B GIÁO DC VÀ ðÀO TO
TRƯNG ðI HC SƯ PHM HÀ NI
-----------
NGUYN DUÂN
S DNG PHƯƠNG PHÁP LÀM VIC VI
SÁCH GIÁO KHOA ð T CHC HOT ðNG
HC TP CA HC SINH TRONG DY HC
SINH HC TRUNG HC PH THÔNG
Chuyên ngành: Lí lun và phương pháp dy hc b môn Sinh hc
Mã s : 62.14.10.07
TÓM TT LUN ÁN TIN SĨ GIÁO DC HC

HÀ NI - 2010
Công trình ñưc hoàn thành ti
Khoa Sinh hc, Trưng ði hc Sư phm Hà Ni
Ngưi hưng dn khoa hc: PGS.TS. Lê ðình Trung
Phn bin 1: GS.TS. Trn Bá Hoành
Vin Khoa hc Giáo dc Vit Nam
Phn bin 2: PGS.TS. Nguyn ðình Nhâm
Trưng ði hc Vinh
Phn bin 3: TS. Nguyn Văn Tư
Nhà xut bn Giáo dc
Lun án s! ñư#c b$o v% trư&c Hi ñ'ng ch(m lun án ti)n sĩ c(p Trưng,
hp ti: Trưng ði hc Sư phm Hà Ni
Vào h'i: 14 giê 00 ngy 25 th¸ng 8 n¨m 2010
Có th tìm ñc lun án ti:
1. Thư vin Quc gia Vit Nam
2. Thư vin Trưng ði hc Sư phm Hà Ni
3. Thư vin Trưng ði hc Sư phm - ði hc Hu
DANH MC
NH;NG CÔNG TRÌNH ðà CÔNG B< LIÊN QUAN ðN LUN ÁN
1. Nguy%n Duân (2006), “T chc hc sinh làm vic ñc lp vi sách giáo khoa
trong dy hc Công ngh (K thut nông nghip) ! trưng trung hc ph thông”,
Thông báo khoa hc, Trưng ði hc Sư phm-ði hc Hu, 3(55), tr.107-111.
2. Nguy%n Duân (2008), “Vn dng lí thuyt thông tin ñ t chc hc sinh làm vic
vi sách giáo khoa trong dy hc Sinh hc ! trung hc ph thông”, Tp chí Giáo
dc, (186), tr.53-54.
3. Nguy%n Duân (2008), “S" dng phn mm Mindjet mind manager pro 6 ñ thit
k sơ ñ trong dy hc Sinh hc ! trung hc ph thông”, Tp chí Thit b" giáo
dc, (36), tr.24-26.
4. Nguy%n Duân (2008), “Thit k và s" dng câu h.i khai thác kênh hình trong sách
giáo khoa Sinh hc ! ph thông”, Tp chí Thit b" giáo dc, (38), tr.23-24,37.
5. Nguy%n Duân (2009), “Quy trình t chc các hot ñng hc tp cho hc sinh
trung hc ph thông theo hưng rèn luyn k năng làm vic vi sách giáo khoa
trong dy hc Sinh hc”, Tp chí Giáo dc, (211), tr.48 - 49,47.
6. Nguy%n Duân (2009), “Các bin pháp t chc hc sinh di%n ñt ni dung sách
giáo khoa trong dy hc Sinh hc ! trung hc ph thông”, Tp chí Giáo dc,
(227), tr. 59-60,62.
7. Nguy%n Duân (2009), “Quy trình t chc hc sinh làm vic vi sách giáo khoa
trong dy hc Sinh hc ! trung hc ph thông”, Báo cáo ti Hi ngh" khoa hc
Nghiên cu sinh ln th nht, Trưng ði hc Sư phm Hà Ni, ngày 25 tháng
12 năm 2009.
8. Nguy%n Duân (2010), “Các bưc khai thác kênh hình trong sách giáo khoa Sinh
hc ! trung hc ph thông”, Tp chí Thit b" Giáo dc, (54), tr.26 - 27.
1
M ð+U
I. Lí do chn ñ, tài
1. Lut Giáo dc (2005) quy ñnh: “Phương pháp giáo dc ph thông phi
phát huy tính tích cc, t giác, ch ñng, sáng to ca hc sinh; phù hp vi ñc
ñim ca tng lp hc, môn hc; bi dưng phương pháp t hc” (ðiu 28). Các nhà
giáo dc hc ñã khng ñnh, mt trong nhng phương pháp dy hc phát huy tính
tích cc, t giác, ch ñng, sáng to, bi dưng phương pháp t hc ca hc sinh là
phương pháp làm vic vi SGK.
