Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ở Học viện Ngân hàng - Phân viện Phú Yên trong quá trình chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ

" MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO<br /> Ở HỌC VIỆN NGÂN HÀNG -PHÂN VIỆN PHÚ YÊN TRONG QUÁ<br /> TRÌNH CHUYỂN SANG ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ "<br /> <br /> NGUYỄN QUỐC LẬP<br /> HỌC VIỆN NGÂN HÀNG-PHÂN VIỆN PHÚ YÊN<br /> <br /> Chất lượng đào tạo là một nội dung cơ bản thể hiện uy tín và quyết định sự<br /> tồn tại, phát triển của một nền giáo dục một cơ sở đào tạo. Nhằm phát triển nền<br /> giáo dục Đại học Việt Nam, phục vụ tốt cho đẩy mạnh công nghiệp hóa -hiện đại<br /> hóa và hội nhập quốc tế, ngày 2/11/2005, Chính phủ ra Nghị quyết số<br /> 14/2005/NQ về Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục Đại học Việt Nam giai<br /> đoạn 2006-2020. Thực hiện Nghị quyết nói trên của Chính phủ, Bộ Giáo dục &<br /> Đào tạo đã ban hành "Quy chế đào tạo Đại học và Cao đẳng hệ chính quy theo<br /> hệ thống Tín chỉ " kèm theo Quyết định số 43/2007-QĐ-BGDĐT ngày<br /> 15/8/2007 của Bộ Trưởng Bộ Giáo dục & đào tạo .<br /> Từ năm học 2008-2009 đào tạo theo hệ thống Tín chỉ được triển khai<br /> trong tất cả các Trường Đại học và Cao đẳng toàn quốc ; việc thực hiện đào tạo<br /> theo hệ thống Tín chỉ đối với giáo dục Đại học là một tất yếu trong quá trình hội<br /> nhập quốc tế. Tuy vậy, đây cũng là một quá trình có nhiều nội dung còn mới mẻ<br /> trong quá trình giáo dục Đại học ở nước ta, mặc dù đã có sự thử nghiệm ở một số<br /> Trường Đại học trong thời gian qua.<br /> Từ đào tạo theo niên chế chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ là cả<br /> một quá trình phức tạp, cần có thời gian kiểm chứng. Nó đòi hỏi hàng loạt nội<br /> dung cần phải đổi mới và đổi mới một cách đồng bộ, toàn diện. Đó là :<br /> -Đổi mới mô hình quản lý đào tạo.<br /> -Đổi mới chương trình đào tạo.<br /> -Đổi mới giáo trình tất cả các môn học.<br /> -Đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng lấy người học làm trọng<br /> tâm.<br /> -Đổi mới việc hướng dẫn kiểm tra , thi học phần ; đánh giá việc tự học, tự<br /> nghiên cứu và kết quả học tập của sinh viên khi áp dụng hệ thống tín chỉ.<br /> -Xây dựng hệ thống thông tin phục vụ tốt cho tổ chức đào tạo.<br /> -Xây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy có chất lượng cao.<br /> -Xây dựng cơ sở vật chất theo hướng hiện đại trong đó các phương tiện<br /> hiện đại phục vụ giảng dạy-học tập được chú trọng và mang yếu tố quan trọng.<br /> Trong thời gian qua, Học viện Ngân hàng đã triển khai và bước đầu đạt<br /> được những kết quả khả quan trong đào tạo theo hệ thống tín chỉ.<br /> <br /> Học viện Ngân hàng - Phân viện Phú Yên là một cơ sở đào tạo thuộc Học<br /> viện Ngân hàng đang quá trình chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở giai<br /> đoạn bước đầu và nhiều yếu tố , điều kiện để áp dụng đào tạo theo hệ thống tín<br /> <br /> 1<br /> chỉ chưa hình thành. Tuy nhiên trong xu thế của đổi mới, để nâng cao chất lượng<br /> đào tạo, Phân viện Phú Yên đòi hỏi phải thực hiện từng bước quá trình đào tạo<br /> theo hệ thống tín chỉ đối với giáo dục Đại học và trong tương lai có thể cho cả<br /> giáo dục Trung cấp chuyên nghiệp.<br /> Trong bài viết này , chúng tôi xin đề cập đến một số yếu tố nhằm nâng cao<br /> chất lượng đào tạo trong tiến trình chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ,<br /> trong đó yếu tố xây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy và đối mới phương pháp dạy<br /> học được xem như là yếu tố hết sức quan trọng, có tính chất quyết định.<br /> 1-THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO VÀ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN<br /> TRONG NHỮNG NĂM QUA.