Mô hình 5 áp lực - Michael Porter

Chia sẻ: Angle Angel | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

794
lượt xem 286
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Số lượng và quy mô nhà cung cấp: Số lượng nhà cung cấp sẽ quyết định đến áp lực cạnh tranh, quyền lực đàm phán của họ đối với ngành,doanh nghiệp

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mô hình 5 áp lực - Michael Porter

March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER Kinh Doanh Là Văn Minh Saga Comunitication | http://saga .vn 1
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER MÔ HÌNH 5 ÁP L C –M PORTER Michael Porter nhà qu n tr chi n lư c n i ti ng c a trư ng ñ i h c Harvard trong cu n sách " Competitive Strategy :Techniques Analyzing Industries and Competitors" ñã ñưa ra nh n ñ nh v các áp l c c nh tranh trong m i ngành s n xu t kinh doanh. 1. Áp l c c nh tranh c a nhà cung c p S lư ng và quy mô nhà cung c p: S lư ng nhà cung c p s quy t ñ nh ñ n áp l c c nh tranh, quy n l c ñàm phán c a h ñ i v i ngành, doanh nghi p. N u trên th trư ng ch có m t vài nhà cung c p có quy mô l n s t o áp l c c nh tranh, nh hư ng t i toàn b ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a ngành. Kh năng thay th s n ph m c a nhà cung c p : Trong v n ñ này ta nghiên c u kh năng thay th nh ng nguyên li u ñ u vào do các nhà cung c p và chi phí chuy n ñ i nhà cung c p (Switching Cost). Thông tin v nhà cung c p : Trong th i ñ i hi n t i thông tin luôn là nhân t thúc ñ y s phát tri n c a thương m i, thông tin v nhà cung c p có nh hư ng l n t i vi c l a ch n nhà cung c p ñ u vào cho doanh nghi p. Hi n nay trên th trư ng ch có 2 nhà cung c p chip ( B vi x lý -CPU) Saga Comunitication | http://saga .vn 2
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER cho máy tính là AMD và Intel. T t c các máy tính bán ra trên th gi i ñ u s d ng b vi x lý c a hai hãng này chính vì quy n l c ñàm phán c a Intel và AMD v i các doanh nghi p s n xu t máy tính là r t l n. M t trư ng h p n a ngay trong ngành công ngh thông tin là các s n ph m c a h ñi u hành Window như Word, Excel. Các nhà s n xu t máy tính không có s l a ch n vì chưa có h ñi u hành, các s n ph m so n th o văn b n nào ñáp ng ñư c nhu c u tương ñương v i các s n ph m c a Mircosoft. Saga Comunitication | http://saga .vn 3
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER V i t t c các ngành, nhà cung c p luôn gây các áp l c nh t ñ nh n u h có quy mô , s t p h p và vi c s h u các ngu n l c quý hi m. Chính vì th nh ng nhà cung c p các s n ph m ñ u vào nh l (Nông dân, th th công.... ) s có r t ít quy n l c ñàm phán ñ i v i các doanh nghi p m c dù h có s lư ng l n nhưng h l i thi u t ch c. 2. Áp l c c nh tranh t khách hàng Khách hàng là m t áp l c c nh tranh có th nh hư ng tr c ti p t i toàn b ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a ngành. Khách hàng ñư c phân làm 2 nhóm: +Khách hàng l +Nhà phân ph i C hai nhóm ñ u gây áp l c v i doanh nghi p v giá c , ch t lư ng s n ph m, d ch v ñi kèm và chính h là ngư i ñi u khi n c nh tranh trong ngành thông qua quy t ñ nh mua hàng. Tương t như áp l c t phía nhà cung c p ta xem xét các tác ñ ng ñ n áp l c c nh tranh t khách hàng ñ i v i ngành + Quy mô +T m quan tr ng +Chi phí chuy n ñ i khách hàng +Thông tin khách hàng ð c bi t khi phân tích nhà phân ph i ta ph i chú ý t m quan tr ng c a h , h có th tr c ti p ñi sâu vào uy hi p ngay trong n i b c a doanh nghi p. Saga Comunitication | http://saga .vn 4
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER Wal- Mart là nhà phân ph i l n có t m nh hư ng toàn th gi i, h th ng phân ph i c a Wal mart có th nh hư ng t i nhi u ngành hàng như th c ph m, hàng ñi n t , các hàng hàng hóa tiêu dùng hàng ngày. Wal Mart có ñ quy n l c ñ ñàm phán v i các doanh nghi p khác v giá c , ch t lư ng s n ph m cũng như các chính sách marketing khi ñưa hàng vào trong h th ng c a mình. ð i v i các doanh nghi p v a và nh t i Vi t Nam, vi c ñưa các s n ph m vào h th ng phân ph i c a các siêu th luôn g p ph i khó khăn và tr ng i vì các áp l c v giá và ch t lư ng. H u h t các s n ph m c a Vi t Nam như d t may, da gi y r t khó xâm nh p vào các th trư ng l n như M ,EU n u không qua h th ng phân ph i. C hính vì v y chúng ta ñã ñư c l ng nghe nh ng câu chuy n v vi c m t ñôi gi y s n xu t Vi t Nam bán cho nhà phân ph i v i giá th p còn ngư i dân Vi t Nam khi mua hàng nư c ngoài thì ph i ch u nh ng cái giá c t c so v i s n ph m cùng ch ng lo i trong nư c. 3.Áp l c c nh tranh t ñ i th ti m n: Theo M-Porter, ñ i th ti m n là các doanh nghi p hi n chưa có m t trên trong ngành như ng có th nh hư ng t i ngành trong tương lai. ð i th ti m n nhi u hay ít, áp l c c a h t i ngành m nh hay y u s ph thu c vào các y u t sau + S c h p d n c a ngành: Y u t này ñư c th hi n qua các ch tiêu như t su t sinh l i, s lư ng khách hàng, s lư ng doanh nghi p trong ngành. +Nh ng rào c n gia nh p ngành : là nh ng y u t làm cho vi c gia nh p vào m t ngành khó khăn và t n kém hơn . Saga Comunitication | http://saga .vn 5
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER 1. K thu t 2. V n 3. Các y u t thương m i : H th ng phân ph i, thương hi u , h th ng khách hàng ... 4. Các ngu n l c ñ c thù: N guyên v t li u ñ u vào ( B ki m soát ), B ng c p , phát minh sáng ch , N gu n nhân l c, s b o h c a chính ph .... Không ai có th lư ng ñư c vi c Apple s cho ra ñ i máy nghe nh c Ipod ñánh b i ngư i hùng v công ngh mutilmedia như Sony. Rõ ràng s c h p d n c a c u các thi t b nghe nh c ñã ñưa Ipod tr thành s n ph m công ngh ñư c ưa chu ng nh t. C hính Sony ñã t làm các rào c n v công ngh , thương hi u c a mình gi m sút b ng vi c quá chú tr ng vào phát tri n theo chi u r ng nhi u ngành ñ ngư i tí hon Apple thâm nh p và ki m soát toàn b th trư ng, bi n l i th c nh tranh c a Sony tr thành gánh n ng cho chính h . Tương t như ví d trên chúng ta so sánh trong ngành công nghi p n ng như s n xu t máy bay. Rào c n gia nh p ngành quá l n c v v n, công ngh , nguyên v t li u ñ u vào nên hi n t i ch có 2 hãng hàng không l n c nh tranh v i nhau là Airbus và Boeing. N u không có s ñ t bi n v công ngh ñ ch t o ra s n ph m m i ho c là t i ư u hơn máy bay ( Lo i máy nào ñó có th ñi t nơi này sang nơi khác như truy n c tích) ho c là tính năng tư ơng tương nhưng giá và công ngh r hơn thì ch c ch n rào c n gia nh p ngành ch t o máy bay v n là ñích quá xa cho các doanh nghi p khác. 4. Áp l c c nh tranh t s n ph m thay th S n ph m và d ch v thay th là nh ng s n ph m, d ch v có th th a Saga Comunitication | http://saga .vn 6
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER mãn nhu c u tương ñương v i các s n ph m d ch v trong ngành. Ta có th l y luôn ví d sau ñó m i ñưa ra các nh n ñ nh v áp l c c nh tranh ch y u c a s n ph m thay th : Ph n l n thành viên trong Saga là các quý ông. Mà các quý ông thì có s thích u ng bia, rư u khi ñã u ng vào r i thì là say, say thì các phu nhân s không thích. Các bác thư ng ñ l i cho b n bè, ñ ng nghi p, ñ i tác .... ñ bi n c cho vi c mình tiêu th lư ng l n bia ñ b sung doanh thu cho các hàng bia hơi. V y bia th a mãn nhu c u gì : + G p g ñ i tác + T h p b n bè + Bàn công vi c v i ñ ng nghi p .... còn vô vàn lý do khác như ng ta xét trên phương di n công vi c nên ch dùng m t vài y u t ñ nh n ñ nh. V y s n ph m thay th c a bia, rư u là m t hàng hóa ( ho c d ch v có th th a mãn các nhu c u trên). T i ñây tôi xin li t kê m t s hàng hóa có th thay th ñư c bia rư u : U ng cafe, u ng trà, chơi th thao .Các d ch v này có th th a mãn các nhu c u trên và thêm vào m t l i ích là ñư c ch em saganor hoan nghênh. Qua ví d trên chúng ta th y áp l c c nh tranh ch y u c a s n ph m thay th là kh năng ñáp ng nhu c u so v i các s n ph m trong ngành, thêm vào n a là các nhân t v giá, ch t lư ng , các y u t khác c a môi trư ng như văn hóa, chính tr , công ngh cũng s nh hư ng t i s ñe d a c a s n ph m thay th . Saga Comunitication | http://saga .vn 7
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER Tính b t ng , khó d ñoán c a s n ph m thay th : Ngay c trong n i b ngành v i s phát tri n c a công ngh cũng có th t o ra s n ph m thay th cho ngành mình. ði n tho i di ñ ng chính là s n ph m thay th cho ñi n tho i c ñ nh và s p t i là VOIP s thay th cho c hai s n ph m cũ. Chi phí chuy n ñ i: Chúng ta bi t các ph n m m mã ngu n m như Linux hay như Vi t Nam là Viet Key Linux giá thành r t r th m chí là mi n phí như ng r t ít ngư i s d ng vì chi phí chuy n ñ i t h ñi u hành Window và các ng d ng trong nó sang m t h ñi u hành khác là r t cao và có th nh hư ng ñ n ho t ñ ng, các công vi c trên máy tính. 5. Áp l c c nh tranh n i b ngành Các doanh nghi p ñang kinh doanh trong ngành s c nh tranh tr c ti p v i nhau t o ra s c ép tr l i lên ngành t o nên m t cư ng ñ c nh tranh. Trong m t ngành các y u t sau s làm gia tăng s c ép c nh tranh trên các ñ i th + Tình tr ng ngành : Nhu c u, ñ t c ñ tăng trư ng ,s lư ng ñ i th c nh tranh... + C u trúc c a ngành : N gành t p trung hay phân tán • Ngành phân tán là ngành có r t nhi u doanh nghi p c nh tranh v i nhau nhưng không có doanh nghi p nào có ñ kh năng chi ph i các doanh nghi p còn l i • Ngành t p trung : Ngành ch có m t ho c m t vài doanh nghi p n m gi vai trò chi ph i ( ði u khi n c nh tranh- Có th coi là ñ c quy n) Saga Comunitication | http://saga .vn 8
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER + Các rào c n rút lui (Exit Barries) : Gi ng như các rào c n gia nh p ngành, rào c n rút lui là các y u t khi n cho vi c rút lui kh i ngành c a doanh nghi p tr nên khó khăn : • Rào c n v công ngh , v n ñ u tư • Ràng bu c v i ngư i lao ñ ng • Ràng bu c v i chính ph , các t ch c liên quan (Stakeholder) • Các ràng bu c chi n lư c, k ho ch. Th trư ng cung c p d ch v vi n thông di ñ ng Vi t Nam hi n nay ñã có r t nhi u nhà cung c p như ng quy n l c chi ph i th trư ng v n n m trong tay 3 nhà cung c p d ch v vi n thông là Vina Phone , Mobifone và Viettel.. Nhu c u s d ng d ch v c a Vi t Nam tăng kho ng 5-10%/ năm, doanh thu, l i nhu n c a các nhà cung c p cũng tăng v i con s tương ñương. M c dù cho các rào c n gia nh p ngành, rào c n rút lui .... là cao, áp l c t khách hàng không ñáng k như ng ñang có r t nhi u doanh nghi p chu n b gia nh p vào th trư ng . M t ñi u ñáng m ng hơn n a là s ra ñ i c a ngành d ch v kèm theo d ch vu vi n thông như : Các t ng ñài gi i trí, cá cư c, các d ch v khác mà ñi n hình g n ñây là xem giá ch ng khoán qua m ng di ñ ng. V i xu hư ng này s c c nh tranh trong n i b ngành s ngày càng gia tăng và lúc ñó ngư i tiêu dùng s ngày càng ñư c tôn tr ng hơn. 6. Áp l c t các bên liên quan m t thi t ðây là áp l c không ñư c ñ c p tr c ti p ngay trong ma tr n nhưng trong quy n sách " Strategic Management & Business Policy" c a Thomas L. Wheelen và J. David Hunger có ghi chú v áp l c t các bên liên quan m t thi t. Saga Comunitication | http://saga .vn 9
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER + Chính ph + C ng ñ ng + Các hi p h i + Các ch n , nhà tài tr + C ñông + Complementor ( T m hi u là nhà cung c p s n ph m b sung cho m t ho c nhi u ngành khác: Microsoft vi t ph n m m ñ cho các công ty bán ñư c máy tính, các doanh nghi p khác có th so n th o văn b n ñ bán ñư c hàng ...) Sau khi phân tích xong mô hình 5 áp l c, chúng ta có th s d ng nhóm chi n lư c ñ mô t các doanh nghi p trong ngành trên m t ñ th .Trong ñi u ki n h n h p tôi s ñưa ra m t s ki n th c cơ b n ñ xác ñ nh nhóm chi n lư c. + Phương pháp xác ñ nh nhóm chi n lư c: Xây d ng sơ ñ + M c ñích xây d ng : Phân bi t các doanh nghi p v i nhau và ñ nh v các doanh nghi p trên cùng m t sơ ñ , t ñó giúp các doanh nghi p có th xác ñ nh v trí c a mình trên th trư ng + Các tiêu chí s d ng ñ xây d ng sơ ñ : Giá, ch t lư ng, công ngh , thương hi u, th ph n ... và có th xây d ng thành nhi u sơ ñ , nhi u c p tiêu chí. ð t Eric www.saga.vn Saga Comunitication | http://saga .vn 10
March 27, 2007 MÔ HÌNH 5 ÁP L C – M PORTER Kinh Doanh Là Văn Minh Saga Comunitication | http://saga .vn 11