Một số đặc điểm sinh học của muỗi Aedes aegypti tại phòng thí nghiệm

HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br /> <br /> MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CỦA MUỖI Aedes aegypti<br /> TẠI PHÕNG THÍ NGHIỆM<br /> ĐÀO MINH TRANG, NGUYỄN VĂN DŨNG<br /> <br /> Việ Số é - Ký sinh trùng - C<br /> T<br /> <br /> ọ<br /> <br /> ế<br /> <br /> ủ<br /> ố , ậ<br /> <br /> ỗ<br /> ệ<br /> , ố vàng da và<br /> ọ ,<br /> ỗ<br /> <br /> ố ệ<br /> ố<br /> <br /> ứ<br /> ư<br /> <br /> ồ,<br /> ọ ,<br /> ế ẩ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ệ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ố<br /> <br /> ù gT<br /> <br /> g ơ g<br /> <br /> ,<br /> ố<br /> <br /> ỗ Aedes aegypti là<br /> ế<br /> ,<br /> ệ<br /> ứ<br /> ố,<br /> ệ<br /> ,<br /> ứ<br /> ệ<br /> ọ<br /> ư<br /> ì<br /> ố , ờ<br /> ơ ở<br /> uy ì<br /> Aedes egypti<br /> ế<br /> ,<br /> ệ<br /> ủ<br /> ệ<br /> ọ ệ ọ ậ (BG) [4-6].<br /> Aedes,<br /> <br /> é<br /> ác N<br /> <br /> ơ<br /> <br /> ệ<br /> <br /> I. VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đố ư<br /> ì<br /> <br /> ứ<br /> <br /> ỗ Aedes aegypti<br /> ọ ậ<br /> ỗ ư<br /> ỗ<br /> ± ° ,ẩ<br /> <br /> ± ° ,<br /> <br /> S<br /> ố<br /> Ố<br /> ế<br /> <br /> ,<br /> ế Kẹ ố<br /> ỗ,<br /> ắ ,<br /> ư<br /> ứ T ứ ă ọ ậ :<br /> <br /> ế<br /> ,<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ệ<br /> <br /> ắ<br /> <br /> ắ<br /> ẻ ứ ,<br /> ,<br /> Ố<br /> ì,<br /> ậ<br /> <br /> ư<br /> P<br /> <br /> ọ ậ<br /> <br /> ± %<br /> <br /> : Lồ<br /> ỗ<br /> <br /> P<br /> <br /> ư<br /> ư<br /> <br /> Ф= ,<br /> ồ<br /> <br /> G<br /> é ,<br /> ,<br /> ọ ậ , ố<br /> ,<br /> <br /> ,<br /> <br /> ư<br /> ệ<br /> ắ<br /> <br /> ,<br /> <br /> ư<br /> <br /> ,<br /> ư , ườ<br /> <br /> ỷ<br /> <br /> ,<br /> ư<br /> <br /> ,<br /> <br /> ố<br /> ắ<br /> K<br /> <br /> .<br /> <br /> ,<br /> ọ ậ<br /> <br /> Phƣơng pháp nghiên cứ<br /> X<br /> <br /> ịn mật ộ bọ ậy<br /> <br /> T<br /> <br /> ọ ậ<br /> <br /> ổ<br /> <br /> ậ<br /> <br /> ư<br /> ánh sá<br /> ứ ă<br /> hàng ngày.<br /> K<br /> ọ ậ<br /> Q ă<br /> ủ ừ<br /> ố<br /> ỗ ở ừ ă<br /> Tỷ ệ ầ ă<br /> ổ<br /> ố ọ ậ<br /> ổ<br /> <br /> Tỷ ệ ầ<br /> ố ă<br /> <br /> ă<br /> <br /> Tỷ ệ ầ ă<br /> ổ<br /> ố ọ ậ<br /> X<br /> <br /> ịn<br /> <br /> T<br /> ỗ ố<br /> ừ ố<br /> <br /> Mỗ<br /> ư<br /> <br /> ậ<br /> <br /> : ,<br /> <br /> ệ<br /> ọ ậ<br /> ă , ế<br /> ậ<br /> <br /> ệ<br /> <br /> ; 1 con/cm2 và 2 con/cm2 ệ<br /> ệ<br /> ệ<br /> ,<br /> ẩ ,<br /> ă<br /> ầ<br /> ờ<br /> ờ<br /> <br /> 2<br /> <br /> ọ ậ<br /> <br /> ố<br /> <br /> ư<br /> <br /> ă ,<br /> <br /> ố<br /> <br /> ư<br /> ă<br /> <br /> ồ<br /> ỷ ệ<br /> <br /> ầ<br /> <br /> ỷ<br /> <br /> ồ<br /> <br /> ,<br /> <br /> ế<br /> <br /> ă<br /> <br /> ổ<br /> <br /> ố<br /> <br /> ă<br /> <br /> ư<br /> <br /> .