<br /> 1.1/Những thành tựu đạt được :<br /> 1.1.1-Chất lượng đội ngũ giảng viên và chất lượng dạy học.<br /> Nhằm thực hiện đẩy mạnh và nâng cao chất lượng đào tạo trong những<br /> năm qua Phân viện Phú Yên đã có nhiều giải pháp để tăng cường số lượng và<br /> nâng cao trình độ chuyên môn cũng như hiệu quả dạy học của đội ngũ giáo viên.<br /> Có thể nói từ sau năm 2005 đến nay số lượng giáo viên và trình độ chuyên<br /> môn của đội ngũ giáo viên được nâng cao. Đến 2009 cơ cấu trình độ chuyên môn<br /> ở các Khoa và Bộ môn đã có sự phát triển tốt, thể hiện qua số giáo viên có trình<br /> độ sau Đại học và đang học sau Đại học.<br /> <br /> TỔNG SỐ GIÁO TỶ LỆ SAU ĐẠI HỌC VÀ ĐANG<br /> CÁC KHOA VÀ BỘ MÔN<br /> VIÊN HỌC SAU ĐẠI HỌC<br /> 01. Khoa Ngân hàng 11 72,7%<br /> 02. Khoa Tài chính 08 50,0%<br /> 03. Khoa Kế toán -Kiểm toán 11 54,6%<br /> 04. Bộ môn chính trị 08 75,0%<br /> 05. Bộ môn cơ bản 06 66,7%<br /> 44 B/Q chung : 65,9%<br /> <br /> Nếu tính cả trong đội ngũ cán bộ quản lý các phòng có giáo viên kiêm<br /> chức đã tốt nghiệp Thạc sĩ và đang học Cao học & NCS thì tổng số là 31giáo<br /> viên - chiếm tỷ lệ : 70,45% (không tính 3 Thạc sĩ chuyển đi năm 2008) trong<br /> tổng số giáo viên<br /> Trong thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, đã có nhiều giáo viên thực<br /> hiện phương pháp nêu vấn đề theo hướng tích cực hóa quá trình học tập của<br /> HSSV sử dụng khá hợp lý các phương tiện giảng hiện đại (Phần lớn là giáo viên<br /> trẻ). Về cơ bản đã chấm dứt tình trạng thầy đọc trò ghi. Hình thức kiểm tra đánh<br /> giá kết quả học tập của HSSV đã có những thay đổi rõ rệt; thực hiện Ngân hàng<br /> đề thi, mỗi đề thi ra theo hình thức trắc nghiệm khách quan hoặc kết hợp giữa tự<br /> luận với trắc nghiệm khách quan. Thực hiện nghiêm túc quy chế thi. Do vậy đã<br /> đánh giá chính xác hơn kiến thức của HSSV, hạn chế tình trạng quay cóp , tài<br /> liệu phục vụ học tập được quan tâm chú ý. Nhiều giáo viên các Khoa, Bộ môn<br /> <br /> 2<br /> được các Trường Đại học Cao đẳng trong khu vực thỉnh giảng như Đại học Nha<br /> Trang, Cao đẳng Công nghiệp, Cao đẳng xây dựng số 3 …nên đã có ít nhiều<br /> kinh nghiệm tốt.<br /> Nhiệm vụ nghiên cứu khoa học được nhiều giáo viên quan tâm và có<br /> nhiều bài được đăng trên Tạp chí của Học viện, Tạp chí ngành Ngân hàng và các<br /> Tạp chí khác, chính điều đó đã tạo điều kiện tốt cho giảng viên thực hiện tốt<br /> nhiệm vụ giảng dạy.<br /> Phân viện thường xuyên tổ chức Hội giảng hàng năm và tha gia Hội giảng<br /> khối các Trường chuyên nghiệp Tỉnh và đạt các giải cao (nhất, nhì, ba cá nhân và<br /> tập thể). Qua hội giảng những giáo viên tham gia đã có thêm nhiều kinh nghiệm<br /> tốt trong dạy học .<br /> Nhìn chung chất lượng giảng dạy của đa số giảng viên được nâng lên ,<br /> việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy mang tính phổ biến.<br /> 1.1.2/Đối với học sinh- sinh viên :<br /> Các khóa , các lớp đã có nhiều cố gắng trong việc tiếp cận với môi trường<br /> chuyên nghiệp cải tiến phương pháp học để đạt kết quả tốt. Nhiều lớp , trong đó<br /> chủ yếu là những lớp Cao đẳng chính quy, Liên thông Cao đẳng có tỷ lệ học tập<br /> khá, giỏi cao đạt từ 32% đến gần 53% giảm tỷ lệ yếu kém . Các lớp Liên thông<br /> Cao đẳng không có sinh viên yếu.<br /> Ở nhiều lớp đã xuất hiện phương pháp học nhóm có hiệu quả; học tập<br /> thông qua tìm kiếm thông tin qua các Website có liên quan đến nội dung học tập<br /> dần lan rộng.<br /> 1.1.3/ Các điều kiện vật chất như Hội trường học, các phương tiện hiện<br /> đại phục vụ giảng dạy được Phân viện quan tâm và ngày càng được tăng lên,<br /> phục vụ tương đối kịp thời, có hiệu quả cho công tác đào tạo.