Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các công trường xây dựng ở Việt Nam

KINH NGHIỆM QUẢN LÝ<br /> <br /> <br /> MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG<br /> CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC<br /> ĐỐI VỚI CÁC CÔNG TRƯỜNG XÂY DỰNG Ở VIỆT NAM<br /> TS. Nguyễn Sỹ Minh - Ths. Nguyễn Trọng Nam<br /> Tóm tắt: Trong bài báo này tác giả nghiên cứu đề xuất Abstract: In this article, the author researches and<br /> giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước (QLNN) đối proposes solutions to improve State management towards<br /> với các công trường xây dựng ở Việt Nam thông qua phân construction sites in Vietnam by analyzing the factual<br /> tích thực trạng công tác quản lý nhà nước về công trường situation of the State management on construction sites in<br /> xây dựng trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh. Ha tinh province.<br /> Từ khóa: Quản lý nhà nước, công trường xây dựng. Key words: State management, construction site<br /> Nhận ngày 16/4/2018, chỉnh sửa ngày 11/5/2018, chấp nhận đăng ngày 17/5/2018.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ở nước ta, quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa Vì những nguyên nhân nêu trên, việc nghiên cứu đề<br /> đang chứng kiến sự bùng nổ công trường xây dựng thuộc xuất giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước<br /> mọi loại hình: Dân dụng, công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật… Vui (QLNN) đối với các công trường xây dựng là rất cần thiết<br /> mừng với sự tăng trưởng nhanh chóng của nền kinh tế nói (nghiên cứu cụ thể trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh).<br /> chung và ngành Xây dựng nói riêng, nhưng chúng ta cũng ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG<br /> nhận thấy những tác động, hệ lụy của sự phát triển như các QUẢN LÝ CÔNG TRƯỜNG XÂY DỰNG CỦA SỞ XÂY DỰNG<br /> vấn đề xã hội, ô nhiễm, giao thông, tai nạn... Nhà nước đã có HÀ TĨNH<br /> những quy định chặt chẽ về tổ chức công trường, tuy nhiên 1. Những kết quả đạt được [4]<br /> các sai phạm vẫn diễn ra. Trên các công trường vẫn để xảy ra Trong những năm gần đây Sở Xây dựng Hà Tĩnh đã<br /> nhiều sự cố về kỹ thuật, an toàn vệ sinh môi trường, phòng hoạt động có hiệu quả, thực hiện được các cuộc thanh<br /> chống cháy nổ, gây ảnh hưởng đến chất lượng công trường, tra, kiểm tra theo định kỳ và thanh kiểm tra trên diện<br /> đến an toàn, vệ sinh môi trường trong phạm vi công trường rộng. Công tác QLNN về xây dựng nói chung và tổ chức<br /> và môi trường xung quanh. công trường xây dựng nói riêng được hoàn thiện hơn<br /> <br /> <br /> Số 59.2018 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 57<br />  KINH NGHIỆM QUẢN LÝ<br /> <br /> trong quá trình vận hành và đổi mới, QLNN rõ ràng và a) Bố trí tổng mặt bằng công trường<br /> minh bạch hơn. Hầu hết các công trường đều tuân thủ các quy định về<br /> Công tác thanh tra, giám sát tổ chức công trường xây rào chắn công trình thi công [5], đặt đầy đủ biển thông tin<br /> dựng các dự án được tiến hành theo đúng yêu cầu, kế về chủ đầu tư, đơn vị thi công... Tuy nhiên, vẫn còn một số<br /> hoạch. Bước đầu có sự phối hợp giữa các lực lượng của ít công trường không có hàng rào bao che.