LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KHÁCH HÀNG SỬ DỤNG THẺ CỦA NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB)

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

293
lượt xem 85
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những tiến bộ vĩ đại của công nghệ thông tin và truyền thông trong thời gian vừa qua đã đưa nền kinh tế toàn cầu tiến lên một tầm cao mới với sự cạnh tranh gay gắt hơn bao giờ hết. Điều này đặc biệt rõ nét đối với ngành ngân hàng, một trong những ngành kinh doanh được đánh giá là nhạy cảm và cạnh tranh bậc nhất trên toàn cầu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KHÁCH HÀNG SỬ DỤNG THẺ CỦA NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB)

LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “TH C TR NG PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB).” 1
M CL C DANH M C B NG, BI U , SƠ , PH L C L IM U CHƯƠNG 1 : NH NG CƠ S PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB) 1.1. LÝ THUY T CHUNG V TH NGÂN HÀNG VÀ HO T NG KINH DOANH TH NGÂN HÀNG…………….…………………………………………………………. 1 1.1.1. Khái quát v th ngân hàng………………………………………………………… 1 1.1.2. Phân lo i th ngân hàng …………………………………………………………… 10 1.1.3. Nh ng yêu c u i v i th ngân hàng……………………………………………… 12 1.1.4. Ho t ng kinh doanh th c a các Ngân hàng thương m i ……………………… 13 1.1.4.1. Các ch th tham gia ho t ng kinh doanh th ngân hàng…………………….. 13 1.1.4.2. Ho t ng phát hành th ……………………………………………...………… 15 1.1.4.3. Ho t ng thanh toán th ……………………………………………………….. 16 1.2. KHÁCH HÀNG VÀ HO T NG PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH 17 C A CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG M I……………………………………………… 1.2.1. Khách hàng và s c n thi t c a phát tri n khách hàng s d ng th ………..…….. 17 1.2.1.1. Khái ni m và phân lo i nhóm khách hàng ……………………………………... 17 1.2.1.2. S c n thi t c a khách hàng và ho t ng phát tri n khách hàng s d ng th i v i các NHTM ………………………………………………………………. 18 1.2.2. N i dung ho t ng phát tri n khách hàng ……………………………..….……… 19 1.2.2.1. Ho t ng phát tri n khách hàng và các kh năng kinh doanh …………….…… 19 1.2.2.2. N i dung cơ b n trong ho t ng phát tri n khách hàng ……………….………. 20 1.2.2.3. M t s công c phát tri n khách hàng……………………………………….. 23 1.2.3. Y u t nh hư ng t i phát tri n khách hàng s d ng th …….……………..…….. 25 1.2.3.1. Nhóm các y u t khách quan…………………………………………………… 25 1.2.3.2. Nhóm các y u t ch quan……………………………………………………… 27 1.3. CƠ S PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A ACB…………..……….. 28 1.3.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a d ch v th ACB………………………… 28 1.3.1.1. B i c nh thành l p và s phát tr n c a ACB……………………………...…… 28 1.3.1.2. S ra i và phát tri n c a d ch v th …………………………………………. 29 2
1.3.2. c i m các ngu n l c c a ACB………………………………………………..…... 31 1.3.2.1. Ngu n v n………………………………………………………………...……. 31 1.3.2.2. Ngu n nhân l c………………………………………………………………… 32 1.3.2.1. H t ng k thu t và CNTT………………………………………………......…. 33 1.3.3. Cơ s h t ng cho kinh doanh th ngân hàng…….………………………………… 33 1.3.3.1. Các y u t cơ s h t ng cho kinh doanh th …………………………………… 33 1.3.3.2. Cơ s h t ng cho kinh doanh th c a ACB……………………………………. 35 CHƯƠNG 2 : TH C TR NG PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB) 2.1. TH C TR NG HO T NG KINH DOANH C A ACB…………………………….... 38 2.1.1. Các lĩnh v c kinh doanh và th trư ng c a ACB…………………….………….….. 38 2.1.2. K t qu ho t ng kinh doanh c a ACB trong nh ng năm qua……………...…… 39 2.1.2.1. T ng tài s n………………………………………………………………….... 39 2.1.2.2. Ho t ng tín d ng…………………………………………………………… 40 2.1.2.3. Ho t ng thanh toán………………………………………….……………….. 40 2.1.2.4. L i nhu n và kh năng sinh l i c a v n………………………………………... 41 2.2. TH C TR NG KHÁCH HÀNG S D NG TH C A ACB…………………………... 43 2.2.1. Tình hình s d ng th c a các nhóm khách hàng m c tiêu ………………………. 43 2.2.1.1. Nhóm khách hàng ã có thu nh p n nh……………………………………… 44 2.2.1.2. Nhóm khách hàng ph thu c …………………………………………………... 50 2.2.1.3. Nhóm khách hàng s p có thu nh p n nh ……………………………………. 51 2.2.2. Ho t ng ph c v khách hàng s d ng th c a ACB……………………………... 53 2.2.2.1. D ch v phát hành và thanh toán th …………………………………………… 53 2.2.2.2. D ch v tư v n khách hàng …………………………………………………….. 56 2.2.2.3. Các d ch v c ng thêm ………………………………………………………… 57 2.2.2.4. Ho t ng qu n lý r i ro………………………………………………………... 59 2.2.2.5. Tham gia liên minh th ngân hàng……………………………………………… 60 2.2.3. C nh tranh trong phát tri n khách hàng s d ng th …………………………….. 61 2.3. ÁNH GIÁ TH C TR NG PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A ACB……………………………………………………………………………….. 63 2.3.1. Nh ng k t qu ………………………………………………………………………… 63 3
