intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn tốt nghiệp: Lỗ - Chuyển lỗ trong thuế thu nhập doanh nghiệp lý luận và thực tiễn

Chia sẻ: Trang Văn Tâm | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST
Báo xấu
153
lượt xem 33
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn tốt nghiệp: Lỗ - Chuyển lỗ trong thuế thu nhập doanh nghiệp lý luận và thực tiễn được thực hiện nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về lỗ và chuyển lỗ trong thuế thu nhập doanh nghiệp. Từ đó, đề ra một số giải pháp đóng góp để hoàn thiện hơn các quy định về lỗ và chuyển lỗ cũng như thuế thu nhập doanh nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn tốt nghiệp: Lỗ - Chuyển lỗ trong thuế thu nhập doanh nghiệp lý luận và thực tiễn

  1. TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN  LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT KHÓA 37 NĂM 2011 - 2015 ĐỀ TÀI LỖ - CHUYỂN LỖ TRONG THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN Giáo viên hướng dẫn: TS. Lê Thị Nguyệt Châu Sinh viên thực hiện: Trang Văn Tâm MSSV: 5117427 Lớp: Luật Thương Mại Cần Thơ, 9 - 2014
  2. NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................
  3. NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................
  4. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BĐS Bất động sản FDI Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài HTX Hợp tác xã NSNN Ngân sách Nhà nước TNDN Thuế Thu nhập doanh nghiệp WTO Tổ chức Thương mại thế giới GTGT Thuế Giá trị gia tăng
  5. MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU ...........................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ...............................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu .........................................................................................1 3. Phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................2 4. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................2 5. Bố cục .................................................................................................................2 CHƢƠNG 1.MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ LỖ VÀ CHUYỂN LỖ TRONG THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ...................................................................3 1.1 Khái quát chung về Thuế thu nhập doanh nghiệp.......................................3 1.1.1 Khái niệm Thuế thu nhập doanh nghiệp ....................................................3 1.1.2 Đặc điểm Thuế thu nhập doanh nghiệp .....................................................4 1.1.3 Vai trò của Thuế thu nhập doanh nghiệp ...................................................5 1.2 Khát quát chung về lỗ và chuyển lỗ...............................................................7 1.2.1 Khái niệm về lỗ và chuyển lỗ .....................................................................7 1.2.1.1 Khái niệm lỗ ........................................................................................7 1.2.1.2 Khái niệm chuyển lỗ ............................................................................7 1.2.2 Ý nghĩa của chuyển lỗ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. ..................8 1.2.3 Sự hình thành và phát triển của quy định chuyển lỗ trong thuế TNDN ...9 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................16 CHƢƠNG 2.CÁC QUY ĐỊNH VỀ LỖ VÀ CHUYỂN LỖ TRONG PHÁP LUẬT THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP HIỆN HÀNH ............................17 2.1 Về lỗ ................................................................................................................17 2.1.1 Căn cứ xác định lỗ....................................................................................17 2.2.1.1. Thu nhập chịu thuế ...........................................................................17 2.2.1.2. Thu nhập miễn thuế ..........................................................................31 2.1.2 Lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư .............................................33 2.1.3 Lỗ từ hoạt động chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác khoáng sản..34 2.1.4. Lỗ trong một số trường hợp khác ............................................................36
