoại lực, tạo nên cú huých cho du lịch phát triển và vươn lên mạnh mẽ, trở

thành ngành kinh tế mũi nhọn, thành điểm đến du lịch của thế giới.

Cùng với báo chí cả nước, báo chí Cà Mau đang trong thời điểm sung sức

với lực lượng đông về số, mạnh về chất. Đội ngũ báo chí Cà Mau được đào tạo bài

bản, chuyên nghiệp, năng động, có đầy đủ thế - trí - lực và kỹ năng để đưa báo chí

địa phương phát triển theo hướng hiện đại, hội nhập; theo đó là sự đầu tư về trang

thiết bị đều được nâng cao cả số lượng, chất lượng. Nội dung và hình thức của các

loại hình báo chí ngày càng hấp dẫn, có sức tác động lớn. Báo chí Cà Mau luôn

hoàn thành các nhiệm vụ chính trị được giao tại địa phương.

Riêng đối với ngành du lịch, báo chí Cà Mau đã đồng hành và có nhiều đóng

góp cùng sự phát triển du lịch tỉnh nhà từ những ngày đầu hình thành và phát triển

cho tới ngày nay khi du lịch Cà Mau - vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc vươn

mình mạnh mẽ, đẹp, thân thiện và thiêng liêng trong lòng du khách.

Hiện, Cà Mau được xác định có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, với

vị trí địa lý, sự đa dạng của hệ sinh thái rừng - biển và mặn - ngọt, là một trong 4

tỉnh trong hành lang phát triển kinh tế phía Nam của chương trình hợp tác phát triển

tiểu vùng Mekong mở rộng, có điều kiện thuận lợi trong giao lưu phát triển kinh tế

với nước Đông Nam Á,... đã tạo cơ hội cho du lịch Cà Mau phát triển trong thời

gian tới. So với các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL, cùng với An Giang, Cà Mau

84

là một trong hai tỉnh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát

triển khu du lịch quốc gia Mũi Cà Mau nằm trong hệ thống quy hoạch 46 khu du

lịch quốc gia của cả nước. Có thể xác định vị trí Cà Mau đang ở Top 5 của khu vực.

Và trong dự án quy hoạch du lịch của Trung ương, Cà Mau nằm trong cụm kinh tế

trọng điểm, đồng thời cũng nằm trong trung tâm du lịch của vùng “liên thông” với các

trung tâm du lịch trong vùng như Kiên Giang, Sóc Trăng, Cần Thơ, An Giang, Bạc

Liêu ... và vùng phụ cận, bước đầu tạo điều kiện cho hoạt động du lịch phát triển.

Du lịch Cà Mau hiện nay rất cần sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp chặt chẽ

của các cấp, các ngành; cần tăng cường xúc tiến quảng bá hình ảnh và mời gọi đầu

tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch, hạ tầng giao thông; tạo ra nhiều sản phẩm du lịch

đa dạng, độc đáo.

Theo đó, tỉnh Cà Mau đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng giao thông đường

bộ cơ bản thông suốt, đảm bảo tính kết nối, đồng bộ đến các điểm du lịch chính

như: Đất Mũi, Khai Long, Hòn Đá Bạc, Vườn quốc gia Mũi Cà Mau, Vườn quốc

gia U Minh Hạ. Cùng với việc đầu tư xây dựng hoàn thành tuyến đường Hồ Chí

Minh về đến Đất Mũi và tuyến đường Hành lang ven biển phía Nam đã góp phần

quan trọng cho việc phát triển các tuyến du lịch nội tỉnh, liên tỉnh, quốc tế.

Tuy vậy, xét về vai trò của báo chí với sự hợp tác truyền thông chính sách

phát triển du lịch ở Cà Mau như hiện nay chưa xứng tầm. Dù các báo, đài trong tỉnh

đã tổ chức chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề định kỳ về du lịch, quảng bá hình

ảnh, vùng đất, con người. Nhưng hầu hết các tác phẩm, các hoạt động chỉ dừng lại ở

góc độ phản ánh, giới thiệu chứ chưa đảm bảo tính khái quát, chuyên sâu về hoạch

định du lịch trong khi đã minh chứng được vùng đất giàu tiềm năng.

Như vậy, với mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh,

những quyết sách sẽ được tỉnh Cà Mau triển khai quyết liệt trong thời gian tới để

phát triển du lịch đồng bộ với mục tiêu xây dựng du lịch Cà Mau trở thành điểm

đến du lịch hấp dẫn, có uy tín và sức cạnh tranh cao; xây dựng sản phẩm và loại

hình du lịch của tỉnh đạt thương hiệu quốc gia đó là du lịch sinh thái và du lịch cộng

đồng mang bản sắc riêng về con người, vùng đất Cà Mau trong tổng thể phát triển

85

du lịch Đồng bằng sông Cửu Long. Vậy nên, báo chí Cà Mau có vai trò đặc biệt

quan trọng, vai trò đi đầu và mang tính đại chúng nhất.

Năm 2020 dự báo hoạt động báo chí sẽ gặp nhiều khó khăn, do có một số cơ

chế chính sách thay đổi tác động ảnh hưởng đến tình hình hoạt động báo chí. Do đó,

báo chí Cà Mau sẽ tiếp tục bám sát định hướng nội dung tuyên truyền của Tỉnh ủy,

UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy để đảm bảo thực hiện hoàn thành xuất sắc

nhiệm vụ chính trị được giao. Tuyên truyền có chiều sâu các sự kiện chính trị, thời

sự trọng đại của đất nước và tỉnh Cà Mau.

Báo chí Cà Mau sẽ tiếp tục đổi mới nội dung và hình thức cũng như chất

lượng về truyền thông các chính sách phát triển du lịch trên nền tảng truyền thống

và Internet. Thực hiện mục tiêu tuyên truyền hướng về cơ sở, đến các doanh nghiệp,

bám sát những vấn đề nóng, được dư luận xã hội quan tâm.

Bên cạnh, cơ quan báo chí Cà Mau cần nâng cao năng lực nghề nghiệp cho

phóng viên, nhà báo, trong đó có năng lực truyền thông chính sách; việc tổ chức

truyền thông chính sách phát triển du lịch của các cơ quan báo chí cũng cần được

chú trọng. Theo đó, cần có các mục, chuyên mục, hoặc chuyên trang tuyên truyền

về chủ trương, chính sách. Báo chí phải là diễn đàn trao đổi ý kiến công khai, thẳng

thắn giữa những người làm chính sách, cơ quan ban hành chính sách với đông đảo

người dân, doanh nghiệp… Đa dạng hoá sản phẩm truyền thông, tăng sức hút, tính

hấp dẫn của chuyên trang, chuyên mục, ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin

để tạo sức hấp dẫn, tính tương tác của sản phẩm truyền thông, khai thác tốt hơn tính

hấp dẫn của sản phẩm du lịch thông qua tác phẩm báo chí.

Để truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau hiệu quả

còn cần có sự phối hợp giữa cơ quan ban hành chính sách và cơ quan báo chí. Sự

phối hợp này nhằm mục đích tuyên truyền chính sách được thực hiện một cách tích

cực và có hiệu quả.

Việc tổ chức các sự kiện báo chí như họp báo, gặp gỡ báo chí, trả lời phỏng

vấn của báo chí thường kỳ hoặc đột xuất cần được tiến hành nghiêm túc. Điều này

đã góp phần giúp báo chí thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, giám

sát, phản biện chính sách trong quá trình thực thi chính sách.

86

Cà Mau đã và đang ấp ủ câu chuyện “bội thu” từ ngành công nghiệp không

khói nên nhiều năm qua đã dần thích ứng với nhu cầu đặt ra. Tỉnh đã và đang lập

quy hoạch, triển khai các dự toán, các công trình chiến lược kết hợp thu hút, hợp

tác, xúc tiến trong lĩnh vực du lịch. Vì thế, hơn lúc nào hết, công tác truyền thông

chính sách du lịch của các cơ quan báo chí phải kịp thời nắm bắt, kịp thời rút ra bài

học kinh nghiệm trong truyền thông để thời đại công nghệ 4.0 truyền thông chính

sách du lịch Cà Mau không rơi vào “vùng trũng” của khu vực và cả nước./.

87

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tài liệu tiếng Việt

1. Anne Gregory (2007), Sáng tạo chiến dịch PR hiệu quả, NXB Trẻ, Thành phố

Hồ Chí Minh.

2. Chiến Thắng, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt

Nam đến năm 2030, Tổng Cục Du lịch http://itdr.org.vn/thu-tuong-chinh-phu-

phe-duyet-chien-luoc-phat-trien-du-lich-viet-nam-den-nam-2030/, 20/02/2020.

3. Cục Thống kê Cà Mau (2018), Niên giám Thống kê năm 2017.

4. Dương Kim Chuyển (2014), Nghiên cứu phát triển du lịch biển tỉnh Cà Mau,

luận văn thạc sĩ Du lịch.

5. Đề tài cấp Bộ - Tổng cục du lịch (1997), Cơ sở lý luận, thực tiễn của hoạt động

thông tin tuyên truyền quảng cáo du lịch và một số ấn phẩm thử nghiệm.

6. Đề tài cấp Bộ - Tổng cục du lịch (2002), Nghiên cứu cơ sở khoa học và giải

pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, quảng bá du

lịch Việt Nam trước những thách thức khoa học công nghệ hiện nay.

7. Đinh Văn Hường (2007), Tổ chức và hoạt động của tòa soạn, NXB Đại học

quốc gia Hà Nội.

8. Đinh Văn Hường (2006), Các thể loại báo chí thông tấn, NXB Đại học quốc

gia Hà Nội.

9. Đỗ Thị Hoa Quỳnh (2009), “Vai trò của báo chí trong việc phát triển thương hiệu”.

10. Đồng Thị Thu, “Truyền thông chính sách dân số trên sóng phát thanh các tỉnh

đồng bằng Bắc Bộ”, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học, do TS Nguyễn

Thị Thoa hướng dẫn.

11. Giáo trình Trung cấp Lý luận Chính trị - Hành chính (2019), Đường lối, chính

sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về các lĩnh vực của đời sống xã hội, NXB

Lý luận chính trị

88

12. Hà Nam Khánh Giao (2011), Marketing du lịch, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí

Minh, Tp Hồ Chí Minh.

13. Hà Huy Phượng, Xây dựng và ban hành chính sách khoa học và công nghệ: cần

một quy trình chuẩn mực, Tạp chí Thử nghiệm Ngày nay, số 20 tháng 6/2019.

14. Hoàng Văn Thiện (2013), “Chính sách phát triển ngành du lịch tỉnh Thái

Nguyên”, luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế.

15. Hội Nhà báo Việt Nam (2002), Phỏng vấn trên báo viết, Hà Nội.

16. Hồng Quyên - Hải Dương, “Hội thảo Truyền thông chính sách và xử lý khủng

hoảng truyền thông”, Cổng Thông tin điện tử Viện kiểm sát Nhân dân tối cao

https://www.vksndtc.gov.vn/tin-tuc/tin-tong-hop/hoi-thao-truyen-thong-chinh-

sach-va-xu-ly-khung-ho-d8-t1671.html , 28/12/2017.

17. Moi Ali (2006), PR hiệu quả, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh.

18. N Phương, “Công nghệ truyền thông chính sách trong kỷ nguyên 4.0”, Báo

Điện tử Đảng cộng sản Việt Nam http://dangcongsan.vn/khoa-giao/cong-nghe-

truyen-thong-chinh-sach-trong-ky-nguyen-40-541345.html, 01/11/2019.

19. Ngô Phú Mười (2018), “Thực hiện chính sách phát triển du lịch biển từ thực

tiễn thành phố Đà Nẵng”, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công, do

PGS.TS Bùi Nhật Quang hướng dẫn.

20. Nghê Văn Lương và Huỳnh Minh (2003), Cà Mau xưa, NXB Thanh Niên.

21. Nguyễn Hương Thảo (2014), “Truyền thông trong doanh nghiệp du lịch Việt

Nam hiện nay” (Khảo sát hai công ty lữ hành là Công ty DVLH Saigontourist

và Công ty Lữ hành Hanoitourist từ tháng 01/2013 đến tháng 6/2014), luận văn

thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học, do TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền hướng dẫn.

22. Nguyễn Thị Thái Hà (2007), “Báo chí với vấn đề quảng bá phát triển du lịch

Việt Nam thời kỳ hội nhập”, luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học, do

PGS.TS Dương Xuân Sơn hướng dẫn.

23. Nguyễn Thị Như Quỳnh (2018), “Truyền thông chính sách giáo dục trên hệ

thống báo chí của ngành giai đoạn 2016 - 2017”, luận văn thạc sĩ chuyên

ngành Báo chí học.

89

24. Nguyễn Thành Lợi, Tác nghiệp báo chí trong môi trường truyền thông hiện đại,

NXB Thông tin và Truyền thông.

25. Nguyễn Thành Lợi (2013), “Sự vận động và phát triển của báo chí hiện đại

trong môi trường hội tụ truyền thông”, Tạp chí Người làm báo,

http://nguoilambao.vn

26. Nguyễn Thị Thanh Huyền, Quan hệ công chúng lý luận và thực tiễn, NXB Đại

học Quốc gia Hà Nội.

27. Nguyễn Văn Dững, Đỗ Thị Thu Hằng (2018), Truyền thông lý thuyết và kỹ

năng cơ bản, NXB Thông tin và Truyền thông.

28. Nguyễn Văn Dững (2011), Báo chí truyền thông hiện đại (từ hàn lâm đến học

đường), NXB Đại học quốc gia Hà Nội.

