Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ thực tiễn thành phố Hải Phòng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

BÙI ĐỨC HẬU

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC

QUẢN LÝ NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN –

TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

HÀ NỘI - NĂM 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

BÙI ĐỨC HẬU

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC

QUẢN LÝ NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN –

TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính

Mã số: 8 38 01 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. MAI ĐẮC BIÊN

HÀ NỘI - NĂM 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên

cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, ví dụ và

trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính

xác và trung thực. Những kết luận khoa học của

luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ

công trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Bùi Đức Hậu

LỜI CÁM ƠN

Tác giả xin chân thành cám ơn Ban Giám hiệu Học viện Hành chính

Quốc gia, Ban chủ nhiệm khoa Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, Khoa sau

đại học, những thầy giáo, cô giáo của Học viện đã tận tình giảng dạy, hướng

dẫn nghiên cứu khoa học.

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Mai Đắc Biên đã quan

tâm, trách nhiệm, chỉ bảo, hướng dẫn tác giả trong quá trình tìm hiểu, nghiên

cứu để hoàn thành được luận văn.

Tác giả xin chân thành cám ơn Công an thành phố Hải Phòng, đã giúp đỡ

tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình thu thập thông tin, số liệu,

khảo sát thực tế, để hoàn thành được luận văn này.

Xin chân thành cám ơn!

Tác giả

Bùi Đức Hậu

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

VPHC: Vi phạm hành chính

XHCN: Xã hội chủ nghĩa

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Các hành vi VPHC trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện trên địa

bàn thành phố Hải Phòng ................................................................................ 47

Bảng 2.2: Bảng tổng hợp về xử phạt VPHC đối với ngành, nghề kinh doanh

có điều kiện thành phố Hải Phòng (từ năm 2014 - 9/2018) ............................ 51

Bảng 2.3: Bảng tổng hợp về xử phạt VPHC đối với ngành, nghề kinh doanh

có điều kiện thành phố Hải Phòng (từ năm 2012 - 9/2016) do Đoàn kiểm tra

liên ngành văn hóa xã hội và phòng chống tệ nại xã hội thành phố ............... 53

Bảng 2.4: Thống kê các lĩnh vực kinh doanh có điều kiện đã bị xử phạt vi

phạm hành chính tại thành phố Hải Phòng ..................................................... 54

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN LỜI CÁM ƠN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ L LUẬN VỀ Ử PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN L NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN ...................................................................................................... 7 1.1. Những khái niệm cơ bản ........................................................................ 7 1.2. Quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện ........................................................... 24 1.3. Những yếu tố bảo đảm xử phạt vi phạm hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện ........................................................... 34 Ti u t c n 1 .......................................................................................... 41 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG Ử PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN L NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN TR N Đ A BÀN THÀNH PHỐ HẢI PH NG .......................................... 42 2.1. Thực trạng vi phạm hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải ph ng .......................................... 42 2.2. ết quả xử phạt vi phạm hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Ph ng ............................... 49 2.3. Đánh giá chung về xử phạt vi phạm hành chính trong quản l lĩnh vực kinh doanh có điều kiện .............................................................................. 57 Ti u t c n 2 .......................................................................................... 64 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ Ử PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN L 65 NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HẢI PH NG ........................................................................ 65 3.1. Phương hướng tăng cư ng hiệu quả xử phạt vi phạm hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện .............................................. 65 3.2. Giải pháp tăng cư ng hiệu quả xử phạt vi phạm hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện ....................................................... 70 Ti u t c n 3 .......................................................................................... 82 KẾT LUẬN .................................................................................................... 83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 87

MỞ ĐẦU

1. Tín cấp t i t của n iên cứu luận văn

Xử phạt VPHC nói chung và xử phạt VPHC trong lĩnh vực kinh doanh,

thương mại, dịch vụ nói riêng là công cụ quan trọng trong hoạt động quản l

nhà nước nhằm duy trì trật tự, kỷ cương trong quản l hành ch nh của Nhà

nước. Đây cũng là vấn đề trực tiếp liên quan đến cuộc sống hàng ngày của

nhân dân được Đảng, Nhà nước và toàn xã hội hết sức quan tâm.

Trong nền kinh tế thị trư ng, tự do kinh doanh là quyền cơ bản của con

ngư i và là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Ở Việt

Nam, nguyên tắc: "Mọi công dân có quyền tự do kinh doanh theo quy định

của pháp luật" được ghi nhận tại Điều 57 của Hiến pháp năm 2013. ể từ khi

ban hành Luật Doanh nghiệp 2014, các quy định về điều kiện kinh doanh nói

chung và giấy phép kinh doanh nói riêng đã được cải thiện đáng kể. Theo đó,

pháp luật quy định về điều kiện kinh doanh đã và đang được cải thiện theo

hướng minh bạch, đơn giản và hợp l , trong đó, nhiều loại giấy phép kinh

doanh đã được bãi bỏ hoặc chuyển thành điều kiện kinh doanh không cần

giấy phép, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của ngư i dân.

Giấy phép kinh doanh là một trong những công cụ thư ng được các cơ quan

quản l Nhà nước lựa chọn để thực hiện quản l đối với hoạt động kinh

doanh. Tuy nhiên, nếu công cụ giấy phép kinh doanh được sử dụng không

hợp l hoặc quá mức cần thiết thì sẽ trở thành rào cản đối với sự phát triển

hoạt động kinh doanh, gây ra những chi ph tốn kém không cần thiết cho xã

hội. Trong khi đó, pháp luật hiện hành chưa có quy định về cơ sở đánh giá

t nh hợp l , t nh khả thi và hiệu quả của giấy phép kinh doanh được ban hành

cũng như giám sát việc tuân thủ pháp luật về điều kiện kinh doanh.

Pháp luật về ngành nghề kinh doanh có điều kiện và quản l ngành nghề

kinh doanh có điều kiện ở Việt Nam hiện nay được quy định trong Luật doanh

nghiệp năm 2014, Luật đầu tư năm 2014, Luật xử l VPHC năm 2012….

Trong những năm vừa qua, hoạt động xử phạt VPHC đối với các cơ sở kinh

doanh trong lĩnh vực này đã đạt được những kết quả nhất định. Nhiều vụ việc

vi phạm nghiêm trọng đã được phát hiện, xử phạt nghiêm minh, qua đó pháp

chế XHCN được bảo đảm, quyền và lợi ch hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá

nhân được tôn trọng và bảo đảm. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được,

hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện

vẫn c n nhiều hạn chế, bất cập. Trong thực tiễn xử phạt có những vụ việc do

pháp luật c n nhiều bất cập, tồn tại nên không xử l được kịp th i đối với hành

vi vi phạm. Sự phối hợp, hoạt động giữa các cơ quan, tổ chức trong xử phạt

VPHC về ngành nghề kinh doanh có điều kiện c n chưa thực sự tốt, vẫn xảy ra

tình trạng bỏ lọt các trư ng hợp hành vi vi phạm nhưng không bị xử l .

Thành phố Hải Ph ng là thành phố trực thuộc trung ương, là trung tâm

kinh tế lớn của cả nước với cảng biển, các khu công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ

lớn, phát triển. Thành phố Hải Ph ng cũng là thành phố có dân số đông, mật độ

dân số cao, có nhiều trụ sở, doanh nghiệp, cơ quan tổ chức đóng trên địa bàn, có

nhiều cơ sở lưu trú du lịch, các dịch vụ giải tr , nghỉ dưỡng, kinh doanh, thương

mại. Nhiều doanh nghiệp, cơ sở kinh tế hoạt động trong lĩnh vực ngành nghề

kinh doanh có điều kiện. Cùng với những mặt t ch cực, thì đây cũng là địa bàn

phức tạp về an ninh trật tự, an toàn xã hội, do đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra,

giám sát về chấp hành pháp luật đối với các cơ quan này là rất phức tạp. Nhiều

trư ng hợp có vi phạm xảy ra đã bị xử l , xử phạt nghiêm minh, nhưng trên thực

tế, hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện

tại thành phố Hải Ph ng trong những năm vừa qua vẫn c n có những hạn chế,

tồn tại nhất định cần khắc phục.

Từ những l do trên, tác giả quyết định chọn đề tài “Xử phạt vi phạm

hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ

thực tiễn thành phố Hải Phòng” làm đề tài luận văn thạc sĩ luật học của mình.

2. Tìn ìn n iên cứu luận văn

Việc nghiên cứu về pháp luật xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l

ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong những năm vừa qua đã có một số

công trình nghiên cứu, như:

- "Tìm hiểu về xử phạt VPHC", của tác giả Phạm Dũng - Hoàng Sao,

nêu khái quát chung và phân t ch những khái niệm cơ bản về xử phạt VPHC

nhưng chưa đi sâu vào vấn đề xử phạt VPHC trong lĩnh vực hải quan;

- Đề tài khoa học "Nghiên cứu một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp

luật xử l VPHC về hải quan theo yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế", của

thạc sĩ Phùng Thị B ch Hư ng, năm 2007 tại Tổng cục Hải quan – Bộ Tài

chính đề tài này cũng chỉ đưa ra những tồn tại chung và phương hướng, giải

pháp hoàn thiện pháp luật xử l VPHC về hải quan nhưng chưa đi sâu vào

thực trạng pháp luật và VPHC trong lĩnh vực hải quan;

- Đề tài khoa học "Trách nhiệm pháp l của đối tượng nộp thuế đối với

các hành vi vi phạm pháp luật hải quan về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu", của

tác giả Đào Thịnh Vinh, năm 2013 tại Tổng cụ Thuế, Bộ Tài ch nh cũng đã nêu

được những vấn đề l luận và thực trạng vấn đề trách nhiệm pháp l của đối

tượng nộp thuế do vi phạm pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu ở Việt

Nam, nhưng lại chỉ nêu một vấn đề nhỏ về hành vi vi phạm quy định về kiểm

tra hải quan, thanh tra thuế thuộc nhóm hành vi vi phạm quy định về kiểm tra,

giám sát, kiểm soát hải quan của VPHC trong lĩnh vực hải quan chứ chưa nêu

các vấn đề khác trong các qui định về hành vi VPHC trong lĩnh vực hải quan

và mức xử phạt;

- Luận văn thạc sỹ Luật học: “Tăng cư ng pháp chế XHCN trong lĩnh

vực xử phạt VPHC ở nước ta hiện nay” của Đặng Thanh Sơn năm 2003 tại

hoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội; Đề tài “Áp dụng pháp luật trong hoạt

động xét xử của T a án nhân dân ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Lê Xuân

Thân (2004), luận án tiến sĩ luật học, Học viện Ch nh trị quốc Gia Hồ Ch

Minh; hay như đề tài “Hoạt động thanh tra chuyên ngành qua thực tiễn tại

Thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội” của tác giả Vũ Thị Giang (2012),

Học viện Hành ch nh và nhiều công trình khác. hi nghiên cứu tác công trình

trên, có thể thấy rằng, hầu hết các công trình đều đã bước đầu phân t ch về

hoạt động áp dụng pháp luật như tác giả Đặng Thanh Sơn và tác giả Lê Xuân

Thân nhưng các tác giả này chủ yếu phân t ch hoạt động áp dụng pháp luật

gắn với hoạt động xét xử của t a án hoặc đưa ra các giải pháp nhằm tăng

cư ng pháp chế XHCN qua hoạt động xử l VPHC…, hơn nữa các đề tài này

có đối tượng hướng đến rất rộng, không tập trung vào địa bàn cụ thể.