  6. 2.2 Về chuyển lỗ ..................................................................................................38 2.2.1 Điều kiện để doanh nghiệp chuyển lỗ ......................................................38 2.2.2 Phương pháp chuyển lỗ ............................................................................38 2.2.3. Đối tượng chuyển lỗ ................................................................................41 2.2.4 Chuyển lỗ trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư .............................41 2.2.5 Chuyển lỗ trong hoạt động chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác khoáng sản. ........................................................................................................42 2.3 Phƣơng pháp xác định lỗ và chuyển lỗ của một số quốc gia .....................42 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................45 CHƢƠNG 3.THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ LỖ VÀ CHUYỂN LỖ Ở QUẬN NINH KIỀU TP. CẦN THƠ NÓI RIÊNG VÀ VIỆT NAM NÓI CHUNG .....................................46 3.1 Khát quát tình hình lỗ của các doanh nghiệp ............................................46 3.1.1 Thực trạng vấn đề thua lỗ của doanh nghiệp ...........................................46 3.1.1.1. Tình hình chung cả nước ..................................................................46 3.1.1.2. Tình hình trên phạm vi Quận Ninh Kiều Tp. Cần Thơ ....................50 3.1.2 Thành tựu và khó khăn .............................................................................51 3.1.2.1 Thành tựu ..........................................................................................51 3.1.2.2. Khó khăn ..........................................................................................52 3.1.3 Những vấn đề tồn tại ................................................................................53 3.1.3.1.Về phía đối tượng nộp thuế ...............................................................53 3.1.3.2. Về phía Nhà nước .............................................................................53 3.2. Giải pháp hoàn thiện lỗ và chuyễn lỗ trong Thuế TNDN ........................55 3.3 Kiến nghị ........................................................................................................59 KẾT LUẬN ..............................................................................................................62 DANH SÁCH TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
  7. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn LỜI NÓI ĐẦU  1. Lý do chọn đề tài Từ xa xưa thuế đã được biết đến như là một công cụ thể hiện quyền lực của Nhà nước, là nguồn thu tài chính chủ yếu, đáng tin cậy để phục vụ cho nhu cầu chi tiêu của mỗi quốc gia. Ngày nay, cùng với tốc độ phát triển nhanh chóng và đa dạng của mỗi quốc gia thì thuế có một vai trò vô cùng quan trọng không những đảm bảo nguồn thu cho NSNN mà còn có vai trò điều tiết vĩ mô nền kinh tế, thúc đẩy phát triển kinh tế. Việt Nam chính thức gia nhập, trở thành thành viên của tổ chức WTO vào cuối năm 2006 và Quốc hội Mỹ thông qua Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR), những sự kiện này đã góp phần mang lại cho Việt Nam nhiều cơ hội và cả những thách thức không hề nhỏ. Muốn tận dụng tốt cơ hội này, Nhà nước ta đã có nhiều nỗ lực ở nhiều mặt, trong đó việc hoàn thiện chính sách thuế mà đặc biệt là ưu đãi về TNDN để thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước vào từng ngành, từng lĩnh vực và từng vùng kinh tế. Trong bối cảnh tình hình nền kinh tế có nhiều bất ổn, lạm phát tăng cao, nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh không thật sự có hiệu quả dẫn đến xuất hiện các khoản lỗ hoặc lỗ kéo dài. Trong tình hình đó, chuyển lỗ xuất hiện như một ưu đãi mà Nhà nước sử dụng để điều tiết các khoản lỗ của các doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng lỗ, ổn định, yên tâm hơn trong quá trình tái đầu tư sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, bên cạnh đó lại cũng kéo theo những hệ lụy, nhiều doanh nghiệp tận dụng sự ưu đãi này để trục lợi, tiến hành kê khai lỗ để không phải đóng thuế TNDN. Mà nổi trội nhất đó là hoạt động chuyển giá từ các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, làm thất thu NSNN ngày càng lớn, gây nên sự bất bình đẳng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ở Việt Nam. Xuất phát từ thực tiễn trên mà người viết đã chọn đề tài “ Lỗ - chuyển lỗ trong thuế thu nhập doanh nghiệp, lý luận và thực tiễn” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về lỗ và chuyển lỗ trong thuế TNDN. Thông qua việc tìm hiểu và nghiên cứu này người viết sẽ đề ra một số giải pháp đóng góp để hoàn thiện hơn các quy định về lỗ và chuyển lỗ cũng như thuế TNDN. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 1 SVTH: Trang Văn Tâm