<br /> Sở Xây dựng với các lực lượng địa phương cấp huyện, Các công trình nhà tạm không đủ không gian để các<br /> xã, góp phần phát hiện những vi phạm trong tổ chức thi cán bộ, công nhân nghỉ ngơi và làm việc. Kho bãi chứa<br /> công, vừa tiết kiệm cho nhà nước, vừa đảm bảo sự trong vật liệu, gia công vật liệu đều rất sơ sài. Trên một số công<br /> sạch cho thị trường xây dựng Hà Tĩnh, đảm bảo chất trường chỉ xây dựng các nhà, kho tạm bằng các chòi lá<br /> lượng công trình. tranh, trời mưa dễ bị dột, không đủ điều kiện che mưa<br /> Qua công tác thanh kiểm tra đã kịp thời phát hiện, nắng để bảo quản vật liệu.<br /> ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong b) An toàn lao động và phòng chống cháy nổ<br /> hoạt động xây dựng nói chung và hoạt động tổ chức Hầu hết các công trình đều không coi trọng việc đảm<br /> công trường nói riêng. Vì vậy, kỷ cương chấp hành pháp bảo an toàn lao động cho người lao động. Phương tiện<br /> luật trong xây dựng và ý thức chấp hành pháp luật của bảo hộ lao động trang bị không đầy đủ (trang phục lao<br /> các công trình xây dựng ngày càng tăng lên, từ đó nâng động, mũ bảo hộ, găng tay...) dẫn đến tai nạn lao động.<br /> cao chất lượng công trình xây dựng, đẩy nhanh tiến độ. Nhiều công trường không bố trí hoặc bố trí rất ít các biển<br /> 2. Một số tồn tại, hạn chế cảnh báo nguy hiểm, biển chỉ dẫn xe cộ đi lại. Tình trạng<br /> Các vấn đề cần thanh kiểm tra, giám sát nảy sinh ngày xe, máy cũ kỹ, không đảm bảo chất lượng, không duy tu<br /> càng nhiều, trong khi đó trên thực tế triển khai thanh bảo dưỡng định kỳ.<br /> kiểm tra, giám sát còn hạn chế, số lượng các công trường Ở các công trường khi kiểm tra đều có phương án xử<br /> xây dựng được kiểm tra giám sát chưa cao. Bên cạnh đó, lý khi xảy ra cháy nổ, tuy nhiên nó mới chỉ xảy ra ở trên lý<br /> ở cấp huyện, xã, việc thanh kiểm tra, giám sát được thực thuyết. Rất nhiều công trường lớn nhưng không có các<br /> hiện thiếu sự phối hợp đồng bộ với cấp tỉnh. dụng cụ cứu hỏa phòng cháy chữa cháy như bình xịt, bể<br /> Cơ cấu tổ chức, bộ máy của các cơ quan chức năng nước. Một số công trường sử dụng kho chứa vật liệu làm<br /> chưa đáp ứng nhiệm vụ. Qua công tác thanh kiểm tra đối bằng tranh, rất dễ xảy ra hỏa hoạn khi chứa các vật liệu dễ<br /> với các công trình, nhận thấy vấn đề quản lý nhà nước về cháy như xăng dầu, các loại giấy dầu, cao su...<br /> tổ chức công trường của Sở xây dựng Hà Tĩnh vẫn còn tồn c) An toàn vệ sinh môi trường<br /> tại, hạn chế. Hầu hết ở tất cả các công trường đều không có trạm<br /> Thứ nhất, tình trạng thiếu nhân lực: Với biên chế phòng rửa xe phục vụ cho xe vận chuyển vật liệu khi ra vào công<br /> Thanh tra gồm 13 cán bộ công chức (thực tế hiện nay chỉ trường theo quy định [5]. Công trình xây dựng thường có<br /> có 10 cán bộ công chức làm nhiệm vụ thanh kiểm tra), mật độ xe vận chuyển vật liệu dày đặc (cát, đá, xi măng,<br /> phòng Quản lý hoạt động xây dựng gồm 5 công chức đất...), vì thế bụi và tiếng ồn của các loại xe này thường<br /> chưa thể đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đề ra, trong xuyên rất lớn. Không có các trạm rửa xe trước khi ra công<br /> khi số lượng công trình quá nhiều đối với một tỉnh đang trường thì sẽ gây ảnh hưởng đến vệ sinh khu vực xung<br /> trong quá trình phát triển, yêu cầu về cơ sở vật chất hạ quanh và môi trường nói chung.