Như vậy, các công trình nghiên cứu trên chủ yếu nghiên cứu về pháp

luật xử phạt VPHC nói chung hoặc nghiên cứu về VPHC trong một lĩnh vực

cụ thể mà chưa có công trình nghiên cứu cụ thể nào nghiên cứu về pháp luật

xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đặc biệt

trên địa bàn thành phố Hải Ph ng. Do đó, việc lựa chọn đề tài của tác giả

mang nghĩa quan trọng cả về mặt l luận và thực tiễn.

3. Mục đíc và n iệm vụ n iên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu, làm rõ những vấn đề liên quan đến l luận, cơ

sở pháp l và thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh

có điều kiện từ thực tiễn thành phố Hải Ph ng, từ đó đề xuất các giải pháp

góp phần nâng cao hiệu quả công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành

nghề kinh doanh có điều kiện từ thực tiễn thành phố Hải Ph ng.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Trên cơ sở mục đ ch nghiên cứu trên, luận văn có nhiệm vụ nghiên

cứu sau:

- Tìm hiểu, làm rõ những vấn đề l luận cơ bản về xử phạt VPHC trong

lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện;

- Đánh giá thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh

doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Ph ng:

+ Thực trạng VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện

và nguyên nhân của thực trạng đó;

+ Thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có

điều kiện và nguyên nhân của thực trạng đó;

- Đánh giá tổng quát các yếu tố tác động đến việc xử phạt VPHC trong

lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Ph ng;

- Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt VPHC trong lĩnh

vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa thành phố Hải Ph ng.

4. Đối t ợn và p ạm vi n iên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Quy định của pháp luật và hoạt động xử phạt

VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành

phố Hải Ph ng. Trên cơ sở xuất phát từ thực tiễn công tác của học viên, đề tài

tập trung nghiên cứu về xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh

có điều kiện thuộc phạm vi quản l của lực lượng cảnh sát nhân dân gồm:

dịch vụ lưu trú, ph ng cháy chữa cháy, dịch vụ xoa bóp bấm huyệt, dịch vụ

kinh doanh araoke, dịch vụ kinh doanh kh hoá lỏng.

- Phạm vi nghiên cứu: những quy định của Luật Xử l VPHC năm 2012

cùng một số văn bản quy phạm pháp luật có liên quan và hoạt động xử phạt

VPHC của các chủ thể có thẩm quyền trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có

điều kiện, th i gian từ năm 2014 đến năm 2018 trên địa bàn thành phố Hải

ph ng. Đề tài tập trung nghiên cứu về xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành

nghề kinh doanh có điều kiện thuộc phạm vi quản l của lực lượng cảnh sát

nhân dân gồm: dịch vụ lưu trú, ph ng cháy chữa cháy, dịch vụ xoa bóp bấm

huyệt, dịch vụ kinh doanh araoke, dịch vụ kinh doanh kh hoá lỏng.

5. P n p áp luận và p n p áp n iên cứu

- Phương pháp luận: Đề tài nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của

chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Ch Minh về Nhà nước và pháp luật;

các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước, của thành phố về nâng

cao hiệu lực quản l Nhà nước về ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

- Các phương pháp cụ thể: Phương pháp nghiên cứu tài liệu; phân t ch,

tổng hợp; phương pháp lịch sử - logic; phương pháp thống kê, so sánh.

6. Tín mới và n ữn đón óp của đề tài

- Bổ sung, hoàn thiện l luận về xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành

nghề kinh doanh có điều kiện;

- Đánh giá, làm rõ thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề

kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Ph ng; những kết quả đạt

được, tồn tại và nguyên nhân. Từ đó, đưa ra những giải pháp góp phần nâng

cao hiệu quả xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều

kiện trên địa bàn thành phố Hải Ph ng.

- ết quả nghiên cứu của đề tài có thể được sử dụng làm tài liệu nghiên

cứu, giảng dạy và áp dụng trong thực tiễn tại các trư ng đại học, viện nghiên

cứu và cơ quan áp dụng thực tiễn trên địa bàn cả nước nói chung và của thành

phố Hải Ph ng nói riêng.

7. K t cấu của đề tài

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu

của đề tài gồm 3 chương, 10 tiết, gồm:

Chương 1: Những vấn đề l luận về xử phạt vi phạm hành ch nh trong

quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện;

Chương 2: Thực trạng xử phạt vi phạm hành ch nh trong quản l ngành

nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Ph ng;

Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cư ng xử phạt vi phạm

hành ch nh trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện – từ thực tiễn

thành phố Hải Ph ng.

CHƯƠNG 1

NHỮNG VẤN ĐỀ L LUẬN VỀ Ử PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH

TRONG QUẢN L NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN

1.1. N ữn ái niệm c ản

1.1.1. Ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Điều kiện kinh doanh được hiểu là: “Tập hợp các công cụ mà Ch nh

phủ sử dụng để đặt ra các yêu cầu đối với công dân và doanh nghiệp”.

Theo kiến của PGS.TS. Phạm Duy Nghĩa thì: “Điều kiện kinh doanh

là mọi sự can thiệp của cơ quan hành ch nh vào quyền tự do kinh doanh của

ngư i dân, thư ng được cụ thể hoá bằng những hành vi của nhân viên hành

ch nh có quyền chấp nhận, hạn chế hoặc khước từ việc đăng k hoặc tổ chức những hoạt động kinh doanh cụ thể.”[1] Theo đó, sự can thiệp của cơ quan

hành ch nh thư ng được thể hiện qua những hành vi như: thông qua văn bản

pháp quy ấn định những hạn chế cho ngư i kinh doanh khi đầu tư vào ngành

nghề, lĩnh vực kinh doanh nhất định; chấp thuận, từ chối cấp phép cho nhà

đầu tư; thông qua hành vi của cơ quan hành ch nh giám sát việc tuân thủ điều

kiện kinh doanh…

hoản 2 Điều 7 Luật doanh nghiệp năm 2014 quy định: “Điều kiện

kinh doanh là yêu cầu mà doanh nghiệp phải có hoặc phải thực hiện khi kinh

doanh ngành, nghề cụ thể, được thể hiện bằng giấy phép kinh doanh, giấy

chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, chứng chỉ hành nghề, chứng nhận bảo

hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, yêu cầu về vốn pháp định hoặc yêu cầu khác.”[2] Từ các quan điểm khoa học và theo quy định của pháp luật như trên,

có thể rút ra được một số đặc điểm của điều kiện kinh doanh như sau:

Một là, điều kiện kinh doanh chỉ áp dụng đối với một số ngành nghề,

lĩnh vực kinh doanh nhất định.

Điều kiện kinh doanh luôn gắn liền với ngành nghề kinh doanh. Tuy

nhiên, Nhà nước không áp dụng điều kiện kinh doanh đối với tất cả các ngành

nghề kinh doanh mà chỉ áp dụng đối với một số ngành nghề; và trong ngành

nghề cũng chỉ có một số lĩnh vực quy định về điều kiện kinh doanh. Những

ngành nghề đó gọi là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Đó là những ngành

nghề có liên quan đến môi trư ng; trật tự, an toàn xã hội; sức khoẻ ngư i dân

nên phải tuân thủ những yêu cầu kinh doanh hoặc những quy tắc nghề nghiệp

chặt chẽ.

Hai là, đặt ra điều kiện kinh doanh là một trong những biện pháp điều

tiết nền kinh tế thị trư ng thư ng được Nhà nước sử dụng nhằm đạt được mục

đ ch kinh tế - xã hội nhất định.

Mục đ ch của việc đặt ra điều kiện kinh doanh nhằm nâng cao chất

lượng hàng hoá, dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, thông qua đó

bảo vệ ngư i tiêu dùng, bảo vệ môi trư ng và bảo vệ lợi ch cộng đồng. Vì

vậy, nội dung của điều kiện kinh doanh thư ng là các yêu cầu về tiêu chuẩn

chất lượng hàng hoá, chất lượng dịch vụ, điều kiện về nhân lực, yêu cầu về vệ

sinh, an ninh trật tự, yêu cầu về ph ng cháy chữa cháy và ph ng ngừa ô

nhiễm môi trư ng…

Ba là, ở góc độ pháp l , điều kiện kinh doanh ch nh là những giới hạn

quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp và là cơ sở để cơ quan Nhà nước

quản l hoạt động kinh doanh.

Thông thư ng, các nhà đầu tư thực hiện thủ tục đăng k kinh doanh tại

cơ quan đăng k kinh doanh để được cấp giấy chứng nhận đăng k kinh doanh

(giấy chứng nhận đăng k doanh nghiệp). Doanh nghiệp có quyền chủ động

đăng k kinh doanh và hoạt động kinh doanh, không phải xin phép, xin chấp

thuận, hỏi kiến cơ quan có thẩm quyền nếu ngành nghề kinh doanh đó

không thuộc ngành nghề cấm kinh doanh hoặc ngành nghề kinh doanh có

điều kiện. Doanh nghiệp được quyền tiến hành hoạt động kinh doanh kể từ

ngày được cấp giấy chứng nhận đăng k kinh doanh.

Tuy nhiên, đối với một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện, doanh

nghiệp bị giới hạn quyền tự do kinh doanh bằng việc nhà đầu tư bắt buộc phải

đáp ứng các điều kiện kinh doanh mà pháp luật quy định. Doanh nghiệp chỉ

được tiến hành các hoạt động kinh doanh kể từ khi đáp ứng đủ các điều kiện

kinh doanh theo quy định của pháp luật cho dù doanh nghiệp đã được cấp

giấy chứng nhận đăng k kinh doanh. Như vậy, việc chuẩn bị các điều kiện vật

chất, nhân sự và th i gian để doanh nghiệp gia nhập thị trư ng đối với những

ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thư ng lâu dài và tốn kém hơn so với

ngành nghề kinh doanh không yêu cầu điều kiện kinh doanh.

Điều kiện kinh doanh c n là cơ sở pháp l để cơ quan nhà nước quản l

hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, vì dựa vào nội dung các điều kiện kinh

doanh do pháp luật quy định, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ: 1) Hướng dẫn

doanh nghiệp phải chấp hành hoặc phải cam kết thực hiện đúng và đầy đủ những

điều kiện kinh doanh đó; 2) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các

doanh nghiệp và xử l các vi phạm pháp luật về điều kiện kinh doanh.