2.3.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân ……………………………………………………... 65 CHƯƠNG 3 : PHƯƠNG HƯ NG VÀ BI N PHÁP PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB) NH NG NĂM T I 3.1. PHƯƠNG HƯ NG PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A ACB…..… 68 3.1.1. Xu th phát tri n kinh doanh th trên th gi i và Vi t Nam…………………..... 68 3.1.2. Thu n l i và khó khăn trong phát tri n khách hàng thanh toán th c a ACB….. 70 3.1.2.1. Thu n l i…………………………………………………………………………. 70 3.1.2.2. Khó khăn…………………………….…………………………………………… 74 3.1.3. M c tiêu và phương hư ng c a ACB trong phát tri n khách hàng s d ng th .... 76 3.1.3.1. M c tiêu chung c a ngân hàng…………………………….…………………….. 76 3.1.3.2. nh hư ng phát tri n khách hàng s d ng th c a ACB……………………….. 80 3.2. BIÊN PHÁP PHÁT TRI N KHÀCH HÀNG S D NG TH C A ACB …………….. 81 3.2.1. Phát tri n s n ph m th ……………………………………………………………..... 81 3.2.1.1. a d ng hóa s n ph m th mang thương hi u ACB…………………………….. 81 3.2.1.2. Nâng cao tính ti n ích c a th , phát tri n d ch v trên th ………………………. 82 3.2.1.3. M r ng ch ng lo i th ư c ch p nh n thanh toán…………………………….. 84 3.2.1.4. y m nh và hoàn thi n công ngh ……………………………………………… 84 3.2.2. Hoàn thi n và nâng cao d ch v th ………………………………………………….. 86 3.2.2.1. M r ng m ng lư i i lý ch p nh n thanh toán th …………………………... 86 3.2.2.2. ào t o và phát tri n ngu n nhân l c th c hi n nghi p v th ...………………. 87 3.2.2.3. Phát tri n th liên k t...…………………………….…………………………….. 89 3.2.2.4. Thay i giá d ch v và i u ki n phát hành. ………………………………….... 91 3.2.3. Hoàn thi n qu n lý b ng h th ng ph n m m khách hàng online………………… 92 3.2.4. Phát tri n nghi p v Marketing ngân hàng cho s n ph m th ……………………. 92 3.3. M T S KI N NGH NH M TĂNG CƯ NG HO T NG PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG THANH TOÁN TH T I VI T NAM……………………..……….. 96 3.3.1. Ki n ngh v i Chính ph …………………………………….……………………. 96 3.3.2. Ki n ngh i v i Ngân hàng Nhà nư c…………………………………………... 97 3.3.3. Ki n ngh i v i H i th ngân hàng Vi t Nam…………………………………... 97 K T LU N PH L C DANH M C TÀI LI U THAM KH O 4
L IM U 1. S c n thi t c a tài : Nh ng ti n b vĩ i c a công ngh thông tin và truy n thông trong th i gian v a qua ã ưa n n kinh t toàn c u ti n lên m t t m cao m i v i s c nh tranh gay g t hơn bao gi h t. i u này c bi t rõ nét i v i ngành ngân hàng, m t trong nh ng ngành kinh doanh ư c ánh giá là nh y c m và c nh tranh b c nh t trên toàn c u. V i h th ng thông tin có th d dàng truy nh p b t c lúc nào, khách hàng càng ngày càng có nhi u s l a ch n hơn trong vi c mua bán hàng hóa, d ch v , ng th i, yêu c u c a khách hàng cũng cao hơn trư c kia r t nhi u. Trong các ho t ng giao d ch có s tham gia c a ngân hàng, khách hàng ang nâng d n m c tho mãn d ch v c a mình lên, h mong mu n các d ch v ó ư c áp ng m t cách thu n l i và nhanh chóng. D ch v th ngân hàng cũng không ph i là ngo i l . Chính vì v y, các gi i pháp nh m phát tri n khách hàng s d ng d ch v ngân hàng nói chung và d ch v th nói riêng ngày nay u nh m hư ng t i m c tiêu: cung c p d ch v có ch t lư ng t t nh t cho khách hàng trên n n t ng công ngh tích h p hi n i ngày nay. D ch v th xu t hi n trên th gi i t nh ng th p niên u tiên c a th k 20 và ang phát tri n r t m nh trên th gi i. Vi t Nam, th trư ng th m i ra i trong kho ng 15 năm nay, nhưng th t s ph i t i năm 1999, th thanh toán m i th c s phát tri n khi có s tham gia c a nhi u ngân hàng trong nư c. ACB là m t trong 2 ngân hàng u tiên i tiên phong trong lĩnh v c kinh doanh th Vi t Nam. Và v i 13 năm kinh nghi m, ACB ã thu hút ư c m t lư ng khách hàng không nh s d ng th thanh toán, góp ph n quan tr ng trong s phát tri n th trư ng th Vi t Nam. V i phương châm: “Luôn hư ng n s hoàn h o ph c v khách hàng” ư c ra ngay t nh ng ngày u thành l p, ACB luôn n l c không ng ng gia tăng l i ích cho khách hàng s d ng th c a mình, ng th i kh ng nh v th v ng ch c c a ACB trên th trư ng th Vi t Nam và trong lòng ngư i tiêu dùng hi n i. Xu t phát t nh ng yêu c u c p thi t trên, tôi l a ch n v n : “Phát tri n khách hàng s d ng th c a ngân hàng Á Châu” làm chuyên th c t p t t nghi p c a mình. 5