29. Nguyễn Văn Dững (2018), Cơ sở lý luận báo chí, NXB Thông tin và Truyền thông.

30. Nguyễn Văn Dững (2009), Chiến lược và chiến thuật quảng bá marketing du

lịch, NXB Giao thông vận tải, Hà Nội.

31. Nguyễn Thị Khánh Linh (2013), Phát triển du lịch tỉnh Cà Mau theo hướng bền

vững, luận văn thạc sĩ Địa lí học.

32. Phạm Hải Nguyên, Báo chí Cà Mau: Chủ động hội nhập, phát triển, Báo Cà

Mau Online http://baocamau.com.vn/chinh-tri-xa-hoi/bao-chi-ca-mau-chu-

dong-hoi-nhap-phat-trien-65545.html, 16/06/2020.

33. Phạm Việt Hưng (2008), Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái tỉnh Cà Mau,

luận văn thạc sĩ Địa lí học.

34. Sổ tay Hướng dẫn thuyết minh du lịch Cà Mau, Trung tâm Thông tin Xúc tiến

Du lịch tỉnh Cà Mau.

35. Tài liệu Hội thảo Khoa học Phát triển giá trị Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới Mũi

Cà Mau phục vụ phát triển du lịch, nghiên cứu khoa học, bảo vệ môi trường.

36. Tài liệu Hội thảo Khoa học Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch tỉnh Cà

Mau, tháng 10/2018.

90

37. TS. Nguyễn Văn Lưu, Đưa chính sách phát triển du lịch vào cuộc sống, Tạp chí

Du lịch điện tử http://www.vtr.org.vn/dua-chinh-sach-phat-trien-du-lich-vao-

cuoc-song.html, 04/09/2017

38. Tỉnh ủy Cà Mau (2004), Lịch sử Đảng bộ tỉnh Cà Mau, NXB Mũi Cà Mau.

39. Thái Văn Long (2007, 2014), Địa lí địa phương Cà Mau, NXB Đại học Sư phạm.

40. Thái Văn Long (2007, 2014), Lịch sử địa phương Cà Mau, NXB Đại học Sư phạm.

41. Thuý Hà, Muốn du lịch phát triển, không thể thiếu vai trò của báo chí, Báo Văn

hoá Điện tử http://baovanhoa.vn/du-lich/chinh-sach-quan-

ly/artmid/512/articleid/18712/muon-du-lich-phat-trien-khong-the-thieu-vai-tro-

cua-bao-chi, 22/05/2019.

42. Trần Xuân Trường (2014), Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch sinh

thái tại tỉnh Cà Mau, luận văn thạc sĩ Kinh tế.

43. Trần Quỳnh, Truyền thông chính sách muốn hiệu quả phải lấy công chúng làm

trung tâm, Báo Điện tử Đảng cộng sản Việt Nam, http://dangcongsan.vn/tu-

tuong-van-hoa/truyen-thong-chinh-sach-muon-hieu-qua-phai-lay-cong-chung-

lam-trung-tam-504249.html, 08/11/2018.

44. Vũ Quang Hào, Ngôn ngữ báo chí, NXB Đại học quốc gia Hà Nội, 2001.

45. Vũ Đức Minh (2009), Giáo trình Kinh tế du lịch, NXB Thống kê, Hà Nội.

II. Tài liệu Tiếng Anh

46. Assumpcios Huertas (2008), Public relations and tourism: Fighting for the role

of public relations in tourism, Public Relations Review.

47. Dennis Deuschi (2006), Travel and tourism public relations, Elsevier

Butterworth–Heinemann

III. Một số văn bản khác

48. Các Nghị quyết, Quyết định của Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân tỉnh và Uỷ ban

Nhân dân tỉnh Cà Mau.

49. Luật Du lịch 2017 có hiệu lực từ ngày 01/01/2018.

91

50. Nghị quyết số 04-NQ/TU, ngày 10 tháng 10 năm 2016 về phát triển du lịch tỉnh

Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

51. Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến 2020 và định hướng đến 2030.

52. Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 142/2003/QĐ-TTg ngày 14/7/2013 về

việc chuyển Khu bảo tồn thiên nhiên Đất Mũi, tỉnh Cà Mau thành Vườn Quốc

gia Mũi Cà Mau, tỉnh Cà Mau.

53. Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường hoạt động

truyền thông về du lịch” (Quyết định 44/QĐ-TTg ban hành ngày 09/01/2019).

54. Phát biểu của Nhà báo Nguyễn Bé, Phó chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tại buổi

họp mặt báo chí do UBND tỉnh Cà Mau tổ chức ngày 12/06/2020.

92

PHỤ LỤC

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS1]

Kính gửi: Nhà báo Nguyễn Quốc Danh, Phó Tổng Biên tập Báo Cà Mau.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS,TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn nhà báo một số nội dung liên quan đến truyền

thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài

PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của ông.

Nội dung phỏng vấn:

Câu 1: Xin ông cho biết thực trạng, chất lượng và hiệu quả của truyền thông

về du lịch, trong đó có truyền thông về chính sách phát triển du lịch tỉnh Cà Mau

trên báo Cà Mau trong thời gian qua, thưa ông?

Trong năm 2019, báo Cà Mau đã làm tốt vai trò của mình trong công tác

tuyên truyền về đất và người Cà Mau, góp phần mời gọi các du khách gần, xa đến

tham quan, vui chơi, nghiên cứu. Cụ thể báo Cà Mau có hẳn chuyên trang, chuyên

93

mục, chuyên đề về du lịch, với những bài viết giới thiệu những địa danh du lịch, về

đời sống người Cà Mau, về những phong tục tập quán, những giá trị văn hóa truyền

thống, những giá trị nghiên cứu lịch sử,... Các bài viết này tập trung nhiều ở số báo

Cuối tuần (phát hành định kỳ vào thứ Bảy); ngoài ra, ở các số báo thứ Hai, Tư, Sáu

báo Cà Mau cũng thường xuyên đưa tin, bài về du lịch, tần suất phụ thuộc vào thời

gian sự kiện diễn ra, hoặc tính chất quan trọng của sự kiện du lịch.

Trên báo Cà Mau online cũng có chuyên mục Du lịch, với các mục nhỏ:

Khám phá, Trải nghiệm, Điểm đến, Ẩm thực. Kênh truyền hình của báo Cà Mau có

chuyên mục Khám phá Cà Mau.

Song, phải nhìn nhận, năm 2019 mặc dù báo Cà Mau đã đăng tải hàng trăm

tin, bài, chùm ảnh, video clip, nhiều chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề dài kỳ,

nhưng chỉ chủ yếu xoay quanh các vấn đề: định hướng công tác chỉ đạo điều hành;

xúc tiến, quảng bá du lịch; và liên kết vùng. Vấn đề truyền thông chính sách phát

triển du lịch còn chưa nhiều, chưa thể giúp ngành du lịch nhìn rõ về tình hình du

lịch tỉnh nhà trong thời hội nhập hiện nay.

Câu 2: Thưa ông, đâu là nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế trong truyền

thông chính sách phát triển du lịch tỉnh Cà Mau trên báo chí địa phương?

Mặc dù đã được các cơ quan ban hành chính sách và các cơ quan báo chí tỉnh

Cà Mau (cụ thể là báo Cà Mau) nhận thức rõ về tầm quan trọng, về vai trò của báo

chí trong truyền thông chính sách phát triển du lịch, nhưng thực tế mức độ tham gia

vào quy trình chính sách; thực trạng tham gia của báo chí vào quy trình chính sách

phát triển du lịch chưa thực sự xứng tầm của vấn đề.

Đối với Báo Cà Mau: Nguyên nhân khách quan là việc phối hợp chưa đồng

bộ, chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ của các cơ quan ban hành chính sách. Có lúc

có nơi còn coi nhẹ việc phối hợp này. Cơ chế phối hợp, cung cấp thông tin cho báo

chí chưa thật đầy đủ, hợp lí. Việc cung cấp thông tin không kịp thời hoặc có những

rào cản đối với báo chí đã hạn chế hiệu quả truyền thông của báo chí trong truyền

thông chính sách nói chung, và chính sách phát triển du lịch nói riêng. Nguyên nhân

chủ quan thuộc về trình độ, kỹ năng của chính đội ngũ phóng viên, nhà báo và công

tác quản lý của các cơ quan báo chí tỉnh Cà Mau.

94

Câu 3: Để nâng cao chất lượng truyền thông chính sách phát triển du lịch,

các cơ quan báo chí địa phương (cụ thể là báo Cà Mau) cần làm gì, thưa ông?

Một là, có quy chế phối hợp giữa các cơ quan ban hành chính sách với các cơ

quan báo chí trong việc truyền thông chính sách; từ khâu công bố dự thảo, lấy ý

kiến nhân dân, thảo luận, tiếp thu ý kiến, chỉnh sửa và hoàn thiện chính sách, đến

công bố rộng rãi cho nhân dân.

Hai là, cần nâng cao năng lực của báo chí trong phân tích, phản biện chính sách;

thiết lập mối quan hệ tốt hơn giữa báo chí với các cơ quan ban hành chính sách…

Ba là, trong chiến lược, phương thức tiếp cận trong truyền thông chính sách

phát triển du lịch, cần coi trọng công tác thăm dò ý kiến công chúng.

Bốn là, để tăng cường sự tham gia của các cơ quan báo chí vào quy trình

chính sách, báo chí phải là kênh khảo sát, thăm dò công chúng chính thức trong việc lấy

ý kiến để xây dựng và hoàn thiện chính sách, cũng như phản biện, sửa đổi chính sách.

Năm là, đầu tư thiết bị máy móc, đào tạo nhân lực để từ đó tăng sức hấp dẫn,

chất lượng bài viết và các chương trình của báo chí địa phương.

Sáu là, cần nắm bắt đầy đủ các xu hướng truyền thông, các kênh truyền

thông và công nghệ truyền thông hiện đại để thu hút được đọc giả, khai thác được

mạng lưới kênh truyền thông hiện đại theo xu hướng thế giới.

Bảy là, phải tăng tính kết nối giữa nhà quản lý, doanh nghiệp du lịch và các

cơ quan báo đài địa phương.

Câu 4: Ông có đề xuất, kiến nghị ra sao để nâng cao chất lượng truyền

thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí địa phương, thưa ông?

Để nâng cao hiệu quả truyền thông về chính sách phát triển du lịch trong thời

gian tới, trước tiên các cơ quan tham mưu của tỉnh nhất là trung tâm xúc tiến du

lịch, ngành quản lý du lịch cần có những quan tâm, đầu tư đúng mức mức đến lĩnh

vực truyền thông, xem đây là một kênh quảng bá để giới thiệu tiềm năng, kêu gọi

hợp tác đầu tư phát triển du lịch.

Bên cạnh đó, thì cơ quan chủ quản, ngành du lịch cần có một chương trình

phối hợp với cơ quan truyền thông rõ ràng và có sự “chăm sóc” thỏa đáng, liên tục

để làm sao đưa được những chỉ số, những thông tin, chính sách hấp dẫn nhất, vượt

95

trội, một cách cụ thể, minh bạch về du lịch của tỉnh để các nhà đầu tư, các công ty,

tập đoàn chuyên làm du lịch có cơ hội tìm kiếm hợp tác, có cảm hứng để đầu tư vào

du lịch Cà Mau.

Xin cảm ơn ông!

96

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS2]

Kính gửi: Ông Trần Hiếu Hùng, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du

lịch tỉnh Cà Mau.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí & Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS,TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn ông Trần Hiếu Hùng một số nội dung liên quan

đến truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo

Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của ông.

Nội dung phỏng vấn:

Câu 1: Thưa ông, đã qua, Đảng và Nhà nước luôn nhấn mạnh và có nhiều ý

kiến chỉ đạo, quán triệt về vai trò của báo chí, truyền thông trong từng thời kỳ, giai

đoạn lịch sử. Vậy ông nghĩ thế nào về vai trò của báo chí, truyền thông trong phát

triển du lịch ở Việt Nam nói chung và ở Cà Mau nói riêng?

Đảng và Nhà nước nước ta đã định hướng đưa du lịch trở thành ngành kinh

tế mũi nhọn, và là điểm đến có sức cạnh tranh cao của du lịch thế giới.

97

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường hoạt động

truyền thông về du lịch” (Quyết định 44/QĐ-TTg ban hành ngày 09/01/2019), theo

đó xác định đẩy mạnh truyền thông quảng bá hình ảnh, văn hoá, đất nước, con người

Việt Nam góp phần xây dựng, định vị hình ảnh thương hiệu du lịch Việt Nam.

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng vừa xây dựng Kế hoạch đẩy mạnh hoạt

động truyền thông về du lịch, qua đó, tạo sự đột phá trong nâng cao nhận thức của

xã hội về phát triển du lịch bền vững và hiệu quả của hoạt động quảng bá, xúc tiến

du lịch trong và ngoài nước.

Có thể khẳng định, báo chí, truyền thông có vai trò rất quan trọng trong việc

tuyên truyền bảo vệ di sản và phát triển du lịch bền vững, tăng cường giao lưu văn

hoá, quảng bá và nâng cao hình ảnh đất nước. Báo chí, truyền thông còn có vai trò

to lớn trong việc nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi; nhằm tăng lượng khách và

doanh thu; đồng thời, tăng cường hiểu biết về tình hình trong và ngoài nước, nhất là

du lịch.

