Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý các dự án đầu tư phát triển sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 14 (39) - Thaùng 3/2016<br /> <br /> <br /> <br /> Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý<br /> các dự án đầu tư phát triển sử dụng vốn ngân sách<br /> trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long<br /> Some measures to improve the efficiency of project management using budget<br /> funds in the province of Vinh Long<br /> <br /> ThS. Lê Phước Thành<br /> UBND phường 1, Thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long<br /> <br /> M.BA. Le Phuoc Thanh<br /> The People’s Committee of Ward 1, Vinh Long Town, Vinh Long Province<br /> <br /> Tóm tắt<br /> Đầu tư công là động lực chủ yếu cho sự tăng trưởng và phát triển của quốc gia, xây dựng hạ tầng cơ sở<br /> cho xã hội, hỗ trợ hoạt động của tất cả các thành phần kinh tế. Là một trong những chi tiêu quan trọng<br /> nhất của Chính phủ, với mục đích tạo ra lợi ích trong tương lai, đầu tư công thường chiếm tỷ trọng lớn<br /> trong tổng đầu tư, chi tiêu của xã hội. Tuy nhiên, ở mỗi quốc gia, địa phương với mức độ phát triển và<br /> thể chế khác nhau, vai trò, lĩnh vực đầu tư công cũng như chính sách quản lý hình thức đầu tư này có<br /> những đặc điểm riêng biệt. Trên cơ sở nghiên cứu về thực trạng công tác quản lý các dự án đầu tư phát<br /> triển từ vốn ngân sách nhà nước trong thời gian từ 2010 – 2014, bài viết của chúng tôi sẽ đưa ra những<br /> giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác quản lý các dự án nói trên.<br /> Từ khoá: quản lý dự án, dự án vốn ngân sách, đầu tư công...<br /> Abstract<br /> Public investment is the main motivation for the growth and development of the country, the<br /> construction of infrastructure for society, supporting the activities of all economic sectors. It’s one of the<br /> most important expenditures of the Government, with an aim to creating future benefits, public<br /> investment usually accounts for a large share of total investment, government spending. However, in<br /> each country, local areas with different development and different institution, the field of public<br /> investment policy as well as investment management form has its unique characteristics. Based on the<br /> status of managing projects of investment and development from the state budget in the period from<br /> 2010 to 2014, our article will offer solutions to improve the efficiency of the management of the<br /> projects mentioned above.<br /> Keywords: project management, project budget, government’s invest...<br /> <br /> <br /> Vĩnh Long là tỉnh nằm ở khu vực giai đoạn 2010–2014 của tỉnh ước đạt<br /> trung tâm Đồng bằng sông Cửu Long, cách 8,926%, trong đó vốn đầu tư tăng 36,6%,<br /> thành phố Hồ Chí Minh 136 km về phía tức là để tăng thêm 1% GDP thì cần tốc độ<br /> Đông Bắc. Tăng trưởng kinh tế bình quân tăng vốn đầu là 4,1%. (Con số này là khá<br /> <br /> <br /> 83<br /> thấp so với mức trung bình của cả nước). Công tác lập kế hoạch và bố trí vốn đầu<br /> Điều này chứng tỏ Vĩnh Long vẫn là tỉnh tư; Phân cấp quản lý đầu tư và xây dựng;<br /> có điểm xuất phát và tích luỹ từ nội bộ nền Công tác lập và quản lý quy hoạch; Công<br /> kinh tế thấp. Tổng ngân sách dành cho đầu tác lập và thẩm định dự án đầu tư, thiết kế<br /> tư phát triển còn nhỏ, hiệu quả sử dụng vốn kỹ thuật, dự toán; Quản lý công tác đấu<br /> đầu tư còn một số mặt hạn chế. Do vậy, thầu; Công tác thanh quyết toán và giá xây<br /> làm thế nào để tăng cường công tác sử dựng; Công tác quản lý chất lượng công<br /> dụng vốn đầu tư phát triển là một vấn đề trình xây dựng; Năng lực ban quản lý và<br /> trăn trở, cấp thiết, nhận được nhiều sự quan chủ đầu tư; Công tác giám sát đánh giá<br /> tâm của các cấp, các ngành. đầu tư; Trách nhiệm của các cấp, các<br /> 1. Thực trạng công tác quản lý ngành trong quản lý đầu tư và xây dựng.<br /> các dự án đầu tư phát triển từ vốn Tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư<br /> ngân sách xây dựng cơ bản và kết quả thẩm định các<br /> Công tác quản lý các dự án đầu tư phát dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách của<br /> triển từ vốn ngân sách nhà nước ở các địa tỉnh Vĩnh Long từ năm 2010 – 2014 như<br /> phương thường có các nội dung cơ bản: sau:<br /> <br /> Bảng 1: Tình hình thực hiện kế hoạch ĐT xây dựng cơ bản của<br /> tỉnh Vĩnh Long qua các năm<br /> Đơn vị: Triệu đồng<br /> <br /> TT Chỉ tiêu 2010 2011 2012 2013 2014<br /> Về nguồn vốn ngân sách do địa<br /> 1 phương quản lý đưa vào cân đối 1.238,81 1.139,7 1.285,63 1030.2 1.144,083<br /> <br /> 2 Số công trình bố trí kế hoạch 74 76 49 54 41<br /> - Chuyển tiếp 61 54 32 23 33<br /> - Khởi công mới 13 22 17 5 8<br /> - Số công trình tồn tại và xử lý đột<br /> 26<br /> xuất năm trước<br /> 3 Hoàn thành đưa vào sử dụng còn<br /> 16 9 11 5 0<br /> thiếu vốn thanh toán<br /> 4 Giá trị khối lượng thực hiện 624.000 620.000 798.176 845.640 805.640<br /> 5 Số vốn còn thiếu để thanh toán<br /> 169.529 133.893 38.300 117.820 93.820<br /> khối lượng<br /> 6 Số công trình được ghi kế hoạch<br /> 31 26 23 13 10<br /> chuẩn bị đầu tư<br /> Nguồn: Sở Kế hoạch và ĐT<br /> <br /> <br /> 84<br />  Bảng 2: Kết quả thẩm định các Dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách<br /> Đơn vị: Triệu đồng<br /> TT Nội dung 2010 2011 2012 2013 2014<br /> 1 Tổng số DA 54 76 39 75 49<br /> 2 Tổng mức ĐT<br /> - Chủ ĐT trình 548.835 849.426 576.740 1.592.908 1.359.962<br /> - Kết quả thẩm định 505.734 802.294 555.454 1.558.171 1.317.964<br /> 3 Cắt giảm<br /> - Tổng số 43.101 47.132 21.286 34.737,6 41.998,3<br /> - Tỷ lệ 7,9% 5,5% 3,7% 2,18% 3,09%<br /> <br /> Nguồn: Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Vĩnh Long<br /> <br /> Trong khuôn khổ một bài báo, chúng 2. Một số giải pháp tăng cường<br /> tôi không có điều kiện để nêu đầy đủ, chi công tác đầu tư phát triển từ ngân sách<br /> tiết thực trạng của các hạng mục trên mà nhà nước trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long<br /> chỉ phân tích, tổng hợp từ thực trạng trên 2.1. Đổi mới công tác kế hoạch hóa<br /> để rút ra những hạn chế cơ bản của một vài đầu tư<br /> hạng mục như sau: Để tăng cường công tác vốn đầu tư cần<br /> - Việc bố trí vốn, vẫn còn tình trạng khẩn trương đổi mới công tác kế hoạch hoá<br /> dàn trải. Lượng nợ đọng vốn xây dựng cơ đầu tư theo hướng lập kế hoạch đầu tư dài<br /> bản (XDCB) từ nguồn vốn ngân sách còn hạn (5 năm) nhằm xác định cho được<br /> lớn, khối lượng công trình hoàn thành chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và<br /> nhưng chưa có khả năng thanh toán và lãnh thổ, làm cơ sở cho việc lập kế hoạch<br /> thiếu khả năng cân đối; đầu tư hàng năm.