<br /> tầng kỹ thuật rất lớn như hiện nay. Rác thải và nguồn nước thải trong công trường có<br /> Thứ hai, năng lực của một số cán bộ tham gia quản lý nguy cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đối với môi trường<br /> nhà nước về công trường xây dựng còn hạn chế. Một số xung quanh. Khi thi công ở trên tầng cao, việc vận chuyển<br /> cán bộ mới ra trường, tuổi đời còn trẻ, kinh nghiệm công vật liệu lên cao và rác thải xuống, các công trình thường ít<br /> tác chưa nhiều, mặc dù được học hành bài bản nhưng quan tâm đến che chắn bụi.<br /> thiếu kinh nghiệm trong công tác chuyên môn và thiếu d) Nội quy, quy chế trong công trường<br /> kinh nghiệm trong việc xử lý tình huống, phát hiện, xử Hợp đồng lao động và đóng bảo hiểm đầy đủ, tuy<br /> phạt vi phạm hành chính. nhiên đó vẫn chỉ là trên lý thuyết và giấy tờ. Qua quá trình<br /> Thực tế thi công trên công trường vẫn còn tồn tại một kiểm tra thì hầu như các đơn vị thi công thường mượn các<br /> số sai phạm như sau: hợp đồng lao động để làm hồ sơ dự thầu. Qua quá trình<br /> <br /> 58 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ<br />  KINH NGHIỆM QUẢN LÝ<br /> <br /> kiểm tra thì hầu hết công trường không tổ chức tập huấn Kinh tế hạ tầng (các huyện, thị xã), Phòng Thanh tra<br /> các nghiệp vụ và an toàn lao động cho công nhân. Trên xây dựng chịu trách nhiệm về giám sát các hoạt động<br /> các công trường đều đặt các bảng nội quy công trường, xây dựng trên công trường. Bên cạnh đó bổ sung thêm<br /> tuy nhiên, các nội quy còn sơ sài, không đầy đủ. các lực lượng kiểm tra quy tắc xây dựng, lực lượng này<br /> MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC thường xuyên có mặt ở các công trường xây dựng, hỗ trợ<br /> QLNN ĐỐI VỚI CÔNG TRƯỜNG XÂY DỰNG TRÊN các đơn vị chức năng giám sát các công trình xây dựng,<br /> ĐỊA BÀN HÀ TĨNH báo cáo kịp thời với các đơn vị chức năng để có biện pháp<br /> 1. Bổ sung nguồn nhân lực cho các đơn vị quản lý và hình thức xử lý.<br /> nhà nước Hoạt động phân cấp phân rõ trách nhiệm của các chủ<br /> Sở Xây dựng là đơn vị đầu mối trong quá trình quản lý thể. Hoạt động này tạo điều kiện cho các đơn vị, cán bộ<br /> nhà nước về xây dựng và tổ chức công trường xây dựng, cấp huyện, thành phố nâng cao được năng lực quản lý,<br /> tuy nhiên với bộ máy quản lý còn tồn tại về nhiều mặt chủ động trong các công việc, giảm thời lượng thời gian<br /> sẽ khó có thể hoàn thành tốt triệt để công việc. Để giải chờ cấp trên giải quyết của Chủ đầu tư. Điều đó làm tăng<br /> quyết tình trạng trên, tác giả đề xuất tăng biên chế cho tính chủ động, sáng tạo của các đơn vị địa phương và chủ<br /> các đơn vị trực tiếp thực hiện chức năng QLNN về tổ chức đầu tư.<br /> công trường xây dựng như Phòng Thanh tra, đặc biệt là 3. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp<br /> Phòng Quản lý hoạt động xây dựng. luật về xây dựng nói chung và tổ chức công trường nói<br /> 2. Phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương riêng cho chủ đầu tư, nhà thầu tham gia hoạt động xây<br /> Để giảm thiểu gánh nặng cho bộ phận quản lý nhà dựng và quần chúng nhân dân<br /> nước về tổ chức công trường xây dựng của Sở Xây dựng Công tác này góp phần giúp mỗi người nhận ra tính<br /> cần phải phân cấp, ủy nhiệm cho các chính quyền địa công bằng của pháp luật, chấp hành pháp luật trên cơ sở<br /> phương. Cần chuyển dần các công việc, nguồn lực mà tự nguyện, xuất phát từ nhu cầu của bản thân là rất quan<br /> hiện nay do chính quyền cấp tỉnh nắm giữ cho chính trọng.<br /> quyền địa phương các cấp một cách lâu dài, ổn định bằng 4. Thống nhất về hình thức, phương pháp và nội<br /> các văn bản Luật, dưới Luật, nhằm mở rộng dân chủ, phát dung giám sát<br /> huy tính chủ động sáng tạo của chính quyền địa phương. Tuy đã phân cấp phân quyền cho các cấp ở huyện<br /> Vì vậy để phân cấp, phân nhiệm cần phải xây dựng bộ thị như đã đề xuất ở trên, nhưng Sở xây dựng vẫn là<br /> máy chính quyền cấp thành phố - huyện - thị xã có đủ số đơn vị đầu mối trong nhiệm vụ QLNN về tổ chức công<br /> lượng nhân lực, năng lực và kinh nghiệm. Tác giả đề xuất trường xây dựng, do vậy cần phải tổ chức thanh kiểm<br /> bộ máy tổ chức về xây dựng nói chung và công trường tra, giám sát các công trường xây dựng một cách<br /> xây dựng nói riêng như sau: thường xuyên hơn.<br /> Phân cấp trách nhiệm QLNN về xây dựng nói chung Đối với mỗi công trường thống nhất với chủ đầu tư<br /> và công trường xây dựng nói chung về cho từng địa và nhà thầu về thanh kiểm tra định kỳ, tối thiểu 02 lần<br /> phương, các Phòng Quy hoạch đô thị (thành phố), Phòng mỗi tháng. Kiểm tra toàn diện công trường về an toàn<br /> lao động, xe máy, vệ sinh môi trường, phòng chống<br /> UBND TỈNH<br /> cháy nổ...<br /> Thanh kiểm tra đột xuất (không có báo trước) tối thiểu<br /> SỞ XÂY DỰNG<br /> SỞ CHUYÊN NGÀNH UBND CẤP HUYỆN, THỊ 02 lần mỗi tháng với mỗi công trường, số lượng kiểm tra<br /> VỀ XÂY DỰNG THÀNH PHỐ<br /> có thể nhiều hơn nếu công trường vi phạm nhiều lần.<br /> Về nội dung kiểm tra, cần coi trọng khâu đảm bảo kỹ<br /> thuật, qua đó đảm bảo an toàn cho công trình, máy móc<br /> LỰC<br /> PHÒNG<br /> PHÒNG<br /> QUẢN LÝ PHÒNG<br /> PHÒNG<br /> PHÒNG<br /> LƯỢNG và người lao động.<br /> THANH KIỂM<br /> HOẠT KINH TẾ QUY<br /> THANH<br /> TRA<br /> ĐỘNG HẠ<br /> TRA<br /> HOẠCH<br /> TRA 5. Trang bị máy móc thiết bị phục vụ công tác thanh<br /> XÂY QUY TẮC<br /> XÂY TẦNG ĐÔ THỊ<br /> DỰNG<br /> DỰNG XÂY kiểm tra<br /> DỰNG<br /> Cơ sở vật chất và trang thiết bị đóng góp một phần<br /> Đề xuất cơ cấu phân cấp quản lý nhà nước về tổ chức công trường không nhỏ để hoàn thành công việc. Cần tăng cường các<br /> <br /> Số 59.2018 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 59<br />  KINH NGHIỆM QUẢN LÝ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> loại thiết bị thuộc dạng công nghệ cao và chức năng đặc hình thức xử lý vi phạm về tổ chức công trường xây dựng.