2. M c tiêu nghiên c u: M t là, nghiên c u nh ng v n cơ b n v th ngân hàng và ho t ng phát tri n khách hàng s d ng th c a các ngân hàng thương m i. Hai là, phân tích và ánh giá th c tr ng ho t ng phát tri n khách hàng s d ng th t i ngân hàng Á Châu (ACB) trong nh ng năm qua. Ba là, xu t m t s gi i pháp nh m góp ph n y m nh phát tri n khách hàng s d ng th thanh toán c a ngân hàng Á Châu (ACB) trong tương lai. 3. i tư ng, ph m vi và phương pháp nghiên c u: • i tư ng nghiên c u: là quá trình ho t ng kinh doanh th và tr ng tâm là ho t ng phát tri n khách hàng s d ng th c a ngân hàng Á Châu (ACB) t i th trư ng Vi t Nam. • Ph m vi nghiên c u: vi c nghiên c u ư c gi i h n : - V không gian: chuyên ch nghiên c u v nghi p v kinh doanh th ngân hàng và ho t ng phát tri n khách hàng s d ng th c a m t s ngân hàng ang ho t ng trên th trư ng Vi t Nam. Chuyên t p trung ánh giá ho t ng c a hơn 30 ngân hàng tham gia lĩnh v c kinh doanh th Vi t Nam và c a riêng ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) : v th c tr ng công tác phát tri n khách hàng trong th i gian qua vào nh ng thách th c mà ACB ph i ương u trong cu c c nh tranh gay g t c a th trư ng và nh hư ng phát tri n khách hàng thanh toán b ng th c a ACB th i gian t i. Và nghiên c u tâm lý, thái và xu hư ng s d ng th c a khách hàng, chuyên ch t p trung kh o sát các nhóm khách hàng t i Hà N i. - V th i gian: chuyên t p trung phân tích quá trình hình thành và phát tri n c a th trư ng th Vi t Nam t khi ra i n nay, úc k t qua 13 năm xây d ng và phát tri n ho t ng kinh doanh th c a ACB ánh giá th c tr ng ho t ng phát tri n khách hàng dùng th thanh toán c a ACB th i gian qua và nh hư ng c a ACB trong tương lai. • Phương pháp nghiên c u - Phương pháp lu n : gi i quy t các v n t ra, chuyên s d ng phương pháp k t h p ch t ch gi a tư duy bi n ch ng và quan i m l ch s , ng th i, v n d ng các phương pháp phân tích th ng kê kinh t h th ng hoá và phân tích các d li u thông tin (g m thông tin kh o sát th c 6
t và các ngu n thông tin khác) khái quát hoá thành nh ng n i dung và xu t gi i pháp g n li n v i th c ti n c a ngân hàng ACB - Phương pháp nghiên c u tr c ti p: Do i u ki n th c t p t i ngân hàng ACB – Trung tâm th trong th i gian v a qua nên tôi có d p tham quan, kh o sát và nghiên c u tr c ti p ho t ng kinh doanh th và có i u ki n các cán b nhân viên kinh doanh th khi h ang ti p xúc v i khách hàng. ây là ngu n thông tin r t quan tr ng và có giá tr cho tôi trong vi c nghiên c u chuyên này. - Phương pháp kh o sát th c t : Chuyên ã ti n hành kh o sát 500 khách hàng, trong ó có 100 khách hàng ã có công vi c và thu nh p n nh s d ng th thanh toán c a ACB, 400 sinh viên thu c 4 kh i ngành ào t o i h c: kh i ngành k thu t, kh i ngành kinh t , kh i ngành xã h i và kh i ngành ngh thu t. Qua nh ng thông tin thu th p ư c, chuyên rút ra m t s k t lu n ph c v vi c ánh giá th c tr ng và xu t gi i pháp cho ho t ng phát tri n khách hàng c a d ch v th ngân hàng ACB. 4. K t c u c a tài: Tên chuyên : “Phát tri n khách hàng s d ng th c a ngân hàng Á Châu (ACB)” Ngoài ph n m u, k t lu n, danh m c các tài li u tham kh o, b ng - bi u và các ph l c, thì n i dung chuyên g m ba ph n chính: Chương 1 : Nh ng cơ s phát tri n khách hàng s d ng th c a ngân hàng Á Châu (ACB). Chương 2 : Th c tr ng phát tri n khách hàng s d ng th c a ngân hàng Á Châu (ACB). Chương 3 : Phương hư ng và bi n pháp phát tri n khách hàng s d ng th c a ngân hàng Á Châu (ACB) trong nh ng năm t i. 7
CHƯƠNG 1 : NH NG CƠ S PHÁT TRI N KHÁCH HÀNG S D NG TH C A NGÂN HÀNG Á CHÂU (ACB) 1.1. LÝ THUY T CHUNG V TH NGÂN HÀNG VÀ HO T NG KINH DOANH TH NGÂN HÀNG 1.1.1. Khái quát v th ngân hàng 1.1.1.1. S ra i c a th ngân hàng T r t xa xưa, con ngư i ã bi t dùng ti n t làm trung gian trao i và mua bán. Ti n t ra i và i vào lưu thông, th c hi n r t nhi u ch c năng c a mình, và m t trong nh ng ch c năng quan tr ng nh t, ó chính là ch c năng thanh toán. Tuy nhiên, khi i s ng con ngư i càng ngày càng hi n i văn minh, v i nhu c u ngày càng ư c nâng cao thì ti n t cũng th c hi n ch c năng thanh toán c a mình dư i nhi u hình th c hơn th a mãn nhu c u c a con ngư i ngày m t t t hơn. Hi n nay, ti n t th c hi n ch c năng thanh toán c a mình qua 2 hình th c, ó chính là : Thanh toán dùng ti n m t và thanh toán không dùng ti n m t. Thanh toán dùng ti n m t xu t hi n t r t lâu, ư c coi là phương th c ơn gi n và ti n d ng nh t trong quá trình thanh toán hàng hóa, d ch v , nh t là khi quy mô s n xu t nh , gi n ơn. Song, khi n n kinh t phát tri n v i t c cao c v ch t và lư ng thì vi c thanh toán dùng ti n m t không còn có th áp ng m t cách t i ưu nhu c u giao d ch trên th trư ng. Thanh toán không dùng ti n m t ã ra i mang l i s hài lòng cho chính khách hàng giao d ch. Khi thanh toán không dùng ti n m t, ngư i giao d ch có th l a ch n nhi u cách khác nhau: y nhi m thu, y nhi m chi, thanh toán qua séc, v.v… trong ó, n i b t hơn c là phương th c thanh toán b ng th thanh toán. L n u tiên th xu t hi n là vào năm 1914, khi công ty xăng d u California (nay là công ty Mobile) phát cho nhân viên c a mình khuy n khích bán s n ph m c a công ty. Th lúc này m i ch ư c s d ng do công ty th y nó thu n ti n trong thanh toán, ch chưa h kèm b t c quy nh nào v h n m c tín d ng hay các r i ro c n ph i d phòng c a công ty phát hành chi c th ó. 8