  8. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn 3. Phạm vi nghiên cứu Ở đề tài này người viết tập trung nghiên cứu về các quy định về lỗ và chuyển lỗ trong thuế TNDN. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Sử dụng tổng hợp các biện pháp nghiên cứu như phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê và khảo sát thực tế. 5. Bố cục Bố cục luận văn gồm 3 chương Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận lỗ và chuyển lỗ trong Thuế thu nhập doanh nghiệp. Chƣơng 2: Các quy định lỗ và chuyển lỗ trong Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành. Chƣơng 3: Thực trạng và một số kiến nghị, giải pháp hoàn thiện pháp luật về lỗ và chuyển lỗ ở quận Ninh Kiều TP. Cần Thơ nói riêng và Việt Nam nói chung. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 2 SVTH: Trang Văn Tâm
  9. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn CHƢƠNG 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ LỖ VÀ CHUYỂN LỖ TRONG THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP 1.1 Khái quát chung về Thuế thu nhập doanh nghiệp 1.1.1 Khái niệm Thuế thu nhập doanh nghiệp Trong hệ thống luật thực định về thuế ở Việt Nam, có rất nhiều loại thuế với những tên gọi khác nhau. Nhưng khi xét về bản chất thì các loại thuế này đều nhắm vào thu nhập của người nộp thuế người nộp thuế. Vì vậy, để hiểu rõ hơn nữa về thuế TNDN thì trước hết cần phải hiểu rõ thu nhập và thuế thu nhập là gì. Có rất nhiều cách định nghĩa khác nhau về thu nhập như số lượng, tiền, hàng hóa hoặc dịch vụ mà một cá nhân hay một công ty nào đó nhận được trong một khoản thời gian nhất định theo tháng, quý hoặc năm1 hay thu nhập được hiểu là tổng các giá trị mà một chủ thể nào đó trong nền kinh tế- xã hội nhận được, thu được thu qua quá trình phân phối thu nhập quốc doanh trong một thời gian nhất định, không phân biệt nguồn gốc hình thành từ BĐS, từ tài sản hay đầu tư.2 Ở khía cạnh kinh tế vĩ mô, thu nhập chỉ là một bộ phận tài sản tăng thêm trong một thời gian nhất định. Tuy nhiên, các thu nhập này luôn gắn với một chủ thể nhất định nào đó trong nền kinh tế- xã hội như: thu nhập của một công ty, một cá nhân…Còn xét về khía cạnh pháp lý, thì không phải toàn bộ tất cả các thu nhập đều phải chịu thu nhập. Mà ở đây thu nhập chịu thuế là thu nhập thực tế phát sinh của một chủ thể nào đó sau khi đã trừ các khoản chi phí hợp lý. Như vậy, chung quy lại ta có thể hiểu, thu nhập là những khoản thu dưới dạng tiền tệ hoặc hiện vật của các tổ chức hoặc cá nhân nhận được từ các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ, từ lao động, từ quyền sở hữu quyền sử dụng về tài sản, tiền vốn mà có hoặc các khoản thu nhập khác mà xã hội dành cho trong một thời kỳ nhất định thường là một năm. Qua những khái niệm cơ bản trên, chúng ta có thể hiểu thuế thu nhập là một loại thuế trực thu đánh vào thu nhập thực tế của cá nhân và công ty. Theo Giáo trình Luật Thuế của Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh năm 2012 thì thuế thu nhập được định nghĩa như sau: “ Thuế thu vào thu nhập được xem là loại thuế mà Nhà nước đánh vào thu nhập thực tế của các chủ thể nhằm điều tiết một phần thu nhập của tổ chức, cá nhân vào Ngân sách Nhà nước với mục đích tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước và thực hiện công bằng xã hội”. Cũng như nhiều nước, ở Việt Nam, thuế thu nhập là nhóm thuế giữ vai trò quan trọng trong việc tạo nguồn thu cho NSNN, qua 1 Tử điển Bách khoa Việt Nam tập 4, NXB Tử điển Bách Khoa Hà Nội 2005. 2 Giáo trình Thuế, Trường Đại học Tài chính- Kế toán Hà Nội. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 3 SVTH: Trang Văn Tâm
  10. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn các năm thì tỷ trọng thuế trực thu trong tổng số thuế không ngừng tăng cao, tỷ lệ này năm 2012 chiếm 52%.3 Ở các nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam, căn cứ vào những tiêu thức khác nhau mà có thể chia thuế thu nhập thành các khoản thu khác nhau như thu nhập của công ty, thu nhập cá nhân, thu nhập thường xuyên, thu nhập không thường xuyên, thu nhập từ lao động và các thu nhập khác nhằm đáp ứng các yêu cầu trong công tác quản lý. Từ những lý luận đã phân tích ở trên, ta đưa ra khái niệm Thuế TNDN như sau: “Thuế thu nhập doanh nghiệp là một loại thuế trực thu đánh vào thu nhập chịu thuế của cơ sở sản xuất kinh doanh trong kỳ”. Tuy nhiên, không phải toàn bộ thu nhập của cơ sở sản xuất kinh doanh đều là đối tượng điều chỉnh của thuế TNDN. Thuế TNDN chỉ điều chỉnh phần thu nhập chịu thuế. Vì việc đánh thuế vào loại thu nhập nào, đánh nặng hay đánh nhẹ vào từng loại thu nhập là tuỳ thuộc vào quan điểm của mỗi Nhà nước về điều tiết thu nhập qua thuế thu nhập, phụ thuộc vào khả năng quản lý thuế, chi phí quản lý thuế cũng như mục tiêu của thuế thu nhập phải đạt