<br /> - Công tác lập và quản lý quy hoạch 2.1.1. Về bố trí kế hoạch vốn đầu tư<br /> chưa phù hợp với xu hướng phát triển, - Xét lại các công trình và nguồn vốn<br /> chưa có tầm nhìn xa hơn, rộng hơn, chưa để cân đối đầu tư tập trung, dứt điểm. Xem<br /> kết hợp với các lĩnh vực; xét một số công trình đã bố trí chuẩn bị đầu<br /> - Công tác lập và thẩm định dự án đầu tư có thể ngừng triển khai nếu thấy chưa<br /> tư, thiết kế kỹ thuật, tổng dự toán; Công tác cấp bách để tập trung cho các dự án (DA)<br /> đấu thầu còn nhiều bất cập gây thất thoát, trọng điểm. Các DA không trong quy<br /> lãng phí và kém hiệu quả. hoạch (QH), không rõ mục tiêu, không giải<br /> - Công tác quản lý chất lượng công phóng được mặt bằng thì chưa đầu tư (ĐT)<br /> trình xây dựng, còn yếu về năng lực xây dựng.<br /> chuyên môn và kinh nghiệm; Năng lực ban - Trong việc bố trí kế hoạch ĐT các<br /> quản lý và chủ đầu tư còn hạn chế; chưa năm sau cần quan tâm ưu tiên ĐT cho vùng<br /> quan tâm đúng mức đến công tác giám sát nông thôn, nhất là đối với một số xã đặc<br /> đánh giá đầu tư… biệt khó khăn. Đề nghị các cấp lãnh đạo<br /> <br /> 85<br /> tỉnh cần thống nhất chủ trương, mục tiêu UBND tỉnh cần xem xét kỹ các chủ trương<br /> ĐT, thống nhất giải thích thuyết phục một cho phép lập DA để tập trung vốn ĐT giải<br /> số huyện, ngành không được bố trí DA quyết tồn tại nợ đọng và thực hiện các DA<br /> “chia sẽ” trong việc thực hiện điều chỉnh cấp bách đã được phê duyệt.<br /> cơ cấu ĐT khắc phục tư tưởng nể nang, - Đối với chủ trương cho phép lập lại,<br /> chia vốn. điều chỉnh bổ sung: Chủ ĐT phải giải trình<br /> - Đề nghị cấp có thẩm quyền quyết nguyên nhân điều chỉnh, bổ sung, phê duyệt<br /> định ĐT chỉ phê duyệt những DA hiệu quả lại DA và phải nộp báo cáo giám sát đánh<br /> khả thi và đảm bảo nguồn vốn, chỉ ghi kế giá ĐT cùng với hồ sơ DA (nếu chưa lập báo<br /> hoạch thực hiện DA đối với các DA đã cáo đánh giá giám sát ĐT theo quy định).<br /> hoàn thành kế hoạch chuẩn bị ĐT. Phấn Nếu việc điều chỉnh, bổ sung do sai sót<br /> đấu các DA đưa vào kế hoạch cần tập trung của đơn vị tư vấn, thì kiên quyết thực hiện<br /> vốn dứt điểm, đúng tiến độ, tránh dàn trải, theo đúng hợp đồng giao kết và các quy<br /> kéo dài để sớm đưa công trình vào sử dụng định hiện hành theo hướng làm sai phải<br /> phát huy hiệu quả. khắc phục hoặc bồi thường thiết hại.<br /> - Trong công tác kế hoạch hoá ĐT cần Nếu việc điều chỉnh, bổ sung do sai sót<br /> chú ý kết hợp giữa ĐT mới với ĐT chiều của các cơ quan quản lý, thủ trưởng cơ<br /> sâu để tăng cường công tác kiểm tra. Cần quan và các cá nhân có liên quan phải chịu<br /> khắc phục ngay tình trạng DA đã được bố trách nhiệm trước UBND tỉnh.<br /> trí kế hoạch vẫn chưa đủ thủ tục. 2.2. Tăng cường chất lượng lập,<br /> 2.1.2. Về lập và quản lý quy hoạch thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư<br /> Thuê tư vấn nước ngoài lập quy hoạch Lập, thẩm định và phê duyệt DA ĐT là<br /> chung Thành phố Vĩnh Long đến 2025 và công việc hết sức quan trọng, là khâu quyết<br /> tầm nhìn đến 2035. định cho sự thành bại của quá trình ĐT một<br /> Rà soát, lập mới, điều chỉnh, bổ sung DA. Từ những đặc điểm của hoạt động đầu<br /> các QH, nhất là QH ngành, QH xây dựng tư phát triển (ĐTPT) có thể phải chịu nhiều<br /> chi tiết thành phố, thị xã, thị trấn, thị tứ, rủi ro và mang tính mạo hiểm cao nên trong<br /> các cụm công nghiệp, các khu vực có khả giai đoạn chuẩn bị ĐT việc nghiên cứu<br /> năng thu hút ĐT cho phù hợp với tình hình khảo sát tính toán và dự đoán đòi hỏi thật<br /> mới và QH tổng thể phát triển KT-XH đã kỹ lưỡng, chính xác, trên tất cả các phương<br /> được duyệt. diện nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả vốn<br /> Tổ chức tốt việc quản lý ĐT theo QH, ĐT. Đây là vấn đề rất quan trọng.<br /> nhất là QH phát triển hạ tầng. Phân công, 2.2.1. Về việc lập dự án<br /> phân cấp mạnh và cụ thể trong việc lập, Ở tỉnh Vĩnh Long thời gian qua và sắp<br /> quản lý các QH. tới chủ yếu là DA ĐT vừa và nhỏ nên tôi<br /> 2.1.3. Về chủ trương đầu tư chỉ đi sâu vào những biện pháp nâng cao<br /> Thực tế cho thấy lãng phí, thất thoát có chất lượng lập DA khả thi.<br /> nhiều nguyên nhân khác nhau, như: do - Về việc lập nhóm soạn thảo hoặc<br /> buông lỏng quản lý, ĐT dàn trải, tham thuê tư vấn lập DA. Để phù hợp với quá<br /> nhũng, bớt xén trong thi công,... nhưng trình khai thác sử dụng, chống lãng phí<br /> lãng phí lớn nhất là do chủ trương ĐT hình thức và buộc chủ ĐT gắn trách nhiệm<br /> không đúng, không hiệu quả. từ đầu với DA, kiến nghị cấp có thẩm<br /> - Đối với chủ trương cho lập DA mới: quyền cần lựa chọn người chủ trì lập DA<br /> <br /> 86<br /> và quy định người đó sau này sẽ làm Giám và kỹ lưỡng hơn. Phấn đấu hạn chế đến<br /> đốc Ban quản lý DA, rồi làm Giám đốc mức thấp nhất việc phát sinh, bổ sung điều<br /> doanh nghiệp khi hoàn thành giai đoạn xây chỉnh DA.