ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ---------------

TRỊNH THỊ THÙY LINH

NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐÀO TẠO NGHỀ

CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG

QUA CÁC HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP CỦA CTXH

(NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP TRƯỜNG TRUNG CẤP KINH TẾ- DU LỊCH HOA SỮA)

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI

Hà Nội – 2016

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ---------------

TRỊNH THỊ THÙY LINH

NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐÀO TẠO NGHỀ

CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG

QUA CÁC HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP CỦA CTXH

(NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP TRƯỜNG TRUNG CẤP KINH TẾ- DU LỊCH HOA SỮA)

Chuyên ngành Công tác xã hội

Mã số: 60 90 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI

Ngƣờ ƣớng d n o ọc: GS.TS. ĐẶNG CẢNH KHANH

Hà Nội – 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân

tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của GS.TS Đặng Cảnh

Khanh. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn

này trung thực.

Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Hà Nội, ngày 16/03/2016

Học viên

Trịnh Thị Thùy Linh

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình làm luận văn, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới

GS.TS Đặng Cảnh Khanh là người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình tôi

trong suốt quá trình thực hiện đề tài này.

Tôi chân thành cảm ơn Khoa và tất cả các thầy cô giáo trong Khoa Xã

hội học – Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn đã trang bị kiến thức

và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và thực hiện luận văn

tại trường.

Tôi chân thành cám ơn lãnh đạo trường Trung cấp Kinh tế- Du lịch Hoa

Sữa đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành việc thu thập

số liệu phục vụ luận văn này.

Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới những người thân trong gia

đình, bạn bè đã luôn bên cạnh quan tâm, giup đỡ tôi trong suốt quá trình làm

luận văn.

Xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 7

1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 7

2. Tổng quan Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam ............................................ 9

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................. 11

4. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu ............................................. 12

5. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 13

6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 13

7. Nội dung luận văn ........................................................................................ 14

PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................ 15

CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO

NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG CTXH

......................................................................................................................... 15

1.1. Lý luận về ngƣời khuyết tật vận động ................................................. 15

1.1.1. Một số Khái niệm ................................................................................. 15

1.1.2. Các dạng khuyết tật .............................................................................. 16

1.2. lý luận về đào tạo nghề c o ngƣời khuyết tật vận động tạ trƣờng

Hoa Sữa .......................................................................................................... 17

1.3. Lý luận về việc làm c o Ngƣời khuyết tật vận động tạ trƣờng Hoa

Sữa .................................................................................................................. 18

1.4. Lý luận về công tác xã hộ đối vớ ngƣời khuyết tật vận động tại Hoa

Sữa: ................................................................................................................. 18

1.4.1. Các khái niệm .............................................................................................. 19

1.4.2. Lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu ................................................... 20

1.4.2.1. Thuyết nhu cầu ................................................................................... 20

1.4.2.2. Thuyết hệ thống .................................................................................. 22

1.5. Các yếu tố ản ƣởng tới vấn đề đào tạo nghề c o ngƣời khuyết tật

vận động ......................................................................................................... 25

1

1.5.1. Bối cảnh Kinh tế - Xã hội và nhu cầu đào tạo nghề cho người khuyết

tật vận động .................................................................................................... 25

1.5.2. Quan điểm của Đảng và nhà nước về ĐTN cho NKT ....................... 26

1.5.3. Phương thức tổ chức đào tạo nghề ..................................................... 28

CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO NGƢỜI

KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG TẠI TRƢỜNG TRUNG CẤP KT-DL HOA

SỮA ................................................................................................................. 31

2.1. K á quát c ung về sự r đờ củ trƣờng Trung cấp KT-DL Ho Sữ

......................................................................................................................... 31

2.1.1. Tóm tắt lịch sử hình thành và phát triển ............................................ 31

2.1.2. Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động .................................. 32

2.1.3. Cơ sở vật chất ....................................................................................... 33

2.2. Cơ cấu tổ chức ........................................................................................ 35

2.2.1. Các phòng ban chức năng ................................................................... 35

2.2.2. Đội ngũ cán bộ, giáo viên trường TC KT-DL Hoa Sữa ..................... 36

2.3. Thực trạng về học sinh .......................................................................... 40

2.4. Thực trạng về công tác đào tạo nghề và giới thiệu việc làm cho học

sinh tạ Trƣờng TC KT-DL Hoa Sữa .......................................................... 45

2.4.1. Thực trạng đào tạo nghề ...................................................................... 45

2.4.1.1. Các ngành nghề đào tạo .................................................................... 45

2.4.1.2. Nội dung đào tạo ................................................................................ 48

2.4.1.3. Cấp bằng đào tạo ............................................................................... 52

2.4.2. Thực trạng giới thiệu và tạo việc làm cho người khuyết tật vận động

......................................................................................................................... 52

2.5. Đán g á c ung về thực trạng đào tạo nghề tạ trƣờng TC KT-DL

Hoa Sữa .......................................................................................................... 53

2.5.1. Nhận định chung về kết quả công tác đào tạo nghề .......................... 53

2.5.2. Thách thức mới đối với công tác đào tạo nghề: ................................. 56

2

CHƢƠNG III: HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRỢ GIÚP ĐÀO

TẠO NGHỀ CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG TẠI TRƢỜNG

TC KT-DL HOA SỮA .................................................................................. 58

3.1. Quy trình tuyển s n đầu vào của học sinh thuộc n óm đố tƣợng là

Ngƣời khuyết tật vận động tạ trƣờng TC KT – DL Hoa Sữa .................. 58

3.2. Các hoạt động trợ giúp nhằm đào tạo nghề c o Ngƣời khuyết tật vận

động tạ Trƣờng TC KT-DL Hoa Sữa ........................................................ 61

3.2.1. Các hoạt động trợ giúp ........................................................................ 61

3.2.1.1. Hoạt động hỗ trợ học phí, chi phí đào tạo ......................................... 61

3.2.1.2. Hoạt động hỗ trợ chi phí ăn ở, sinh hoạt ........................................... 65

3.2.1.3. Hoạt động chăm sóc ý tế .................................................................... 67

3.2.2. Hoạt động ngoại khóa, vui chơi, giải trí ............................................ 68

3.2.3. Hoạt động CTXH trong đào tạo nghề ................................................. 72

3.2.3.1. Hoạt động tham vấn tâm lý ................................................................ 72

3.2.3.2 Một số nhận xét về việc đưa CTXH vào hoạt động ĐTN cho Người

khuyết tật vận động ......................................................................................... 75

3.3. Hoạt động trợ giúp CTXH, tạo việc làm, giới thiệu việc làm cho

ngƣời khuyết tật vận động tạ trƣờng TC KT-DL Hoa Sữa ..................... 79

3.3.1. Hoạt động tạo việc làm ........................................................................ 79

3.3.2. Hoạt động giới thiệu việc làm .............................................................. 80

3.3.3. Hoạt động phối hợp, tìm các nguồn lực trợ giúp về việc làm ............ 83

3.3.3.1. Các tổ chức trong nước ...................................................................... 83

3.3.3.2. Các tổ chức nước ngoài ..................................................................... 84

3.3.4. Vai trò của NVXH ................................................................................ 84

3.3.5. Đánh giá hoạt động trợ giúp trong đào tạo nghề cho người khuyết tật

vận động tại trường TC KT-DL Hoa Sữa ..................................................... 88

3.3.5.1. Những mặt đã làm được ..................................................................... 88

3.3.5.2. Những mặt chưa làm được ................................................................. 91

3

3.3.5.3. Đề xuất giải pháp ............................................................................... 92

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 97

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 102

NỘI DUNG TRÍCH DẪN ........................................................................... 104

PHỤ LỤC ..................................................................................................... 106

4

DANH SÁCH NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

Các ký hiệu viết tắt Ng ĩ đầy đủ

Người khuyết tật NKT

Đào tạo nghề ĐTN

VH – XH Văn hóa xã hội

Cán bộ giáo viên CBGV

Khuyết tật vận động KTVĐ

Khuyết tật trí tuệ KTTT

Giới thiệu việc làm GTVL

Ngôn ngữ ký hiệu NNKH

Sức khỏe sinh sản SKSS

Chăm sóc sức khỏe CSSK

Nhân viên xã hội NVXH

Trung cấp chuyên nghiệp TCCN

Gia đình GĐ

TC KT – DL Trung cấp Kinh tế - Du lịch

5

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1 Cơ sở vật chất Trường TC KT-DL Hoa Sữa năm 2014-2015 ......... 33

Bảng 2.2. Cơ cấu lao động theo vị trí công việc chuyên môn năm 2014-2015

......................................................................................................................... 38

Bảng 2.3. Một số thông tin cơ bản về Người khuyết tật vận động tại Hoa Sữa

......................................................................................................................... 41

Bảng 2.4. Các hệ đào tạo của Trường Trung cấp Kinh tế Du Lịch Hoa Sữa . 52

Bảng 3.1.Các đối tượng ưu tiên của Hoa Sữa ................................................. 61

SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1. Sơ đồ các Phòng ban chức năng .................................................... 35

Sơ đồ 3.1. Sơ đồ quy trình tuyển sinh chung của trường TC KT – DL Hoa Sữa

đối với đối tượng Người khuyết tật vận động ................................................. 59

BIỂU ĐỒ

Biểu 2.1 : Hoàn cảnh gia đình của người khuyết tật vận động đang theo học

tại trường Hoa Sữa .......................................................................................... 42

Biểu 2.2 : Các dạng khuyết tật của NKTVĐ đang theo học tại Hoa Sữa ....... 43

Biểu 2.3 : Trình độ văn hóa Người khuyết tật vận động tại Hoa Sữa ............ 44

Biểu 2.4: Tỷ lệ người khuyết tật vận động của Hoa Sữa được đào tạo nghề

miễn phí 19 năm qua ....................................................................................... 55

6

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đối với bất kỳ quốc gia nào, muốn đảm bảo xã hội phát triển bền

vững, ngoài yếu tố ổn định về mặt kinh tế, chính trị,… vấn đề đảm bảo An

sinh xã hội cũng được coi là nhân tố cốt yếu, các chính sách giảm nghèo bền

vững được hiện thực hóa và đảm bảo mang lại hiệu quả nhất định. Để đảm

bảo được điều đó, việc quan tâm tới các đối tượng yếu thế trong xã hội là một

trong những ưu tiên hàng đầu. Một trong những nhóm đối tượng được ASXH

hướng tới là Người khuyết tật vận động. Người khuyết tật vận động cũng như

những người khuyết tật khác thường tự ti, mặc cảm về bản thân nên ít giao

tiếp, nói chuyện với người khác. Vì vậy, họ khó hòa nhập với cộng đồng. Đào

tạo nghề gắn liền với tìm kiếm cơ hội việc làm cho Người khuyết tật vận động

sẽ giúp họ có cơ hội tiếp xúc, giao lưu với mọi người, dễ dàng hơn cho việc

hoà nhập với cộng đồng. Nó cũng tạo điều kiện để Người khuyết tật vận động

phát triển một cách toàn diện và bình thường như những người khác trong xã

hội, góp phần đảm bảo công bằng xã hội.

Theo điều tra mới đây của Liên Hợp Quốc, trong số hơn 7 tỷ người thì

có hơn 1 tỷ người là người khuyết tật, chiếm khoảng 15% dân số. Tại khắp

nơi trên thế giới, hơn 1 tỷ người khuyết tật đang phải đối mặt với những khó

khăn, rào cản về mặt kinh tế, xã hội, thể lực,…{1}

Theo Tổng cục Thống kê năm 2009, Việt Nam có khoảng 6,7 triệu

người khuyết tật trên tổng số 85,5% triệu dân, tương đương 7,8% dân số.{2}

Theo các tài liệu điều tra, khảo sát nghiên cứu của Bộ Y tế, Bộ Lao động,

Thương binh và Xã hội, Bộ Giáo dục và Ðào tạo và một số tổ chức quốc tế về

thực trạng người khuyết tật ở Việt Nam cho thấy: Người tàn tật cơ quan vận

động chiếm 35,46%, thị giác 15,70%, thần kinh 13,93%... Tỷ lệ người đa tật

chiếm khá cao: 20,22% trong tổng số người tàn tật. Phần lớn người tàn tật

7

sống cùng với gia đình, chiếm tỷ lệ: 95,85%; số người tàn tật sống độc thân

chiếm 3,31%; tỷ lệ người tàn tật sống trong trại bảo trợ xã hội của Nhà nước

là 0,22% (tập trung chính ở hai nhóm tuổi: 15 - 55 chiếm 54,17% và nhóm

tuổi dưới 15 chiếm 28,85%); người tàn tật sống lang thang là 0,62% {3}. Số

nạn nhân khuyết tật vận động mỗi năm có thêm khoảng từ 30-40 ngàn người

do tai nạn giao thông và lao động. Trong những năm tới, tỷ lệ người khuyết

tật tại Việt Nam có xu hướng tăng lên, trong đó số NKT vận động có khuynh

hướng ngày càng tăng cao do tai nạn lao động và tai nạn giao thông cũng như

do một số bệnh tật như teo cơ... Điều đáng lưu ý là số người khuyết tật đang

học nghề ít chỉ 1,94 %, số còn lại hầu như không có nguyện vọng học nghề

chiếm 13,7%.{4}

Việt Nam đặt ra mục tiêu, năm 2020 sẽ cơ bản trở thành nước công

nghiệp. Trong đó, phát triển nguồn nhân lực được xem là một trong ba khâu

đột phá chiến lược thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020.

Vì vậy, đối tượng người khuyết tật nói chung, người khuyết tật vận động nói

riêng cũng nhận được nhiều sự quan tâm đặc biêt không chỉ của Đảng và Nhà

nước, mà còn của cả cộng đồng. Thủ tướng chính phủ cũng đã phê duyệt đề

án trợ giúp người khuyết tật, trong đó có người khuyết tật vận động với mục

tiêu đến năm 2020 sẽ dạy nghề và tạo việc làm cho 550 nghìn người thuộc đối

tượng này, đồng thời cũng ưu tiên về nhiều mặt cho người khuyết tật cũng

như các cơ sở sản xuất, kinh doanh của người khuyết tật, dạy nghề cho người

khuyết tật. Điều này có ý nghĩa vô cùng lớn đối với người khuyết tật, đặc biệt

là người khuyết tật vận động bởi vì tuy khuyết tật ở các cơ quan vận động,

nhưng trí tuệ Người khuyết tật vận động vẫn phát triển bình thường, họ vẫn

có thể lao động và cống hiến cho Xã hội .

Trên tinh thần ấy, trong hơn 20 năm qua, trường Trung cấp Kinh tế -

Du lịch Hoa Sữa (1118 Nguyễn Khoái – Lĩnh Nam – Hoàng Mai – Hà Nội)

đã luôn chú ý, quan tâm phát triển công tác Đào tạo nghề cho NKT, trong đó

8

dành nhiều sự ưu ái tới đối tượng là người khuyết tật vận động do phần lớn

người khuyết tật theo học tại Hoa Sữa là đối tượng này, đã đạt được nhiều kết

quả tốt đẹp được thừa nhận và đánh giá cao, góp phần vào công cuộc xóa đói

giảm nghèo, ổn định cuộc sống cho Người khuyết tật vận động.

Ở Việt Nam, CTXH là một ngành hoạt động mới mẻ, nhưng có nhiều

tiềm năng. Việc vận dụng các tri thức, phương pháp và kỹ năng CTXH vào

thực tiễn là hết sức cần thiết. Nó góp phần tích cực vào việc xử lý những vấn

đề và tình huống xã hội một cách có hiệu quả.

Với tầm quan trọng về lý luận và thực tiễn của vấn đề nêu trên, tôi đã

chọn hướng nghiên cứu“: Nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho Người khuyết

tật vận động qua các hoạt động trợ giúp của CTXH (nghiên cứu trường hợp

Trường trung cấp kinh tế- du lịch hoa sữa)”làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc

sỹ chuyên ngành CTXH của mình.Trên cở sở đó, thấy được những mặt hạn

chế cũng như những kết quả mà trường đã đạt được trong quá trình trợ giúp

người khuyết tật vận động. Cũng dựa trên đó, tôi hy vọng rằng việc đưa

CTXH vào hoạt động của nhà trường, cũng như nâng cao hiệu quả trợ giúp

CTXH đối với người khuyết tật nói chung, và người khuyết tật vận động nói

riêng, chúng ta có thể giúp cho nhóm xã hội đặc thù này tiếp cận được với cơ

hội việc làm tốt hơn sau đào tao nghề.

2. Tổng quan Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam

Công trình nghiên cứu của TS. Trần Văn Kham, đã nhấn mạnh đến các

vấn đề về mô hình xã hội của khuyết tật và áp dụng của mô hình này trong

lĩnh vực công tác xã hội với người khuyết tật và những vấn đề đặt ra đối với

công tác xã hội ở Việt Nam hiện nay. Công trình đã có những đóng góp tích

cực và mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Ông cũng đã có những nhận định rằng

để các mô hình thực hành công tác xã hội với người khuyết tật được hiệu quả

cần thay đổi cách nhìn công tác xã hội về khuyết tật.

9

Ông Nguyễn Văn Hồi, Cục trưởng Cục Bảo trợ Xã hội (Bộ Lao động –

Thương binh và Xã hội) đã có những nghiên cứu về người khuyết tật, phát

hiện chính của nghiên cứu là muốn giúp người khuyết tật hòa nhập cộng

đồng cần hoàn thiện việc ban hành hệ thống luật và các chính sách trợ giúp,

nhất là trong lĩnh vực dạy nghề, tạo việc làm, góp phần tạo điều kiện để NKT

ổn định cuộc sống. Tác giả cũng đã chỉ ra rằng, nếu nghề CTXH được phát

triển chuyên nghiệp sẽ góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ NKT tiếp cận

được với các dịch vụ cơ bản.

Trong nghiên cứu về đào tạo nghề và tạo việc làm cho người

khuyết tật tại Việt Nam của tổ chức lao động quốc tế ILO tại Việt Nam đã có

những nghiên cứu một cách khá toàn diện về thực trạng người khuyết tật được

đào tạo nghề tại Việt Nam. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người khuyết tật hiện

nay rất ít được đào tạo nghề, hướng dẫn về việc làm cũng như về phát triển

Doanh nghiệp. Những đóng góp chính của nghiên cứu đó là đã cung cấp một

cách tổng thể về các tổ chức của người khuyết tật, các tổ chức đại diện cho

người khuyết tật và các dịch vụ đào tạo nghề, việc làm và phát triển doanh

nghiệp cho người khuyết tật, đặc biệt tập trung vào các tổ chức của phụ nữ

khuyết tật và các dịch vụ dành riêng cho phụ nữ khuyết tật.

Ngoài ra còn có các công trình nghiên cứu khác về người khuyết tật

như:

“Nghiên cứu “ Chi phí kinh tế của sống với khuyết tật và kỳ thị ở Việt

Nam” do Viện nghiên cứu phát triển Xã hội thực hiện, xuât bản năm 2013.

“Người khuyết tật ở nông thôn Việt Nam: sinh kế, việc làm và bảo trợ

xã hội” do Trung tâm Nghiên cứu Châu Á - Thái Bình Dương (Trường

ĐHKHXH & NV, ĐHQGHN) phối hợp với Trung tâm Hợp tác Quốc tế (Đại

học Osaka và Đại học Ochanomizu, Nhật Bản).

Những tài liệu được công bố trên là những tài liệu tham khảo quan

trọng trong việc nghiên cứu và thực hiên đề tài luận văn của tôi.

10

3. Ý ng ĩ lý luận và thực tiễn nghiên cứu

3.1.Ý nghĩa lý luận

Nghiên cứu đã vận dụng một số lý thuyết CTXH như: thuyết nhu cầu,

thuyết hệ thống,… và đưa ra một số khái niệm cơ bản về khuyết tật, người

khuyết tật, người khuyết tật vận động cũng như các khái niệm liên quan. Kết

quả nghiên cứu có thể góp phần vào việc bổ sung và phát triển hệ thống các lý

luận, phương pháp trong nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến CTXH, hoạt

động trợ giúp CTXH đối với nhóm người người khuyết tật vận động. Trên cơ

sở đó, đề tài cũng góp phần làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp

theo về mảng chủ đề nghiên cứu này.

3.2. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu đưa ra thực trạng về người khuyết tật vận động và vấn đề

đào tạo nghề và việc làm đối với họ. Qua đó, đưa ra giải pháp mang tính

CTXH nhằm trợ giúp họ.

Đối với người nghiên cứu qua quá trình làm việc, việc tiến hành

nghiên cứu đã góp phần tạo cơ hội áp dụng các lý thuyết và phương pháp đã

được học vào thực tiễn.

3. Mục đíc và n ệm vụ nghiên cứu

4.1. Mục đích

- Tìm hiểu thực trạng đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động

tại trường TC KT-DL Hoa Sữa.

- Trên cơ sở đó, đề xuất các hoạt động công tác xã hội nhằm trợ

giúp người khuyết tật vận động được đào tạo nghề, tạo cơ hội để họ hòa nhập

tốt với cộng đồng xã hội

4.2. Nhiệm vụ

Để làm rõ mục đích trên,luận văn có các nhiệm vụ sau đây:

- Làm rõ một số nội dung về lý luận và thực tiễn liên quan đến người

khuyết tật, người khuyết tật vận động. Trên cơ sở đó hình thành cơ sở lý luận

11

về công tác xã hội, công tác xã hội với người khuyết tật vận động. Đồng thời

luận văn cũng giới thiệu khái quát về kinh nghiệm của quốc tế cũng như ở

Việt Nam trong vấn đề đào tạo nghề cho người khuyết tật nói chung, người

khuyết tật vận động nói riêng thông qua những nghiên cứu cụ thể.

- Phân tích, đánh giá thực trạng trợ giúp người khuyết tật vận động về

vấn đề đào tạo nghề và tạo cơ hội việc làm tại trường TC KT-DL Hoa Sữa.

Trong đó đánh giá, phân tích những thành tựu và hạn chế. Nguyên nhân của

thực trạng

- Một số hoạt động trợ giúp của trường trong vấn đề dạy nghề cho

người khuyết tật vận động và đề xuất trợ giúp.

4. Đố tƣợng, khách thể và phạm vi nghiên cứu

5.1. Đối tượng

Nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động qua

các hoạt động trợ giúp của CTXH ( nghiên cứu trường hợp trường Trung

cấp Kinh Tế- Du Lịch Hoa Sữa ).

5.2. Khách thể nghiên cứu

- Người khuyết tật, người khuyết tật vận động đang theo học trường

TC KT-DL Hoa Sữa.

- Người khuyết tật vận động đã ra trường.

- Cán bộ, giáo viên tại trường TC KT-DL Hoa Sữa

- Gia đình có người khuyết tật vận động đang theo học tại Trường TC

KT-DL Hoa Sữa.

5.3. Phạm vi nghiên cứu:

 Phạm vi về không gian nghiên cứu: tiến hành nghiên cứu tại trườngTC

KT-DL Hoa Sữa

 Thời gian nghiên cứu: 06 tháng

 Phạm vi về nội dung nghiên cứu: nghiên cứu về vấn đề dạy nghề cho

người khuyết tật vận động bao hàm nhiều vấn đề khác nhau, nhưng do thời

12

gian nghiên cứu có hạn nên đề tài của tôi xin được tập trung vào các nội dung

chính:

+ Thực trạng về vấn đề đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động

tại trường TC KT-DL Hoa Sữa

+ Đề xuất các hoạt động trợ giúp công tác xã hội với người khuyết tật

vận động nhằm trợ giúp họ được tiếp cận với đào tạo nghề và cơ hội việc làm

sau đào tạo nghề.

5. Câu hỏi nghiên cứu

(1) Thực trạng đào tạo nghề đối với người khuyết tật vận động tại

trường TC DL KT-DL Hoa Sữa?

(2) Hoạt động trợ giúp CTXH về vấn đề dạy nghề cho người khuyết tật

vận động tại trường TC DL KT-DL Hoa Sữa diễn ra như thế nào?

(3) Làm thế nào để nâng cao hiệu quả trợ giúp CTXH về vấn đề dạy

nghề đối với người khuyết tật vận động tại trường TC DL KT-DL Hoa Sữa?

6. P ƣơng pháp nghiên cứu

7.1. Phương pháp nghiên cứu phân tích tài liệu

Phương pháp nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, chọn lọc, hệ thống hóa

các tài liệu lý luận về vấn đề nghiên cứu là phương pháp thu thập thông tin dựa

trên những tài liệu có sẵn của các tác giả trong và ngoài nước nhằm trang bị

những kiến thức cơ bản về đào tạo nghề, giải quyết việc làm, người khuyết tật,…

Phương pháp này được áp dụng phân tích các tài liệu như: Điều kiện tự

nhiên, Kinh tế - xã hội của Trường TC KT-DL Hoa Sữa, các báo cáo số liệu về

cơ sở vật chất, giáo viên, cán bộ quản lý nhà trường,...

7.2. Phương pháp phỏng vấn sâu

Phỏng vấn sâu là cuôc đối thoại lặp đi lặp lại giữa nhà nghiên cứu và

người cung cấp thông tin nhằm tìm kiếm thông tin về cuộc sống kinh nghiệm và

nhận thức của người cung cấp thông tin qua chính ngôn ngữ của người ấy.

13

Trong luận văn, việc Phỏng vấn sâu được tiến hành với 13 trường hợp,

bao gồm: 3 người là các cán bộ, lãnh đạo Trường là : Trưởng/phó phòng đào

tạo, Cán bộ quản lý Trung tâm dành cho Người khuyết tật. Ngoài ra luận văn

cũng tiến hành phỏng vấn 08 học sinh Khuyết tật vận động đang theo học tại

Trường TC KT-DL Hoa Sữa và 02 học sinh đã ra trường và đi làm. Việc sử

dụng phương pháp phỏng vấn sâu nhằm mục đich tìm hiểu thêm thông tin bên

ngoài các tư liệu thống kê, khai thác thông tin sâu từ phía các nhóm đối tượng

khác nhau phục vụ cho nội dung nghiên cứu.

7.3. Phương pháp quan sát

Phương pháp quan sát là phương pháp thu thập thông tin xã hội sơ cấp về

đối tượng nghiên cứu bằng tri giác trực tiếp, chụp ảnh và ghi chép lại những

nhân tố liên quan đến mục đích và đề tài nghiên cứu.

Sử dụng phương pháp quan sát nhằm nhận định một cách trực quan về

thực trạng đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động tại trường TC KT-DL

Hoa Sữa và qua đó phát hiện các yếu tố cần thiết cho việc nâng cao hiệu quả trợ

giúp CTXH về vấn đề đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động tại trường TC

KT-DL Hoa Sữa.

7. Nội dung luận văn

Luận văn gồm 2 phần : Phần mở đầu và phần Nội dung

Phần nội dung bao gồm 3 nội dung chính như sau:

- Chương I: Những vấn đề lý luận về đào tạo nghề cho người khuyết tật

qua các hoạt động trợ giúp của CTXH.

- Chương II: Thực trạng đào tạo nghề tại trường Trung cấp KT-DL Hoa

Sữa.

- Chương III: Hoạt động trợ giúp trong đào tạo nghề cho người khuyết

tật vận động tại trường TC KT-DL Hoa Sữa

14

PHẦN NỘI DUNG

CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO

NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG CTXH

1.1. Lý luận về ngƣời khuyết tật vận động

1.1.1. Một số Khái niệm

 Khái niệm khuyết tật ( Khiếm khuyết):

Theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có ba mức độ suy

giảm là: khiếm khuyết (impairment), khuyết tật (disability) và tàn tật

(handicap). Khiếm khuyết chỉ đến sự mất mát hoặc không bình thường của

cấu trúc cơ thể liên quan đến tâm hoặc sinh lý.{8}

Dựa vào khái niệm trên, tác giả xin đưa ra cách về khái niệm Khuyết

tật được dung trong luận văn như sau: khuyết tật là hậu quả của sự khiếm

khuyết, làm giảm thiểu chức năng hoạt động của các cơ quan cảm giác, vận

động hay trí não.

 Khái niệm Người khuyết Tật :

Theo Công ước quốc tế về quyền của Người khuyết tật ngày 06 tháng

12 năm 2006, của Đại hội đồng Liên hợp quốc thì: “Người khuyết tật bao

gồm những người bị suy giảm về thể chất, thần kinh, trí tuệ hay giác quan

trong một thời gian dài, có ảnh hưởng qua lại với hàng loạt những rào cản có

thể cản trở sự tham gia đầy đủ và hiệu quả của người khuyết tật vào xã hội

trên cơ sở bình đẳng với những người khác”.{9}

Khái niệm trên cũng đã tương đối đầy đủ khi nói đến NKT. Từ những

khiếm khuyết để xếp vào là NKT và ảnh hưởng của những khiếm khuyết đó

đến cuộc sống của NKT. Trên thực tế hiện nay ở nước ta vẫn còn tồn tại nhiều

quan niệm về NKT hoặc người tàn tật do mỗi một quan niệm đều đứng trên

một góc nhìn khác nhau và dựa trên mục đích khác nhau.

Theo quy định của Luật Người khuyết tật được Quốc hội thông qua

ngày 17/06/2010 thì NKT được hiểu là: “Người bị khiếm khuyết một hoặc 15

nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng

tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn” .{10}

Theo cách hiểu này thì NKT bao gồm cả những người bị khuyết tật

bẩm sinh, người bị khiếm khuyết do tai nạn, thương binh, bệnh binh,…

Trong luận văn, NKT được hiểu là : Đó là những người bị khiếm

khuyết một bộ phận hoặc một chức năng bình thường của con người khiến

người đó suy giảm hoặc mất hoàn toàn khả năng hoạt động, lao động và gặp

nhiều khó khăn trong cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày.

 Người khuyết tật vận động

Là những người có khiếm khuyết trên cơ quan vận động như chân, tay,…và

gặp khó khăn, hạn chế trong quá trình đi lại.

1.1.2. Các dạng khuyết tật

Thực tế cho thấy, trong xã hội đã tồn tại nhiều dạng khuyết tật khác

nhau. Nghị định số: 28/2012/NĐ-CP có quy định chi tiết và hướng dẫn thi

hành một số điều của Luật Người khuyết tật, trong đó tại điều 2 đã quy định

rõ các dạng khuyết tật cụ thể như sau:

 Khuyết tật vận động:

Khuyết tật vận động là tình trạng giảm hoặc mất chức năng cử động

đầu, cổ, chân, tay, thân mình dẫn đến hạn chế trong vận động, di chuyển.