<br /> 1.2-Những tồn tại, nhược điểm :<br /> Bên cạnh những thành tựu đã đạt được , công tác giảng dạy và học tập vẫn<br /> còn những bất cập, hạn chế.<br /> 1.2.1/ Trước hết đó là đội ngũ cán bộ giảng dạy: Vẫn còn thiếu nhiều về số<br /> lượng và chất lượng chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới và phát triển cả hiện<br /> tại và trong tương lai gần. Giáo viên chủ yếu có trình độ là Thạc sĩ chưa nhiều và<br /> chưa có giáo viên tốt nghiệp NCS có bằng Tiến sĩ, hầu hết được đào tạo trong<br /> nước. Những năm gần đây (từ 2007 đến nay) đã có 4 Thạc sĩ đã chuyển ra thực<br /> tế do nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc tuyển dụng giảng viên gặp nhiều khó<br /> khăn chưa đạt chỉ tiêu hàng năm.<br /> Việc đổi mới phương pháp dạy học đã được triển khai những năm qua,<br /> nhưng chưa tạo được tính đồng bộ và thực hiện chưa triệt để ở tất cả các Khoa ,<br /> Bộ môn , tất cả giáo viên. Một số giáo viên sử dụng phương pháp truyền thống<br /> thuyết trình độc thoại là chủ yếu. Cách thức giảng còn thiên về lý luận , thiếu<br /> thực tiễn, chưa tìm ra và áp dụng những phương thức giúp HSSV chủ động hơn<br /> trong tiếp thu kiến thức, sử dụng kiến thức lĩnh hội được để phân tích, luân giải<br /> <br /> 3<br /> các vấn đề trong cuộc sống, trong hoạt động ngành, phần lớn HSSV thiếu tính tư<br /> duy chủ động, sáng tạo.<br /> Khả năng phân tích , luận giải các vấn đề về nội dung của giáo viên có lúc<br /> chưa sâu, nặng về trình bày nội dung có trong giáo trình; thiếu ví dụ thực tiễn,<br /> trong đó có thực tiễn rất sôi động của ngành Ngân hàng nhưng ít được đề cập.<br /> Những điều đó đã làm cho HSSV thiếu sự hăng say trong học tập, ít quan<br /> tâm đến môn học, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng và kết quả giảng dạy.<br /> 1.2.2/ Về người học : Phần lớn sinh viên không đọc tài liệu hoặc đọc rất ít<br /> tài liệu tham khảo theo hướng dẫn của giáo viên lên lớp, học chỉ cần “nói lại”<br /> những điều thầy đã nói, giáo trình viết , học thuộc lòng những nội dung chính.<br /> Ý thức học tập của nhiều học sinh sinh viên kém. Nhiều em không xác<br /> định rõ ràng mục tiêu của việc học. Theo điều tra mới đây ở 1 số lớp Trung cấp<br /> chính quy thì: (Điều tra trong 100 học sinh)<br /> <br /> TIÊU THỨC TỶ LỆ<br /> - Học để chờ thời cơ thi lại 2,25%<br /> - Học do sức ép gia đình bắt buộc 17,98%<br /> - Học vì lý do khác 41,57%<br /> - Học trúng nguyện vọng 38,2%<br /> <br /> <br /> Trong các lớp Cao đẳng chính quy và Đại học VLVH cũng xảy ra tương<br /> tự, song tỷ lệ học đúng nguyện vọng cao hơn, chiếm khoảng từ 70 đến 80%.<br /> Thời gian dành cho tự nghiên cứu sau giờ lên lớp chưa được HSSV tận<br /> dụng triệt để , lãng phí thời gian nhiều vào các hoạt động khác.<br /> Mục đích học tập của sinh viên còn mang nặng tính thi cử, trả nợ xong<br /> môn học, ở một số môn học nhất là những môn Lý luận chính trị sinh viên tỏ ra<br /> thiếu hào hứng, nhiều sinh viên tỏ ra thờ ơ, chán học những môn này.<br /> -HSSV chưa tìm ra được những phương pháp học phù hợp, vẫn còn quen<br /> với cách học ở phổ thông Trung học là học thuộc lòng, trong khi nội dung môn<br /> học khá lớn nên không theo kịp.<br /> Học theo nhóm và học trên mạng Internet được xem là những phương<br /> pháp học có nhiều ưu điểm những cũng rất ít HSSV áp dụng.<br /> 1.2.3/ Về chương trình đào tạo đã được cải tiến, giáo trình đã được biên<br /> soạn chỉnh sửa đổi mới về nội dung, nhưng nội dung vẫn còn những vấn đề chưa<br /> đáp ứng được yêu cầu thực tiễn , yêu cầu của người học.