Năm 1949, Frank Mc Namara - lu t sư ngư i M - trong m t l n i ăn t i mà quên em theo ti n ã n y ra phương th c thanh toán m i mà không c n dùng ti n m t, có th dùng b t c âu ch không ch ơn thu n trong m t công ty. ó là th thanh toán. Năm sau, Frank ã v n ng 14 nhà hàng t i New York ch p nh n mình và 200 ng nghi p cùng thân h u ư c tr ti n b ng cách xu t trình m t t m th nh mang tên Diners Club - Câu l c b ăn t i. ó chính là tên g i c a t m th tín d ng u tiên trên th gi i. Ch m t năm sau, 20.000 ngư i ã ư c c p th Diners và t ch c này b t u phát tri n ra nư c ngoài vào năm 1952. Phương th c này ã ư c American Express nhanh chóng ng d ng vào năm 1958. H ã c i ti n v i m t t m th nh a có kh năng thanh toán khi i du l ch có tên là Green Amex, và ch trong vòng 5 năm ã t 1 tri u khách hàng. Và c như v y, th tín d ng d n ư c ph bi n r ng rãi kh p nơi, không h quy nh h n m c tín d ng và dùng tr sau, t c là ch th ư c ghi n và cu i m i tháng l i thanh toán s ti n mình ã chi tiêu. Tuy nhiên, s c ã x y ra: m t thương nhân ngư i M ã xây c m t tòa lâu ài ch v i m t chi c th tr ng. i u này khi n cho các nhà phát hành th ph i xem xét l i v nh ng ti n ích t i a mà t m th mang l i. Và b t u t ây, th thanh toán b t u quá trình hoàn thi n và phát tri n c a mình, b t u i chinh ph c th gi i : • Năm 1959: Jacques de Fouchier, m t nhà ngân hàng, ã thành l p Cetelem - t ch c tín d ng chi tiêu u tiên. Sau ó, h liên minh v i T p oàn tài chính Galeries Lafayette phát hành th tín d ng màu xanh dương. • Năm 1967: Các nhà buôn n m trong m ng lư i th xanh dương ư c trang b m i ngư i m t c máy g i là “Bàn i” l p hóa ơn bán hàng g m m t b n g c và hai b n in gi y than. • Năm 1968: sáng ki n l p ra th xanh dương c a các ngân hàng l n t i Pháp ã khi n các i th c a h cũng lao theo cu c phiêu lưu này. Ngân hàng Bình dân gia nh p th trư ng v i th Intercarte. 10 năm sau, Crédit Agricole tung ra th xanh lá. • Năm 1972: Các công ty d u h a v i m ng lư i tr m xăng d u dày c cũng phát hành lo i th tín d ng riêng cho nh ng khách hàng thân thi t c a mình. 9
• Ngày 1/1/1974: T p oàn th xanh dương c a Pháp ký k t v i Bank American phát hành th tín d ng qu c t Visa. K t ây, ngư i Pháp có th tr ti n nư c ngoài nh t m th này, và lo i hình du l ch balô cũng b t u bùng phát. • 5/2/1979: Ngân hàng Ain ngh m t ki u chi tr b ng th t v i m t mã do khách hàng t i n vào. ây chính là hình th c thanh toán i n t u tiên trên th gi i. • Năm 1989: Các ngân hàng tìm cách t o an toàn t i a cho các giao d ch qua th c a mình. Sau b y năm th nghi m, h ã ch n vi c s d ng con b i n t . Nhà nghiên c u Pháp Roland Moreno h p tác v i Công ty Cii-Honeywell Bull phát minh h th ng “b t kh xâm ph m” này m b o t i a tính an toàn cho th thanh toán. • Năm 1996: Chính ph Pháp cho phép s d ng m t quy n s ti t ki m nh và m t th rút ti n dành cho tr em t 12 tu i tr xu ng gi ng như ngư i l n, ngo i tr vi c chúng không ư c phép m ra. • Năm 2007: Tr ti n b ng i n tho i di ng ch ng bao lâu s ư c ph bi n t i Pháp, gi ng như Nh t B n. Th nghi m u tiên di n ra t i Strasbourg gi a các ngân hàng Crédit Mutuel, CIC v i nhà s n xu t Sagem. Mu n tr ti n ch c n ưa i n tho i di ng vào t m ph sóng c a thi t b thanh toán c a c a hàng. S ti n hi n lên màn hình và khách s b m mã s c a mình trên bàn phím i n tho i. 1.1.1.2. Khái ni m và tính năng c a th • Khái ni m: i v i th thanh toán thì có nhi u khái ni m di n t, m i cách di n t nh m làm n i b t m t n i dung nào ó. Tuy nhiên, m t cách chung nh t thì th thanh toán ư c hi u là m t phương ti n thanh toán không dùng ti n m t. Th thanh toán ư c phát hành b i các ngân hàng, các nh ch tài chính hay các công ty mà ngư i ch th s d ng rút ti n m t ho c thanh toán ti n hàng hóa, d ch v t i các ơn v ch p nh n th . Trong ph m vi nghiên c u c a tài, tôi xin ch c p n khái ni m Th ngân hàng : Th ngân hàng là m t phương ti n thanh toán không dùng ti n m t, ra i t phương th c mua bán ch u hàng hóa bán l và phát tri n g n li n v i vi c ng d ng công ngh tin h c trong lĩnh v c tài chính ngân hàng. 10