<br /> ă<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ọ ậ<br /> <br /> ỷ ệ<br /> ỗ<br /> <br /> ầ<br /> ỷ ệ<br /> <br /> ă<br /> ầ<br /> <br /> ổ<br /> ă<br /> <br /> ố<br /> ổ<br /> <br /> ỗ<br /> ố<br /> <br /> ư<br /> ỗ<br /> <br /> ư<br /> <br /> năn s n s n<br /> ỗ<br /> K<br /> ẻ,<br /> <br /> ở<br /> <br /> ồ<br /> ố<br /> <br /> ế<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> , ắ<br /> ẻ, ố ầ ẻ<br /> <br /> ỗ<br /> ố ứ<br /> <br /> (ỷ ệ<br /> = : ) Sau 3 ngày, cho<br /> ẫ<br /> ồ , ố<br /> ỗ ầ ẻ ủ ừ<br /> ỗ<br /> 1729<br /> <br /> HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br /> <br /> Số ư<br /> ư<br /> ủ<br /> Số ầ<br /> ỗ<br /> <br /> ứ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ẻ ứ<br /> ổ<br /> ố<br /> <br /> ì<br /> ì<br /> <br /> ịn t ờ<br /> <br /> T<br /> ườ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> H<br /> <br /> ế<br /> <br /> ổ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ờ<br /> ỗ<br /> <br /> ố<br /> <br /> ư<br /> <br /> ỗ<br /> ờ<br /> <br /> X<br /> <br /> ư<br /> ổ<br /> <br /> ổ<br /> ố ầ<br /> <br /> ẻ ứ<br /> <br /> ố ứ<br /> ủ<br /> <br /> ầ ẻ ư<br /> ẻ ứ<br /> <br /> ố ầ<br /> <br /> ố ư<br /> ì<br /> <br /> ứ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> n sốn<br /> ỗ<br /> %<br /> <br /> ở<br /> <br /> ồ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> cm x 30 cm x 30<br /> <br /> ố<br /> ố<br /> <br /> ố<br /> <br /> ì<br /> <br /> Sx<br /> So<br /> <br /> ,<br /> ỗ<br /> <br /> ế<br /> <br /> ế<br /> <br /> ế ố<br /> <br /> ư<br /> <br /> ứ<br /> <br /> : Số<br /> S : Tổ<br /> ố<br /> S : Số ư<br /> : Số<br /> ừ<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> x 0<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> n<br /> <br /> eo =<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> T ờ<br /> <br /> ỗ<br /> ủ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> Số ứ<br /> ủ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ở<br /> ỗ<br /> ỗ ố<br /> ỗ<br /> <br /> ở<br /> ắ ầ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ồ<br /> <br /> ủ Lanciani (1987) [3]:<br /> <br /> ở<br /> <br /> ố<br /> <br /> II. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Ảnh hƣởng củ<br /> <br /> ậ độ n<br /> <br /> i bọ gậ<br /> <br /> S<br /> ủ ọ ậ<br /> 0,5 con/cm2, 1 con/cm2, 2 con/cm2 ư<br /> <br /> Aedes aegypti ư<br /> ì<br /> ở<br /> <br /> ệ<br /> <br /> ậ<br /> <br /> :<br /> g1<br /> <br /> Ảnh hƣởng củ<br /> Mậ độ<br /> bọ gậ<br /> <br /> Số G<br /> theo dõi<br /> <br /> 0,5 con/cm2<br /> 1 con/cm2<br /> 2 con/cm2<br /> <br /> 660 con<br /> 1320 con<br /> 2640 con<br /> <br /> ậ độ ới ự phá<br /> <br /> G h nh<br /> Số ư<br /> <br /> ăng<br /> <br /> Q ăng h nh<br /> <br /> Tỷ ệ %<br /> <br /> 653<br /> 1293<br /> 2112<br /> <br /> iển củ Aedes aegypti<br /> <br /> Số ư<br /> <br /> 99<br /> 98<br /> 80<br /> <br /> ỗi<br /> <br /> Tỷ ệ G<br /> phá iển<br /> h nh<br /> ỗi<br /> 98<br /> 96<br /> 75<br /> <br /> Tỷ ệ %<br /> <br /> 646<br /> 1267<br /> 1985<br /> <br /> 99<br /> 98<br /> 94<br /> <br /> T<br /> ế<br /> , ọ ậ Aedes aegypti<br /> ố<br /> ư<br /> ở ậ<br /> 0,5con/cm2 ệ<br /> ư<br /> ỷ ệ<br /> ừ ọ ậ<br /> ă<br /> %<br /> ỷ<br /> ệ ọ ậ ố<br /> ưở<br /> % N<br /> , ế<br /> ủ ọ ậ<br /> ư<br /> ở<br /> ậ<br /> ỷ ệ ọ ậ<br /> ă<br /> ươ ứ<br /> - %, ỷ ệ ố<br /> ưở<br /> ươ<br /> ứ<br /> - %,<br /> ơ<br /> ỷ ệ<br /> ủ<br /> ỗ Anopheles nuôi trong phòng thí<br /> ệ [ ,<br /> Đ<br /> ậ<br /> ọ ậ Aedes aegypti<br /> ưở<br /> ế<br /> ủ<br /> ệ<br /> ỗ<br /> <br /> ,<br /> ưở<br /> <br /> Kế<br /> ươ<br /> 1730<br /> <br /> ưở<br /> ứ<br /> Kế<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ậ<br /> <br /> ế<br /> <br /> ưở<br /> ư<br /> <br /> ,<br /> ế<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ố ư<br /> ọ ậ<br /> <br /> ậ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ọ ậ<br /> ỷ ệ<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ì<br /> ọ ậ<br /> <br /> ư<br /> <br /> ở<br /> ứ<br /> <br /> ậ<br /> ỗ<br /> <br /> ố<br /> <br /> , ỷ ệ<br /> ơ<br /> Anopheles [1,2].<br /> <br /> Kế<br /> <br /> HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br /> <br /> g2<br /> Ảnh hƣởng củ<br /> <br /> ậ độ n<br /> <br /> i bọ gậ<br /> <br /> ới ỷ ệ đực cái ở<br /> <br /> Mậ độ bọ gậ<br /> Số G he dõi<br /> Số ƣợng G0,5 con/cm2<br /> 660 con<br /> 646<br /> 1 con/cm2<br /> 1320 con<br /> 1267<br /> 2 con/cm2<br /> 2640 con<br /> 1985<br /> 2. Khả năng inh ản củ Aedes aegypti<br /> K<br /> ồ<br /> <br /> ỗ<br /> ẹ<br /> <br /> ố<br /> <br /> ư<br /> <br /> T<br /> ỗ<br /> ì<br /> <br /> ứ<br /> ỗ<br /> <br /> ) M<br /> ẻ ứ<br /> <br /> T ờ<br /> <br /> ố<br /> <br /> , ỷ ệ<br /> ì<br /> ố<br /> ầ ẻ,<br /> <br /> ầ T<br /> <br /> 3. Thời gi n ống củ<br /> <br /> Số<br /> <br /> ƣởng h nh<br /> <br /> ỗi đực<br /> 270<br /> 604<br /> 1015<br /> <br /> Số<br /> <br /> ă<br /> <br /> Anopheles, loài Aedes aegypti<br /> ệ<br /> <br /> ủ<br /> ,<br /> <br /> ỗi<br /> <br /> ỗi<br /> <br /> ỗi cái<br /> 376<br /> 663<br /> 970<br /> ố<br /> <br /> ỗ<br /> Aedes aegypti ẻ ứ<br /> ẻ ứ<br /> ì<br /> ỗ ẻ<br /> ì<br /> <br /> %(<br /> M<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ỗi Aedes aegypti<br /> <br /> ủ<br /> <br /> ỗ Aedes aegypti ư<br /> <br /> ì<br /> <br /> ì<br /> <br /> 140<br /> <br /> Số lượng muỗi (con)<br /> <br /> 120<br /> <br /> 100<br /> <br /> 80<br /> <br /> Muỗi đực<br /> Muỗi cái<br /> <br /> 60<br /> <br /> 40<br /> <br /> 20<br /> <br /> 0<br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64<br /> Thời gian sống (ngày)<br /> <br /> Hình 1: Số ƣợng<br /> M ỗ<br /> <br /> ệ<br /> ở,<br /> ố<br /> ở<br /> ỗ<br /> ), ủ<br /> <br /> ư<br /> ắ ầ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ,<br /> <br /> ỗ<br /> ỗ<br /> <br /> ỗi Aedes aegypti ống ó he<br /> <br /> hời gi n<br /> <br /> %<br /> ư<br /> ố<br /> M ỗ<br /> ế<br /> ế<br /> ờ<br /> T ờ<br /> ố<br /> ủ<br /> N ư ậ , ổ ọ<br /> ủ<br /> ỗ<br /> là 65 ngày (trung bình 33,84 ngày).