<br /> dựng (XD). Người đó có trách nhiệm điều - Về chỉ tiêu lợi nhuận kế hoạch, tỷ<br /> tra khảo sát phát hiện các tiềm năng, nguồn suất lợi nhuận, giá trị hiện tại thuần (NPV),<br /> lực, lợi thế, cơ hội ĐT và nhu cầu thị trường tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR): Yêu cầu<br /> sản phẩm mình dự kiến sản xuất … để đi phải tính đầy đủ chi phí “đầu vào” nhất là<br /> đến quyết định lập DA ĐT. Cấp có thẩm tính đủ khấu hao cơ bản, tiền thuê đất để<br /> quyền như Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Sở chủ xác định đúng giá thành sản phẩm, dịch vụ.<br /> quản chỉ định hướng chứ không làm thay Không được tuỳ tiện cắt giảm, bỏ sót chi<br /> Giám đốc Ban quản lý DA hoặc Giám đốc phí để tăng chỉ tiêu lợi nhuận, phục vụ cho<br /> doanh nghiệp sau này. Trên cơ sở đó người việc thẩm định và trình duyệt DA. Thực tế<br /> chủ trì có thể lập nhóm soạn thảo hoặc đi một số DA tính đủ yếu tố đầu vào thì lỗ<br /> thuê tư vấn. Cơ quan tư vấn là tổ chức làm hoặc kéo dài thời gian vay vốn trả nợ nên<br /> thuê cho chủ ĐT, do vậy không nên khoán chủ ĐT thường muốn giảm chi phí đầu vào<br /> trắng cho họ mà người chủ trì phải chủ động để tạo ra lãi danh nghĩa, để đối phó với cơ<br /> yêu cầu và phối hợp cung cấp thông tin, quan hữu trách. Đây là điểm đáng cảnh<br /> nhất là quá trình điều tra cơ bản, phải đảm tỉnh cho các cơ quan thẩm định và tổ chức<br /> bảo trung thực, khách quan để việc tính toán tài trợ vốn.<br /> lựa chọn địa điểm, quy mô, công nghệ, thiết 2.2.2. Về công tác thẩm định dự án<br /> bị, nhu cầu vốn, hiệu quả của DA được đầu tư, thiết kế kỹ thuật, tổng dự toán và<br /> chính xác. Tránh tình trạng chế biến, bóp phê duyệt dự án đầu tư<br /> méo số liệu phục vụ đơn thuần cho việc lập Thẩm định DA có vai trò rất quan<br /> và thông qua DA một cách hình thức, chiếu trọng trong việc giúp cho chủ ĐT, tổ chức<br /> lệ. Như vậy DA ĐT là sản phẩm của chính tài trợ vốn đánh giá một cách khách quan<br /> người chủ trì. Có như vậy mới tạo ra điều tính hợp lý, tính hiệu quả, tính khả thi của<br /> kiện thuận lợi cho việc thẩm định phê duyệt DA giúp cấp có thẩm quyền quyết định ĐT<br /> DA, thực hiện DA và vận hành sử dụng được đúng đắn. Cơ quan thẩm định cần<br /> DA. Điều này phù hợp với chế độ quy định quan tâm hơn nữa đến một số chỉ tiêu sau:<br /> là chủ ĐT phải là người trình cấp có thẩm - Về tài chính: Cần kiểm tra kỹ tổng số<br /> quyền phê duyệt DA khả thi. Khắc phục vốn, cơ cấu vốn tự có của doanh nghiệp -<br /> tình trạng cấp trên thuê tư vấn lập DA sau Nguồn vốn bảo đảm thực hiện DA. Đây là<br /> đó giao cho một cơ quan hay một người yếu tố quan trọng quyết định tính khả thi<br /> khác thực hiện. của DA. Kiểm tra lại kết quả tính toán tỷ<br /> Thực tế ở Vĩnh Long thời gian qua cho suất lợi nhuận vốn ĐT, tỷ suất lợi nhuận<br /> thấy có một số chủ ĐT đi thuê tư vấn lập trên doanh thu, NPV, IRR, điểm hoà vốn,<br /> DA với mục tiêu chính là làm thủ tục để thời gian thu hồi vốn, là những chỉ tiêu<br /> “chạy vốn” hoặc “theo chỉ đạo”, miễn là người lập DA hay tính toán sai hoặc nhầm<br /> làm sao trình duyệt được. Đây là một sai do cả vô tình và cố ý.<br /> lầm lớn cần phải sớm khắc phục. - Về hiệu quả KT-XH cần kiểm tra lại<br /> - Về nội dung và phương pháp xác các chỉ tiêu: giá trị gia tăng; mức độ giải<br /> định một số chỉ tiêu chủ yếu trong việc lập quyết việc làm, tỷ lệ đóng góp cho ngân<br /> DA cần tính toán một cách cụ thể, đầy đủ sách nhà nước (NSNN).<br /> <br /> 87<br />  + Về công nghệ, tác động môi trường tác tư vấn. Phải thực hiện các công việc tư<br /> và kế hoạch tiến độ thực hiện DA đều là vấn một cách đúng đắn, khoa học. Các đơn<br /> những vấn đề quan trọng mà chủ DA khi vị tư vấn phải hoàn toàn chịu trách nhiệm<br /> lập chưa lường trước được. về các sản phẩm tư vấn của mình, về sự<br /> + Về phương pháp và thời gian thẩm chính xác của tài liệu khảo sát và các số<br /> định. Tuỳ theo loại DA mà cơ quan chủ trì liệu tính toán. Những ép buộc của chủ ĐT<br /> thẩm tra phân công cán bộ có hiểu biết trái với nghiệp vụ chuyên môn, đơn vị tư<br /> trong lĩnh vực đó đảm nhiệm. Và các cán bộ vấn phải thuyết phục trên cơ sở các luận cứ<br /> đó phải chịu trách nhiệm cá nhân trước NN. khoa học và các quy định của nhà nước<br /> Đối với một số DA lớn, phức tạp nên tổ quản lý ĐT và xây dựng, nếu không thuyết<br /> chức hội thảo khoa học. Trường hợp cần phục được phải lập báo cáo riêng gửi<br /> tham khảo ý kiến một số ngành, cơ quan UBND tỉnh và các cơ quan thẩm định công<br /> chủ trì phải gửi yêu cầu và thời gian hoàn tác tư vấn đó, trong trường hợp này cơ<br /> thành. Nếu có ý kiến quan điểm khác nhau quan tư vấn sẽ không phải chịu trách nhiệm<br /> ở những vấn đề lớn cơ quan chủ trì cần mời về các sai sót do việc ép buộc của chủ ĐT<br /> đại diện các ngành bàn bạc thống nhất. gây ra.<br /> Trường hợp chưa thống nhất phải báo cáo - Các cơ quan chịu trách nhiệm thẩm<br /> đầy đủ cho người có thẩm quyền phê duyệt định các sản phẩm tư vấn phải chịu trách<br /> DA quyết định. Cần khắc phục tư tưởng nể nhiệm về tính trung thực, đúng đắn của báo<br /> nang, dễ dãi, giản đơn trong việc thẩm định cáo thẩm định và chất lượng của sản phẩm<br /> DA. Về thời gian, yêu cầu phải tiến hành tư vấn trình duyệt.<br /> khẩn trương tránh những thủ tục rườm rà, 2.3. Thực hiện nghiêm các luật như luật<br /> phiền hà, thực hiện đúng hoặc sớm hơn mốc Xây dựng, luật Đấu thầu, luật Đầu tư công<br /> thời gian quy định. Mặt khác thông qua việc Việc thực hiện nghiêm các luật nói<br /> thẩm định DA, với chức năng của mình Sở trên không chỉ bảo đảm các dự án nói<br /> Kế hoạch và ĐT hàng năm nên thống nhất chung thực hiện đúng quy trình và các thủ<br /> hướng dẫn các chủ DA về nội dung phương tục pháp lý trong xây dựng cơ bản mà còn<br /> pháp kinh nghiệm, thời gian lập DA, định tạo điều kiện để các cơ quan giám sát một<br /> hướng ĐT để các chủ DA có nhu cầu ĐT cách có hiệu quả. Điều đáng lưu ý là các<br /> chủ động lập DA tìm nguồn vốn tài trợ, luật nói trên trong thời gian qua (từ 2013-<br /> khắc phục tình trạng thiếu DA, DA lập và 2015) đều có những thay đổi điều chỉnh<br /> thẩm định vội vàng chất lượng thấp. nhất định. Chẳng hạn, Luật XD số<br /> - Chủ ĐT phải nâng cao trách nghiệm 50/2014/QH13 ngày 18/6/2014 ra đời thay<br /> trong việc lựa chọn nhà thầu tư vấn lập DA, thế Luật XD số 16/2003/QH11 và điều 1<br /> thiết kế kỹ thuật, thực hiện chọn thầu theo của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều liên<br /> đúng quy định. Thường xuyên kiểm tra đôn quan đến ĐT XD cơ bản số 38/2009/QH12.