Bốn là, doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện kinh doanh trong suốt

quá trình hoạt động kinh doanh. Cho dù điều kiện kinh doanh được thể hiện

dưới nhiều hình thức khác nhau như giấy phép kinh doanh; giấy chứng nhận

đủ điều kiện kinh doanh, chứng chỉ hành nghề… và th i điểm doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện kinh doanh cũng có sự khác biệt[3] nhưng doanh

nghiệp phải duy trì các điều kiện kinh doanh đó trong suốt quá trình hoạt

động kinh doanh và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giám sát theo cơ

chế hậu kiểm.

1.1.2. uản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Theo Henry Fayol, (1841 – 1925), một học giả ngư i Pháp quan tâm

đặc biệt đến lĩnh vực quản l và nổi tiếng bởi thuyết quản l Fayol gây được

sự chú trong giai đoạn thuyết quản l theo khoa học của F.W.Taylor được

truyền bá rộng rãi từ Mỹ sang châu Âu với ảnh hưởng lớn suốt nửa đầu thế kỷ

XX, Ông cho rằng, những công việc của một nhà quản l bao gồm: xây dựng

kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm soát. Quản l nói chung hay

quản l doanh nghiệp nói riêng bao gồm những đề tài ch nh sau: Hoạch định,

Tổ chức, Bố tr nhân lực, Lãnh đạo/động viên và kiểm soát.

Theo Mary Parker Follett (1868-1933), một nhà văn, một nhà quản l

nổi tiếng trên thế giới vào đầu thế kỷ XX với những cách hiểu về quản l và

quản trị rất khác biệt trong giai đoạn đó và có giá trị về sau này, bà định nghĩa

quản l là “Nghệ thuật khiến công việc được làm bởi ngư i khác”. Theo

Rober reitner, quản l hay quản trị lại được hiểu như sau: “Quản trị là tiến

trình làm việc với ngư i khác và thông qua ngư i khác để đạt các mục tiêu

của tổ chức trong một môi trư ng thay đổi. Trọng tâm của tiến trình quản trị

là việc sử dụng có hiệu quả những nguồn tài nguyên có hạn của tổ

chức”. Theo nhà văn, nhà quản l nổi tiếng thế giới, Mary Parker Follett

(1868-1933), bà định nghĩa quản l là “nghệ thuật khiến công việc được làm

bởi ngư i khác”.

Theo Robert Albnese, khái niệm quản l hay quản trị như sau: “Quản

trị là một quá trình kỹ thuật và xã hội nhằm sử dụng các nguồn, tác động tới

hoạt động của con ngư i và tạo điều kiện thay đổi để đạt được mục tiêu của tổ chức.”[4] Theo Harold ootz & Cyril O`Donnell, quản l được hiểu là: “QT là

việc thiết lập và duy trì một môi trư ng nơi mà các cá nhân làm việc với nhau

trong từng nhóm có thể hoạt động hữu hiệu và có kết quả, nhằm đạt các mục

tiêu của nhóm.” Theo quan niệm của C. Mác, Ông đề cập đến khái niệm quản

l ở góc độ sau: “Bất kỳ lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào đó

mà được tiến hành tuân theo một quy mô tương đối lớn đều cần có sự quản l

ở mức độ nhiều hay t nhằm phối hợp những hoạt động cá nhân và thực hiện

những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể sản xuất,

sự vận động này khác với sự vận động của các cơ quan độc lập của cơ thể đó.

Một nhạc công tự điều khiển mình, nhưng một dàn nhạc phải có nhạc trưởng.”[5] Như vậy, “Quản l ” là đặc trưng cho quá trình điều khiển và dẫn

hướng tất cả các bộ phận của một tổ chức, thư ng là tổ chức kinh tế, thông

qua việc thành lập và thay đổi các nguồn tài nguyên (nhân lực, tài ch nh, vật

tư, tr thực và giá trị vô hình).

Có thể hiểu, “Quản l ” đặc trưng cho quá trình điều khiển, dẫn hướng

tất cả các bộ phận của một tổ chức, thư ng là tổ chức kinh tế, thông qua việc

thành lập và thay đổi các nguồn tài nguyên (nhân lực, tài ch nh, vật tư, tr thực

và giá trị vô hình). Có thể hiểu nôm na, quản l nói chung hay quản l trong

các tổ chức nói riêng bao gồm những đề tài ch nh sau: Hoạch định, Tổ chức,

Bố tr nhân lực, Lãnh đạo/động viên và kiểm soát.

Theo khoản 1 điều 8 Luật doanh nghiệp số 68/2014/QH13, ngày

26/11/2014 của Quốc hội Nước Cộng h a XHCN Việt nam, quy định nghĩa vụ

của doanh nghiệp: Đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh khi kinh doanh ngành,

nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật đầu tư và bảo

đảm duy trì đủ điều kiện đầu tư kinh doanh đó trong suốt quá trình hoạt động

kinh doanh.

Từ khái niệm về quản l nhà nước và khái niệm ngành, nghề kinh

doanh có điều kiện, có thể hiểu: Quản lý nhà nước đối với ngành, nghề kinh

doanh có điều kiện là tổng thể hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các

cơ quan nhà nước thực hiện nhằm xác lập một trật tự ổn định đối với ngành,

nghề kinh doanh có điều kiện. Quản lý nhà nước đựơc thể hiện bằng sự chấp

hành, điều hành, quản lý hành chính do cơ quan hành pháp thực hiện với sự

đảm bảo bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước nhằm mục tiêu kiểm soát

tốt đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.

Quản l nhà nước đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện đặc

trưng cho quá trình điều khiển, dẫn hướng tất cả các bộ phận của các ngành,

nghề kinh doanh có điều kiện, thông qua việc thành lập và thay đổi các nguồn

tài nguyên (nhân lực, tài ch nh, vật tư, tr thực và giá trị vô hình).

1.1.3. M t số v n đề chung về ử phạt vi phạm hành chính

1.1.3.1. hái niệm x phạt vi phạm hành chính

Vi phạm pháp luật là hiện tượng xã hội, là những hành vi phản ứng tiêu

cực của một số cá nhân hay tổ chức đi ngược lại với ch nhà nước được quy

định trong pháp luật. Những hành vi có t nh chất tiêu cực đó luôn gây hại cho

nhà nước, xã hội và nhân dân, do vậy chúng luôn bị nhà nước, xã hội và nhân

dân lên án, đấu tranh đ i hỏi phải loại bỏ ra khỏi đ i sống xã hội. Vi phạm

pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp l thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ[6].

VPHC là loại vi phạm pháp luật xảy ra khá phổ biến trong đ i sống xã

hội. Tuy mức độ nguy hiểm cho xã hội của nó thấp hơn so với tội phạm

nhưng VPHC là hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho lợi ch của

Nhà nước, tập thể, lợi ch của cá nhân cũng như lợi ch chung của toàn thể

cộng đồng, là nguyên nhân dẫn đến tình trạng phạm tội nảy sinh trên các lĩnh

vực của đ i sống xã hội nếu như không được ngăn chặn và xử l kịp th i.

Ch nh vì lẽ đó công tác đấu tranh ph ng và chống VPHC luôn là vấn đề được

xã hội quan tâm. Từ trước đến nay Nhà nước ta đã ban hành rất nhiều văn bản

pháp luật quy định về VPHC và các biện pháp xử l đối với loại vi phạm này,

trong đó phải kể đến: Pháp lệnh xử phạt VPHC ngày 30/11/1989; Pháp lệnh

xử l VPHC ngày 06/7/1995; Pháp lệnh xử l VPHC ngày 02/7/2002 (được

sửa đổi, bổ sung năm 2007 và năm 2008) và văn bản đang có hiệu lực thi

hành là Luật Xử l VPHC năm 2012. Cùng với đó, Ch nh phủ cũng đã ban

hành một loạt các Nghị định quy định cụ thể về việc xử l VPHC trên các lĩnh

vực khác nhau của quản l hành ch nh nhà nước.

Để xác định rõ t nh chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của loại vi

phạm này, đặc biệt là việc xác định ranh giới giữa VPHC và tội phạm, tạo cơ

sở cần thiết để quy định, xử l cũng như đấu tranh ph ng, chống có hiệu quả

đối với các VPHC, cần thiết phải đưa ra định nghĩa ch nh thức về VPHC.

Định nghĩa VPHC lần đầu tiên được nêu ra trong Pháp lệnh xử phạt

VPHC ngày 30/11/1989. Điều 1 Pháp lệnh này quy định: “VPHC là hành vi

do cá nhân, tổ chức thực hiện một cách cố hoặc vô , xâm phạm các quy tắc

quản l nhà nước mà không phải là tội phạm hình sự và theo quy định của

pháp luật phải bị xử phạt hành ch nh”.

Định nghĩa trên cho chúng ta thấy được các dấu hiệu pháp l cơ bản

của VPHC là: chủ thể, hành vi, t nh trái pháp luật của hành vi, có lỗi và bị xử

phạt hành ch nh.

Pháp lệnh xử l VPHC năm 1995 không trực tiếp đưa ra định nghĩa về

VPHC nhưng hoản 2 Điều 1 của Pháp lệnh này đã định nghĩa VPHC một cách

gián tiếp: “Xử phạt VPHC được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức có hành vi cố

hoặc vô vi phạm các quy tắc quản l nhà nước mà chưa đến mức truy cứu

trách nhiệm hình sự và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt hành ch nh”.

Tại hoản 2 Điều 1 Pháp lệnh xử l VPHC năm 2002 (được sửa đổi, bổ

sung năm 2007 và năm 2008), VPHC cũng được quy định một cách gián tiếp:

“Xử phạt VPHC được áp dụng đối với cá nhân, cơ quan, tổ chức (sau đây gọi

chung là cá nhân, tổ chức) có hành vi cố hoặc vô vi phạm các quy định

của pháp luật về quản l nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy

định của pháp luật phải bị xử phạt hành ch nh”.

Tuy có sự khác nhau về cách diễn đạt, quan niệm về VPHC trong các

văn bản pháp luật nêu trên đều thống nhất về những dấu hiệu bản chất của

loại vi phạm pháp luật này. hái quát những dấu hiệu bản chất đó, hoản 1

Điều 2 Luật xử l VPHC năm 2012 đã trực tiếp đưa ra định nghĩa về VPHC,

theo đó: “VPHC là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy

định của pháp luật về quản lí nhà nước mà không phải là tội phạm và theo

quy định của pháp luật phải bị x phạt VPHC”.

Xử phạt VPHC là hoạt động của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, áp

dụng chế tài để xử phạt tổ chức, cá nhân có VPHC.

Trong một số giáo trình giảng dạy môn Luật Hành chính Việt Nam của

các cơ sở đào tạo như: Đại học Luật Hà Nội; Đại học Cảnh sát nhân dân thì

khái niệm xử lý vi phạm hành ch nh không được đề cập tới mà chỉ trình bày về

khái niệm xử phạt. Ví dụ như tại giáo trình của Trư ng Đại học Luật Hà Nội

thì xử phạt VPHC được hiểu là: Hoạt động của các chủ thể có thẩm quyền, căn

cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành, quyết định áp dụng các biện pháp

xử phạt hành chính và các biện pháp cưỡng chế hành ch nh khác (trong trư ng

hợp cần thiết, theo quy định của pháp luật) đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính1.