được để góp phần thực hiện các chính sách kinh tế, chính trị, xã hội của mỗi quốc gia trong từng thời kỳ nhất định. 1.1.2 Đặc điểm Thuế thu nhập doanh nghiệp Thuế TNDN cũng là một loại thuế thu nhập nên thuế TNDN cũng có đầy đủ các đặc điểm của thuế thu nhập: - Thứ nhất, thuế TNDN là thuế trực thu, ngoài mục tiêu tạo nguồn thu cho NSNN, thuế TNDN còn có mục tiêu điều tiết kinh tế, điều hòa thu nhập xã hội nên thường gắn với các chính sách kinh tế xã hội của Nhà nước. Bởi vậy, pháp luật thuế thu nhập ở các nước thường có những chế độ ưu đãi, miễn, giảm thuế để đảm bảo chức năng khuyến khích của thuế thu nhập hoặc thực hiện việc áp dụng đánh thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần đối với một số khoảng thu nhập chịu thuế để thực hiện các mục tiêu điều tiết. - Thứ hai, thuế TNDN là một loại phức tạp nhưng có tính ốn định cao, việc quản lý thuế, thu thuế tương đối khó khăn, chi phí quản lý thường lớn hơn so với các loại thuế khác. Ngoài việc xác định các khoản thu nhập chịu thuế còn phải xác định nguồn gốc thu nhập, địa điểm phát sinh thu nhập. Trong phần xác định thu nhập chịu thuế phải xác định thu nhập chịu thuế, xác định được các khoản khấu trừ hợp lý để tiến hành 3 TS. Đặng Thị Việt Đức, Chính sách và Thực trạng thu thuế tại Viêt Nam, http://www.tapchitaichinh.vn/Dien- dan-khoa-hoc/Chinh-sach-va-thuc-trang-thu-thue-tai-Viet-Nam/50910.tctc [Ngày truy cập 25/07/2014]. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 4 SVTH: Trang Văn Tâm
  11. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn khấu trừ khi tính thuế nhằm đảm bảo mục tiêu công bằng và khuyến khích đối với đối tượng nộp thuế. - Thứ ba, nguồn luật điều chỉnh quan hệ thuế TNDN bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật quốc gia và các văn bản quy phạm pháp luật quốc tế. Bởi thuế TNDN là thuế trực thu nên nó có thể là đối tượng điều chỉnh bởi Hiệp định tránh đánh thuế hai lần. Với Hiệp định tránh đánh thuế hai lần này nhằm tránh tình trạng đánh thuế trùng nhau đối với các khoản thu đồng thời tạo điều kiện phân định quyền đánh thuế và giảm tình trạng trốn thuế. - Thứ tư, cũng giống như các nước đang phát triển khác, ở Việt Nam thuế TNDN dễ thu hơn so với thuế thu nhập cá nhân, việc quản lý thuế đối với doanh nghiệp có thể dựa trên hồ sơ kinh doanh và số lượng doanh nghiệp bao giờ cũng ít hơn số lượng cá nhân trong một quốc gia nên dễ dàng quản lý. Ở các quốc gia khác, thuế TNDN được xem như là một loại thuế thu trước thuế thu nhập cá nhân. Ở đây, hầu hết các doanh nghiệp điều là doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty cổ phần nên người chịu thuế trên thực tế là chủ doanh nghiệp tư nhân hoặc cổ động của công ty cổ phần, bởi lẽ những người này chỉ nhận được lợi tức từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sau khi doanh ngiệp đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Khoản lợi tức nhận được từ thu nhập của doanh nghiệp sẽ được tính vào khoản thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân. Để tránh tình trạng “thuế chồng thuế” các quốc gia đã cho phép khấu trừ phần thuế TNDN đã đóng hoặc đánh thuế thu nhập cá nhân trên phần lợi tức này với mức thuế suất thấp.4 1.1.3 Vai trò của Thuế thu nhập doanh nghiệp Khi nhắc đến vai trò của thuế TNDN tức là chúng ta đang nói đến sự biểu hiện một cách cụ thể các chức năng của thuế TNDN trong điều kiện kinh tế- xã hội nhất định, mà ở đây là nền kinh tế thị trường. Trong điều kiện đó, ở nhiều nước đặt biệt là một nước đang trong giai đoạn phát triển như Việt Nam thì sự tồn tại của thuế TNDN lại là một điều tất yếu với những vai trò hết sức quan trọng đối với quá trình phát triển của đất nước. - Thuế TNDN là khoản thu quan trọng của NSNN. Thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng thường là một trong những nguồn thu lớn, chủ yếu của mỗi quốc gia và ở Việt Nam cũng vậy, trong giai đoạn 2009- 2012, khoản thu từ thuế TNDN (không kể thu từ dầu thô) đạt mức bình quân hàng năm khoảng trên 20%.5 Mức động viên các 4 Ts. Lê Thị Nguyệt Châu, Giáo trình luật tài chính 2, năm 2009, Trường Đại học Cần Thơ, tr38. 5 Hùng Phạm, Xu hướng cải cách Thuế Thu nhập doanh nghiệp, http://baodautu.vn/xu-huong-cai-cach-thue-thu- nhap-doanh-nghiep.html [Ngày truy cập 25/07/2014]. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 5 SVTH: Trang Văn Tâm