Cũng giống như vai trò trong phát triển du lịch ở Việt Nam, báo chí, truyền

thông cũng có vai trò hết sức to lớn trong hoạt động phát triển du lịch Cà Mau. Báo

chí, truyền thông là phương tiện hữu ích, là kênh quảng bá nhanh nhất, hiệu quả

nhất, tiếng nói mạnh mẽ nhất trong công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch, tạo

niềm tin và sự thu hút mạnh mẽ du khách khắp mọi nơi.

Trong nhiều năm qua, báo chí Cà Mau đã làm tốt vai trò của mình trong công

tác tuyên truyền về đất và người Cà Mau, góp phần mời gọi các du khách gần, xa

đến tham quan, vui chơi, nghiên cứu. Cụ thể Báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau có

hẳn chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề về du lịch, với những bài viết giới thiệu

những địa danh du lịch, về đời sống người Cà Mau, về những phong tục tập quán,

những giá trị văn hóa truyền thống, những giá trị nghiên cứu lịch sử,...

Nhìn chung, với những hoạt động tích cực, sự tương tác rộng, hoạt động của

báo chí, truyền thông đã góp phần quan trọng cho ngành du lịch Việt Nam nói

chung và du lịch Cà Mau nói riêng không thể nào phát triển mạnh mẽ. Không có

hoạt động truyền thông thì du khách sẽ không biết hết những vẻ đẹp của địa

98

phương, những giá trị tinh túy về văn hóa, con người, ẩm thực,… của từng vùng

miền, từng dân tộc, từng địa phương khác nhau.

Câu 2. Theo ông, hiệu quả của công tác truyền thông về du lịch nói chung,

về chính sách phát triển du lịch nói riêng của Cà Mau đã và đang được báo chí Cà

Mau tổ chức, thực hiện ra sao (cụ thể là báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau)?

Cà Mau được xác định có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, với vị trí

địa lý, sự đa dạng của hệ sinh thái rừng - biển và mặn – ngọt, là một trong 4 tỉnh

trong hành lang phát triển kinh tế phía Nam của chương trình hợp tác phát triển tiểu

vùng Mekong mở rộng, có điều kiện thuận lợi trong giao lưu phát triển kinh tế với

nước Đông Nam Á,... đã tạo cơ hội cho du lịch Cà Mau phát triển trong thời gian

tới. So với các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL, cùng với An Giang, Cà Mau là

một trong hai tỉnh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát

triển khu du lịch quốc gia Mũi Cà Mau nằm trong hệ thống quy hoạch 46 khu du

lịch quốc gia của cả nước. Có thể xác định vị trí Cà Mau đang ở Top 5 của khu vực.

Tuy nhiên, so với các vùng du lịch trọng điểm của cả nước đã được đầu tư như:

Vũng Tàu, Phan Thiết, Nha Trang, Đà Nẵng,... Cà Mau vẫn còn hạn chế do nhiều

yếu tố tác động đến sự phát triển du lịch như: hạ tầng giao thông, chất lượng nguồn

nhân lực, đa dạng hóa sản phẩm du lịch,... để phát triển tương xứng với tiềm năng

cần có những quyết sách mang tính chiến lược trong thời gian tới, mới có thể đủ sức

cạnh tranh trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Cùng với chủ trương, chính sách về phát triển du lịch của Đảng và Nhà nước,

các chính sách của Cà Mau trong thời gian qua cũng đã thể hiện sự nỗ lực rất lớn

của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và nhân dân trong việc phát triển

kinh tế nói chung và phát triển du lịch nói riêng. Thông qua việc ban hành nhiều

chính sách tập trung phát triển du lịch tỉnh Cà Mau như: Nghị quyết số 04-NQ/TU

ngày 10/10/2016 của Tỉnh ủy về phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến năm 2020, định

hướng đến năm 2030; Kế hoạch số 50-KH/TU ngày 06/6/2017 của Ban Thường vụ

Tỉnh ủy về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn theo Nghị quyết số

08-NQ/TU của Bộ Chính trị; Kế hoạch số 39/KH-UBND ngày 08/7/2017 của

UBND tỉnh về thực hiện Nghị quyết 92/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp

99

đẩy mạnh phát triển du lịch Việt Nam thời kỳ mới,…

Và trong dự án quy hoạch du lịch của Trung ương, Cà Mau nằm trong cụm

kinh tế trọng điểm, đồng thời cũng nằm trong trung tâm du lịch của vùng “liên

thông” với các trung tâm du lịch trong vùng như Kiên Giang, Sóc Trăng, Cần Thơ,

An Giang, Bạc Liêu ... và vùng phụ cận, bước đầu tạo điều kiện cho hoạt động du

lịch phát triển.

Để thu hút khách đến với Cà Mau, đặc biệt để biến nơi đây thành điểm đến

hấp dẫn trong thời gian tới ngành du lịch Cà Mau, cụ thể tỉnh đã triển khai nhiều

hoạt động thông tin tuyên truyền, nhằm nâng cao ý thức cộng đồng về ý nghĩa và

tầm quan trọng của Khu dự trữ sinh quyển thế giới, Khu Ramsar thế giới; nhằm

giáo dục ý thức bảo vệ môi trường; đồng thời, tập trung xây dựng mô hình du lịch

sinh thái gắn với cộng đồng, nông nghiệp, dịch vụ phục vụ du lịch thân thiện với

môi trường, bảo tồn các di sản thiên nhiên, môi trường tự nhiên, tạo một môi trường

văn hóa du lịch trong lành để thúc đẩy sự phát triển toàn diện.

Song, phải nhìn nhận, mỗi năm thông tin trên báo chí Cà Mau, cụ thể là báo

Cà Mau và Đài Phát thanh – Truyền hình Cà Mau đã đăng tải hàng trăm tin, bài,

chùm ảnh, video clip, nhiều chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề dài kỳ, nhưng chỉ

chủ yếu xoay quanh: định hướng công tác chỉ đạo điều hành; xúc tiến, quảng bá du

lịch; và liên kết vùng. Vấn đề truyền thông chính sách phát triển du lịch còn chưa

nhiều, thông tin chưa thực sự hấp dẫn, sản phẩm truyền thông về du lịch chưa đa

dạng, sự tương tác với công chúng chưa cao. Việc đồng hành, hiến kế để phát triển

du lịch chưa đạt được như kỳ vọng.

Câu 3. Với góc nhìn của nhà quản lý, ông có đề xuất, kiến nghị gì để công

tác truyền thông về du lịch của báo chí Cà Mau ngày càng đạt hiệu quả cao hơn,

nhất là truyền thông chính sách phát triển du lịch, thưa ông?

Với mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, những

quyết sách sẽ được tỉnh Cà Mau triển khai quyết liệt trong thời gian tới để phát triển

du lịch đồng bộ với mục tiêu xây dựng du lịch Cà Mau trở thành điểm đến du lịch

hấp dẫn, có uy tín và sức cạnh tranh cao; xây dựng sản phẩm và loại hình du lịch

của tỉnh đạt thương hiệu quốc gia đó là du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng mang

100

bản sắc riêng về con người, vùng đất Cà Mau trong tổng thể phát triển du lịch đồng

bằng sông Cửu Long. Do đó, báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng, vai trò đi đầu và

mang tính đại chúng nhất. Song, thực tế thời gian qua, mặc dù vai trò của báo chí

truyền thông chính sách được coi trọng nhưng vẫn chưa được phát huy đúng mức,

chưa đáp ứng được nhu cầu xã hội cũng như của chính cơ quan ban hành chính sách

phát triển du lịch của Nhà nước.

Cơ quan báo chí Cà Mau cần nâng cao năng lực nghề nghiệp cho phóng viên,

nhà báo, trong đó có năng lực truyền thông chính sách; việc tổ chức truyền thông

chính sách phát triển du lịch của các cơ quan báo chí cũng cần được chú trọng.

Theo đó, cần có các mục, chuyên mục, hoặc chuyên trang tuyên truyền về chủ

trương, chính sách. Báo chí cũng là diễn đàn trao đổi ý kiến công khai, thẳng thắn

giữa những người làm chính sách, cơ quan ban hành chính sách với đông đảo người

dân, doanh nghiệp… Đa dạng hoá sản phẩm truyền thông, tăng sức hút, tính hấp

dẫn của chuyên trang, chuyên mục, ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin để

tạo sức hấp dẫn, tính tương tác của sản phẩm truyền thông, khai thác tốt hơn tính

hấp dẫn của sản phẩm du lịch thông qua tác phẩm báo chí.

Để truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau hiệu quả

còn cần có sự phối hợp giữa cơ quan ban hành chính sách và cơ quan báo chí. Sự

phối hợp này nhằm mục đích tuyên truyền chính sách được thực hiện một cách tích

cực và có hiệu quả.

Việc tổ chức các sự kiện báo chí như họp báo, gặp gỡ báo chí, trả lời phỏng

vấn của báo chí thường kỳ hoặc đột xuất cần được tiến hành nghiêm túc. Điều này

đã góp phần giúp báo chí thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, giám

sát, phản biện chính sách trong quá trình thực thi chính sách.

Xin cảm ơn ông!

101

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS3]

Kính gửi: Bà Nguyễn Thị Ngọc Mai, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần

Thương mại Dịch vụ - Du lịch Phú Cường.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí & Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS,TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn bà Nguyễn Thị Ngọc Mai một số nội dung liên

quan đến truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát

báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của bà.

Nội dung trả lời phỏng vấn:

Câu 1: Thưa bà, đã qua Đảng và Nhà nước luôn nhấn mạnh và có nhiều ý

kiến chỉ đạo, quán triệt về vai trò của báo chí, truyền thông trong từng thời kỳ, giai

đoạn lịch sử. Vậy Bà nghĩ thế nào về vai trò của báo chí, truyền thông trong phát

triển du lịch ở Việt Nam nói chung và ở Cà Mau nói riêng?

- Trong những năm gần đây, với sự phát triển của nền kinh tế, công nghệ

thông tin thì báo chí đang ngày càng hoàn thiện và phát triển vượt bậc hơn, đóng vai

trò rất quan trọng đối với các nền kinh tế nói chung, du lịch nói riêng. Cụ thể:

102

 Thứ nhất, báo chí, truyền thông giúp nâng cao nhận thức và tăng cường

sự hiểu biết về tình hình du lịch trong nước, quảng bá về những điểm đến, lễ hội,

thời tiết,... của Việt Nam nói chung, Cà Mau nói riêng để thu hút du khách.

 Thứ hai, báo chí trở thành công cụ hiệu quả để bảo vệ di sản Việt Nam cũng

như nâng cao nhận thức để phục hồi, tái sinh những nét đẹp của đất nước, địa phương.

 Thứ ba, báo chí, truyền thông giúp tiếp cận các tri thức văn hóa thế giới,

qua đó, sàng lọc và học hỏi những định hướng lợi ích áp dụng cho sự phát triển của

du lịch nước nhà.

Câu 2: Theo bà, hiệu quả của công tác truyền thông về du lịch nói chung, về

chính sách phát triển du lịch nói riêng của Cà Mau đã và đang được báo chí Cà

Mau tổ chức, thực hiện ra sao (cụ thể là báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau)?

- Cùng với báo chí cả nước, Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau luôn đẩy

mạnh công tác truyền thông về du lịch nói chung, chính sách phát triển du lịch nói

riêng của Cà Mau. Bên cạnh những chuyên đề về du lịch được thực hiện định kỳ

nhằm quảng bá các điểm đến, nét đặc trưng trong văn hóa, ẩm thực,... báo chí Cà

Mau còn phối hợp với các doanh nghiệp lữ hành tổ chức các chuyến khảo sát để

thông qua đó cho ra mắt nhiều sản phẩm du lịch mới và mang tính đặc trưng hấp

dẫn du khách.

- Tuy nhiên, báo chí Cà Mau vẫn còn hạn chế về độ phủ sóng truyền thông, số

lượng bạn đọc và bạn xem Đài chưa cao, thêm vào đó là giá cho các hạng mục

quảng cáo khá cao, nhất là Đài PT-TH Cà Mau, điều này tạo khoảng cách giữa các

doanh nghiệp lữ hành với báo chí Cà Mau trong việc kết nối đẩy mạnh quảng cáo

các sản phẩm bán, chương trình ưu đãi nhằm kích cầu du lịch tỉnh nhà.

Câu 3: Với góc nhìn của một Doanh nghiệp du lịch, Bà có đề xuất, kiến nghị

gì để công tác truyền thông về du lịch của báo chí Cà Mau ngày càng đạt hiệu quả

cao hơn, nhất là truyền thông chính sách phát triển du lịch, thưa bà?

- Bên cạnh việc đẩy mạnh truyền thông và thể hiện được vai trò của mình

trong việc góp phần phát triển du lịch, báo chí Cà Mau vẫn còn một số mặt hạn chế.

Để ngày càng đạt hiệu quả hơn về công tác truyền thông, báo chí Cà Mau cần:

103

 Một là, mạnh mẽ hơn nữa trong việc truyền thông phát triển du lịch cũng

như đẩy mạnh quảng bá các điểm đến, sức hấp dẫn của di tích, văn hóa, ẩm thực địa

phương; việc đưa ra những thông điệp đúng đắn sẽ có tác động lớn trong việc thu

hút khách du lịch đặt chân đến Việt Nam nói chung, Cà Mau nói riêng cũng như có

ý thức trong việc giữ gìn văn hóa Việt.

 Hai là, hướng dẫn truyền tải thông điệp đến các chủ thể của điểm đến du

lịch di sản, bao gồm cơ quan quản lý nhà nước về du lịch, các doanh nghiệp du lịch,

hướng dẫn viên du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch và các cộng đồng, cá nhân tham gia

trực tiếp hoặc gián tiếp phục vụ khách du lịch.