Như vậy, theo khái niệm trên có thể thấy xử phạt VPHC không chỉ

thuần túy là việc áp dụng các hình thức xử phạt đối với chủ thể có hành vi

VPHC, mà còn có thể bị áp dụng các biện pháp “cưỡng chế hành ch nh khác”,

tuy nhiên trong giáo trình lại không phân tích cụ thể biện pháp “cưỡng chế

hành ch nh khác” ở đây bao gồm những biện pháp gì. Bởi trong xử lý VPHC,

các chủ thể có thẩm quyền có thể áp dụng rất nhiều biện pháp hành chính

mang t nh cưỡng chế; thậm chí có thể áp dụng các biện pháp này ngay cả khi

VPHC chưa diễn ra (các biện pháp ngăn chặn). Chính bởi không có một sự

giải thích cụ thể về các biện pháp “cưỡng chế hành chính khác”, nên khái

niệm phần nào gây lúng túng trong quá trình tiếp cận. Cũng là luận giải về xử

l VPHC nhưng trong một số giáo trình khác (như giáo trình của PGS.TS

Nguyễn Cửu Việt; Giáo trình của GS.TS Phạm Hồng Thái – TS Nguyễn Thị

1 Đại học Luật Hà Nội (2017), Giáo trình Luật hành chính Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội;tr.349

Minh Hà đồng chủ biên...), thì cách tiếp cận khái niệm xử lý VPHC lại được

tiến hành trên cơ sở phân t ch các đặc điểm, bản chất của hoạt động xử lý, chứ

không chỉ thuần túy là diễn giải theo quy định của pháp luật. Cụ thể như trong

giáo trình Luật Hành chính Việt Nam do GS.TS Phạm Hồng Thái và TS

Nguyễn Thị Minh Hà đồng chủ biên, trong phần trình bày về “cưỡng chế

hành ch nh”, các tác giả không xây dựng một khái niệm về xử lý VPHC, mà

chỉ đưa ra khái niệm về xử phạt hành ch nh. Theo đó khi một chủ thể có hành

vi VPHC thì phải chịu trách nhiệm hành chính, và trách nhiệm hành chính

ch nh là “hậu quả của VPHC, thể hiện ở việc cơ quan nhà nước, ngư i có

thẩm quyền áp dụng những chế tài pháp luật hành ch nh đối với chủ thể VPHC theo thủ tục do Luật Hành ch nh quy định”2; các tác giả đồng tình với

quan điểm về trách nhiệm hành chính của PGS.TS Nguyễn Cửu Việt đó là:

trách nhiệm hành chính không chỉ thuần túy là các biện pháp xử phạt hành

chính mà nó còn bao gồm cả các biện pháp khôi phục các quyền và lợi ch đã

bị VPHC xâm hại. Giáo trình đã đưa ra khái niệm về xử phạt VPHC như sau:

Xử phạt VPHC là việc các cơ quan nhà nước, ngư i có thẩm quyền áp dụng

những biện pháp cưỡng chế hành chính (gồm các hình thức xử phạt VPHC;

các biện pháp khắc phục hậu quả; các biện pháp ngăn chặn VPHC và đảm bảo

việc xử phạt VPHC) đối với những cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi VPHC nhằm đảm bảo trật tự và kỷ luật trong quản l nhà nước.3

Cũng tiếp cận khái niệm xử l VPHC theo hướng rộng, trong giáo trình

Luật Hành chính Việt Nam do PGS.TS Nguyễn Cửu Việt chủ biên; tác giả

quan niệm VPHC thì phải chịu trách nhiệm hành chính. Mặc dù không đưa ra

một khái niệm chính thức nào về xử l VPHC, tuy nhiên căn cứ vào các luận

2 GS.TS Phạm Hồng Thái – TS Nguyễn Thị Minh Hà (2017), Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam, nxb Đại học Quốc gia Hà Nội;tr.473 3 GS.TS Phạm Hồng Thái – TS Nguyễn Thị Minh Hà (2017), Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam, nxb Đại học Quốc gia Hà Nội;tr.474-475

giải của tác giả được thể hiện trong phần trình bày về VPHC và trách nhiệm

hành chính (từ trang 494 đến trang 547), có thể hiểu xử lý VPHC chính là

việc chủ thể có thẩm quyền ấn định trách nhiệm hành chính đối với cá nhân,

tổ chức khi có hành vi VPHC.

Trên cơ sở tiếp thu các luận giải của các nhà khoa học về khái niệm xử

lý, xử phạt VPHC như vừa trình bày, cũng như những phân tích của cá nhân,

tác giả đưa ra khái niệm xử phạt VPHC như sau: X phạt VPHC là hoạt động

của các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền áp dụng các hình thức x

phạt VPHC, các biện pháp khắc phục hậu quả, các biện pháp ngăn chặn

VPHC và đảm bảo việc x lý VPHC đối với những cá nhân, tổ chức thực hiện

hành vi VPHC nhằm đảm bảo trật tự và kỷ luật trong quản lý nhà nước.

1.1.3.2. Đặc điểm x phạt vi phạm hành chính

Xử phạt VPHC có những đặc điểm cơ bản sau:

Một là, xử phạt VPHC là một loại hoạt động cưỡng chế nhà nước,

mang t nh quyền lực nhà nước. T nh cưỡng chế và t nh quyền lực nhà nước

thể hiện ở chỗ hoạt động xử l hành ch nh luôn luôn được các cơ quan hoặc

cán bộ có thẩm quyền thực hiện. Chỉ có các cơ quan hoặc cán bộ nhà nước

nào được Nhà nước trao thẩm quyền xử l hành ch nh và được ghi rõ trong

các văn bản pháp luật có quy định về xử l hành ch nh mới có quyền quyết

định xử l . Xử l hành ch nh là phản ứng của Nhà nước trước các hành vi

xâm hại quy tắc quản l nhà nước. Biểu hiện của phản ứng đó ch nh là việc áp

dụng các biện pháp xử l hành ch nh. Việc áp dụng các biện pháp xử phạt này

có tác dụng trực tiếp điều chỉnh hành vi xử sự của con ngư i vi phạm, tức là

buộc họ phải gánh chịu những hậu quả bất lợi trước Nhà nước và có tác dụng

đình chỉ VPHC qua đó mà bảo vệ và duy trì trật tự quản l nhà nước.

Hai là, cơ sở để xử phạt VPHC là hành vi VPHC. Chỉ có hành vi nào

xâm phạm quy tắc quản l nhà nước mà chưa đến mức phải truy cứu trách

nhiệm hình sự do các cá nhân, tổ chức đủ năng lực chủ thể thực hiện với lỗi

cố hay vô mới bị xử phạt hành ch nh. Đặc điểm có t nh nguyên tắc trên

đây đã được khẳng định tại Điểm d hoản 1 Điều 3 Luật xử l VPHC năm

2012: "Chỉ xử phạt VPHC khi có hành vi VPHC do pháp luật quy định". Từ

quy định trên, khi áp dụng các biện pháp xử phạt đ i hỏi các cơ quan hoặc

cán bộ nhà nước có thẩm quyền phải xác định rõ có VPHC xảy ra hay không?

t nh chất và mức độ của vi phạm? hành vi vi phạm đó có quy định trong các

văn bản pháp luật quy định về xử phạt hành chính hay không?

Ba là, xử phạt VPHC chỉ do cơ quan có thẩm quyền, ngư i có thẩm

quyền trong bộ máy hành ch nh Nhà nước thực hiện. Hiện nay bộ máy nhà

nước được chia thành các nhóm các cơ quan khác nhau như: cơ quan quyền

lực nhà nước, cơ quan hành ch nh nhà nước, cơ quan tư pháp và hiện nay theo

phân cấp quản l thì chỉ bộ máy cơ quan hành ch nh nhà nước mới thực hiện

việc xử phạt vi phạm hành ch nh. Điều này thể hiện ở chức năng hành pháp

của bộ máy cơ quan này.

Bốn là, hoạt động xử phạt VPHC được tiến hành qua nhiều khâu, nhiều

giai đoạn nhưng kết quả của hoạt động này phải được thể hiện bằng quyết

định xử phạt hành ch nh. Trong xử phạt hành ch nh, các chủ thể có thẩm

quyền tiến hành xử phạt luôn được thực hiện hai loại hành vi: 1- hành vi ban

hành quyết định xử phạt. Quyết định xử phạt hành ch nh phải được thể hiện

bằng văn bản hay bằng một hình thức khác do pháp luật quy định; 2- hành vi

hành ch nh khác, như nhằm đình chỉ hành vi vi phạm, lập biên bản vi phạm,

giải th ch hành vi vi phạm và thông báo điều khoản văn bản pháp luật được áp

dụng cho cá nhân hoặc tổ chức vi phạm...

Hai loại hành vi trên luôn có mối quan hệ mật thiết, tác động qua lại lẫn

nhau. Trong đó, hành vi ban hành quyết định xử phạt là cơ bản và chủ yếu

nhất. Các hành vi hành ch nh khác được thực hiện nhằm hướng tới việc ra

quyết định xử phạt hoặc thực hiện trên cơ sở quyết định xử phạt. Đặc biệt, khi

ban hành quyết định xử phạt sẽ dẫn đến hậu quả pháp l là làm phát sinh trách

nhiệm hành ch nh. Quyết định xử phạt hành ch nh là hình thức thể hiện công

khai ch và thái độ của Nhà nước phản ứng trước các hành vi VPHC và mức

cưỡng chế của Nhà nước đối với chủ thể vi phạm.

Năm là, hoạt động xử phạt VPHC được tiến hành trong khuôn khổ

pháp luật và phải tuân theo pháp luật về trình tự, thủ tục hành ch nh. Tất cả

các cơ quan, cán bộ có thẩm quyền xử phạt hành ch nh khi thực hiện các hành

vi xử phạt đều phải tuân theo các trình tự, thủ tục hành ch nh do pháp luật quy

định chứ không tuân theo các quy định về tố tụng hình sự kể cả trư ng hợp

T a án nhân dân thực hiện quyền xử phạt hành ch nh. “X phạt VPHC là việc

người có thẩm quyền x phạt áp dụng hình thức x phạt, biện pháp khắc phục

hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi VPHC theo quy định của pháp luật về x phạt VPHC.”[7]

1.1.3.3. Những yếu tố cấu thành x phạt vi phạm hành chính

VPHC là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy

định của pháp luật về quản l nhà nước mà không phải là tội phạm và theo

quy định của pháp luật phải bị XPVPHC. Do đó, VPHC trong lĩnh vực ngành

nghề kinh doanh có điều kiện sẽ có những đặc điểm chung của VPHC và có

đặc điểm riêng. Trước hết, VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có

điều kiện có những yếu tố cấu thành như những VPHC khác như sau:

Một là, t nh xâm hại các quy tắc quản l nhà nước: Đây là đặc điểm cơ

bản nhất của VPHC. T nh chất, mức độ xâm hại khác với t nh nguy hiểm cho

xã hội theo quan niệm của luật hình sự. Do đó, có thể khẳng định VPHC

không phải là tội phạm mà là hành vi xâm hại hoặc có nguy cơ xâm hại các

quan hệ xã hội trong quản l nhà nước. T nh xâm hại các quy tắc quản lý nhà

nước là một dấu hiệu của VPHC. Điều này thể hiện rõ ch của nhà nước

trong quan niệm về VPHC, nó nói lên t nh giai cấp, t nh xã hội của pháp luật

hành ch nh trong việc đưa ra các quy định về XPVPHC.