 Khuyết tật khiếm thính (khuyết tật nghe nói):

Khuyết tật nghe, nói là tình trạng giảm hoặc mất chức năng nghe, nói

hoặc cả nghe và nói, phát âm thành tiếng và câu rõ ràng dẫn đến hạn chế trong

giao tiếp, trao đổi thông tin bằng lời nói.

 Khuyết tật khiếm thị:

Khuyết tật nhìn là tình trạng giảm hoặc mất khả năng nhìn và cảm

nhận ánh sáng, màu sắc, hình ảnh, sự vật trong điều kiện ánh sáng và môi

trường bình thường.

16

 Khuyết tật thần kinh, tâm thần:

Khuyết tật thần kinh, tâm thần là tình trạng rối loạn tri giác, trí nhớ,

cảm xúc, kiểm soát hành vi, suy nghĩ và có biểu hiện với những lời nói, hành

động bất thường.

 Khuyết tật trí tuệ:

Khuyết tật trí tuệ là tình trạng giảm hoặc mất khả năng nhận thức, tư

duy biểu hiện bằng việc chậm hoặc không thể suy nghĩ, phân tích về sự vật,

hiện tượng, giải quyết sự việc.

 Khuyết tật khác:

Là tình trạng giảm hoặc mất những chức năng cơ thể khiến cho hoạt

động lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn mà không thuộc các trường

hợp trên.{15}

1.2. lý luận về đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động tại trường Hoa

Sữa

 Khái niệm nghề

Nghề là một lĩnh vực hoạt động lao động mà ở đó, nhờ vào mức độ

được đào tạo và kinh nghiệm làm việc mà con người có được những kiến

thức, và những kỹ năng nhất định để làm ra các loại sản phẩm vật chất hay

tinh thần đáp ứng được những nhu cầu của xã hội.

 Khái niệm đào tạo nghề

Theo tài liệu của Bộ LĐTB – XH xuất bản năm 2006 thì khái niệm

ĐTN được hiểu một cách khá đầy đủ: “Là hoạt động nhằm trang bị cho người

lao động những kiến thức, kỹ năng và thái độ lao động cần thiết để người lao

động sau khi hoàn thành khóa học có thể thực hành được một nghề trong xã

hội”.{11}

Như vậy, khái niệm này đã không chỉ dừng lại ở sự trang bị những

kiến thức, kỹ năng cơ bản mà còn đề cập đến cả thái độ lao động cơ bản nữa.

17

 Khái niệm đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động tại trường Hoa

Sữa:

Trong luận văn này, đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động tại

Trường Hoa Sữa được hiểu là hoạt động nhằm giúp người khuyết tật vận

động được tham gia vào các lớp học nghề phù hợp với đặc điểm, khả năng

của họ. Kết thúc quá trình học nghề, người khuyết tật vận động được trang bị

không những kiến thức, thao tác nghề nghiệp mà còn có thái độ sống tích cực,

vươn lên hòa nhập cộng đồng.

1.3. Lý luận về việc làm cho Người khuyết tật vận động tại trường Hoa Sữa

 Khái niệm việc làm:

Theo quan điểm của Mac: “Việc làm là phạm trù để chỉ trạng thái phù

hợp giữa sức lao động và những điều kiện cần thiết (vốn, tư liệu sản xuất,

công nghệ,…) để sử dụng sức lao động đó”.{12}

Theo Điều 13 Bộ Luật lao động Việt Nam: “Mọi hoạt động tạo ra nhu

nhập, không bị Pháp luật cấm đều được thừa nhận là việc làm”.{13}

Trong luận văn này ,Việc làm có thể được hiểu là tất cả các hoạt động

của con người tác động vào môi trường tự nhiên hoặc vật chất nhằm tạo ra

thu nhập. Đồng thời nó cũng là dạng thức đặc biệt, giúp con người làm việc,

nơi họ được lao động, cống hiến và thể hiện bản thân.

 Khái niệm việc làm cho người khuyết tật vận động tại Trường Hoa

Sữa

Dựa trên khái niệm việc làm nói trên, Tôi xin đưa ra khái niệm về việc

làm cho người khuyết tật vận động theo hướng tiếp cận tại Trường Hoa Sữa

như sau: là mọi hoạt động tạo ra thu nhập cho người khuyết tật vận động,

được pháp luật ghi nhận và phải phù hợp với điều kiện sức khỏe của bản thân

người khuyết tật vận động cũng như nhu cầu của thị trường lao động.

1.4. Lý luận về công tác xã hội đối với người khuyết tật vận động tại Hoa

Sữa:

18

1.4.1. Các khái niệm

 Khái niệm về công tác xã hội:

Hiệp hội nhân viên CTXH Quốc tế đưa ra một định nghĩa thống nhất

về CTXH: “Nghề Công tác xã hội thúc đẩy sự thay đổi xã hội, giải quyết vấn

đề trong mối quan hệ của con người, tăng năng lực và giải phóng cho người

dân nhằm giúp cho cuộc sống của họ ngày càng thoải mái, dễ chịu. Vận dụng

các lý thuyết về hành vi con người và hệ thống xã hội, Công tác xã hội tương

tác vào những điểm giữa con người với môi trường của họ. Nhân quyền và

Công bằng xã hội là các nguyên tắc căn bản của nghề.”.{14}

Tóm lại, CTXH là: một khoa học, một hoạt động chuyên nghiệp nhằm

trợ giúp các cá nhân, nhóm, cộng đồng yếu thế nâng cao năng lực, tăng

cường các chức năng xã hội nhằm ứng phó với những vấn đề xã hội tiêu cực

xảy ra từ đó hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

 Khái niệm công tác xã hội đối với người khuyết tật vận động tại

Trường Hoa Sữa:

Công tác xã hội với người khuyết tật vận động tại trường Hoa Sữa,

theo ý hiểu của tôi là chuỗi các hoạt động nhằm nâng cao năng lực, cũng như

giúp họ tự đương đầu với những khó khăn trong cuộc sống. Từ đó, họ có thể

tự vươn lên hòa nhập cộng đồng thông qua việc được tạo cơ hội để học nghề

và có việc làm.

 Khái niệm nhân viên công tác xã hội không chuyên tại trường Hoa Sữa:

Nhân viên xã hội không chuyên tại trường Hoa Sữa là người làm công

tác xã hội, thực thi công tác xã hội nhưng không phải là người thực thi công

tác xã hội chuyên nghiệp. Ở trường Hoa Sữa, nhân viên công tác xã hội

không chuyên gồm 2 nhóm. Nhóm 1 là người làm công tác xã hội cùng đồng

thời làm những công việc khác. Nhóm 2 là nhưng người làm công tác xã hội

nhưng không qua đào tạo nghề.

19

1.4.2. Lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu

1.4.2.1. Thuyết nhu cầu

Mỗi con người đều có những nhu cầu về vật chất và tinh thần. Các nhu

cầu của con người thường rất đa dạng, phong phú và phát triển.

Abraham Maslow (1908 – 1970) – nhà tâm lý học gốc Do Thái đã chia

nhu cầu con người thành năm thang bậc từ thấp đến cao:

Nhu cầu sống còn: Đây là những nhu cầu cơ bản nhất cả con người. Nếu

nhu cầu cơ bản này không đạt được sẽ không thể tiến thêm ở bậc nhu cầu tiếp

theo. Bao gồm: thức ăn, nước uống, bài tiết, thở,..

Nhu cầu an toàn: Cảm giác yên tâm về an toàn thân thể, việc làm, gia

đình, sức khỏe, tài sản được đảm bảo.

Nhu cầu thuộc vào một nhóm nào đó: muốn được trong một nhóm cộng

đồng nào đó, muốn có gia đình yên ấm, bạn bè thân hữu tin cậy. không muốn cô

đơn, bị bỏ rơi ngoài xã hội.

Nhu cầu được quý trọng, kính mến: cần có cảm giác được tôn trọng,

kinh mến, được tin tưởng.

Nhu cầu về tự thể hiện bản thân: muốn sáng tạo, được thể hiện khả năng,

thể hiện bản thân, trình diễn mình, có được và được công nhận là thành đạt.{16}

Thuyết nhu cầu của A.Maslow có thể được vận dụng để nghiên cứu về

những người khuyết tật vận động. Nó là cơ sở khoa học để nhận biết được những

đặc trưng về tâm lý và hành vi của con người và người khuyết tật vận động.

Chúng ta đều biết, nhu cầu sẽ xuất hiện khi con người nói chung, Người khuyết

tật vận động nói riêng bị thiếu hụt những yếu tố nhất định trong môi trường

sống, những thiếu hụt này nếu không được bù đắp kịp thời sẽ gây ra các căng

thẳng về tâm, sinh lý. Về sinh lý: Xuất hiện trạng thái mất cân bằng trong cơ thể,

gây nên cảm giác khó chịu (khát, đói, nóng,…). Về tâm lý: Xuất hiện những cảm

xúc tiêu cực khi bị bỏ rơi, không quan tâm, thiếu sự tương tác, tình yêu, sự che

chở, đùm bọc,…

20

Theo quan điểm của Maslow, các nhu cầu có quan hệ chặt chẽ với nhau.

Trước tiên Người khuyết tật vận động cần đáp ứng ở các mức độ thấp. Sau đó,

mới tìm đến sự đáp ứng ở các nhu cầu bậc thang cao hơn. Về cơ bản Người

khuyết tật vận động cũng có tất cả các nhu cầu của một con người bình thường

trong xã hội như: Ăn, ở, đi lại, khẳng định mình, được quan tâm yêu thương, an

toàn, vui chơi giải trí,…Nhưng do đặc thù của bản thân nên những nhu cầu của

Người khuyết tật vận động thể hiện ở một cấp độ hơi khác:

Người khuyết tật vận động mong muốn nơi ăn ở của mình có những cơ

sở vật chất hạ tầng phù hợp: Giường, công trình công cộng, vệ sinh, giao

thông,…thuận tiện, phù hợp với đặc điểm của NKT. Hiểu đặc điểm tâm sinh lý

của Người khuyết tật vận động nên các trường dành cho Người khuyết tật vận

động, trong đó có Hoa Sữa đã bố trí riêng khu nội trú dành cho NKT với những

tiện ích và tạo điều kiện thuận lợi nhất trong đi lại cho NKT, đặc biệt là Người

khuyết tật vận động.

Mặc dù Người khuyết tật vận động có những khiểm khuyết về bản thân

song họ cũng có những lo toan, buồn phiền, mệt mỏi,…nên cũng cần có nhu cầu

vui chơi giải trí. Thậm chí do sống khép mình, ít giao tiếp với mọi người và thế

giới bên ngoài nên Người khuyết tật vận động còn có những mong muốn cao về

những nhu cầu giải tỏa tâm lý, vui chơi phù hợp với bản thân.

Nhu cầu tình cảm riêng tư là một trong những nhu cầu Người khuyết tật

vận động rất chú trọng nhưng lại rất nhạy cảm, tế nhị và thường bị che đậy, ít

được bộc lộ. Người khuyết tật vận động có tâm sinh lý phát triển bình thường,

họ cũng có nhu cầu cao về việc được quan tâm, chia sẻ tình cảm với người khác

giới. Họ cũng muốn có những gia đình cho riêng mình. Nhưng rất nhiều lý do

như: Tự ti về bản thân, không biết cách thể hiện tình cảm, và do vậy rất nhiều

người đã không tìm được người phù hợp với mình, sợ bị chê cười,…nên Người

khuyết tật vận động thường che giấu tình cảm thật của mình.

21

Thực tế cho thấy, hiện nay một số nhu cầu bậc cao của Người khuyết

tật vận động ít có cơ hội để hiện thực hóa (VD: NKT gặp nhiều khó khăn

trong việc học tập, tìm kiếm việc làm, tiếp cận các dịch vụ xã hội,…). Người

khuyết tật vận động rất cần sự trợ giúp phù hợp từ phía gia đình, cộng đồng,

xã hội để họ có thêm cơ hội đáp ứng các nhu cầu, để có cuộc sống bình

thường, được phát triền và hòa nhập. Ở trường Hoa Sữa NKT nói chung,

Người khuyết tật vận động nói riêng đã được tạo điều kiện để được đáp ứng

các nhu cầu này, được học nghề và có cơ hội việc làm phù hợp với bản thân.

Học nghề và có việc làm sẽ là cầu nối giúp người khuyết tật vận động

đến gần hơn tới cộng đồng, thông qua đó giúp người khuyết tật vận động có

cảm giác được thuộc về một nhóm nào đó, giúp họ găn kết với cộng đồng,

không bị tách biệt với cộng đồng bởi những mặc cảm, tự ti. Người khuyết tật

vận động là những người có những khiếm khuyết về cơ quan vận động, nhưng

có trí tuệ như những người bình thường, luôn có ám ảnh bị mọi người xa lánh,

kì thị, bị coi là người thừa trong xã hội, không giúp ích được cho cuôc sống,

thì khi có sự tương tác với các thành viên trong xã hội,có được cảm giác tôn

trọng, được xã hội tin tưởng, tạo cơ hội về việc làm để kiếm ra thu nhập, họ sẽ

có cảm giác gắn kết với cộng đồng và sống có ích hơn. Vận dụng quan điểm

của Maslow, chúng ta có thể tin rằng, việc đào tạo nghề và giúp Người khuyết

tật vận động có việc làm phù hợp sẽ là con đường ngắn nhất giúp Người

khuyết tật vận động hòa nhập cộng đồng, khẳng định được giá trị bản thân và

được khẳng định chính mình như những người bình thường khác. Cũng từ đó,

họ có thể tự đáp ứng những nhu cầu cơ bản nhất là sau khi ra trường, có thu

nhập và tự trang trải được cho cuộc sống bản thân.

1.4.2.2. Thuyết hệ thống

Thuyết hệ thống là một trong những lý thuyết có ảnh hưởng rất lớn

trong tư duy xã hội học.

22

Dưới góc độ công tác xã hội, hệ thống được xem là một tập hợp các

thành tố được sắp xếp có trật tư và liên hệ với nhau để hoạt động một cách

thống nhất và đa dạng. Con người và các nhóm xã hội không tồn tại biệt

lập mà phụ thuộc vào hệ thống trong xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu trực

tiếp của mình trong cuộc sống .

Các quan điểm hệ thống trong công tác xã hội có nguồn gốc tư lý

thuyết hệ thống tổng quát của Bertalanfy. Sau này lý thuyết hệ thống được các

nhà khoa học khác nghiên cứu: Hanson, Mancosco,...phát triển.

Tiểu hệ thống là các hệ thống thứ cấp hoặc hệ thống hỗ trợ. Các tiểu

hệ thống gắn kết và tương tác với nhau tạo nên hệ thống lớn hơn. Có 3 loại hệ

thống thỏa mãn cuộc sống của con người là:

Hệ thống chính thức: Từ các tổ chức xã hội, nghiệp đoàn xã hội mà cá

nhân là thành viên trong đó; hỗ trợ các nguồn lực trực tiếp cho các cá nhân

hoặc nhóm xã hội giúp họ có được các cách thức tồn tại cùng với các hệ thống

xã hội khác nhau.

Hệ thống phi chính thức: Bao gồm bạn bè, gia đình, hàng xóm, đồng

nghiệp, tinh thần, lời khuyên bảo, thông tin, các nguồn lực và hoạt động trợ

giúp cụ thể.

Hệ thống xã hội: Các hoạt động xã hội, các chương trình hoạt động tình

nguyện, các phong trào xã hội; các tổ chức nhân đạo từ thiện hỗ trợ nhận con

nuôi, các chương trình đào tạo nghề; các dịch vụ pháp lý; Các bệnh viện,

trường học, các cơ sở việc làm, trung tâm phúc lợi...

Lý thuyết hệ thống đã chỉ ra các mối liên kết tất yếu trong mạng xã hội

giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với nhóm và ngược lại. Trong công

tác xã hội, chúng ta không thể không chú ý tới sự ảnh hưởng qua lại đó. Việc

tạo dựng và phát huy những tiềm năng và sức mạnh của hệ thống sẽ tạo nên

những lợi thế trong thực hành CTXH.

23

Vấn đề của Người khuyết tật vận động là ở chỗ họ đã không sử dụng

được hệ thống một cách hiệu quả có thể bởi 1 số lý do: Hệ thống nguồn lực đã

tồn tại không đầy đủ trong họ, Người khuyết tật vận động không biết cách

sử dụng nguồn lực ra sao. Trong trường hợp này, NVXH cần đóng vai trò

trong việc giúp Người khuyết tật vận động tăng cường khả năng của bản

thân và tự giải quyết vấn đề của mình, xây dựng mối quan hệ giữa các cá

nhân Người khuyết tật vận động với các hệ thống nguồn lực, giúp cải thiện

mối tương tác giữa cá nhân trong các hệ thống nguồn lực, giúp đỡ phát

triển. Ap dụng thuyết hệ thống vào việc trợ giúp Người khuyết tật vận động

trong đào tạo nghề tại trường TC KT-DL Hoa Sữa chúng ta có thể thấy,

trường đã và đang làm rất tốt việc kết nối nguồn lực nhằm hỗ trợ tốt nhất

đến Người khuyết tật vận động. Nguồn lực ở đây trước hết là sự huy động,

sự hảo tâm và hợp tác từ các tổ chức trong và ngoài nước trong việc hỗ trợ

cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, tài chính và cử cán bộ đến trường để

đào tạo nâng cao tay nghề cho Người khuyết tật vận động. Ngoài ra các tổ

chức còn có sự ủng hộ nhất định trong việc tiếp nhận những Người khuyết

tật vận động của nhà trường vào làm việc tại đơn vị của mình. Hiện nay

nhà trường có sự cam kết 100% người khuyết tật của trường, sau khi tốt

nghiệp được giới thiệu việc làm. Bên cạnh đó, vận dụng lý thuyết hệ thống,

chúng ta có thể thấy, trong quá trình học tại trường NVXH phát huy vai trò

trong việc vận động, thúc đẩy các nguồn lực sẵn có của trường như là cố

gắng tổ chức các buối ngoại khóa vào dịp lễ, tết và các buổi ngoại khóa

nhằm cung cấp kiến thức về SKSS, tệ nạn xã hội,... cho Người khuyết tật

vận động. Như vậy sẽ giúp đỡ Người khuyết tật vận động tốt hơn.

24

1.5. Các yếu tố ản ƣởng tới vấn đề đào tạo nghề c o ngƣời khuyết tật

vận động

1.5.1. Bối cảnh Kinh tế - Xã hội và nhu cầu đào tạo nghề cho người khuyết

tật vận động

Theo dự báo lao động, đến năm 2020 Việt Nam đạt con số gần 63 triệu

lực lượng lao động. Trong đó, Nông nghiệp chiếm 35-38%; Công nghiệp -

xây dựng chiếm 31%; dịch vụ chiếm 27-29%. Ước tính tại thời điểm đấy,

nhân lực qua đào tạo của Việt Nam khoảng 44 triệu người, và nguồn nhân lực

được đào tạo qua hệ thống dạy nghề khoảng 34,4 triệu người.

Người khuyết tật ở nước ta, theo thống kê đến năm 2014 là 7 triệu

người, chiếm 7,8% dân số. Tuy nhiên theo các nghiên cứu dự báo gần đây đến

năm 2020, số người khuyết tật có thể sẽ chiếm khoảng 10% dân số cả nước.

Như vậy, số lượng NKT đang có xu hướng tăng lên trong tương lai. Mục tiêu

của Quốc gia, tới năm 2020 Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp

theo hướng hiện đại {17}. Trong đó, số lượng người khuyết tật vận động dự

tính sẽ tăng cao và chiếm tỷ lệ nhiều nhất trong các dạng người khuyết tật.

Với tỷ lệ cao như trên trong cơ cấu dân số, NKT không thể không

được tính đến như là một nguồn lực lao động quan trọng. Chúng ta đều biết

phát triển nhân lực được xem như là 1 trong 3 giải pháp đột phá của chiến

lược phát triển Quốc gia năm 2011-2020. Trong bối cảnh đó, có thể nói rằng

dạy nghề và song song với nó là chất lượng dạy nghề có vị trí đặc biệt, góp

phần quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh nguồn nhân lực và

phát triển kinh tế - xã hội. Một đối tượng cũng được đặc biệt quan tâm trong

chiến lược nhằm phát triển dạy nghề là nhóm đối tượng yếu thế, trong đó có

NKT. Trước bối cảnh hội nhập kinh tế của đất nước cùng các Quốc gia trong

khu vực và Quốc tế, Đảng và Nhà nước đã có những chính sách, chế độ quan

tâm đặc biệt tới nhóm những người khuyết tật, phát huy vị thế và vai trò của họ

nhằm phát triển hài hòa và tạo sự bình đẳng trong xã hội.

25

Những nghiên cứu gần đây đã cho thấy, NKT nói chung và Người khuyết

tật vận động nói riêng cũng giống như những người bình thường khác trong xã

hội, họ cũng có những nhu cầu cơ bản để phát triển, khẳng định bản thân. Họ

mong muốn được hỗ trợ để có thể học tập, làm việc, kết hôn và được xã hội ghi

nhận. Nếu nhu cầu của Người khuyết tật vận động là rất lớn và đa dạng, thì có thể

coi vấn đề đào tạo nghề và tạo việc làm lại là nhu cầu cấp bách nhất đối với Người

khuyết tật vận động. Việc được đào tạo nghề và tạo việc làm sẽ giúp cho Người

khuyết tật vận động đến gần hơn với cộng đồng, được gặp gỡ, kết nối với cộng

đồng, và hơn hết giúp họ sống độc lập, tự tin hơn trong cuộc sống.

Đứng trước thực trạng, đặc biệt là Người khuyết tật vận động đang gia

tăng, nhằm ngày càng đảm bảo sự bình đẳng, công bẳng trong xã hội, trong

những năm gần đây Đảng và Nhà nước đã và đang ngày càng quan tâm nhiều

hơn tới vấn đề ĐTN cho NKT nói chung và Người khuyết tật vận động nói

riêng.

1.5.2. Quan điểm của Đảng và nhà nước về ĐTN cho NKT

Trong những năm gần đây, Đảng và nhà nước ta đã dành nhiều sự

quan tâm tới nhóm những người yếu thế trong xã hội, đặc biệt là NKT. Vì

vậy, ngày 18/04 hàng năm đã được chọn là ngày NKT Việt Nam, cùng với

ngày quốc tế NKT là 03/12. Trong bối cảnh đó, nhiều văn bản quy phạm pháp

luật đã được nhà nước ta ban hành nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp

của NKT trên mọi mặt của đời sống. Giai đoạn 2011-2015 được đánh giá là

giai đoạn tập trung thể chế hóa về luật pháp và chính sách đối với NKT. Sau

khi Luật Người khuyết tật được ban hành, đến nay, hệ thống Luật pháp và

chính sách về người khuyết tật có thể được xem như là đã tương đối đầy đủ,

thống nhất và toàn diện, với 01 Luật chuyên ngành (Luật Người khuyết tật),

nhiều Luật có nội dung lồng ghép, 05 Nghị định, 16 Thông tư, 10 Quyết định

của Thủ tướng Chính phủ.{18}

26

Ngày 30/03/2007, công ước Quốc tế về quyền của NKT cũng đã được

phê chuẩn. Ngày 22/10/2007, Việt Nam đã chính thức trở thành một trong

những nước thành viên cam kết bảo đảm quyền cho NKT khi tham gia ký vào

công ước nói trên. Việc tham gia ký kết Công ước Quốc tế, đã làm thay đổi

không chỉ về lượng mà còn về chất trong nhận thức và hành vi của nhiều tổ

chức và cá nhân về NKT. Chính phủ Việt Nam đã thông qua và thực thi có

hiệu quả nhiều luật và chính sách, trong đó có các quyền lợi dành cho NKT,

đặc biệt là Quyền lợi được học nghề và có việc làm ổn định. Về phương diện

này, chúng ta có thể kể tới một số văn bản chủ yếu sau:

Đầu tiên phải kể tới Luật NKT, Luật Người khuyết tật được Quốc hội

nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 7, thông qua

ngày 17 tháng 6 năm 2010; Chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm

2011. Việc thông qua luật là một bước tiến lớn so với Pháp Lệnh người tàn

tật, đặc biệt là việc thừa nhận quyền của người khuyết tật. Luật gồm 10

chương, 53 điều quy định quyền và nghĩa vụ của NKT; trách nhiệm của Nhà

nước, gia đình và xã hội đối với NKT. Điểm mới của luật là đã tăng cường bổ

sung vai trò của các hoạt động CTXH đối với công tác Xã hội hóa hoạt động

trợ giúp NKT trong nhiều khía cạnh. Luật cũng nhấn mạnh tới việc dạy nghề

và vấn đề việc làm cho NKT. Luật cũng quy đinh khá chi tiết về vấn đề này

tại điều 32 và 33.

Luật dạy nghề năm 2006 tại điều 7 cũng có những quy định về việc hỗ

trợ học nghề để tìm việc làm, tự tạo việc làm đối với một số nhóm đối tượng

đặc biệt. Trong đó có đề cập tới người khuyết tật.

Trong chiến lược phát triển dạy nghề năm 2011-2020, được Thủ

Tướng Chính Phủ phê duyệt số 630/QĐ-Ttg ngày 29/05/2012, nhiều chính

sách, và biện pháp thực thi một cách hiệu quả việc hỗ trợ dạy nghề cho NKT

đã được khẳng định rõ. Một số giải pháp nhằm thực hiện đổi mới cơ bản,

mạnh mẽ về dạy nghề, tạo động lực phát triển dạy nghề cho NKt cũng đã

được nêu cụ thể.

27

Ngày 06/10/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết Định thành lập

Ủy ban Quốc Gia về NKT Việt Nam, QĐ số: 1717/QĐ-Ttg. Việc thành lập

Ủy ban đã tạo điều kiện và mở ra cơ hội để NKT phát huy được quyền của

mình. Phát biểu tại buổi Lễ ra mắt Ủy ban Quốc Gia về NKT Việt Nam chiều

ngyà 18/01/2016, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nêu rõ:” Việt Nam đã có

nhiều chính sách, hoạt động chăm sóc, hỗ trợ người khuyết tật, đặc biệt là

những nạn nhân chiến tranh. Việc tạo điều kiện cho người khuyết tật là trách

nhiệm của mỗi người và toàn xã hội”.

Có thể nói rằng, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm chú trọng tới công

tác đào tạo nghề cho NKT. Bên cạnh việc thúc đấy NKT tham gia học nghề,

nhà nước còn mạnh dạn đổi mới những chính sách, ưu đãi ...đối với các cơ sở

ĐTN cho những đối tượng yếu thế trong đó có NKT. Tuy nhiên, trên thực tế

công tác đào tạo nghề cho NKT vẫn còn một số điểm chưa toàn diện, hợp lý.

Nhà nước chỉ rót vốn, đầu tư CSVC, học phí, học bổng...cho khu vực các

trường công. Vì vậy, đây là một vấn đề còn hết sức khó khăn với những mô

hình tư thục như Hoa Sữa.

1.5.3. Phương thức tổ chức đào tạo nghề

Phương thức tổ chức đào tạo nghề là yếu tố tác động không nhỏ tới vấn đề

đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động. Trên thực tế, một số nhân tố chủ

quan như: trình độ giáo viên dạy nghê, trình độ chuyên môn của NVXH; các đặc

điểm xuất phát từ phía bản thân người khuyết tật là những mặt quan trọng ảnh

hưởng tới vấn đề đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động.

Giáo viên dạy nghề phải là người có trình độ, khả năng, kỹ năng giảng

dạy, có kiến thức về nghề để truyền đạt cho học sinh; bên cạnh đó, đối tượng

người khuyết tật vận động là nhóm đối tượng đặc biệt, dễ bị tổn thương về

mặt tâm lý. Do vây, giáo viên dạy nghề phải là người có tâm huyết với nghề,

có đạo đức nghề nghiệp. Dạy nghề cho Người khuyết tật vận động không chỉ

đơn thuần là trao cho họ cơ hội được học nghề, mà còn giúp họ tạo lập được

28

sự tự tin, có được sự gắn kết với cộng đồng. Để thực hiện được điều này, giáo

viên dạy nghề cho người khuyết tật, đồng thời cũng phải là những người có

chuyên môn về công tác xã hội. Họ cần có khả năng hiểu biết về tâm lý, sự

tinh tế trong giao tiếp, sự sâu sắc trong các hoạt động tham vẫn, hỗ trợ người

khuyết tật.

NVXH cũng cần phải có vai trò không nhỏ trong các hoạt động hướng

nghiệp, giáo dục, kết nối nguồn lực. Vì vậy, ngoài lĩnh vực chuyên môn về

nghề nghiệp NVXH cũng rất cần những người có kiến thức sâu rộng về mọi

mặt của xã hội. Trong quá trình làm việc, hỗ trợ người khuyết tật vận động,

nhân viên xã hội không chỉ cần hiểu được đặc điểm tâm-sinh lý của đối tượng

mà còn phải biết được tình hình xã hội, những khó khăn thuận lợi mà người

khuyết tật vận động sẽ gặp phải khi hòa nhập với cuộc sống bên ngoài để đinh

hướng những người khuyết tật vận động khi ra trường. Người khuyết tật vận

động thường mặc cảm, tự ti, dễ xúc động,…nên khi làm việc với nhóm đối

tượng này, nhân viên xã hội cần phải có sự đồng cảm, lắng nghe tích cực.

Trong quá trình tham vấn nhằm hỗ trợ đối tượng, NVXH cũng cần tìm hiểu rõ

nhu cầu, tâm tư, tình cảm cũng như hoàn cảnh gia đình, hoàn cảnh sống. Khi

làm việc với nhóm đối tượng này, nhân viên xã hội cũng cần nắm rõ về luật

người khuyết tật, một số nội dung trong luật giáo dục, luật việc làm liên quan

tới người khuyết tật… dựa trên đó giúp cho Người khuyết tật vận động bảo vệ

được quyền và lợi ích của mình.

