Luận văn Thạc sĩ Văn học: Thiên nhiên trong thơ chữ Hán Nguyễn Du

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Trần Thu Trang<br /> <br /> THIÊN NHIÊN TRONG THƠ CHỮ HÁN<br /> NGUYỄN DU<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh – 2012<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Trần Thu Trang<br /> <br /> THIÊN NHIÊN TRONG THƠ CHỮ HÁN<br /> NGUYỄN DU<br /> <br /> Chuyên ngành: Văn học Việt Nam<br /> Mã số: 60 22 34<br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. PHAN CÔNG KHANH<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh – 2012<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Sau một thời gian học tập và nghiên cứu, tôi đã hoàn thành luận văn thạc sĩ<br /> Ngữ văn, chuyên ngành Văn học Việt Nam. Cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn<br /> đến gia đình - nguồn sức mạnh to lớn, giúp tôi đi hết chặng đường vừa qua.<br /> Tôi cũng xin được cảm ơn các Thầy, Cô khoa Ngữ Văn, trường Đại học Sư<br /> phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã dạy dỗ, dìu dắt tôi trong suốt quá trình học tập.<br /> Xin được bày tỏ lời tri ân đến Cô Lê Thu Yến - người đã mang lại cho tôi<br /> nguồn cảm hứng và tình yêu thơ chữ Hán Nguyễn Du, đồng thời cũng là người gợi<br /> ý tôi đến với đề tài này.<br /> Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến Thầy Phan Công Khanh,<br /> người đã luôn tận tình chỉ bảo, dạy dỗ định hướng nghiên cứu trong suốt quá trình<br /> thực hiện luận văn.<br /> Cuối cùng, xin cảm ơn BGH Trường THCS – THPT Ngôi Sao, tất cả bạn bè,<br /> đồng nghiệp đã ủng hộ, tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình thực<br /> hiện luận văn.<br /> Xin trân trọng cảm ơn!<br /> <br /> 2<br /> <br /> Trang phụ bìa<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> Lời cảm ơn<br /> Mục lục<br /> MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 4<br /> 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................................... 4<br /> 2.<br /> <br /> Lịch sử vấn đề ............................................................................................................ 7<br /> <br /> 3. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................... 11<br /> 4.<br /> <br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 11<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................. 12<br /> 6.<br /> <br /> Cấu trúc của luận văn............................................................................................... 12<br /> <br /> Chương 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG ............................................................................ 14<br /> 1.1. Nguyễn Du và thơ chữ Hán của Nguyễn Du ............................................................ 14<br /> 1.1.1. Nguyễn Du ......................................................................................................... 14<br /> 1.1.1.1. Thời đại ....................................................................................................... 14<br /> 1.1.1.2. Thân thế và cuộc đời Nguyễn Du ............................................................... 16<br /> 1.1.2. Thơ chữ Hán của Nguyễn Du ............................................................................ 20<br /> 1.2.Thiên nhiên trong thơ trung đại ................................................................................. 29<br /> 1.2.1. Thiên nhiên trong thơ thiền thời Lý – Trần ( thế kỷ X- XIV) ........................... 31<br /> 1.2.2. Thiên nhiên trong thơ thời Lê (thế kỷ XV) ........................................................ 34<br /> 1.2.3. Thiên nhiên trong thơ từ thế kỷ XVI - nửa đầu thế kỷ XVIII............................ 37<br /> 1.2.4. Thiên nhiên trong thơ từ nửa sau thế kỷ XVIII - nửa đầu thế kỷ XIX .............. 40<br /> CHƯƠNG 2 : TỪ CẢM THỨC THIÊN NHIÊN ĐẾN TÂM SỰ VÀ TRIẾT LÝ VỀ<br /> CUỘC ĐỜI CỦA NGUYỄN DU ........................................................................................ 43<br /> 2.1. Cảm thức thiên nhiên trong thơ chữ Hán Nguyễn Du .............................................. 43<br /> 2.1.1. Thiên nhiên mang màu sắc đạm bạc, tĩnh lặng .................................................. 46<br /> 2.1.2. Thiên nhiên gần gũi, hiền hòa ............................................................................ 53<br /> 2.1.3. Thiên nhiên dữ dội, nguy hiểm .......................................................................... 60<br /> 2.2. Thiên nhiên và tâm trạng của Nguyễn Du ................................................................ 66<br /> 2.2.1. Thiên nhiên và tâm trạng u buồn ....................................................................... 67<br /> 2.2.3. Thiên nhiên và tâm trạng cô đơn ....................................................................... 73<br /> 2.2.4. Thiên nhiên và tâm trạng băn khoăn, trăn trở, day dứt ...................................... 82<br /> 2.3. Thiên nhiên và triết lí về cuộc đời của Nguyễn Du .................................................. 90<br /> <br /> 3<br /> <br /> CHƯƠNG 3 : NGHỆ THUẬT MIÊU TẢ THIÊN NHIÊN TRONG THƠ CHỮ HÁN<br /> NGUYỄN DU ...................................................................................................................... 97<br /> 3.1. Hình ảnh .................................................................................................................... 97<br /> 3.1.1. Hình ảnh ước lệ, tượng trưng ............................................................................. 97<br /> 3.1.2. Hình ảnh gần gũi, giản dị, mộc mạc ................................................................ 103<br /> 3.2.Giọng điệu................................................................................................................ 108<br /> 3.3 . Bút pháp ................................................................................................................. 119<br /> 3.3.1 Miêu tả chân thực.............................................................................................. 119<br /> 3.3.2. Tả cảnh ngụ tình .............................................................................................. 125<br /> KẾT LUẬN........................................................................................................................ 132<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................. 134<br /> PHỤ LỤC ........................................................................................................................ 139<br /> <br />