Hai là, t nh có lỗi của VPHC: Lỗi là dấu hiệu cơ bản trong mặt chủ

quan của VPHC, là dấu hiệu bắt buộc phải có trong mọi hành vi do cá nhân

thực hiện. Hành vi vi phạm được coi là có lỗi thể hiện ở thức của ngư i vi

phạm, Nếu không nhận thức được t nh xâm hại cho quan hệ xã hội của hành

vi thì không có lỗi.

Ba là, t nh trái pháp luật hành ch nh: là hành vi xâm hại các quy tắc

quản l nhà nước, các quy tắc này do pháp luật hành ch nh quy định. Một

hành vi được coi là trái pháp luật khi hành vi đó không phù hợp với yêu cầu

của quy phạm pháp luật hoặc là đối lập với yêu cầu đó. Hành vi hành ch nh

được biểu hiện ra bên ngoài bằng hành động hoặc không hành động. Như vậy,

t nh trái pháp luật hành ch nh thể hiện ở chỗ hành vi vi phạm đó phải xâm hại

đến quan hệ xã hội được Luật hành ch nh bảo vệ. Nếu một hành vi trái pháp

luật nhưng không do Luật hành ch nh điều chỉnh thì không phải là VPHC mà

có thể là dạng vi phạm khác.

Bốn là, t nh bị xử phạt VPHC: Đây là một dấu hiệu của VPHC, nó

được xem là thuộc t nh của VPHC. Điều này được thể hiện ngay trong định

nghĩa VPHC (theo quy định của pháp luật phải bị XPVPHC). Dấu hiệu này

vừa có t nh quy kết vừa là thuộc t nh của VPHC. T nh quy kết thể hiện ở chỗ

có VPHC thì bị XPVPHC theo quy định của pháp luật. Thuộc t nh thể hiện ở

chỗ phải theo quy định của pháp luật, phải bị XPVPHC. Như vậy, một hành

vi xâm hại quy tắc quản l nhà nước trái pháp luật hành ch nh nhưng pháp

luật hành ch nh không quy định phải bị xử phạt thì không gọi là VPHC. Điều

này cho thấy sự khác biệt giữa VPHC và các loại vi phạm pháp luật khác.

Trong thực tế có nhiều hành vi xâm hại các nguyên tắc quản l hành ch nh

nhà nước trái pháp luật hành ch nh, nhưng lại không có văn bản quy định xử

phạt cho nên không thể coi là VPHC.

1.1.4. Xử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh

có điều kiện

1.1.4.1. hái niệm ngành nghề kinh doanh có điều kiện

hông thể phủ nhận vai tr của hoạt động kinh doanh vì nó đã và đang

đóng góp to lớn vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia.

Những đóng góp t ch cực đó có được khi quyền tự do kinh doanh được thừa

nhận. Tuy nhiên, mỗi nước đều có sự giới hạn bằng pháp luật để quyền tự do

kinh doanh không gây thiệt hại cho các chủ thể khác và không làm xấu đi trật

tự chung của cả nền kinh tế xã hội. Tại Việt Nam, một trong những giới hạn

này được thể hiện ở việc: Nhà nước sử dụng công cụ pháp luật xác định “nhóm

ngành nghề được tự do kinh doanh”; “nhóm ngành nghề cấm kinh doanh” và

“nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện”. Cùng với các quy định về nhóm

ngành nghề kinh doanh, pháp luật thương mại Việt Nam c n xác định nhóm

hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh; nhóm hàng hoá, dịch vụ hạn chế kinh

doanh và kinh doanh có điều kiện. Với nhóm ngành nghề kinh doanh có điều

kiện, Nhà nước thực hiện chức năng quản l bằng việc xác định các điều kiện

kinh doanh hay nói cách khác là định ra “những yêu cầu mà Doanh nghiệp phải

có hoặc phải thực hiện khi kinh doanh ngành, nghề cụ thể được thể hiện bằng

Giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, chứng nhận

đủ điều kiện kinh doanh, chứng chỉ hành nghề, chứng nhận bảo hiểm trách

nhiệm nghề nghiệp, yêu cầu về vốn pháp định hoặc yêu cầu khác”.

Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là những ngành nghề mà Luật,

Pháp lệnh, Nghị định quy định các điều kiện hay yêu cầu mà doanh nghiệp

phải đáp ứng khi kinh doanh các ngành nghề đó. Điều kiện kinh doanh được

thể hiện dưới hai hình thức sau:

- Giấy phép kinh doanh do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp (giấy

phép kinh doanh có thể mang nhiều tên khác nhau như: giấy chứng

nhận đủ điều kiện kinh doanh, giấy phép hoạt động...);

- Các điều kiện quy định về tiêu chuẩn chuyên môn kỹ thuật, công nghệ,

vệ sinh môi trư ng, vệ sinh an toàn thực phẩm; quy định về ph ng cháy, chữa

cháy, trật tự xã hội, an toàn giao thông và quy định về các yêu cầu khác đối với

hoạt động kinh doanh (gọi tắt là điều kiện kinh doanh không cần giấy phép).

1.1.4.2. hái niệm x phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề

kinh doanh có điều kiện

Khi VPHC xảy ra, Nhà nước tiến hành áp dụng các biện pháp xử phạt

VPHC. Tương tự như vậy, khi VPHC trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh

doanh có điều kiện xảy ra thì các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ tiến

hành áp dụng các biện pháp để xử phạt tổ chức, cá nhân có vi phạm. Việc áp

dụng xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh có điều

kiện nhằm giáo dục ngư i dân thức tuân thủ pháp luật, thiết lập các quy tắc

trong đ i sống xã hội đồng th i ph ng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật có

thể xảy ra trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện, góp phần giữ

gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ lợi ch của nhà nước, quyền và lợi ch ch nh

đáng của các cá nhân, tổ chức trong xã hội, tăng cư ng pháp chế XHCN….

Xử l VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều

kiện là thuật ngữ pháp l tuy rộng, nhưng cũng được dùng để chỉ việc xử phạt

VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và các

biện pháp khắc phục hậu quả. Từ đó, có thể đưa ra khái niệm: X phạt VPHC

trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là việc người có

thẩm quyền x phạt áp dụng biện pháp x phạt, biện pháp khắc phục hậu quả

đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi VPHC trong lĩnh vực quản lý

ngành, nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của pháp luật.

1.1.4.3. Đặc điểm x phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh

doanh có điều kiện

Xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh có điều

kiện là thuật ngữ pháp l dùng để chỉ việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản

lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện, có những đặc điểm cơ bản sau đây:

Thứ nhất, xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh

có điều kiện là hoạt động của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền áp dụng các

chế tài xử phạt hành ch nh đối với cá nhân, tổ chức VPHC trong lĩnh vực

quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Để quản l nhà nước phù hợp

với tình hình thực tế các văn bản quy phạm pháp luật về xử l VPHC thư ng

được sửa đổi, bổ sung. Hơn nữa, các nghị định quy định về xử phạt VPHC do

nhiều Bộ, cơ quan ngang Bộ, ban ngành ban hành. Điều này dễ dẫn đến tình

trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy định về xử phạt VPHC trong hệ

thống các văn bản quy phạm pháp luật. Vấn đề nổi cộm đang được đặt ra hiện

nay là phải làm sao để các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật về

VPHC thống nhất, đồng bộ nhằm phục vụ có hiệu quả công tác xử phạt hành

ch nh trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Trong khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn quản l nhà nước

trong từng lĩnh vực, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành các văn

bản quy phạm pháp luật và xử l VPHC để đáp ứng nhu cầu đấu tranh và

ph ng chống VPHC về quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện. hi thực

hiện xử phạt hành ch nh, ngư i có thẩm quyền xử phạt chỉ được thực hiện

quyền xử phạt của mình trong phạm vi mà pháp luật đã quy định. Trong

trư ng hợp quyết định xử phạt hoặc quyết định áp dụng biện pháp hành ch nh

khác vượt thẩm quyền được pháp luật quy định cho phép là vi phạm pháp luật

và phải bị xử l .

Thứ hai, xử phạt VPHC ch nh là việc áp dụng trách nhiệm hành ch nh

(bao gồm XPVPHC, các biện pháp khắc phục hậu quả) đối với đối tượng vi

phạm hành ch nh do chủ thể nhất định áp dụng. Chủ thể có thẩm quyền áp

dụng các chế tài XPVPHC hoặc các biện pháp xử l hành ch nh là những

chức danh thuộc cơ quan hành ch nh nhà nước do pháp luật quy định cụ thể.

Đặc điểm phải kể đến ở đây là trong lĩnh vực XPVPHC nói chung, cùng một

vi phạm có thể do nhiều chủ thể khác nhau đều có quyền xử phạt. XPVPHC

trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT cũng

như vậy. Việc áp dụng pháp luật về xử phạt vi phạm do các chủ thể có thẩm

quyền thực hiện như: Chánh Thanh tra chuyên ngành, Quản l thị trư ng,

Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, Thủ trưởng Công an nhân dân các cấp...

Thứ ba, đối tượng bị xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề

kinh doanh có điều kiện là các cá nhân, tổ chức đã cố hoặc vô vi phạm

pháp luật về quản l nhà nước trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh

có điều kiện. Các tổ chức và cá nhân này khi kinh doanh ngành nghề kinh

doanh có điều kiện thì đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền về lĩnh vực

này thực hiện việc cấp phép tuy nhiên trong quá trình hoạt động đã không

tuân thủ, thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật về quản l ngành nghề

kinh doanh có điều kiện của nhà nước.

Thứ tư, việc xử phạt VPHC được thực hiện theo thủ tục do pháp luật

hành ch nh quy định. Trong khi đó, đối với xử l vi phạm pháp luật khác, mỗi

loại vi phạm được áp dụng theo thủ tục riêng tương ứng… V dụ: thủ tục áp

dụng xử l vi phạm pháp luật hình sự được thực hiện theo quy định của Bộ

luật tố tụng hình sự, thủ tục áp dụng xử l vi phạm pháp luật dân sự được thực

hiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự. Đối với việc XPVPHC trong

lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện được thực hiện theo

quy định của Luật XLVPHC và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

So với các thủ tục tư pháp vừa nêu, thủ tục XPVPHC đơn giản hơn rất nhiều.