Trình độ chuyên môn NVXH ảnh hưởng tới hoạt động dạy nghề. Khi

có trình độ chuyên môn cao, NVXH sẽ thực hiện tốt những nhiệm vụ của

mình như tham vấn cho đối tượng khi có nhu cầu, kết nối các nguồn lực và

hơn hết NVXH sẽ là người định hướng nghề nghiệp cho Người khuyết tật vận

động. Còn nếu trình độ chuyên môn của NVXH không cao, họ cũng sẽ có

những ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động đào tạo nghề và tới các đối tượng.

29

Điều đó có thể khiến các đối tượng khuyết tật vận động chưa tin tưởng, tâm lý

có nhiều xáo trộn gây ảnh hưởng tới quá trình học tập.

Bản thân người khuyết tật vận động cũng là yếu tố quan trọng cần được

nhắc tới. Nếu như người khuyết tật vận động không sẵn sàng, không có nhu

cầu với những sự trợ giúp thì nhân viên xã hội cũng không thể can thiệp. Vì

vậy muốn hoạt động dạy nghề được diễn ra một cách suôn sẻ, thì trước hết

phải quan tâm tới nhu cầu của Người khuyết tật vận động có muốn được trợ

giúp hay không và khả năng của họ tới đâu, họ có thể làm gì để phù hợp với

bản thân.

Ngoài các yếu tố trên, một số yếu tố khách quan khác cũng rất quan

trọng như: kinh phí duy trì hoạt động, các nguồn lực cũng như nhận thức của

gia đình, cộng đồng.

30

CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO NGƢỜI

KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG TẠI TRƢỜNG TRUNG CẤP

KT-DL HOA SỮA

2.1. K á quát c ung về sự r đờ củ trƣờng Trung cấp KT-DL Ho Sữ

2.1.1. Tóm tắt lịch sử hình thành và phát triển

1994 – 1995: Ý tưởng thành lập và nền móng đầu tiên

Trường Hoa Sữa thành lập vào năm 1994 với tên gọi “trường Nữ công

Tư thục Hoa Sữa” và 23 học sinh. Sáu giáo viên nữ về hưu đã chọn “dạy nghề

từ thiện cho thanh niên khó khăn làm mục đích hoạt động trước những trăn trở

về một cơ hội thay đổi cuộc sống cho những người thiệt thòi và bất hạnh. Dự

án đầu tiên với Hội Nhà thuyền và Hội Nhà giáo không Biên giới Pháp năm

1995 triển khai chương trình đào tạo nghề Nấu ăn Âu, Bánh mỳ - Bánh ngọt và

Phục vụ Bàn.

1996 – 1998: Di chuyển địa điểm và hoạch định hoạt động

Từ 6C Phan Chu Trinh, trường di chuyển khu đào tạo tới 449 Bạch

Mai và nhà hàng thực hành tới 81 Thợ Nhuộm. Trường bắt đầu ký thoả thuận

hợp tác với Chương trình Hỗ trợ phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) và Tổ

chức Công giáo Chống Đói nghèo và vì sự Phát triển (CCFD- Pháp) tăng

cường năng lực đào tạo nghề và tìm việc làm cho thanh niên khó khăn.

Những thành công bước đầu chứng tỏ hướng đi đúng đắn cho Hoa Sữa, giúp

trường tạo dựng được uy tín trong xã hội. Sự ra đời của nghề đào tạo May -

Thêu cho đối tượng thanh niên khuyết tật là bước tiếp nối hoạt động xã hội

mà Hoa Sữa luôn theo đuổi.

1999 – 2001: Hoàn thiện cơ sở vật chất

Hoa Sữa được Nhà nước cấp 2000m2 đất tại Lĩnh Nam, Thanh Trì,

Hà Nội. Trường xây dựng khu nội trú do Quỹ Phát triển VHXH, ĐSQ Tây

Ban Nha và khu đào tạo thực hành nghề nhà hàng, khách sạn do tổ chức

CCFD và Bộ Ngoại giao Pháp tài trợ.

2002 – 2005: Ghi nhận trong nước và quốc tế

31

Trường đổi tên thành “Trường Trung học Tư thục Kinh tế - Du lịch

Hoa Sữa” và hợp tác với tập thể đối tác Pháp đào tạo cấp bằng nghề hỗn hợp

Việt – Pháp. Năm 2005, Hoa Sữa nhận giải thưởng Nhân quyền của CH Pháp

trở thành Trung tâm thẩm định nghề theo khuôn khổ dự án “Phát triển nguồn

nhân lực du lịch Việt Nam” của Tổng cục Du lịch và Liên minh châu Âu.

2006 - nay: Liên tục phát triển uy tín

Trường mở thêm hệ đào tạo nghề và Trung cấp chuyên nghiệp cho

các đối tượng có nhu cầu. Năm 2008, trường đổi tên thành trường Trung cấp

Kinh tế - Du lịch Hoa Sữa. Từ năm 2009, trường chính thức chọn ngày 8/11

là ngày kỷ niệm thành lập trường theo Quyết định số 2940/QĐUB của

UBND thành phố Hà Nội.{19}

2.1.2. Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động

Trường TC KT – DL Hoa Sữa được xây dựng trong khuôn viên rộng gần

1 ha, nằm ngay chân đê Nguyễn Khoái cách cầu Thanh Trì 400m (tại địa chỉ số

1118 Nguyễn Khoái – Tổ 1 phường Lĩnh Nam – quận Hoàng Mai – thành phố

Hà Nội). Trường nằm ở khu vực xa Trung tâm thành phố, nên ở đây yên tĩnh,

tốc độ Đô thị hóa chưa cao và các tệ nạn xã hội cũng chưa phổ biến.

Trong khuôn viên trường có nhiều cây xanh, các phương tiện giao

thông ít qua lại nên không khí tại trường khá là trong lành. Bên ngoài trường

có các hộ dân cư sống bao quanh nhưng cũng thưa thớt. Nhìn chung cơ sở vật

chất, cơ sở của trường là tương đối tốt.

Những đặc điểm điều kiện tự nhiên như vậy đã tạo điều kiện thuận lợi

cho trường Hoa Sữa trong việc ĐTN cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn,

trong đó có nhóm người khuyết tật vận động.

Bên cạnh đó nhà trường cũng gặp một số khó khăn như: Trường ở xa

trung tâm nên không thuận lợi cho việc quảng bá, kêu gọi tài trợ, giới thiệu và

cung cấp các dịch vụ,...; Các cơ sở thực hành của trường chủ yếu trong khu

vực nội thành vì vậy việc, cũng tạo ra khó khăn cho học sinh khi đi thực tập.

Trường Hoa Sữa có địa hình khá thấp so với mặt đường và các hộ dân ở đây

nên đến mùa mưa lũ nước chảy về chỗ trũng khiến trường thường xuyên bị

32

ngập làm ảnh hưởng đến các hoạt động học tập, sản xuất của nhà trường. Và

đoạn đường từ trên đường lớn đi xuống trường khá khó đi, dốc và nhiều đá,

gây trở ngại cho nhóm đối tượng là Người khuyết tật vận động khi đi lại.

2.1.3. Cơ sở vật chất

Bảng 2.1. Cơ sở vật chất Trường TC KT-DL Hoa Sữa năm 2014-2015

STT

NỘI DUNG

ĐƠN VỊ TÍNH SỐ LƢỢNG

Ha m2

I II 1

Phòng m2

2

Phòng m2

3

Phòng m2

0.76 ha 4.997 5 245 1 45 11 200

4

Phòng m2

5

Xưởng m2

6

1 64 20 2.560 49 1.387

phòng m2 m2

7 8

D ện tíc đất đ D ện tíc sàn xây dựng P òng ọc lý t uyết Số phòng Tổng diện tích P òng ọc máy tín Số phòng Tổng diện tích P òng làm v ệc Số phòng Tổng diện tích T ƣ v ện Số phòng Tổng diện tích Xƣởng t ực àn , t í ng ệm Số phòng Tổng diện tích Ký túc xá t uộc cơ sở đào tạo quản lý Số phòng Tổng diện tích D ện tíc n à ăn củ cơ sở đào tạo Diện tíc ác: Diện tích hội trường Diện tích nhà văn hóa Diện tích nhà thi đấu đa năng Diện tích bể bơi Diện tích sân vận động (ngoài trời)

m2 m2 m2 m2 m2

407 0 0 0 750

33

Trường Hoa Sữa đặt trụ sở chính tại số 1118 Nguyễn Khoái,

Hoàng Mai, T.P Hà Nội, nằm cách trung tâm Hà Nội gần 7km, trong một

khuôn viên rộng gần 8ha yên tĩnh và thoáng đãng, bao gồm:

25 phòng trong đó có 20 phòng thực hành, thí nghiệm. Phòng máy

vi tính gồm 1 phòng với 65 máy. Phòng nghe nhìn gồm 1 phòng với 24

máy; 1 xưởng thực hành giặt là đầy đủ trang thiết bị hiện đại; 1 khách sạn

mini với 5 phòng đạt tiêu chuẩn 3 sao để đón khách (du lịch – tham quan)

và để học sinh lớp buồng phòng thực hành. Phòng y tế, phòng Tham vấn

tâm lý và các phòng ban khác với đầy đủ trang thiết bị. …{20}

Các phòng học thực hành được xây dựng biệt lập với đầy đủ trang

thiết bị, máy móc kỹ thuật hiện đại được sự hỗ trợ của các cá nhân, các tổ

chức trong nước và quốc tế. Thông qua các dự án hợp tác, các thiết bị

giảng dạy và học tập thường xuyên được nâng cấp nhằm bảo đảm chất

lượng đào tạo. Ngoài ra, trường còn có phòng học đa năng phục vụ việc

học ngoại ngữ, vi tính, phòng dạy nấu ăn cho người nước ngoài đạt tiêu

chuẩn quốc tế. Tháng 10/2005, trường đã hoàn thiện phòng học lý thuyết

và thực hành nghề theo đúng tiêu chuẩn quốc gia, hệ thống tiêu chuẩn nghề

(VTOS). Với hạ tầng cơ sở vật chất luôn được chú ý hoàn thiện, Hoa Sữa

đã được chọn là một trong những Trung tâm thẩm định nghề ngành du

lịch của Việt Nam vào năm 2005 và là nơi thường xuyên diễn ra các kỳ thi

tay nghề quốc tế.

34

2.2. Cơ cấu tổ chức

2.2.1. Các phòng ban chức năng

Sơ đồ 2.1. Sơ đồ các Phòng ban chức năng

Hộ đồng quản trị

Ban Giám hiệu

Phòng Đào tạo

Phòng CTHS

QL chất lƣợng

Khố đào tạo

Trung tâm May - Thêu

Phòng tài chính- kế toán

Khối hỗ trợ

Phòng Hành chính – Thư viện

Khối thực hành SX

Tổ bánh mỳ- bánh ngọt Khoa chế biến món ăn

Khoa quản trị nhà hàng khách sạn

Trung tâm tuyển sinh – Hướng nghiệp và giới thiệu việc làm

Hệ thống Nhà hàng, cửa hàng

Phòng Y tế, tham vấn tâm lý

(Nguồn: Tài liệu do phòng Đào tạo trường Hoa Sữa cung cấp)

Mỗi trường có một cách sắp xếp hệ thống bộ máy tổ chức khác

nhau. Xuất phát từ những đặc điểm riêng biệt của mình trong ĐTN cho

thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn (trường tư thục làm CTXH, coi trọng

việc thực hành nhiều rèn luyện kỹ năng nghề cho học sinh,…). Trường Hoa

Sữa có một Hệ thống tổ chức bộ máy riêng biệt. Hệ thống bộ máy tổ chức của

trường TC KT – DL Hoa Sữa được chia thành 4 hệ thống nhỏ: Quản lý chất

lượng, Khối đào tạo, Khối hỗ trợ và Khối thực hành sản xuất.

35

2.2.2. Đội ngũ cán bộ, giáo viên trường TC KT-DL Hoa Sữa

Đội ngũ Cán bộ, Giáo viên trường Trung cấp KT-DL Hoa Sữa đều là

những người có kinh nghiệm giảng dạy và tham gia trưc tiếp quản lý nhà

hàng-khách sạn nên có nhiều kinh nghiệm thực tế. Đồng thời, họ cũng là

những người có tâm huyết với nghề, đăc biệt với ngành CTXH. Hiện tại,

trường có 74 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên. Trong đó, có 14 cán bộ

quản lý, 39 giáo viên và 21 nhân viên, 11 cán bộ tại các phòng ban.Trong số

39 giáo viên cơ hữu có 19 CBGV đã được cử đi thực tập, đào tạo nâng cao kỹ

năng chuyên môn tại các nước như: Pháp, Bỉ, Đức, Thụy Điển, Luxembourg,

Hàn Quốc, Thái Lan,…Và trong đó, có 02 cán bộ, giao viên trình độ Thạc sỹ,

23 người trình độ Đại học, 06 người trình độ Cao đẳng, 43 người trình độ

TCCN. Trong số 74 cán bộ quản lý, giáo viên của nhà trường mới chỉ có 3

người qua đào tạo CTXH bài bản.{24}

Tại trung tâm May – Thêu có 3 giáo viên trong đó có 1 giáo viên lớp

May, 1 giáo viên lớp Thêu và 1 cán bộ quản lý Trung tâm. Các giáo viên của

trung tâm May – Thêu đều là những giáo viên có tay nghề cao và tâm huyết

với sự nghiệp ĐTN cho NKT và Người khuyết tật vận động.

Xuất phát từ mục tiêu của trường nhằm dạy nghề và tạo việc làm cho

những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn và người yếu thế trong xã hội nước

ta, nhà trường đã đề ra: “ Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục;

kỷ cương nghiêm, chất lượng thực, hiệu quả cao và triển khai sâu rộng phong

trào thi đua: xây dựng chương trình phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp và

nguyện vọng của người học.” Cán bộ giáo viên nhà trường đã luôn luôn thực

hiện nghiêm túc các quy chuẩn về đạo đức, nghề nghiệp, về cái tâm của người

nhà giáo, cũng như những nguyên tắc và tiêu chuẩn đạo đức của nghề CTXH.

Điều đó thể hiện ở việc các thầy cô luôn chủ động trau dồi cả về mặt chuyên

môn cũng như đạo đức nghề nghiệp. Trong những năm qua có những giai

đoạn Hoa Sữa phải đối mặt với những khó khăn về mặt kinh tế, thậm chí phải

dùng lương của cán bộ, giáo viên để chi trả cho các hoạt động và học bổng

cho học sinh. Tuy nhiên, bằng sự tâm huyết, tận tụy với học trò, với nghề các

36

thầy cô vẫn gắn bó với Hoa Sữa và những học trò thân yêu. Đối với học sinh,

các thầy cô luôn quan tâm, giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của

học sinh, đặc biệt là với học sinh khuyết tật. Không chỉ dạy nghề, mà các em

còn được rèn luyện những đức tính tốt đẹp, nghị lực sống để vươn lên trong

cuộc sống. Bên cạnh đó, để đảm bảo chất lượng, trình độ chuyên môn của

giáo viên, cán bộ nhà trường , hàng năm nhà trường vẫn tổ chức ít nhất 2

chuyên đề về phương pháp giảng dạy và nâng cao nghiệp vụ cho giáo viên

của trường; đến nay 100% giáo viên của trường trong độ tuổi (nữ dưới 45,

nam dưới 50 tuổi) tham gia bồi dưỡng đạt trình độ đại học; 100% giáo viên

chuẩn nghiệp vụ sư phạm giáo viên TCCN; 100% giáo viên biết sử dụng công

nghệ thông tin; hơn 70% giáo viên của nhà trường biết một ngôn ngữ ( Anh

hoặc Pháp). Ngoài ra nhà trường luôn đảm bảo kế hoạch tăng cường công tác

thanh tra, kiểm tra. Trong năm học 2014-2015, số lần ban giám hiệu nhà

trường đã dự giờ trên lớp học 27 tiết, số lần dự giờ trên lớp của các tổ bộ môn

là 54 tiết.

Với những quyết tâm đưa công tác xã hội vào hoạt động của nhà

trường, đặc biệt là đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động nhà trường

cũng mở ra một xu hướng mới nhằm đem lại hiệu quả giáo dục tốt hơn cho

nhóm những học sinh yếu thế có hoàn cảnh đặc biệt ở nhà trường.

37

Bảng 2.2. Cơ cấu lao động theo vị trí công việc chuyên môn năm 2015-2016

Hình thức tuyển dụng

Chức danh

Trìn độ đào tạo

STT

Nội dung

Tuyển dụng trƣớc NĐ 116 và tuyển dụng t eo NĐ 116

Tổng số

Đại học

Giáo sƣ

P. Giáo sƣ

Tiến sĩ

Thạc sĩ

Cao đẳng

Trìn độ khác

Các hợp đồng khác (Hợp đồng làm việc, hợp đồng vụ việc, ngắn hạn, thỉnh giảng, hợp đồng t eo NĐ 68)

(Biên chế, hợp đồng làm việc b n đầu, hợp đồng làm việc có thời hạn và không thời hạn)

Tổng số cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên

74

I

14

3

1

2

Cán bộ quản lý Ban Giám hiệu & Hội đồng Quản trị

1

3

2

11

1

1

1

2.1

1

1

1

2.2

Các phòng ban Phòng tài chính- kế toán Trạm y tê- tham vấn tâm lý Phòng công tác học sinh

1

1

2.3

2.4

1

1

1

1

2.5

2

2

1

1

Phòng Quản lý Đào tạo Phòng Hành chính Thư viện Trung tâm TS & XTVL

2.6

1

1

1

38

Trung tâm May thêu

1

1

1

2.7 2.8 Khoa Chế biến món ăn

1

1

1

Khoa Quản trị Nhà hàng – Khách sạn

1

1

1

2.9 2.10 Khoa Cơ bản 2.11 Tổ Bánh

1

1

1

II

39

1

14

11

3

3

11

2

14

13

1

1

5

8

Giáo viên Khoa Chế biến món ăn Khoa Quản trị Nhà hàng – Khách sạn Khoa Cơ bản

3

4

4

4

4

5

4

1

5

5

Tổ Bánh Trung tâm dạy nghề cho thanh niên khuyết tật

2

2

2 21

III

Nhân viên

3.1

2

2

1

1

3.2

2

2

2

3.3

Phòng tài chính-kế toán Trạm y tế-Tham vấn tâm lý Phòng công tác học sinh

3

3

1

2

3.4

3

3

1

1

1

3.5

7

7

1

2

4

3.6

2

2

2

Phòng Quản lý Đào tạo Phòng Hành chính – thư viện Trung tâm TS & XTVL Cửa hàng Bánh

3.7

2

2

1

1

(Nguồn: Kế hoạch năm học 2015-2016)

39

2.3. Thực trạng về học sinh

Tổng số học sinh trường Trung cấp Kinh tế du lịch Hoa Sữa có mặt đầu

năm tính tháng 02/2016 là 387 em. Trong đó, chỉ tiêu của Trường đề ra đối với

hệ Trung cấp là tuyển sinh đạt 350 em, nhưng thực tuyển được 190 em, số

lượng học sinh năm thứ 2 đang theo học là 197 em và số học sinh tốt nghiệp

năm 2014-2015 là 162 em . Trong đó, trung tâm May – Thêu có 45 em, số học

sinh khuyết tật vận động là 32 em. Trong đó, số học sinh từ năm 2014 là 19 em

và số học sinh tuyển sinh được của năm 2015 là 13 em . Đối với Trung tâm

May-thêu, các em đến đây đều là người khuyết tật, chủ yếu là khuyết tật vận

động. Do vậy, các em có sự han chế nhất định trong việc lĩnh hội kiến thức

cũng như những kỹ năng nghề. Đa phần các em chậm trong việc thực hiện

các thao tác.. Điều đó đòi hỏi sự tận tình của những người thầy, những người

chỉ dạy các em.

Theo con số thống kê của nhà trường, năm học 2014-2015 cho thấy tỷ lệ

học sinh của Trường xếp loại học tập khá, giỏi khá cao. Các em có kết quả học

tập khá đồng đều, điều đó chứng tỏ trình độ, năng lực giảng dạy của các thầy cô,

cũng như công tác quản lý của nhà trường khá tốt. Đồng thời, cũng thể hiện sự

lĩnh hội kiến thức của học sinh và tay nghề của các em khá đồng đều . Tỷ lệ học

sinh xếp loại học tập năm học 2014-2015 là Giỏi chiếm: 24,65%, tỷ lệ khá

chiếm: 50,47%, tỷ lệ Trung bình khá chiếm: 18,78%, tỉ lệ trung bình là 6,1% và

không có học sinh yếu.{25}

40

Bảng 2.3. Một số thông tin cơ bản về Người khuyết tật vận động tại Hoa Sữa

Người khuyết tật

Dân tộc

Tình trạng hôn

Độ tuổi

vận động tại Hoa

nhân

Sữa

Kinh

khác ĐKH

CKH

< 18

>18

20

12

2

30

10

22

Số lượng

62,5

37,5

6,25

93,75

31,25

68,75

Tỷ lệ %

(Nguồn: Cán bộ Trung tâm May-Thêu cung cấp năm 2016)

Dựa vào bảng số liệu trên ta thấy, số lượng Người khuyết tật vận động

của Trường không phải người dân tộc kinh khá cao, chiếm tỷ lệ tới 37,5 %.

Người khuyết tật vận động đang theo học tại Hoa Sữa xuất thân từ nhiều vùng

miền khác nhau , với sự đa dạng văn hóa và dân tộc, một số từ vùng sâu vùng

xa, thậm chí có cả dân tộc thiểu số ít người. Trong số 32 Người khuyết tật vận

động đang theo học tại Hoa Sữa có 2 Người khuyết tật vận động đã kết hôn, tuy

con số này nhỏ nhưng cũng là điều đáng mừng. Bởi vì, không phải NKT nào

cũng may mắn tìm được cho mình người bạn đời như những người bình thường

khác. Hôn nhân của họ gặp phải rất nhiều những khó khăn.

Tay nghề của học sinh Hoa Sữa được ngày càng khẳng định qua các

Cuộc liên hoan ẩm thực và thi tay nghề giáo viên, học sinh...Học sinh của

Trường chủ yếu là các lao động nông thôn, các tỉnh miền núi xa xôi và có tuổi

đời từ 14-25.

Trung tâm may – thêu có 45 học sinh tính tới thời điểm tháng 02 năm

2016, tất cả các em đều là người khuyết tật, trong đó số học sinh là Người

khuyết tật vận động nhiều, có tới 32 em. Trong đó số học sinh nhập học từ năm

2014 là 20 em, thì có tới 19 em là học sinh khuyết tật vận động. Người khuyết

tật vận động theo học tại Hoa Sữa chủ yếu trong độ tuổi 18-23 tuổi chiếm hơn

41

50%, đây là lứa tuổi đang trong giai đoạn HS-SV theo học ở các trường ĐH, CĐ

và cơ sở dạy nghề trên cả nước. Tuy nhiên, với mục tiêu mở rộng cơ hội việc

làm và thúc đẩy hòa nhập xã hội thông qua việc tăng cường các kỹ năng cũng

như chương trình đào tạo nghề May Thêu cho người khuyết tật vận động.

Trường luôn cố gắng và nỗ lực hết mình tạo điều kiện tốt nhất để không chỉ với

các em có hoàn cảnh khó khăn, mà còn với các em khuyết tật, khuyết tật vận

động nhẹ được đến trường, được học nghề. Vì vậy, đối tượng tuyển sinh ngày

càng được mở rộng hơn. Nếu như trước đây, nhà trường chỉ tuyển học sinh

trong độ tuổi 16-25 tuổi bị khuyết tật vận động nhẹ và học sinh khiếm thính

(câm, điếc bẩm sinh) thì nay, đối tượng tuyển sinh của nhà trường còn mở rộng

thêm đối với cả những học sinh tự kỷ ở giai đoạn nhẹ (có độ tuổi từ 14 trở lên),

tổn thương tâm lý thể nhẹ và Đối tượng là nạn nhân chất độc màu da cam ở giai

đoạn nhẹ. Số e dưới 18 tuổi có 18/45 em. Các em này đều mồ côi cha mẹ từ nhỏ

và sống trong các làng trẻ, trung tâm đến hết 16 tuổi theo quy định của Pháp

luật, và các em được chuyển tới đây học để được hỗ trợ ĐTN miễn phí.

Biểu 2.1 : Hoàn cảnh gia đình của Người khuyết tật vận động đang theo học

tại trường Hoa Sữa

42

Ngoài việc bị khuyết tật vận động và các dạng khuyết tật khác, NKT tại

Hoa Sữa có hoàn cảnh hết sức khó khăn. Trong số 32 Người khuyết tật vận động

của Hoa Sữa thì có tới 11 đối tượng thuộc hộ nghèo và cận nghèo (chiếm tới

34,38 %), 09 đối tượng thuộc diện mồ côi cha mẹ ( chiếm 28,1%), 12 người

thuộc dân tộc (chiếm 37,5 %), trong đó có tới 10 người là dân tộc ít người, 2 đối

tượng là con bệnh binh. Nhìn chung, Người khuyết tật vận động đến từ nhiều

vùng miền khác nhau trong cả nước nhưng có 1 đặc điểm chung là gia đình các

em khó khăn về kinh tế, điều kiện sống còn nhiều thiếu thốn. Chính vì vậy, các

em đa phần không được học hành đầy đủ và đến với học nghề như để chia sẻ bớt

gánh nặng cơm áo gạo tiền cho gia đình và nuôi sống bản thân.

Biểu 2.2 : Các dạng khuyết tật của NKT đang theo học tại Hoa Sữa

Người khuyết tật vận động có những hạn chế nhất định về sức khỏe,

những thiếu hụt của các cơ quan vận động và khả năng lao động. Vì vậy khi

nhận Người khuyết tật vận động, nhà trường còn phải căn cứ trên tình hình sức

khỏe và khả năng của học sinh. NKT ở Hoa Sữa chủ yếu bị KTVĐ (các cơ quan

43

vận động: chân, tay, cổ, thân) : 32/45 em (chiếm 71,1%), tiếp theo là

KTKT(câm, điếc) : 10 em (chiếm 22,2 %). Cuối cùng là KTTT và tự kỷ thể nhẹ,

ngoài ra một số em bị đa khuyết tật.{26}.

Biểu 2.3 : Trình độ văn hóa Người khuyết tật vận động tại Hoa Sữa

Do những thiệt thòi về mặt thể chất, cũng như nhận thức của gia đình,

cộng đồng và điều kiện, hoàn cảnh gia đình, học sinh của Hoa Sữa là người

khuyết tật vận động có trình độ văn hóa tương đối thấp. số lượng ngươi khuyết

tật vận động của Hoa Sữa không biết chữ hiện vẫn còn, tuy nhiên con số này

còn thấp hơn ở người khiếm thính. Chính vì vậy, ngoài việc dạy nghề cho các

em thì Hoa Sữa đã luôn chú trọng rèn luyện cho các em các kỹ năng sống để các

em hoàn thiện về kiến thức và tự bảo vệ mình. Nhìn vào biểu đồ ta thấy, số

lượng học sinh khuyết tật vận động không biết chữ là 5 em ( chiếm 15,6%),

trong khi đó tỷ lệ người khuyết tật vận động có trình độ văn hóa cấp 3 thấp, chỉ

có 3/32 em ( chiếm 9,3%). Chủ yếu tỷ lệ học sinh có trình độ cấp 1 và cấp 2 là

phổ biến chiếm tới 25/32 em (chiếm 78,1%).

Thực tế cho thấy nhóm học sinh khuyết tật nói chung, cũng như người

khuyết tật vận động thường ngại học văn hóa. Do vậy, nhà trường đã quý trọng

nhiều đến việc giáo dục, giúp đỡ về vấn đề động cơ học tập, thái độ học tập, tạo

điều kiện để các em tiếp cận nhiều hơn với tri thức chung.

44

Trong bối cảnh này, nhà trường đã chú ý hơn tới việc đa dạng hóa

phương thức đào tạo, tổ chức nhiều hình thức kết hợp đào tạo với sinh hoạt văn

hóa, sinh hoạt cộng đồng, giúp học sinh khuyết tật vận động ham học hỏi hơn.

2.4. Thực trạng về công tác đào tạo nghề và giới thiệu việc làm cho học sinh

tạ Trƣờng TC KT-DL Hoa Sữa

2.4.1. Thực trạng đào tạo nghề

2.4.1.1. Các ngành nghề đào tạo

Trước đây, tại thời điểm thành lập trường năm 1994 chưa có Trung tâm

May-Thêu dành cho người khuyết tật. Tuy nhiên đến năm 1997, một số gia đình

có con em là trẻ khuyết tật vận động tại Hà Nội có nhu cầu cho con em của mình

theo học tại Trường đã tìm tới Hoa Sữa với mong muốn cho các em được học

nghề. Lãnh đạo trường Hoa Sữa đã trăn trở không biết sẽ dạy gì cho các em và

dạy như thế nào?

Sau quá trình cân nhắc những ngành nghề phù hợp cho người khuyết tật

vận động , và đáp ứng với nhu cầu của xã hội. Lãnh đạo nhà trường đã quyết

định chọn nghề May-Thêu để dạy cho người khuyết tật vận động vì nó phù hợp

với điều kiện sức khỏe của người khuyết tật vận động. Bên cạnh đó, nó tạo ra các

sản phẩm phục vụ nhà hàng, khách sạn, dịch vụ du lịch lĩnh vực mà xã hội đang

có nhiều nhu cầu, đồng thời hợp với tiêu chí du lịch mà trường đang hướng tới.

Từ những ngày đầu nhen nhóm đến khi thành lập trung tâm May-Thêu là

muôn vàn những khó khăn. Từ những khó khăn trong đào tạo xen kẽ giữa người

khuyết tật và người không khuyết tật, Người khuyết tật vận động với người

không khuyết tật vận động,...cho đến tìm kiếm giáo viên, xây dựng chương trình

học cũng gặp không ít trở ngại. Vì học sinh khuyết tật vận động thường gặp khó

khăn hơn trong vấn đề đi lại, giao tiếp so với các bạn đồng trang lứa. Khó

khăn hơn hết là tìm kiếm, vận động các cơ quan, Doanh nghiệp cùng chung

45

tay với Hoa Sữa giải quyết việc làm cho Người khuyết tật vận động sau khi ra

trường. Cái khó của thời điểm đó là xã hội nhìn nhận người khuyết tật cũng

khác bây giờ, và họ chưa thực sự tin tưởng vào khả năng của những người

khuyết tật như vậy.