Nói cách khác, th ngân hàng là công c thanh toán do ngân hàng phát hành th c p cho khách hàng s d ng thanh toán hàng hóa d ch v t i các i m cung ng hàng hóa d ch v t i các i m cung ng hàng hóa d ch v có ký h p ng thanh toán v i ngân hàng, ho c rút ti n m t t i các máy rút ti n t ng hay các ngân hàng i lý trong ph m vi s dư ti n g i c a mình ho c h n m c tín d ng ư c v p. Ngoài ra, th ngân hàng còn dùng th c hi n nhi u ư c khác thông qua h th ng giao d ch t ng hay còn g i là h th ng t ph c v ATM. • Tính năng c a th ngân hàng: Th là công c qu n lý tài kho n cá nhân, có th th c hi n ư c t t c các ch c năng cơ b n c a tài kho n sau ây: - N p ti n: ch th có th n p ti n vào tài kho n tr c ti p t i ngân hàng, n p t i máy ATM, chuy n t ngân hàng khác sang... - Rút ti n: t i ngân hàng qua h th ng ATM, t i các i m ng ti n c a ngân hàng. - Chuy n kho n: qua các tài kho n t i b t kỳ ngân hàng nào, thanh toán các giao d ch kinh doanh, các hóa ơn d ch v ( i n, nư c, i n tho i...). - Nh n chuy n kho n: t các ngân hàng trong và ngoài nư c, nh n lương, thư ng... Nhưng tính ch t chính c a th là s linh ho t và kh năng m r ng r t nhi u ng d ng. Hi n nay h u h t các lo i th trên th trư ng ã ưa vào m t s ti n ích m r ng như sau: Thanh toán hàng hóa - d ch v : t i các c a hàng, trung tâm thương m i, siêu th , nhà sách, nhà hàng - khách s n...; Thanh toán tr c ti p/t ng các d ch v i n, nư c, i n tho i, Internet, ...; Mua các lo i th tr trư c, thanh toán phí d ch v tr c ti p trên máy ATM… V i công ngh hi n i ư c áp d ng s có nhi u ti n ích hơn trên nh ng chi c th thanh toán. Xu hư ng trong tương lai, chi c th s tr nên a năng hơn và tr thành v t duy nh t qu n lý và giao d ch t t c các d ch v ngân hàng: V m t tài chính: th s qu n lý t t c các tài kho n t i ngân hàng (tài kho n ti t ki m, ti n g i, ti n vay...), k c tài kho n ngo i t . V m t xã h i: th s phát tri n thành th t có g n chip lưu tr nh ng thông tin cá nhân quan tr ng khác như: s lao ng, b o hi m xã h i, b o hi m y t , nhóm máu, các ti n s b nh... 11
V m t ti n ích cá nhân: th ghi n ư c c p thêm h n m c tín d ng - g i là th u chi, ch th có th ng i t i nhà s d ng các d ch v Internet banking, Phone banking thanh toán các lo i phí d ch v , mua hàng tr c tuy n... 1.1.1.3. Vai trò c a th ngân hàng • i v i kinh t - xã h i: Th nh t, thanh toán b ng th ngân hàng giúp huy ng v n nhàn r i trong dân cư, áp ng nhu c u v n n n kinh t : Thanh toán b ng th qua ngân hàng t o i u ki n cho ho t ng huy ng v n c a ngân hàng v i giá r , ngu n v n b sung này các ngân hàng có th s d ng u tư ph c v s n xu t kinh doanh. Có th l y ví d : n u m i tài kho n th có s dư 3 tri u ng thì v i 3,5 tri u th phát hành, các NHTM ã huy ng ư c 10.500 t ng. Th hai, th ngân hàng giúp ho t ng thanh toán tr nên an toàn, nhanh chóng và ti t ki m th i gian: Vi c thanh toán b ng th ã t o i u ki n thanh toán ti n hàng hóa, d ch v m t cách an toàn và có hi u qu , chính xác, tin c y và ti t ki m nhi u th i gian, qua ó t o l p ư c ni m tin c a dân chúng vào ho t ng c a h th ng ngân hàng. Bên c nh ó, vi c không ph i m t chi phí v n chuy n ti n t nơi này n nơi kia thanh toán ã làm gi m b t các tiêu c c và t n n xã h i. Th ba, góp ph n th c thi có hi u qu chính sách ti n t qu c gia: Th ngân hàng giúp ăng cư ng ho t ng lưu thông ti n trong n n kinh t , tăng cư ng vòng quay c a ng ti n, khơi thông các lu ng v n khác nhau, t o i u ki n quan tr ng cho vi c ki m soát kh i lư ng giao d ch thanh toán c a dân cư và c n n kinh t , qua ó t o ti n cho vi c tính toán lư ng ti n cung ng và i u hành th c thi chính sách ti n t có hi u qu . Th tư, h n ch các ho t ng kinh t ng m: Ch th thanh toán hàng hóa, d ch v b ng th thông qua tài kho n m t i ngân hàng, vì v y, ngân hàng s ki m soát các ho t ng giao d ch kinh t , góp ph n gi m thi u các tác ng tiêu c c c a các ho t ng kinh t ng m, tăng cư ng tính ch o c a Nhà nư c trong vi c i u ti t n n kinh t . Th năm, ng d ng các ti n b khoa h c – k thu t và công ngh hi n i: Vi c ph bi n s d ng th ngân hàng và nh ng ng d ng công ngh hi n i i kèm ho t ng thanh toán th ã t o i u ki n h t s c thu n l i 12