  12. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn nguồn thu từ thuế vào NSNN lớn gắn liền với tổng số chỉ tiêu của Nhà nước vì các khoản này bù đấp chủ yếu vào các khoản chi ngân sách. Nhà nước sử dụng nguồn thu này nhằm đảm bảo cho hoạt động quản lý nhà nước và việc chi ngược lại đầu tư vào các hình thức khác như: y tế, giáo dục, xây dựng...Việc các chủ thể nộp thuế, thực hiện nghĩa vụ về thuế theo quy định của pháp luật đã tạo ra nguồn tài chính quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nguồn thu của NSNN. So với các loại thuế khác thì việc thu thuế TNDN dễ hơn, ít tốn kém chi phí để thu thuế nên hiệu quả cũng cao hơn.6 - Thuế TNDN là công cụ quan trọng để Nhà nước điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Nhà nước ban hành một hệ thống pháp luật về thuế TNDN áp dụng chung cho các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc mọi thành phần kinh tế, tạo sự bình đẳng trong cạnh tranh, góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển. Như vậy, với các doanh nghiệp cùng sản xuất một mặt hàng như nhau, cùng bán giá bán trên thị trường như nhau, nếu cơ sở sản xuất nào càng hạ thấp được giá thành sản phẩm, càng thu được nhiều lợi nhuận thì càng phát triển mạnh, ngược lại thì dễ dẫn tới bị phá sản. Thông qua việc xác định phạm vi thu thuế và không thu thuế, Nhà nước thể hiện sự ưu đãi của mình đối với một số đối tượng trong xã hội không phải nộp thuế hoặc thể hiện sự khuyến khích của Nhà nước đối với việc phát triển của một lĩnh vực ở một vùng nào đó. Ngoài việc quy định thuế suất chung cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh Nhà nước cũng đưa ra thuế suất ưu đãi để áp dụng đối với từng ngành nghề, mặt hàng, lĩnh vực thể hiện mức độ khuyến khích hay không khuyến khích của Nhà nước đối với những ngành nghề, mặt hàng, lĩnh vực đó trong nền kinh tế. Không những chỉ khuyến khích đầu tư bằng việc định ra một thuế suất hợp lý, mà thuế TNDN còn được sử dụng như là một biện pháp khuyến khích bỏ vốn đầu tư vào các ngành nghề, mặt hàng, các vùng mà Nhà nước cần tập trung khuyến khích đẩy mạnh sản xuất, khai thác tiềm năng về vốn trong dân cư và của các nhà đầu tư nước ngoài, hỗ trợ các doanh nghiệp khắc phục khó khăn, rủi ro để phát triển sản xuất bằng việc sử dụng biện pháp miễn, giảm thuế TNDN theo mức độ khác nhau. - Thuế thu nhập doanh nghiệp là công cụ để Nhà nước thực hiện chức năng phân phối, đảm bảo công bằng xã hội. Một trong những mục tiêu của thuế TNDN là điều tiết thu nhập, đảm bảo sự công bằng trong phân phối thu nhập xã hội. Thuế TNDN được áp dụng cho các loại hình doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, không những đảm bảo bình đẳng, công bằng về chiều ngang mà còn cả công bằng về chiều 6 Ts. Lê Thị Nguyệt Châu, Giáo trình luật tài chính 2,Năm 2009,Trường Đại học Cần Thơ, tr39 GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 6 SVTH: Trang Văn Tâm
  13. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn dọc. Về chiều ngang, bất kể một doanh nghiệp nào kinh doanh bất cứ hình thức nào nếu có thu nhập chịu thuế thì phải nộp thuế TNDN. Về chiều dọc, cùng một ngành nghề không phân biệt quy mô kinh doanh nếu có thu nhập chịu thuế thì đều phải nộp thuế TNDN. Với mức thuế suất thống nhất, doanh nghiệp nào có thu nhập cao thì phải nộp thuế nhiều hơn (theo số tuyệt đối) doanh nghiệp có thu nhập thấp. 1.2 Khát quát chung về lỗ và chuyển lỗ 1.2.1 Khái niệm về lỗ và chuyển lỗ 1.2.1.1 Khái niệm lỗ Mỗi doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh không phải lúc nào cũng gặp được thuận lợi, phải có lãi và lỗ. Trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp luôn phải chịu mọi yếu tố rủi ro từ môi trường vĩ mô lẫn môi trường vi mô như giá cả, sự cạnh tranh, thị trường, quy định pháp luật…nếu như doanh nghiệp không thích ứng được trước những thay đổi đó thì tất nhiên việc thua lỗ là hoàn toàn có thể xảy ra. Về mặt kinh tế, doanh nghiệp phát sinh lỗ khi trong quá trình sản xuất, kinh doanh chi phí đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh như nguyên vật liệu, lao động, quảng cáo…bỏ ra quá lớn so với những gì mà doanh nghiệp thu lại được. Còn trên thực tế, nói một cách dễ hiểu lỗ là một con số âm. Tuy nhiên, để hoàn chỉnh về mặt ngữ nghĩa chúng ta có thể đưa ra một khái niệm cơ bản về lỗ như sau: “Lỗ (loss) là một khoản tài chính (tài sản) bị thâm hụt hoặc mất đi mà nhà đầu tư đã bỏ vào đó để đầu tư hoạt động sản xuất, kinh doanh.”7 1.2.1.2 Khái niệm chuyển lỗ Chuyển lỗ là một chính sách ưu đãi mà Đảng và Nhà nước đưa ra để quy định trường hợp doanh nghiệp hoạt động kinh doanh bị lỗ nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp này trong việc khắc phục khó khăn, giảm gánh nặng lỗ, tích lũy được nguồn vốn để tái đầu tư cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, góp phần điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Doanh nghiệp được ví như là tế bào của nền kinh tế thị trường, một tế bào khỏe thì cơ thể đó sẽ phát triển mạnh mẽ, ngược lại tế bào kém yếu kém thì cơ thể sẽ suy nhược, dễ phát bệnh. Sự phát triển của doanh nghiệp còn lại một nguồn sức mạnh vật chất vô cùng lý tưởng để Nhà nước thực hiện điều tiết nền kinh tế phát triển theo hướng thị trường xã hội chủ nghĩa nên Nhà nước đã khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp tăng sức mạnh cạnh tranh và hoạt động có hiệu quả hơn. Cụ thể, chuyển lỗ 7 Từ điển Thuật ngữ tài chính doanh nghiệp, NXB Từ điển Bách khoa, tr11 GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 7 SVTH: Trang Văn Tâm