<br /> 1.2.4/ Về cơ sở vật chất: Mặc dù trong những năm qua nhờ sự giúp đỡ của<br /> Học viện qua sự cố gắng của chúng ta, đã tạo nên những bước đột phá mới trong<br /> xây dựng Hội trường, Thư viện , phương tiện giảng dạy hiện đại, nhưng vẫn<br /> chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu đổi mới chất lượng đào tạo; trong đó có sự<br /> đáp ứng đối với đổi mới phương pháp giảng dạy.<br /> <br /> 4<br />  Để khắc phục những hạn chế , nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học ở<br /> HVNH-Phân viện Phú Yên trong quá trình chuyển sang đào tạo theo học chế tín<br /> chỉ , chúng tôi đề xuất một số giải pháp chủ yếu sau :<br /> 2-Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo ở HVNH-Phân viện<br /> Phú Yên trong quá trình chuyển sang đào tạo theo học chế tín chỉ.<br /> 2.1/ Mục tiêu, định hướng phát triển của HVNH-Phân viện Phú Yên :<br /> Ngay từ những năm đầu khi chuyển sang mô hình hoạt động mới Học viện<br /> Ngân hàng-Phân viện Phú Yên (1998) đã đặt quyết tâm xây dựng và phát triển<br /> Phân viện trở thành cơ sở đào tạo nhiều bậc học từ Trung cấp chính quy đến Đại<br /> học chính quy có uy tín ở khu vực miền Trung -Tây nguyên.<br /> Mục tiêu được xác định rõ trong các Nghị quyết Đại hội Đảng những năm<br /> từ 2000 đến nay đều chỉ rõ : Từ năm 2005 sẽ bắt đầu đề nghị Học viện cho phép<br /> đào tạo Cao đẳng chính quy và đến năm 2010 sẽ đào tạo lớp đầu tiên của Đại<br /> học chính quy với số lượng khoảng 100 sinh viên và tăng dần số lượng cho<br /> những năm tiếp theo.<br /> Trên tinh thần Nghị quyết đó, Học viện Ngân hàng -Phân viện Phú Yên<br /> những năm qua, nhất là từ năm 2005 trở lại đây đã tích cực chủ động thực hiện<br /> dần các yếu tố để đạt chuẩn mực đào tạo hệ Cao đẳng và Đại học chính quy.<br /> Trong đó nhiệm vụ cơ bản là xây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy tăng về số<br /> lượng, nâng cao trình độ và chất lượng chuyên môn là yếu tố trọng tâm mang<br /> tính quyết định.<br /> 2.2/ Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo trong quá trình<br /> chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ.<br /> 2.2.1-Nâng cao hơn nữa nhận thức của giáo viên về vị trí vai trò, đạo<br /> đức của người giáo viên trong tiến trình thực hiện nhiệm vu đào tạo theo hệ<br /> thống tín chỉ.<br /> Giá trị xã hội của mỗi con người không phải được thể hiện ở số lượng tài<br /> sản vật chất mà người đó sở hữu; mà nó được đo bằng sự cống hiến về giá trị vật<br /> chất và tinh thần mà người đó đã cống hiến cho cộng đồng, xã hội. Ngày nay<br /> trong tiến trình phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập<br /> kinh tế quốc tế; đã có nhiều tác động tiêu cực đến tâm tư, tình cảm của đội ngũ<br /> giáo viên nói chung, giáo viên các Trường chuyên nghiệp nói riêng, trong đó có<br /> giáo viên của HVNH-Phân viện Phú Yên. Mặc dù đa phần giáo viên đều rất yên<br /> tâm công tác , tận tụy với nghề giáo nhưng trước khó khăn của cuộc sống gia<br /> đình, sự so sánh về thu nhập của giáo viên có sự chênh lệch lớn, đã ít nhiều làm<br /> cho tâm tư tình cảm yêu ngành của số ít giáo viên giảm sút.<br /> Việc tăng cường giáo dục đạo đức nhà giáo trong điều kiện hiện nay là rất<br /> cần thiết và luôn phải coi trọng.<br /> Chúng ta đang thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương<br /> đạo đức Hồ Chí Minh “ Thực hiện cuộc vận động “Hai không “ với 4 nội dung<br /> Triển khai thực hiện quy định về đạo đức nhà giáo ban hành kèm theo Quyết<br /> <br /> 5<br /> định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16/4/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào<br /> tạo ; trong đó chú trọng phẩm chất chính trị -đạo đức nghề nghiệp.