 Ba là, cùng với các doanh nghiệp du lịch địa phương tổ chức sự kiện xúc

tiến như các đoàn FAM/Press Trip, chương trình phát động thị trường, chương trình

quan hệ công chúng giới thiệu điểm đến.

 Bốn là, đổi mới chính sách giá và hướng đến việc phối hợp hỗ trợ các

doanh nghiệp lữ hành truyền thông đưa khách đến địa phương nhiều hơn.

 Năm là, nâng cao tính phản biện, tranh luận của báo chí nhằm đóng góp

vào quyết định của chính quyền của các địa phương trong việc đầu tư, xúc tiến, tôn

tạo các điểm đến tại địa phương, để du lịch Cà Mau không chỉ là du lịch “một đêm”

mà phải có các sản phẩm níu chân du khách lưu trú nhiều ngày.

104

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS4]

Kính gửi: Ông Trần Thanh Nghị, Phó Giám đốc BenThanh Tourist Chi

nhánh Cần Thơ, Trưởng Văn phòng Đại diện BenThanh Tourist tại Cà Mau.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí & Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS.TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn ông Trần Thanh Nghị một số nội dung liên

quan đến truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát

báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của ông.

Nội dung trả lời phỏng vấn:

Câu 1: Thưa ông, đã qua, Đảng và Nhà nước luôn nhấn mạnh và có nhiều ý

kiến chỉ đạo, quán triệt về vai trò của báo chí, truyền thông trong từng thời kỳ, giai

đoạn lịch sử. Vậy ông nghĩ thế nào về vai trò của báo chí, truyền thông trong phát

triển du lịch ở Việt Nam nói chung và ở Cà Mau nói riêng?

Trả lời:

- Vai trò của báo chí, truyền thông trong phát triển du lịch ở Việt Nam:

105

Đảng và Nhà nước Việt Nam đã xác định Ngành du lịch là ngành kinh tế mũi

nhọn, định hướng trong tương lai sẽ biến du lịch Việt Nam trở thành điểm đến có

sức cạnh tranh cao trong hệ thống điểm đến du lịch thế giới.

Để làm được điều đó phải kể đến hoạt động báo chí, truyền thông. Báo chí,

truyền thông có vai trò rất quan trọng trong việc quảng bá và nâng cao hình ảnh đất

nước, con người; tuyên truyền bảo vệ di sản và phát triển du lịch bền vững, tăng

cường giao lưu văn hóa các dân tộc và Thế giới . Báo chí, truyền thông có vai trò to

lớn trong việc đồng hành để bảo vệ, gìn giữ, phát triển, quảng bá các giá trị cốt lõi

của di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, mảnh đất, con người của mỗi địa phương

để phát triển du lịch.

- Vai trò của báo chí, truyền thông trong phát triển du lịch Cà Mau:

Cũng giống như vai trò trong phát triển du lịch ở Việt Nam; báo chí, truyền

thông cũng có vai trò hết sức to lớn trong hoạt động phát triển du lịch Cà Mau. Báo

chí, truyền thông là phương tiện hữu ích, là kênh quảng bá nhanh nhất, hiệu quả

nhất, tiếng nói mạnh mẽ nhất trong công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch, tạo

niềm tin và sự thu hút mạnh mẽ du khách khắp mọi nơi.

Báo chí, truyền thông giúp giới thiệu các sản phẩm du lịch địa phương, vẻ

đẹp, sự hấp dẫn của các tuyến, các khu điểm du lịch đến rộng rãi du khách trong và

ngoài tỉnh Cà Mau. Giúp giới thiệu nền văn hóa đặc sắc, các món ăn tinh thần như

đàn ca tài tử, truyện kể Bác Ba Phi, giới thiệu các sản vật xứ biển Cà Mau, xứ rừng

U Minh, Đất Mũi; giới thiệu về các làng nghề truyền thống như đan đát, dệt chiếu,

làm khô, nghề phong ngạn, nghề nuôi trồng thủy sản,… đến đông đảo khách du lịch

Nhìn chung, nếu không có hoạt động của báo chí, truyền thông thì ngành du

lịch việt Nam nói chung và du lịch Cà Mau nói riêng không thể nào phát triển mạnh

mẽ, rộng rãi, du khách sẽ không biết hết những vẻ đẹp của địa phương, những giá

trị tinh túy về văn hóa, con người, ẩm thực,… của từng vùng miền, từng dân tộc,

từng địa phương khác nhau.

Câu 2. Theo ông, hiệu quả của công tác truyền thông về du lịch nói chung,

về chính sách phát triển du lịch nói riêng của Cà Mau đã và đang được báo chí Cà

Mau tổ chức, thực hiện ra sao (cụ thể là báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau)?

106

Trả lời:

Theo như góc nhìn cá nhân, thời gian qua, các cơ quan báo chí, truyền hình

Cà Mau đã có những cách làm hay, sáng tạo với nhiều cách thức tuyên truyền trên

các loại hình báo chí, truyền hình, đồng thời kết nối với mạng xã hội để “nối dài”

các sản phẩm báo chí đến với xã hội, góp phần thúc đẩy du lịch phát triển rộng rãi,

nhanh chóng, đa dạng, mạnh mẽ và bền vững.

Đài truyền hình Cà Mau đã có rất nhiều tin, bài, phóng sự quảng bá du lịch

Cà Mau, tuyên truyền về chủ trương, chính sách, định hướng của Tỉnh Ủy, Ủy Ban

về vai trò của du lịch trong việc phát triển kinh tế chính trị tỉnh nhà. Truyền hình Cà

Mau đã xây dựng ban chuyên đề và chuyên mục du lịch phát sóng định kỳ hàng

tuần trên sóng truyền hình và trên trang truyền hình Cà Mau online.

Báo Cà Mau cũng có bộ phận nhân sự chuyên phụ trách về chuyên mục du

lịch. Chuyên trang du lịch Cà Mau trên báo giấy được phát hành định kỳ vào các

ngày thứ 7 hàng tuần. Báo Cà Mau phiên bản online và kênh youtube của Báo Cà

Mau cũng phát huy hiệu quả trong công tác tuyên truyền, quảng bá về du lịch Cà

Mau khi thường xuyên có tin bài giới thiệu về du lịch Cà Mau, du lịch các địa

phương trong nước, đưa tin nhanh chóng những sự kiện về du lịch kịp thời đến với

bạn đọc.

Bên cạnh những mặt tích cực đã làm được, báo chí, truyền thông Cà Mau

vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế cần cải thiện.

- Sức hấp dẫn, chất lượng chương trình của báo chí, truyền hình của tỉnh nhà

chưa cao, nên lượt xem của khán giả, đọc giả cũng còn hạn chế; dẫn đến hiệu quả

truyền thông, tuyên truyền chính sách du lịch chưa đến được đông đảo người dân

địa phương;

- Kinh phí và mức đầu tư cho tin bài còn hạn chế nên dẫn đến chất lượng tin,

bài về du lịch chưa cao, chưa gây được ấn tượng lớn như các đài khác;

- Máy móc thiết bị đưa tin, công nghệ còn lạc hậu dẫn đến chất lượng nghe

nhìn của tin, bài cũng hạn chế theo. Chất lượng video, nội dung tin bài chưa được

thể hiện hiệu quả, thu hút.

107

- Trình độ chuyên môn, kỹ thuật của đội ngũ nhân sự còn hạn chế, do chính

sách đãi ngộ, tiền lương chưa cao chưa thu hút được nhân sự giỏi;

- Số lượng phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên còn ít nên tin tức thu thập

còn chậm, không nắm bắt hết và không kịp thời đưa tin về những hoạt động nóng

hổi hàng ngày tại khắp các địa phương trong tỉnh, nhất là các hoạt động văn hóa, du

lịch diễn ra hàng ngày;

- Sản phẩm du lịch Cà Mau còn nghèo nàn, thiếu sản phẩm mới. Điều này ảnh

hưởng đến nội dung về tin bài du lịch. Thông tin quảng bá trùng lắp, nội dung và

chủ đề cũ được lặp lại nhiều lần gây nhàm chán. Các nội dung và chủ đề, sản phẩm

du lịch mới cực kỳ thiếu thốn;

- Chưa nắm bắt đầy đủ các xu hướng truyền thông, các kênh truyền thông và

công nghệ truyền thông hiện đại, chậm đổi mới, sáng tạo, dẫn đến công tác quảng

bá, truyền thông về du lịch chưa thu hút được khán thính giả, độc giả, chưa khai

thác hết được mạng lưới kênh truyền thông hiện đại theo xu hướng thế giới;

- Do hiệu quả quảng bá và tính tương tác đến độc giả, khán thính giả chưa cao

như mong muốn nên các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch địa phương cũng

còn hạn chế sử dụng các phương tiện truyền thông quảng bá địa phương để làm

kênh quảng cáo cho doanh nghiệp và sản phẩm du lịch của công ty, gây thiệt hại về

kinh tế cho cơ quan truyền thông, báo đài. Mặt khác cũng làm giảm tính kết nối

giữa doanh nghiệp du lịch và các cơ quan báo đài địa phương.

Câu 3: Với góc nhìn của một Doanh nghiệp du lịch, ông có đề xuất, kiến

nghị gì để công tác truyền thông về du lịch của báo chí Cà Mau ngày càng đạt hiệu

quả cao hơn, nhất là truyền thông chính sách phát triển du lịch, thưa ông?

Trả lời:

Theo quan điểm và góc nhìn cá nhân đại diện cho một doanh nghiệp kinh

doanh du lịch địa phương, tôi mong muốn lĩnh vực báo chí, truyền thông Cà Mau

phát huy hết vai trò của mình trong việc thông tin, quảng bá hình ảnh du lịch địa

phương, tuyên truyền sâu rộng chính sách, chủ trương phát triển du lịch của các cơ

quan chức năng đến đông đảo người dân trong và ngoài tỉnh. Là cầu nối và là kênh

quảng bá của các doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả quảng cáo gắn liền với thúc

108

đẩy hiệu quả kinh doanh, mang lại nguồn lợi kinh tế cho doanh nghiệp và cho cộng

đồng người dân địa phương Cà Mau làm du lịch.

Qua đó, tôi có một số đề xuất, kiến nghị như sau:

- Lĩnh vực báo chí, truyền thông cần nâng cao vai trò của mình hơn nữa trong

hoạt động truyền thông, quảng bá du lịch địa phương thúc đẩy mạnh mẽ sự phát

triển của địa phương và doanh nghiệp.

- Liên kết chặt chẽ với các cơ quan chức năng, Sở ngành nhà nước nhằm kịp

thời thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách của tỉnh, quảng bá các hoạt

động, các sản phẩm dịch vụ mới về lĩnh vực du lịch địa phương đến du khách và

người dân.

- Xây dựng và củng cố đội ngũ nhân sự làm báo; đào tạo, thu hút nhân sự giỏi,

có tính sáng tạo cao, nhanh nhạy trong công tác, đột phá trong tư duy để cho ra

những sản phẩm chất lượng, thu hút và giá trị. Vượt qua khỏi những lề lối, những

lối diễn đạt và tư duy lối mòn truyền thống. Mở rộng và liên kết cộng tác với đội

ngũ cộng tác viên khắp các địa phương trên mọi lĩnh vực nhằm thu thập thông tin

rộng rãi, nhanh chóng, kịp thời đưa tin đến khán thính giả, độc giả.

- Nâng cấp trang thiết bị kỹ thuật, nâng cao chất lượng nghe nhìn của tin bài.

- Nâng cao trình độ và khoa học công nghệ, cập nhật và phát triển các kênh truyền

thông hiện đại, các xu hướng thông tin cộng đồng mới trong giai đoạn hiện nay.

- Đổi mới sáng tạo; thay đổi hình thức thể hiện tin bài mang tính sáng tạo, thu

hút, hiện đại, đa dạng theo thị hiếu về tầng lớp, lứa tuổi; làm sao để độc giả chủ

động tiếp cận với các thông tin được đưa ra.

- Đầu tư nhiều hơn về kinh phí, công sức, ý tưởng để cho ra những sản phẩm

chất lượng, thu hút sự quan tâm, nâng cao số lượt xem của khán thính giả, độc giả.

- Tăng cường tính kết nối hơn nữa giữa cơ quan báo đài, truyền thông và

doanh nghiệp. Nắm bắt kịp thời nhu cầu của doanh nghiệp để hợp tác phát triển 2

bên cùng có lợi.

- Xóa bỏ quan niệm về việc truyền thông là phải đưa tin về những cái hay, cái

đẹp, mà định hình lại truyền thông, báo chí là đưa tin kịp thời, đúng sự thật, đúng

thực trạng. Báo chí, truyền thông phải là ca ngợi cái đẹp, bài trừ cái xấu, phản ánh

109

đúng thực trạng sự việc nhằm rút kinh nghiệm, điều chỉnh, sửa chữa để càng ngày

sản phẩm, dịch vụ du lịch địa phương càng phát triển, đa dạng, phong phú và tiến

bộ hơn, bắt kịp thị hiếu và nhu cầu của du khách.

110

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS5]

Kính gửi: Chị Trần Ngọc Lưu Ly, Biên tập viên Phòng Thời sự - Chuyên

đề, Đài PT-TH Cà Mau.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí & Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS.TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn chị Trần Ngọc Lưu Ly một số nội dung liên

quan đến truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát

báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của chị.

Nội dung phỏng vấn:

Câu 1: Thưa chị, với vai trò là biên tập viên phụ trách chuyên mục, chuyên

đề về du lịch, theo chị những chuyên mục, chuyên đề về du lịch do đơn vị chị tổ

chức sản xuất hiện nay có những ưu điểm, hạn chế gì?

