BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
TRUỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br />
KHOA VẬT LÝ<br />
<br />
<br />
Trương Thị Trân Châu<br />
<br />
LẮP RÁP BÀI THÍ NGHIỆM<br />
KIỂM CHỨNG ĐỊNH LUẬT MALUS<br />
VỀ PHÂN CỰC ÁNH SÁNG<br />
<br />
Ngành: SƯ PHẠM VẬT LÝ<br />
Mã số: 102<br />
<br />
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br />
ThS. TRẦN VĂN TẤN<br />
<br />
Thành phố Hồ Chí Minh – 2011<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
<br />
Thời gian thấm thoát thoi đưa, thế là đã gần kết thúc bốn năm ở giảng đường đại<br />
học. Bốn năm với bao kỉ niệm buồn vui lẫn lộn… Giờ đây chúng em sắp phải xa<br />
mái trường, xa thầy cô, bạn bè quay về trường phổ thông để trở thành một giáo viên<br />
tiếp bước sự nghiệp trồng người. Với hành trang kiến thức, kỹ năng sư phạm quý<br />
báu có được em tin rằng mình sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy dỗ, đào tạo được các<br />
công dân có ích cho đất nước, cho xã hội.<br />
Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn đến Ban giám hiệu nhà trường và toàn<br />
thể quý thầy cô trong khoa Vật lý đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, tận tâm dạy dỗ,<br />
truyền thụ kiến thức, kinh nghiệm để chúng em vững tin bước vào đời.<br />
Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy Trần Văn Tấn, giảng viên khoa Vật lý đại<br />
học Sư phạm Hồ Chí Minh đã tận tình giúp đỡ, chỉ dạy, uốn nắn, sửa chữa những<br />
sai sót cho em trong suốt quá trình làm luận văn.<br />
Đồng thời em xin cảm ơn thầy Nguyễn Hoàng Long đã tạo mọi điều kiện thuận<br />
lợi để em hoàn thành luận văn tại phòng thí nghiệm Vật lý nâng cao.<br />
Con cảm ơn ba mẹ đã luôn bên cạnh thương yêu, tin tưởng, động viên và nâng<br />
đỡ con trong suốt thời gian đi học đến giờ.<br />
Xin cảm ơn các anh chị và các bạn luôn sát cánh bên mình để đi hết chặn đường<br />
vừa qua.<br />
Một lần nữa xin chân thành cảm ơn tất cả mọi người, kính chúc sức khỏe và sự<br />
thành công.<br />
<br />
TP Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng 4 năm 2011<br />
Sinh viên<br />
<br />
Trương Thị Trân Châu<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................2<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
MỤC LỤC ...................................................................................................................3<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
MỞ ĐẦU .....................................................................................................................6<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ..................................................................................................6<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.MỤC ĐÍCH .................................................................................................................7<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ......................................................................7<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.NHIỆM VỤ .................................................................................................................7<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
5.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................................7<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
6.ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI..............................................................................................8<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ..........................................................................10<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.1.LÝ THUYẾT SÓNG ĐIỆN TỪ ...................................................................................10<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.1.1Ánh sáng là sóng điện từ ...........................................................................10<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.1.2.Sóng điện từ là sóng ngang ......................................................................13<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Quan hệ giữa E và H trong sóng điện từ ........................................................14<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.1.3.Năng lượng của sóng điện từ ...................................................................16<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.1.3.1.Mật độ năng lượng ................................................................................................................................. 16<br />
Vectơ mật độ dòng năng lượng Umôp - Poanhtinh............................................................................................ 17<br />
Cường độ của sóng điện từ đơn sắc chạy ........................................................................................................... 17<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.2.CÁC ĐIỀU KIỆN BIÊN TRÊN MẶT PHÂN CÁCH HAI MÔI TRƯỜNG ...........................17<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1.2.1.Điều kiện biên của vectơ B ......................................................................17<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
1.2.2.Điều kiện biên của vectơ D ......................................................................19<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
1.2.3.Điều kiện biên của vectơ E ......................................................................20<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1.2.4.Điều kiện biên của vectơ H .....................................................................21<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.3.ÁNH SÁNG PHÂN CỰC ..........................................................................................22<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.3.1.Phân cực thẳng .........................................................................................23<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
Sóng ánh sáng có vectơ chấn động sáng E chỉ phân bố theo một phương xác<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
định được gọi là ánh sáng phân cực hoàn toàn hay phân cực thẳng. ................23<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.3.2.Phân cực tròn............................................................................................23<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.3.3.Phân cực elip ............................................................................................24<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.3.4.Ánh sáng tự nhiên ....................................................................................24<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.4.ĐỊNH LUẬT MALUS ..............................................................................................25<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.4.1.Hiện tượng phân cực ánh sáng khi truyền qua bản Tuamalin..................25<br />
T<br />
0<br />
<br />
•<br />
T<br />
0<br />
<br />
•<br />
T<br />
0<br />
<br />
•<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
Thí nghiệm: ...........................................................................................25<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
Nhận xét: ...............................................................................................25<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