<br /> Triển khai thực hiện nghiêm túc những nội dung trên đây bằng nhiều<br /> phương pháp hình thức phù hợp. Thông qua sự kết hợp chặt chẽ giữa chính<br /> quyền , Công đoàn cơ sở và Đoàn TNCS dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ sẽ tạo ra<br /> sự chuyển biến mạnh mẽ về phẩm chất chính trị và đạo đức của CBGV nói<br /> chung, đội ngũ giáo viên nói riêng, nhằm giảm bớt những hạn chế tiêu cực trong<br /> quá trình đào tạo.<br /> Ý thức tự giác, vượt khó vươn lên mang tính tự chủ sáng tạo của mỗi<br /> CBGV, thầy cô giáo được xem là động lực chủ yếu và quyết định cho sự thành<br /> công của công tác đào tạo.<br /> 2.2.2/ Tăng cường về số lượng, nâng cao chất lượng chuyên môn của<br /> đội ngũ giảng viên :<br /> Đội ngũ giáo viên hiện nay ở Phân viện như đã trình bày trên vẫn còn<br /> thiếu so với nhu cầu đào tạo trong tương lai, trong đó đặc biệt thiếu những giáo<br /> viên chuyên ngành giỏi và những giảng viên có năng lực giảng dạy Đại học, Cao<br /> đẳng chính quy theo tiêu chuẩn của Bộ GDĐT. Việc xây dựng được một đội ngũ<br /> giảng viên có chất lượng cao là cả một quá trình lâu dài và phức tạp. Đến 2015<br /> tối thiểu Phân viện phải có từ 100 đến 125 GV, trong đó 60% có trình độ sau Đại<br /> học (trong đó có trên 20TS) mới có thể đạt được những yêu cầu cơ bản của đào<br /> tạo Cao đẳng và Đại học chính quy có quy mô từ 400 SV đến 500 SV.<br /> Cần có sự lựa chọn những giáo viên trẻ tốt nghiệp Thạc sĩ có kết quả tốt<br /> tiếp tục NCS trong nước, ngoài nước và trong tương lai gần tăng nhanh số lượng<br /> NCS và tốt nghiệp có bằng Tiến sĩ. Muốn đạt được điều đó cần có sự hỗ trợ tích<br /> cực về nhiều mặt tạo điều kiện về thời gian, hỗ trợ tài chính từ phía Học viện,<br /> Phân viện và sự nổ lực của cả những thầy cô giáo được lựa chọn.<br /> Bên cạnh đó cần xúc tiến các phương pháp phù hợp để tiếp cận và tuyển<br /> dụng cho được giảng viên theo kế hoạch tuyển dụng hàng năm, phù hợp cơ cấu<br /> môn học, chuyên ngành đào tạo . Việc tuyển dụng không chỉ bó hẹp từ các<br /> Trường Đại học phía nam mà ở các Trường Đại học toàn quốc.<br /> Học viện Ngân hàng Hà Nội có thể tuyển chọn và giới thiệu những sinh<br /> viên tốt nghiệp tại Học viện đủ tiêu chuẩn vào dự tuyển ở Phú Yên và có thể có<br /> những ưu tiên nhất định cho những sinh viên đủ chuẩn qua tuyển chọn nếu vào<br /> giảng dạy ở Phú Yên như xét nâng lương trước hạn...<br /> Để thực hiện được những vấn đề trên cần phải có chiến lược cán bộ trong<br /> đó chú trọng đến đào tạo bồi dưỡng giảng viên giai đoạn 2010 -2015 và xa hơn<br /> đến 2020.<br /> Việc nâng cao trình độ chuyên môn và khả năng nghiên cứu khoa học cho<br /> đội ngũ giảng viên là việc làm cấp bách, thường xuyên. Vì vậy mỗi giáo viên cần<br /> có ý thức tự trau dồi, tích lũy kiến thức qua việc tự học , tự nghiên cứu nhằm làm<br /> giàu trí thức phục vụ chuyên môn phải được coi trọng. Bên cạnh đó việc cập<br /> nhật thông tin qua các phương tiện thông tin đại chúng, thực hiện tốt kế hoạch đi<br /> 6<br /> thực tế ... đóng vai trò hết sức quan trọng , giúp cho giảng viên có thêm nhiều<br /> kiến thức mới phong phú.<br /> 2.2.3/ Thực hiện đổi mới sâu rộng, mạnh mẽ phương pháp dạy học ,<br /> phương pháp kiểm tra , đánh giá đối với sinh viên .<br /> Để thực hiện được những nội dung trên, trước hết mỗi giảng viên cần nắm<br /> vững những quy định về đào tạo theo hệ thống Tín chỉ của Bộ Giáo dục & Đào<br /> tạo ban hành. Quy chế đào tạo đại học và Cao đẳng Hệ chính quy theo hệ thống<br /> tín chỉ ban hành kèm theo quyết định số 43/2007/QĐ-BGDĐT ngày 15/8/2007<br /> của Bộ Trưởng Bộ Giáo dục &Đào tạo và sự vận dụng của Học viện Ngân hàng.<br /> Giáo viên cần phải đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực<br /> hóa hơn nữa quá trình học tập của sinh viên, phải tạo ra được cơ chế buộc sinh<br /> viên phải tham khảo tài liệu , chủ động nắm bắt nội dung môn học một cách sâu<br /> sắc và nhanh.