Vượt lên trên những khó khăn đó, Hoa Sữa đã đạt được những thành tựu

đáng kể trong công tác đào tạo nghề cho Người khuyết tật vận động bằng cái

tâm, sự tận tụy của thầy cô giáo nhà trường. Và trở thành mô hình làm công tác

xã hội tiên phong ở Việt Nam được các tổ chức trong và ngoài nước đến học hỏi

và nhân rộng mô hình.

Xin được mượn lời của Cô Lê Thị Kim Phượng, nguyên là Hiệu phó nhà

trường, khi được hỏi về quan điểm của nhà trường trong đào tạo nghề cho người

khuyết tật vận động: “ Đào tạo nghề cho những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn

nói chung và người khuyết tật, Người khuyết tật vận động nói riêng tại Hoa Sữa đã

thể hiện sự nỗ lực, cố gắng không ngừng nghỉ và đồng lòng của tất cả đội ngũ cán

bộ, giáo viên nhà trường trong những năm qua. Những thành tựu và sự ghi nhận

của đông đảo các tổ chức, Doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đã và đang là

nguồn động lực to lớn cho nhà trường trong quá trình thực hiện sứ mệnh cao cả là

giúp đỡ những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống, được

học nghề và có việc làm phù hợp.”

Tại Hoa Sữa, hoạt động đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động xoay

quanh 2 ngành nghề May công nghiệp và Thêu và kết hợp may-thêu. Lý do vì,

ngành May – Thêu phù hợp với điều kiện sức khỏe của Người khuyết tật vận

động. Thêm vào đó, sản phẩm của ngành May – Thêu cũng phục vụ cho ngành

Du lịch và phù hợp với mục tiêu, cũng như định hướng phát triển của trường.

Mặc dù có rất nhiều ngành nghề Người khuyết tật vận động có thể theo học,

song do khả năng và mối quan hệ về đối tác của Hoa Sữa, mới có thể nhận

46

Người khuyết tật vận động đi làm và tiêu thụ sản phẩm của Người khuyết tật

vận động ở hai ngành May – Thêu nên hiện tại Hoa Sữa tập trung vào dạy 2 nghề

này cho Người khuyết tật vận động.

STT Giới tính Lớp may Lớp thêu

1 Nam 08 02

Học sinh ở Trung tâm may –thêu đa phần là nữ, tỷ lệ nam ít hơn ở cả 2

2 Nữ 12 10

lớp may-thêu.

Em Hà Đình Tùng, một học sinh khuyết tật của Hoa Sữa đã bày tỏ suy

nghĩ của mình khi được hỏi về việc quan điểm của cá nhân em xoay quanh vấn

đề nhà trường có nên mở rộng thêm một số ngành nghề khác?“ Đối với chúng

em mà nói, được theo học tại Hoa Sữa thực sự đã là điều hết sức may mắn. Bởi

vì chúng em chỉ là số ít trong những người khuyết tật khác trong cả nước có cơ

hội được học nghề. Học tại Hoa Sữa chúng em được hoàn toàn miễn giảm học

phí, em nghĩ đó không phải điều đơn giản với trường. Tuy nhiên, em cũng có

mong muốn có thêm nhiều bạn khuyết tật, có hoàn cảnh như chúng em được học

nghề và có việc làm sau học nghề. Muốn được như vậy thì nhà trường cũng rất

cần mở rộng thêm ngành nghề mà em nghĩ cũng rất phù hợp như một số ngành

nghề thủ công…”

Đối với lãnh đạo trường Hoa Sữa khi được hỏi về việc mở thêm những

ngành nghề mới cho người khuyết tật vận động tại Hoa Sữa trong tương lai. Ông

Vũ Triệu Quân – Hiệu Trưởng trường TC KT – DL Hoa Sữa chia sẻ: “Trong

thời buổi hiện nay có rất nhiều ngành nghề mà Người khuyết tật vận động có thể

theo học, và cũng có nhiều các cơ sở công lập đào tạo nghề cho người khuyết tật

cũng như người khuyết tật vận động. Bản thân trường Hoa Sữa cũng muốn có

47

thể đưa thêm nhiều ngành nghề vào. Song do điều kiện kinh tế của trường hiện

nay chưa cho phép, và việc tìm đầu ra cho các sản phẩm thuộc ngành nghề khác

do người khuyết tật vận động làm ra, cũng như nơi nhận họ vào làm sau khi ra

trường là một bài toán khó mà hiện nay nhà trường vẫn còn trong quá trình đi

tìm lời giải. Vì vậy nên, trước mắt trong những năm tới trường Hoa Sữa vẫn sẽ

chủ yếu tập trung vào phát triển và mở rộng 2 ngành May – Thêu cho người

khuyết tật và Người khuyết tật vận động”.

2.4.1.2. Nội dung đào tạo

Quy trình đào tạo nghề cho Người khuyết tật vận động tại trường Hoa

Sữa diễn ra theo tiến trình sau: Tuyển sinh, chia lớp => Định hướng nghề nghiệp

=> Nhập môn nghề => Học Kỹ năng sống, Nghề cơ bản => Thực hành, rèn kỹ

năng nghề => Thực tập tại trường => Ra trường và làm việc tại các doanh nghiệp

may mặc. Trong quy trình đào tạo nghề, nhà trường đã có sự lồng ghép những tri

thức về công tác xã hội. Tuy nhiên, hoạt động được Hoa Sữa chú trọng hơn hết

là định hướng nghề cho Người khuyết tật vận động ngay từ khi các em mới vào

trường nhằm xây dựng niềm tin yêu nghề đối với các em; bên cạnh đó, nhà

trường cũng quan tâm tới việc hướng các em tới học kỹ năng sống, kỹ năng giao

tiếp nhằm giúp các em học cách giao tiếp với những người đồng đẳng, với những

người binh thường khác trong xã hội và hơn hết dạy các em cách quan hệ với

ông chủ sau này, khi các em đi làm. Và cũng qua đó, dạy các em học cách kiên

nhân, đương đầu trước những sóng gió.

Sau khi có kết quả tuyển sinh và phân lớp nhà trường sẽ lên lịch tổ chức

“tuần sinh hoạt công dân” đầu khóa nhằm: Quán triệt nghị quyết, thông tư, chỉ

thị, chính sách của Đảng và nhà nước, đồng thời để định hướng nghề nghiệp cho

học sinh gắn với Văn hóa Hoa Sữa: Chia sẻ- hợp tác- cùng phát triển.

48

Các buổi hướng nghiệp cho Người khuyết tật vận động là một nội dung

được Hoa Sữa đặc biệt quan tâm. Trong các buổi hướng nghiệp này, Người

khuyết tật vận động có cơ hội được các cán bộ giáo viên trao đổi để có cơ hội

tìm hiểu về các ngành nghề mà mình sẽ học. Đặc biệt, được trò chuyện, giao lưu

với Người khuyết tật vận động là học sinh cũ của trường. Để được các anh, chị

đi trước chia sẻ kinh nghiệm, thuận lợi, khó khăn, bí quyết học tập và những

điểm cần lưu ý.

Ngoài ra, một hoạt động nữa nằm trong Chương trình Định hướng nghề

nghiệp của trường Hoa Sữa là việc tổ chức cho Người khuyết tật vận động đi

thăm quan các Doanh nghiệp, xí nghiệp May thêu là đối tác nhận Người khuyết

tật vận động sau khi ra trường đi làm trên địa bàn Hà Nội. Người khuyết tật vận

động sẽ có cơ hội trực tiếp tiếp xúc với môi trường làm việc và những công việc

trong tương lai của bản thân từ đó có niềm đam mê và định hướng đúng đắn,

nâng cao ý thức trong quá trình học tập tại trường.

Trong các dịp kỷ niệm trường Hoa Sữa thường xuyên tổ chức các cuộc

thi tay nghề và đưa người khuyết tật vận động đi thi tại các cuộc thi tay nghề

trong và ngoài nước tổ chức. Để người khuyết tật vận động được mở rộng kiến

thức, nâng cao tay nghề. Doanh nghiệp, các tổ chức Quốc tế là đối tác của nhà

trường cũng thường xuyên cử cán bộ về trường để tham gia giảng dạy, chấm thi,

thảo luận, tư vấn cho người khuyết tật vận động. Với những người đạt kết quả

cao trong học tập, nhà trường có những chế độ học bổng phù hợp, và tổ chức dã

ngoại cho các em tạo động lực giúp các em cố gắng, học tập tốt hơn.

Ngoài việc học nghề, học sinh khuyết tật vận động còn được học văn hóa

hỗ trợ, cụ thể các môn như: Kỹ năng sống, SKSS, Vẽ, Kỹ năng giao tiếp,…

giúp các em trang bị cho bản thân những kiến thức và kỹ năng tối thiểu để hiểu

về nghề mình đang học, giao tiếp với mọi người và bảo vệ bản thân.

49

Em Nguyễn Hữu Tính, học sinh khuyết tật vận động tại lớp may hiện đã

ra trường và đang làm việc tại nhà may Chula đã có những chia sẻ riêng của

mình:” Trước đây khi chưa học tại Hoa Sữa, bản thân em là người khá nhút

nhát và ngại giao tiếp với mọi người. Em cảm thấy rất mặc cảm vì mình là

người khuyết tật. Tuy nhiên, khi trở thành học sinh của Hoa Sữa và sau này khi

ra trường, dưới sự chỉ dạy tận tình của các thầy cô nơi đây em đã trở thành con

người khác, thời gian học tập tại Hoa Sữa khiến em cảm thấy tự tin hơn rất

nhiều. Chúng em không chỉ học nghề mà còn được trao dồi kiến thức xã hội,

được rèn luyện bản lĩnh, nghị lực, và học cách vượt qua khó khăn trong cuộc

sống, tạo dựng cuộc sống mới.”

Trường Hoa Sữa áp dụng khung chương trình trong đào tạo nghề cho

Người khuyết tật vận động dựa trên thực hành, còn lý thuyết được dạy bằng thực

tế, cầm tay chỉ việc. Thông qua đó Người khuyết tật vận động có điều kiện rèn

luyện kỹ năng, nâng cao tay nghề, và có một tay nghề vững chắc khi ra trường.

Với thời gian học đều đặn, liên tục từ thứ 2 đến thứ 7 trong tuần. Sáng bắt đầu từ

7h30 – 11h30, chiều từ 13h30 đến 17h.

Với chương trình đào tạo liên tục và tương đối nhiều so với khả năng của

người khuyêt tật vận động. Nhưng nhằm đảm bảo tiến độ học, cũng như giúp

người khuyết tật được rèn luyện kỹ năng liên tục để thành thục hơn và quãng

thời gian thực hành được nhiều hơn. Điều đó, không tránh khỏi việc đôi lúc các

em sẽ cảm thấy mệt mỏi vì áp lực học hành. Các giáo viên của Trung tâm cũng

là những người biết nắm bắt tâm lý các em, hiểu được đặc điểm về sức khỏe của

các em và tính chất ngành học nên trong quá trình học, giáo viên của hai lớp

May – Thêu luôn tạo bầu không khí thân thiện, quan tâm chia sẻ, động viên học

sinh của mình.

50

Khi được hỏi về chương trình học của trường có phù hợp với các em

không?. Em Tống Văn Bách đã có những chia sẻ rất chân thành: “ Em nghĩ rằng

chương trình học phù hợp với khả năng của chúng em. Tuy lúc đầu mới học

cũng có nhiều khó khăn do chưa quen việc, các kỹ năng chưa thành thạo. Nhưng

sau một thời gian học, em cảm thấy tự tin hơn rất nhiều và đã có kỹ năng thuần

thục.”

Song song với quá trình đào tạo nghề cho học sinh khuyết tật vận động,

nhà trường còn chú trọng tới việc phát triển kỹ năng mềm để mỗi học sinh

trưởng thành từ ngôi trường Hoa Sữa đều được đào tạo để trở thành những con

người có ích và sống một cách tích cực trong xã hội, hoàn thiện bản thân không

chỉ bằng kiến thức, mà các em còn được trang bị sự tự tin, tính kiên nhẫn vượt

qua khó khăn, xóa bỏ được những mặc cảm tự ti để vươn lên hòa nhập cộng

đồng. Để làm được điều đó, ngoài việc các em được rèn luyện kỹ năng nghề, nhà

trường còn quan tâm tới đời sống tinh thần của học sinh thông qua các phương

thức hoạt động mang tính công tác xã hội như: giao lưu văn hóa cộng đồng, văn

nghệ, diễn đàn, tổ chức các phong trào thể dục, thể thao phù hợp nhằm giúp các

em được rèn luyện sức khỏe, tạo cơ hội để các em xây dựng tốt hơn mối quan hệ

với mọi người xung quanh. Các buổi sinh hoạt ngoại khóa cũng là cơ hội giúp

các em có thêm những kiến thức để củng cố lòng yêu nghề, yêu quê hương, đất

nước và hơn hết giúp các em hiểu sâu sắc hơn những việc nên và không nên làm

trong cuộc sống. Ví dụ như tuyên truyền về tác hại HIV/AIDS và biện pháp

phòng tránh, những buổi ngoại khóa về giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên

cũng được xem là những hoạt động hết sức có ý nghĩa,… hay những buổi tham

vấn cũng không nằm ngoài mục đích trên. Vì vậy có thể nói rằng, nội dung đào

tạo của Hoa Sữa khá đặc biệt, trường không chỉ dạy nghề mà còn giúp các em

hoàn thiện nhân cách một cách tốt nhất.

51

2.4.1.3. Cấp bằng đào tạo

Trung tâm may-thêu tổ chức học nghề cho người khuyết tật, người

khuyết tật vận động nhẹ, thông thường thời gian quy định dành cho học sinh lớp

may hoặc thêu là 12 tháng, lớp hỗn hợp may-thêu là 14 tháng. Tuy nhiên, còn

phụ thuộc vào mức độ khuyết tật và khả năng thực hành của học sinh, thời gian

có thể kéo dài hơn thành 24 tháng.

Kết thúc khóa học trường Hoa Sữa tổ chức thi tốt nghiệp cho tất cả học

sinh là người khuyết tật. Doanh nghiệp có vai trò rất quan trọng trong hỗ trợ

trường Hoa Sữa hoàn thiện chương trình đào tạo, tham gia các kỳ thi đánh giá,

sắp xếp thực tập và nhận các em sau khi tốt nghiệp vào làm việc. Sau khi tốt

nghiệp các em được cấp Chứng chỉ nghề của Sở Lao động – Thương binh và xã

hội Hà Nội. Còn đối với hệ ngắn hạn, theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức, doanh

nghiệp thì khi ra trường được cấp Chứng nhận của nhà trường cho những học

sinh đạt tiêu chuẩn, vượt qua kỳ thi tốt nghiệp.

Học sinh sau khi tốt nghiệp, 100% học sinh được nhà trường giới thiệu

làm việc miễn phí tại các Doanh nghiệp, công ty, xí nghiệp là đối tác của trường

hoạt động trong lĩnh vực thời trang, may thêu hoặc trở lại địa phương mở nhà

may riêng.

2.4.2. Thực trạng giới thiệu và tạo việc làm cho người khuyết tật vận động

Ngoài công tác đào tạo nghề, Hoa Sữa cũng rất chú trọng giới thiệu các

sản phẩm thực hành của học sinh ra cộng đồng. Hệ thống nhà hàng thực hành là

phần quan trọng nhất trong nội dung đào tạo của Hoa Sữa. Những nhà hàng,

khách sạn này mỗi năm mang đến việc làm và thu nhập cho hàng nghìn em học

sinh có hoàn cảnh khó khăn. Ngoài hệ thống nhà hàng thực hành, Hoa Sữa còn

mở rộng thêm những dịch vụ tiệc và đơn đặt hàng bánh để tạo điều kiện cho các

em được thực hành nhiều hơn. Trải qua hơn 20 năm hình thành và phát triển,

Hoa Sữa đã xây dựng được mô hình Doanh nghiệp Xã hội thành công, vượt qua

52

những trở ngại và khó khăn từ ban đầu cũng như sự canh tranh bình đẳng với

các doanh nghiệp khác, Hoa sữa đã vượt qua nhiều giai đoạn khó khăn, đặc biệt

về tài chính để đứng vững và cung cấp cho xã hội nguồn sản phẩm đặc biệt là

nguồn lực con người. Nhà trường luôn cam kết 100% học sinh sau khi tốt

nghiệp có việc làm với mức lương khởi điểm từ 3.000.000đ đến 5.000.000đ tùy

từng ngành nghề.

Đặc biệt trong những năm gần đây, Hoa sữa tích cực đẩy mạnh kinh

doanh để tự lực hơn về kinh tế, giảm phụ thuộc vào các nguồn tài trợ trong và

ngoài nước.

2.5. Đán g á c ung về thực trạng đào tạo nghề tạ trƣờng TC KT-DL Hoa

Sữa

2.5.1. Nhận định chung về kết quả công tác đào tạo nghề

Trường nhận được sự hỗ trợ của các cơ quan ban ngành: Bộ Giáo dục và

Đào tạo, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội, Quận Ủy, UBND Quận Hoàng

Mai, đặc biệt Trường luôn được Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Sở Lao động

Thương Binh và Xã hội Hà Nội, Sở ngoại vụ, Sở Kế hoach đầu tư thường xuyên

chỉ đạo kịp thời trong các hoạt động của nhà trường.

Trường đã có bề dày kinh nghiệm về đào tạo nghề hơn 20 năm qua vì

vậy đã được chọn là 1 trong 13 trung tâm thẩm định tiêu chuẩn kỹ năng nghề

của Việt Nam, thường xuyên được tổ chức thẩm định nghề cho các tổ chức, cá

nhân làm việc trong khối Khách sạn – Nhà hàng. Trường là cơ sở đi đầu trong

sự nghiệp xã hội hóa, năng động luôn tiên phong và nghĩ ra nhiều hình thức

nhằm đào tạo nghề và GTVL cho học sinh, đặc biệt là học sinh có hoàn cảnh

khó khăn và người khuyết tật. Trường hướng tới đạt tiêu chuẩn vtos, hiện tại đạt

chuẩn Việt Nam, và đang hướng đến đạt chuẩn ASEAN. Trường cũng luôn đi

đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước. Như

53

thực hiện nghiêm túc và đi đầu trong đào tạo miễn phí cho những thanh niên

học nghề tại trường thuộc diện chuẩn hộ nghèo, cận nghèo theo Quyết định số

09/2011/QĐ-Ttg ngày 30/01/2011 về việc ban hành chuẩn hộ nghèo, hộ cận

nghèo áp dụng cho giai đoạn 2011-2015. Trường cũng chuẩn bị tâm thế khi đất

nước hội nhập ASEAN thì học sinh của trường cũng sẽ đạt chuẩn ASEAN.

Trường luôn nhận được sự hỗ trợ của các tổ chức trong và ngoài nước.

Doanh nghiệp luôn ủng hộ trong việc kết hợp đào tạo học sinh trong giai đoạn

đào tạo xen kẽ và tiếp nhận học sinh thực tập tốt nghiệp.

Trường xây dựng được đội ngũ giáo viên cơ bản dạy chuẩn về chuyên

môn, yêu nghề, có kinh nghiệm thực tế tại doanh nghiệp, sẵn sang cống hiến

trong sự nghiệp giáo dục và dạy nghề cho thanh niên có hoàn cảnh khó khăn.

Mặc dù nhà trường mới chỉ có 3 người qua đào tạo công tác xã hội. Nhưng với

sứ mệnh và mục tiêu của mình, 74 giáo viên, cán bộ cơ hữu trong trường được

xem như là 74 nhà Công tác xã hội, luôn hết mình vì học trò thân yêu.

Đội ngũ cán bộ giáo viên trẻ, đặc biệt là đối với những thầy cô tham gia

giảng dạy, và quản lý trực tiếp tại Trung tâm may- thêu là đội ngũ những người

có nhiệt huyết và cầu thị trong công việc nên luôn có những đổi mới, sáng tạo

và quyết tâm trong thực hiện các công việc. Tạo động lực cạnh tranh trong

công tác đào tạo với các trường Trung cấp cùng ngành nghề đào tạo.

Học sinh của Trường phần đa xuất phát từ những gia đình có hoàn cảnh

khó khăn, đến từ những vùng sâu vùng xa trong cả nước, đặc biệt là đối tượng

người khuyết tật vận động. Các em ý thức rất rõ hoàn cảnh bản thân, và luôn

vươn lên nỗ lực cố gắng trong học tập và cuộc sống.

Hơn 20 năm gắn bó với cái tên Hoa Sữa, và 19 năm thành lập trung tâm

may-thêu cho người khuyết tật. Hoa Sữa đã trở thành địa chỉ quen thuộc, mái

ấm thân thương cho biết bao những mảnh đời thiếu may mắn, đặc biệt với

54

những người khuyết tật vận động, mặc dù các em không chỉ khuyết tật, mà phần

lớn có hoàn cảnh gia đình vô cùng khó khăn. Hơn 7000 thanh niên thiệt thòi, có

hoàn cảnh khó khăn được học nghề tại Hoa Sữa. Trong đó có tới 350 em là

người khuyết tật vận động nhẹ.

Biểu 2.4: Tỷ lệ người khuyết tật vận động của Hoa Sữa được đào tạo nghề

miễn phí 19 năm qua

Trong năm học 2014-2015, Hoa Sữa đã đạt được một số kết quả trong

đào tạo nghề đối với nhóm đối tượng người khuyết tật vận động là: đảm bảo

tuyển sinh đạt 100% chỉ tiêu và đúng đối tượng; đạt 100% tỷ lệ học sinh khuyết

tật vận động theo học trọn khóa; tỷ lệ học sinh khuyết tật vận động tốt nghiệp

đạt yêu cầu là 100%, trong đó 60% đạt khá, giỏi; 100% các em ra trường đều có

việc làm, ổn định cuộc sống và được coi trọng trong xã hội. Điều đấy cho thấy

những nỗ lực vô cùng to lớn của cả thầy và trò trường Hoa Sữa.

55

2.5.2. Thách thức mới đối với công tác đào tạo nghề:

Vấn đề tuyển sinh đúng đối tượng và đảm bảo chỉ tiêu tuyển sinh là vấn

đề khó khăn trong giai đoạn hiện nay, vấn đề này không chỉ xảy ra với cá nhân

nhà trường mà còn với rất nhiều các trường khác. Bởi do nhận thức của học sinh

về vấn đề học nghề còn thấp, các em vẫn thích học cao đẳng, đại học hơn.

Trong khi đó, các Trường nghề đang ngày một nhiều hơn. Còn đối với người

khuyết tật, gia đình và bản thân họ luôn mang những mặc cảm và với tâm lý

khuyết tật thì không làm được gì, tốt nhất nên để họ ở nhà. Nên việc tuyển sinh

với nhóm đối tượng này càng gặp nhiều khó khăn hơn.

Học sịnh của Trường đến từ nhiều địa phương khác nhau, phong tục tập

quán khác nhau, Trình độ văn hóa của các em cũng không đồng đều. Đặc biệt

với đối tượng yếu thế và người khuyết tật vận động, các em là những người khá

nhạy cảm và thường xuất thân từ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nhiều

em đến từ những địa phương có phong tục tập quán, tín ngưỡng khác biệt. Điều

này gây bất lợi trong quá trình quản lý. Đồng thời, nhà trường cũng phải dành

nhiều thời gian và công sức để giúp học sinh ổn định sinh hoạt và học tập tại

trường.

Các chương trình học dành cho các em đang trong quá trình chỉnh sửa và

hoàn thiện theo thông tư số 22. Do vậy, cũng gây ít nhiều khó khăn trong quá

trình giảng dạy. Còn với nhóm học sinh là người khuyết tật vận động, chương

trình học của các em tuy không có nhiều sự thay đổi, tuy nhiên nhà trường vẫn

luôn phải không ngừng tìm kiếm những giải pháp nhằm giúp các em tiếp thu

được lượng kiến thức tốt nhất và cập nhật những xu hướng giúp các em hoàn

thiện hơn kỹ năng nghề.

56

Về mặt nhân sự: Trường phải tự đào tạo giáo viên dạy thực hành và gặp

nhiều khó khăn trong tuyển dụng giáo viên lý thuyết vì địa điểm của Trường xa

trung tâm, chế độ đãi ngộ còn nhiều hạn chế.

Cơ sở vật chất chưa đồng bộ: Do trường phải tự tổ chức kinh phí đào tạo

nên nguồn kinh phí cho bảo dưỡng, bảo trì cơ sở vật chất còn hạn hẹp, một số

trang thiết bị xuống cấp chưa kịp thời thay thế, và còn ít máy móc phục vụ việc

học cho các em. Đây cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo.

Hệ thống nhà hàng, khác sạn mini để phục vụ cho việc thực hành nâng

cao tay nghề của học sinh phải thuê mặt bằng giá rất cao, thời gian không dài,

đây là một thử thách lớn về cân đối tài chính của nhà trường.

Đối tượng học sinh yếu thế, đặc biệt là những học sinh nghèo có tâm lý

muốn được đi làm sớm, điều đó gây ảnh hưởng tới chương trình và chất lượng

đào tạo.

Nhà trường cũng phải đối mặt với những khó khăn, thách thức trong việc

xử lý mối quan hệ giữa nhu cầu nhân đạo, từ thiện với các hoạt động nhằm mở

rộng kinh doanh, nâng cao kinh phí để hoạt động.

57

CHƢƠNG III: HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRỢ GIÚP ĐÀO

TẠO NGHỀ CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG TẠI TRƢỜNG

TC KT-DL HOA SỮA

Hoạt động đào tạo nghề cho nhóm những người khuyết tật, trong đó bao

gồm cả người khuyết tật vận động là công việc đã được tiến hành mạnh mẽ và

thu được những kết quả nhất định trong thời gian gần đây tại nhiều cơ sở đào

tạo. Để quan tâm tới chất lượng và hiệu quả của công tác đào tạo nghề cho người

khuyết tật vận động, Trường TC Kinh tế - Du lịch Hoa Sữa đã chủ trương đưa

CTXH vào hoạt động này, kết hợp việc đào tạo nghề với tham vấn, hỗ trợ tâm lý

cho các học sinh. Đây là một công việc mới mẻ và mở ra nhiều triển vọng thành

công cho công tác đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động.

3.1. Quy trình tuyển s n đầu vào của học sinh thuộc n óm đố tƣợng là

Ngƣời khuyết tật vận động tạ trƣờng TC KT – DL Hoa Sữa

Yêu cầu chung đối với các đối tượng tuyển sinh của trường Hoa Sữa là:

Những học sinh từ 16 tuổi trở lên (riêng May – Thêu từ 14 tuổi), không bị Viêm

gan B và ký sinh trùng đường ruột. Công tác tuyển sinh của trường TC KT – DL

Hoa Sữa chủ yếu thông qua 3 kênh bao gồm:

- Những học sinh tự do có nhu cầu, biết về trường TC KT – DL Hoa Sữa

qua sự giới thiệu của bạn bè, người thân, qua các phương tiện thông tin đại

chúng tự tìm đến với trường.

- Nguồn từ các đối tác của trường:

+ Đối tác lâu năm bao gồm: các trung tâm BTXH, Làng trẻ, Đoàn thanh

niên các Tỉnh, Thành phố,…

+ Đối tác đào tạo: Các tổ chức trong và ngoài nước gửi nhờ đào tạo (Nhà

hàng, Khách sạn, NGO).

- Nguồn thông qua Hội cựu học sinh của Trường để đưa thông tin tuyển

58

sinh của trường đến với học sinh tại các địa phương, mục tiêu của Trường: mỗi

học sinh đã học ở Trường giới thiệu được ít nhất một học sinh mới đến trường.

- Đi tuyển sinh trực tiếp tại các địa phương, tìm kiếm đối tượng trong

những chuyến đi công tác thực tế của cán bộ trường. Sau quá trình cán bộ cơ sở

xuống thâm nhập tại địa bàn các Tỉnh thành, phối hợp với các cơ quan, tổ chức

để tìm kiếm học sinh thì hồ sơ của học sinh được chuyển tới trường Hoa Sữa.

Ngoài ra, những hồ sơ của các học sinh có nguyện vọng theo học tại

trường Hoa Sữa cũng được tập hợp để tuyển sinh. Hồ sơ được chuyển tới phòng

đào tạo và xét tuyển theo những tiêu chí của Nhà trường.

Sơ đồ 3.1. Sơ đồ quy trình tuyển sinh chung củ trƣờng TC KT – DL Hoa

Tổ chức kiểm tra và phỏng vấn

Xử lý kết quả kiểm tra và phỏng vấn

LẬP KẾ HOẠCH TUYỂN SINH Thông báo

Khám sức khỏe

Loại

Đợt 1

Nhận và lọc hồ sơ

Đợt 2

Danh sách chính thức

Hướng nghiệp

Họp phụ huynh học sinh

Chuẩn bị đề kiểm tra trình độ đầu vào

TIẾP NHẬN HỌC SINH

Sữa đối vớ đố tƣợng Ngƣời khuyết tật vận động

Lập danh sách học sinh kiểm tra

Học sinh học nội quy và lao động

Chuẩn bị phòng, giám thị, giáo viên chấm bài

(Nguồn: Phòng Công tác học sinh Trường Hoa Sữa cung cấp)

59

Do người khuyết tật là đối tượng đặc thù nên trên cơ sở quy trình tuyển

sinh chung của trường TC KT – DL Hoa Sữa, vẫn có một số điểm khác biệt:

Học sinh từ khắp mọi miền của tổ quốc với nhiều dân tộc khác nhau. Trong độ

tuổi từ 14 – 25, có giấy chứng nhận khuyết tật thuộc ít nhất một trong các dạng

sau: KTVĐ, KTTT, Khiếm thính,... có đủ điều kiện sức khỏe để học tập.

