Lý thuyết và thực hành cho giáo viên trong giáo dục môi trường trải nghiệm

HEEP<br /> Trung t©m con ng­êi vµ thiªn nhiªn<br /> <br /> Dù ¸n gi¸o dôc m«i tr­êng Hµ Néi<br /> <br /> Gi¸o Dôc M«i Tr­êng Tr¶i NghiÖm<br /> Lý thuyÕt vµ thùc hµnh cho gi¸o viªn<br /> <br /> Hµ néi, 2006<br /> <br /> Gi¸o dôc m«i tr­êng tr¶i nghiÖm: Lý thuyÕt vµ thùc hµnh cho gi¸o viªn<br /> Biªn so¹n vµ thiÕt kÕ<br /> Trung t©m Con ng­êi vµ Thiªn nhiªn<br /> <br /> Tham gia biªn so¹n<br /> TrÞnh Lª Nguyªn<br /> Hoµng Xu©n Thñy<br /> NguyÔn ViÖt Dòng<br /> <br /> Môc lôc<br /> Trang<br /> Lêi giíi thiÖu<br /> <br /> 4<br /> <br /> PhÇn i: C¬ së lý thuyÕt<br /> Ch­¬ng 1. DÉn nhËp<br /> Gi¸o dôc m«i tr­êng (GDMT)<br /> GDMT lµ g×?<br /> GDMT nh»m ®¹t ®­îc môc ®Ých g×?<br /> C¸c c¸ch tiÕp cËn trong GDMT<br /> Ch­¬ng 2. Gi¸o dôc tr¶i nghiÖm<br /> <br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> <br /> Kinh nghiÖm lµ g×?<br /> Gi¸o dôc tr¶i nghiÖm (GDTN)<br /> M« h×nh gi¸o dôc tr¶i nghiÖm<br /> C¸c ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc tr¶i nghiÖm<br /> T¹i sao gi¸o dôc tr¶i nghiÖm l¹i mang l¹i hiÖu qu¶ cao?<br /> Gi¸o dôc tr¶i nghiªm: Gi¸o viªn sÏ ¸p dông nh­ thÕ nµo<br /> Gi¸o dôc tr¶i nghiÖm vµ GDMT<br /> <br /> 11<br /> 11<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> 13<br /> 15<br /> <br /> Ch­¬ng 3. GDMT vµ gi¸o dôc tr¶i nghiÖm trong bèi c¶nh ViÖt Nam<br /> <br /> 16<br /> <br /> GDMT trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n<br /> C¬ së cho GDMT theo h­íng tr¶i nghiÖm<br /> <br /> 16<br /> 17<br /> <br /> PhÇn II: Thùc hµnh GDMT tr¶i nghiÖm<br /> Giíi thiÖu kÕt cÊu cña mçi ho¹t ®éng<br /> C¸c b­íc c¬ b¶n ®Ó tæ chøc mét ho¹t ®éng gi¸o dôc tr¶i nhiÖm<br /> Mét sè ®iÓm cÇn l­u ý khi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ngoµi líp häc<br /> Danh s¸ch c¸c ho¹t ®éng thùc hµnh gi¸o dôc m«i tr­êng tr¶i nghiÖm<br /> C¸c ho¹t ®éng chung<br /> C¸c ho¹t ®éng dµnh cho häc sinh tiÓu häc<br /> C¸c ho¹t ®éng dµnh cho häc sinh trung häc c¬ së<br /> <br /> 22<br /> 23<br /> 24<br /> 25<br /> 26<br /> 42<br /> 48<br /> <br /> PhÇn III: Th«ng tin tham kh¶o<br /> Tµi liÖu gi¸o dôc m«i tr­êng<br /> C¸c trang web h÷u Ých<br /> Mét sè tæ chøc liªn quan ®Õn gi¸o dôc vµ b¶o vÖ m«i tr­êng<br /> <br /> 61<br /> 62<br /> 63<br /> <br /> o<br /> Gi¸<br /> <br /> ng tr¶i nghiÖ<br /> «i tr­ê<br /> m<br /> c<br /> dô<br /> <br /> m: Lý thuyÕt vµ thùc h<br /> <br /> µnh ch<br /> o<br /> <br /> Lêi giíi thiÖu<br /> “Gi¸o dôc m«i tr­êng lµ qu¸ tr×nh t¹o dùng cho con ng­êi nh÷ng nhËn thøc vµ<br /> mèi quan t©m ®èi víi m«i tr­êng vµ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng, sao cho mçi ng­êi<br /> ®Òu cã ®ñ kiÕn thøc, th¸i ®é, ý thøc vµ kü n¨ng ®Ó cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch<br /> ®éc lËp hoÆc phèi hîp, nh»m t×m ra c¸c gi¶i ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng<br /> hiÖn t¹i vµ ng¨n chÆn nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr­êng cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai.”<br /> Gi¸o dôc m«i tr­êng ®­îc xem lµ mét c«ng cô quan träng thiÕt yÕu trong c¸c nç<br /> lùc b¶o vÖ m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë ViÖt Nam. Nh÷ng kinh nghiÖm ë<br /> ViÖt Nam, khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®· chØ ra r»ng, gi¸o dôc vµ truyÒn th«ng m«i<br /> tr­êng kh«ng chØ lµ qu¸ tr×nh cung cÊp c¸c th«ng tin vµ n©ng cao hiÓu biÕt vÒ m«i<br /> tr­êng vµ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng. Nh÷ng ®Ých ®Õn nµy kh«ng ®ñ vµ kh«ng thÓ gióp<br /> chóng ta b¶o vÖ ®­îc nh÷ng gi¸ trÞ vµ di s¶n cña thiªn nhiªn vµ còng chÝnh lµ mét<br /> phÇn hîp thµnh nªn cuéc sèng cña con ng­êi.<br /> Môc ®Ých cuèi cïng cña c¸c qu¸ tr×nh gi¸o dôc m«i tr­êng lµ nh»m gióp ng­êi häc<br /> thay ®æi hµnh vi, thùc hiÖn nh÷ng g× cã lîi cho m«i tr­êng, Ýt g©y t¸c h¹i cho m«i<br /> tr­êng. Thay ®æi hµnh vi m«i tr­êng cña con ng­êi lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, v×<br /> b¶n th©n mçi c¸ nh©n vµ gia ®×nh ®Òu ph¶i lÖ thuéc vµ sö dông tµi nguyªn thiªn<br /> nhiªn hµng ngµy ®Ó duy tr× vµ c¶i thiÖn cuéc sèng cña m×nh. §Ó b¶o tån vµ sö dông<br /> tµi nguyªn bÒn v÷ng, con ng­êi cÇn hiÓu ®­îc gi¸ trÞ, lîi Ých vµ tÇm quan träng cña<br /> tµi nguyªn vµ b¶o vÖ tµi nguyªn, cã t×nh c¶m th©n thiÖn vµ th¸i ®é quan t©m ®Õn<br /> m«i tr­êng, biÕt c¸c kü n¨ng b¶o tån vµ sö dông tµi nguyªn hîp lý, vµ cã cam kÕt<br /> vµ tham gia vµo c¸c hµnh ®éng tù nguyÖn hay cã tæ chøc vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng.<br /> Víi mong muèn giíi thiÖu cho c¸c thÇy c« gi¸o mét h­íng tiÕp cËn míi trong gi¸o<br /> dôc m«i tr­êng, Dù ¸n gi¸o dôc m«i tr­êng Hµ Néi phèi hîp víi Trung t©m Con<br /> ng­êi vµ Thiªn nhiªn biªn so¹n cuèn tµi liÖu “Gi¸o dôc m«i tr­êng tr¶i nghiÖm: C¬<br /> së lý thuyÕt vµ thùc hµnh cho gi¸o viªn”. Néi dung cña cuèn tµi liÖu nµy bao gåm<br /> c¸c c¬ së lý thuyÕt vµ c¸c ho¹t ®éng thùc hµnh gi¸o dôc m«i tr­êng thö nghiÖm.<br /> RÊt nhiÒu ho¹t ®éng trong cuèn tµi liÖu nµy ®· ®­îc Trung t©m Con ng­êi vµ Thiªn<br /> nhiªn thö nghiÖm vµ ®iÒu chØnh dùa trªn thùc tÕ gi¶ng d¹y trong tr­êng häc.<br /> Cuèn tµi liÖu h­íng dÉn gåm cã 3 phÇn chÝnh:<br /> PhÇn I C¬ së lý thuyÕt. Giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm, nguyªn t¾c, lý thuyÕt liªn quan<br /> ®Õn gi¸o dôc m«i tr­êng nãi chung vµ gi¸o dôc m«i tr­êng tr¶i nghiÖm nãi riªng.<br /> Ngoµi ra, néi dung phÇn nµy cßn ®Ò cËp ®Õn gi¸o dôc m«i tr­êng ë ViÖt Nam, ®Æc<br /> biÖt lµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ¸p dông gi¸o dôc m«i tr­êng trong nhµ tr­êng<br /> phæ th«ng hiÖn nay.<br /> <br /> 4<br /> <br /> gi¸o<br /> v<br /> <br /> iªn<br /> <br /> PhÇn II Thùc hµnh gi¸o dôc m«i tr­êng tr¶i nghiÖm. PhÇn nµy giíi thiÖu 20<br /> ho¹t ®éng thùc hµnh gi¸o dôc m«i tr­êng tr¶i nghiÖm, bao gåm 5 ho¹t ®éng cho<br /> khèi tiÓu häc, 5 ho¹t ®éng cho khæi trung häc c¬ së, vµ 10 ho¹t ®éng cã thÓ thùc<br /> hiÖn chung cho c¶ 2 khèi.<br /> PhÇn III Th«ng tin tham kh¶o. Giíi thiÖu mét sè tµi liÖu liªn quan ®Õn gi¸o dôc<br /> m«i tr­êng xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt, c¸c ®Þa chØ website h÷u Ých, vµ c¸c tæ chøc<br /> cã ho¹t ®éng liªn quan ®Õn gi¸o dôc m«i tr­êng vµ b¶o vÖ m«i tr­êng.<br /> <br /> Cuèn tµi liÖu nµy hy väng sÏ lµ mét nguån tham kh¶o cã Ých cho c¸c thÇy c«<br /> gi¸o trong viÖc n©ng cao nhËn thøc vµ thay ®æi hµnh vi cña häc sinh vÒ c¸c vÊn<br /> ®Ò m«i tr­êng. Th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng gîi ý ë ®©y, mong r»ng c¸c em häc<br /> sinh sÏ hiÓu thªm vÒ m«i tr­êng vµ thÕ giíi tù nhiªn xung quanh vµ cã th¸i ®é,<br /> hµnh vi tÝch cùc nh»m gãp søc b¶o vÖ m«i tr­êng sèng chung.<br /> Chóng t«i rÊt mong muèn nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp vµ gîi ý tõ c¸c thÇy<br /> c« gi¸o khi tham kh¶o vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cã trong Ên phÈm nµy. Xin<br /> ch©n thµnh c¸m ¬n.<br /> Ban biªn so¹n.<br /> Hµ Néi, 2006.<br /> <br /> 5<br /> <br />