<br /> Chúng ta đều hiểu rằng : Nghề dạy học là một nghề cao quý, là một nghề<br /> hết sức sáng tạo, công cuộc đổi mới phương pháp dạy học sẽ không có kết thúc ,<br /> không có điểm dừng. Đồng thời đổi mới phương pháp dạy học phải mang tính<br /> đồng bộ.<br /> Vận dụng tư tưởng dạy học tích cực lấy người học làm trọng tâm khi tổ<br /> chức đào tạo theo hệ thống tín chỉ cần phải triển khai đồng bộ các bước :<br /> 1-Thiết kế lại chương trình đào tạo<br /> 2-Tổ chức lại quá trình đào tạo.<br /> 3-Triệt để đổi mới phương pháp dạy học.<br /> Tiến trình nêu trên diễn ra đồng bộ; dạy học lấy người học làm trọng tâm<br /> cần được hiểu một cách toàn diện là mọi người từ nhà quản lý đến giảng<br /> viên,nhân viên; chương trình, giáo trình , cách thức tổ chức hoạt động dạy học và<br /> các điều kiện cơ sở vật chất , thiết bị dạy học ...đều phải hướng vào lợi ích tối đa<br /> của người học.<br /> Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, chủ động của sinh<br /> viên cần theo hướng cơ bản sau :<br /> -Đổi mới Phương pháp thuyết giảng.<br /> -Coi trọng các buổi thực hành, thực tế .<br /> Mỗi giảng viên cần chú trọng kỹ thuật giảng dạy trên lớp, được thể hiện<br /> qua năng lực và thực hiện năng lực thuyết giảng có sự lôi cuốn sinh viên; tạo<br /> không khí sôi nổi , thân thiện; say mê cảm hứng với nội dung bài giảng được<br /> trình bày , tạo sự chú ý phấn khởi của sinh viên qua giọng nói truyền cảm lôi<br /> cuốn, thuật ngữ sử dụng chính xác, rõ ràng ở các khái niệm. Luận đề, kỹ năng<br /> thuyết giảng đạt kết quả cao khi hội đủ 4 yếu tố : chính xác, thực tế , hấp dẫn,<br /> thuyết phục.<br /> Đồng thời giảng viên phải phối hợp nhuần nhuyễn, hữu hiệu các phương<br /> tiện giảng dạy hiện đại mà không quá lạm dụng hay phụ thuộc nhiều vào nó.<br /> Cần chú trọng đổi mới phương pháp dạy cách học cho sinh viên theo các<br /> phương pháp chính: ra các loại câu hỏi yêu cầu đánh giá phân tích , cung cấp<br /> 7<br /> các câu hỏi với các quan điểm khách quan , giao bài tập tình huống theo chủ đề;<br /> liên hệ và phân tích các tình huống thực tế gắn với nội dung bài học; xem xét vấn<br /> đề nghiên cứu trong mối quan hệ biện chứng với các vấn đề khác có liên quan.<br /> Tập cho sinh viên luôn có tư duy biện chứng , biết phân tích và tổng hợp vấn đề,<br /> học tập sáng tạo, có khả năng thuyết trình.<br /> -Cần triển khai thực hiện rộng rãi phương pháp dạy dựa trên vấn đề và<br /> phương pháp dạy học theo nhóm. Phương pháp dạy học theo nhóm hiện nay<br /> được xem là tiên tiến và áp dụng khá phổ biến ở các Trường Đại học. Tuy nhiên<br /> hiệu quả của nó còn cần phải có thời gian để kiểm nghiệm.<br /> Đây là phương pháp thể hiện tính cộng đồng cao đối với sinh viên và tạo<br /> nhiều hứng khởi cho sinh viên trong quá trình học tập.<br /> Trong việc ứng dụng phương pháp dạy học theo nhóm đòi hỏi vai trò, tính<br /> sáng tạo rất cao của người giáo viên trong kỹ thuật tổ chức, hướng dẫn quản lý ,<br /> đánh giá hoạt động học của mỗi sinh viên trong nhóm, vai trò và năng lực của<br /> nhóm trưởng các nhóm.<br /> -Việc kiểm tra và đánh giá chất lượng sinh viên cần phải thực hiện theo<br /> đúng quy định và nghiêm túc; phải thể hiện sự công tâm .<br /> Kiểm tra đánh giá đối với sinh viên phải kích thích được sự tự kiểm tra<br /> đánh giá kết quả học tập của mình. Như vậy, chúng ta mới đạt được mục tiêu quá<br /> trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo.<br /> Qua giảng dạy mỗi giảng viên phải đánh giá được kỹ năng sáng tạo của<br /> sinh viên, từ đó điều chỉnh được việc học của họ. Kết hợp hợp lý kiểm tra<br /> thường xuyên, định kỳ, giữa kỳ, học kỳ, bài tập về nhà, viết tiểu luận , thi vấn<br /> đáp, thi trắc nghiệm.