Thứ năm, kết quả của việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành

nghề kinh doanh có điều kiện thể hiện ở các quyết định xử phạt hành ch nh,

quyết định áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả do VPHC gây ra. Việc

quyết định áp dụng các hình thức xử phạt, các biện pháp khắc phục hậu quả

VPHC thể hiện sự trừng phạt nghiêm khắc của nhà nước đối với cá nhân, tổ

chức VPHC trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện, qua

đó giáo dục thức tuân thủ pháp luật về quản l nhà nước trong lĩnh vực quản

l ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

1.2. Quy địn của p áp luật về ử p ạt vi p ạm àn c ín tron quản

l n àn n ề in oan có điều iện

1.2.1. Hành vi vi phạm hành chính và c c h nh thức ử phạt vi phạm hành

chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện

1.2.1.1. Các văn bản điều chỉnh về x phạt vi phạm hành chính trong quản lý

ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Hành vi VPHC trong quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện được

thể hiện trong các văn bản như: Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Ch nh phủ

ngày 12 tháng 11 năm 2013 về xử phạt VPHC trong lĩnh vực an ninh, trật tự,

an toàn xã hội; ph ng, chống tệ nạn xã hội; ph ng cháy và chữa cháy; ph ng,

chống bạo lực gia đình …….

Nghị định 167/2013 quy định một số hành vi vi phạm hành chinh trong

lĩnh vực kinh doanh có điều kiện như sau:

- Sử dụng ngư i không có đủ điều kiện, tiêu chuẩn vào làm việc trong

các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự; hông xuất trình giấy

chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự khi có yêu cầu kiểm tra của cơ

quan có thẩm quyền; hông thông báo ngay cho cơ quan có thẩm quyền về

việc mất giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; hông thực hiện

đầy đủ các quy định về quản l an ninh, trật tự đối với ngành nghề kinh doanh

có điều kiện.

- inh doanh không đúng ngành, nghề, địa điểm ghi trong giấy chứng

nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; Thay đổi ngư i đứng đầu doanh nghiệp,

chi nhánh, văn ph ng đại diện, ngư i đại diện theo pháp luật của cơ sở kinh

doanh mà không có văn bản thông báo với cơ quan có thẩm quyền; Cho mượn,

cho thuê, mua, bán giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự để thực

hiện hành vi trái quy định của pháp luật; Nhận cầm cố tài sản mà theo quy định

tài sản đó phải có giấy t sở hữu nhưng không có các loại giấy t đó; Nhận

cầm cố tài sản nhưng không có hợp đồng theo quy định; Cầm cố tài sản thuộc

sở hữu của ngư i khác mà không có giấy ủy quyền hợp lệ của ngư i đó cho

ngư i mang tài sản đi cầm cố; Bảo quản tài sản cầm cố không đúng nơi đăng

k với Cơ quan có thẩm quyền; Hoạt động kinh doanh vũ trư ng, tr chơi điện

tử có thưởng dành cho ngư i nước ngoài, casino nhưng không có bảo vệ là

nhân viên của công ty kinh doanh dịch vụ bảo vệ theo quy định; Bán hoặc cho

thiết bị phát t n hiệu của xe được quyền ưu tiên cho những đối tượng không có

giấy phép sử dụng loại thiết bị trên của cơ quan có thẩm quyền.

- Nhóm hành vi: Hoạt động kinh doanh ngành, nghề có điều kiện về an

ninh, trật tự mà không có giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự;Sửa

chữa, tẩy xóa giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; Không duy trì

đúng và đầy đủ các điều kiện về an ninh, trật tự trong quá trình hoạt động kinh

doanh; Cho vay tiền có cầm cố tài sản, nhưng lãi suất cho vay vượt quá 150% lãi

suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố tại th i điểm cho vay.

- Sử dụng cơ sở kinh doanh ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự

để tổ chức hoạt động tệ nạn xã hội hoặc các hành vi vi phạm pháp luật;Cầm cố

tài sản do trộm cắp, lừa đảo, chiếm đoạt hoặc do ngư i khác phạm tội mà có.

Về cơ bản, các hình thức XPVPHC có t nh nguyên tắc và biện pháp

khắc phục hậu quả là một trong những nội dung quan trọng trong XPVPHC

trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT. Hình

thức xử phạt thể hiện sự trừng phạt của pháp luật đối với những cá nhân, tổ

chức có hành vi vi phạm quy tắc quản l nhà nước thông qua việc buộc ngư i

vi phạm phải chịu những hậu quả về vật chất hoặc tinh thần. Ngoài mục đ ch

ngăn chặn hành vi vi phạm và răn đe, trừng phạt, các quy định này c n mang

t nh giáo dục đối với cá nhân, tổ chức bị xử phạt, góp phần nâng cao thức

của công dân trong việc chấp hành pháp luật và các quy tắc quản l nhà nước,

qua đó bảo vệ và duy trì trật tự quản l nhà nước.

Các biện pháp khắc phục hậu quả trong XPVPHC mang t nh cưỡng chế

nhà nước, được áp dụng nhằm khắc phục triệt để hậu quả do VPHC gây ra,

bảo đảm lợi ch chung của cộng đồng và hoạt động bình thư ng của xã hội.

1.2.1.2. Các hình thức x phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh

doanh có điều kiện

Nhằm đảm bảo các hình thức xử phạt VPHC ở nước ta cũng như ở

nhiều nước thư ng bao gồm các hình thức: cảnh cáo, phạt tiền, tịch thu tang

vật, phương tiện VPHC...Trong pháp luật Việt Nam, cho đến nay, các hình

thức xử phạt VPHC theo Luật XLVPHC năm 2012 quy định các hình thức xử

phạt VPHC bao gồm: Cảnh cáo; phạt tiền; tước quyền sử dụng giấy phép,

chứng chỉ hành nghề có th i hạn hoặc đình chỉ hoạt động có th i hạn; tịch thu

tang vật VPHC, phương tiện được sử dụng để VPHC (sau đây gọi chung là

tang vật, phương tiện VPHC); trục xuất. Trong đó, hình thức xử phạt cảnh

cáo; phạt tiền và áp dụng là hình thức xử phạt ch nh. Cụ thể là:

- Cảnh cáo: Cảnh cáo được áp dụng đối với VPHC không nghiêm

trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt

cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi VPHC do ngư i chưa thành niên từ đủ 14

tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản.

- Phạt tiền: Phạt tiền là hình thức phổ biến nhất và tác động về mặt tinh

thần, tác động về mặt đạo đức, tác động tới tài sản ngư i vi phạm bằng cách

bắt buộc ngư i vi phạm thực hiện nghĩa vụ bổ sung là phải nộp một khoản

tiền do nhà nước quy định.

- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có th i hạn,

hoặc đình chỉ hoạt động có th i hạn là hình thức xử phạt được áp dụng đối

với cá nhân, tổ chức vi phạm nghiêm trọng các hoạt động được ghi trong giấy

phép, chứng chỉ hành nghề. Trong th i gian bị tước quyền sử dụng giấy phép,

chứng chỉ hành nghề, cá nhân, tổ chức không được tiến hành các hoạt động

ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề.

- Tịch thu tang vật VPHC, phương tiện được sử dụng để VPHC (sau

đây gọi chung là tang vật, phương tiện VPHC).

- Trục xuất: Trục xuất là hình thức xử phạt buộc ngư i nước ngoài có

hành vi VPHC tại Việt Nam phải r i khỏi lãnh thổ nước Cộng hoà XHCN Việt

Nam. Ch nh phủ quy định chi tiết việc áp dụng hình thức xử phạt trục xuất.

Các trư ng hợp mặc dù có hành vi vi phạm nhưng không bị xử phạt

VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện: Thực

hiện hành vi VPHC trong tình thế cấp thiết; thực hiện hành vi VPHC do

ph ng vệ ch nh đáng; thực hiện hành vi VPHC do sự kiện bất ng ; thực hiện

hành vi VPHC do sự kiện bất khả kháng; không xác định được đối tượng

VPHC; hết th i hiệu xử phạt VPHC hoặc hết th i hạn ra quyết định xử phạt;

cá nhân VPHC chết, mất t ch, tổ chức VPHC đã giải thể, phá sản trong th i

gian xem xét ra quyết định xử phạt, v.v. Cần nhấn mạnh ở đây rằng, trong số

các vụ việc VPHC mà đã quá hạn hoặc không tìm được ngư i vi phạm...thì

không áp dụng được chế tài xử phạt.

Điểm chung của tất cả các hình thức xử phạt VPHC trên đây đều là

biện pháp xử l đối với ngư i vi phạm, nhưng mỗi chế tài có cơ chế tác động

khác nhau dựa trên cơ sở áp dụng xác định và có mục đ ch trực tiếp xác định.

* Các biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề

kinh doanh có điều kiện.

Bản chất của việc khắc phục lại những VPHC là khôi phục lại trạng thái

ban đầu. Ngoài các biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại hoản 1 Điều 28

Luật xử l VPHC, cá nhân, tổ chức có hành vi VPHC trong lĩnh vực ANTT

c n có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:

- Buộc di chuyển chất nguy hiểm về cháy, nổ do VPHC gây ra đến kho,

địa điểm theo quy định. Buộc sắp xếp lại chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ

theo quy định.

- Buộc thu hồi, hủy bỏ giấy t , tài liệu, thông tin liên quan đến VPHC.

- Buộc tháo gỡ, tháo dỡ hoặc xóa quảng cáo. Buộc xin lỗi công khai khi

nạn nhân có yêu cầu. Buộc xin lỗi tổ chức, cá nhân.

- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, giấy chứng

nhận đủ điều kiện về ANTT trong th i hạn từ 03 tháng đến 06 tháng đối với

hành vi quy định tại Điểm a, c hoản 2; Điểm d hoản 3 Điều 11 Nghị định

số 167/2013/NĐ-CP.

- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, giấy chứng

nhận đủ điều kiện về ANTT trong th i hạn từ 06 tháng đến 09 tháng đối với

hành vi quy định tại hoản 4 Điều Điều 11 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP.

- Ngư i nước ngoài có hành vi VPHC quy định tại hoản 2, hoản 3

và hoản 4 Điều Điều 11 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP, thì tùy theo mức độ

vi phạm có thể bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất khỏi nước Cộng h a

XHCN Việt Nam.

1.2.2. h m qu ền ử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề

kinh doanh có điều kiện

Đặc điểm của xử phạt VPHC có nhiều chủ thể khác nhau thực hiện.

Thẩm quyền xử phạt VPHC của từng chức danh trong từng lĩnh vực quản l

nhà nước cũng được quy định dựa trên chức năng, nhiệm vụ quản l nhà nước

của các cơ quan đó. Vì vậy, thẩm quyền cho chủ thể xử phạt hình ch nh phải

căn cứ vào một số tiêu ch như sau: Thẩm quyền cho chủ thể xử phạt căn cứ

vào số tiền áp dụng đối với một hành vi VPHC của cá nhân. Trong trư ng

hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt tổ chức gấp 02 lần thẩm quyền xử phạt cá

nhân và được xác định theo tỉ lệ phần trăm đối với chức danh đó. Chủ tịch Ủy

ban nhân dân các cấp có thẩm quyền XPVPHC trong các lĩnh vực quản l nhà

nước ở địa phương.