Giải thích: ..............................................................................................26<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.4.2.Định luật Malus ........................................................................................26<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.5.HIỆN TƯỢNG PHÂN CỰC DO PHẢN XẠ ..................................................................27<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.5.1.Thí nghiệm Malus ....................................................................................27<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.5.2.Định luật Brewster ...................................................................................29<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.6.CÁC PHƯƠNG TRÌNH FRESNEL .............................................................................30<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
1.6.1.Véctơ cường độ điện trường E nằm trong mặt phẳng tới .......................30<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.6.2.Véctơ cường độ điện trường thẳng góc với mặt phẳng tới ......................32<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.7.HỆ SỐ PHẢN XẠ - HỆ SỐ TRUYỀN QUA .................................................................34<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.7.1.Trường hợp ánh sáng phân cực thẳng ......................................................35<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.7.2.Trường hợp ánh sáng tự nhiên .................................................................36<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.7.3.Nhận xét ...................................................................................................36<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
1.8.ĐỘ PHÂN CỰC ......................................................................................................38<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
CHƯƠNG II: DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM .................................................................40<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.1.ĐÈN LASER KHÍ HE – NE .....................................................................................40<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.1.1.Sơ lược về Laser.......................................................................................40<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.1.2.Laser khí He – Ne ....................................................................................42<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
Hình 2.4: Đèn Laser khí He – Ne.2.1.3.Thanh quang học ................................43<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.2.KÍNH PHÂN CỰC: ..................................................................................................44<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.3.PHOTO DIODE:......................................................................................................45<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.4.ĐỒNG HỒ ĐIỆN TỬ: ..............................................................................................45<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
LĂNG KÍNH: ...............................................................................................................45<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.5.GIÁ ĐỠ LĂNG KÍNH. .............................................................................................46<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
2.6.BỘ NỐI CÓ CHIA GỐC............................................................................................46<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
CHƯƠNG III: THÍ NGHIỆM KIỂM CHỨNG ĐỊNH LUẬT MALUS ..................47<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.1.LẮP ĐẶT DỤNG CỤ: ..............................................................................................47<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.2.TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM: ......................................................................................48<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.3.XỬ LÍ SỐ LIỆU – SAI SỐ:........................................................................................48<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.3.1Xử lí số liệu: ..............................................................................................48<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.3.2.Xử lý sai số: .............................................................................................48<br />
T<br />
0<br />
<br />
•<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
LƯU Ý: SAI SỐ Δ(COS2Θ) DÙNG VẼ ĐỒ THỊ 2 ĐƯỢC TÍNH NHƯ SAU: ...................49<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
P<br />
<br />
P<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
ln x = 2 ln(cos θ ) ..................................................................................................49<br />
<br />
<br />
<br />
dx<br />
− sin θ .dθ <br />
= 2. <br />
............................................................................................49<br />
x<br />
cos θ <br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.4.KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM: .........................................................................................49<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.5.NHẬN XÉT ............................................................................................................51<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
3.6.ĐỀ XUẤT ..............................................................................................................52<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
CHƯƠNG IV: THÍ NGHIỆM KIỂM CHỨNG ĐỊNH LUẬT BREWSTER...........54<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.1LẮP ĐẶT DỤNG CỤ: ...............................................................................................54<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.2.TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM: ......................................................................................56<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.2.1Phép đo 1: Sự phân cực theo phương vuông góc với mặt phẳng tới. ......56<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.2.2.Phép đo 2: Sự phân cực theo phương của mặt phẳng tới. .......................57<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.3.XỬ LÝ SỐ LIỆU – SAI SỐ .......................................................................................58<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.3.1.Xử lý số liệu .............................................................................................58<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.3.2.Xử lý sai số: .............................................................................................58<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.4.KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM: .........................................................................................58<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
4.4.1.Phép đo 1: Sự phân cực theo phương vuông góc với mặt phẳng tới. .....58<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
Phép đo 2: Sự phân cực theo phương của mặt phẳng tới. ...............................61<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................65<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................66<br />
T<br />
0<br />
<br />
T<br />
0<br />
<br />