zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

» Môi trường

Một số giải pháp thoát nước chống ngập thành phố các tỉnh Duyên Hải Nam Trung Bộ thích ứng biến đổi khí hậu

Chia sẻ: ViJakarta2711 ViJakarta2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

41
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong phạm vi bài viết này tác giả muốn nêu lên một số giải pháp cơ bản, cần thiết và thực tế để góp phần vào công tác cải thiện môi trường, đời sống cho các đô thị khu vực Duyên Hải Nam Trung Bộ trong bối cảnh hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số giải pháp thoát nước chống ngập thành phố các tỉnh Duyên Hải Nam Trung Bộ thích ứng biến đổi khí hậu

Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 99 MỘT SỐ GIẢI PHÁP THOÁT NƯỚC CHỐNG NGẬP THÀNH PHỐ CÁC TỈNH DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ThS. Nguyễn Thế Hùng Khoa Kỹ thuật Hạ tầng Đô thị, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung Tóm tắt: Thích ứng với biến đổi khi hậu là vấn đề cần thiết cho tất cả các lĩnh vực hiện nay. Tuy nhiên tùy thuộc vào điều kiện thực tế của từng vùng miền, từng lĩnh vực để ứng dụng cho hợp lý, đạt hiệu quả cao. Thoát nước chống ngập do tác động bởi biến đổi khí hậu cho các đô thị nói chung, các đô thị thuộc các tỉnh Duyên Hải Nam Trung Bộ nói riêng vẫn còn là một bài toán chưa có đáp án. Trong phạm vi bài viết này tác giả muốn nêu lên một số giải pháp cơ bản, cần thiết và thực tế để góp phần vào công tác cải thiện môi trường, đời sống cho các đô thị khu vưc Duyên Hải Nam Trung Bộ trong bối cảnh hiện nay. Từ khoá: Chống ngập thành phố các tỉnh Duyên Hải Nam Trung Bộ. Biến đổi khí hậu (BĐKH) là vấn Để hạn chế các ảnh hưởng từ biến đề toàn cầu, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh đổi khí hậu như đã nêu ở trên đến thoát vực. Tác động của BĐKH trong lĩnh vực nước chống ngập trong điều kiện thực tế xây dựng cũng như nhiều lĩnh vực khác của các thành phố Duyên Hải Nam Trung Bộ như hiện nay, cần có những giải pháp với quy mô toàn quốc và từng vùng cụ thể và thích ứng. Chính vì vậy vấn đề trong cả nước, tác động đối với các hệ "Một số giải pháp thoát nước chống thống tự nhiên (giải ven biển, vùng núi ngập thành phố các tỉnh Duyên Hải cao, hải đảo....), các hệ thống xã hội (nơi Nam Trung Bộ thích ứng biến đổi khí cư trú, du lịch, các di sản văn hóa, di tích hậu" theo tác giả là cần thiết. lịch sử...) và các hệ thống cơ sở hạ tầng 1. Vấn đề về biến đổi khí hậu (đê, đập, hồ chứa, hệ thống cấp thoát Biến đổi khí hậu (climate change) nước, hệ thống cấp điện...). là sự thay đổi trạng thái khí hậu được Các tỉnh Duyên Hải Nam Trung thể hiện bằng sự thay đổi của giá trị Bộ, có đủ các loại tài nguyên nước trung bình/ hay những biến động các như: Biển - Sông - Suối - Ao, Hồ. tính chất của nó tồn tại một thời kỳ kéo Lượng mưa phân bố