Trong trư ng hợp VPHC thuộc thẩm quyền xử phạt của nhiều ngư i,

thì việc xử phạt VPHC do ngư i thụ l đầu tiên thực hiện. Nếu hành vi thuộc

thẩm quyền xử phạt VPHC của nhiều ngư i thuộc các ngành khác nhau, thì

thẩm quyền xử phạt thuộc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền xử

phạt nơi xảy ra vi phạm.

Cấp trưởng có thể giao cho cấp phó thực hiện thẩm quyền xử phạt

VPHC. Việc giao quyền xử phạt VPHC được thực hiện thư ng xuyên hoặc

theo vụ việc và phải được thể hiện bằng văn bản, trong đó xác định rõ phạm

vi, nội dung, th i hạn giao quyền. Cấp phó được giao quyền xử phạt VPHC

phải chịu trách nhiệm về quyết định xử phạt VPHC của mình trước cấp

trưởng và trước pháp luật. Ngư i được giao quyền không được giao quyền, ủy

quyền vào bất kỳ ngư i nào khác.

Từ nhận định trên cho thấy, chủ thể có thẩm quyền xử phạt VPHC trong

lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện có thể phân chia thành

02 dạng chủ thể có thẩm quyền là: cá nhân đứng đầu cơ quan Nhà nước có

thẩm quyền chung là Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp và cá nhân có thẩm

quyền khác như: Thủ trưởng Công an nhân dân các cấp; Chánh Thanh tra

(Thanh tra Lao động - Thương binh và Xã hội; Thanh tra Văn hóa, Thể thao và

Du lịch; các lực lượng Thanh tra chuyên ngành); Chi Cục trưởng Chi Cục

Quản l thị trư ng và của các cơ quan khác (Bộ đội biên ph ng, Cảnh sát biển,

Hải quan, iểm lâm, cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan

khác được ủy quyền thực hiện chức năng lãnh sự của nước Cộng h a XHCN

Việt Nam ở nước ngoài).

Mỗi chủ thể này có các thẩm quyền xử phạt VPHC riêng. Chẳng hạn,

đối với ngư i đứng đầu cơ quan hành ch nh có thẩm quyền chung là Chủ tịch

Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền phạt cảnh cáo, phạt tiền đến

4.000.000 đồng và tịch thu tang vật, phương tiện VPHC có giá trị không vượt

quá mức xử phạt tiền được quy định, đồng th i áp dụng các biện pháp khắc

phục hậu quả như: Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu; buộc tháo dỡ công

trình, phần công trình xây dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không

đúng với giấy phép; buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm

môi trư ng, lây lan dịch bệnh; buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho

sức khỏe con ngư i, vật nuôi, cây trồng và môi trư ng, văn hóa phẩm có nội

dung độc hại. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền phạt cảnh

cáo, phạt tiền đến 40.000.000 đồng; tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ

hành nghề có th i hạn hoặc đình chỉ hoạt động có th i hạn; tịch thu tang vật,

phương tiện VPHC và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc khôi

phục lại tình trạng ban đầu; buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây

dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy phép; buộc

thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trư ng, lây lan dịch

bệnh; buộc cải ch nh thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn; buộc thu hồi sản

phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp

có được do thực hiện VPHC hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật,

phương tiện VPHC đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp

luật; buộc giảm khối lượng, số lượng chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ theo

định mức quy định; buộc di chuyển chất nguy hiểm về cháy, nổ do VPHC gây

ra đến kho, địa điểm theo quy định; buộc sắp xếp lại chất, hàng nguy hiểm về

cháy, nổ theo quy định; buộc thu hồi, hủy bỏ giấy t , tài liệu, thông tin liên

quan đến VPHC; buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu.

C n đối với ngư i có thẩm quyền xử phạt VPHC khác như Giám đốc

Công an cấp tỉnh, Giám đốc Sở Cảnh sát ph ng cháy, chữa cháy: phạt cảnh

cáo, phạt tiền đến 20.000.000 đồng; tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ

hành nghề có th i hạn hoặc đình chỉ hoạt động có th i hạn; tịch thu tang vật,

phương tiện VPHC và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả và áp dụng

các biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu; buộc

thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trư ng, lây lan dịch

bệnh; buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con ngư i, vật

nuôi, cây trồng và môi trư ng, văn hóa phẩm có nội dung độc hại; buộc nộp

lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện VPHC hoặc buộc nộp lại số tiền

bằng trị giá tang vật, phương tiện VPHC đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái

quy định của pháp luật;

Nhìn chung, đối với lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều

kiện việc quy định nhiều cơ quan có thẩm quyền xử phạt VPHC nhằm để giải

quyết nhanh chóng, kịp th i mọi VPHC xảy ra trong tất cả các lĩnh vực, mọi

cấp quản l hành ch nh nhà nước.

1.2.3. r nh tự th tục ử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành

nghề kinh doanh có điều kiện

Qua nghiên cứu các quy định về thủ tục hành ch nh trong xử phạt

VPHC hiện nay thì có thể thấy thủ tục xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l

ngành, nghề kinh doanh có điều kiện gồm các giai đoạn và các hành vi thủ tục

xử phạt VPHC như sau:

Giai đoạn thứ nhất: hởi xướng vụ việc, giai đoạn này cơ quan xử l

VPHC trên cơ sở các thông tin có được chủ động hoặc bị động thực hiện việc

lập biên bản ghi nhận về tình trạng VPHC theo các nội dung được pháp luật

quy định. Tuy nhiên, số lượng trư ng hợp này không nhiều, một số vụ việc

đ i hỏi phải xác minh, điều tra nhất định. Cũng từ đây, một số tác giả đã đặt

vấn đề xác định giai đoạn này là giai đoạn xác minh VPHC.

Giai đoạn thứ hai: Xem xét và ra quyết định việc VPHC. Ở đây, trong

một th i hạn do luật xử l VPHC quy định, trên cơ sở xem xét, đánh giá về

t nh xác thực, đúng đắn của VPHC, cân nhắc t nh chất, mức độ vi phạm cũng

như các tình tiết khác nhau của vi phạm diễn ra trong thực tế. Bên cạnh đó,

việc lựa chọn tương ứng các quy định của pháp luật cũng như các yếu tố khác

như năng lực phán đoán, kinh nghiệm, hiểu biết về quản l nhà nước lĩnh vực

bị vi phạm, các yếu tố thuộc về ngư i vi phạm. Cơ quan, ngư i có thẩm

quyền sẽ áp dụng chế tài hành ch nh tương ứng trên nguyên tắc bảo đảm sự

thống nhất giữa VPHC và chế tài hành ch nh.

Giai đoạn thứ ba: Thi hành quyết định, giai đoạn này áp dụng các biện

pháp trách nhiệm hành ch nh. Đối với lĩnh vực tư pháp, các bản án, quyết

định của toà án khi đã có hiệu lực pháp luật mới có thể thi hành. Tuy nhiên,

trong lĩnh vực quản l hành ch nh nhà nước, cụ thể là xử phạt VPHC thì hầu

như các quyết định xử phạt VPHC được thi hành trước khi ngư i bị xử l

khiếu nại.

Các chế tài hành ch nh đa dạng đ i hỏi thủ tục về thực hiện các chế tài

cũng có các quy định tương ứng khác nhau. Việc thi hành các chế tài, các biện

pháp khắc phục hậu quả vi phạm (trong các trư ng hợp nhất định) phải xem xét

những phương diện khác nhau như: Th i hiệu thi hành quyết định xử phạt

VPHC; thi hành quyết định xử phạt VPHC trong trư ng hợp ngư i bị xử phạt

chết, mất t ch, tổ chức bị xử phạt giải thể, phá sản; hoãn thi hành quyết định

phạt tiền; giảm, miễn tiền phạt; thủ tục nộp tiền phạt, nộp tiền phạt nhiều lần;

thủ tục tịch thu tang vật, phương tiện VPHC; xử l tang vật, phương tiện

VPHC bị tịch thu…

Giai đoạn thứ tư: hiếu nại và giải quyết khiếu nại đối với quyết định

xử phạt VPHC. Pháp luật về xử phạt VPHC ở Việt Nam dù ở giai đoạn nào

cũng đều xác nhận đây là quyền của công dân, đồng th i là cách thức bảo

đảm pháp chế, bảo vệ quyền của ngư i khiếu nại và để cơ quan quản l nhà

nước thấy được những hạn chế, khiếm khuyết trong quá trình thực thi công

vụ. Ở giai đoạn này, pháp luật quy định trong quá trình giải quyết khiếu nại,

khởi kiện nếu xét thấy việc thi hành quyết định xử phạt VPHC bị khiếu nại,

khởi kiện sẽ gây hậu quả khó khắc phục thì ngư i giải quyết khiếu nại, khởi

kiện phải ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định đó theo quy

định của pháp luật.

1.2.4. ai trò ử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh

doanh có điều kiện

Thứ nhất, đảm bảo giữ vững kỷ cương pháp chế trong quản l nhà nước

về lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Pháp luật xử phạt hành

ch nh trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện là tổng thể các quy

phạm pháp luật do nhà nước ban hành nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội

phát sinh trong lĩnh vực quản l nhà nước về ngành nghề kinh doanh có điều

kiện bao gồm các hình thức xử phạt hành ch nh và một số biện pháp xử phạt

hành ch nh trong lĩnh vực kinh doanh. Như vậy, xử phạt hành ch nh trong lĩnh

vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện như một phương tiện để thực hiện

quyền lực của nhà nước trong quản l , kiểm tra, kiểm soát các hoat động của

các đối tượng tham gia hoạt động kinh doanh. Nh có công tác xử phạt hành

ch nh trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện mà các đối

tượng tham gia hoạt động kinh doanh những ngành nghề này thực hiện một

cách nghiêm túc đảm bảo thực hiện đư ng lối, chủ trương của Đảng, pháp

luật của nhà nước; đảm bảo thực hiện tốt cải cách hành ch nh nhà nước, giảm

phiền hà, tiêu cực trong hoạt động kinh doanh, an ninh kinh tế, trật tự an toàn

xã hội đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Thứ hai, xử phạt hành ch nh trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh

doanh có điều kiện không phải để tăng nguồn thu cho ngân sách hay để trừng

phạt các cá nhân, tổ chức vi phạm mà để pháp luật trong quản l nhà nước

được tôn trọng và bảo vệ. Như vậy, việc xử phạt hành ch nh là một loại cưỡng

chế nhà nước, bên cạnh việc sử dụng các biện pháp thuyết phục vận động thì

các biện pháp cưỡng chế nhà nước có vai tr , nghĩa rất lớn trong việc đảm

bảo kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm pháp chế. hông có cưỡng chế, không có xử

phạt hành ch nh thì không có trật tự, quyền và lợi ch của nhà nước cũng như

của mỗi cá nhân, tổ chức bị xâm phạm.