cho vi c h i nh p n n kinh t Vi t Nam v i n n kinh t th gi i và thu hút u tư tr c ti p nư c ngoài vào Vi t Nam. • i v i khách hàng s d ng th (hay còn g i là ch th ): Th nh t, th thanh toán em l i s ti n l i trong thanh toán hàng hóa và d ch v cho ngư i s d ng th c trong và ngoài nư c Th ư c t o ra v i kích thư c nh g n, nh v y, ch th có th d dàng lưu gi , v n chuy n b t kỳ âu, b t c lúc nào mà không b h n ch v không gian và a lý. Ch th có th s d ng th thanh toán ti n hàng hóa, d ch v t i các cơ s ch p nh n th trên ph m vi toàn c u v i kh năng chi tr l n. S ti n ích vư t tr i mà th em l i cho ngư i s d ng còn th hi n vi c: ch th có th ư c th a mãn nhu c u s d ng ti n m t c a mình b ng cách rút ti n t i ngân hàng ho c h th ng rút ti n t ng (bao g m các máy rút ti n t ng ATM ho c các ghi-sê t ng GAB t i các ngân hàng). T t c các lo i th u có công d ng rút ti n. Ngo i tr vi c rút ti n tr c ti p t i các máy rút ti n t ng ATM ư c trang b nơi công c ng, ngư i s d ng th có th rút ti n m t t i các ngân hàng theo 2 cách : phát hành séc rút ti n và xu t trình th ch ng minh tính ch t b o m, ho c xu t trình th t i ngân hàng rút ti n. Bên c nh ó, v i t m th thanh toán, ch th có th g i vào b ng ng n i t nhưng s ư c tiêu các lo i ngo i t b t kỳ n u có nhu c u, v i t giá giao d ch c a ngân hàng mà không ph i qua khâu chuy n i ngo i t . Th hai, th thanh toán em l i s an toàn trong giao d ch Cùng v i s ti n l i trong thanh toán, vi c s d ng th còn em l i c s an toàn trong giao d ch. Thay vì ph i mang theo m t s ti n l n m i khi i du l ch hay công tác xa, ch th ch c n mang theo m t chi c th nh g n là các nhu c u thanh toán có th ư c áp ng y , không thua kém gì thanh toán b ng ti n m t. B n thân chi c th thanh toán cũng là m t s b o m an toàn cho khách hàng s d ng th . Th ư c ch t o b ng k thu t r t hi n i, tinh vi và khó làm gi . Ch ký ch th cùng v i thông tin ư c mã hóa trên th ã gi m thi u t i a nguy cơ th b ngư i khác s d ng. Nó m b o ch có ch th là ngư i duy nh t có th dùng th mà thôi. Th ba, th thanh toán giúp ch th ti t ki m th i gian mua hàng 13
Khi s d ng th , vi c thanh toán s ti t ki m ư c th i gian cho vi c m ti n, ki m tra ti n khi thanh toán hóa ơn có giá tr l n. Ngoài ra, n u ch th i công tác, i du l ch thì s không ph i mang theo s ti n quá l n bên mình, ho c s d ng séc – thì m i l n c n l i ph i t i ngân hàng i séc thành ti n m t, và n u chi tiêu không h t thì l i ph i quay l i ngân hàng ưa ti n vào l i tài kho n c a mình. S d ng th còn ti t ki m th i gian ch , ngay khi ch th có nhu c u ti n m t thì có th ư c áp ng t c th i b i h th ng rút ti n t ng hay qua các ngân hàng ph r ng trên toàn c u. Th tư, th thanh toán giúp ch th ki m soát chi tiêu c a mình Khi thanh toán b ng th , t i cu i m i tháng, ngân hàng s g i t i ch th m t b n sao kê, trong ó thông báo y , chi ti t các giao d ch phát sinh trong tháng và các kho n phí cũng như m c lãi ph i tr cho t ng giao d ch. Nh v y, ch th có th ki m soát ư c chi tiêu c a mình t t hơn Th năm, th thanh toán mang l i s văn minh trong tiêu dùng t nư c phát tri n và n n kinh t phát tri n th hi n c nh ng phương th c mua s m, thanh toán và tiêu dùng c a con ngư i. Thanh toán b ng th là m t phương th c thanh toán hi n i. Do v y, khi ch th s d ng th làm công c thanh toán ti n hàng hóa, d ch v hay các giao d ch tài chính cho th y ch th ó ti p c n g n v i các phương th c mua hàng và thanh toán hi n i hơn, t c là cũng g n v i n n kinh t hi n i hơn. • i v i ngân hàng phát hành và thanh toán th : Ngân hàng là ch th kinh t th c hi n các nghi p v tài chính, áp ng nhu c u ngày càng cao c a khách hàng. Khi th c hi n các nghi p v mang tính trung gian trong khâu thanh toán i kèm v i th thanh toán, các NHTM không ch ư c hư ng m t kho n thu nh p khá quan tr ng mà còn t ư c m c tiêu hư ng t i khách hàng m t cách hi u qu : Th nh t, tăng doanh thu, l i nhu n và v n huy ng cho ngân hàng V i các ho t ng kinh doanh th , ngân hàng phát hành và ngân hàng thanh toán ã gia tăng doanh thu m t cách áng k , nh có các kho n phí như: phí thu t vi c phát hành th , phí thư ng niên, phí chi t kh u t giao d ch, v.v… S phí thu ư c t m i th thì nh , nhưng v i m t s lư ng th mà m i ngân hàng s h u và kh i lư ng giao d ch r t l n thì kho n phí ó cũng góp ph n áng k trong doanh thu hàng năm. Bên c nh ó, m i t m th ư c m là m t tài kho n ư c m , t c là ngân hàng ã huy ng thêm 14