<br /> 2.2.4/ Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu quả chất lượng dạy học<br /> của đội ngũ giảng viên:<br /> Chất lượng giảng dạy không những là cơ sở để đánh giá việc hoàn thành<br /> nhiệm vụ ở mức độ cao nào, của giảng viên mà đồng thời nó là yếu tố quan trọng<br /> nhất để đánh giá vai trò và tác dụng của giảng viên đó trong mỗi Khoa, Bộ môn<br /> và trong toàn đội ngũ cán bộ giảng dạy. Nó đồng thời là căn cứ để chúng ta xem<br /> xét đánh giá làm căn cứ cho việc xác định lương và phụ cấp lương trong tiến<br /> trình cải cách tiền lương và phụ cấp lương cao hay thấp cho mỗi giảng viên: Thể<br /> hiện uy tín của giảng viên đó.<br /> Để làm được điều đó và tạo ra sự công bằng dân chủ trong đánh giá hiệu<br /> quả, chất lượng giảng dạy, chúng ta cần xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu<br /> quả chất lượng dạy học.<br /> Hiện nay đã có một số tiêu chí đánh giá về số lượng, chất lượng giảng dạy<br /> như số tiết giảng trong năm , kết quả học tập, của HSSV … nhưng vẫn còn thiếu<br /> cụ thể.<br /> Để có hệ thống tiêu chí chuẩn mực cần xây dựng những tiêu chí thể hiện<br /> cả năng lực và thể hiện năng lực đó trong thực hiện giảng dạy. Thể hiện cả số<br /> <br /> 8<br /> lượng và chất lượng tương quan giữa giáo viên và HSSV chẳng hạn về năng lực<br /> cần đưa ra tiêu chí :<br /> +Năng lực tư duy mang tính lô gíc và sáng tạo trong chuẩn mực và thực<br /> hiện giảng dạy.<br /> +Năng lực quản lý lớp học.<br /> +Năng lực ứng dụng hợp lý, sáng tạo các phương tiện giảng dạy truyền<br /> thống và phương tiện hiện đại (Projector, Internet…)<br /> Trong tiêu chí đánh giá hiệu quả, chất lượng giảng dạy ngoài kết quả học<br /> tập của HSSV cần cụ thể hóa thêm một số tiêu chí như đưa ra tiêu chí:<br /> +Thực hiện năng lực thuyết trình bài giảng.<br /> +Hiệu quả sự lôi cuốn, tạo không khí sôi nổi thân thiện.<br /> +Mức độ say mê cảm hứng đối với bài giảng.<br /> +Hiệu quả thực tế trong ứng dụng linh hoạt các phương tiện giảng dạy.<br /> Việc xác định các tiêu chí cần có các mức độ khác nhau như : Trung bình,<br /> khá, tốt. Mỗi mức độ tương ứng với các thang điểm.<br /> Hiệu quả cuối cùng được thể hiện bằng tổng số điểm hoặc chất lượng tích<br /> lũy qua mức độ A, B,C tương ứng với Trung bình, khá, tốt.<br /> Mỗi giảng viên cần làm tốt công tác nghiên cứu khoa học để phục vụ tốt<br /> cho đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao nhận thức của mình.<br /> 2.2.5/ Đổi mới phương pháp học tập của HSSV :<br /> Đào tạo theo hệ thống tín chỉ không những đòi hỏi mỗi giảng viên phải có<br /> kiến thức sâu rộng vững vàng nắm chắc nội dung bài giảng ở từng chương từng<br /> phần, toàn bộ môn học mà nó còn đòi hỏi HSSV phải đổi mới phương pháp học<br /> tập theo hướng phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo của HSSV.<br /> Theo hướng đó, mỗi HSSV phải đổi mới phương pháp nghe thuyết trình ,<br /> ghi chép bài cách tổ chức học theo nhóm ở trên lớp và học theo nhóm trong quá<br /> trình tự nghiên cứu nội dung bài giảng, sinh viên phải đổi mới cả phương pháp<br /> tiếp cận cái mới, thể hiện năng lực tư duy, thuyết trình các nội dung khi giảng<br /> viên đề cập, thực hiện học tập trên mạng Internet với phương pháp truy cập<br /> mạng mang nội dung hữu ích thiết thực cho bài học.<br /> Sinh viên cần tận dụng tối đa giờ tự học và phân bổ thời gian tự học cho<br /> các môn chống sự lãng phí và vô bổ.<br /> 2.5.6/ Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất , phương tiện giảng dạy hiện<br /> đại và nâng cao hiệu quả hoạt động của thư viện, ứng dụng công nghệ thông<br /> tin.<br /> Phương tiện giảng dạy hiện đại nếu được giảng viên sử dụng hợp lý, linh<br /> hoạt sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đây là điều kiện cần nhưng chưa<br /> đủ cho nâng cao chất lượng giảng dạy.