Đối với học sinh là người khuyết tật vận động, sau khi nhà trường nhận

được hồ sơ xin vào học sẽ tổ chức kiểm tra trình độ văn hóa, sức khỏe (kiểm tra

sức khỏe tổng thể và sự linh hoạt của tay, chân) do phần đa các em khuyết tật

vận động thể nhẹ, bổ sung hoàn thiện hồ sơ. Nhưng vì nhà trường cố gắng hết

sức tạo điều kiện cho các em có thể theo học nghề nên chỉ có học sinh nào tay

quá yếu và không đủ sức khỏe theo học mới bị từ chối. Còn nhiều học sinh

không biết chữ nhà trường vẫn linh động cho theo học bình thường. Việc kiểm

tra trình độ văn hóa (toán, văn) chỉ là hình thức.

Ngay từ trong khâu tuyển sinh, nhà trường đã chú ý tìm hiểu thân nhân

của người khuyết tật vận động, để thực hiện tốt công tác tham vấn công tác xã

hội. Công tác kiểm tra và thực hiện phỏng vấn sâu các đối tượng được tuyển

chọn là nhằm hướng tới mục tiêu trợ giúp công tác xã hội.

Trường hợp em S là một ví dụ điển hình, bị khuyết tật hai chân và mắt

cận nặng có hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, từ nhỏ đã mồ côi cha mẹ, có chị

gái đã lập gia đình ở môt miền quê nghèo. Sen được trung tâm bảo trợ người

khuyết tật Hội An nuôi dưỡng trong 11 năm. Trong lần về tuyển sinh của nhà

trường, em đã được trung tâm cho đi học tại Hoa Sữa. Trong quá trình tiếp nhận

em vào học tại trường, cũng như các bạn khác, nhà trường cũng đã tìm hiểu

hoàn cảnh gia đình em và từ đó có những giúp đỡ, tham vấn tâm lý khi cần thiết

nhằm giúp đỡ trong quá trình học tập về sau.

60

Vì các em là người khuyết tật vận động, thường có tâm lý nhạy cảm, dễ

xúc động hay nhớ nhà, có nhiều mặc cảm khi nói tới hoàn cảnh của mình do vậy

nhà trường đã chú ý nhiều tới các hoạt động CTXH trong công tác tuyển sinh,

luôn đòi hỏi kỹ năng Công tác xã hội trong lắng nghe, quan sát,...

3.2. Các hoạt động trợ giúp nhằm đào tạo nghề cho Ngƣời khuyết tật vận

động tạ Trƣờng TC KT-DL Hoa Sữa

3.2.1. Các hoạt động trợ giúp

3.2.1.1. Hoạt động hỗ trợ học phí, chi phí đào tạo

Trường Trung cấp Kinh tế - Du lịch Hoa Sữa trải qua hơn 20 năm hình

thành và phát triển, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn kiên định với những

mục tiêu, dự định và ý tưởng nhân văn, nhân đạo như thuở ban đầu mới thành

lập trường. Trường đã hỗ trợ cho rất nhiều những con em có hoàn cảnh khó

khăn, người khuyết tật vận động được học nghề và tìm kiếm cho họ việc làm

phù hợp. Các đối tượng được nhà trường ưu tiên áp dụng đối với hệ sơ cấp và

ngành Quản trị nhà hàng (Hệ Trung cấp). Trong đó:

Bảng 3.1.Các đối tượng ưu tiên của Hoa Sữa

Đƣợc áp dụng từ ngày 19/05/2016 (kèm theo quyết định số 20/QĐ-THS ngày 19/5/2016)

ĐỐI TƢỢNG

GIẤY TỜ CHỨNG THỰC

CÁC ĐỐI TƢỢNG ƢU TIÊN 100%

Con gia đình nghèo có sổ: Theo QĐ

09/2011 – TTg và chỉ thị 1752/TTg

Sổ hộ nghèo công chứng và kiểm tra sổ

Quy định chuẩn nghèo, hộ cận nghèo

gốc

giai đoạn từ 2011 - 2015, hoặc theo

khi đã vào học tại trường

QĐ 59/2015/QĐ - TTg về ban hành

chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp

61

dụng cho giai đoạn 2016 - 2020

Con gia đình nghèo

theo QĐ

Bản sao công chứng quyết định hộ nghèo

09/2011-TTg và Chỉ thị 1752/TTg

và kiểm tra bản gốc khi đã vào học tại

Quy định chuẩn nghèo, hộ cận nghèo

trường

giai đoạn từ 2011 – 2015, hoặc theo

QĐ 59/2015/QĐ - TTg về ban hành

chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp

dụng cho giai đoạn 2016 - 2020. Đã

có quyết địn n ƣng c ƣ có sổ hộ

nghèo

Con gia đình cận nghèo theo QĐ

Giấy xác nhận của Cấp Quận, Huyện về

09/2011-TTg và Chỉ thị 1752/TTg

hộ cận nghèo (nhà trường xét các đối

Quy chuẩn nghèo, hộ cận nghèo giai

tượng khi vào học)

đoạn từ 2011-2015, hoặc theo QĐ

59/2015/QĐ - TTg về ban hành

chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp

dụng cho giai đoạn 2016 – 2020

Con gia đình nghèo trong vùng 60

có xác nhận của địa phương nằm trong

huyện nghèo của cả nước

theo

vùng 60 huyện nghèo của cả nước.

QĐ30a/2008-TTg

Xác nhận nghèo ở địa phương,xác nhận

Mồ côi cha mẹ không nơi nương tựa

không nơi nương tựa

Tổ chức xã hội chính phủ và phi

Có công văn của tổ chức xã hội xác nhận

chính phủ trong và ngoài nước: (Có

và gửi về trường

thỏa thuận hợp tác với Hoa Sữa)

Dân tộc thiểu số ít người ở vùng sâu Giấy chứng xác nhận dân tộc hoặc giấy

62

vùng xa biên giới hải đảo

khai sinh

Con liệt sỹ, Con nạn nhân chất độc

Đã được nhà nước hỗ trợ chi phí học và ưu

da cam theo nghị định 49/NĐ – TTg

đãi giáo dục

Chính phủ

Con gia đình có bố mẹ bị khuyết tật

Có giấy xác nhận nghèo của địa phương

nhưng khó khăn về kinh tế

(cấp xã, Phường và Huyện, Quận)

Con gia đình có bố mẹ ly dị nhưng

Có giấy xác nhận của địa phương (cấp xã,

không nơi nương tựa hoặc ở với ông

Phường và Huyện, Quận)

bà…nhưng khó khăn

Học sinh khiếm thính và khuyết tật

Giấy chứng nhận khuyết tật, giấy khám sức

vận động nhẹ, Khuyết tật nghe nói,

khỏe chứng nhận khuyết tật (cấp quận,

khuyết tât trí tuệ, khuyết tật tự kỷ thể

huyện)

nhẹ (Học may và Thêu)

CÁC ĐỐI TƢỢNG ƢU TIÊN 75%

Có xác nhận của địa phương ( cấp xã,

Học sinh dân tộc ít người

Phường và Huyện, Quận )

Mồ côi một bề, gia đình cận nghèo

Xác nhận ở địa phương hoặc giấy chứng từ

CÁC ĐỐI TƢỢNG ƢU TIÊN 50 %

Theo nghị định 49/NĐ – TTg Chính

Được nhà nước hỗ trợ chi phí học và ưu

phủ đối với con thương binh: 1/4;

đãi giáo dục.

2/4;3/4;4/4 và bệnh binh 1/3;2/3;3/3

Con gia đình cận nghèo theo QĐ

09/2011-TTg và Chỉ thị 1752/TTg

Xác nhận của cấp Xã – Phường về hộ cận

Quy định chuẩn nghèo, hộ cận

nghèo

nghèo giai đoạn từ 2011 – 2015.

Người gặp

thiện

tai, dịch họa Tùy từng đối tượng, từng hoàn cảnh Ban

63

Người bị ngược đãi, bạo hành…

giám hiệu nhà trường sẽ có quyết định

điều chỉnh lên các mức cao hơn cho người

học.

ĐỐI TƢỢNG HỌC THEO NHU CẦU

Đào tạo các lớp theo nhu cầu người học

Đào tạo theo địa chỉ của các doanh nghiệp

Liên kết đào tạo theo chương trình

dự án của quốc gia về lao động

Theo dự án 1956 của chính phủ

nông thôn

Đào tạo nâng cao tay nghề hoặc chuẩn hóa kỹ năng nghề theo tiêu chuẩn của tổng

cục du lịch Việt Nam

(Nguồn: Phòng Công tác học sinh cung cấp)

Học sinh là Người khuyết tật vận động khi tham gia học nghề tại Hoa

Sữa được hưởng chế độ miễn phí 100% theo quy định mới của trường tính từ

19/05/2016 . Chi phí cho 1 học sinh khuyết tật vận động khi theo học tại Hoa

Sữa ước tính là 104USD/tháng. Trong đó, tiền học phí của các em chưa bao

gồm tiền nguyên liệu học là 310.000đ/tháng, ngoài ra trong quá trình thực tập

tại trường các em được hưởng học bổng theo quy định chung của nhà trường

300.000đ đến 500.000đ/tháng. Điều đó cho thấy, với số lượng lớn học sinh

được miễn giảm hàng tháng, đối với một DNXH ( Doanh nghiệp xã hội) như

Hoa Sữa để duy trì điều đó không phải là dễ dàng.

Ngoài việc người khuyết tật vận động khi theo học tại trường được miễn

giảm học phí và chi phí ăn ở, các em còn được nhận trợ cấp xã hội của Nhà

nước theo quy định của Pháp luật hàng tháng. Cũng như nhiều đối tượng yếu

thế khác trong xã hội được nhà nước quan tâm bảo trợ, Người khuyết tật vận

64

động tại trường Hoa Sữa cũng nhận được nhiều sự hỗ trợ từ nhà nước trên nhiều

phương diện như: y tế, giao thông, giáo dục,...

Phải ghi nhận những đóng góp to lớn của nhà trường trong việc hỗ trợ

NKT nói chung và người khuyết tật vận động nói riêng hòa nhập cộng đồng

thông qua học nghề và tìm kiếm cơ hội việc làm.

3.2.1.2. Hoạt động hỗ trợ chi phí ăn ở, sinh hoạt

Một số các hoạt động hỗ trợ cho học sinh khuyết tật vận động khi hoc tại

Trường Hoa Sữa là: các em không chỉ được miễn giảm kinh phí đào tạo, ăn ở,

và tài liệu học tập cần thiết, mà còn được nhà trường tạo điều kiện ở trong khu

nội trú.

Cảm động trước tấm lòng của đội ngũ giáo viên và tin tưởng vào cách

thức phát triển của sự nghiệp đào tạo và dạy nghề của nhà trường. Năm 2000,

Quỹ phát triển văn hóa xã hội Tây Ban Nha và Đại Sứ Quán Tây Ban Nha tại

Việt Nam đã quyết định hỗ trợ kinh phí để xây dựng khu nhà nội trú với quy mô 160 chỗ ở cho học sinh trên mảnh đất có diện tích trên 2000m2 do Thành phố Hà Nội cấp trên Phường Lĩnh Nam, Quận Hoàng Mai từ thủa ban đầu

Ở khu nội trú trường sẽ thuận lợi cho người khuyết tật, đặc biệt là những

người khuyết tật vận động, gặp khó khăn với các cơ quan vận động trong việc

học tập, đi lại, thực hành, giao lưu kết bạn, chăm sóc sức khỏe, tìm kiếm tài liệu

học tập tại thư viện,… Người khuyết tật vận động được ưu tiên xếp chỗ, và

được ở khu dành riêng được xây dựng các lối hành lang đi riêng, công trình vệ

sinh chung, hệ thống ổ điện vòi nước, cách bố trí giường,…phù hợp với đặc điểm

để cuộc sống của người khuyết tật vận động diễn ra tiện lợi, thoải mái nhất. Được

trang bị đầy đủ các phương tiện, vật dụng sinh hoạt cần thiết hàng ngày như:

Giường, chiếu, chăn gối, màn, tủ đựng quần áo cá nhân. Ngoài ra, những vật dụng

lớn hơn như: tivi, quạt, chậu giặt... dùng chung cùng các học sinh khác trong

65

phòng. Được tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa,văn nghệ, TDTT,…tổ chức

tại trường.

Với việc hỗ trợ 2 bữa ăn chính (trưa, chiều) nhà trường quản lý học sinh

ăn bằng việc phát phiếu ăn cho từng người trước các bữa ăn chứ không hỗ trợ

bằng tiền mặt. Để đảm bảo học sinh khuyết tật vận động sử dụng sự trợ giúp

đúng mục đích và đảm bảo sức khỏe cho họ. Các bạn khuyết tật khiếm thính

thường đi lấy cơm, thức ăn hộ các bạn bị khuyết tật vận động. Trong số 45 NKT

đang học tại hai lớp May – Thêu, trường tìm một người khuyết tật có tiếng nói

làm chỉ huy mọi hoạt động sinh hoạt chung lớp, đặc biệt hỗ trợ Người khuyết tật

vận động khi cần đi lại. Thông qua người chỉ huy này trường phổ biến các nội

dung, quy chế, hoạt động phong trào cho các thành viên trong lớp có thể nắm bắt

đầy đủ, kịp thời. Ngoài 2 bữa ăn chính trị giá 15.000đ/bữa (Ở đây có sự hỗ trợ

rất lớn của trường Hoa Sữa về công cụ, dụng cụ, con người để giá thành bữa ăn

cho học sinh không bị tăng lên theo giá cả hàng hóa biến động ngoài thị trường

mà vẫn phải đảm bảo được sức khỏe của học sinh, chất dinh dưỡng và hợp vệ

sinh. Một tháng tiền ăn đối với một học sinh là 900.000đ, tiền ở nội trú là

250.000đ. Các em là học sinh khuyết tật vận động được miễn giảm hoàn toàn.

Nước uống được đun sôi và qua hệ thống lọc được đặt dưới chân cầu

thang để học sinh tự lấy. Nước tắm được đun bằng bình nóng lạnh đặt dưới chân

cầu thang để giúp các học sinh thuận lợi hơn trong sinh hoạt và đảm bảo sức

khỏe cho các em. Với những hoạt động tổ chức bên ngoài trường, Người khuyết

tật vận động sẽ được xe ôtô của nhà trường đưa đón đúng giờ, an toàn.

Với chính sách như trên, Hoa Sữa đã góp phần ổn định đời sống cho

NKT nói chung và người khuyết tật vận động nói riêng, tạo thuận lợi nhất có thể

để các em có điều kiện học tập tốt nhất. Ở Hoa Sữa, các em nhận được rất nhiều

66

sự quan tâm từ phía GĐ, nhà trường, thầy cô và bạn bè. Một ngôi nhà của những

người yếu thế luôn ngập tràn niềm vui, sự quan tâm và ấm áp tình người.

3.2.1.3. Hoạt động chăm sóc ý tế

Trường Trung cấp Kinh tế - Du lịch Hoa Sữa có 01 trung tâm y tế được

trang bị đầy đủ thuốc men, trang thiết bị y tế nhằm phục vụ các em học sinh khi

cần thiết và được đặt ngay tại Trung tâm may-thêu để tạo điều kiện khám chữa

bệnh, ưu tiên đặc biệt đối với đối tượng người khuyết tật, có 02 cán bộ túc trực

24/24h.

Các hoạt động chăm sóc y tế cho người khuyết tật vận động bao gồm: cấp

phát thuốc và khám chữa bệnh định kỳ miễn phí, tìm kiếm các dự án, đưa nguồn

lực vào trợ giúp khám chữa bệnh miễn phí cho học sinh ( Ví dụ: Khám răng

miễn phí…) , cung cấp sách và các bài tập hướng dẫn phục hồi chức năng cho

học sinh khuyết tật vận động, các em được nhà trường chăm sóc sức khỏe cẩn

thận và đóng bảo hiểm y tế đều đặn hằng năm.

Vì trường là cơ sở dạy nghề,và kinh phí hoạt động của nhà trường còn

hạn hẹp vì vậy trường mới chỉ dừng lại ở thăm khám và phát thuốc miễn phí khi

học sinh đau ốm thông thường. Nên việc phục hồi chức năng cũng là khía cạnh

nhà trường khá quan tâm, tuy nhiên do sự hạn chế về mặt kinh tế nên vấn đề đó

vẫn còn là câu chuyện rất dài mà Hoa Sữa vẫn mong muốn hướng đến trong

tương lại. Với trường hợp học sinh cần được chuyển đến bệnh viên, nhà trường

sẽ có công văn gửi tới bệnh viên để các em được khám chữa bệnh miễn phí hoặc

giảm bớt chi phí khám chữa bệnh cho các em. Với nhiệm vụ đào tạo nghề ưu

tiên cho người khuyết tật vận động nhẹ, những người có hoàn cảnh khó khăn,

nhà trường đã thực sự làm tốt vai trò của mình. Không chỉ vậy việc chăm sóc sức

khỏe của nhà trường đối với các học sinh cũng là việc làm hết sức ý nghĩa và

67

đáng khen ngợi. Nhà trường đã thực sự làm tốt sứ mệnh của mình và đáng được

nhân rộng mô hình và các trường học hỏi theo.

3.2.2. Hoạt động ngoại khóa, vui chơi, giải trí

Cũng như các học sinh khác trong trường, các hoạt động vui chơi, giải trí

sau những giờ lên lớp của học sinh khuyết tật vận động tại Hoa Sữa khá đa dạng,

phong phú. Nhà trường luôn dành cho các em sự quan tâm, ưu ái đặc biệt. Ngoài

các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ vào các dịp lễ tết trong năm, hoạt động

thể dục thể thao, các buổi sinh hoạt ngoại khóa chung với học sinh toàn

trường…. Trú trọng tới hoạt động mang tính cộng đồng. Nhà trường còn quan

tâm tới đời sống tinh thần của các em.

Bảng 3.2 : Các hoạt động ngoại khóa của học sinh khuyết tật vận động

STT CÁC HOẠT ĐỘNG

Giao lưu văn hóa, văn nghệ, hoạt động thể dục thể thao 1

2

Tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa vào các ngày lễ, các dịp quan trọng

Tổ chức các buổi dã ngoại 3

4

Phát chương trình âm nhạc định kỳ hàng tuần trên phát thanh trường

6

Lắp Tivi ở sảnh lớn để Người khuyết tật vận động có thể xem phim, tin tức cùng với các bạn trong trường

Hàng năm, cứ vào dịp tết dương lịch nhà trường lại tổ chức các hoạt động

văn hóa, văn nghệ chào đón năm mới cho học sinh toàn trường và tổ chức cho

người khuyết tật vận động ăn tết dương ngay tại trường (hoạt động thường niên),

phát quà tết và hỗ trợ vé xe về tết cho các em. Nhà trường lên kế hoạch và phối

68

hợp tổ chức cho học sinh về quê ăn tết Nguyên đán an toàn và chu đáo. Cũng

như học sinh khác của Trường, các em cũng được tham gia vào tất cả các hoạt

động của nhà trường trong những dịp đặc biệt, những ngày lễ tết.

Vào các dịp lễ trong năm, trường đều long trọng tổ chức các hoạt động

nhằm giúp các em hiểu hơn về những ngày lễ truyền thống và thêm yêu, gắn bó

với quê hương mình. Cũng thông qua đó, giúp các thầy cô giáo, đặc biệt là các

nhân viên xã hội nắm bắt được diễn biến tâm lý của các em để có những đề xuất

lên lãnh đạo trường có biện pháp tuyên truyền, giáo dục phù hợp. Từ đó giúp các

em tìm lại được niềm yêu đời, yêu cuộc sống, đặc biệt với các em là người

khuyết tật, người khuyết tật vận động. Như là một hoạt động thường niên, trường

diễn ra một số hoạt động vào các ngày lễ lớn của dân tộc như: kỷ niệm ngày

thành lập Đảng cộng sản 3/2; tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày thành lập

Đoàn thanh niên; tổ chức các sự kiện, tuyên truyền một cách phù hợp chào mừng

ngày 30/04 “ngày truyền thống non sông”; tổ chức các sự kiện chào mừng ngày

sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh -19/05; tuyên truyền qua loa về ngày cách mạng

tháng tám và quốc khánh 02/09 và đi kèm đó là chiếu phim và sinh hoạt ngoại

khóa để giáo dục cho học sinh về lòng tự hào dân tộc; ngoài ra nhà trường còn tổ

chức sinh hoạt ngoại khóa chào đón ngày 20/10 cho học sinh 3 khu nội trú, trong

đó có cả người khuyết tật; Riêng tháng 11, nhà trường không chi tổ chức các

chương trình ngoại khóa chào đón ngày nhà giáo việt Nam 20/11 mà còn là dịp

để nhà trường tổ chức các sự kiện và hoạt động kỷ niệm ngày thành lập trường,

các em học sinh được tham gia viết báo tường …

Trường Hoa Sữa cũng thường xuyên tổ chức các buổi thăm quan dã ngoại

giúp Người khuyết tật vận động giải tỏa căng thẳng sau những kỳ học mệt mỏi

và cân bằng tâm lý. Ngoài ra có các buổi sinh hoạt ngoại khóa nhằm tuyên

truyền hoạt động giáo dục phòng chống Ma túy, HIV/AIDS...; giáo dục kỹ năng

69

mềm cho học sinh; giáo dục và tư vấn về giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành

niên; triển khai các hoạt động về an toàn giao thông, phòng chống tai nạn thương

tích, phòng chống các tệ nạn xã hội... Những buổi sinh hoạt ngoại khóa này thực

sự có ý nghĩa với người khuyết tật vận động. Bởi vì, nó không chỉ cung cấp cho

người khuyết tật những kiến thức nhất định để tự chăm sóc, bảo vệ bản thân khi

không có sự trợ giúp của người khác, mà còn giúp người khuyết tật cảm thấy

mình có ích, thấy được sự quan tâm của mọi người, của nhà trường và cộng đồng

dành cho mình.

Ở trường Hoa Sữa, Đoàn thanh niên thường xuyên tổ chức các hoạt động

giao lưu văn hóa, văn nghệ, TDTT (Bóng đá, cầu lông, đá cầu, cờ tướng, cờ vua,

cờ cá ngựa, hội thi kể chuyện, thi tiếng hát hay,…) để Người khuyết tật vận động

có điều kiện tham gia các sân chơi phù hợp với khả năng và sở thích của mình,

thông thường một số môn thể thao cần tới sức mạnh như bóng đá, cầu lông,..các

em không thể tham gia, nhưng các em có thể tham gia một số bộ môn như cờ

tướng, cờ vua... Trường cũng luôn động viên các em tích cực tham gia vào các

hoạt động văn hóa, ẩm thực của trường được diễn ra vào một số dịp đặc biệt như

chào đón năm mới, ngày thành lập trường... Đối với học sinh khuyết tật vận

động, các em được trình diễn thời trang do chính các sản phẩm các em tự thiết kế

và may. Đây không chỉ là dịp giúp các em được thể hiện mình, mà còn là dịp để

các em được học hỏi kinh nghiệm, khẳng định giá trị bản thân.

Chương trình “Quà tặng âm nhạc” phát sóng vào tối thứ 5 hàng tuần trên

loa phát thanh trường giúp không chỉ học sinh khuyết tật vận động mà còn quan

tâm tới tất cả đối tượng học sinh trong trường nhằm giải tỏa căng thẳng sau tuần

học mệt mỏi, cũng là nơi giúp họ chia sẻ, bày tỏ tình cảm với những người thân

yêu. Ngoài ra bản tin của nhà trường cũng thường xuyên được cập nhật một số

thông tin, hoạt động của nhà trường .

70

Các hoạt động vui chơi giải trí của Người khuyết tật vận động tại Hoa sữa

cũng rất phong phú, đa dạng nhiều loại hình để Người khuyết tật vận động lựa

chọn theo sở thích của mình. Ngoài ra, trường còn lắp đặt 3 điện thoại công cộng

đường dài 1719 để những Người khuyết tật vận động có điều kiện khó khăn có

thể gọi về cho gia đình.

Ngoài ra, ở sảnh của tòa nhà May – Thêu đặt 1 tivi lớn để không chỉ dành

cho những người khuyết tật vận động , mà còn dành cho những người khuyết tật

khác có thể cùng nhau xem phim, tin tức. Đó là nơi những NKT thường xuyên

gặp gỡ, chia sẻ và giao lưu với nhau. Cũng từ những hoạt động chung như vậy,

cũng như cùng hoàn cảnh nên người khuyết tật thấu hiểu, cảm thông và thương

yêu nhau nên có rất nhiều đôi xuất thân từ Hoa sữa nên duyên vợ chồng. Theo

thống kê có được trung bình một khóa Hoa Sữa có trên 10 đôi ra trường và lập

gia đình với nhau, trong đó có khoảng 1– 2 đôi là Người khuyết tật vận động.

Tất cả những hoạt động đó của trường Hoa Sữa không nằm ngoài mục

đích là: tạo cơ hội cho NKT cũng như Người khuyết tật vận động chia sẻ, giải

tỏa được những tâm lý tiêu cực, những khó khăn trong cuộc sống, vui vẻ, tự tin

hòa nhập với mọi người. Người khuyết tật vận động có một tâm lý ổn định và có

niềm tin vào cuộc sống.

Trích lời, Thầy Trần Sỹ Nguyên, Trưởng phòng đào tạo nhà trường khi

được hỏi quan điểm của nhà trường về việc tạo điều kiện cho học sinh KTVĐ

được tham gia các hoạt động ngoại khóa: “ Học sinh Hoa Sữa, không phân biệt

đó là đối tượng người nghèo, hay người khuyết tật, khuyết tật vận động. Các em

được tham gia và luôn khuyến khích các em tham gia một cách tích cực vào tất

cả các hoạt động ngoại khóa do nhà trường phát động. Hàng năm, nhà trường tổ

chức rất nhiều các hoạt động vui chơi, giải trí và vào các dịp lễ trong năm, nhà

trường luôn trú trọng tổ chức các hoạt động nhằm giúp các em thêm yêu quê

71

hương mình và khích lệ lòng yêu nghề ở các em. Giúp các em có thêm động lực

học tập và cố gắng phấn đấu.”

Cá nhân tôi cho rằng, Trường Hoa Sữa không chỉ đơn thuần là nơi đào

tạo nghề cho người khuyết tật vận động mà nơi đây thực sự là mái ấm thứ hai

với họ. Nơi đây không chỉ giúp họ lĩnh hội những kiến thức mới, có những kỹ

năng mới để có được một công việc phù hợp với bản thân sau khi ra trường. Mà

còn là nơi giúp họ sẻ chia tâm tư tình cảm, giúp họ hòa nhập cộng đồng, xóa bỏ

đi những mặc cảm thông qua sự gắn kết , yêu thương và cảm thông từ những

thầy cô giáo, và những người đồng đẳng với họ.

3.2.3. Hoạt động CTXH trong đào tạo nghề

3.2.3.1. Hoạt động tham vấn tâm lý

Trong những năm gần đây, nhận thức rõ được tầm quan trọng của công

tác xã hội, trường Hoa Sữa đã quan tâm nhiều tới việc vận dụng tri thức công

tác xã hội vào các hoạt động của trường.

Trường Hoa Sữa có trung tâm y tế -Tham vấn tâm lý dành riêng cho học

sinh của trường, hướng sự quan tâm đặc biệt và ưu tiên dành cho đối tượng

người khuyết tật vận động. Hoạt động tham vấn tâm lý được thực hiện ngay từ

khi học sinh mới nhập học. Quá trình phỏng vấn sâu là rất cần thiết, NVXH sẽ

dựa trên cơ sở đó và phân loại học sinh nhằm hỗ trợ các em khi gặp phải các

vấn đề khó khăn của cuộc sống. NVXH sẽ có điều kiện quan tâm tới từng học

sinh, thông qua việc chọn ra trong số 32 học sinh khuyết tật vận động một em

nhanh nhẹn nhất sẽ giúp NVXH có những can thiệp, hỗ trợ kịp thời khi các em

gặp những vấn đề khó khăn trong cuộc sống .

Trường hợp em Lê Ngọc Xuyên là một ví dụ cụ thể, em đã có những sự

thay đổi tích cực nhờ hoạt động can thiệp về mặt tham vấn tâm lý, nghề nghiệp

của nhà trường, là học sinh khuyết tật vận động, em mất bố mẹ trong một vụ tai

72

nạn giao thông. Vì vậy em vẫn luôn bị những ám ảnh về vụ tai nạn đó. Theo học

tại Hoa Sữa, nhưng đôi khi em hơi trầm so với các bạn, thường xuyên ngồi một

mình trong góc và ít giao tiếp với mọi người xung quanh. Với kỹ năng quan sát,

NVXH đã nhanh chóng nắm bắt được trạng thái tâm lý của em và đã có những

can thiệp phù hợp. Thông qua việc trò chuyện, lắng nghe và chia sẻ với em. Qua

đó dạy em cách vượt qua nỗi đau để mạnh mẽ, vươn lên trong cuộc sống và sống

tự tin hơn. Khi trò chuyện, em đã có những chia sẻ về quãng thời gian đó: “ Vào

học tại trường Hoa Sữa, cuộc sống của chúng em đã sang một trang khác. Từ

chỗ là những người khuyết tật vận động, làm gì cũng khó khăn, nhất là trong đi

lại và chịu nhiều sự kỳ thị của cộng đồng. Tuy nhiên, dù là những khó khăn nào

thì khi vào học tại Hoa Sữa, chúng em cũng được sự hỗ trợ. Không chỉ được học

nghề mà chúng em còn được nhà trường định hướng nghề nghiệp, và hỗ trợ về

mặt tâm lý khi chúng em gặp những vấn đề khó khăn trong cuộc sống. Em cũng

đã từng được nhà trường tham vấn tâm lý khi đối mặt với chuyện tình cảm không

được suôn sẻ. Đó là giai đoạn khó khăn với em, nhưng được sự chỉ dạy, bảo ban

của các thầy cô em đã vượt qua và vui vẻ trở lại.”

Bên cạnh đó, nhà trường cũng đã hỗ trợ các em thông qua việc cung cấp

các sách tham vấn tâm lý nhằm giúp các em nâng cao hiểu biết, kiến thức sống.

Giúp các em trở nên tự tin và yêu đời hơn.