<br /> thù (như máy đo độ ồn, máy đo nồng độ bụi...) để phục Quy định các hình thức xử phạt phải nghiêm minh, đánh<br /> vụ công tác thanh kiểm tra, giúp cơ quan chức năng đưa mạnh vào xử phạt kinh tế, lập biên bản cho dừng thi công<br /> ra các quyết định một cách nhanh, chính xác và kịp thời khi cần thiết nếu hình thức vi phạm nghiêm trọng, ảnh<br /> nhất. Ngoài ra, tạo một môi trường làm việc thuận lợi hưởng lớn đến chất lượng công trường hay môi trường<br /> mang phong cách chuyên nghiệp cũng rất cần thiết. Sự xung quanh.<br /> đầu tư kịp thời và luôn tính đến tương lai lâu dài, tránh sự 8. Phối hợp chặt chẽ với nhân dân trong quản lý<br /> lạc hậu trong thời gian ngắn dẫn đến lãng phí. Kế hoạch công trường<br /> nâng cấp và trang bị cơ sở vật chất phải lập thường xuyên Cần phải huy động được quần chúng nhân dân phát<br /> và theo định kỳ. hiện và cung cấp thông tin về những hành vi vi phạm<br /> 6. Xây dựng hệ thống thông tin trong quản lý nhà pháp luật về tổ chức công trường xây dựng. Cần có<br /> nước về tổ chức công trường xây dựng những buổi tiếp xúc với nhân dân, có hình thức tuyên<br /> Xây dựng riêng trang web điện tử phục vụ công tác truyền vận động để người dân hiểu rõ được những nguy<br /> QLNN về tổ chức công trường xây dựng, trong đó chứa hiểm nếu vi phạm về tổ chức công trường xây dựng,<br /> đựng tất cả các thông tin liên quan đến quá trình thực phát hiện và báo cáo kịp thời đến đơn vị chức năng nếu<br /> hiện công tác quản lý như: Tổng hợp số liệu về các công phát hiện sai phạm của công trường đó. Bên cạnh đó,<br /> trường xây dựng; các quy định của pháp luật về tổ chức cần phải có hình thức biểu dương khen thưởng những<br /> công trường xây dựng; quy trình hoạt động kiểm tra, cá nhân, tổ chức đã báo cáo kịp thời những sai phạm đó.<br /> quản lý, giám sát; quy trình và hình thức xử lý các vi phạm, Bài báo đã tìm hiểu và phân tích các tồn tại hạn chế<br /> có hòm thư góp ý của người dân. về công tác QLNN trên các công trường xây dựng trên địa<br /> Xây dựng hệ thống đường dây nóng từ xã, huyện đến bàn tỉnh Hà Tĩnh, qua đó đề xuất một số giải pháp cả về kỹ<br /> các đơn vị quản lý có chức năng phục vụ công tác quản lý thuật lẫn tổ chức nhằm tăng cường công tác quản lý đối<br /> về tổ chức công trường xây dựng nhằm phát huy tính tự với công trường xây dựng.<br /> giác, quyền làm chủ của nhân dân, vừa đảm bảo tính kịp Tài liệu tham khảo<br /> thời để phát hiện và ngăn chặn các sai phạm trong quá [1]. Lê Hồng Thái (2009), Tổ chức thi công xây dựng,<br /> trình tổ chức công trường xây dựng. Nhà xuất bản Xây dựng.<br /> 7. Xử lý vi phạm phải nghiêm minh, kịp thời và đủ sức [2]. Trịnh Quốc Thắng (2011), Thiết kế Tổng mặt bằng<br /> răn đe xây dựng, Nhà xuất bản Xây dựng.<br /> Xử lý vi phạm nghiêm minh, kịp thời nhằm ngăn chặn [4]. Sở Xây dựng Hà Tĩnh (website), www.soxaydung.<br /> hành vi vi phạm tiếp diễn, đủ sức răn đe, giáo dục đối tượng gov.vn<br /> vi phạm. Bên cạnh đó còn có tác dụng răn đe, phòng ngừa [5]. Viện Khoa học công nghệ xây dựng (2014), Quy<br /> đối với những đối tượng khác và tạo lòng tin cho nhân dân. chuẩn kỹ thuật Quốc gia an toàn trong xây dựng, Hà Nội.<br /> Có những Quyết định, văn bản riêng quy định về các<br /> <br /> <br /> 60 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ<br />