<br /> đốc đơn vị tư vấn, tôn trọng và không can Luật XD năm 2014 gồm có 10 chương,<br /> thiệp trái với chuyên môn nghiệp vụ của 168 điều tăng 1 chương, 45 điều trong đó<br /> các đơn vị tư vấn, tuyệt đối nghiêm cấm nổi bật với những điểm mới đáng chú ý.<br /> việc bắt ép các đơn vị tư vấn làm theo ý chủ Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 có<br /> quan không có cơ sở khoa học. hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2014, đồng<br /> - Các đơn vị tư vấn phải nâng cao thời ngày 26/6/2014, Chính phủ cũng đã<br /> trách nhiệm hơn nữa chất lượng của công ban hành Nghị định số 63 /2014/NĐ-CP<br /> <br /> 88<br /> quy định chi tiết thi hành một số điều của Những điều trên bảo đảm tính công khai,<br /> Luật đấu thấu về lựa chọn nhà thầu có hiệu minh bạch trong quản lý, sử dụng nguồn<br /> lực ngày 15/08/2014 thay thế nghị định số lực của NN, góp phần và tạo điều kiện<br /> 85/2009/NĐ - CP ngày 15/10/2009 cũng có pháp lý để đẩy mạnh công cuộc phòng<br /> những điểm mới căn bản, tiên tiến, trong chống tham nhũng, lãng phí và thực hành<br /> đó, cần chú ý đến Quy định phương pháp tiết kiệm trong ĐT xây dựng cơ bản.<br /> đánh giá hồ sơ dự thầu theo từng lĩnh vực 2.4. Tăng cường công tác quản lý<br /> cụ thể; Luật cũng đã bổ sung quy định chất lượng công trình<br /> mang tính nguyên tắc về thủ tục, phương 2.4.1. Đối với các chủ đầu tư<br /> pháp lựa chọn nhà đầu tư trên cơ sở tổng Phải lựa chọn các tổ chức, cá nhân có<br /> hợp các thông lệ quốc tế tốt và rút kinh đủ điều kiện năng lực theo quy định của<br /> nghiệm từ thực tiễn lựa chọn nhà đầu tư tư pháp luật để thực hiện các công việc tư<br /> nhân trong và ngoài nước thực hiện các dự vấn, thi công xây dựng quy định của pháp<br /> án kết cấu hạ tầng và dịch vụ công cộng; luật để khảo sát xây dựng, lập DA và thiết<br /> Bổ sung quy định về yêu cầu giám sát của kế xây dựng công trình; yêu cầu tư vấn<br /> cộng đồng trong quá trình lựa chọn nhà cung cấp hồ sơ năng lực để thẩm định và<br /> thầu và thực hiện hợp đồng, bổ sung trách trình duyệt trước khi lựa chọn; Phải phê<br /> nhiệm về giám sát của người có thẩm duyệt nhiệm vụ khảo sát xây dựng và<br /> quyền, cơ quan quản lý nhà nước về đấu phương án kỹ thuật khảo sát; giám sát chặt<br /> thầu, đồng thời quy định rõ trách nhiệm chẽ và nghiệm thu công tác khảo sát xây<br /> của cá nhân đối với từng hoạt động trong dựng; nghiệm thu báo cáo kết quả khảo sát<br /> quá trình đấu thầu để có cơ sở quy định xây dựng; Phải thẩm định, phê duyệt<br /> chế tài xử lý vi phạm tương ứng với từng nhiệm vụ thiết kế, thiết kế kỹ thuật, thiết kế<br /> hành vi vi phạm. bản vẽ thi công. Thiết kế bản vẽ thi công<br /> Luật Đầu tư công có hiệu lực thi hành phải được chủ ĐT hoặc đại diện được chủ<br /> từ ngày 01 tháng 01 năm 2015 với nhiều ĐT ủy quyền xác nhận ký và đóng dấu vào<br /> nội dung mới nhằm Tăng cường hiệu quả bản vẽ trước khi đưa ra thi công; nghiệm<br /> quản lý nguồn vốn ĐT công và phù hợp thu hồ sơ thiết kế xây dựng công trình.<br /> với các thông lệ quốc tế. Đáng chú ý có các Tăng cường quản lý chất lượng thi công<br /> điểm như: Luật đã thể chế hóa quy trình xây dựng công trình. Trong đó yêu cầu:<br /> quyết định chủ trương ĐT, là nội dung đổi + Kiểm tra, giám sát điều kiện nhân<br /> mới quan trọng nhất của Luật ĐT công; lực, thiết bị và hệ thống quản lý chất lượng<br /> Tăng cường và đổi mới công tác thẩm định của nhà thầu thi công xây dựng; kiểm tra<br /> về nguồn vốn và cân đối vốn, coi đó là một phòng thí nghiệm nhà thầu đề nghị sử dụng;<br /> trong những nội dung quan trọng nhất của nghiệm thu chất lượng vật tư, vật liệu và<br /> công tác thẩm định chương trình, DA ĐT thiết bị khi nhà thầu cung cấp sử dụng cho<br /> công để bảo đảm bố trí vốn một cách tập công trình; kiểm tra, giám sát thường xuyên<br /> trung cho các mục tiêu, DA ưu tiên cần quá trình thi công công trình. Kết quả kiểm<br /> thiết phải ĐT, khắc phục tình trạng phê tra phải được thể hiện trong nhật ký giám<br /> duyệt quá nhiều DA, dẫn đến bố trí vốn sát hoặc biên bản nghiệm thu.<br /> dàn trải, kéo dài thời gian thi công, mà + Nghiệm thu công trình xây dựng yêu<br /> không tính đến việc huy động và cân đối cầu: Các công việc ẩn dấu, bộ phận kết cấu<br /> các nguồn vốn như trong thời gian vừa qua. bị che khuất khi nghiệm thu phải có bản vẽ<br /> <br /> 89<br /> hoàn công của nhà thầu lập trước khi cho - Trong tư vấn giám sát thi công công<br /> phép thực hiện công việc tiếp theo; kết quả trình: Yêu cầu thực hiện giám sát ngay khi<br /> nghiệm thu phải ghi chi tiết nội dung khởi công xây dựng, giám sát thường<br /> nghiệm thu, số lượng, quy cách, kích thước xuyên, liên tục trong quá trình thi công<br /> kết cấu và mức độ đạt được so với yêu cầu công trình; Nghiêm cấm việc thông đồng<br /> của hồ sơ thiết kế duyệt. với nhà thầu thi công và chủ ĐT làm sai<br /> + Các công trình xây dựng yêu cầu kết quả giám sát hoặc nghiệm thu khối<br /> phải thực hiện kiểm tra, chứng nhận sự phù lượng không đảm bảo chất lượng, khối<br /> hợp về chất lượng công trình phải lựa chọn lượng ngoài thiết kế. Nếu bị phát hiện sẽ bị<br /> tổ chức chứng nhận có đủ điều kiện năng xử lý nghiêm.