Trong quá trình học nghề, việc nhà trường hỗ trợ tham vấn tâm lý giúp

người khuyết tật vận động tạo dựng được lòng yêu nghề, tạo sự thay đổi tích

cực hơn, người khuyết tật vận động học được những đức tính cần thiết để hoàn

thiện bản thân như tính kiên nhẫn, tính kỷ luật. Qua đó có được bản lĩnh sống,

bản lĩnh trong các mối quan hệ xã hội.

Trong cuộc phỏng vấn sâu với Em: Nguyễn Đức Tụng, một học sinh là

người khuyết tật vận động của Hoa Sữa đã ra trường, em cho biết:” Trước đây,

73

em thấy rất tự ti vào bản thân. Một phần vì gia đình nghèo không có điều kiện

ăn học, phần vì hay bị các bạn trêu đùa nên em chỉ học đến lớp 4 thì gia đình

cho em nghỉ học. Tuy nhiên, em rất cám ơn các thầy cô trường Hoa Sữa đã chỉ

bảo, rèn rũa em. Mặc dù bây giờ đã ra trường, tuy nhiên em không quên được

quãng thời gian học tại nơi đây. Mới đầu, khi học ở Hoa Sữa em khá nhút nhát

và mặc cảm. Đồng thời, hoàn cảnh gia đình em khá khó khăn, cha mẹ em đều

thuộc hộ nghèo, cha em nghiện rượu và thường xuyên đánh đập, chửi rửa mẹ

con em. Em cảm thấy rất buồn và nghĩ rằng, mình là một phần lý do khiến cha

em như vậy. Tuy nhiên, khi học tại Hoa Sữa dưới sự động viên, hỗ trợ em về

mặt tâm lý của các thầy cô đã giúp em lấy lại tinh thần và thấy được giá trị bản

thân mình. Tuy tàn nhưng không phế. Em vẫn có thể làm việc, kiếm tiền và cố

gắng gửi về cho mẹ. Giờ đây, khi đã ra trường và đi làm, em cảm thấy tự tin

hơn rất nhiều, bản lĩnh và mạnh mẽ hơn. Em đã học được cách chấp nhận mình

và không ngừng nỗ lực cố gắng.”

Nội dung tham vấn tâm lý thường được các em quan tâm nhiều nhất,

phần lớn là chuyện tình cảm đôi lứa, bạn bè. Tiếp đó là những vấn đề xoay

quanh chuyện gia đình, hoàn cảnh bản thân. Là người khuyết tật vận động nên

các em thường có những mặc cảm về bản thân, dễ có những cảm xúc tiêu cực

khi đối mặt với những khó khăn. Do vậy, các em cũng rất cần sự lắng nghe, chia

sẻ, và trên thực tế các em cũng có những mối quan tâm, lo sợ về công việc sau

khi tốt nghiệp ra trường, mong muốn có người chia sẻ để cảm thấy yên tâm hơn

để có động lực học tập một cách tốt nhất.

Hình thức tham vấn được nhà trường áp dụng chủ yếu là qua trực tiếp,

giữa NVXH với học sinh; hoặc qua hình thức tuyên truyền, qua những buổi sinh

hoạt ngoại khóa.

74

Có thể nói rằng với một mô hình trường đào tạo nghề như Hoa Sữa, việc

lồng ghép CTXH vào các hoạt động của nhà trường thực sự là đáng khen ngợi

và đúng đắn. Tuy nhiên, ở Hoa Sữa các hoạt động CTXH, tham vấn tâm lý chưa

thực sự phát huy hết vai trò của mình, hoạt động tham vấn tâm lý mới chỉ dừng

lại ở việc trợ giúp các em khi các em có nhu cầu, gặp vấn đề, mà chưa quan tâm

tới việc làm thế nào để phòng ngừa. Chưa có những tổ tham vấn, nhóm tham

vấn hoạt động một cách chuyên nghiệp. Đồng thời trường cũng chưa có các

hoạt động dành cho những nhóm đồng đẳng, đây cũng là một hoạt động hay,

bởi vì nhóm đồng đẳng sẽ hỗ trợ nhau về mặt tâm lý rất lớn, chia sẻ với nhau và

tìm cách tháo gỡ những vấn đề, giúp nhau trong cuộc sống một cách dễ dàng

hơn. Bên cạnh đó, sẽ giúp các NVXH dễ quản lý và nắm bắt tình hình nhóm.

Bên cạnh đó, trong các hoạt động công tác xã hội nhà trường mới chỉ quan

tâm tới tham vấn tâm lý mà chưa có sự chủ động tham vấn về mặt pháp lý, nên khi

tốt nghiệp, các học viên cũng gặp nhiều lung túng khi phải đối diện với những vấn

đề cụ thể của cuộc sống. Các nội dung tham vấn pháp lý như: tham vấn cho đối

tượng Người khuyết tật vận động về luật người khuyết tật, luật giáo dục có đề cập

tới người khuyết tật, luật việc làm,…tham vấn cho các em về quyền và lợi ích hợp

pháp của mình để sau này trong quá trình làm việc các em tránh khỏi những va vấp

là rất quan trọng. Ngoài ra, nhà trường cũng đã giới thiệu cho các em một số địa

chỉ tin cậy về mặt pháp lý và cách thức để sau này các em tiệp cận một cách dễ

dàng hơn với các văn phòng, cơ quan tư pháp. Đây là những điểm mới gần đây

trong công tác tham vấn về công tác xã hội cho học viên.

3.2.3.2 Một số nhận xét về việc đưa CTXH vào hoạt động ĐTN cho Người khuyết

tật vận động

Từ trước tới nay, Hoa Sữa đã làm rất tốt vai trò của mình trong công cuộc

xóa đói giảm nghèo Quốc gia, thông qua hoạt động đào tao nghề và giới thiệu

75

việc làm cho những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn, người khuyết tật, người

khuyết tật vận động. Tuy nhiên, nếu như Hoa Sữa vận dụng có hiệu quả hơn nữa

phương pháp và kỹ năng CTXH vào thực tế nhà trường, thì hoạt động đào tạo

nghề sẽ mang lại những kêt quả tich cực hơn.

Người khuyết tật vận động là một trong những nhóm yếu thê, bản thân

họ có những khiếm khuyết trên thân thể, trên các cơ quan vận động, họ gặp phải

những trở ngại trong đi lại, cử động nên họ không thể lao động, làm việc như

những người bình thường khác. Do vậy, Người khuyết tật vận động rất cần được

tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ công tác xã hội.

Dịch vụ CTXH ở đây được hiểu đơn giản là các hoạt động dịch vụ cung

cấp những nhu cầu của con người, từ những điều cơ bản nhất nhằm đáp ứng

những nhu cầu trong cuộc sống của con người.

Người khuyết tật vận động cũng như những người bình thường. Có nhu

cầu từ cơ bản nhất như ăn, uông, nghỉ ngơi,...cho đến những nhu cầu cao hơn về

việc được thể hiện bản thân, thụ hưởng. Chính vì vậy, họ không chỉ mong muốn

được học nghề, được tạo cơ hội việc làm. Mà hơn hết, họ mong muồn có được

môi trường sống lành mạnh, sự sẻ chia, đồng cảm từ những người đồng đẳng với

mình. Và bên cạnh đó, họ mong muốn được học cách giao tiếp và hòa nhập với

cộng đồng, được bình đẳng như những người lành lặn trong cuộc sống.

Đối tượng Người khuyết tật vận động đang theo học ở Hoa Sữa cũng không

nằm ngoài những nhu cầu đó. Chính vì vậy, rất cần sự giúp đỡ của đội ngũ NVXH ,

giúp Người khuyết tật vận động được tiếp cận gần hơn tới các nguồn lực, như sự

huy động nguồn lực khám chữa bệnh, phục hồi chức năng cho Người khuyết tật vận

động đang theo học tại trường, tạo điều kiện sức khỏe tốt nhất cho Người khuyết tật

vận động có thể yên tâm học hành. Ngoài ra NVXH cũng tham vấn tâm lý cho

Người khuyết tật vận động khi cần thiết, hỗ trợ họ khi có nhu cầu.

76

Bên cạnh việc đào tạo nghề, thông qua các hoạt động CTXH, nhà trường

cũng đã đào tạo thêm cho Người khuyết tật vận động các kỹ năng sống, sự tự tin,

nghị lực để bước vào đời, hòa nhập cùng cộng đồng. Người khuyết tật vận động

cũng biết cách vượt qua khó khăn, thách thức trong cuộc sống, biết cách xây

dựng các mối quan hệ tốt trong quá trình lao động nghề nghiệp, trong sinh hoạt,

giải trí. Đây là điều mà nếu không có sự trợ giúp về CTXH, Người khuyết tật

vận động sẽ khó có thể đạt được.

Có thể nói rằng CTXH có vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự thay đổi

tích cực dối với đời sống Người khuyết tật vận động, thúc đẩy đời sống XH phát

triển. Chính vì vậy, CTXH có ý nghĩa rất lớn trong đời sống Người khuyết tật

vận động nếu như nó được thực hiện một cách nghiêm túc và đáp ứng được nhu

cầu của Người khuyết tật vận động, góp phần nâng cao hiệu quả ĐTN cho Người

khuyết tật vận động.

Trong cuộc phỏng vấn sâu em Lê Văn T, khi được hỏi trong suốt quá

trình học nghề tại Hoa Sữa ngoài được đào tạo nghề, em còn học hỏi thêm được

những kỹ năng gì. Em cho biết: “ Trong suốt quá trình theo học tại Hoa Sữa,

ngoài học nghề, chúng em còn được trao dồi kỹ năng sống. Em thấy mình tự tin

hơn, bản thân em cũng học hỏi được những đức tính cần thiết cho công việc sau

này như tính kỷ luật, tính kiên nhẫn. Em biết cách làm thế nào để dung hòa mối

quan hệ với những người xung quanh mình, cũng như với ông chủ của mình khi

ra trường và đi làm, cảm thấy được sự sẻ chia, đồng cảm từ chính các thầy cô.

Nhờ vậy, em thấy mình thêm yêu và gắn bó với nghề mà mình đang theo đuổi”.

3.2.4. Hoạt động biện hộ

Theo quy định tại điều 4, của luật người khuyết tật, số 51/2010/QH12

ngày 17 tháng 06 năm 2010 đã quy định rất rõ về quyền của người khuyết tật.

Trong đó có đề cập tới quyền được tham gia bình đẳng vào các hoạt động xã hội;

77

được Sống độc lập, hòa nhập cộng đồng; được miễn hoặc giảm một số khoản

đóng góp cho các hoạt động xã hội; được chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức

năng. Ngoài ra người khuyết tật còn có quyền được học văn hóa, học nghề, có

việc làm, trợ giúp pháp lý, tiếp cận công trình công cộng, phương tiện giao

thông, công nghệ thông tin, dịch vụ văn hóa, thể thao, du lịch và dịch vụ khác

phù hợp với dạng tật và mức độ khuyết tật;

Với mục tiêu tham gia đóng góp vào công cuộc xoá đói giảm nghèo ở

Việt Nam thông qua hoạt động ĐTN và GTVL cho các đối tượng thanh niên có

hoàn cảnh khó khăn nói chung và Người khuyết tật vận động nhẹ nói riêng.

Những nhân viên xã hội không chuyên của Hoa Sữa đã trở thành cầu nối, đóng

vai trò là người biện hộ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người khuyết tật

vận động.

Người khuyết tật vận động, ngoài những khiếm khuyết trên cơ quan vận

động. Họ cũng như những người bình thường khác trong xã hội, cũng có những

mong muốn riêng. Ho mong muốn xã hội có cái nhìn thay đổi về họ, công nhận

họ là một thành viên trong đó. Để làm được điều đó, trao cho họ cơ hội được học

nghề, được tạo việc làm chính là con đường ngắn nhất để giúp họ hòa nhập cộng

đồng, đến gần hơn với cộng đồng.

Học sinh khuyết tật vận động đang theo học tại Hoa Sữa không chỉ được

tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí, được chăm sóc sức khỏe,... mà hơn hết

các em được bảo vệ quyền lợi chính đáng, được tham gia học nghề phù hợp với

điều kiện sức khỏe của các em. Có rất nhiều ngành nghề mà người khuyết tật vận

động có thể theo học. Tuy nhiên, với điều kiện kinh tế của nhà trường, cũng như

việc tìm đầu ra cho các sản phẩm để từ đó tạo cơ hội việc làm cho người khuyết

tật vận động sau khi ra trường. Với sứ mệnh cao cả của mình là đào tạo nguồn

nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực du lịch. Tham gia chương trình xóa đói

78

giảm nghèo của Việt Nam, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội. Có chính

sách hỗ trợ đặc biệt cho các đối tượng yếu thế trong đó có người khuyết tật vận

động. Vì vậy, nhà trường mới chỉ tập trung vào 2 ngành nghề là may-thêu cho

đối tượng người khuyết tật vận động. Những người thầy, những nhà công tác xã

hội không chuyên của Hoa Sữa vẫn

3.3. Hoạt động trợ giúp CTXH, tạo việc làm, giới thiệu việc làm cho ngƣời

khuyết tật vận động tạ trƣờng TC KT-DL Hoa Sữa

3.3.1. Hoạt động tạo việc làm

Chương trình ĐTN cho NKTĐ ở Hoa Sữa có một số khác biệt, việc học

lý thuyết sẽ song song luôn với việc thực hành các kỹ năng, học sinh được học lý

thuyết thông qua việc thực hành cụ thể công việc, cầm tay chỉ việc. Khi Người

khuyết tật vận động đã vững các kỹ thuật trong May – Thêu, sẽ được thực hành

trực tiếp thông qua việc làm ra các sản phẩm hoàn thiện từ những bộ đồng phục

cho học sinh, giáo viên trong trường đến chăn ga gối đệm, khăn ăn khăn

bàn,…Tiếp đến là việc giáo viên bên Trung tâm May – Thêu tìm các mối đặt

hàng May – Thêu để học sinh làm và nâng cao tay nghề. Trong tình hình kinh tế

xã hội có nhiều thay đổi, các cơ sở về lĩnh vực may mặc và thêu gặp nhiều khó

khăn nên nhân sự bị cắt giảm, một số học sinh bị thất nghiệp. Ban Giám Hiệu

Nhà trường quyết định thành lập xưởng sản xuất hỗn hợp may và thêu để tạo ra

sản phẩm thủ công, các sản phẩm phục vụ cho thực hành bàn – bếp - bánh và các

sản phẩm là đồng phục nhà hàng thực hành và dịch vụ…Trường Hoa Sữa là

khách hàng tiêu thụ sản phẩm đồng phục thực hành bàn – bếp – bánh và các

đồng phục tại hệ thống nhà hàng dịch vụ của Trường. Bên cạnh đó Trung tâm đã

nhận được sự giúp đỡ thông qua việc đặt mua các sản phẩm may thêu từ các

trường, các tổ chức xã hội như: Citymart, Khách sạn Sapa View ( Sapa), Công

ty Dầu khí, Trung tâm Trẻ em Rồng Xanh..

79

Cô Hà Bích Thủy (GVCN lớp May) cho hay: “Vì đặc trưng của nghề

May – Thêu nên sau khi học xong một kỹ năng nghề chúng tôi cho các em thực

hành luôn, để các em nhớ và rèn luyện được nhiều. Mới ban đầu là học May –

Thêu cơ bản, khi tay nghề đã vững các em thực hành bằng việc May – Thêu

những bộ đồng phục của học sinh các nghề khác trong trường. Khăn bàn, khăn

ăn, ga giường trong Khách sạn, nhà hàng của trường Hoa Sữa. Tiếp đó chúng

tôi tìm kiếm các mối hàng May – Thêu trong và ngoài nước để các em có điều

kiện thực hành, rèn luyện tay nghề, cũng là tìm thêm nguồn chi phí để thực hiện

việc hỗ trợ ăn ở, ĐTN cho Người khuyết tật vận động tại Hoa Sữa”.

Có những đợt nhiều hàng cả giáo viên và học sinh phải thức đêm để làm

cho kịp. Dù rất mệt song cũng là cơ hội để nâng cao tay nghề nên Người khuyết

tật vận động cũng rất tận tụy và hết mình với công việc. Đặc biệt, trong những

đợt nhiều hàng, giáo viên lớp may-thêu cũng có những khoản bồi dưỡng cho các

học sinh của mình.

3.3.2. Hoạt động giới thiệu việc làm

Trường Hoa Sữa đã nhận được rất nhiều sự đồng tình ủng hộ từ các Công

ty, doanh nghiệp, xí nghiệp Dệt may trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, chất

lượng đào tạo của trường được đánh giá cao thể hiện ở trình độ tay nghề vững

vàng sau khi ra trường của học sinh là NKT, đặc biệt là người khuyết tật vận

động nhẹ, bởi vì các em đa phần bị khuyết tật nhẹ ở chân nhưng trí tuệ thì bình

thường do vậy việc lĩnh hội tri thức và khả năng học nghề của các em cũng

không quá vất vả . Cái tên Hoa Sữa trở thành một “Thương hiệu” đáng tin cậy

trong việc đào tạo các ngành nghề, trong đó có nghề May – Thêu.

Chính vì vậy có rất nhiều các Công ty, doanh nghiệp, xí nghiệp Dệt may

sẵn sàng trở thành đối tác của Hoa Sữa trong việc tiếp nhận học sinh là Người

khuyết tật vận động của Hoa Sữa vào làm. Căn cứ vào năng lực, tay nghề của

80

từng người khuyết tật vận động trường sẽ giới thiệu các em đến những Công ty,

doanh nghiệp, xí nghiệp phù hợp. Các đối tác của Hoa Sữa trong việc tiêu thụ

sản phẩm May – Thêu của Người khuyết tật vận động và tiếp nhận Người khuyết

tật vận động làm việc sau khi ra trường là những nhà may, công ty dệt may như:

Cây Tràm (Indigo), Dương Gia, Luyến Shell, Chula, Ipa Nima, Công ty may

Đức Giang, La Compagnie de I’Orangerie, Dương Gia, Kissy, Công ty may xuất

khẩu Thanh Hóa, Tập đoàn Hiệp Hưng, BigC Thăng Long,… Hoa Sữa triển khai

rất nhiều hình thức hợp tác với các doanh nghiệp như: Doanh nghiệp, xí nghiệp

Dệt may căn cứ vào nhu cầu của thị trường lao động tham gia ý kiến cải tiến

chương trình ĐTN cho Người khuyết tật vận động của trường Hoa Sữa. Hợp tác

đào tạo theo yêu cầu thực tế của doanh nghiệp. Doanh nghiệp tiếp nhận Người

khuyết tật vận động của trường Hoa Sữa thực tập, tuyển dụng học sinh là Người

khuyết tật vận động của Hoa Sữa sau khi ra trường.

Trong thời gian qua, Hoa Sữa luôn đạt chỉ tiêu 100% học sinh là NKT sau

khi tốt nghiệp được GTVL và có công việc ổn định. Đến nay, hơn 7000 thanh

niên thiệt thòi được học nghề và có việc làm ổn định sau khi ra trường trong đó

có khoảng 600 người khuyết tật, 350 em là khuyết tật vận động nhẹ. Nhiều em

đã thành công tại Hà Nội và các tỉnh thành trên khắp cả nước. Hơn 20 năm gắn

bó với nghề, trọn chữ tình, chữ nghĩa. Sự ưu ái của các Doanh nghiệp khi lựa

chọn nguồn nhân lực từ Hoa Sữa, không đơn thuần là hoạt động từ thiện, mà

trước hết họ tìm thấy ở đó chất lượng đào tạo cơ bản, toàn diện, đầy đủ những tố

chất của một người lao động thích ứng với nền kinh tế hiện đại.

Phần đa GĐ của NTKVĐ đều có hoàn cảnh khó khăn nên việc tự xin việc

cho con em của mình thường là không thể. Bên cạnh đó việc cho con em một số

vốn để tự đứng ra mở hiệu kinh doanh còn là điều khó khăn hơn. Thêm nữa,

Người khuyết tật vận động chưa thực sự tin tưởng vào năng lực của bản thân nếu

81

tự đứng ra kinh doanh. Vì vậy, chủ yếu vẫn là dựa vào việc trường Hoa Sữa

GTVL.

Nhìn chung, mức lương trung bình Trường giới thiệu cho các em sau khi

ra trường đủ chi trả cuộc sống hàng ngày cho Người khuyết tật vận động. Song

vẫn có những Người khuyết tật vận động với mức lương đang còn thấp, nên còn

gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Với thái độ học tập và quá trình tạo ra sản phẩm của người khuyết tật vận

động ở Hoa Sữa rất nghiêm túc, ham học hỏi cái mới, nỗ lực phấn đấu vươn lên.

Nghiên cứu, so sánh các sản phẩm do người khuyết tật vận động tạo ra thì có thể

thấy được độ chính xác, tinh tế, khéo léo tương đối cao, không thua kém gì các

sản phẩm của người không khuyết tật.

Như vậy, nhìn chung công tác ĐTN cho Người khuyết tật vận động của

trường Hoa Sữa không những được phần đa Người khuyết tật vận động thừa

nhận, mà các Doanh nghiệp, Công ty, xí nghiệp nhận Người khuyết tật vận động

về làm và tiêu thụ sản phẩm do Người khuyết tật vận động ở Hoa Sữa làm ra

cũng đánh giá rất cao tay nghề và kỷ luật làm việc của Người khuyết tật vận

động do trường Hoa Sữa đào tạo.

Tuy nhiên cũng có 1 thực tế mà Hoa Sữa vẫn chưa làm được, trong quá

trình theo dõi sau khi các em tốt nghiệp được Hoa Sữa giới thiệu việc làm, có rất

nhiều em đã trụ lại được với nghề, có được công việc ổn định trong thời gian dài

với mức thu nhập khá. Tuy nhiên, vẫn có những em vì nhiều lý do khác nhau đã

không thích nghi được với môi trường làm việc và không duy trì được công việc.

Hệ quả là các em chỉ làm việc trong khoảng thời gian ngắn sau đó nghỉ việc,

khiến các emkhông có công việc ổn định. Điều đó là bài toán khó, nhiều trăn trở

với Hoa Sữa, chính vì vậy việc lên ý tưởng thành lập “ Xưởng May-Thêu” dành

cho học sinh khuyết tật tốt nghiệp trường Hoa Sữa là một giải pháp hợp lý và

82

giúp duy trì sự bền vững cho các mục tiêu từ thiện của nhà trường, góp một phần

nào đó nhằm đảm bảo việc làm lâu dài cho các em.

3.3.3. Hoạt động phối hợp, tìm các nguồn lực trợ giúp về việc làm

3.3.3.1. Các tổ chức trong nước

- Hợp tác với các cơ quan chủ quản, các cấp chính quyền như: UBND

thành phố Hà Nội, Sở GD-ĐT Hà Nội, Sở LĐ-TB XH Hà Nội, Tổng cục Du lịch

Việt Nam, Sở ngoại vụ, UBND phường Lĩnh Nam,... trong quản lý giám sát và

hoạt động chung của trường.

- Hợp tác tuyển sinh với các cơ quan, tổ chức và cơ sở đào tạo hoạt động

xã hội như: Các trung tâm bảo trợ xã hội; Hội chữ thập đỏ; Ủy ban dân số, Gia

đình và Trẻ em của Hà Nội và các tỉnh; phòng lao động thương binh và xã hội,

Sở lao động thương binh và xã hội các tỉnh; Các tổ chức xã hội; Tổ báo xa mẹ,

Tổ chức UNICEP, Tổ chức PLAN Việt Nam, Sanmaritan’s purse; Đoàn thanh

niên các cấp. Làng trẻ SOS, các trường: Nhân Chính, Xã Đàn,....

- Hợp tác chuyên môn trong đào tạo với: Hội khuyến học Việt Nam, các

trường đào tạo công lập và ngoài công lập về Du lịch. Giáo viên một số trường

nghề Nhà hàng – Khách sạn tại Hà Nội. Các chuyên gia thuộc các khách sạn, nhà

hàng lớn tại Hà Nội và của các công ty, cơ sở may mặc .

- Hợp tác về việc làm, thực tập của học sinh với: Các khách sạn, nhà hàng

trên địa bàn Hà Nội, Hải phòng, Đà Nẵng, Sapa như: Khách sạn Melia, Khách

sạn Nikko, Khách sạn Hilton, Nhà hàng Phương Đông, Nhà hàng Green

Tangerin....

- Các đối tác tiếp nhận học sinh đến thực tập và đi làm:

+ Các khách sạn, Nhà hàng: Sofitel Metropole, Victoria Sapa, Victoria

Hội An, Hilton, Horizon, Deawoo, Club Opera, Thủy Tạ, Nhà hàng Thái, Klever

juice, Phở 24,...

83

+ Các khu du lịch, Resort, cửa hàng bánh: Highland, Chico Mambo, Bánh

Bùi Công Trung,...

+ Các công ty thực phẩm, chế biến đồ ăn nhanh, hệ thống siêu thị: BBQ,

Thủy Tạ, Big C, Metro, Hapromart,...

+ Các nhà máy, công ty dệt may trong nước như: Cây tràm (Indigo),

Dương Gia, Luyến Shell, Chula, Ipa Nima, Công ty may Đức Giang, La

Compagnie de I’Orangerie....

3.3.3.2. Các tổ chức nước ngoài

Năm 1997 - 1998, trường Hoa Sữa được chương trình hỗ trợ phát triển

Liên hợp quốc (UNDP) và Tổ chức công giáo chống đói nghèo và vì sự phát

triển (CCFD - Pháp) giúp trang thiết bị thực hành, lương cho một số giáo viên và

tình nguyện viên. Giai đoạn này trường thành lập tổ dạy may - thêu cho đối

tượng thanh niên khuyết tật cũng như xây dựng bộ từ điển ký hiệu dùng cho

nghề may, thêu, vẽ và có được sự hợp tác hỗ trợ đào tạo từ Trường Gille Jamain

dạy nghề may thêu cao cấp - Pháp. Giai đoạn 1999 - 2001, trường Hoa Sữa được

nhà nước cấp 2.022m2 đất tại Lĩnh Nam (Thanh Trì, Hà Nội). Trường xây dựng

khu nội trú cho học viên do Quỹ phát triển văn hóa xã hội - Đại sứ quán Tây Ban

Nha và khu đào tạo thực hành nghề nhà hàng, khách sạn do Tổ chức CCFD và Bộ

ngoại giao Pháp tài trợ. Nữ hoàng Tây Ban Nha Sophia tới thăm trường Hoa Sữa,

xúc động trước hoạt động đào tạo từ thiện của trường, đã đề nghị Tây Ban Nha tiếp

tục giúp xây dựng trung tâm đào tạo nghề may thêu cho người khuyết tật. {29}

3.3.4. Vai trò của NVXH

NVXH đóng vai trò rất quan trọng và linh hoạt trong hoạt động trợ giúp

người khuyết tật vận động tại trường Hoa Sữa. Nói như vậy bởi vì, với một ngôi

trường hoạt động phi lợi nhuận mỗi NVXH vừa là người thầy truyền đạt kiến

thức nghề cho học sinh, vừa là người hỗ trợ các em khi cần thiết dựa trên kiến

84

thức, kinh nghiệm CTXH của mình. Người khuyết tật vận động sau khi được tiếp

nhận vào trường, sẽ được học ở lớp may, thêu, hoặc tổng hợp may-thêu dựa trên

khả năng tiếp thu của học sinh đó. Đối với một số học sinh, do mức độ khuyết tật

cũng như khả năng của mình dẫn tới việc các em chưa thể theo học được. Thì

NVXH có vai trò trợ giúp các em hòa nhập nghề, làm quen với nghề. Minh

chứng cho điều đó là một số trường hợp các em bị khuyết tật vận động nhưng có

những biểu hiện của tổn thương tâm lý thể nhẹ, đã được sự hỗ trợ của các

NVXH của trường và đã có thể theo học cùng với các bạn. Thông qua việc

NVXH vận dụng kiến thức về tâm sinh lý của Người khuyết tật vận động, cũng

như theo dõi, quan sát Người khuyết tật vận động ăn ở, đi đứng, sinh hoạt hàng

ngày để có những hỗ trợ, can thiệp phù hợp và hướng dẫn các em những kỹ năng

cơ bản nhất.

NVXH và các thầy cô giáo trong trường như người mẹ thứ hai đối với các

em, đặc biệt là với Người khuyết tật vận động. Các thầy cô đóng vai trò là người

giáo dục, mang tri thức đến với các em. Học tại trường, các em được cung cấp

những kiến thức sống cơ bản nhất để nâng cao hiểu biết và phòng vệ cho bản

thân. Hàng năm, nhà trường vẫn thường xuyên tổ chức các buổi ngoại khóa, tập

huấn về sức khỏe sinh sản vị thành niên, tác hại và phòng chống HIV/AIDS, kiến

thức về bảo vệ môi trường... Điều đó có tác động tích cực tới nhận thức của học

sinh, giúp Người khuyết tật vận động nâng cao kỹ năng sống.

Trong nội dung cuộc phỏng vấn sâu với một học sinh khuyết tật vận động

của trường, em bị khuyết tật ở chân và phải ngồi xe lăn, em đang theo học tại lớp

Thêu của trường. Em đã chia sẻ về lợi ích của việc được tham gia các hoạt động

ngoại khóa khi theo học tại Hoa Sữa: “ Bản thân em là một người khuyết tật vận

động, do vậy em gặp nhiều trở ngại trong vấn đề đi lại, giao tiếp với mọi người.

Vì thế em có nhiều hạn chế về kiến thức xã hội, thiếu sự chỉ dạy của mọi người.

85

Nhưng từ khi trở thành học sinh của Hoa Sữa, em đã được học và tiếp thu rất

nhiều kiến thức mới. Ngoài học nghề, nhà trường còn tạo điều kiện cho chúng

em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại khóa, trao đổi và hướng dẫn chúng em

cách bảo vệ bản thân. Em nghĩ rằng, đây là những hoạt động mang tính tích cực

của Hoa Sữa và cần được duy trì , đặc biệt là các hoạt động mang tính cộng

đồng, rút ngắn khoảng cách giữa những người khuyết tật như chúng em với

những người không khuyết tật trong xã hội”.