- Ưu điểm:

“Tạp chí Du lịch” của Đài PT-TH Cà Mau ra đời năm 2006, thời lượng 15-20

phút, phát sóng 1 kỳ/ tháng. Chuyên đề gồm 4 phần: Thông tin du lịch, Đất và

Người Cà Mau, Món ngon, Khám phá đó đây. Chương trình giới thiệu, quảng bá

111

đến người xem tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Cà Mau đối với ngành kinh tế mũi

nhọn trong tương lai, đó là du lịch. Giúp những khán giả chưa có dịp „tận mục sở

thị‟ các danh lam thắng cảnh đẹp, có thể theo dõi trên sóng Truyền hình Cà Mau để

biết thêm về quê hương, đất nước, con người Cà Mau nói riêng và Việt Nam nói

chung. Chương trình đồng thời mang những thông điệp kêu gọi và thu hút các nhà

đầu tư cùng tỉnh Cà Mau khai thác, phát triển có hiệu quả tiềm năng du lịch nơi

vùng đất cực Nam của Tổ quốc. 3/4 nội dung chương trình viết về các địa điểm du

lịch trong tỉnh Cà Mau, còn lại là ngoài tỉnh do đài khác thực hiện.

Từ năm 2019, “Tạp chí Du lịch” đổi thành “Đất và Người Cà Mau” thời

lượng 5 phút (Các chuyên đề khác thời lượng 15 phút). Chuyên đề được thực hiện

từ nhiều thể loại báo chí kết hợp, như phóng sự, phỏng vấn... Thời lượng phát sóng

ngắn là một lợi thế vì khán giả dễ dàng tiếp nhận nhưng cũng là một thách thức với

ê kíp, vì phải đầu tư nhiều về nội dung và hình ảnh.

Quá trình sản xuất “Đất và người Cà Mau” có sự đầu tư kỹ càng từ khâu lên

ý tưởng kịch bản - ra hiện trường - hậu kỳ trước khi phát sóng. Biên tập viên luôn

chú trọng phần xuất hiện hiện trường, tương tác với nhân vật bên cạnh yếu tố nghệ

thuật của hình ảnh nhằm giới thiệu đến khán giả các địa điểm tham quan, di tích lịch

sử, đình, chùa, miếu mạo, phong tục tập quán, làng nghề, văn hóa ẩm thực … Về Cà

Mau, du khách không chỉ được khám phá, trải nghiệm, hòa mình vào thiên nhiên

mà còn được thưởng thức những món ngon từ rừng, biển và đặc sản do người dân

làm ra. Tính cách phóng khoáng, cởi mở của dân Nam Bộ được thể hiện một phần

qua cách sinh hoạt, ăn uống của họ…

Sau khi biên tập viên lên ý tưởng, xây dựng kịch bản và được lãnh đạo phòng

đồng ý, bắt đầu liên hệ địa điểm, nhân vật cùng với đạo diễn, quay phim ra hiện

trường. Hoàn thành giai đoạn tiền kỳ sẽ đến hậu kỳ và hoàn thành tác phẩm. “Đất

và người Cà Mau” không mang nhiều yếu tố chính luận mà nghiêng về giải trí,

không chỉ phát trên sóng truyền hình mà còn được đăng tải trên website của Đài và

các sở, ngành. (Từ năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Cà Mau hợp đồng

với Đài thực hiện “Đất và Người Cà Mau” dịch ra Tiếng Anh đăng trên Website của

các sở, ngành trong tỉnh.) “Đất và người Cà Mau” sau khi được thực hiện, phát

112

sóng và đăng trên fanpage nhận được rất nhiều sự yêu thích, chia sẻ, tương tác của

khán giả.

“Tạp chí du lịch” nay là “Đất và người Cà Mau” là một trong những CĐTH

gắn bó lâu dài với khán giả. Qua phản ánh, giới thiệu của chuyên đề, khán giả thấy

được sự phát triển của ngành du lịch tỉnh nhà kể từ sau khi tái lập tỉnh 01/01/1997.

Thời điểm du lịch còn là ngành non trẻ, sự phát triển của ngành du lịch Cà Mau còn

ở mức thấp, tốc độ tăng trưởng khách du lịch chỉ ở mức 5%/năm, đóng góp cho

ngân sách nhà nước còn nhỏ chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh, doanh thu

chủ yếu từ lưu trú và ăn uống. Hoạt động kinh doanh du lịch của một số đơn vị còn

kém hiệu quả, công tác lữ hành và phát triển các sản phẩm mới chưa được quan

tâm. Được sự quan tâm của các ngành, các cấp, sự nỗ lực của ngành du lịch Cà Mau

và sự tham gia tích cực của doanh nghiệp kinh doanh du lịch. Bên cạnh, sự mở cửa

đổi mới chính sách, cơ chế của nhà nước, ngành du lịch Cà Mau từng bước khẳng

định được vị trí quan trọng trong tiến trình hội nhập, đến nay tạo được những thành tựu

đáng khích lệ, với những chuyển biến rõ rệt về cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng du lịch,

lượng du khách, nguồn nhân lực du lịch, dịch vụ du lịch, doanh thu du lịch,…

- Hạn chế:

 Khoảng thời gian đầu lên sóng truyền hình “Tạp chí du lịch” được công

chúng đánh giá cao không chỉ về nội dung và hình thức thể hiện. Tuy nhiên, theo

thời gian, các địa điểm du lịch được giới thiệu không còn mới, hấp dẫn.

 “Đất và người Cà Mau” được xây dựng với phiên bản mới, tạo hiệu ứng tích

cực tuy nhiên, do không có kinh phí thực hiện nên chất lượng không được duy trì.

 Không có sự phối hợp về định hướng tuyên truyền cũng như kinh phí

thực hiện giữa Đài Phát thanh – Truyền hình Cà Mau, Sở Văn hóa, Thể thao & Du

lịch… nên nội dung, hình thức đôi lúc chưa hấp dẫn công chúng.

Câu 2: Như vậy, để nâng cao chất lượng truyền thông về du lịch, nhất là

truyền thông về chính sách phát triển du lịch, theo chị, Đài PT-TH Cà Mau cần có

giải pháp như thế nào?

Cà Mau cần có sự đầu tư tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của vùng đất

tận cùng cực Nam Tổ quốc trong lĩnh vực phát triển du lịch. Đó là những điểm

113

dừng chân lý tưởng hấp dẫn du khách. Muốn vậy, cần có những chính sách phát

triển du lịch hợp lý, cụ thể như sau:

- Chính sách tạo nguồn nhân lực

- Chính sách về đất đai và vốn

- Chính sách bố trí ngân sách

- Chính sách xã hội hóa du lịch

- Chính sách về quỹ hỗ trợ phát triển du lịch

- Chính sách về sự tham gia của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch

- Chính sách về hiệp hội du lịch

- Chính sách quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước về du lịch

- Chính sách về bảo vệ môi trường du lịch

Câu 3: Theo chị, biên tập viên phụ trách chuyên mục, chuyên đề về du lịch ở

đơn vị cần tổ chức nội dung, hình thức như thế nào để phát huy vai trò của báo chí

trong truyền thông phát triển du lịch, trong đó có truyền thông chính sách phát

triển du lịch ở Cà Mau?

- Cần có ý tưởng, kịch bản tốt.

- Diễn biến câu chuyện ngoài hiện trường tự nhiên, tránh sự sắp đặt miễn

cưỡng; chỉ cần 1 cú bấm máy nội dung tương tác giữa các nhân vật trải nghiệm.

- Không chỉ ghi nhận mặt tích cực cần có sự phản ánh vấn đề ở chiều ngược lại.

- Chú trọng hình ảnh đẹp, bắt mắt. Ngoài máy quay phim, cần hình ảnh quay

từ điện thoại di động thông minh kết hợp thiết bị cầm tay, máy quay dưới nước,

flycam, mic không dây… khi cần thiết. Sự phát triển của các phương tiện kỹ thuật

công nghệ giúp tạo phương pháp mới trong truyền đạt thông tin.

- Người trải nghiệm (Phóng viên, Dẫn chương trình, nhân vật khách mời) tự nhiên.

- Ê kíp phối hợp ăn ý.

- Xử lý tốt ở khâu hậu kỳ (hình ảnh, âm thanh, nhạc nền...)

- Kinh phí thực hiện

Xin cảm ơn chị!

114

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS6]

Kính gửi: Nhà báo Phạm Quốc Rin, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí & Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS.TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn Nhà báo Phạm Quốc Rin một số nội dung liên

quan đến truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát

báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của anh.

Nội dung phỏng vấn:

Câu 1: Thưa anh, với vai trò là phóng viên phụ trách chuyên mục, chuyên đề

về du lịch, theo anh những chuyên mục, chuyên đề về du lịch do đơn vị anh tổ chức

sản xuất hiện nay có những ưu điểm, hạn chế gì?

Từ lâu, nhiều địa phương trong đó có Cà Mau đã xác định du lịch là một

ngành công nghiệp đặt biệt - ngành công nghiệp không khói. Các địa phương phát

triển du lịch mang doanh thu “khủng” so với doanh thu các ngành, lĩnh vực khác

trong cùng mốc thời gian.

115

Tuy nhiên, để du lịch phát triển, không hẳn có danh lam thắng cảnh; không

thể chỉ có di tích,... là hút được khách. Mà đó còn là sự kết nối tour, tuyến; kết nối

hạ tầng giao thông; kết nối công tác tổ chức, hoạch định kinh doanh của chuỗi nhà

hàng, khách sạn của chuỗi cung ứng tour; chất lượng phục vụ,… song song đó, một

công tác không hề kém phần quan trọng để “kích” du lịch phát triển là công tác

truyền thông. Nếu như đã làm truyền thông du lịch thì cần thiết phải có sự đồng

hành, kết nối giữa truyền thông với hoạt động du lịch của nhà quản lý du lịch và nhà

kinh doanh du lịch. Nghĩa là phải có sự tổ chức, sản xuất chương trình truyền thông,

đưa ra thông điệp truyền thống đặc trưng của địa phương.

Trước hết, có thể nói công tác tuyên truyền về chuyên đề du lịch trên Báo Cà

Mau hiện tại chưa thể gọi là nổi bật so với các chuyên trang, chuyên đề khác.

Nói thế không phải là khen, chê về các đề tài, công tác tổ chức chuyên trang,

chuyên mục, chuyên đề du lịch mà để phân tích vài khía cạnh mà các bài viết, hình

ảnh, video trên các loại hình báo chí của Cà Mau chưa “hot”.

Hầu như đó không phải là sản phẩm truyền thông mà đó là sản phẩm báo chí,

mang đậm tính tuyên truyền hơn là công tác truyền thông. Trong khi du lịch cần

truyền thông quảng bá hình ảnh, quảng bá cơ chế, chính sách, quảng bá nét độc, lạ

của địa phương thì các tác phẩm, chương trình trên nhiều loại hình báo chí ở Báo

Cà Mau lại đi sâu về lĩnh vực phân tích, đánh giá các thực trạng du lịch.

Mặt khác, hiện một bộ phận không nhỏ các tour, tuyến, cơ sở, địa điểm du

lịch cộng đồng ở tỉnh là do người dân tự “khai mở” chứ chưa có một cơ chế kích

thích hợp lý. Do đó, thực trạng du lịch đang diễn ra nhỏ lẻ, chưa có sự gắn kết, hợp

tác, quy hoạch.

Nói về ưu điểm của công tác tuyên truyền du lịch trên Báo Cà Mau: đó là

những tác phẩm chuyên sâu về phân tích thực trạng, điểm mạnh, điểm yếu của nhà

quản lý du lịch trong khi tiềm năng du lịch dồi dào. Đó còn là tác phẩm như định

hướng cho nhà quản lý du lịch nhận ra những hạn chế so với công tác quản lý ở các

địa bàn lân cận. Đó còn là thương hiệu du lịch chưa phát huy, kéo theo hàng loạt

hoạt động chưa mạnh.

Về hạn chế: trước hết đó là công tác tổ chức sản xuất tác phẩm truyền thông

về du lịch. Người làm truyền thông còn mang tính chủ quan, dùng ý chí cá nhân áp

116

đặt cho công tác truyền thông về đề tài, lĩnh vực mình thực hiện. Nghĩa là như tự

cầm còi, tự đá bóng chứ chưa có sự gắn kết, hợp tác chặt chẽ với nhà quản lý và nhà

kinh doanh du lịch cũng như phản ánh đúng thực trạng, nhu cầu của du khách. Chưa

tạo được sự độc, lạ trong thông điệp truyền thông của riêng Cà Mau.

Câu 2: Như vậy, để nâng cao chất lượng truyền thông về du lịch, nhất là

truyền thông về chính sách phát triển du lịch, theo anh, Báo Cà Mau cần có giải

pháp như thế nào?

Để khắc phục những hạn chế như vừa phân tích thì trước hết: nhà quản lý

báo chí truyền thông, quản lý cơ quan báo chí ở Cà Mau cần nhận thức đúng vai trò

của truyền thông đối với du lịch và ngược lại nhà quản lý du lịch cũng phải nhận

thức đúng công tác vai trò của truyền thông.

Từ đó có sự hợp tác trước hết về truyền thông quản lý, truyền thông cơ chế,

chính sách để kịp thời thu hút nhà kinh doanh du lịch nghiên cứu ở các tour, tuyến

du lịch là bàn đạp bứt phá.