tại đây tương đối dài cỡ nhiều thập kỷ hoặc dài hơn. cao, dải bờ biển kết hợp bờ sông dài Biến đổi khí hậu có thể do các quá cũng như cốt địa hình của các thành trình tự nhiên nội tại hay ngoại lực phố tương đối thấp so với mực nước hoặc những thay đổi nhân tạo các biển. Chính từ các yếu tố trên mà mỗi thành phần của khí quyển hay sử dụng mùa mưa kết hợp triều cường và mực đất. Biến đổi khí hậu hiện tại được nước biển dâng làm cho các thành phố Công ước khung về biến đổi khí hậu lại bị ngập lụt, ảnh hưởng trực tiếp đến (UNFCCC) coi là sự thay đổi của khí đời sống của người dân và các công hậu do sự đóng góp trực hoặc gián tiếp trình hạ tầng kỹ thuật khác. từ các hoạt động của con người làm
Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 100 thay đổi các thành phần của khí quyển, của nhóm các kịch bản phát thải trung bổ sung thêm cho những biến động khí bình (kịch bản B2) và kịch bản phát hậu tự nhiên được quan trắc trong một thải trung bình của nhóm các kịch thời gian khá dài. bản phát thải cao (kịch bản A2). Tuy Các kịch bản phát thải khí nhà nhiên để các giải pháp an toàn, tác kính được chọn để tính toán xây dựng giả chọn kịch bản phát thải cao để kịch bản biến đổi khí hậu cho Việt nghiên cứu và có thể được tóm tắt Nam là kịch bản phát thải thấp (kịch như sau: bản B1), kịch bản phát thải trung bình - Về nhiệt độ: Bảng 1. Mức tăng nhiệt độ trung bình năm (oC) so với thời kỳ 1980-1999 theo kịch bản phát thải cao (A2) tại Nam Trung Bộ Các mốc thời gian của thế kỷ 21 Vùng 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 2100 Nam Trung Bộ 0,4 0,5 0,8 1,0 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 - Về lượng mưa: Bảng 2. Mức thay đổi lượng mưa năm (%) so với thời kỳ 1980-1999 theo kịch bản phát thải cao (A2) tại Nam Trung Bộ Các mốc thời gian của thế kỷ 21 Vùng 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 2100 Nam Trung Bộ 0,7 1,0 1,2 1,7 2,1 2,5 3,0 3,6 4,1 - Nước biển dâng: Bảng 3. Mực nước biển dâng (cm) so với thời kỳ 1980-1999 Các mốc thời gian của thế kỷ 21 Vùng 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 2100 Thấp (B1) 11 17 23 28 35 42 50 57 65 Trung bình (B2) 12 17 23 30 37 46 54 64 75 Cao (A1FI) 12 17 24 33 44 57 71 86 100 2. Vấn đề về ảnh hưởng do biến đổi triều cường và mực nước biển dâng do khí hậu ảnh hưởng biến đổi khí hậu (khoảng từ Đại đa số khu vực trung tâm các tháng 9 đến tháng 11) mực nước các con thành phố của các tỉnh Duyên Hải Nam sông chảy qua thành phố dâng cao, nước Trung Bộ được xây dựng trên vùng đất sông không thoát được do mặt nước biển khá thấp, cốt địa hình của các khu vực cao, theo các cống xả chảy ngược vào chỉ chênh lệch với mực nước biển dao các thành phố, đồng thời kết hợp với động từ - 0,2m đến + 2,5m. Chính vì lượng nước mưa chảy tràn trên bề mặt thế, hàng năm vào mùa mưa, kết hợp gây ngập các thành phố.
Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 101 3. Một số giải pháp chống ngập giải pháp sử dụng các cửa xả tự động 3.1. Giải pháp sử dụng của van khẩu đóng, mở theo mực nước dâng cho các độ lớn để ngăn triều cửa xả của cống thoát trên mạng lưới Các thành phố thuộc các tỉnh thoát nước thành phố, nhằm ngăn không Duyên Hải Nam Trung Bộ thường có cho nước chảy ngược vào thành phố khi các con sông chảy ngang (Sông Ba – mực nước sông dâng cao. TP. Tuy Hòa, sông Cái – TP. Nha Trang,...). Để thực hiện tốt việc chống ngập khi nước biển dâng do BĐKH thì tại các khu vực cửa sông này nên sử dụng các cửa van có khẩu độ lớn để ngăn triều, để đảm bảo khả năng chịu lực lớn, ở đây ta nên sử dụng loại cửa van có kết cấu cửa dạng giàn bản chắn có khung chịu lực, khi làm việc được nâng lên hạ xuống theo phương thẳng đứng. Loại cửa van này với nguyên lý Hình 2. Cửa cống tự động đóng mở khi hoạt động là khi ngăn nước cửa van hạ mực nước dâng xuống và cửa van kéo lên cao phía trên Đặc điểm của loại cống ngăn này không khi không ngăn nước. là tự động đóng lại khi nước bên ngoài sông dâng lên và tự động mở ra khi nước sông hạ xuống. Với loại cửa xả này khi áp dụng ở những vùng bị ảnh hưởng bởi thủy triều là hết sức phù hợp vì chế tạo đơn giản, giá thành rẻ, vận hành tự động. 3.3. Giải pháp quy hoạch hồ điều hòa Giải pháp sử dụng hồ điều hòa ngoài mục đích trữ nước chống ngập, hồ điều hòa còn được xem là giải pháp hiệu Hình 1. Cửa van phẳng kéo đứng quả nhằm cải thiện môi trường, tăng mỹ (Vertical lift gate) quan đô thị cho thành phố, khai thác và 3.2. Giải pháp sử dụng cửa cống ngăn sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên triều tự đóng, mở cho các cống xả nước mưa. Như phân tích ở phần nguyên Chưa hết, tận dụng nguồn nước từ nhân gây ảnh hưởng, khi vào mùa mưa, các hồ điều tiết này có thể còn phục vụ triều cường và mực nước biển dâng do cho công tác phòng cháy chữa cháy, cấp biến đổi khí hậu, mực nước sông dâng nước, tưới nước cho cây xanh và bổ cập cao làm cho nước từ sông chảy vào nguồn nước dưới đất đang bị khai thác thành phố. Chính vì vậy tác giả đề xuất quá mức như hiện nay.
Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 102 Để thích ứng với biến đổi khí hậu, thành phố thường có các khu vực trũng. việc chủ động bổ sung các không gian Đây chính là điều kiện thuận lợi để quy điều tiết trong quá trình chỉnh trang đô thị hoạch khu vực này thành hồ điều hòa, là rất cần thiết, nếu không nói là giải pháp thoát nước cho thành phố. duy nhất thay vì thích ứng bằng giải pháp Theo phân tích về đặc điểm địa công trình với quy mô xác định. hình, dự báo diện tích đất quy hoạch đến Như vậy, để giải quyết giảm ngập năm 2025, cũng như bản đồ quy hoạch và thích ứng kịp thời với những kịch sử dụng đất đến năm 2025 và bản đồ bản biến đổi khí hậu, trong tương lai ngập lụt của các thành phố. Tác giả xin cần phải thiết lập quy hoạch tổng thể đề xuất giải pháp quy hoạch các khu vực mạng lưới hồ điều tiết phù hợp cho các trũng thành các hồ điều hòa, đặc biệt nên thành phố thuộc các tỉnh Duyên Hải quy hoạch thành chuỗi hồ điều hòa, bởi Nam Trung Bộ. vì khi thời gian mưa kéo dài lượng nước Đặc điểm của các thành phố này tăng và tập trung về phía hạ lưu, để hạn thường có địa hình tương đối bằng chế lượng nước tập trung phía hạ lưu thì phẳng, độ dốc địa hình nghiêng từ Tây phần phí thượng lưu (vùng cao) phải có sang Đông. Tại khu vực trung tâm các các hồ để trữ nước. Hình 3. Mặt cắt chuỗi hồ đề xuất điển hình hoạt động về mùa khô Hình 4. Mặt cắt chuỗi hồ đề xuất điển hình hoạt động về mùa mưa 3.4. Giải pháp cải tạo nâng nền các bờ đối với phía Đông giáp biển, được chắn kè dọc các bờ sông bởi dải bờ cát dài và tương đối cao hoặc Khu vực trung tâm các thành phố có quy hoạch các con đường phục vụ du này thường có những dòng sông chảy lịch, dân sinh nên phần nào cũng đã xuyên từ phía Tây đổ ra biển. Tuy nhiên ngăn được mực nước biển dâng khi
Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 103 triều cường. Tuy vậy hai bên bờ các con bơm chống ngập là nhỏ nhất thì hiệu sông giáp thành phố vẫn tồn tại các bờ quả kinh tế mang lại là cao nhất. Đối kè với cao trình hạn chế làm cho nước với việc thoát nước chống ngập cho các có thể chảy tràn vào thành phố mỗi mùa thành phố như đã phân tích ở trên, với mưa. Chính vì vậy, theo đánh giá về giải pháp này tác giả đề xuất nên đặt tình hình biến đổi khí hậu nước biển trạm bơm chống ngập tại các hồ ở phía dâng đến năm 2025 (nước biển dâng hạ lưu và bơm thẳng nước ra biển đông 0,17m), vào thời điểm này kết hợp mưa khi có ngập. lũ từ thượng nguồn các con sông đỗ về 3.6. Giải pháp quy hoạch bề mặt sẽ gây ngập cho thành phố. Để hạn chế tự thấm vấn đề này tác giả xin đề xuất đắp nền Ai cũng biết cây xanh, mặt cỏ có thân các bờ kè, trên mặt các bờ kè cần nhiều lợi ích, giảm lượng bụi, cung cấp trồng cây, cỏ tạo cảnh quan cho đô thị oxy, hấp thụ tiếng ồn... Đặc biệt là, cây và tăng độ bền cho thân các bờ kè. xanh có khả năng lưu trữ một phần nước 3.5. Giải pháp bố trí trạm bơm mưa trên cây, giữ cho mặt đất xốp cùng chống ngập với hệ thống rễ cây đâm sâu xuống đất, Đối với các thành phố này thường giúp cho nước mưa thấm nhanh xuống có cốt địa hình tương đối thấp so với đất, làm giảm và làm chậm tốc độ nước mực nước biển, việc chống ngập cho chảy tràn, giảm lượng nước úng ngập thành phố về mùa mưa kết hợp triều trong đô thị. Chính vì vậy việc quy cường và mực nước biển dâng do biến hoạch bề mặt tự thấm bằng cây xanh, đổi khí hậu là không thể không sử dụng mặt cỏ cũng chính là giải pháp cần trạm bơm. Tuy nhiên, trạm bơm phải thiết trong công tác thoát nước chống được bố trí một cách hợp lý và kết hợp ngập cho các thành phố nói chung, cho với công tác điều hòa nhờ hệ thống các thành phố các tỉnh Duyên Hải Nam chuỗi hồ điều hòa để công suất của trạm Trung Bộ nói riêng. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Báo cáo thuyết minh quy hoạch sử dụng đất của các thành phố các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ đến năm 2025. [2] Dự án thoát nước và chống ngập cho đô thị vừa và nhỏ ở Việt Nam, tháng 10/2012. [3] Bộ Tài nguyên Mô trường. 3/2012. Kịch bản Biến đổi Khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam. [4] Nguyễn Đăng Tính, Dương Văn Viện. 2008. Một số giải pháp chống ngập ở thành phố Hồ Chí Minh, Cơ sở 2 – Trường Đại học Thủy Lợi. [5] Nguyễn Hồng Tiến. 2011. BĐKH với xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật khóa tập huấn nâng cao năng lực của ngành xây dựng ứng phó với biến đổi khí hậu. [6] Nguyễn Trọng Phượng. 2012. Một số giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu trong quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị. [7] Quyết định số 158/2008/QĐ - TTg ngày 02 tháng 12 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH. [8] Trần Thị Lan Anh. 2011. Tác động của BĐKH và nước biển dâng đối với quy hoạch và phát triển đô thị tại các vùng ven biển Việt Nam.

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.