ư c m t tài kho n, ng th i cung c p ư c m t lo t các d ch v i kèm. Nh v y, ngân hàng có thêm m t kho n l i nhu n hàng năm không nh , có th bù p cho nh ng ho t ng kém sinh l i khác. Th hai, a d ng hoá các lo i hình d ch v ngân hàng S ra i c a th thanh toán làm phong phú thêm các lo i hình d ch v ngân hàng, mang t i m t phương ti n thanh toán ti n ích, th a mãn ngày càng t t hơn nhu c u c a khách hàng. M t khác, ngân hàng kinh doanh th còn ư c t o cơ h i phát tri n các d ch v i kèm, như : kinh doanh ngo i t , u tư, nh n ti n g i, b o hi m,… B ng vi c phát hành và thanh toán th , ngân hàng không ch thu hút ư c nh ng khách hàng m i làm quen v i d ch v th và các d ch v khác c a ngân hàng mà còn gi chân ư c khách hàng truy n th ng. Quan h v i càng nhi u các cơ s ch p nh n th thì ngân hàng càng m r ng ư c ho t ng cung c p tín d ng cho khách hàng, cho các ơn v kinh doanh. Bên canh ó, vi c gia nh p các t ch c th qu c t như VISA, MASTERCARD, hay các liên minh, các hi p h i ngân hàng thanh toán th giúp cho ngân hàng có ư c m i quan h kinh doanh r ng hơn v i các ngân hàng và các t ch c tài chính trong và ngoài nư c, góp ph n t o i u ki n chon ngân hàng tăng cư ng các ho t ng kinh doanh, ng th i tham gia vào quá trình toàn c u hóa, h i nh p v i c ng ng qu c t . Th ba, hi n i hóa công ngh ngân hàng Thanh toán b ng th là m t phương th c thanh toán hi n i, do v y, nó òi h i các ngân hàng ph i có trang thi t b tương ng. Vì th , khi kinh doanh th , các ngân hàng ph i không ng ng hoàn thi n công ngh k thu t c a mình, nâng cao trình , trang thi t b thêm các thi t b k thu t công ngh cao cung c p cho khách hàng nh ng i u ki n t t nh t trong thanh toán, m b o uy tín cho ngân hàng. 1.1.1.4. c i m th ngân hàng Các lo i th ngân hàng hi n nay, ph n l n u có c i m như sau : V c u t o : th b ng plastic, g m 3 l p ép sát : 2 l p tráng m ng bên ngoài và gi a là lõi th làm b ng nh a. V hình dáng và kích c : th có 4 góc tròn, theo kích c tiêu chu n qu c t : 84mm x 54mm x 0.76mm. M t trư c th g m: 15
- Nhãn hi u thương m i c a th - Tên và logo c a nhà phát hành : MASTER : logo có hai hình tròn (m t hình màu , m t hình màu da cam) l ng vào nhau n m góc dư i bên ph i và ch Master Cart màu tr ng gi a: VISA : logo có hình con chim b câu ang bay trong không gian 3 chi u, dòng ch VISA n m gi a 2 v ch màu vàng và xanh: AMEX : logo có hình u ngư i chi n binh: JCB: logo có hình 3 màu : xanh nư c bi n, , xanh lá cây và có d i ch JBC ch y ngang gi a. - Tên ch th (in n i) - S th (in n i): MASTER : s th g m 16 s , luôn b t u b ng s 5 VISA : g m 2 lo i s th 16 s và 13 s , luôn b t u b ng s 4 AMEX : s th g m 15 s , b t u b ng s 37 ho c 34 JCB : luôn có 16 s , chia thành 4 nhóm và b t u b ng s 35 16
- Ngày hi u l c c a th (in n i) : th ư c s d ng n ngày cu i cùng c a tháng h t h n Ngoài ra có th có thêm m t s y u t khác theo tiêu chu n c a t ch c ho c t p oàn th qu c t , như : ký hi u riêng c a t ng t ch c ( m b o tính an toàn), ch ký và hình c a ch th , con chip ( i v i th i n t ), v.v…. M t sau th : Nơi ch th ký tên c a mình D i băng t Th này có th dùng rút ti n máy ATM 1.1.2. Phân lo i th ngân hàng Có nhi u cách phân lo i th thanh toán: phân lo i theo công ngh s n xu t, phân lo i theo ch th phát hành, theo tính ch t thanh toán c a th , theo ph m vi lãnh th ... 1.1.2.1. Phân lo i theo công ngh s n xu t: Có 3 lo i: • Th kh c ch n i (EmbossingCard): d a trên công ngh kh c ch n i, t m th u tiên ư c s n xu t theo công ngh này. Hi n nay lo i th này bây gi không còn lưu hành n a vì k thu t quá thô sơ d b gi m o. • Th băng t (Magnetic stripe): d a trên k thu t thư tín v i hai băng t ch a thông tin ng sau m t th . Th này ã ư c s d ng ph bi n trong 20 năm qua, nhưng ã b c l m t s như c i m: do thông tin ghi trên th không t mã hoá 17
ư c, th ch mang thông tin c nh, không gian ch a d li u ít, không áp d ng ư c k thu t mã hoá, b o m t thông tin... • Th thông minh (Smart Card): ây là th h m i nh t c a th thanh toán, th có c u trúc hoàn toàn như m t máy vi tính. 1.1.2.2. Phân lo i theo tính ch t thanh toán c a th : • Th tín d ng (Credit Card): là lo i th ư c s d ng ph bi n nh t, theo ó ngư i ch th ư c phép s d ng m t h n m c tín d ng không ph i tr lãi mua s m hàng hoá, d ch v t i nh ng cơ s kinh doanh, khách s n, sân bay ... ch p nh n lo i th này. G i ây là th tín d ng vì ch th ư c ng trư c m t h n m c tiêu dùng mà không ph i tr ti n ngay, ch thanh toán sau m t kỳ h n nh t nh. Cũng t c i m trên mà ngư i ta còn g i th tín d ng là th ghi n hoãn hi u (delayed debit card) hay ch m tr . • Th ghi n (Debit Card): ây là lo i th có quan h tr c ti p và g n li n v i tài kho n ti n g i. Lo i th này khi c s d ng mua hàng hoá hay d ch v , giá tr nh ng giao d ch s ư c kh u tr ngay l p t c vào tài kho n c a ch th thông qua nh ng thi t b i n t tt ic a hàng, khách s n..., ng th i chuy n ngân ngay l p t c vào tài kho n c a c a hàng, khách s n... Th ghi n không có h n m c tín d ng vì nó ph thuôc vào s dư hi n h u trên tài kho n c a ch th . Hi n nay có hai lo i th ghi n cơ b n: - Th online: là lo i th mà giá tr nh ng giao d ch ư c kh u tr ngay l p t c vào tài kho n ch th . - Th offline: là lo i th mà giá tr nh ng giao d ch ư c kh u tr vào tài kho n ch th sau ó vài ngày. • Th rút ti n m t (Cash card): là lo i th rút ti n m t t i các máy rút ti n t ng ho c ngân hàng. V i ch c năng chuyên bi t ch dùng rút ti n, yêu c u t ra i v i lo i th này là ch th ph i ký qu ti n g i vào tài kho n ngân hàng ho c ch th ư c c p tín d ng th u chi m i s d ng ư c. Th rút ti n m t có 2 lo i: m t lo i ch dùng rút ti n t i nh ng máy t ng c a Ngân hàng phát hành; Lo i th hai: ư c s d ng rút ti n không ch Ngân hàng phát hành mà còn ư c s d ng rút 18