Ngoài ra, công tác truyền thông du lịch cần đẩy mạnh, làm sáng tỏ nhiều chủ

trương, quyết sách, hành lang thông thoáng, quan điểm của tỉnh về du lịch và đầu tư

du lịch. Có thế mới quy tụ các nguồn lực, khơi dậy những tiềm năng vốn có của

vùng đất Cà Mau trứ danh rừng vàng, biển bạc.

Câu 3: Theo anh, phóng viên phụ trách chuyên mục, chuyên đề về du lịch ở

đơn vị cần tổ chức nội dung, hình thức như thế nào để phát huy vai trò của báo chí

trong truyền thông phát triển du lịch, trong đó có truyền thông chính sách phát

triển du lịch?

Khi có sự gắn kết về công tác quản lý, thì khâu tổ chức sản xuất cũng rất cần

được soi xét chu đáo. Nghĩa là người tổ chức sản xuất chương trình truyền thông du

lịch phải am hiểu công tác quản lý, tổ chức du lịch. Am hiểu rõ các yếu tố nhằm

khai thác đúng tiềm năng, thế mạnh, đúng điểm khác lạ của du lịch cà mau so với

các tỉnh khác.

Cần khẳng định: không phải truyền thông du lịch ai cũng thực hiện được.

Xin cảm ơn anh!

117

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHIẾU PHỎNG VẤN

[PVS7]

Kính gửi: Nhà báo Phạm Thanh Phong, Phó Giám đốc Đài Phát thanh –

Truyền hình Cà Mau.

Tôi tên: Phạm Băng Thanh, Phóng viên Báo Cà Mau.

Tôi đang học lớp Cao học báo chí, chuyên ngành Báo chí học định hướng

ứng dụng, do Viện Đào tạo Báo chí & Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Để tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế và làm rõ nhiều nội dung quan

trọng liên quan trong quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp: Truyền thông

chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài PT-

TH Cà Mau năm 2019), do PGS.TS. Hà Huy Phượng, Học Viện Báo chí và Tuyên

truyền hướng dẫn khoa học.

Tôi xin được phép phỏng vấn nhà báo một số nội dung liên quan đến truyền

thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau (Khảo sát báo Cà Mau, Đài

PT-TH Cà Mau năm 2019).

Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của ông.

Nội dung phỏng vấn:

Câu 1: Xin ông cho biết thực trạng, chất lượng và hiệu quả của truyền thông

về du lịch, trong đó có truyền thông về chính sách phát triển du lịch tỉnh Cà Mau

trên Đài PT-TH Cà Mau trong thời gian qua, thưa ông?

Trong năm 2019, Đài PT-TH Cà Mau đã làm tốt vai trò của mình trong công

tác tuyên truyền về đất và người Cà Mau, góp phần mời gọi các du khách gần, xa

đến tham quan, vui chơi, nghiên cứu.

Cụ thể, Đài PT-TH Cà Mau đã ra đời chương trình “Tạp chí Du lịch” từ năm

2006, thời lượng 15-20 phút, phát sóng 1 kỳ/ tháng. Đến năm 2019, “Tạp chí Du

118

lịch” đổi thành “Đất và Người Cà Mau” thời lượng 5 phút (Các chuyên đề khác thời

lượng 15 phút). Chuyên đề được thực hiện từ nhiều thể loại báo chí kết hợp, như

phóng sự, phỏng vấn... Thời lượng phát sóng ngắn là một lợi thế vì khán giả dễ

dàng tiếp nhận nhưng cũng là một thách thức với ê kíp, vì phải đầu tư nhiều về nội

dung và hình ảnh.

Quá trình sản xuất “Đất và người Cà Mau” có sự đầu tư kỹ càng từ khâu lên

ý tưởng kịch bản – ra hiện trường – hậu kỳ trước khi phát sóng. Biên tập viên luôn

chú trọng phần xuất hiện hiện trường, tương tác với nhân vật bên cạnh yếu tố nghệ

thuật của hình ảnh nhằm giới thiệu đến khán giả các địa điểm tham quan, di tích lịch

sử, đình, chùa, miếu mạo, phong tục tập quán, làng nghề, văn hóa ẩm thực …

“Đất và người Cà Mau” không mang nhiều yếu tố chính luận mà nghiêng về

giải trí, không chỉ phát trên sóng truyền hình mà còn được đăng tải trên website của

Đài và các sở, ngành. (Từ năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Cà Mau

hợp đồng với Đài thực hiện “Đất và Người Cà Mau” dịch ra Tiếng Anh đăng trên

Website của các sở, ngành trong tỉnh.) “Đất và người Cà Mau” sau khi được thực

hiện, phát sóng và đăng trên fanpage nhận được rất nhiều sự yêu thích, chia sẻ,

tương tác của khán giả.

Tuy nhiên, khoảng thời gian đầu lên sóng truyền hình “Tạp chí du lịch” được

công chúng đánh giá cao không chỉ về nội dung và hình thức thể hiện. Song, theo

thời gian, các địa điểm du lịch được giới thiệu không còn mới, hấp dẫn. Do đó, Đài

PT-TH Cà Mau xây dựng phiên bản mới “Đất và người Cà Mau” đã tạo hiệu ứng

tích cực nhưng do không có kinh phí thực hiện nên chất lượng không được duy trì.

Riêng về truyền thông chính sách phát triển du lịch còn chưa nhiều, chủ yếu

các chương trình, phóng sự xoay quanh các vấn đề: định hướng công tác chỉ đạo

điều hành; xúc tiến, quảng bá du lịch; và liên kết vùng… và theo tính chất sự kiện ở

địa phương, do đó chưa thể giúp ngành du lịch nhìn rõ về tình hình du lịch tỉnh nhà

trong thời hội nhập hiện nay.

Câu 2: Thưa ông, đâu là nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế trong truyền

thông chính sách phát triển du lịch tỉnh Cà Mau trên báo chí địa phương (cụ thể là

Đài PT-TH Cà Mau?

119

Đối với Đài PT-TH Cà Mau, nguyên nhân chủ yếu là việc phối hợp

chưa đồng bộ, chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ của các cơ quan ban hành chính

sách. Mặc dù, từ năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Cà Mau hợp đồng

với Đài thực hiện “Đất và Người Cà Mau” dịch ra Tiếng Anh đăng trên Website của

các sở, ngành trong tỉnh, tuy nhiên, do sự phối hợp về định hướng tuyên truyền

cũng như kinh phí thực hiện giữa Đài Phát thanh – Truyền hình Cà Mau và Sở

Thông tin và Truyền thông tỉnh Cà Mau , cũng như với Sở Văn hóa, Thể thao & Du

lịch còn nhiều hạn chế nên nội dung, hình thức đôi lúc chưa hấp dẫn công chúng.

Câu 3: Để nâng cao chất lượng truyền thông chính sách phát triển du lịch,

các cơ quan báo chí địa phương (cụ thể là Đài T-TH Cà Mau) cần làm gì, thưa

ông?

Một là, có quy chế phối hợp giữa các cơ quan ban hành chính sách với các

cơ quan báo chí trong việc truyền thông chính sách; từ khâu công bố dự thảo, lấy ý

kiến nhân dân, thảo luận, tiếp thu ý kiến, chỉnh sửa và hoàn thiện chính sách, đến

công bố rộng rãi cho nhân dân.

Hai là, cần nâng cao năng lực của báo chí trong phân tích, phản biện chính

sách; thiết lập mối quan hệ tốt hơn giữa báo chí với cơ quan ban hành chính sách…

Ba là, trong chiến lược, phương thức tiếp cận trong truyền thông chính sách

phát triển du lịch, cần coi trọng công tác thăm dò ý kiến công chúng.

Bốn là, để tăng cường sự tham gia của các cơ quan báo chí vào quy trình

chính sách, báo chí phải là kênh khảo sát, thăm dò công chúng chính thức trong việc

lấy ý kiến để xây dựng và hoàn thiện chính sách, cũng như phản biện, sửa đổi chính

sách.

Năm là, đầu tư thiết bị máy móc, đào tạo nhân lực để từ đó tăng sức hấp dẫn,

chất lượng bài viết và các chương trình của báo chí địa phương.

Sáu là, cần nắm bắt đầy đủ các xu hướng truyền thông, các kênh truyền

thông và công nghệ truyền thông hiện đại để thu hút được đọc giả, khai thác được

mạng lưới kênh truyền thông hiện đại theo xu hướng thế giới.

Bảy là, phải tăng tính kết nối giữa nhà quản lý, doanh nghiệp du lịch và các

cơ quan báo đài địa phương.

Xin cảm ơn ông!

120

CÁC BÀI BÁO PHÂN TÍCH TRONG LUẬN VĂN

Tháo “nút thắt” du lịch Hòn Đá Bạc

[BB1]

(CMO) Hòn Đá Bạc, địa danh di tích, du lịch đã hình thành từ rất lâu đời

mỗi khi nhắc đến Cà Mau. Tuy nhiên, từ khi tỉnh chú trọng đẩy mạnh khai thác

tiềm năng du lịch thì nơi đây lại có chiều hướng phát triển “trái” với những

mong đợi.

“Nguyên nhân được xác định là do công tác quản lý, trùng tu chưa đúng với

quy mô, lợi thế vốn có của nó”, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Cà Mau Trần Hiếu

Hùng phân tích.

Hòn Đá Bạc, ngoài việc còn giữ nguyên nét đẹp hoang sơ của rừng, biển còn

có di tích Chuyên án CM12, đánh bại cuộc nhập biên phá hoại, âm mưu lật đổ chế

độ xã hội chủ nghĩa do Lê Quốc Tuý và Mai Văn Hạnh cầm đầu. Ngày 22/6/2009,

Bộ VHTT&DL đã ban hành quyết định công nhận di tích Hòn Đá Bạc – Trung tâm

Chỉ huy kế hoạch phản gián CM12 là di tích lịch sử quốc gia.

Sau khi được công nhận, nhiều hạng mục công trình lịch sử được khởi công

xây dựng, đảm bảo phục vụ nhu cầu phát triển du lịch. Nhưng, từ khi chuyển giao

về Bộ Công an và Công an tỉnh Cà Mau quản lý khai thác (năm 2014) thì bắt đầu

những chuỗi sụt giảm và mất khách du lịch.

Vấn đề Hòn Đá Bạc trước nguy cơ không còn phục vụ tốt du khách thời gian

dài vừa qua đã trở thành chuyện “nóng” cần giải quyết được Huyện uỷ, UBND

huyện Trần Văn Thời và UBND tỉnh bàn bạc bằng nhiều phương án. Trong các

phương án “vực dậy” tiềm năng Đá Bạc được xem là “mạnh” nhất đó là liên tiếp

các công văn gởi Bộ Công an của UBND tỉnh (từ năm 2017 đến nay).

Tại Công văn số 2064/UBND-KGVX ngày 28/3/2019, UBND tỉnh Cà Mau,

nêu rõ: Tháng 10/2014, Khu du lịch Hòn Đá Bạc được thu hồi chuyển giao Bộ

Công an và do Công an tỉnh Cà Mau trực tiếp quản lý. Tuy nhiên, việc đầu tư, nâng

cấp phát triển sản phẩm du lịch chưa được quan tâm đúng mức; Không thực hiện

121

đầu tư xây dựng công trình, phát triển sản phẩm dịch vụ phục vụ du lịch cũng như

chưa phát huy tiềm năng, lợi thế của Khu du lịch Hòn Đá Bạc.

Nhận thấy sự “phát triển ngược” này, tỉnh Cà Mau liên tục có ý kiến đề xuất

với Bộ Công an thực hiện phương án chuyển giao Khu du lịch Hòn Đá Bạc cho địa

phương nhưng từ tháng 11/2017 đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi.

Kể cả ý kiến đề xuất bằng văn bản của tỉnh: “Nếu Bộ Công an vẫn chưa có

điều kiện triển khai, đầu tư xây dựng, đề nghị Bộ chuyển giao toàn bộ di tích Khu

du lịch Hòn Đá Bạc cho tỉnh quản lý và thực hiện các công việc lập quy hoạch, đầu

tư phát triển du lịch theo Nghị quyết số 04-NQ/TU của Tỉnh uỷ và Kế hoạch số

30/KH-UBND của UBND tỉnh về phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến năm 2020”.

Theo kế hoạch phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, tỉnh đã xác

định tập trung phát triển Khu du lịch Hòn Đá Bạc, đầu tư điểm du lịch tham quan,

giải trí chất lượng cao, tạo tiền đề cho phát triển du lịch cộng đồng khu vực lân cận,

tổ chức du lịch biển, bãi biển nhân tạo, dã ngoại, du thuyền... Thế nhưng, hiện tại

khu du lịch vẫn chưa có dự án đầu tư phát triển, chưa có quy hoạch tổng thể, quy

hoạch chi tiết nào.

Bí thư Huyện uỷ Trần Văn Thời Nguyễn Quốc Thanh chia sẻ: “Trần Văn

Thời được ví như một Cà Mau thu nhỏ, đó là thực tế. Tuy nhiên, phát huy tiềm năng

du lịch trên địa bàn thời gian qua lại gặp khó. Trong khi Hòn Đá Bạc là địa danh di

tích du lịch có sẵn và các điều kiện kết nối đã hoàn thiện nhưng việc không phát

huy lợi thế kéo dài từ sau năm 2014 đã gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển”.

Theo nguồn tin mới nhất của phóng viên Báo Cà Mau, ngày 16/4/2019, Bộ

Công an đã cử cán bộ khảo sát thực tế Hòn Đá Bạc, làm việc với Công an tỉnh Cà

Mau và các ngành liên quan để bàn bạc phương án đầu tư, tôn tạo nhằm vực dậy

tiềm năng của Khu du lịch Hòn Đá Bạc. Đây là động thái mang dấu hiệu rõ ràng

nhất sự quan tâm của đơn vị quản lý kể từ khi nhận bàn giao.