  14. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn cũng là một trong các hình thức đó. Đối với doanh nghiệp, trong kinh doanh không phải lúc nào cũng đều có lãi hết mà đan xen vào trong các khoản lãi đó vẫn có các khoản lỗ phát sinh. Trường hợp doanh nghiệp lỗ mà Nhà nước còn tận thu thuế thì doanh nghiệp sẽ mất đi một khoản vốn để tái đầu tư sản xuất, lỗ mà kéo dài thì doanh nghiệp không có con đường nào khác là giải thể, phá sản từ đó Nhà nước sẽ mất đi nguồn thu vào NSNN và các doanh nghiệp sẽ rất lo ngại khi sản xuất, kinh doanh. Do đó với chính sách chuyển lỗ, Nhà nước đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sống lại trong các khoản lỗ đó. 1.2.2 Ý nghĩa của chuyển lỗ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong nhiều năm qua, bên cạnh các loại hình ưu đãi như miễm giảm thuế, khấu hao, thuế suất ưu đãi…thì chuyển lỗ cũng đã góp phần không nhỏ vào trong việc thực hiện chính sách điều tiết vĩ mô nền kinh tế, khuyến khích thu hút đầu tư, tạo động lực cho các doanh nghiệp phát triển, phần nào giúp cho các doanh nghiệp khắc phục khó khăn. - Giảm gánh nặng về lỗ: việc quy định số lỗ của các doanh nghiệp có thể phân bổ khấu trừ vào các năm tiếp theo để giảm thu nhập tính thuế - giảm số thuế TNDN mà các doanh nghiệp phải nộp. Đây là hình thức hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp và có lợi cho những dự án lớn đầu tư vào sản xuất.8 - Cơ sở để tạo môi trường đầu tư. Trước khi muốn đầu tư vào một lĩnh vực hay một môi trường kinh doanh mới thì các nhà đầu tư thường xem xét rất kỹ lưỡng các chính sách ưu đãi mà họ sẽ được hưởng từ những chính sách mà Nhà nước mang lại. Mặt khác, trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay, các doanh nghiệp thường phải chịu rất nhiều sự cạnh tranh từ đối thủ trong ngành cũng như ngoài ngành và các rủi ro trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Chính sự cạnh tranh, rủi ro đó không ít các doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ. Việc thua lỗ này sẽ gặp khó khăn nếu không có chính sách chuyển lỗ, nhờ có chính sách này mà các doanh nghiệp có thể vượt qua giai đoạn khó khăn nhất thời để có thể cơ cấu lại doanh nghiệp để tiếp tục tham gia vào sản xuất, kinh doanh. Điều này đã tạo tâm lý thỏa mái cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, từ đó giúp họ không có sự e ngại trong việc đầu tư vào các lĩnh vực mới cũng như các lĩnh vực đã và đang phát triển. - Khuyến khích sản xuất và tái đầu tư sản xuất. Doanh nghiệp vừa là chủ thể quan trọng trong việc đóng góp vào NSNN vừa là chủ thể tạo ra một khối lượng lớn việc 8 PGS.TS.Nguyễn Thị Thương Huyền, TS.Lý Phương Duyên, Ưu đãi thuế - giải pháp tài chính hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, http://vnclp.gov.vn/ct/cms/tintuc/Lists/ChinhSach/View_Detail.aspx?ItemID=120, [Ngày truy cập 20/08/2014] GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 8 SVTH: Trang Văn Tâm
  15. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn làm cho người lao động. Nếu trong trường hợp doanh nghiệp bị thua lỗ, kéo dài và có nguy cơ phá sản thì Nhà nước sẽ mất đi khoản thu vào Ngân sách, còn người lao động thì thất nghiệp, xã hội phải chi tiêu cho người lao động thất nghiệp đó. Do đó, chuyển lỗ được xem là một giải pháp cứu cánh kịp thời mà Nhà nước dành cho doanh nghiệp và chính việc đó giúp doanh nghiệp tái sản xuất, mở rộng, nuôi dưỡng nguồn thu sau này trong những năm tiếp theo. 1.2.3 Sự hình thành và phát triển của quy định chuyển lỗ trong thuế TNDN Thế giới đang đứng trước ngưỡng cửa của sự toàn cầu hóa, hứa hẹn nhiều biến chuyển. Những ảnh hưởng ngày càng lan rộng của nền kinh tế cùng với phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ đã thúc đẩy cả xã hội cùng chạy đua trên con đường phát triển. Để có thể hội nhập chung với nền kinh tế thế giới, chúng ta cũng phải có những sự chuyển mình để không bị gạt ra khỏi vòng quay của sự phát triển. Trong bối cảnh đó, để có thể thu hút đầu tư của các tổ chức, cá nhân nước ngoài, ngày 19/12/1987 Quốc hội đã thông qua Luật đầu tư nước ngoài. Luật đã tạo khung pháp lý vững chắc để thu hút đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Trong luật nhiều quy định ưu đãi đã được Nhà nước dành cho các tổ chức, cá nhân đầu tư và lần đầu tiên chuyển lỗ đã được đề cập đến. Luật cho phép trong quá trình hoạt động, xí nghiệp liên doanh được chuyển lỗ của bất kỳ năm thuế nào sang năm tiếp theo và được bù trừ số lỗ đó bằng lợi nhuận của những tiếp theo, nhưng không quá 05 năm.9 Còn doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài thì không được chuyển lỗ như trên. Nên đây là hạn chế của Luật, có sự phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Đến khi Luật thuế lợi tức đã được thông qua ngày 30/06/1990 tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa VIII. Chuyển lỗ đã được mở rộng đối tượng hơn, cả những tổ chức kinh doanh trong nước khi phát sinh lỗ trong quá trình kinh doanh thì sẽ được chuyển lỗ. Nhưng Luật thuế vẫn có hạn chế đối tượng, không phải đối tượng nào cũng được chuyển lỗ. Chỉ có các các tổ chức kinh doanh mới thành lập ở miền núi hoặc trong một số ngành nghề kinh doanh cần khuyến khích đầu tư. Mục đích mà Nhà nước muốn hướng tới trong quy định này là nhằm điều tiết, đẩy mạnh phát triển kinh tế ở vùng kinh tế còn nhiều khó khăn như Tây Bắc, Tây Nguyên.., những ngành nghề cần ưu tiên phát triển từ đó tạo nên sự cân bằng phát triển kinh tế giữa các vùng với nhau, mở rộng và đa dạng hóa các ngành nghề kinh doanh. Về thời hạn chuyển lỗ, luật thuế đã không khống chế thời gian chuyển lỗ, nếu trong năm đầu tiên kinh doanh mà phát sinh lỗ, tổ 9 Điều 27, Luật Đầu tư nước ngoài 1987. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 9 SVTH: Trang Văn Tâm
  16. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn chức kinh doanh sẽ được chuyển số lỗ sang năm tiếp theo để trừ vào lợi tức chịu thuế trước khi tính Thuế lợi tức.10 Khi Luật thuế lợi tức được sửa đổi, bổ sung, quy định về chuyển lỗ đã có sự thay đổi nhưng vẫn giới hạn đối tượng chuyển lỗ. Luật quy định, cơ sở sản xuất kinh doanh gặp khó khăn do thiên tai, địch hoạ tai nạn, rủi ro bất ngờ hoặc lý do khách quan bất khả kháng mà kết quả kinh doanh bị lỗ vốn nhưng phải được cơ quan trực tiếp quản lý thu thuế kiểm tra xác nhận do yếu tố khách quan gây nên tình trạng lỗ thì mới được chuyển lỗ của năm kinh doanh sang năm kế tiếp để trừ vào lợi tức chịu thuế trước khi tính thuế lợi tức. Một điểm mới trong Luật thuế lợi tức sửa đổi, bổ sung 1993 là đã khống chế thời gian chuyển lỗ của các cơ sở kinh doanh phát sinh lỗ do yếu tố khách quan, thời gian được chuyển lỗ để tính thuế lợi tức không quá 2 năm.11 Qua thời gian 8 năm thực thi nhiệm vụ của mình, Luật thuế lợi tức đã không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế của đất nước, xuất hiện những nhược điểm. Để khắc phục những nhược điểm trên Luật thuế lợi tức, đảm bảo cho sự hài hòa của chính sách thuế đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của nước ta trong giai đoạn mở cửa hội chung với hệ thống thuế của các nước trong khu vực và trên thế giới, tại kỳ họp thứ 1, Quốc hội khóa IX từ ngày 02/04 đến ngày 10/05 năm 1997 đã thông qua Luật thuế TNDN có hiệu lực từ ngày 01/01/1999. Hòa chung vào những thay đổi của Luật thuế TNDN, chính sách chuyển lỗ đã cũng có sự thay đổi. Quy định chuyển lỗ trong Luật thuế TNDN 1997 đã thông thoáng hơn so với quy định Luật thuế lợi tức trước đây. Thứ nhất, không còn hạn chế đối tượng chuyển lỗ, phân còn sự phân biệt giữa doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp quyết toán thuế mà bị lỗ thì được chuyển lỗ, số lỗ phát sinh này sẽ được trừ vào thu nhập chịu thuế. Thứ hai, thời gian chuyển lỗ cũng đã được mở rộng hơn lên thời hạn không quá 05 năm. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài vẫn như các luật trước đây chỉ cho phép doanh nghiệp liên doanh mới được chuyễn lỗ. Để thay đổi theo hướng hoàn thiện hơn, tạo nên sự công bằng giữa các doanh nghiệp, trong Luật thuế TNDN 2003 đã mở rộng đối tượng được phép chuyển lỗ trong trường hợp doanh nghiệp kinh doanh trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài). Thời gian chuyển lỗ không 10 Điều 23, Luật thuế Lợi tức 1990. 11 Mục C, Phần IV, Thông tư 75A-TC/TCT. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 10 SVTH: Trang Văn Tâm