<br /> lực để tổ chức thực hiện ngay từ khi khởi - Với khâu tư vấn kiểm tra chứng nhận<br /> công đến kết thúc công trình. chất lượng công trình, cần: Yêu cầu tổ<br /> + Chủ ĐT phải chịu trách nhiệm toàn chức thực hiện ngay từ khi khởi công công<br /> diện về chất lượng công trình xây dựng từ trình; Đề cương kiểm tra, chứng nhận phải<br /> giai đoạn chuẩn bị ĐT đến kết thúc ĐT DA phù hợp với nội dung yêu cầu; không cấp<br /> đưa công trình vào khai thác sử dụng, kể cả giấy chứng nhận đối với các công trình<br /> trường hợp chủ ĐT ủy quyền cho Ban quản không đảm bảo chất lượng.<br /> lý DA hoặc thuê tư vấn quản lý DA. 2.4.3. Đối với nhà thầu thi công xây<br /> 2.4.2. Đối với các Đơn vị tư vấn dựng công trình<br /> - Trong tư vấn khảo sát xây dựng cần - Phải có hệ thống quản lý chất lượng<br /> xây dựng các quy trình và đảm bảo: Mỗi để thực hiện nội dung quản lý chất lượng<br /> nhiệm khảo sát phải có chủ nhiệm do nhà thi công công trình.<br /> thầu khảo sát chỉ định; Khảo sát XD chỉ - Thi công xây dựng công trình theo<br /> được tiến hành theo nhiệm vụ khảo sát đã đúng thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo đảm<br /> được phê duyệt. Nhiệm vụ khảo sát phải chất lượng, tiến độ, an toàn và vệ sinh môi<br /> phù hợp với yêu cầu từng loại công việc, trường.<br /> từng bước TK; Khối lượng, nội dung, yêu - Các loại vật tư, vật liệu và thiết bị sử<br /> cầu kỹ thuật đối với khảo sát phải phù hợp dụng cho công trình do nhà thầu cung cấp<br /> với nhiệm vụ khảo sát, quy chuẩn, tiêu phải đúng nguồn gốc, xuất xứ và đảm bảo<br /> chuẩn xây dựng và bảo đảm trung thực, chất lượng theo yêu cầu của thiết kế và<br /> khách quan, phản ánh đúng thực tế; được chủ ĐT, tư vấn giám sát chấp thuận<br /> - Trong tư vấn thiết kế xây dựng phải: nghiệm thu trước khi đưa vào sử dụng.<br /> Lập nhiệm vụ khảo sát XD phục vụ cho - Phải lập và ghi nhật ký thi công theo<br /> công tác thiết kế phù hợp với yêu cầu từng đúng quy định. Tất cả công việc, bộ phận<br /> bước TK; Nội dung thiết kế công trình phải công trình ẩn dấu hoặc bị che khuất phải<br /> phù hợp với yêu cầu của từng bước thiết kế, lập bản vẽ hoàn công và phải được các bên<br /> thỏa mãn yêu cầu về chức năng sử dụng, liên quan nghiệm thu trước khi cho thực<br /> bảo đảm mỹ quan, giá thành hợp lý; Cử hiện các công việc tiếp theo.<br /> người thực hiện giám sát tác giả, tham gia - Phải chịu trách nhiệm trước chủ ĐT<br /> nghiệm thu công trình theo yêu cầu của chủ và pháp luật về chất lượng công trình do<br /> ĐT hoặc do yêu cầu tư vấn thiết kế thấy cần mình đảm nhận; bồi thường thiệt hại khi sử<br /> thiết phải kiểm tra; Phải chịu trách nhiệm về dụng vật liệu không đúng chủng loại, thi<br /> chất lượng thiết kế do mình đảm nhận. công không đảm bảo chất lượng hoặc gây<br /> <br /> 90<br /> hư hỏng, gây ô nhiễm môi trường. đây là một vấn đề mới trong công tác cán bộ<br /> 2.2.4. Trách nhiệm của các Sở ngành và là khâu có ý nghĩa rất quan trọng nhằm<br /> và cơ quan quản lý nhà nước đề cao trách nhiệm cá nhân chủ DA, Giám<br /> - Giao Sở Xây dựng rà soát danh sách đốc doanh nghiệp và là điều kiện để hạn chế<br /> các đơn vị tư vấn, nhà thầu xây lắp tham những chủ DA có tính cơ hội, thiếu hoặc<br /> gia hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh đùn đẩy trách nhiệm. Thực tế cho thấy có<br /> Vĩnh Long. những Giám đốc khi không hoàn thành<br /> - Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với nhiệm vụ lại đổ lỗi cho tổ chức phân công,<br /> các Sở, ngành có xây dựng công trình còn bản thân đến lúc đó mới nói mình<br /> chuyên ngành theo chức năng, nhiệm vụ không muốn hoặc không đủ khả năng trình<br /> được giao tổ chức các đợt thanh tra, kiểm độ. Dẫn đến hậu quả cuối cùng là nhà nước<br /> tra liên ngành về chất lượng công trình và (NN) phải gánh chịu. Vì vậy kiến nghị cấp<br /> tổng hợp báo cáo UBND tỉnh kết quả thanh có thẩm quyền cần đổi mới công tác cán bộ<br /> tra, kiểm tra và biện pháp xử lý vi phạm. đối với chức danh chủ DA, theo hướng chủ<br /> - Các Sở có xây dựng công trình động và nhất quán lựa chọn cán bộ đủ tiêu<br /> chuyên ngành, UBND các huyện, thành chuẩn để sau khi kết thúc giai đoạn xây<br /> phố, các Ban quản lý DA phải tăng cường dựng chủ DA chuyển sang làm Giám đốc<br /> kiểm tra công tác quản lý chất lượng công doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Đề nghị<br /> trình thuộc mình quản lý và báo cáo kết cấp có thẩm quyền trong quá trình chỉ đạo<br /> quả xử lý các vụ việc vi phạm về Sở Xây lập, thẩm định phê duyệt DA cần chọn được<br /> dựng để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, Bộ cán bộ quản lý DA đảm bảo yêu cầu mới<br /> Xây dựng theo quy định. quyết định ĐT. Chủ DA ngoài tiêu chuẩn về<br /> 2.5. Đổi mới công tác cán bộ quản lý năng lực, phẩm chất, kinh nghiệm quản lý<br /> dự án và khai thác sử dụng KT, kiến thức và tố chất kinh doanh nên<br /> Trong quản lý ĐT và xây dựng, vốn ĐT chọn người trẻ tuổi hoặc có thời gian công<br /> được NN giao cho chủ ĐT quản lý. Trong tác còn lại dài hơn vòng đời DA. Có vậy<br /> thực tế đối với những DA ĐT bằng hình mới tạo điều kiện cho DA đạt hiệu quả KT<br /> thức tín dụng, tính phổ biến chủ ĐT đồng và thu hồi được vốn (trong phần lập DA<br /> thời là chủ DA. Vì vậy, vai trò chủ DA trước đây đã trình bày). Mặt khác khi DA đi<br /> trong giai đoạn thực hiện ĐT, Giám đốc vào khai thác sử dụng đề nghị NN cần có<br /> doanh nghiệp trong giai đoạn khai thác sử quy định cụ thể về quyền lợi và nghĩa vụ của<br /> dụng là một trong những nhân tố quyết định giám đốc doanh nghiệp NN trong quá trình<br /> sự thành bại của một DA ĐT. Do đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và thu hồi vốn.