Nhiều năm gần đây, tỉnh đã ghi nhận nhiều dấu hiệu cất cánh của ngành du

lịch. Những loại hình du lịch cộng đồng, kết nối tour, cùng với nhiều khu du lịch

sinh thái mới hình thành đã thu hút lượng lớn du khách đến với Cà Mau. Đó cũng là

công việc khó nhất của ngành khai thác du lịch nhưng các doanh nghiệp và người

122

dân đã và đang thực hiện hiệu quả. Hòn Đá Bạc là địa danh di tích và là điểm du

lịch hấp dẫn sẵn có, nếu không phát huy được thì đó là trách nhiệm rất lớn của đơn

vị quản lý, khai thác./. Phong Phú

Du lịch Cà Mau: Kỳ vọng đột phá

[BB2]

29/01/2019 15:08

(CMO) Năm 2019 mở ra với rất nhiều kỳ vọng về sự đột phá của du lịch

Cà Mau. Năm 2018, Cà Mau đón trên 1,4 triệu lượt khách du lịch với doanh thu

trên 2,2 ngàn tỷ đồng. Sức hút và thương hiệu du lịch Cà Mau ngày càng được

khẳng định mạnh mẽ trên bản đồ du lịch Việt Nam. Thị trường du lịch Cà Mau

đang dần nóng lên với sự quan tâm tìm hiểu của nhiều nhà đầu tư. Các công ty,

tập đoàn lữ hành du lịch cũng đã sớm thiết lập những “vệ tinh” của mình để có

thể nắm bắt nhanh nhất xu thế này.

Cơ chế, chính sách đã mở ra thời cơ

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng

thể phát triển Khu Du lịch quốc gia Mũi Cà Mau (Quyết định 774/QĐ-TTg ngày

18/6/2018) chính là tin vui nhất đối với ngành du lịch Cà Mau trong năm 2019. Khu

Du lịch quốc gia Mũi Cà Mau là tên điều chỉnh của Khu Du lịch Năm Căn, thuộc

danh mục các địa điểm tiềm năng phát triển khu du lịch quốc gia. Khu Du lịch quốc

gia Mũi Cà Mau chủ yếu thuộc địa bàn huyện Ngọc Hiển và một phần nhỏ thuộc

huyện Năm Căn, có diện tích khoảng 20.100 ha, trong đó khu vực tập trung phát

triển có diện tích 2.100 ha.

Về mục tiêu phát triển tổng thể, đến năm 2025, phấn đấu đưa Khu Du lịch

Mũi Cà Mau trở thành trọng điểm du lịch lớn nhất của tỉnh; Một trong những trung

tâm du lịch sinh thái, trải nghiệm rừng ngập mặn đặc sắc, điểm đến quan trọng trên

hành trình tham quan vùng ĐBSCL. Đến năm 2030, xây dựng Khu Du lịch Mũi Cà

Mau đáp ứng các tiêu chí và được công nhận là khu du lịch quốc gia. Theo đó, định

hướng các mục tiêu phát triển cụ thể như: Đón 1 triệu lượt khách đến năm 2025,

123

trong đó khách quốc tế đạt 6 ngàn lượt; Đến năm 2030 đón 2 triệu lượt khách, trong

đó khách quốc tế 22 ngàn lượt...

Khu Du lịch Mũi Cà Mau là 1 trong 5 địa điểm tiềm năng được quy hoạch

đầu tư phát triển trở thành khu du lịch quốc gia ở khu vực ĐBSCL. Đây cũng là quy

hoạch khu du lịch quốc gia thứ hai của vùng ĐBSCL được phê duyệt, sau Khu Du

lịch quốc gia Núi Sam, tỉnh An Giang. Quan điểm chỉ đạo của Chính phủ là phát

triển du lịch gắn với bảo vệ hệ sinh thái và các nguồn tài nguyên, gắn du lịch với

phát triển mặt bằng đời sống Nhân dân và xây dựng thương hiệu, hình ảnh du lịch

của Việt Nam.

Bên cạnh đó, quy hoạch của tỉnh Cà Mau trọng tâm là sự kết nối 2 tuyến du

lịch huyết mạch gắn với 2 hệ sinh thái ngập ngọt và ngập mặn cùng với sự bứt tốc

phát triển của TP Cà Mau đã tạo thành thế “chân vạc” hết sức vững chắc cho du lịch

tỉnh nhà.

Trọng điểm và đột phá du lịch Đất Mũi

Năm 2019, Khu Du lịch quốc gia Mũi Cà Mau dự kiến được công nhận vào

30/4, đây là sự kiện mang ý nghĩa trọng đại, tạo cú hích to lớn cho ngành “công

nghiệp không khói” ở Cà Mau. Sự chuẩn bị của Cà Mau là hết sức chủ động, với

tâm thế “đón trước” và sẵn sàng. Giám đốc Sở VH-TT&DL Cà Mau Trần Hiếu

Hùng nhận định: “Từ lâu du lịch Đất Mũi đã là trọng điểm, việc đột phá phát triển

du lịch cũng khởi phát từ đây”. Đất Mũi với lợi thế là điểm đến có sức hút hàng đầu

tại Cà Mau, đã được hoạch định phát triển dài hạn, có đủ nền tảng, sức cạnh tranh

với bất kỳ nơi đâu.

Phải kể đến đó là việc hình thành được mô hình du lịch homestay ở ấp Cồn

Mũi, xã Đất Mũi và giờ lan rộng ra khắp địa bàn ven tuyến. Mô hình này đã tạo

được ấn tượng tốt đẹp với 5 hộ dân tiên phong và tín hiệu mang lại vô cùng tích

cực. Các điểm đến như của hộ ông Nguyễn Văn Nhuần, Trần Văn Hướng hay mới

nhất là điểm du lịch Hoàng Hôn… và hàng loạt điểm dừng chân dọc tuyến đã tạo

được thiện cảm, sự hài lòng của khách du lịch. Cũng phải nhấn mạnh vai trò của

những người “nông dân” làm du lịch miệt Đất Mũi. Mỗi hộ đều tận dụng tối đa lợi

thế sẵn có, biết tạo điểm nhấn với các đặc trưng về du lịch sinh thái – trải nghiệm và

124

nét độc đáo trong ẩm thực, sinh hoạt văn hoá (chủ yếu là loại hình đờn ca tài tử)

đang dần khẳng định được nét riêng, sự độc đáo và tính cạnh tranh cao của sản

phẩm du lịch Cà Mau.

Cung cách phục vụ du lịch, đội ngũ nhân lực du lịch Đất Mũi đang ngày

càng chuyên nghiệp hoá, sẵn sàng tiếp cận với những thị trường khách du lịch khó

tính nhất. Song hành với đó là chiến lược quảng bá, giới thiệu hình ảnh du lịch Đất

Mũi đang được triển khai bài bản, có tính thuyết phục. Cà Mau cũng đã dần đưa

được các sản vật, đặc sản mang thương hiệu Cà Mau trở thành các “vũ khí” chiến

lược nhằm nâng cao chuỗi giá trị của hoạt động du lịch. Hạ tầng cơ sở bao gồm giao

thông, cơ sở lưu trú, hoạt động du lịch, dịch vụ du lịch kèm theo… đang được tập

trung đầu tư cả khu vực công và đặc biệt là sự tham gia hào hứng của người dân,

doanh nghiệp.

Tƣ duy làm du lịch đã thay đổi

Trong chiến lược phát triển du lịch Cà Mau, một trong những vướng mắc

chính là sự co cụm, tự phát và “ăn xổi”, thiếu liên kết và tính toán dài hạn. Điều này

cũng liên quan đến những khó khăn khách quan, những tồn tại về cơ chế khiến du

lịch Cà Mau phải loay hoay dù có tiềm năng và sức hút lớn. Làm du lịch muốn

thành công, theo ông Trần Hiếu Hùng, phải thay đổi từ tư duy. Trong năm 2019,

một trong những nhiệm vụ trọng tâm của du lịch tỉnh nhà là huy động được nội lực

tổng thể, tạo ra nhận thức thống nhất về phát triển du lịch và cụ thể hoá bằng sự hài

lòng của du khách.

Cũng bắt đầu từ năm 2019, các điều kiện để cá nhân, tập thể và doanh nghiệp

tham gia thị trường du lịch bắt buộc phải tuân theo những quy chuẩn chung, đó là

bộ quy tắc dành riêng cho du lịch Cà Mau để thể hiện được bản sắc, sự độc đáo

riêng có, không pha lẫn và chính là sức cạnh tranh của ngành du lịch. Du lịch sẽ đi

vào chiều sâu, tính toán trên bình diện chuỗi giá trị, tính liên kết và phong phú hoá

các sự lựa chọn cho du khách. Tình trạng tự phát, ăn theo và các biểu hiện tiêu cực

như “chặt chém”, dịch vụ và sản phẩm du lịch kém chất lượng… sẽ được quản lý,

theo dõi và xử lý nghiêm.

125

Một vấn đề mà du lịch Cà Mau đang tập trung hướng tới đó là huy động

được nguồn lực, sự đóng góp của người dân trong lĩnh vực du lịch. Mục tiêu của

tỉnh nhà là người dân phải tham gia, hưởng lợi và phát triển kinh tế nhờ du lịch. Và

để thực hiện được điều này, người dân phải thay đổi về tư duy, nắm bắt được cơ

hội, tham gia vào thị trường du lịch như một thành phần quan trọng, chuyên nghiệp.

Đối với các cấp, ngành, việc phát triển du lịch phải có sự phối hợp nhịp nhàng, sự

sẻ chia và trao đổi về thông tin, cơ hội. Tránh tình trạng cục bộ địa phương, mâu

thuẫn về quyền lợi, kéo theo những hệ luỵ tiêu cực.

Đối với công tác quản lý, lãnh đạo và trực tiếp là ngành du lịch, cần năng

động, linh hoạt, đánh giá được khó khăn, thách thức và thời cơ để đưa ra những

quyết sách đúng đắn. Quản lý du lịch chặt chẽ nhưng không trói buộc, đặt ra yêu

cầu cao và đồng thời với đó là những giải pháp cải thiện hữu hiệu, kịp thời. Và từng

người con của quê hương Cà Mau cũng phải thể hiện được vai trò, trách nhiệm

trong việc giới thiệu, quảng bá hình ảnh của quê hương.

Sự tham gia của các công ty, doanh nghiệp, tập đoàn du lịch

Thu hút đầu tư, sự tham gia của các doanh nghiệp, tập đoàn du lịch là con

đường nhanh nhất, hiệu quả nhất để cải thiện chất lượng và đẳng cấp du lịch. Điều

này thể hiện tương đối rõ trong bức tranh du lịch hiện tại Cà Mau. Riêng Khu Du

lịch Khai Long đã và đang tạo ra những lựa chọn hấp dẫn cho du khách đến với Đất

Mũi. Các doanh nghiệp, tập đoàn du lịch hàng đầu của Việt Nam đã mở chi nhánh,

tạo mối quan hệ làm ăn với hầu khắp hệ thống địa điểm du lịch tỉnh nhà. Vấn đề

không đơn thuần chỉ là tăng lượng du khách, chính những tour – tuyến và các gói

sản phẩm du lịch của các doanh nghiệp, tập đoàn đã tạo ra cơ hội học hỏi, nâng cao

kỹ năng và chất lượng du lịch bản địa. Phải kể đến những cái tên như Sài Gòn

tourist, Viettravel…

Một tín hiệu tích cực đó là đánh giá lạc quan của các công ty du lịch chuyên

nghiệp về tương lai phát triển của du lịch Cà Mau. Hầu hết các doanh nghiệp đã

cam kết gắn bó lâu dài, đồng hành cùng du lịch Cà Mau và có nhiều dự án, tính toán

để “chơi lớn” trong đầu tư du lịch nếu thời cơ chín muồi. Năm 2019, chắc chắn sẽ

xuất hiện những nhà đầu tư tiềm năng, có đầy đủ nội lực để tìm hiểu, tiếp cận và

126

đầu tư vào thị trường du lịch Cà Mau. Đây là thời cơ, là khởi đầu cho những kỳ tích

mới của ngành du lịch. Vấn đề là tạo ra môi trường thật sự trong sạch, cạnh tranh

lành mạnh, sự lựa chọn sáng suốt và cam kết bền vững để việc huy động các nguồn

lực này thực sự hiệu quả.

Chiến lƣợc quảng bá và giới thiệu bài bản

Trong hoạt động du lịch, đây được coi là chìa khoá của thành công. Cà Mau

đang xây dựng chiến lược quảng bá, giới thiệu với nhiều cấp độ và có tính hệ thống

cao. Không cách nào khác đó là đánh mạnh vào công tác truyền thông: Truyền

thông chuyên nghiệp, truyền thông tại chỗ, truyền thông trên nền tảng mạng xã

hội…Phải tận dụng được yếu tố 4.0, đa phương tiện và đa dạng loại hình, huy động

tối đa các kênh thông tin. Kèm theo đó, du lịch Cà Mau nhất thiết phải xây dựng và

quảng bá được những gói dịch vụ du lịch thật sự đặc sắc, đủ sức cạnh tranh và

khẳng định được vị thế thông qua các thước đo đánh giá quy chuẩn, các sân chơi

dành riêng cho du lịch.