  17. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn quá 05 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ và số lỗ phát sinh sẽ được trừ vào thu nhập chịu thuế. Chính quy định thông thoáng trên đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp bị lỗ trong việc duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, cũng đã góp phần tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng hơn, không có sự phân biệt giữa các doanh nghiệp. Có một điểm hạn chế ở đây là để thực hiện được chuyển lỗ thì doanh nghiệp phải có kế hoạch chuyển lỗ và đăng ký với cơ quan thuế, không đăng ký và thực hiện chuyển lỗ ngoài kế hoạch thì sẽ không được chuyển lỗ.12 Đến khi Nghị định 24/2007/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật thuế TNDN 2003 có hiệu lực, quy định của chuyển lỗ đã hoàn thiện hơn rất nhiều, khắc phục được những điểm bất cập trước đây mở rộng đối tượng hơn (kể cả doanh nghiệp 100% vố đầu tư nước ngoài) trong chuyển lỗ. Cơ sở kinh doanh quyết toán thuế bị lỗ thì được chuyển lỗ, thời gian chuyển lỗ không quá 05 năm kể từ năm tiếp theo phát sinh lỗ, quá thời hạn mà số lỗ vẫn chưa bù trừ hết thì sẽ không được giảm trừ vào năm sau. Điểm mới là bắt đầu năm 2008, doanh nghiệp vẵn được chuyển lỗ không quá 05 năm kể từ khi phát sinh lỗ nhưng doanh nghiệp không cần phải đăng ký chuyển lỗ như trước đây. Dựa trên nền tảng quy định của Luật thuế TNDN 2003, chuyển lỗ được quy định trong Luật thuế TNDN 2008 có sự giống nhau. Thời gian chuyển lỗ vẫn là không quá 05 kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ, số lỗ vẫn được trừ vào thu nhập chịu thuế…Lần đầu tiên, doanh nghiệp có số lỗ giữa các Quý trong cùng một năm tài chính thì được bù trừ số lỗ của quý trước vào các quý tiếp theo của năm tài chính đó. Khi quyết toán thuế TNDN doanh nghiệp xác định số lỗ của cả năm và chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập chịu thuế của những năm tiếp sau năm phát sinh lỗ theo quy định nêu trên. Trước đây, chỉ cho phép doanh nghiệp chuyễn lỗ giữa các năm tài chính với nhau. Qua thời gian dài có những sửa đổi và bổ sung để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế cũng như tình hình phát triển thực tế của doanh nghiệp, chuyển lỗ trong Luật thuế TNDN 2013 đã kế thừa những quy định các Luật thuế TNDN trước đây. Vẫn dựa trên những quy định như khung thời gian chuyển lỗ không quá 05 năm, quyết toán lỗ sẽ được trừ vào thu nhập chịu thuế, chuyển lỗ giữa các quý trong năm…Nhưng chuyển lỗ trong Luật thuế TNDN 2013, vẫn có điểm nhấn riêng. Việc tìm hiểu sâu hơn về những quy định chuyển lỗ trong Luật thuế TNDN 2013 sẽ được người viết giới thiệu ở phần sau. 12 Điểm 8, Mục III, Thông tư 128/2003/TT-BTC GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 11 SVTH: Trang Văn Tâm
  18. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn SO SÁNH QUY ĐỊNH CHUYỂN LỖ Quá trình Đối tƣợng chuyển lỗ Thời gian chuyển lỗ Điểm nhấn Luật đầu tƣ nƣớc Xí nghiệp liên doanh. Được chuyển lỗ của bất kỳ ngoài 1987 năm thuế nào sang năm tiếp theo và được bù số lỗ đó bằng lợi nhuận của những năm tiếp theo, nhưng không được quá 05 năm. Luật Thuế lợi tức Tổ chức kinh doanh mới Năm đầu kinh doanh bị lỗ, thì 1990 thành lập ở miền núi hoặc được chuyển số lỗ kinh doanh trong một số ngành nghề cần sang năm kế tiếp để trừ vào lợi khuyến khích đầu tư. tức chịu thuế trước khi tính thuế lợi tức. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 12 SVTH: Trang Văn Tâm
  19. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn Luật Thuế lợi tức Cơ sở sản xuất kinh doanh Được chuyển lỗ của năm kinh sửa đổi, bổ sung gặp khó khăn do thiên tai, doanh lỗ sang năm kế tiếp để 1993 địch hoạ tai nạn, rủi ro bất trừ vào lợi tức chịu thuế trước ngờ hoặc lý do khách quan khi tính thuế lợi tức. Thời gian bất khả kháng mà kết quả được chuyển lỗ để tính thuế lợi kinh doanh bị lỗ vốn, được tức không quá 02 năm. cơ quan trực tiếp quản lý thu thuế kiểm tra xác nhận. Luật thuế TNDN Cơ sở kinh doanh trong Được chuyển lỗ sang năm 1997 nước và doanh nghiệp liên sau, số lỗ này được trừ vào thu doanh sau khi đã quyết toán nhập chịu thuế. Thời gian được thuế với cơ quan thuế mà bị chuyển lỗ không quá 05 năm. lỗ. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 13 SVTH: Trang Văn Tâm
  20. Lỗ - Chuyển Lỗ Trong Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Lý Luận Và Thực Tiễn Luật thuế TNDN Cơ sở kinh doanh phát sinh Được chuyển lỗ sang năm Cơ sở kinh doanh phát sinh lỗ phải có kế 2003 lỗ. Không có sự phân biệt sau, số lỗ này được trừ vào thu hoạch chuyển lỗ và đăng ký kế hoạch chuyển lỗ trong và ngoài nước. nhập chịu thuế. Thời gian được với cơ quan thuế, không được chuyển lỗ nếu chuyển lỗ không quá 05 năm. không đăng ký với cơ quan thuế hoặc chuyển lỗ ngoài kế hoạch chuyển lỗ đã đăng ký với cơ quan thuế. Bổ sung chuyển lỗ thêm trong một số trường hợp như chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản, cơ sở kinh doanh liên doanh. GVHD: TS. Lê Thị Nguyệt Châu 14 SVTH: Trang Văn Tâm
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1474 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0