Người khuyết tật vận động ý thức rất rõ về sức khỏe của mình và cả

những khiếm khuyết trên cơ thể của họ. Bởi vậy, họ là những người rất nhạy

cảm và dễ bị tổn thương. Do vậy giúp NKT hòa nhập nghề thôi là chưa đủ,

NVXH phải là những người biết lắng nghe, chia sẻ và cảm thông với hoàn cảnh,

số phận Người khuyết tật vận động. Hiểu rõ điều đó, trường Hoa Sữa đã lập nên

phòng tâm lý, để giúp các em bày tỏ, chia sẻ những cảm xúc, tình cảm của mình

và tư vấn cho các em khi các em gặp những vướng mắc. Các em luôn nhận được

sự quan tâm đặc biệt của nhà trường, NVXH thường xuyên quan sát và theo dõi

sát sao khi các em có những biểu hiện lạ, và những thay đổi. ở lứa tuổi trung

bình từ 14-25, là giai đoạn các em thường nảy sinh những vấn đề tình cảm đôi

lứa, có những tâm sự riêng, và một số em có thể xuất hiện tâm lý bất mãn. Lúc

này, vai trò của NVXH rất quan trọng, trở thành những người tư vấn, tạo sự thay

đổi tích cực cho Người khuyết tật vận động. Tất cả những việc làm đó của

NVXH đều hướng đến một mục đích là: Giúp đối tượng học sinh là Người

khuyết tật vận động chia sẻ, giải tỏa được những tâm lý tiêu cực, những khó

khăn trong cuộc sống, vui vẻ, tự tin hòa nhập với mọi người. Xóa bỏ những suy

nghĩ tiêu cực, căng thẳng để Người khuyết tật vận động có tâm lý ổn định giúp

đạt kết quả cao hơn trong học tập, cuộc sống.

86

Ngoài ra, nhân viên xã hội còn là những người tìm kiếm nguồn lực, vận

động nguồn lực trợ giúp người khuyết tật vận động trong quá trình học tập tại

trường, và tìm kiếm các cơ hội việc làm mới cho người khuyết tật vận động. Với sứ

mệnh cao cả của mình, Hoa Sữa luôn quan tâm tới lợi ích của học sinh của trường

nói chung, và đối với Người khuyết tật vận động nói riêng. Nhà trường luôn kêu gọi

sự hỗ trợ của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước bằng cơ sở vật chất, tài

chính và tích cực tìm kiếm các mối hàng để các em có điều kiện thực hành tay

nghề, khi tay nghề của các em đã chắc chắn. 100% học sinh của trường, sau khi ra

trường được các xí nghiệp, nhà may là đối tác của trường nhận vào làm việc và

được trả mức lương phù hợp, đủ để các em trang trải cuộc sống của mình.

Một trường học được đánh giá cao trong hoạt động đào tạo nghề cho Người

khuyết tật vận động như Hoa Sữa, được thừa nhận cả trong và ngoài nước, tại sao

lại cần tới công tác xã hội, và khi nêu cao vai trò của nhân viên xã hội, họ sẽ làm

được gì nhằm thúc đẩy hoạt động đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động được

hiệu quả hơn? Điều đó nói lên vai trò của nhân viên xã hội và tầm quan trọng của

việc đưa công tác xã hội vào hoạt động hỗ trợ trong ĐTN cho Người khuyết tật vận

động.

Nhân viên xã hội có vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ Người khuyết tật

vận động thông qua hoạt động nhóm, nhằm giúp họ tự tin hơn, định hướng tương

lai và thông qua đó, giúp từng thành viên nhóm vượt qua được những khó khăn, trở

ngại về mặt tâm lý, việc làm, các mối quan hệ xã hội, tự chủ trong cuộc sống (lối

sống, nhân cách).

Việc giúp Người khuyết tật vận động được tham gia vào nhóm đồng đẳng là

việc làm hết sức cần thiết, ở đó các em sẽ tìm thấy sự đồng điệu tâm hồn, những

người cùng chung chí hướng và hoản cảnh giống mình, cũng có những trở ngại

trong vấn đề sức khỏe. Người khuyết tật vận động sẽ cảm thấy tự tin hơn khi

87

giao tiếp, trong cuộc sống và việc làm. Góp phần tạo động lực thúc đẩy họ học

nghề tốt hơn , có những cơ hội việc làm tốt hơn.

Bên cạnh đó, cùng hoàn cảnh với nhau giúp các em dễ dàng chia sẻ mọi

khó khăn trong cuộc sống, giúp nhau vượt qua những rào cản về mặt tâm lý, tâm

trạng. Từ đó định hướng được tương lai.

Hoạt động nhóm, giúp các em cải thiện được mối quan hệ xã hội với

những người đồng đẳng với mình, tự chủ hơn trong cuộc sống . tự tin trong việc

cùng nhau định hướng nghề nghiệp và lựa chọn nghề.

Bên cạnh việc nhân viên xã hội làm nổi bật vai trò của mình thông qua

việc hỗ trợ hoạt động nhóm những người khuyết tật đồng đẳng. Nhân viên xã hội

cũng đóng góp vai trò quan trọng trong việc kết nối, tạo dựng mối quan hệ gắn

kết không chỉ giữa những người khuyết tật vận động với những người khuyết tật

khác nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nghề, mà còn gắn kết những người khuyết

tật vận động với những người lành lặn nhằm giúp Người khuyết tật vận động có

niềm tin vào cuộc sống và phát huy lối sống lành mạnh.

Hoa Sữa cũng rất chú trọng và quan tâm tới việc đưa công tác xã hội vào

hoạt động đào tạo nghề cho người khuyết tật vận động. Tuy nhiên, đội ngũ

những người được đào tạo về công tác xã hội còn mỏng, mới chỉ có 3/74 cán bộ,

giáo viên của trường được đào tạo công tác xã hội thực sự. Chính vì vậy, nhà

trường cần quan tâm hơn nữa trong việc tìm kiếm, đào tạo những nhân viên xã

hội thực thụ, góp phần vào quá trình đào tạo nghề, giúp ĐTN hiệu quả hơn.

3.3.5. Đánh giá hoạt động trợ giúp trong đào tạo nghề cho người khuyết tật

vận động tại trường TC KT-DL Hoa Sữa

3.3.5.1. Những mặt đã làm được

Đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Nhà trường đã có chính sách

hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế, đặc biệt và được quan tâm trên hết là đối tượng

88

người khuyết tật vận động. Trường đã thực hiện tốt văn hóa Hoa Sữa “ Chia sẻ -

hợp tác – cùng phát triển”. Nhà trường đã và đang xây dựng chương trình phù

hợp với nhu cầu của doanh nghiệp và nguyện vọng của người học. Vượt qua rất

nhiều khó khăn, thử thách Cán bộ giáo viên và học sinh là Người khuyết tật vận

động trường Hoa Sữa đã đạt được rất nhiều thành tích đáng khâm phục:

Gần 20 năm thực hiện công tác hỗ trợ đào tạo nghề miễn phí cho người

khuyết tật, và Người khuyết tật vận động trường TC KT – DL Hoa Sữa đã đạt

được nhiều thành công. Góp phần vào việc xóa đói giảm nghèo, đảm bảo ASXH

và thực hiện công bằng xã hội đối với những số phận kém may mắn hơn. Giúp

600 người khuyết tật, trong đó có 350 người khuyết tật vận động trên khắp cả

nước có công ăn việc làm nuôi sống bản thân, giảm bớt gánh nặng cho Gia đình

và Xã hội. Từ đó tự tin hòa nhập với cộng đồng xã hội. Những đóng góp và

thành công của trường Hoa Sữa không chỉ được biết đến trong nước mà còn

được sự thừa nhận của thế giới.

Em Trần Đình Tuấn, học sinh lớp may Hoa Sữa, khi được hỏi cảm nghĩ

của em về hoạt động đào tạo nghề của Trường. Em cho biết: “Từ khi biết đến

Hoa Sữa có thể nói rằng cuộc sống của em và các bạn đang học ở đây có nhiều

thay đổi. Tuy là những người khuyết tật, nhưng chúng em không bị đối xử phân

biệt, mà được sự yêu mến đồng cảm từ các thầy cô. Em nghĩ rằng đây thật sự là

ngôi nhà thứ hai cho những người như chúng em, và có những ngôi trường như

Hoa Sữa thì em tin rằng tất cả những người khuyết tật như chúng em đều được

học nghề, được có việc làm và thay đổi cuộc sống.”

Ngoài việc đào tạo nghề, tại Hoa Sữa NKT vận động còn được tạo điều

kiện ăn ở, vui chơi miễn phí.

Địa bàn tuyển sinh ngày càng mở rộng theo nhu cầu của những gia đình

có con em là người khuyết tật trên khắp địa bàn cả nước , từ các thành phố lớn

89

như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang… đến các vùng miền xa xôi như Điện

Biên, Cao Bằng, Lào Cai, Quảng Nam, Lâm Đồng, Đăc Lăk, Ninh Thuận, Kiên

Giang, Phú Quốc,…

Trường nhận bằng khen của UBND thành phố Hà Nội vì “Có thành tích

trong công cuộc xã hội hóa giáo dục”. Ngày 12/12/2005, Thủ tướng Pháp

Dominique de Villepin đã trao tặng trường Giải thưởng Nhân quyền của UB

Quốc gia Pháp vì những đóng góp của trường với mục tiêu xã hội.

Chất lượng chương trình ĐTN cho NKT nói chung, Người khuyết tật vận

động nói riêng của Hoa Sữa đã được công nhận. 100% học sinh là người khuyết

tật vận động có việc làm sau khi ra trường và được nhà tuyển dụng đánh giá cao.

Thành công lớn nhất của Hoa Sữa chính là sự thay đổi nhận thức của các

đối tượng là Người khuyết tật vận động tham gia vào chương trình: Nhận thức

của thanh niên khuyết tật với việc học nghề - việc làm - lập nghiệp. Nhận thức

của doanh nghiệp trong vấn đề tuyển dụng lao động là Người khuyết tật vận

động: có kỹ năng nghề nghiệp và việc làm. Nhận thức của địa phương đối với

việc đào tạo nguồn nhân lực là Người khuyết tật vận động có chất lượng cao.

Có thể nói, những vất vả nỗ lực của thầy và trò trường Hoa Sữa đã được

đền đáp một cách xứng đáng. Từ cái nôi đào tạo này, bao số phận đã đến, đã

vượt lên khỏi những khó khăn, vượt qua những mặc cảm của số phận đã hòa

nhập tốt vào thị trường lao động và sống một cuộc sống có ý nghĩa.

Đạt được thành công trên chính nhờ sự phối kết hợp có hiệu quả giữa:

Nhà trường – Chính quyền địa phương – Doanh nghiệp, đem lại sự phát triển bền

vững. Trường TC KT – DL Hoa Sữa thực sự là một cơ sở đào tạo đáng tin cậy

dành cho Người khuyết tật vận động có mong muốn học nghề để nuôi sống bản

thân và gia đình, trở thành người lao động có ích cho xã hội.

90

3.3.5.2. Những mặt chưa làm được

Bên cạnh đó Trường cũng còn đối mặt với rất nhiều khó khăn hạn chế như:

Khi trường Hoa Sữa thành lập thì tại Việt Nam vẫn chưa có một mô hình

trường học làm CTXH nào hoạt động ĐTN và GTVL với mục đích từ thiện nói

riêng chưa từng xuất hiện nên trường Hoa Sữa không có một mô hình mẫu nào

để học hỏi và làm theo. Do vậy, việc tổ chức các hoạt động một cách bài bản như

các trường công lập và như mong muốn của bản thân các thầy cô lập nên Hoa

Sữa vẫn còn nhiều khó khăn để có thể thực hiện được.

Nguồn tài chính phục vụ hoạt động của trường còn khó khăn và không ổn

định. Vì nguồn kinh phí của trường Hoa Sữa phụ thuộc vào lợi nhuận thu được

từ các Nhà hàng, cửa hàng, và các sản phẩm, dịch vụ của trường. Trong quá trình

tự chủ về tài chính trường Hoa Sữa gặp phải nhiều khó khăn, đã có những giai

đoạn nhà trường phải dùng lương của giáo viên để chi trả tiền ăn cho học sinh

ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động hỗ trợ đào tạo nghề cho Người khuyết tật vận

động của trường.

Các ngành nghề đào tạo hiện nay cho Người khuyết tật vận động còn quá

ít để họ có thể lựa chọn ngành mình yêu thích từ đó có niềm say mê, gắn bó với

nghề hơn.

Trường Hoa Sữa hiện chỉ có ít cán bộ chuyên trách về CTXH, hầu như

các CBGV của trường còn phải kiêm nghiệm nhiều chức vụ, công việc khác

nhau nên hiệu quả công việc chưa thực sự cao.

Người khuyết tật vận động của Hoa Sữa rất đa dạng về dân tộc, văn hóa,

hoàn cảnh,…nên rất khó trong việc quản lý chung. Ngoài ra, kinh nghiệm sống

và kỹ năng còn yếu nên nhiều Người khuyết tật vận động bị cuốn theo một số

vấn nạn xã hội. Bên cạnh đó một số người còn chưa có định hướng rõ cho tương

91

lai, vì vậy còn nhiều vấn đề nảy sinh. Ví dụ như có những em chưa chịu học,

không nghe lời thầy cô.

Việc truyền đạt kiến thức đến học sinh là người khuyết tật vận động còn

gặp nhiều khó khăn, các em có những hạn chế nhất định trong việc thực hành các

thao tác. Trong phỏng vấn sâu em Nguyễn Kim Tuyến, em đã tâm sự về những

khó khăn trong quá trình học nghề: Những khó khăn của Người khuyết tật vận

động trong quá trình học nghề :“ Vì là người khuyết tật vận động do vậy em gặp

không ít những khó khăn trong suốt quá trình học nghề. Việc đi lại khó khăn là

một hạn chế lớn nhất, cho đến việc học, thời gian đầu em thường xuyên bị kim

đâm vào tay và nhiều khi mất kiên nhẫn, cảm thấy chán nản. Tuy nhiên sự động

viên của các thầy cô là động lực to lớn giúp chúng em cố gắng hơn.”

3.3.5.3. Đề xuất giải pháp

Thứ nhất: Nhà trường cần mở rộng quy mô, ngành nghề, hình thức

đào tạo đối với Người khuyết tật vận động trong thời gian tới, nâng cao vai

trò của công tác xã hội trong các hoạt động của nhà trường:

Đối với một số đơn vị hiện đang tham gia đào tạo với nhà trường ngành

đào tạo truyền thống và ngành đào tạo chất lượng cao, các đơn vị này cần phối

hợp tích cực hơn nữa với trường đào tạo với hình thức : tăng cường cho học

sinh thực tập xen kẽ, tham quan, kiến tập, thực tập và tiếp tục cử cán bộ của họ

về trường giảng dạy một số buối chuyên sâu. Các phương thức đào tạo theo yêu

cầu phát triển kinh tế, xã hội và nhu cầu của người học cần được nhân rộng

trong năm 2016-2017 và những năm về sau thông qua mở các loại hình đào tạo

đáp ứng yêu cầu thị trường lao động, tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tê về đào

tạo nghề, hợp tác đào tạo theo địa chỉ, thực hiện mô hình đào tạo xen kẽ - kết

hợp với doanh nghiệp trong quá trình đào tạo nghề, thêm một số nghề như làm

đồ lưu niệm, nón lá,..

92

Tăng cường tuyên truyền, giới thiệu về ngành May-thêu dành cho NKT,

Người khuyết tật vận động thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như:

qua các bài báo giới thiệu về trường, Các phóng sự quay về trường, trang web

của trường, Hợp tác với đài truyền hình nhằm giới thiệu các tiết học thực hành

các nghề trên truyền hình , phối hợp với các báo để giới thiệu, quảng cáo cho

chương trình đào tạo cũng như kế hoạch tuyển sinh của Nhà trường.

Tăng cường đào tạo liên kết với doanh nghiệp, như với BigC Hà Nội,

Metro Việt Nam,...; Tăng cường đào tạo theo yêu cầu để quảng bá thương hiệu

của trường; Tích cực cử giáo viên, học sinh tham gia các kỳ thi GV giỏi, các

cuộc thi tay nghề,...;

Tăng cường tuyển sinh để đạt chỉ tiêu: Thông qua việc đưa thông báo

tuyển sinh của nhà trường tới các đối tác tuyển sinh trên cả nước và các khu vực

trọng điểm như Hà Nội, Lào Cai,Hòa Bình,Quảng Nam, Nghệ An,...; Tuyển

sinh liên tục, quanh năm,...; Kết hợp với các đối tác tuyển sinh tại các địa

phương để tuyển sinh: Sở LĐTBXH, Hội phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Trung tâm

bảo trợ xã hội,...các cơ quan này sẽ phối hợp với nhà trường trong việc tuyển

sinh; Thông qua Hội cựu học sinh của Trường để đưa thông tin tuyển sinh của

Trường đến với học sinh tại địa phương. Với phương trâm mỗi học sinh sẽ giới

thiệu 1 học sinh mới.

Vai trò của NVXH cần được khẳng định hơn thông qua các hoạt động

của nhà Trường. Từ khâu tuyển sinh Người khuyết tật vận động, ngoài các hoạt

động kiểm tra khả năng linh hoạt của tay, chân,... còn phải quan tâm tới vấn đề

tìm hiểu thân nhân của Người khuyết tật vận động nhằm thực hiện tốt công tác

tham vấn về sau, và giúp đỡ học sinh đó trong quá trình học tập tại trường được

tốt hơn. Ngoài ra, các hoạt động của CTXH cần được xen kẽ trong cả quá trình

học tập của học sinh, nhằm giúp các em có điều kiện ăn, ở, sinh hoạt và có được

93

sự quan tâm, cũng như được đáp ứng đầy đủ những thiếu hụt trong đời sống của

Người khuyết tật vận động. Tất cả những hoạt động đó của CTXH nhằm hướng

tới mục tiêu đào tạo nghề cho Người khuyết tật vận động được hiệu quả hơn và

giúp họ tự tin, vươn lên trong cuộc sống.

Thứ hai: Đổi mới công tác quản lý đối với nhóm học sinh khuyết tật

vận động của nhà trường.

Nhà trường cần kiện toàn tổ chức các phòng ban, tổ bộ môn, tổ chức

đoàn thể,...theo phương thức tinh giản, hiệu quả phân cấp trách nhiệm cho từng

bộ phận. Tiếp tục thực hiện đổi mới về công tác quản lý đối với Trung tâm

May-Thêu:

Đổi mới phương thức quản lý học sinh: Nhà trường quản lý học sinh

khuyết tật vận động bằng phần mềm quản lý học sinh để đảm bảo tính chính

xác, xuyên suốt trong việc cập nhật, lưu giữ thông tin của học sinh đang theo

học tại trường cũng như đã ra trường. Qua đó cũng tiện cho quá trình theo dõi

quá trình học tập và những thay đổi của học sinh, đối với đối tượng Người

khuyết tật vận động các em không chỉ bị khiếm khuyết trên cơ thể, mà còn có

hoàn cảnh gia đình khó khăn, cần được quan tâm, sát sao hơn.

Đổi mới về quản lý cơ sở vật chất: Chuẩn hóa các phòng học lý thuyết và

thực hành cho học sinh lớp may-thêu, cần tăng thêm phòng thực hành chất

lượng cao để giáo viên ứng dụng tốt các phương pháp giảng dạy tích cực. Do cơ

sở vật chất đã cũ kỹ nên cần cải tạo , nâng cấp khu nội trú dành cho người

khuyết tật vận động , nhằm giúp các em được tạo điều kiện một cách tốt nhất.

Thứ ba: Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng dạy tại trung tâm May-

thêu và hiệu quả đào tạo.

Có các hình thức gắn kết với các doanh nghiệp, đối tác nhằm đổi mới

mục tiêu, nội dung, chương trình đào tạo và khai thác làm cơ sở thực hành, thực

94

tập cho học sinh thông qua đưa học sinh đi thực tập xen kẽ, thực tập tốt nghiệp,

đào tạo theo yêu cầu cua doanh nghiệp,...

Triển khai kiểm định chất lượng đào tạo của nhà trường nhằm đảm

bảo các em sau khi ra trường đáp ứng đủ nhu cầu của nhà tuyển dụng. Nhà

trường cũng cần theo dõi học sinh sau khi tốt nghiệp. Định kỳ tổ chức hội

thảo giữa Nhà trường với Doanh nghiệp để trao đổi trưc tiếp những ưu điểm

và hạn chế của Người khuyết tật vận động của Trường, nhằm điều chỉnh kế

hoạch cho phù hợp.

Tiếp tục hoàn thiện, kiện toàn và củng cố đội ngũ cán bộ, giáo viên

Trung tâm May – Thêu. Không ngừng cải tiến chương trình ĐTN cho Người

khuyết tật vận động, nâng cao chất lượng dạy và học. Đặc biệt là việc thực hành

của Người khuyết tật vận động phải đa dạng các kỹ thuật và bám sát với kiến

thức, kỹ năng khi Người khuyết tật vận động ra đi làm. Mở thêm những ngành

nghề mới cho Người khuyết tật vận động có liên quan đến lĩnh vực Du lịch,

Khách sạn – Nhà hàng như: Làm hoa vải, làm hoa đất, dệt thổ cẩm, làm nón lá,

hàng lưu niệm… cho Người khuyết tật vận động có nhiều sự lựa chọn hơn.

Nâng cao kiến thức, kỹ năng về CTXH cho đội ngũ giáo viên trong

trung tâm bằng việc tham gia các lớp tập huấn về CTXH. Bên cạnh việc tuyển

dụng cán bộ, giáo viên , nhà trường có kế hoạch xây dựng đội ngũ giáo viên trẻ

từ những học sinh giỏi có nguyện vọng ở lại trường, tạo điều kiện cho giáo viên

được đi bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, được cung cấp những kiến

thức cơ bản nhất về tâm sinh lý người khuyết tật vận động và những thông tin

về người khuyết tật vận động. Để trong quá trình giảng dạy, các thầy cô tiếp cận

được với học sinh ở mức độ gần nhất.

Hoa Sữa cũng đã có phòng tham vấn, tuy nhiên hoạt động tham vấn cũng

chưa được chú trọng. Phòng tham vấn mới chỉ có một cán bộ, vừa kiêm nhiệm

95

công tác quản lý. Chính vì vậy, nhà trường nên thành lập tổ hoặc nhóm tham

vấn, nhằm hỗ trợ hoc sinh của trường nói chung và nhóm học sinh là người

khuyết tật vận động nói riêng khi gặp khó khăn; có những hỗ trợ về mặt y tế kịp

thời; và NVXH có vai trò trong việc xây dựng các nhóm đồng đẳng, nhằm giúp

Người khuyết tật vận động tự hỗ trợ lẫn nhau, tổ chức các hình thức sinh hoạt

nhóm nhằm giúp Người khuyết tật vận động trao đổi kinh nghiệm, vượt qua

cuộc sống.

96

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

KẾT LUẬN

Nền Văn hóa Việt Nam thấm đẫm tinh thần nhân văn bởi vì từ xa xưa

ông bà ta luôn coi trọng con người và đặt con người ở vị trí trung tâm. Kế thừa

truyền thống tốt đẹp đó của dân tộc, Trường Trung Cấp Kinh tế - Du lịch Hoa

Sữa đã xây dựng thành công mô hình Doanh nghiệp xã hội, với những cố gắng

đem tri thức và tâm huyết đóng góp cho công cuộc giảm nghèo của quốc gia,

tạo cơ hội việc làm cho thanh niên có hoàn cảnh khó khăn thông qua hoạt động

đào tạo nghề, đặc biệt nhà trường đã dành nhiều sự ưu ái với đối tượng Người

khuyết tật vận động, bước đầu đưa phương pháp và kỹ năng CTXH vào hoạt

động đào tạo nghề.

Vượt qua những mặc cảm của bản thân, cùng sự chỉ dạy tận tình và tâm

huyết của những thầy cô Trường Trung cấp Kinh tế - Du lịch Hoa Sữa, lớp lớp

những thế hệ học trò là người khuyết tật nói chung và người khuyết tật vận động

của trường nói riêng cũng đã được học nghề, có cơ hội làm việc để nuôi sống

bản thân và gia đình, đồng thời với việc vận dụng tri thức công tác xã hội vào

đào tạo nghề trường cũng đã có những thành công nhất định trong việc giúp các

em hòa nhập cộng đồng, tìm lại niềm tin vào cuộc sống. Cá nhân tác giả luận

văn nhận thức được những việc làm đầy ý nghĩa và mang tính nhân văn của nhà

trường nên đã mượn câu chuyện của Hoa Sữa làm đề tài luận văn thạc sỹ của

mình.

Đề tài luận văn đã cố gắng xác định được nội dung cụ thể cho Hoạt động

trợ giúp trong đào tạo nghề cho Người khuyết tật vận động gồm các nội dung:

hoạt động hỗ trợ học phí, chi phí đào tạo; hoạt động hỗ trợ chi phí đi lại, ăn ở,

sinh hoạt; hoạt động chăm sóc y tế; hoạt động vui chơi, giải trí. Qua đó thấy

được yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động trợ giúp Người khuyết tật vận động là kinh

97

nghiệm, kiến thức của NVXH, kinh phí cho các hoạt động trợ giúp và hơn hết là

sự tận tâm của mỗi thầy cô giáo.

Đề tài đã trình bày thực trạng và đánh giá thực trạng đào tạo nghề tại

trường Hoa Sữa. Thực tế cho thấy trường đã thực hiện công tác đào tạo nghề rất

hiệu quả. Học sinh sau khi ra trường đều được các nhà tuyển dụng đánh giá cao

cả về kỹ năng nghề nghiệp lẫn tư cách, lối sống và đều được nhận vào làm việc

với mức lương khởi điểm từ 3.000.000đ đến 5.000.000đ. Hiện nay, Hoa Sữa

đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường trong lĩnh vực May-

Thêu. Cụ thể là tìm kiếm việc làm cho Người khuyết tật vận động. Tuy nhiên các

Doanh nghiệp không lựa chọn Hoa Sữa chỉ đơn thuần bởi chữ tâm, bởi từ thiện

mà còn vì tay nghề của học sinh tại đây được đào tạo khá tốt và bài bản, ý thức

trách nhiệm trong lao động và sinh hoạt là rất tốt. Tuy nhiên, việc duy trì được

hoạt động của nhà trường không phải là dễ khi mà số lượng học sinh được miễn

giảm học phí hàng năm tương đối lớn, và kinh phí để trả lương cho công nhân

viên của Nhà trường cũng là bài toán khó và không phải lúc nào cũng suôn sẻ.

Xin được trích lời của nhà giáo Phạm Thị Vy- cựu Hiệu trưởng Nhà

trường thay cho lời kết: “ Trường Hoa Sữa là một tổ chức giúp cho những thanh

niên nghèo, NKT Việt Nam với hàng trăm học sinh là NKT tính đến nay có nghề,

có việc làm có thể tự lập, vươn lên và bình đẳng trong cuộc sống. Tuy nhiên,

chặng đường phía trước của Hoa Sữa còn rất nhiều khó khăn vì vậy rất mong

các bạn trong nước cũng như Quốc tế chung tay cùng với Hoa Sữa.”

Bài học về công tác dạy nghề cho người khuyết tật vận đong, đặc biệt là

những ý tưởng mới mẻ, đưa công tác xã hội vào hoạt động dạy nghề cho người

khuyết tật vận động là rất đáng được trân trọng, học tập và nhân rộng ra ở những

địa phương khác.

98

KHUYẾN NGHỊ

Khuyến nghị 2: Đối với Cục bảo trợ- Bộ Lao động - Thương binh và

Xã hội

Có thể nói rằng Hoa Sữa đã làm tốt vai trò của mình trong công cuộc xóa

đói giảm nghèo Quốc Gia, giúp đỡ những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn

trong cả nước, những đối tượng yếu thế và điển hình là người khuyết tật vận

động. Trên thực tế, mô hình của trường đã được nhiều cơ sở đào tạo trong và

ngoài nước đến học hỏi và nhân rộng mô hình. Tuy nhiên,để mô hình được biết

đến nhiều hơn nữa và đạt nhiều thành tựu hơn nữa chúng ta cũng rất cần sự vào

cuộc của Cục bảo trợ thông qua việc tổng kết, đánh giá, tuyên dương nhằm nhân

rộng mô hình Hoa Sữa và những trường như Hoa Sữa, tạo động lực cho không

chỉ Hoa Sữa mà còn đối với các trường đang tham gia ĐTN cho những đối

tượng thuộc diện ưu tiên của nhà nước.

Bộ cần thực hiện hiệu quả, và quan tâm hơn tới đối tượng người khuyết

tật, chú trọng tới đào tạo nghề và giải quyết việc làm thông qua các chương

trình, chiến lược, kế hoạch hàng năm dành riêng cho từng dạng khuyết tật.

Thông qua các phương pháp công tác xã hội, Phân loại khuyết tật, giúp nắm bắt

được những đặc điểm, những mặt mạnh và hạn chế của từng dạng khuyết tật và

từ đó có những chương trình riêng phù hợp và tạo cơ hội học nghề phù hợp,

đảm bảo giao đúng người đúng việc. Đối với người khuyết tật vận động do đặc

điểm sinh lý khác biệt, họ có những khiếm khuyết ở các cơ quan vận động,

nhưng nhiều người trong số họ vẫn có trí tuệ bình thường nên họ vẫn có thể làm

một số việc cần sự tư duy, hoặc không cần tới sự linh hoạt nhiều của các cơ

quan vận động.

Nghiên cứu, xây dựng các chế độ, chính sách đối với người khuyết tật

nói chung và người khuyết tật vận động nói riêng. Nhằm nâng cao hơn nữa nhận

99

thức của cộng đồng và các doanh nghiệp, trao cho người khuyết tật vận động cơ

hội được thể hiện và chứng tỏ năng lực, đảm bảo cho họ quyền lợi được học tập,

làm việc và thụ hưởng các dịch vụ xã hội như những người bình thường.