<br /> của hoạt động ĐT phát triển là lượng vốn 2.6. Nâng cao kỷ luật và chất lượng<br /> lớn, thời gian ĐT và thu hồi dài, có thể chịu quyết toán vốn đầu tư<br /> nhiều rủi ro nên việc ĐT hết sức quan trọng Theo quy định của Thông tư 09/2016<br /> là phải lựa chọn được người làm chủ DA có của Bộ Tài chính thì công trình DA hoàn<br /> đủ năng lực, tố chất cần thiết về quản lý thành đưa vào khai thác sử dụng, chậm nhất<br /> kinh doanh, muốn làm và dám chịu trách là 9 tháng đối với DA nhóm B; 6 tháng đối<br /> nhiệm trước cấp trên và tập thể lao động, để với DA nhóm C chủ ĐT phải quyết toán<br /> tiến hành từ khâu đầu tiên đến khâu cuối công trình hoàn thành để bàn giao tài sản<br /> cùng, từ lúc lập DA đến khi thu hồi hết vốn. cho đơn vị sử dụng. Đây là khâu cuối cùng<br /> <br /> <br /> 91<br /> rất quan trọng của quá trình ĐT vốn. Nó trong công tác quyết toán như khối lượng<br /> quyết định giá trị của công trình đối với khống, áp định mức, đơn giá cao hơn quy<br /> người sử dụng. Do đặc điểm của hoạt động định phải đảm bảo thời gian thẩm tra theo<br /> ĐTPT là thời gian dài nhiều yếu tố liên chế độ và phải công tâm không được tiêu<br /> quan đến giá thành sản phẩm lại biến động, cực thông qua việc hợp thức hoá cho nhà<br /> việc quản lý, theo dõi phức tạp, nhất là thầu. Trong thẩm tra quyết toán đối với<br /> trong điều kiện chúng ta xác định KT quốc công trình đấu thầu hết sức chú ý đến chất<br /> doanh là chủ đạo, các sản phẩm ĐT xây lượng, chủng loại vật liệu và biên bản<br /> dựng thuộc sở hữu NN là chính … nên việc nghiệm thu chất lượng công trình, bản vẽ<br /> xác định đúng giá trị đích thực của sản hoàn công, khối lượng phát sinh ngoài<br /> phẩm ĐT xây dựng trong cơ chế quản lý thầu. Đối với công trình chỉ định thầu hết<br /> hiện hành là việc rất khó khăn. sức chú ý đơn giá và khối lượng. Đề nghị:<br /> Vì vậy tình trạng chủ ĐT và nhà thầu - Tất cả các công trình kết thúc ĐT<br /> đề nghị quyết toán cao hơn giá trị đích phải thanh, quyết toán theo đúng thời gian<br /> thực, công trình xây dựng hoàn thành chưa quy định. Các công trình thanh, quyết toán<br /> được quyết toán, quyết toán chậm đang là chậm so với qui định, cơ quan thẩm định<br /> phổ biến. Nhất là các DA thuộc ngân sách quyết toán có quyền đề nghị UBND tỉnh<br /> huyện, xã. Như trong phần đánh giá đã đề phạt chủ ĐT 10%30% giá trị chi phí Ban<br /> cập, vấn đề là NN phải bổ sung quy định quản lý DA. Không thẩm định các quyết<br /> sao cho mọi chủ ĐT, cấp trên chủ ĐT buộc toán chưa đủ thủ tục theo quy định. Các cơ<br /> phải quan tâm đến việc quyết toán. Khắc quan cấp phát và thẩm định quyết toán phải<br /> phục tư tưởng thấy công trình khánh thành chịu trách nhiệm về việc cấp phát, thẩm<br /> là xong công việc. Để từng bước khắc phục định quyết toán sai khi các cơ quan kiểm<br /> tình trạng này, theo tôi UBND tỉnh cần chỉ tra phát hiện ra.<br /> đạo các ngành, nắm chính xác số lượng DA - Kiên quyết không giao kế hoạch vốn<br /> ĐT hoàn thành bằng vốn NN đến nay chưa đầu tư cho các đơn vị chủ đầu tư không<br /> được duyệt quyết toán theo quy định, để có hoàn thành tốt công tác quyết toán vốn đầu<br /> giải pháp xử lý. Đối với DA mới hoàn tư hoàn thành theo quy định.<br /> thành cần hướng dẫn chủ ĐT và nhà thầu 2.7. Chống thất thoát vốn nhà nước<br /> lập báo cáo quyết toán theo chế độ trong trong đầu tư và xây dựng<br /> thời gian quy định. Tuỳ theo quy mô và Lãng phí, thất thoát, tiêu cực, tham<br /> tính chất phức tạp của từng DA cơ quan nhũng trong hoạt động kinh tế xã hội nói<br /> cấp phát hoặc cho vay vốn trực tiếp thẩm chung và lĩnh vực ĐT XDCB nói riêng là<br /> tra báo cáo quyết toán hoặc trình cấp có vấn đề được xã hội rất quan tâm. Đó là vấn<br /> thẩm quyền thành lập tổ tư vấn thẩm tra đề phức tạp liên quan đến nhiều cấp, nhiều<br /> quyết toán. Dù có tổ tư vấn hay không có ngành. Đòi hỏi phải được nghiên cứu kỹ<br /> tổ tư vấn trách nhiệm chính vẫn do cơ quan lưỡng, khách quan, thận trọng để tìm ra<br /> chủ trì thuộc ngành tài chính, ngân hàng, nguyên nhân và giải pháp khắc phục.<br /> vẫn do cá nhân từng cán bộ thẩm tra quyết Xuất phát từ đặc điểm của ĐT phát<br /> toán. Vì vậy các cán bộ làm công tác này triển ngành xây dựng và sản phẩm xây<br /> phải có năng lực để phát hiện ra những sai dựng là tiến hành thời gian dài, phạm vi<br /> trái, thủ thuật của chủ ĐT và nhà thầu rộng lớn, tính chất chi phí phức tạp, trừu<br /> <br /> <br /> 92<br /> tượng, nhiều loại ẩn khuất khó xác định; Đây là một việc lớn, phức tạp, bao<br /> giá cả lại biến động nên việc xác định chất gồm nhiều công việc nhiều nội dung song<br /> lượng và giá trị đích thực của sản phẩm trước mắt cần tập trung vào một số giải<br /> xây dựng rất khó khăn. Mặt khác chủ sở pháp chủ yếu sau:<br /> hữu các nguồn vốn ĐT và tài sản mới hình - Tỉnh cần chú trọng hơn đến việc<br /> thành là NN. Các chủ ĐT là người chủ sử phân tích để làm rõ nguyên nhân và trách<br /> dụng công trình nhưng không phải là người nhiệm của các tổ chức, cá nhân dẫn đến sai<br /> chủ thực sự của đồng vốn nên thường họ phạm trong từng khâu của quá trình thực<br /> thiếu ý thức tiết kiệm trong chi tiêu, thậm hiện DA như trách nhiệm của Chủ ĐT và<br /> chí còn tìm cách xin được càng nhiều vốn các nhà quản lý ĐT; trách nhiệm của các<br /> của NN càng tốt. Từ đó tạo ra những kẽ hở nhà thầu xây lắp, cung cấp thiết bị, vật tư;<br /> gây thất thoát, lãng phí, tiêu cực, tham trách nhiệm của các nhà quản lý tư vấn...<br /> nhũng vốn ĐT của NN dưới nhiều hình qua đó có thể đưa ra những kiến nghị xử lý<br /> thức tinh vi khác nhau. một cách triệt để và hiệu quả. Nghiên cứu,<br /> Thực tế cho thấy thất thoát vốn ĐT của tiến hành thí điểm kiểm toán trách nhiệm<br /> NN thường do hai nguyên nhân: KT đối với cán bộ lãnh đạo và người đứng<br /> - Về nguyên nhân trực tiếp: Thất thoát đầu các tổ chức được giao quản lý và thực<br /> do chủ ĐT và nhà thầu cố tình vi phạm các hiện DA.<br /> quy định về quản lý ĐT và xây dựng như thi - Tăng cường kiểm tra trước đối với<br /> công ăn bớt khối lượng và chất lượng theo các DA ĐT, để tập trung phân tích tính<br /> thiết kế được duyệt; trong thanh toán khai đúng đắn của chủ trương ĐT, sự phù hợp<br /> tăng chi phí và giá cả… Tuy nhiên trên tổng của hồ sơ thiết kế để có thể đưa ra những<br /> thể thì thất thoát từ nguyên nhân trực tiếp kiến nghị xử lý phù hợp. Có như vậy mới<br /> không phải là chủ yếu. Vì các đối tượng sợ có thể ngăn chặn kịp thời thiệt hại ngay<br /> bị xử lý pháp luật khi sự cố xảy ra. trước khi quyết định ĐT DA, thi công công<br /> - Về nguyên nhân gián tiếp: Do sơ hở trình, tránh lãng phí nguồn lực.