<br /> Thư viện cần được đổi mới dần theo hướng thư viện điện tử , tạo điều kiện<br /> tốt nhất cho giảng viên, HSSV khai thác thông tin phục vụ tốt cho nghiên cứu ,<br /> giảng dạy, học tập.<br /> <br /> 9<br />  Trong việc ứng dụng công nghệ thông tin , nếu có điều kiện có thể nối<br /> mạng Internet ở các phòng học. Điều này giúp cho giảng viên khi đề cập thực<br /> tiễn hay minh họa cho những nội dung bài giảng có thể sử dụng mạng được<br /> nhanh chóng và hữu hiệu. Đồng thời qua đó giúp cho HSSV tiếp cận ngày cách<br /> khai thác và nhanh chóng tìm các nội dung ở trên mạng Internet.<br /> 2.5.7/ Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả quản lý của lãnh đạo Khoa, Bộ<br /> môn trong điều hành hoạt động đào tạo.<br /> Đội ngũ cán bộ lãnh đạo các Khoa, Bộ môn không những đòi hỏi có năng<br /> lực chuyên môn cao; mà còn phải có năng lực và thể hiện tốt năng lực đó trong<br /> điều hành giảng dạy, nghiên cứu khoa học và các hoạt động khác của Khoa, Bộ<br /> môn.<br /> Có thể có trường hợp cán bộ lãnh đạo Khoa, Bộ môn không có được cả<br /> năng lực về chuyên môn và điều hành mà chỉ có năng lực chuyên môn cao.<br /> Chính vì vậy cần phải sớm phát hiện và kịp thời bồi dưỡng năng lực điều hành<br /> cho họ.<br /> Ngoài ra cán bộ lãnh đạo mỗi Khoa, Bộ môn cần có sự linh hoạt trong<br /> quan hệ hợp tác với các Khoa, Bộ môn khác với Phòng Đào tạo và các phòng<br /> khác có liên quan khi thực thi nhiệm vụ đào tạo của mình.<br /> 3-Một số kiến nghị :<br /> 3.1-Học viện Ngân hàng -Phân viện Phú Yên vẫn tiếp tục cần sự hỗ trợ<br /> giúp đỡ về mọi mặt của Học viện Ngân hàng. Trong đó trọng tâm là triển khai<br /> từng bước quá trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ . Trên cơ sở tăng số lượng<br /> tuyển sinh Cao đẳng và Đại học chính quy từ năm học 2010-2011 trở đi.<br /> -Học viện Ngân hàng Hà Nội cần có những quy định cụ thể trong phân<br /> cấp quản lý, đào tạo cho Phân viện. Đồng thời tăng cường sự phối hợp chặt chẽ<br /> hơn nữa giữa các Khoa, Bộ môn của Học viện với Khoa, Bộ môn của Phân viện<br /> nhằm vừa đảm bảo quyền quản lý thống nhất của Học viện Ngân hàng, nhưng<br /> đồng thời nêu cao tính chủ động sáng tạo cho các Phân viện nói chung, Phân<br /> viện Phú Yên nói riêng.<br /> <br /> 3.2/ Đối với Phân viện Phú Yên :<br /> -Phân viện Phú Yên cần sớm xây dựng chiến lược đào tạo bồi dưỡng<br /> CBGV trong đó chú trọng đào tạo đội ngũ giảng viên có chất lượng cao để dần<br /> đủ chuẩn đủ sức đào tạo các lớp cao đẳng, Đại học chính quy theo sự phân cấp<br /> của Học viện Ngân hàng.<br /> -Cần xem xét lại cơ cấu tổ chức của các Bộ môn, có thể đề nghị Học viện<br /> thành lập mới 1 số Khoa, Bộ môn phù hợp nhu cầu thực tiễn.<br /> -Đề nghị Học viện Ngân hàng phát triển thêm 1 số chuyên ngành đào tạo<br /> mới khi đủ điều kiện đối với hệ Cao đẳng.<br /> <br /> Trên đây là một số giải pháp chủ yếu mà chúng tôi nêu ra nhằm thực hiện<br /> nâng cao chất lượng đào tạo lại HVNH-Phân viện Phú Yên trong tiến trình<br /> 10<br /> chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ. Chúng ta chưa có nhiều kinh nghiệm<br /> thậm chí là khởi đầu trong quá trình chuyển đổi hệ thống đào tạo. Nhiều nội<br /> dung hoạt động của Phân viện đòi hỏi phải được đổi mới cho phù hợp, trong đó<br /> nâng cao chất lượng đào tạo là yếu tố quyết định uy tín, sự tồn tại của Phân viện<br /> trong giai đoạn mới. Các nội dung đổi mới được thực hiện trong bối cảnh nhiều<br /> khó khăn và còn lâu dài mới đạt hiệu quả tốt; nhưng chúng ta tin tưởng sẽ đạt<br /> được như mong muốn nhằm khẳng định và bảo tồn truyền thống tốt đẹp của<br /> Phân viện qua 33 năm.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br />