<br /> ỗ<br /> <br /> ế<br /> <br /> ừ<br /> ỗ<br /> (<br /> <br /> ứ ,<br /> ừ -48<br /> ì<br /> <br /> III. KẾT LUẬN<br /> Mậ<br /> <br /> ọ ậ Aedes aegypti ố<br /> ỗ<br /> % Mậ<br /> ọ ậ<br /> cái Aedes aegypti ẻ ứ<br /> %<br /> <br /> ,<br /> <br /> ,ở<br /> <br /> 2<br /> <br /> , ỷ ệ<br /> <br /> ậ<br /> <br /> ỷ ệ ọ ậ<br /> Tỷ ệ<br /> ỗ<br /> <br /> 1731<br /> <br /> HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br /> <br /> ì<br /> <br /> Mỗ<br /> ẻ ,<br /> <br /> ì<br /> <br /> T ổ<br /> ủ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ầ<br /> <br /> ố ứ<br /> <br /> ọ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ủ<br /> ỗ<br /> <br /> ố<br /> ầ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> (<br /> <br /> ì<br /> <br /> ẻ<br /> ẻ ủ<br /> , ủ<br /> <br /> ,<br /> %<br /> <br /> ), ủ<br /> <br /> ì<br /> <br /> ,<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> ỗ<br /> ỗ<br /> <br /> ỗ<br /> <br /> (<br /> <br /> T ờ<br /> ì<br /> <br /> ố<br /> ,<br /> <br /> )<br /> <br /> ố<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. Vũ Đình Chử , Phạ<br /> ố é<br /> <br /> 2. Vũ Đình Chử, Phạ<br /> Minh Trang,<br /> <br /> Thị H<br /> <br /> ệ<br /> T<br /> <br /> Thị H<br /> P<br /> <br /> n, T ịnh Thị Ki<br /> , : -64.<br /> <br /> O nh,<br /> <br /> T<br /> <br /> n, T ịnh Thị Ki O nh, Phạ<br /> ố<br /> ệ<br /> ố é<br /> ệ<br /> <br /> P<br /> <br /> ố<br /> <br /> ệ<br /> <br /> Thị Th nh V n, Đ<br /> , : -41.<br /> <br /> 3. Lanciani, C. A., 1987. Teaching quantitative concepts of population ecology in general<br /> biology courses. Bull. Ecol. Soc. Am., 68: 492-495.<br /> <br /> 4. Mahmood, F., 2014. Laboratory Maintenance of Mosquitoes, Rearing Animal and Plant<br /> Pathogen Vectors. Boca Raton: Taylor & Francis: 1-41.<br /> <br /> 5. Munstermann, L. E., 1997. Care and maintenance of Aedesmosquito colonies, The<br /> molecular biology of disease vectors: A methods manual. Champman & Hall London: 13-20.<br /> <br /> 6. WHO, 1975 Manual on practical entomology in malaria. Part II: Method and techiques, 191 pp.<br /> SOME CHARACTERISTICS OF BIOLOGY OF MOSQUITO Aedes aegypti<br /> IN LABORATORY<br /> DAO MINH TRANG, NGUYEN VAN DUNG<br /> <br /> SUMMARY<br /> The study on Aedes aegypti laboratory strain was conducted in 2014. Results showed that the<br /> density of Aedes aegypti larva in 0,5 individuals/cm2 is the best option for rearing mosquitos in<br /> the laboratory. The rate of larval development to mosquito reached 98%, the higher density of<br /> larvae bred, the higher the sex ratio male:female. The percentage of Aedes aegypti mosquitos<br /> lay eggs reached up 96%. The average number of eggs per one female mosquito laid in the life<br /> fan is 285/individual, one female has 2.72 times of laying egg on average and the average<br /> number of eggs laid by one female mosquito in one time of laying egg is 105 eggs/individual.<br /> The longest life span of males and female is 48 days (average 13.41) and 65 days (average<br /> 33.84), respectively.<br /> <br /> 1732<br /> <br />