<br /> bởi chính sách chế độ quản lý ĐT và xây - Công khai kết quả kiểm tra trên các<br /> dựng chưa chặt chẽ. Như việc xác định chủ phương tiện thông tin đại chúng (họp báo,<br /> trương ĐT, công tác kế hoạch hoá vốn ĐT, đăng tải trên các trang web, báo đài, tạp<br /> thanh quyết toán … Làm cho vốn thất thoát chí...) để tuyên truyền, phổ biến kiến thức,<br /> không xác định được rõ đối tượng và mức kinh nghiệm quản lý; giúp các đơn vị nhận<br /> độ vi phạm nên thất thoát do nguyên nhân thức và quan tâm hơn đến việc đề phòng,<br /> này là chủ yếu. ngăn ngừa, hạn chế những thiệt hại do lãng<br /> Để ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng thất phí nguồn lực gây nên. Ngoài ra, qua công<br /> thoát, lãng phí, tham nhũng trong lĩnh vực khai kết quả kiểm tra sẽ đưa ra ánh sáng<br /> ĐT và xây dựng cần coi trọng các biện các các công trình bị thất thoát, lãng phí và<br /> pháp phòng ngừa, cần khẩn trương bổ sung trách nhiệm của các tổ chức cá nhân có liên<br /> hoàn chỉnh về cơ chế, chính sách quản lý quan, tạo nên áp lực mà các đơn vị không<br /> ĐT và xây dựng cho chặt chẽ gắn trách thể né tránh đồng thời tạo nên dư luận XH<br /> nhiệm cá nhân từng khâu công việc hạn rộng rãi để công chúng cùng tham gia vào<br /> chế sơ hở, cần tăng cường công tác kiểm quá trình giám sát hoạt động của các đơn vị<br /> tra, giám sát. sử dụng NSNN, góp phần đấu tranh chống<br /> <br /> <br /> 93<br /> tham nhũng, lãng phí trong quản lý, sử người cán bộ quản lý vốn từ cán bộ làm<br /> dụng NSNN. công tác thẩm định, tín dụng, cấp phát,<br /> - Tăng cường hơn công tác kiểm tra tổng hợp; ngoài kiến thức, kinh nghiệm về<br /> việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm tra, quản lý tài chính – tín dụng ĐT, rất cần kiến<br /> kiểm toán đồng thời ban hành văn bản quy thức về KT, kỹ thuật trong lĩnh vực ĐT xây<br /> phạm pháp luật quy định rõ trách nhiệm dựng, kiến thức tin học, ngoại ngữ, nhất là<br /> đối với các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong trong quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý<br /> việc không thực hiện kết luận, kiến nghị và hội nhập quốc tế, nhiệm vụ nâng cao<br /> của kiểm tra, kiểm toán, bởi việc thực hiện trình độ cán bộ đặt ra như một yêu cầu cấp<br /> các kết luận, kiến nghị kiểm tra, kiểm toán, bách. Có như vậy cán bộ quản lý vốn ĐT<br /> nhất là việc xử lý trách nhiệm các tổ chức, mới giúp cho NN ĐT đúng mục đích, đạt<br /> cá nhân đối với các sai phạm của các đơn hiệu quả, mới phát hiện được những sơ hở<br /> vị trong thời gian qua chưa được đầy đủ, của cơ chế chính sách, những vi phạm của<br /> nghiêm minh và kịp thời. các đối tượng QL nhằm chống thất thoát<br /> - Nâng cao năng lực, chất lượng hoạt tăng cường công tác sử dụng vốn ĐT.<br /> động, phát triển đội ngũ thanh tra chuyên Để nâng cao trình độ đòi hỏi cán bộ<br /> ngành về xây dựng có đạo đức nghề nghiệp trong ngành phải tích cực học tập, nghiên<br /> trong sáng, kiến thức và kỹ năng tương cứu tranh thủ tiếp thu những thông tin mới,<br /> xứng với yêu cầu công việc; hoàn thiện các kinh nghiệm quản lý vốn ĐT của nước<br /> quy trình, chuẩn mực; tăng cường công tác ngoài. Đồng thời hết sức chú ý đến việc tu<br /> hậu kiểm đối với các đơn vị này. dưỡng đạo đức, phẩm chất, tinh thần trách<br /> - Thường xuyên tổ chức hội nghị, hội nhiệm của người cán bộ QL vốn, mặt khác<br /> thảo tổng kết thực tiễn kết quả kiểm toán cơ quan cần tăng cường kiểm tra giám sát<br /> DA ĐT xây dựng, phân tích những ưu, ngăn ngừa phiền hà, tiêu cực, đi liền với việc<br /> nhược điểm trong quá trình quản lý các DA thực hiện nghiêm túc Luật cán bộ công chức,<br /> ĐT, trong đó chú trọng hơn đến phân tích Luật phòng chống tham nhũng và Luật thực<br /> nguyên nhân gây ra thất thoát, lãng phí và hành tiết kiệm chống lãng phí.<br /> những vấn đề trọng yếu có khả năng thất Luật XD số 50/2014/QH13 ngày<br /> thoát, lãng phí, tiêu cực để rút kinh 18/6/2014 đã quy định cụ thể về đổi mới<br /> nghiệm, nhằm tăng cường công tác công mô hình quản lý dự án đầu tư xây dựng<br /> tác quản lý ĐT xây dựng. theo hướng chuyên nghiệp hóa, áp dụng<br /> 2.8. Hoàn chỉnh mô hình quản lý các mô hình ban quản lý dự án đầu tư xây<br /> dự án và nâng cao trình độ cán bộ dựng chuyên nghiệp theo chuyên ngành<br /> quản lý vốn đầu tư phát triển hoặc theo khu vực để quản lý các dự án có<br /> Cán bộ trong lĩnh vực ĐT xây dựng sử dụng vốn nhà nước tại Điều 62, Điều 63<br /> nói chung và cán bộ quản lý vốn ĐT xây và Điều 64.<br /> dựng nói riêng luôn là nhân tố quan trọng Sở Nội vụ chủ trì phối hợp cùng Sở<br /> trong hoạt động ĐTPT. Cơ chế quản lý ĐT xây dựng và các ban ngành có liên quan<br /> và xây dựng hiện nay đặt ra yêu cầu rất cao sớm tham mưu UBND tỉnh ban hành kế<br /> đối với cán bộ làm công tác quản lý vốn. hoạch thành lập, củng cố các ban quản lý<br /> Do đối tượng quản lý rất rộng lớn, phức tạp dự án chuyên ngành đảm bảo theo tin thần<br /> và đa dạng, lãng phí thất thoát còn lớn, nên Luật xây dựng.<br /> <br /> <br /> 94<br />  2.9. Tăng cường công tác thanh 3. Một số kết luận và kiến nghị<br /> kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động Đầu tư công phải phản ánh đúng chức<br /> đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn năng xã hội của Nhà nước. Theo đó, đầu tư<br /> ngân sách công chỉ tập trung vào những lĩnh vực mà<br /> Cơ bản hành lang pháp lý cho công tác tư nhân không làm được hoặc không muốn<br /> thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm trong làm, nhưng lại có ý nghĩa to lớn đối với<br /> lĩnh vực ĐT XDCB từ nguồn vốn NSNN việc đảm bảo công bằng và an sinh xã hội,<br /> hiện nay là tương đối hoàn chỉnh. Nếu lãnh tạo điều kiện thiết yếu cho quá trình phát<br /> đạo tỉnh có quyết tâm chính trị thì sẽ thực triển kinh tế - xã hội.