Thứ ba, xử phạt hành ch nh trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh

doanh có điều kiện c n góp phần giáo dục thức pháp luật cho cán bộ công

chức cũng như các đối tượng tham gia hoạt động quản l những ngành nghề

kinh doanh có điều kiện với các quy định chặt chẽ các chủ thể buộc phải tự

giác chấp hành nếu không sẽ bị xử l theo quy định của pháp luật. Đồng th i,

việc xử phạt hành ch nh trong lĩnh vực quản l ngành nghề kinh doanh có

điều kiện cũng là các biện pháp ngăn chặn hữu hiệu các hành vi vi phạm pháp

luật kinh doanh, góp phần hoàn thiện pháp luật, bộ máy cán bộ công chức

quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

1.3. N ữn y u tố ảo đảm ử p ạt vi p ạm àn c ín tron quản l

n àn n ề in oan có điều iện

1.3.1. Yếu tố về cơ chế chính s ch

Nhân tố đầu tiên ảnh hưởng đến hoạt động xử phạt VPHC đối với

ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là cơ chế, ch nh sách xử phạt VPHC đối

với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Theo đó, các cơ chế, ch nh sách về

xử phạt vi phạm hành chinh đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện

càng được hoàn thiện, càng hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để nâng cao hiệu

quả xử phạt VPHC đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Ngược lại,

các cơ chế, ch nh sách xử phạt VPHC đối với ngành, nghề kinh doanh có điều

kiện về an ninh trật tự không thống nhất, hoàn thiện, không hỗ trợ tốt cho

công tác xử phạt VPHC đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện sẽ

không cao.

1.3.2. Yếu tố về ph p lu t

Pháp chế XHCN chỉ có thể được tăng cư ng, thực hiện pháp luật được

nghiêm minh, phù hợp với thực tế khi có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh

và đồng bộ; thể chế hóa đư ng lối chủ trương, ch nh sách của Đảng, phù hợp

với những đặc điểm kinh tế - xã hội của đất nước. Đặc biệt, đối với pháp luật

xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện,

muốn thực hiện tốt phải có hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, đơn giản,

dễ hiểu. Đồng th i, nó cũng tạo ra một khung pháp l đầy đủ, hoàn chỉnh đảm

bảo được sự thống nhất quản l , làm cơ sở cho việc phân loại vi phạm, ngăn

chặn các hành vi vi phạm pháp luật, nâng cao t nh tuân thủ pháp luật của các

chủ thể tham gia hoạt động trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có

điều kiện và các công chức, lượng lực công an thực thi công vụ.

Để quản l nhà nước trong lĩnh vực ngành, nghề kinh doanh có điều

kiện phù hợp với tình hình thực tế, các văn bản quy phạm pháp luật về xử

phạt VPHC thư ng được sửa đổi, bổ sung. Tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo

giữa các quy định pháp luật về xử phạt VPHC trong hệ thống các văn bản quy

phạm pháp luật ở nước ta phải được giải quyết triệt để. Vấn đề đang được đặt

ra hiện nay là làm sao để các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật

về VPHC phải thống nhất, đồng bộ nhằm phục vụ có hiệu quả công tác xử

phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.

1.3.3. Yếu tố về t chức m và n ng lực đ i ng c ng chức

Tổ chức bộ máy của cơ quan có thẩm quyền xử phạt VPHC trong lĩnh

vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là yếu tố quan trọng, bảo

đảm cho việc phát hiện, lập biên bản, xem xét, đánh giá t nh chất, mức độ của

VPHC đã thực hiện và ra quyết định xử phạt VPHC, giải quyết khiếu nại, thi

hành quyết định xử phạt VPHC.

Tổ chức cơ quan có thẩm quyền xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l

ngành, nghề kinh doanh có điều kiện đ i hỏi việc xác định phù hợp lượng cơ

quan, ngư i có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử phạt VPHC th ch hợp, quy

định hợp l thẩm quyền của cấp, cơ quan, ngư i có thẩm quyền xử phạt

VPHC hay nói cách khác, phân cấp, phân công cơ quan, ngư i có thẩm quyền

xử phạt VPHC phù hợp với yêu cầu của cải cách hành ch nh. Bên cạnh đó,

các quy định về phối hợp nhịp nhàng trong hoạt động áp dụng trách nhiệm

hành ch nh đối với xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh

doanh có điều kiện.

Để đạt được các yêu cầu trên đây, Luật xử l VPHC đã quy định chung

về tổ chức bộ máy cơ quan xử phạt VPHC hay là cơ quan áp dụng trách

nhiệm hành ch nh trên những nét cơ bản. Trên cơ sở khung cơ quan, ngư i có

thẩm quyền xử phạt VPHC, quy định các cơ quan, ngư i có thẩm quyền này

vào lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện cần có t nh linh

hoạt, sát với thực tế các hoạt động trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh

doanh có điều kiện.

Trình độ nhận thức, thức ch nh trị của các chức danh như Thanh tra

chuyên ngành; Công an nhân dân; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp... có vai

tr cực kỳ quan trọng trong việc hình thành lập trư ng tư tưởng của ngư i

thực thi công vụ bởi vì: Lập trư ng tư tưởng vững vàng sẽ là tiền đề vững

chắc bảo đảm cho hoạt động xử phạt VPHC đúng với đư ng lối của Đảng và

pháp luật của Nhà nước. Vai tr thức ch nh trị, nâng cao trình độ ch nh trị,

bản lĩnh ch nh trị, gắn bó tha thiết với sự nghiệp cách mạng của các chức

danh trên đặc biệt quan trọng khi phải áp dụng pháp luật trong điều kiện kinh

tế tri thức, kinh tế thị trư ng định hướng chủ nghĩa xã hội và hội nhập quốc tế

hiện nay với những mặt trái của nó. Ch nh thức ch nh trị của mỗi công chức,

lực lượng công an là nhân tố quan trọng giúp cho hoạt động xử phạt VPHC

trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện không rơi vào

tình trạng “pháp luật đơn thuần”, máy móc, tách r i các quy phạm pháp luật

với lợi ch chung của xã hội.

Bên cạnh đó, thức ch nh trị của công chức, lực lượng công an không

chỉ là nhân tố đảm bảo các quy phạm pháp luật được áp dụng đúng đắn và

ch nh xác mà c n giúp cho mỗi công chức, lực lượng công an có được bản

lĩnh ch nh trị để xử l các tình huống trong thực tiễn một cách nhanh chóng,

kịp th i và sáng tạo. Hoạt động xử phạt VPHC rất phức tạp, dễ xảy ra tiêu

cực, cho nên công chức, lực lượng công an phải là ngư i gương mẫu và có

đạo đức nghề nghiệp. Do đó, việc tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức với

những phẩm chất “cần, kiệm, liêm, ch nh, ch công, vô tư” sẽ giúp cho những

ngư i thực thi công vụ trong sáng, bản lĩnh ch nh trị vững vàng để từ đó có

được những quyết định công tâm, thấu tình, đạt l và thật sự hiệu quả.

Ngoài thức, đạo đức nghề nghiệp, năng lực trình độ của những ngư i

có chức năng, thẩm quyền xử phạt có vai tr quan trọng và ảnh hưởng không

nhỏ tới kết quả hoạt động xử phạt. Ch nh vì vậy, pháp luật đ i hỏi ngư i được

giao nhiệm vụ phải có những điều kiện về năng lực, trình độ, tiêu chuẩn nhất

định. Công chức, lực lượng công an phải là ngư i có thức trách nhiệm, liêm

khiết, trung thực, công minh, khách quan; có kiến thức quản l nhà nước và

am hiểu pháp luật; có văn bằng hoặc chứng chỉ về nghiệp vụ phù hợp. Sự am

hiểu về đ i sống xã hội, kinh nghiệm sống của mỗi cá nhân cũng là yếu tố

giúp cho công chức, lực lượng công an hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình và

có ảnh hướng nhất định tới việc thưc hiện nhiệm vụ trong hoạt động xử phạt

VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.

Ngoài ra, ngư i có thẩm quyền xử phạt VPHC trong khi thực thi công

vụ phải có t nh tự giác và thức kỷ luật cao, áp dụng các biện pháp hành

ch nh phải phù hợp với quy định của pháp luật xử phạt VPHC, Nghị định xử

phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và

các văn bản pháp luật hiện hành về tổ chức hoạt động, chức năng nhiệm vụ

của các lực lượng có thẩm quyền xử l vi phạm. Ngư i có thẩm quyền phải

thực hiện đúng quy định và yêu cầu của các văn bản quy phạm pháp luật về

xử phạt VPHC.

1.3.4. c ếu tố ảo đảm kh c

Cơ sở vật chất và nguồn lực tài ch nh cho hoạt động xử phạt VPHC có

ảnh hưởng lớn đến hiệu quả xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành,

nghề kinh doanh có điều kiện. Cơ sở vật chất ở đây bao gồm cơ sở hạ tầng,

trang thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, phương tiện, công cụ hỗ trợ… của các đơn

vị có chức năng xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh

doanh có điều kiện. Cơ sở vật chất kỹ thuật, nguồn lực tài ch nh ảnh hưởng

không nhỏ đến việc đảm bảo thực hiện pháp luật xử phạt VPHC trong lĩnh

vực quản l ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Chỉ khi hệ thống cơ sở vật

chất, kỹ thuật, nguồn lực tài ch nh được đầy đủ mới đáp ứng được yêu cầu,

nhiệm vụ xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản l ngành, nghề kinh doanh có

điều kiện trong tình hình mới, từ đó ngăn chặn được các hành vi vi phạm

pháp luật.

Ngoài ra, mức độ hoàn thiện của thể chế xử phạt hành ch nh trong lĩnh

vực quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện cũng là một trong những yếu

tố bảo đảm xử phạt VPHC trong lĩnh vực này. Pháp chế XHCN chỉ có thể

được tăng cư ng, thực hiện pháp luật chỉ có thể nghiêm minh, phù hợp với

thực tế khi có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và đồng bộ, thể chế hóa

đư ng lối, chủ trương, ch nh sách của Đảng, phù hợp với những đặc điểm

kinh tế - xã hội của đất nước. Pháp luật xử phạt hành ch nh trong lĩnh vực

quản l ngành nghề kinh doanh có điều kiện cũng vậy, muốn thực hiện tốt

phải có hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, đơn giản, dễ hiểu và tạo ra

một khung pháp l đầy đủ, hoàn chỉnh đảm bảo được sự thống nhất quản l

trong toàn ngành, làm cơ sở cho việc phân loại, phân luồng, góp phần cải cách

hành ch nh về đăng k kinh doanh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật,

nâng cao t nh tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia hoạt động kinh

doanh và các cán bộ, công thức Bộ ế hoạch và Đầu tư cũng như các Sở ế

hoạch và đầu tư tại các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Cuối cùng là yếu tố về trình độ nhật thức của lực lượng công chức có

thẩm quyền xử l VPHC trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện.