Mối liên quan giữa kháng thể kháng phospholipid và giảm tiểu cầu ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày khảo sát mối liên quan giữa kháng thể kháng phospholipid và giảm tiểu cầu trên bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 100 bệnh nhân được chẩn đoán lupus ban đỏ hệ thống theo tiêu chuẩn SLICC 2012 (The Systemic Lupus International Collaborating Clinics 2012) trong thời gian từ tháng 8/2019 đến tháng 8/2020 tại Bệnh viện Bạch Mai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mối liên quan giữa kháng thể kháng phospholipid và giảm tiểu cầu ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống

vietnam medical journal n01 - DECEMBER - 2020 Tổng 44 44,9 31 31,6 23 23,5 98 100 P
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ 1 - 2020 kháng β2glycoprotein (p=0.298), kháng thể kháng và các tổn thương huyết học trong Lupus ban đỏ cardiolipin (p=0.064), kháng đông lupus (p=0.177). hệ thống, đặc biệt trong tan máu tự miễn và Kết luận: Nguy cơ giảm tiểu cầu ở bệnh nhân có các kháng thể kháng phospholipid dương tính tăng gấp giảm tiểu cầu[4,5]. Tuy nhiên sự tương quan này 2.34 lần so với bệnh nhân không có kháng thể kháng còn chưa được thống nhất. phospholipid. Mối liên quan giữa các kháng thể kháng Từ khóa: lupus ban đỏ hệ thống, giảm tiểu cầu, phospholipid và tổn thương huyết học đang là kháng thể kháng phospholipid. một vấn đề rất được quan tâm trong quản lý và SUMMARY điều trị bệnh nhân Lupus ban đỏ hệ thống. Ở Việt Nam, các nghiên cứu về vấn đề này còn khá THE ASSOCIATION OF hạn chế, vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài “Mối ANTIPHOSPHOLIPID ANTIBODIES AND liên quan giữa các kháng thể kháng phospholipid THROMBOCYTOPENIA IN PATIENTS WITH và giảm tiểu cầu trên bệnh nhân lupus ban đỏ hệ SYSTEMIC LUPUS ERYTHEMATOSUS thống” với mục tiêu: Objective: To determine the association of antiphospholipid antibodies and thrombocytopenia in Đánh giá mối liên quan giữa các kháng thể patients with systemic lupus erythematosus. kháng phospholipid và giảm tiểu cầu ở bệnh Methods: A Cross-sectional study of 100 patients, nhân Lupus ban đỏ hệ thống. who were diagnosed SLE according to The Systemic Lupus International Collaborating Clinics (SLICC) 2012 II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU group revised criteria. The study was conducted at the 2.1. Đối tượng. Nghiên cứu của chúng tôi Bach Mai Hospital from August 2019 to August 2020. tiến hành trên 100 bệnh nhân SLE được chẩn Results: Thrombocytopenia (
vietnam medical journal n01 - DECEMBER - 2020 thuật toán tính tỷ lệ phần trăm, tính giá trị trung 3.1. Giới tính bình, kiểm định “Khi bình phương”. Bảng 3.1. Phân bố bệnh nhân theo giới 2.5. Đạo đức nghiên cứu trong y học: Đề cương nghiên cứu được thông qua Hội đồng khoa học trước khi triển khai. Đối tượng được thông báo rõ mục đích nghiên cứu, giải thích rõ về việc tham gia trên tinh thần tự nguyện. Chỉ những bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu mới được đưa vào nghiên cứu. Các đối tượng tham gia có quyền rút lui tại bất cứ thời điểm nào và từ chối trả lời bất cứ câu hỏi nào của nghiên cứu mà không bị phân biệt đối xử. Nhận xét: Nghiên cứu của chúng tôi có 95 Các thông tin cá nhân thu thập được mã hoá bệnh nhân nữ và 5 bệnh nhân nam. Các bệnh khi nhập vào máy tính và được giữ bí mật, chỉ nhân nữ chiến phần lớn nhóm bệnh nhân nghiên nhóm nghiên cứu được tiếp cận với các thông tin cứu với tỷ lệ nữ/nam là 19/1. Tỷ lệ nam và nữ và số liệu của bệnh nhân. Kết quả nghiên cứu trong nghiên cứu khác biệt có ý nghĩa thống kê chỉ được sử dụng cho mục đích khoa học. với p < 0.001 theo kiểm định khi bình phương. 3.2. Tuổi III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Bảng 3.2. Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi Nhóm BNNC có kháng thể kháng Bệnh nhân nghiên cứu (n=100) Nhóm tuổi phospholipid dương tính (n=49) Số bệnh nhân Tỷ lệ % Số bệnh nhân Tỷ lệ % < 16 4 4 2 4.1 16 – 25 30 30 17 34.7 26 – 45 44 44 20 40.8 > 45 22 22 10 20.4 Tổng 100 100 49 100 X ± SD 34.54 ± 14.15 33.47 ±15.184 Nhận xét: Trong nghiên cứu của chúng tôi, 79.6% và tuổi trung bình của 49 bệnh nhân này nhóm tuổi mắc bệnh nhiều nhất là dưới 45 tuổi là 33.47 ± 15.184 tuổi. với tỷ lệ 78%. Tuổi trung bình của các bệnh Trong nghiên cứu này, khác biệt về tuổi của nhân trong nghiên cứu là 34.54 ± 14.15 tuổi. hai nhóm bệnh nhân có kháng thể kháng Với nhóm bệnh nhân nghiên cứu có kháng phospholipid dương tính và âm tính không có ý thể kháng phospholipid dương tính, nhóm tuổi nghĩa thống kê với độ tin cậy 95% (p=0.461). mắc bệnh nhiều nhất là dưới 45 tuổi với tỷ lệ 3.3. Liên quan giữa giảm tiểu cầu và một số biểu hiện miễn dịch ở bệnh nhân SLE. Tiểu cầu ≤ Tiểu cầu > Thông số 100 x 109/l 100 x 109/l OR KTC 95% p (n=37) (n=63) Bổ Giảm C3 (%) 75.7 84.1 0.587 0.214 – 1.612 0.298 thể Giảm C4 (%) 59.5 63.5 0.843 0.367 – 1.940 0.688 Kháng thể kháng chuỗi kép 67.6 77.8 0.595 0.240 – 1.478 0.261 dương tính (%) Kháng thể kháng 24.3 15.9 1.704 0.620 – 4.679 0.298 β2glycoprotein Kháng thể kháng cardiolipin 48.6 30.2 2.194 0.947 – 5.080 0.064 Kháng đông lupus 18.9 9.5 2.217 0.683 – 7.190 0.177 Nhận xét: Giảm tiểu cầu trong máu ngoại vi không liên quan đến sự giảm bổ thể C3 (p=0.298) và C4 (p=0.688). Sự lưu hành của kháng thể kháng nhân không liên quan đến giảm tiểu cầu trong máu ngoại vi (p=0.261). Với từng kháng thể kháng phospholipid đơn lẻ, nghiên cứu của chúng tôi không tìm thấy mối liên quan giữa giảm tiểu cầu với sự lưu hành của kháng thể kháng β2glycoprotein (p=0.298), kháng thể kháng cardiolipin (p=0.064) và kháng đông lupus (p=0.177). 300
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ 1 - 2020 3.4. Liên quan giữa các kháng thể kháng phospholipid và giảm tiểu cầu ở bệnh nhân SLE. Bảng 3.4. Mối liên quan giữa các kháng thể kháng phospholipid và giảm tiểu cầu trên SLE Biến số Giảm tiểu cầu (%) OR (95%CI) p Các kháng thể Dương tính (n=49) 46.9 2.338 kháng phospholipid Âm tính (n=51) 27.5 (1.017 – 5.375) 0.044 Nhận xét: Tỷ lệ bệnh nhân giảm tiểu cầu giảm tiểu cầu cao hơn ở những bệnh nhân có của nhóm dương tính với một trong bốn kháng kháng đông lupus dương tính (OR=3.56, 95%CI, thể kháng phospholipid là 46.9%, của nhóm âm 2.57-5.25), kháng β2glycoprotein-IgM (OR=2.87, tính với các kháng thể kháng phospholipid là 95%CI, 2.57-5.25), kháng cardiolipin IgG 27.6%, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p = (OR=1.87, 95% CI, 1.52-2.31) và IgM (OR=1.73, 0.044 < 0.05. Như vậy, tình trạng giảm tiểu cầu 95%CI, 1.36-2.19). Nghiên cứu của chúng tôi có tương quan với sự xuất hiện của các kháng không có kết quả tương đồng với nghiên cứu thể kháng phospholipid (OR=2.338, p=0.044). trên. Sự khác biệt này có thể do nghiên cứu của Nguy cơ giảm tiểu cầu ở nhóm bệnh nhân chúng tôi có cỡ mẫu chưa đủ lớn. lupus ban đỏ hệ thống có các kháng thể kháng 4.3. Liên quan giữa các kháng thể kháng phospholipid cao gấp 2.34 lần bệnh nhân SLE phospholipid và giảm tiểu cầu ở bệnh nhân không có các kháng thể kháng phospholipid. lupus ban đỏ hệ thống. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các kháng thể kháng IV. BÀN LUẬN phospholipid ở bênh nhân SLE đã được khảo sát 4.1. Đặc điểm tuổi và giới của nhóm trong một vài nghiên cứu với những kết quả còn nghiên cứu. Trong nghiên cứu này, chúng tôi nhiều tranh cãi. Nghiên cứu phân tích gộp và gặp 95% bệnh nhân là nữ, nam giới chỉ chiếm tổng quan hệ thống của Chock Y.P đã cho thấy 5%, tỉ lệ nữ/nam=19:1 với độ tuổi trung bình là mối liên quan về các kháng thể kháng 34.54. Kết quả này tương đồng với nhiều nghiên phospholipid với giảm tiểu cầu ở bệnh nhân SLE. cứu của các tác giả trong nước: Nguyễn Quốc Nghiên cứu này có kết quả là giảm tiểu cầu có Tuấn[6], Nguyễn Quang Tùng[7]. Điều này phù liên quan rõ rệt với sự xuất hiện của các kháng hợp với đặc trưng của bệnh SLE, thường gặp ở thể kháng phospholipid trên bệnh nhân SLE với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản do vai trò sinh OR=2.48 (95%CI;2.10-2.93) hay nguy cơ giảm bệnh học quan trọng của hormone giới tính tới tiểu cầu ở bệnh nhân SLE có các kháng thể hệ miễn dịch. kháng phospholipid cao gấp 2.5 lần các bệnh 4.2. Liên quan giữa tình trạng giảm tiểu nhân SLE không có kháng thể kháng cầu với một số biểu hiện miễn dịch. Kết quả phospholipid. Kết quả chúng tôi thu được trong nghiên cứu của chúng tôi cho thấy giảm tiểu cầu nghiên cứu này hoàn toàn phù hợp với nhận không liên quan đến sự giảm của bổ thể C3, C4. định của tác giả trên về mối liên quan giữa các Giảm tiểu cầu cũng không có mối liên quan với kháng thể kháng phospholipid và giảm tiểu cầu ở sự lưu hành của kháng thể kháng dsDNA theo bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống. nghiên cứu của chúng tôi. Các nghiên cứu trước đây của các tác giả nước ngoài đã cho thấy giảm V. KẾT LUẬN tiểu cầu ở bệnh nhân SLE thường xảy ra độc lập - Có mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các và khá ít liên quan đến biểu hiện lâm sàng khác kháng thể kháng phospholipid ở bệnh nhân lupus của bệnh. Tuy nhiên, nghiên cứu của Jung J.H ban đỏ hệ thống. (2016) đã cho thấy mối liên quan của giảm tiểu - Nguy cơ giảm tiểu cầu ở nhóm bệnh nhân cầu với giảm bổ thể C4, nồng độ của kháng thể lupus ban đỏ hệ thống có các kháng thể kháng dsDNA[8]. Tại Việt Nam, Nguyễn Quang Tùng phospholipid cao gấp 2.34 lần bệnh nhân LBĐHT (2015) trong nghiên cứu trên 192 bệnh nhân SLE không có các kháng thể kháng phospholipid. (27.08% bệnh nhân giảm tiểu cầu) đã thấy mối liên quan của giảm tiểu cầu với giảm nồng độ bổ TÀI LIỆU THAM KHẢO thể và nồng độ kháng thể kháng nhân ở bệnh 1. Galanopoulos, N., A. Christoforidou, and Z. Bezirgiannidou, Lupus thrombocytopenia: nhân SLE[7]. pathogenesis and therapeutic implications. Nghiên cứu của Chock Y.P (2019) dựa trên 53 Mediterranean Journal of Rheumatology, 2017. nghiên cứu từ năm 1990 đến năm 2018 đã lựa 28(1): p. 20. chọn được 9019 bệnh nhân SLE. Tác giả này đã 2. Rich, R.R., et al., Clinical Immunology: Principles thực hiện nghiên cứu phân tích gộp và tổng and Practice. 2012: Elsevier Health Sciences. quan hệ thống và đưa ra kết quả về nguy cơ 301