2. Chương trình giáo dc ph thông cp THPT quy ñnh v phương pháp dy
hc môn Sinh hc phi “Tăng cưng năng lc làm vic vi SGK và tài liu tham
kho, rèn luyn năng lc t hc”. cp hc này, lưng kin thc cung cp cho HS là
khá ln so vi cp THCS, trong khi các hot ñng hc tp ca HS li b hn ch trong
khuôn kh thi gian ca tit hc. Vì vy mt trong nhng k năng cn rèn luyn ñ
phát tri n năng lc t hc cho HS ! cp hc này là ñc và x" lí thông tin t# nhng
kênh thông tin trong SGK ñ hoàn thành nhim v hc tp vi s h$ tr ca GV khi
cn thit. Nguy%n Quang Vinh (2006) cho r&ng: “Loi hình hc tp này ñưc vn
dng hu ht các bài ging ñ tăng cưng hot ñng ñc lp ca HS, rt cn cho
t hc sau này ñ có th thưng xuyên ñi mi, b sung kin thc trong thi ñi mà
khoa hc và công ngh thay ñi liên tc, ñm bo cho s thích ng vi yêu cu ca
s phát trin”. Lê ðình Trung (2007) cũng khng ñnh: “Kin thc Sinh hc hin nay
trong tài liu SGK ch là phương tin, là phương pháp ñ giúp vic dy phương pháp
hc, tc là dy quy trình công ngh t nhn thc”. Xut phát t# quan ñi m ca
chương trình như trên nên SGK mi ñưc xây dng theo quan ñi m kt hp ni dung
tài liu vi phương pháp ging dy hưng vào t chc hot ñng hp tác thy trò và
to ñiu kin cho HS t hc.
3. Thc trng dy hc Sinh hc ! THPT cho thy, vic s" dng phương pháp
làm vic vi SGK ñ dy hc còn hn ch v tn s và hiu qu s" dng. GV chưa
chú ý ñn vic rèn luyn k năng làm vic vi SGK cho HS, chưa có quy trình khoa
hc ñ t chc HS làm vic vi SGK mt cách h thng. V phía HS, phn ln HS
chưa coi trng vic t lc làm vic vi SGK, chưa bit cách làm vic vi SGK mt
2
cách khoa hc ñ lĩnh hi tri thc. Thc trng này làm hn ch ñn vic hoàn thành
mc tiêu ca ñi mi phương pháp dy hc nói chung và hiu qu dy hc Sinh hc !
THPT nói riêng.
Xut phát t# nhng lí do ñó, vi mong mun nâng cao hiu qu lĩnh hi tri
thc và rèn luyn k năng làm vic vi SGK trong dy hc Sinh hc ! THPT, chúng
tôi chn ñ tài “S dng phương pháp làm vic vi SGK ñ t chc hot ñng hc
tp ca hc sinh trong dy hc Sinh hc Trung hc ph thông”
II. M-c ñích nghiên c.u
Xây dng quy trình t chc HS làm vic vi SGK ñ nâng cao hiu qu lĩnh
hi tri thc và rèn luyn k năng làm vic vi SGK cho HS trong dy hc Sinh hc !
THPT.
III. Nhi%m v- nghiên c.u
1. Tng quan các nghiên cu lý thuyt v phương pháp làm vic vi SGK và
s" dng phương pháp làm vic vi SGK trong dy hc Sinh hc ! ph thông.
2. ðiu tra, ñánh giá thc trng s" dng phương pháp làm vic vi SGK Sinh
hc ! THPT.
3. Xác ñnh các hot ñng cơ bn làm vic vi SGK ca HS trong dy hc Sinh
hc ! THPT.
4. Xây dng quy trình t chc HS làm vic vi SGK trong dy hc Sinh hc !
THPT theo mc ñích ñã xác ñnh.
5. Thc nghim sư phm nh&m ñánh giá hiu qu ca vic s" dng quy trình t
chc HS làm vic vi SGK trong dy hc Sinh hc ! THPT trên hai khía cnh: Hiu
qu lĩnh hi tri thc và rèn luyn mt s kĩ năng làm vic vi SGK ca HS.
IV. ði tư#ng và khách th/ nghiên c.u
1. ði tưng nghiên cu:
- Các hot ñng cơ bn làm vic vi SGK ca HS trong dy hc Sinh hc !
THPT.
- Quy trình t chc HS làm vic vi SGK trong dy hc Sinh hc ! THPT.
2. Khách th nghiên cu:
GV b môn Sinh hc và HS ! trưng THPT.