ti n các Ngân hàng cùng tham gia t ch c thanh toán v i Ngân hàng phát hành th . 1.1.2.3. Phân lo i theo ph m vi lãnh th : • Th trong nư c: là th ư c gi i h n trong ph m vi m t qu c gia, do v y ng ti n giao d ch ph i là ng b n t c a nư c ó. Th trong nư c thư ng g m 2 lo i : th do t ch c tài chính trong nư c ho c ngân hàng trong nư c phát hành và ch ư c lưu hành n i b ; và th thanh toán mang thương hi u th thanh toán qu c t nhưng ch ư c phát hành s d ng trong nư c. • Th qu c t : ây là lo i th ư c ch p nh n trên toàn th gi i, s d ng các ngo i t m nh thanh toán. 1.1.2.4. Phân lo i theo ch th phát hành: • Th do Ngân hàng phát hành (Bank Card): là lo i th do ngân hàng phát hành giúp cho khách hàng s d ng m t s ti n do Ngân hàng c p tín d ng. • Th do t ch c phi ngân hàng phát hành: là lo i th du l ch và gi i trí c a các t p oàn kinh doanh l n ho c các công ty xăng d u l n, các c a hi u l n phát hành, như Diner's Club, Amex, v.v... 1.1.3. Nh ng yêu c u i v i th ngân hàng M t chi c th ngân hàng ph i m b o các yêu c u như sau: M t là, tính b o m t: Th ngân hàng ph i b o m ư c an toàn cho tài kho n c a khách hàng và các thông tin v khách hàng b ng vi c mã hoá trên th các ch ký c a ch th , mã s PIN và các thông tin khác. Dù trong trư ng h p bình thư ng hay khi th b hư h ng, l thông tin cá nhân, làm l i th , chuy n tài kho n, v.v…. ngân hàng u ph i m b o sao cho ch có ch th là ngư i duy nh t có th s d ng th . Th m chí ngay c khi b m t th , ch th cũng không ph i lo l ng v tài kho n c a mình, b i ch c n ch th k p th i thông báo cho ngân hàng, ngh khóa tài kho n trong th l i, làm th m i và chuy n tài kho n c a mình t th cũ sang th m i là ch th có th hoàn toàn yên tâm v tài s n c a mình. 19
Hai là, tính ti n ích Th là m t phương ti n thanh toán. Do v y, nó ch có giá tr n u ư c dùng thanh toán và thanh toán trong nhi u lĩnh v c. Tính ti n ích c a th th hi n vi c th có th ư c s d ng thanh toán nhi u lo i lo i hàng hóa, d ch v , nhi u lo i giao d ch, ví d như g i ti n, rút ti n, tr ti n mua hàng và s d ng d ch v , tr ti n công, tr lương,…T ch c năng cơ b n ban u ó, n nay chi c th ã có thêm nhi u d ch v khác ti n l i hơn. Nhi u th c a các ngân hàng ư c dùng vào vi c tr ti n i n, ti n nư c, i n tho i, Internet, truy n hình cáp, phí b o hi m, mua th cào, t ch máy bay. Ba là, tính thanh kho n Th thanh toán dù ư c s d ng nhưng n u không ư c ch p nh n s d ng thì cũng không có giá tr . Nói cách khác, th ph i ư c ch p nh n áp d ng r ng rãi nhi u nơi, dùng trong nhi u giao d ch mua bán các nhà hàng, khách s n, siêu th , trung tâm thương m i, v.v…không ch trong nư c mà c trên qu c t . 1.1.4. Ho t ng kinh doanh th c a các Ngân hàng thương m i 1.1.4.1. Các ch th tham gia ho t ng kinh doanh th ngân hàng: • Ch th (Cardholder): Ch th là nh ng cá nhân ho c ngư i ư c u quy n (n u là th do công ty u quy n s d ng), có tên ư c in n i trên th và s d ng th theo nh ng i u kho n mà ngân hàng quy nh, chi tr thanh toán ti n mua hàng hoá, d ch v . Ch có ch th m i có th s d ng th c a mình th c hi n các giao d ch. M i khi thanh toán cho các cơ s ch p nh n th v hàng hoá d ch v ho c tr n , ch th ph i xu t trình th nơi ây ki m tra theo qui trình và l p biên lai thanh toán. • Ngân hàng phát hành th (Issuer): Ngân hàng phát hành th là ngân hàng ư c t ch c th qu c t ho c công ty th trao quy n phát hành th mang thương hi u c a t ch c và công ty này, ây cũng là Ngân hàng cung c p th cho khách hàng. Ngân hàng phát hành ư c quy n in tên ngân hàng mình trên th th hi n ó là s n ph m c a mình. Ngoài ra, ngân hàng phát hành ph i ch u trách nhi m ti p nh n h sơ xin c p th , x lý và phát hành th , m và qu n lý tài kho n th , ng th i th c hi n vi c thanh toán cu i cùng v i ch th . • Ngân hàng thanh toán (Acquirer): là ngân hàng xin gia nh p t ch c th qu c t ho c là nh ng ngân hàng ch là ch c năng trung gian thanh toán gi a ch th và ngân hàng phát hành th . ây cũng là m t ngân hàng 20