Muốn hình ảnh của du lịch thực sự nổi bật, không cách nào khác là tỉnh Cà

Mau phải nhanh chóng khẳng định được sự phát triển toàn diện, bền vững, xứng

đáng là 1 trong 4 tỉnh trọng điểm của khu vực kinh tế đồng bằng sông Cửu Long.

Tăng cường quan hệ, liên kết với các địa phương lân cận, học tập kinh nghiệm,

thành tựu du lịch và áp dụng một cách phù hợp với điều kiện thực tế tỉnh nhà.

Quảng bá du lịch cần đồng bộ, xuyên suốt và kiên trì, tránh hình thức, thời điểm,

mùa vụ. Gắn nhiệm vụ quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương với nhiệm vụ

chính trị, ý thức tự giác của từng cá nhân, tổ chức.

Sự kỳ vọng là to lớn. Thời cơ đang hiện hữu. Du lịch Cà Mau đã sẵn sàng

bước vào hành trình mới, dù còn nhiều thách thức, khó khăn, song tràn đầy niềm tin

thắng lợi./.

Diễm Phúc

127

“Cởi trói” du lịch Cà Mau

[BB3]

13/12/2019 16:00

(CMO) Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Trần Hồng Quân mở đầu buổi

toạ đàm “Kết nối và hợp tác phát triển du lịch” với nhận định sâu sắc: “Du lịch

được xem là một trong những ngành kinh tế hàng đầu, phát triển với tốc độ cao,

mang lại nhiều lợi ích to lớn về kinh tế và xã hội…

Cà Mau mong muốn được kết nối, trao đổi kinh nghiệm, đề xuất các giải

pháp hợp tác và phát triển, xây dựng các tour, tuyến, liên kết phát triển du lịch giữa

Cà Mau với các tỉnh ĐBSCL và với các tỉnh nằm trên tuyến đường Hành lang ven

biển phía Nam của Thái Lan, Campuchia”.

Cuộc toạ đàm thu hút sự quan tâm của đông đảo các tổ chức, doanh nghiệp,

cá nhân và gợi mở ra 3 vấn đề, có thể coi là 3 câu “thần chú” để cởi trói và giúp du

lịch Cà Mau cất cánh.

Học hỏi và vận dụng kinh nghiệm du lịch

Dù có những thay đổi vượt bậc về hạ tầng du lịch, nhân lực du lịch, chất

lượng dịch vụ du lịch và cơ chế chính sách; Song, du lịch Cà Mau chỉ mới bước

những bước đi đầu tiên trên chặng đường làm du lịch chuyên nghiệp. Kinh nghiệm

và những bài học về cách làm du lịch chính là điều chúng ta rất thiếu, thậm chí có

những vấn đề hoàn toàn mới, khiến không ít người bỡ ngỡ khi vừa tiếp cận. Ông

Peerapol Triyakasem, Chủ tịch Vietnam Center in Thailand, Chủ tịch Công ty Du

lịch Virgo Solution đã có bài phân tích sâu sắc và những gợi mở tham khảo quý báu

về tổng quan du lịch, các chính sách thu hút, phát triển du lịch, kinh nghiệm trong

việc kết nối du lịch tại Thái Lan.

Theo ông Peerapol, du lịch Cà Mau nói riêng, du lịch Việt Nam nói chung có

một tương lai phát triển rộng mở, là điểm đến hàng đầu không chỉ của khu vực

Đông Nam Á mà còn của thế giới. Chiến lược phát triển đúng, bền vững sẽ tạo cho

du lịch một vị thế vô cùng quan trọng trong quá trình hội nhập, phát triển và khẳng

định vị thế của quốc gia Việt Nam. Du lịch Thái Lan có những điều kiện tương tự

như Việt Nam, nhưng cái khác biệt chính là đã tạo được thương hiệu và lợi nhuận

128

du lịch ở tầm vóc toàn cầu. Thái Lan có thể cung cấp cho Việt Nam nói chung, Cà

Mau nói riêng những kinh nghiệm hữu hiệu trong việc liên kết phát triển.

Là người gắn bó với Việt Nam một thời gian dài, am hiểu và cũng hoạt động

trong lĩnh vực du lịch, ông Peerapol khẳng định: “Cà Mau có đầy đủ điều kiện để

trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của Việt Nam”. Thế mạnh của du

lịch Thái Lan không có nhiều điểm khác biệt với Việt Nam ở khí hậu, hình thế địa

lý, sản vật. Thái Lan cũng vận dụng các sản vật, ẩm thực, du lịch biển, du lịch nghỉ

dưỡng, du lịch mua sắm, các sinh hoạt văn hoá truyền thống đặc trưng… để xây

dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng. Tiêu biểu như bãi biển Pukhet, một bãi biển

đã trở thành điểm đến của du khách toàn cầu hàng chục năm nay. Pukhet không quá

nổi bật khi so sánh với các bãi biển hàng đầu tại Việt Nam. Tuy nhiên, Phukhet có

cách làm du lịch hoàn toàn khác biệt. Nó đến từ hạ tầng du lịch hoàn chỉnh, các tour

tuyến có nhiều sự lựa chọn cho những đối tượng khách du lịch khác nhau, nhu cầu

khác nhau, khả năng chi trả khác nhau.

Ông Peerapol phân tích, làm du lịch không phải là bán lẻ, mà là bán gói sản

phẩm. Không thể thu lợi từ du lịch theo cách làm tự phát, đơn lẻ và không theo quy

hoạch. Mà đây là vấn đề Cà Mau nói riêng đang vấp phải. Để mở rộng thị trường du

lịch, không cách nào khác là phải truyền thông, phải quảng bá giới thiệu, mà vấn đề

này hình như chưa nhận được sự quan tâm đúng mức, hoặc là tiến hành chưa bài

bản, đúng cách. Thái Lan mạnh dạn đăng cai, tổ chức những sự kiện có tầm vóc,

quy mô và có sự tham gia của những nhân vật chính trị gia, nghệ sĩ, nhà khoa học

danh tiếng, những hãng thông tấn nổi tiếng chuyên về du lịch… điều mà Việt Nam

đến nay đã thực hiện, nhưng mức độ chưa nhiều. Phải tranh thủ và nhận được sự

ủng hộ của những nhóm người có ảnh hưởng trong xã hội để kéo theo sự quan tâm

của cộng đồng, điều này hết sức hiệu quả trong quảng bá du lịch.

Du lịch muốn phát triển nhanh, bền vững phải tìm trúng được 2 loại đối

tượng, đó là đối tượng khách hàng chính yếu và hai là khách hàng tiềm năng. Phải

vận dụng mọi kênh để thu hút khách, bỏ tư duy hạn định về không gian. Muốn du

lịch tốt, phải xây dựng hạ tầng tốt, nhân sự tốt, dịch vụ và sản phẩm tốt. Quy hoạch

129

phát triển du lịch không mâu thuẫn với lợi ích cộng đồng, dựa vào cộng đồng và

huy động nguồn lực của cộng đồng để làm du lịch.

Giao thông là huyết mạch du lịch

Chưa bao giờ vấn đề giao thông lại được đặt ra như là một điều kiện tiên

quyết của du lịch chuyên nghiệp tại Cà Mau như hiện nay. Ông Hoàng Thanh Quý,

Giám đốc điều hành Hàng không Hải Âu, Thiên Minh Group, nhận định : “Giao

thông về Cà Mau còn nhiều hạn chế. Cảng Hàng không Cà Mau quá nhỏ, khai thác

chưa hiệu quả”. Ông Minh đưa ra những số liệu khiến mọi người ngỡ ngàng, cảng

hàng không với hiệu suất khai thác 200 ngàn khách/năm của Cà Mau chỉ vận hành

đạt gần 20% công suất với mỗi ngày 1 chuyến đi – về tuyến TP Hồ Chí Minh.

Trong khi đó, đường bộ từ TP Hồ Chí Minh – Cần Thơ – Cà Mau phải mất từ 5-6

tiếng đồng hồ mới đến nơi. Còn đối với đường thuỷ, Cà Mau cũng chỉ có những

tuyến tàu nhỏ nối với Cần Thơ, chủ yếu để chuyên chở hành khách đi lại chứ không

có khả năng phục vụ mục tiêu du lịch và không có đường sắt.

Theo kinh nghiệm của ông Quý, phát triển mạng lưới giao thông là ưu tiên

hàng đầu của một quốc gia, một địa phương làm du lịch. Nếu không có giao thông,

hoặc giao thông khó khăn, khách thường sẽ không ưu tiên lựa chọn. Trong quá trình

hội nhập, phát triển du lịch, đường hàng không là điểm bứt phá để tăng tốc lượng du

khách. Tuy nhiên, ông Quý cũng cho rằng, phải tính toán để chủ động trong việc

phát triển giao thông hàng không bởi nhiều lý do. Đầu tư hàng không thường tốn

kém, cần phải có thời gian, cần phải có chính sách của Nhà nước. Cà Mau cần tính

toán trước để tạo mạng lưới giao thông đường bộ, đường thuỷ để sẵn sàng kết nối

khi đường hàng không được nâng cấp.

Ở các tour, tuyến du lịch trọng điểm, giao thông phải là tổng hợp các lựa

chọn, phát triển đồng đều và tạo ra sự lựa chọn phù hợp cho du khách. Không có

giao thông đừng tính toán đến các vấn đề khác của du lịch. Điều đầu tiên là khách

phải đến được điểm du lịch, đến một cách thuận lợi, sau đó mới tới chuyện sử dụng

các dịch vụ, sản phẩm và tận hưởng du lịch.

Ở khía cạnh khác, ông Phan Đình Huê, chuyên gia tư vấn phát triển du lịch

ĐBSCL, gợi ý : “Cà Mau hoàn toàn có thể và chắc chắn có thể gắn du lịch với lợi

130

thế hàng hải”. Bán đảo Cà Mau 3 mặt giáp biển, có những cụm đảo đẹp, hệ thống

sông ngòi và bờ biển là ưu thế tuyệt vời để mở ra các tuyến giao thông thuỷ kết hợp

du lịch. Ông Huê chỉ ra những sản phẩm du lịch – du thuyền ở nhiều nơi trên thế

giới và ở cả Việt Nam. Có thể lấy Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang hay bến Ninh Kiều,

TP Cần Thơ là minh chứng sinh động.

Xây dựng sản phẩm du lịch đặc trƣng

Du lịch được đánh giá qua sản phẩm du lịch, đó là mệnh đề được bà Tạ Thị

Tú Uyên đến từ Vietravel nhấn mạnh. Du lịch thu lợi nhuận từ sản phẩm du lịch, đó

là điều bà Uyên lưu ý tiếp theo. Không cách nào khác, du lịch Cà Mau phải khẳng

định mình trên bản đồ du lịch bằng những sản phẩm du lịch đặc trưng, riêng có.

Theo bà Uyên, các sản phẩm du lịch Cà Mau đã sớm hình thành thông qua nhiều nỗ

lực của nhà hoạch định chính sách, của cả cộng đồng cư dân, đây là lợi thế hết sức

lớn. Thế nhưng, để trở thành một sản phẩm du lịch đặc trưng mang tính chuyên

nghiệp, cần tiếp tục hoàn thiện và có sự chọn lọc kỹ càng.

Làm du lịch phải tính đến đối tượng đầu tiên là du khách, nhu cầu của du khách. Bà

Uyên băn khoăn về hạ tầng du lịch Cà Mau, riêng về cơ sở lưu trú thì còn thiếu và

yếu : “Người ta không có nơi để nghỉ ngơi, nghỉ dưỡng thì đừng nói đến chuyện sử

dụng các dịch vụ du lịch, sản phẩm du lịch khác nhau”. Cà Mau cần cân nhắc đến

việc xây dựng các sản phẩm du lịch chiến lược căn cứ trên điều kiện thực tế về sinh

thái – khí hậu, gắn với sản vật, phong tục tập quán, văn hoá truyền thống… Theo

đó, các tour, tuyến gắn với hệ sinh thái rừng đước, rừng tràm phải là xương sống,

thế mạnh cốt lõi để tạo dấu ấn riêng của du lịch Cà Mau.

Đặc biệt, hệ sinh thái ngập mặn gắn với Đất Mũi Cà Mau là địa điểm hội tụ

đầy đủ các yếu tố để xây dựng những sản phẩm du lịch mũi nhọn của địa phương.

Du lịch phải hài hoà giữa các yếu tố giải trí – văn hoá, nghỉ dưỡng – sức khoẻ, mua

sắm – tận hưởng… của du khách. Cần có nhiều lựa chọn ở những phân khúc khách

hàng khác nhau. Bà Uyên còn tâm huyết với việc tham gia của các công ty, tập đoàn

chuyên về lĩnh vực du lịch để tham gia vào thị trường du lịch Cà Mau. Đây là nguồn

lực hết sức quan trọng mà du lịch Cà Mau không thể bỏ qua. Có được sự liên kết,

hợp tác của nguồn lực chuyên nghiệp này, quá trình hoàn thiện hạ tầng, nhân lực,

131

chất lượng du lịch của Cà Mau sẽ được đẩy nhanh theo cấp số nhân, cũng với mục

tiêu cùng chia sẻ và cùng phát triển.

Cà Mau có vị trí địa lý đặc biệt, có tài nguyên, có khát vọng và có tâm huyết

làm du lịch. Với tất cả, nơi đây không bao lâu nữa sẽ trở thành điểm sáng du lịch

của Việt Nam. Rõ ràng, những “thần chú” được gợi mở từ những chuyên gia, những

tập đoàn du lịch lớn sẽ là hành trang hữu ích để hiện thực hoá niềm tin ấy./.

Phạm Hải Nguyên

-HẾT-

132