<br /> hiện tốt công tác này. Trước mắt tỉnh Vĩnh Long cần tập<br /> - Công tác thanh kiểm tra phải được trung điều chỉnh cơ cấu ĐT, đổi mới công<br /> tiến hành thường xuyên, liên tục và ở mọi tác kế hoạch hoá, hết sức quan tâm đến<br /> khâu trong quá trình quản lý vốn ĐT từ việc lập và thẩm định dự toán ĐT, đổi mới<br /> ngân sách; Khi phát hiện sai phạm phải công tác cán bộ quản lý DA, thực hiện<br /> kiên quyết xử lý và xử lý nghiêm; không nghiêm Luật ĐT công, đẩy nhanh tốc độ<br /> có “vùng cấm” trong việc kiểm tra và xử lý giải ngân, làm tốt công tác quyết toán, thực<br /> sai phạm. hiện tích cực và hiệu quả việc chống thất<br /> - Có cơ chế phù hợp để các chủ thể thoát lãng phí trong ĐT-xây dựng, hoàn<br /> tham gia quá trình quản lý ĐT có thể tham chỉnh cơ chế chính sách QL và nâng cao<br /> gia kiểm tra, giám sát và tố giác các sai phạm. trình độ cán bộ QL vốn ĐT. Trong các giải<br /> - Giám sát chặt chẽ đối với các nhà pháp trên thì giải pháp thực hiện nghiêm<br /> thầu các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh Luật đầu tư công giữ vai trò quyết định,<br /> vực xây dựng. Ban hành quy định trách bao trùm, đảm bảo cho công tác ĐT từ<br /> nhiệm và chế tài xử lý vi phạm cụ thể cho nguồn NSNN đảm bảo hiệu quả trong tất<br /> các chủ đầu tư, các ban quản lý dự án, các cả các khâu, các bước của công tác ĐT. Để<br /> nhà thầu về công tác lập, thẩm định, phê tăng cường hiệu quả công tác quản lý các<br /> duyệt dự án, dự toán, thiết kế bản vẽ thi DA sử dụng vốn ngân sách cùng với việc<br /> công, tổ chức đấu thầu và thi công. thực hiện các giải pháp trên, chúng tôi đề<br /> - Tăng cường công tác giám sát, đánh xuất với các cấp có thẩm quyền một số<br /> giá đầu tư theo đúng quy định của Nghị kiến nghị như sau:<br /> định số 113/2009/NĐ-CP ngày 15/12/2009 1. Thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương<br /> của Chính phủ; tổ chức đánh giá những hành chính. Thực hiện nhanh lộ trình chuẩn<br /> thuận lợi, khó khăn và vướng mắc khi thực hóa, tăng lương cho cán bộ, công chức; xử<br /> hiện các quyết định về phân cấp đầu tư trên lý nghiêm tình trạng chạy DA, thông thầu,<br /> địa bàn tỉnh để có những điều chỉnh cho nhà thầu: “sân sau”, “ruột thịt”,...<br /> phù hợp; tăng cường công tác thanh tra, 2. Sửa đổi Luật NSNN theo hướng tăng<br /> kiểm tra thực hiện các chương trình, nghị quyền tự chủ, trách nhiệm. Có cơ chế huy<br /> quyết của HĐND tỉnh theo các nguồn vốn động tốt hơn nguồn lực cho ĐT phát triển; ví<br /> phân cấp về cấp huyện. Đặc biệt thời gian dụ như cho phép các địa phương được phát<br /> tới cần chú trọng tăng cường hoạt động hành Trái phiếu để phát triển hạ tầng.<br /> kiểm tra, giám sát cộng đồng trong hoạt 3. Tăng thời gian bảo hành công trình.<br /> động quản lý đầu tư XDCB. Theo quy định tại Nghị định 15/2013/NĐ-<br /> <br /> 95<br /> CP ngày 6/2/2013 thì thời gian bảo hành gian 30 ngày kể từ thời điểm hối lộ thì<br /> công trình tối thiểu cao nhất chỉ là 2 năm, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.<br /> điều này theo tôi là chưa phù hợp, đề nghị<br /> tăng thời gian lên gấp 5 lần mức hiện hành. TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Có cơ chế ràng buột trách nhiệm của đơn vị 1. Bộ Công An (2005), Công tác đấu tranh<br /> thi công trong việc bảo trì công trình trong phòng, chống tham nhũng trong XDCB -<br /> thời gian khai thác sử dụng công trình; Thực trạng và giải pháp, Kỷ yếu Hội thảo<br /> khoa học.<br /> 4. Có chế độ để tất cả các chủ thể tham<br /> 2. Vũ Thành Tự Anh (2004), Quản lý và<br /> gia quá trình ĐT phải tham gia bảo hiểm<br /> phân cấp quản lý đầu tư công - Thực<br /> trách nhiệm nghề nghiệp ở mức cao đủ để trạng ở Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế,<br /> bồi thường thiệt hại. Bài viết Chương trình giảng dạy Kinh Tế<br /> 5. Tăng mức chế tài xử phạt đối với Fulbright.<br /> các hành vi phạm hành chính liên quan đến 3. Vũ Tuấn Anh (2013), Tóm tắt tình hình<br /> công tác ĐT xây dựng. Ví dụ như: Nâng đầu tư công ở Việt Nam trong mười năm<br /> qua, Viện Kinh tế Việt Nam, Báo cáo<br /> cao mức xử phạt theo Nghị định Tổng hợp kinh nghiệm quốc tế về đầu tư<br /> 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 lên gấp công của chính phủ Việt Nam ngày<br /> nhiều lần hiện hành. 08/3/2013.<br /> 6. Có cơ chế hậu kiểm phù hợp đối với 4. Nguyễn Ái Đoàn (2004), Kinh tế học vĩ<br /> cơ quan thanh tra và kiểm toán để nâng cao mô, Nxb Chính trị Quốc gia .<br /> chất lượng của công tác này vì “giao quyền 5. Nguyễn Trung Dũng (1993), Tính toán và<br /> thì phải có cơ chế kiểm soát quyền”, nếu đánh giá dự án đầu tư trong nền kinh tế<br /> thị trường, Nxb Khoa học Kỹ thuật.<br /> không kiểm soát tốt thì rất “nguy”.<br /> 6. Trần Thu Hà (2005), Bài giảng môn quản<br /> 7. Tách riêng và có cơ chế để các chủ lý dự án, Đại học Bách khoa HN.<br /> thể tham gia hoạt động xây dựng phải có 7. Cục Thống kê Vĩnh Long (2014), Niên<br /> tính độc lập; Có cơ chế khuyến kích thiết giám thống kê Vĩnh Long.<br /> thực hơn trong việc giám sát, kiểm tra, phát 8. Nguyễn Ngọc Mai (1995), Phân tích và<br /> hiện và tố giác lảng phí, tiêu cực tham quản lý dự án đầu tư, Nxb Khoa học Kỹ<br /> nhũng. Ví dụ như: thưởng tỉ lệ phần trăm thuật.<br /> trên giá trị tố giác lảng phí, tiêu cực tham 9. Nguyễn Ngọc Mai (1998), Kinh tế Đầu tư,<br /> Đại học KT Quốc dân Hà Nội.<br /> nhũng đúng và có cơ chế bảo vệ người tố<br /> 10. Tỉnh ủy Vĩnh Long (2010), Văn kiện Đại<br /> giác tốt; trong hành vi hối lộ và nhận hối hội Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long lần thứ IX.<br /> lộ: nếu bên được hối lộ tố cáo đến cơ quan 11. Võ Hồng Phúc (2005), “Tập trung chỉ đạo<br /> chức năng trong thời gian 30 ngày kể từ tạo s