Khuyến nghị 3: Đối với hội người khuyết tật

Hội người khuyết tật cần hỗ trợ, tăng cường hợp tác nhiều hơn trong việc

giới thiệu, kết nối giữa người khuyết tật, người khuyết tật vận động với những

mô hình như Hoa Sữa, giúp những người khuyết tật vận động có thể tìm kiếm

cơ hội học nghề. Hội người khuyết tật, có thể hỗ trợ người khuyết tật vận động

giải quyết các vấn đề việc làm thông qua việc giúp nhà trường tìm kiếm các cơ

hội việc làm mới cho học sinh, tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ về vật chất nhằm

tạo điều kiện tốt nhất cho học sinh về cơ sở vật chất, chất lượng đào tạo,...

Khuyến nghị 4: Đối với Hoa Sữa

Nhằm thực hiện mục tiêu tổng quan của nhà trường: “ Đào tạo nguồn

nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực du lịch. Tham gia chương trình xóa đói

giảm nghèo của Việt Nam”. Nhà trường cần đảm bảo thực hiện đổi mới công

tác quản lý nhà trường, đẩy mạnh hơn nữa việc phân cấp và quản lý của Ban

giám hiệu cho các phòng ban, tổ bộ môn, trong đó dành quan tâm đặc biệt tới

Trung tâm May-Thêu nhằm phân định rõ trách nhiệm của từng bộ phận, nâng

cao ý thức cho từng bộ phận, tránh sự chồng chéo công việc.

Nhà trường phải tăng cường hơn công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm định

chất lượng đào tạo nhằm đánh giá quá trình học tập, giảng dạy đang diễn ra như

thế nào, nhằm đảm bảo đang diễn ra theo đúng tiến trình và có hiệu quả.

Kiện toàn và nâng cao hơn nữa chất lượng đội ngũ cán bộ làm CTXH

nhằm thúc đẩy hoạt động đào tạo nghề cho học sinh của trường nói chung và

người khuyết tật vận động đang theo học tại trường nói riêng được hiệu quả.

100

Bên cạnh đó, nhà trường cũng cần tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết

bị phục vụ đào tạo, tăng cường số phòng học, nâng cấp khu nội trú dành cho

người khuyết tật, tăng số phòng. Trường cần tăng cường đào tạo theo yêu cầu.

Bên cạnh đó, nhà trường cũng cần xây dựng và đưa ra những bài giảng

phù hợp, cách thức giảng dạy phù hợp với học sinh là người khuyết tật, khuyết

tật vận động.

101

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Công ước Quốc tế về quyền của người khuyết tật, phien họp thứ 61 của Đại

hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 06/12/2006.

2. Báo cáo toàn cầu về trẻ em khuyết tâtk tại Việt Nam của UNICEF, ngày

30/05/2013.

3. Báo cáo khảo sát về Đào tạo nghề và việc làm cho NKT tại Việt Nam , của tổ

chức lao động Quốc tế ILO, năm 2011.

4. Báo cáo tổng kết tình hình thu hành pháp lệnh về người tàn tật và các văn

bản pháp luật liên quan, của Bộ LĐ-TB và XH, số 62/BC-BLĐTBXH ngày

15/07/2009.

5. Đề án : Trợ giúp người tàn tật giai đoạn 2006-2010, Số: 239/2006/QĐ-TTg

của Thủ tướng Chính phủ ngày 24/10/2006.

6. Giáo trình trợ giúp xã hội – Ths. Trần Xuân Kỳ, Trường ĐH Lao động-

Thương binh và xã hội. NXB Lao động – xã hội, Hà Nội năm 2008.

7. Giáo trình Công tác xã hội với người khuyết tật – Ths. Lê Thị Dung, Trường

ĐH Lao động – Xã hội. NXB Lao động – xã hội, Hà Nội năm 2011.

8. Luật người khuyết tật Việt Nam, số 51/2010/QH12 của Quốc hội nước Cộng

Hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam ngày 17/06/2010.

9. Luật Giáo dục, số 38/2005/QH11 của Quốc hội nước Cộng Hòa xã hội Chủ

nghĩa Việt Nam ban hành ngày 14/07/2005.

10. Luật dạy nghề 2006, số 76/2006/QH11 của Quốc hội nước Cộng Hòa xã hội

Chủ nghĩa Việt Nam ban hành ngày 29/11/2006.

11. Bộ luật lao động ,số: 10/2012/QH13 của Quốc hội nước Cộng Hòa xã hội

Chủ nghĩa Việt Nam.

12. Nghị định số 28/2012/NĐ-CP Quy định về việc Quy đinh chi tiết và hướng

dẫn thi hành một số điều của Luật người khuyết tật.

102

13. Trường Hoa Sữa đồng hành cùng sự phát triển của Du lịch Việt Nam, Sở

Giáo dục đào tạo Hà Nội, tháng 07 năm 2007.

14. Những điều cần biết về Trường Trung cấp Kinh tế - Du lịch Hoa Sữa, Hà

Nội năm 2011.

15. Kế hoạch năm học 2015-2016 Sở Giáo dục đào tạo Hà Nội, tháng 10 năm

2015.

16. Website:

http:// http://hoasuaschool.edu.vn/

http://socialwork.vn

http:// vi.wikipedia.org/wiki/

103

NỘI DUNG TRÍCH DẪN

1. Vì một thế giới không rào cản với người khuyết tật, bài viết ngày 03/12/2014.

2. Bài báo:” Hiện trạng người khuyết tật tại Việt Nam”, trích :

http://hanhkhatkito.org/Default.aspx?tabid=57&ctl=ViewNewsDetail&mid=437

&NewsPK=6716.

3. Trích: nhandan.com.vn , số ra ngày 12/01/2011

4.Theo bài báo: Việt Nam sắp tham gia Công ước về Việc làm cho Người khuyết tật, ngày 31/12/2015. 5.. Báo cáo toàn cầu về trẻ khuyết tật được giới thiệu tại Việt Nam, ngày

30/05/2013

6. Báo cáo Khảo sát về Đào tạo nghề và việc làm cho NKT tại Việt Nam

7. Báo cáo tổng kết tình hình thi hành Pháp lệnh về Người tàn tật và các văn bản

pháp luật liên quan

8. Nguồn: vi.wikipedia.org/wiki/Người_khuyết_tật

9.Nguồn:vi.wikipedia.org/wiki/Công_ước_Quốc_tế_về_các_Quyền_của_Người

_Khuyết_tật

10. Luật Người khuyết tật, số 51/2010/QH12. Ngày 17/06/2010

11. Đề án trợ giúp người tàn tật giai đoạn 2006-2010, trang 47

12. C.Mác và Ph.ăng-ghen Toàn tập, trang 210

13. Bộ luật lao động Việt Nam, Điều 13, trang 3414. Bài giảng: “ Công tác Xã

Hội trong phát triển Nông thôn (GV: Xuân Phú)

15. Nghị định số: 28/2012/NĐ-CP

16. Thuyết Nhu Cầu của Maslow

17. Bài báo:” Chiến lược Dạy nghề Việt Nam đến năm 2020 và cơ hội hợp tác

giữa Việt Nam và Vương Quốc Anh.

104

18. Trích bài báo: Lễ ra mắt Ủy ban Quốc gia về NKT Việt Nam , trên cổng

thông tin điện tử Sở LĐ-TB và XH Lào Cai.

19.Trường Hoa Sữa đồng hành cùng sự phát triển của du lịch Việt Nam .

20.Tài liệu do phòng Kế toán-Tài chính Trường Hoa Sữa cung cấp.

21. Tài liệu do Trung tâm may-thêu Trường TC KT-DL Hoa Sữa cung cấp.

22. Những điều cần biết về trường TC KT-DL Hoa Sữa

23. Những điều cần biết về Trường Trung cấp Kinh tế -Du lịch Hoa Sữa

24. Nguồn: http://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/o-mot-ngoi-truong-mang-ten-

hoa-sua/25145.html

25. Nguồn: Phòng đào tạo Trường Hoa Sữa.

26. Kế hoạch năm học 2015-2016 của Trường TC KT-DL Hoa Sữa

27. Tài liệu do Trung tâm may-thêu cung cấp

28. Nguồn: http://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/o-mot-ngoi-truong-mang-ten-

hoa-sua/25145.html

105

PHỤ LỤC

1. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ PHỎNG VẤN SÂU DÀNH CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ.

T ông t n ngƣời trả lời phỏng vấn:

Đố tƣợng: Cán bộ quản lý củ N à trƣờng ( Bao gồm: Hiệu p ó và Trƣởng p òng đào tạo)

Nội dung

1. Quan điểm của Nhà trường về đào tạo nghề cho NKT ?

Trích lời cô Lê Thị Kim Phượng, Hiệu phó nhà trường:“ Đào tạo nghề cho

những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn nói chung và NKT, Người khuyết tật vận

động nói riêng tại Hoa Sữa đã thể hiện sự nỗ lực, cố gắng không ngừng nghỉ và

đồng lòng của tất cả đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường trong những năm qua.

Những thành tựu và sự ghi nhận của đông đảo các tổ chức, Doanh nghiệp trong

nước và nước ngoài đã và đang là nguồn động lực to lớn cho nhà trường trong quá

trình thực hiện sứ mệnh cao cả là giúp đỡ những thanh niên có hoàn cảnh khó khăn

trong cả nước vươn lên trong cuộc sống, được học nghề và có việc làm phù hợp.”

2. Những thuận lợi và khó khăn của nhà trường trong quá trình đào tạo nghề

cho NKT nói chung, Người khuyết tật vận động nói riêng ?

Trích lời Thầy Trần Sỹ Nguyên, Trưởng phòng đào tạo nhà trường:“ Đào tạo

nghề cho NKT nói chung, Người khuyết tật vận động nói riêng tại Hoa Sữa là cả

một quá trình. Và nhà trường cũng phải đối mặt với không ít những khó khăn,

thử thách. Từ những khó khăn về nhân sự, về chương trình học, rồi suy nghĩ làm

thế nào để các em được tạo điều kiện tốt nhất, quá trình học được hiệu quả cao.

Cho đến những khó khăn về mặt kinh tế. Tuy nhiên nhà trường đã vượt lên

106

những khó khăn đó, là nhờ sự đồng lòng của hết thẩy các thầy cô giáo, cán bộ

của nhà trường.”

3. Trong giai đoạn tới, nhà trường có ý định mở thêm các ngành học mới

không?

Trích lời Cô Lê Thị Kim Phượng, Hiệu phó nhà trường: “Trong thời buổi hiện

nay có rất nhiều ngành nghề mà NKT cũng như Người khuyết tật vận động có

thể theo học, và cũng có nhiều các cơ sở công lập ĐTN cho NKT. Bản thân

trường Hoa Sữa cũng muốn có thể đưa thêm nhiều ngành nghề vào ĐTN cho

NKT và Người khuyết tật vận động. Song do điều kiện kinh tế của trường hiện

nay chưa cho phép, và việc tìm đầu ra cho các sản phẩm thuộc ngành nghề khác

do NKT làm ra, cũng như nơi nhận NKT vào làm sau khi ra trường là một bài

toán khó mà hiện nay nhà trường vẫn còn trong quá trình đi tìm lời giải. Vì vậy

nên, trước mắt trong những năm tới trường Hoa Sữa vẫn sẽ chủ yếu tập trung

vào phát triển và mở rộng 2 ngành May – Thêu cho NKT và Người khuyết tật

vận động”.

4. Ngoài học nghề, học sinh của Trường nói chung, học sinh là đối tượng

người khuyết tật vận động nói riêng được tham gia các hoạt động ngoại khóa

như thế nào?

Trích lời,Thầy Trần Sỹ Nguyên, Trưởng phòng đào tạo nhà trường: “ Học sinh

Hoa Sữa, không phân biệt đó là đối tượng người nghèo, hay người khuyết tật,

khuyết tật vận động. Các em được tham gia và luôn khuyến khích các em tham

gia một cách tích cực vào tất cả các hoạt động ngoại khóa do nhà trường phát

động. Hàng năm, nhà trường tổ chức rất nhiều các hoạt động vui chơi, giải trí

và vào các dịp lễ trong năm, nhà trường luôn trú trọng tổ chức các hoạt động

nhằm giúp các em thêm yêu quê hương mình và khích lệ lòng yêu nghề ở các em.

Giúp các em có thêm động lực học tập và cố gắng phấn đấu.”

107

2. PHỎNG VẤN SÂU DÀNH CHO GIÁO VIÊN DẠY NGƢỜI KHUYẾT

TẬT VẬN ĐỘNG

Biên bản phỏng vấn sâu

Thông tin cá nhân:

Giới tính: Nữ

Tuổi: 44

Chức vụ: Cán bộ quản lý tại Trung tâm May-Thêu

1. Những thuận lợi và khó khăn của giáo viên trong quá trình dạy nghề

cho NKT nói chung và với Người khuyết tật vận động nói riêng?

“ Việc truyền đạt kiến thức đến học sinh là người khuyết tật đã khó, đối với

người khuyết tật vận động lại gian truân hơn. Khó khăn ở chỗ các em do đặc

tính sức khỏe của mình nên gặp những khó khăn trong việc thực hành các thao

tác. Tuy nhiên, việc các em tiếp thu sự chỉ dạy và sự sáng tạo thì linh hoạt hơn

các em học sinh khuyết tật khác. Do đa phần các em chỉ bị những khiếm khuyết ở

cơ quan vận động, còn trí tuệ thì vẫn bình thường. Nhiều em còn phát triển khá

tốt và thông minh.”

2. Cuộc sống của người khuyết tật vận động sau khi ra trường ? ( Công

việc, thu nhập, kết hôn,...)?

“ Nhà trường vẫn luôn đảm bảo học sinh sau khi ra trường 100% các em có

công việc và phù hợp với điều kiện sức khỏe. Trong quá trình dạy các em, chúng

tôi đã thấy được sự tiến bộ vượt bậc và những thay đổi trong cuộc sống của các

em một cách rõ rệt. Ra trường có việc làm đã tạo những thay đổi tích cực trong

đời sống các em, các em có thu nhập và nhiều cơ hội để tìm kiếm bạn đời. Nhiều

em là học sinh của Hoa Sữa đã tìm được sự đồng cảm và một nửa phù hợp của

mình ngay tại Hoa Sữa”.

108

3. Thời gian học lý thuyết và thực hành đối với học sinh khuyết tật cũng như

với người khuyết tật vận động có phù hợp hay không và như thế nào?

“ Thời gian học lý thuyết và thực hành của học sinh khuyết tật cũng như khuyết

tật vận động ở Hoa Sữa có phần hơi khác biệt so với các cơ sở đào tạo nghề

khác. Các em chủ yếu học thực hành, lý thuyết các em được học kết hợp cùng với

quá trình thực hành, cầm tay chỉ việc. Nên các em dễ dàng nắm lý thuyết hơn và

giúp các em vận dụng lý thuyết một cách hiệu quả.”

4. Chương trình học dành cho Người khuyết tật vận động nói chung hiên nay

có phù hợp hay không ? có vấn đề gì bất cập hay không?

“ Người khuyết tật hay người khuyết tật vận động đều chung chương trình đào

tạo và cùng học may, thêu tại Trung tâm may thêu. Tuy nhiên tiến độ học của

các em có sự khác biệt. Do tính chất sức khỏe của mỗi em quyết định. Tuy nhiên,

với những kết quả mà Hoa Sữa đã đạt được trong những năm qua trong công tác

đào tạo nghề cho NKT có thể nói rằng nó hoàn toàn phù hợp không chỉ với

Người khuyết tật vận động mà chung với tất cả đối tượng là NKT đã, đang và sẽ

theo học tại Hoa Sữa.”

109

3. PHỎNG VẤN SÂU DÀNH CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG

ĐANG THEO HỌC TẠI TRƢỜNG.

Thông tin cá nhân:

Đố tƣợng: phỏng vấn sâu 08 học sinh là ngƣời khuyết tật vận động

Độ tuổi: 14-25

1. Quan điểm của cá nhân em về việc nhà trường có nên mở rộng thêm một

số ngành nghề khác?

“ Đối với chúng em mà nói, được theo học tại Hoa Sữa thực sự đã là điều hết

sức may mắn. Bởi vì chúng em chỉ là số ít trong những người khuyết tật khác

trong cả nước có cơ hội được học nghề. Học tại Hoa Sữa chúng em được hoàn

toàn miễn giảm học phí, em nghĩ đó không phải điều đơn giản với trường. Tuy

nhiên, em cũng có mong muốn có thêm nhiều bạn khuyết tật, có hoàn cảnh như

chúng em được học nghề và có việc làm sau học nghề. Muốn được như vậy thì

nhà trường cũng rất cần mở rộng thêm ngành nghề mà em nghĩ cũng rất phù

hợp như một số ngành nghề thủ công…”

2. Chương trình học của Trường có phù hợp với các em không?

“ Em nghĩ rằng chương trình học phù hợp với khả năng của chúng em. Tuy lúc

đầu mới học cũng có nhiều khó khăn do chưa quen việc, các kỹ năng chưa thành

thạo. Nhưng sau một thời gian học, em cảm thấy tự tin hơn rất nhiều và đã có kỹ

năng thuần thục.”

3. Ý kiến của em về sự trợ giúp tâm lý, về tham vấn nghề nghiệp của trường như

thế nào?

“ Vào học tại trường Hoa Sữa, cuộc sống của chúng em đã sang một trang

khác. Từ chỗ là những người khuyết tật vận động, làm gì cũng khó khăn, nhất là

trong đi lại và chịu nhiều sự kỳ thị của cộng đồng. Tuy nhiên, dù là những khó

khăn nào thì khi vào học tại Hoa Sữa, chúng em cũng được sự hỗ trợ. Không chỉ

110

được học nghề mà chúng em còn được nhà trường định hướng nghề nghiệp, và

hỗ trợ về mặt tâm lý khi chúng em gặp những vấn đề khó khăn trong cuộc sống.

Em cũng đã từng được nhà trường tham vấn tâm lý khi đối mặt với chuyện tình

cảm không được suôn sẻ. Đó là giai đoạn khó khăn với em, nhưng được sự chỉ

dạy, bảo ban của các thầy cô em đã vượt qua và vui vẻ trở lại.”

4. Trong suốt quá trình học nghề tại Hoa Sữa, ngoài được đào tạo nghề, các em còn được trang bị kỹ năng gì?

“ Trong suốt quá trình theo học tại Hoa Sữa, ngoài học nghề, chúng em còn được trao dồi kỹ năng sống. Em thấy mình tự tin hơn, bản thân em cũng học hỏi được những đức tính cần thiết cho công việc sau này như tính kỷ luật, tính kiên nhẫn. Em biết cách làm thế nào để dung hòa mối quan hệ với những người xung quanh mình, cũng như với ông chủ của mình khi ra trường và đi làm, cảm thấy được sự sẻ chia, đồng cảm từ chính các thầy cô. Nhờ vậy, em thấy mình thêm yêu và gắn bó với nghề mà mình đang theo đuổi”.

5. Các hoạt động ngoại khóa của nhà trường đối với em có mang lại lợi ích

như thế nào?

” Bản thân em là một người khuyết tật vận động, do vậy em gặp nhiều trở ngại

trong vấn đề đi lại, giao tiếp với mọi người. Vì thế em có nhiều hạn chế về kiến

thức xã hội, thiếu sự chỉ dạy của mọi người. Nhưng từ khi trở thành học sinh của

Hoa Sữa, em đã được học và tiếp thu rất nhiều kiến thức mới. Ngoài học nghề,

nhà trường còn tạo điều kiện cho chúng em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại

khóa, trao đổi và hướng dẫn chúng em cách bảo vệ bản thân. Em nghĩ rằng, đây

là những hoạt động mang tính tích cực của Hoa Sữa và cần được duy trì , đặc

biệt là các hoạt động mang tính cộng đồng, rút ngắn khoảng cách giữa những

người khuyết tật như chúng em với những người không khuyết tật trong xã hội”.

6. Các em có cảm nghĩ như thế nào về hoạt động đào tạo nghề của Trường ?

111

“ Từ khi biết đến Hoa Sữa có thể nói rằng cuộc sống của em và các bạn đang

học ở đây có nhiều thay đổi. Tuy là những người khuyết tật, nhưng chúng em

không bị đối xử phân biệt, mà được sự yêu mến đồng cảm từ các thầy cô. Em

nghĩ rằng đây thật sự là ngôi nhà thứ hai cho những người như chúng em, và có

những ngôi trường như Hoa Sữa thì em tin rằng tất cả những người khuyết tật

như chúng em đều được học nghề, được có việc làm và thay đổi cuộc sống.”

7. Những khó khăn của Người khuyết tật vận động trong quá trình học nghề?

“ Vì là người khuyết tật vận động do vậy em gặp không ít những khó khăn trong

suốt quá trình học nghề. Việc đi lại khó khăn là một hạn chế lớn nhất, cho đến

việc học, thời gian đầu em thường xuyên bị kim đâm vào tay và nhiều khi mất

kiên nhẫn, cảm thấy chán nản. Tuy nhiên sự động viên của các thầy cô là động

lực to lớn giúp chúng em cố gắng hơn.”

8. Nhu cầu, tâm tư nguyện vọng của em khi học tại Hoa Sữa?

“ Hoa Sữa là môi trường rất tốt cho chúng em, những người gặp khó khăn trong

cuộc sống. Chúng em đã học, đã lớn lên và trưởng thành từ Hoa Sữa. Ngoài học

nghề, chúng em được học những kỹ năng cơ bản nhất, những kiến thức sống cơ

bản và cần thiết nhất. Chính vì vậy, có thể nói rằng Hoa Sữa thân thiết với

chúng em như gia đình vậy. Tuy nhiên em vẫn có mong muốn, Hoa Sữa sẽ tạo

điều kiện hơn nữa cho những bạn chung hoàn cảnh như chúng em được đến đây

học nghề. Và em cũng mong muốn em cũng như các bạn đang học ở đây đều

được quan tâm nhiều hơn nữa, giúp các bạn trải qua được những cảm xúc tiêu

cực nhiều hơn nữa. Để việc học trở nên hiệu quả hơn.”

112

4. PHỎNG VẤN SÂU DÀNH CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT VẬN ĐỘNG

ĐÃ RA TRƢỜNG

Thông tin cá nhân:

Đố tƣợng: phỏng vấn sâu 02 học s n là ngƣời khuyết tật vận động đã r

trƣờng

Độ tuổi: 18-22

1. Em đã có những thay đổi như thế nào sau khi được học nghề tại Hoa

Sữa?

Em Nguyễn Hữu Tính, học sinh khuyết tật vận động tại lớp may hiện đã ra

trường và đang làm việc tại nhà may Chula đã có những chia sẻ riêng của mình:”

Trước đây khi chưa học tại Hoa Sữa, bản thân em là người khá nhút nhát và

ngại giao tiếp với mọi người. Em cảm thấy rất mặc cảm vì mình là người khuyết

tật. Tuy nhiên, khi trở thành học sinh của Hoa Sữa và sau này khi ra trường,

dưới sự chỉ dạy tận tình của các thầy cô nơi đây em đã trở thành con người

khác, thời gian học tập tại Hoa Sữa khiến em cảm thấy tự tin hơn rất nhiều.

Chúng em không chỉ học nghề mà còn được trao dồi kiến thức xã hội, được rèn

luyện bản lĩnh, nghị lực, và học cách vượt qua khó khăn trong cuộc sống, tạo

dựng cuộc sống mới.”

2. Em có cảm nghĩ gì về quá trình tham vấn tâm lý khi học tại trường?

Trong cuộc phỏng vấn sâu với Em: Nguyễn Đức Tụng, một học sinh là người

khuyết tật vận động của Hoa Sữa đã ra trường, em cho biết:” Trước đây, em thấy

rất tự ti vào bản thân. Một phần vì gia đình nghèo không có điều kiện ăn học,

phần vì hay bị các bạn trêu đùa nên em chỉ học đến lớp 4 thì gia đình cho em

nghỉ học. Tuy nhiên, em rất cám ơn các thầy cô trường Hoa Sữa đã chỉ bảo, rèn

rũa em. Mặc dù bây giờ đã ra trường, tuy nhiên em không quên được quãng thời

113

gian học tại nơi đây. Mới đầu, khi học ở Hoa Sữa em khá nhút nhát và mặc cảm.

Đồng thời, hoàn cảnh gia đình em khá khó khăn, cha mẹ em đều thuộc hộ nghèo,

cha em nghiện rượu và thường xuyên đánh đập, chửi rửa mẹ con em. Em cảm

thấy rất buồn và nghĩ rằng, mình là một phần lý do khiến cha em như vậy. Tuy

nhiên, khi học tại Hoa Sữa dưới sự động viên, hỗ trợ em về mặt tâm lý của các

thầy cô đã giúp em lấy lại tinh thần và thấy được giá trị bản thân mình. Tuy tàn

nhưng không phế. Em vẫn có thể làm việc, kiếm tiền và cố gắng gửi về cho mẹ.

Giờ đây, khi đã ra trường và đi làm, em cảm thấy tự tin hơn rất nhiều, bản lĩnh

và mạnh mẽ hơn. Em đã học được cách chấp nhận mình và không ngừng nỗ lực

cố gắng.”

3. Theo em, hoạt động tạo việc làm và giới thiệu việc làm của nhà trường có

thực sự phù hợp và giúp ích cho các em?

“ Việc làm là vấn đề nan giải trong xã hội hiện nay, với chúng em những người

khuyết tật, gặp khó khăn trong đi lại điều đó càng khó khăn hơn. Tuy nhiên,

chúng em có một may măn khi được biết đến và theo học miễn phí tại Hoa Sữa.

Không chỉ vậy, ra trường chúng em còn được giới thiệu việc làm, đảm bảo việc

làm phù hợp và có thêm thu nhập. Em và các bạn ở đây ai cũng thấy rằng hoạt

động tạo việc làm và giới thiệu việc làm của Hoa Sữa thực sự rất hữu ích và

nhân văn. Chúng em thấy mình mang ơn Hoa Sữa rất nhiều.”

114

PHỤ LỤC 2:

Bảng 6: Các nguồn lực trợ giúp từ các tổ chức Quốc tế đối với trường Hoa

Sữa.

GIAN

STT CÁC TỔ CHỨC QUỐC TẾ CÓ QUAN HỆ T HỢP TÁC VỚI HOA SỮA THỜI HỢP TÁC

HỖ TRỢ TÌNH NGUYỆN VIÊN

1 Tổ chức tình nguyện viên VSO Anh 2002 - 2007

2 Tổ chức tình nguyện viên Pháp AFVP 2002 – 2009

3 Tổ chức tình nguyện viên Pháp Agir abcd 2004 – 2006

4 Tổ chức WUSC Canada 2007 đến nay

5 Tổ chức Gapyear ( Hàn Quốc) 2014

6 Tổ chức SJ Việt Nam 2010 đến nay

HỖ TRỢ TRONG ĐÀO TẠO

1994-2002 1 Hội nhà thuyền

1997-2001

1997-2000 2 Viện Vatel – Pháp 3 Trường đại học Anger Pháp

1998

4 Trường Trung cấp nghề Les Terres Rouges

1999-2000

5 Trường Đại học Jean - Monnet

1999

1999 6 Trường Gregoire – Ferrandi Pháp 7 Trường Saintquentin-en-Yvelines

2000-2002

2001 8 Trường nghề Gilles Jamain Pháp 9 Trường Trung học Le Castel Pháp

2001 1 Trường dạy nghề Bánh mỳ Aurillac Pháp

2002-2010

1 Phòng Thương mại và Công nghiệp Versailles, trường Adolphe Chauvin

2002-2010 1 Phòng nghề Indre&Loire Pháp

115

2003-2008

2004 1 Hiệp hội Amis du Vietnam 1 Tổ chức Adaly

2011 1 Tổ chức Di cư quốc tế IOM

SNH (Singapore) 2009-2011

2006 1 Tập đoàn Kikkoman Asia Trading Co, Ltd

2010 đến nay 1 Big C

HỖ TRỢ TÀI CHÍNH, CỞ SỞ VẤT CHẤT, TRANG THIẾT BỊ

1998-2002

2000-2007

1 Tổ chức phát triển văn hóa xã hội Tây Ban Nha 2 Tổ chức Công giáo chống đói nghèo và vì sự phát triển CCFD

2001-2009 3 Trường nghề Martinus Hà Lan

2003-2007 4 Tổ chức Plan International

2003

2004 5 Vùng Ile-de-France 6 UNICEF

2005-2007

2004-2009 7 Tổ chức WISE Thuỵ Sỹ 8 Uỷ ban châu Âu và tổng cục Du lịch Việt Nam

2008-2012

9 Ủy ban châu Âu – CCFD và tập thể đối tác Pháp (CCIV, CMAIL, IFA Chauvin)

2004-2008

2005 1 Tổ chức trợ giúp trẻ em mồ côi Mỹ ACWP 1 Uỷ ban Nhân quyền Pháp

2005-2006 1 Quỹ Canada

2009-2010

2010 đến nay 1 Tập đoàn Tungshing (Hồng Kong) 1 Bang Hessen (Đức)

2013 đến nay

2013 đến nay 1 Tổ chức Hỗ trợ Đại học Thế giới WUSG ( Đức) 1 Tổ chức PUM ( Hà Lan)

2013 đến nay 1 Tổ chức GVI (Mỹ)

HỖ TRỢ ĐÀO TẠO, TRAO ĐỔI GIÁO VIÊN THỰC TẬP

1998-2009 1 Tổ chức tình nguyện viên quốc tế UNV

1999-2005 2 Trường Ter – Duinen, Bỉ

116

2004

2004 đến nay 3 Hội Doanh nghiệp nhà hàng khách sạn Lào 4 Trường Alexis – Heck , Luxembourg

2006 5 Tổ chức tình nguyện viên Úc AVI

2000-2007

HỖ TRỢ QUẢN LÝ VÀ TĂNG CƢƠNG NĂNG LỰC 1 Tổ chức Công giáo chống đói nghèo và vì sự phát triển CCFD

2003-2012 2 Hiệp hội hỗ trợ phát triển tâm lý Adepase

2008-2012

3 Ủy ban châu Âu – CCFD và tập thể đối tác Pháp ( CCIV, CMAIL,IFA Chauvin)

2005-2006

2004-2006 4 Oxfarm Quebec 5 KRAFT Food

2006 6 Big C

GIAO LƢU TRAO ĐỔI VĂN HÓÁ

2004 và 2007 1 Tổ chức hành trình trẻ YEP Singapore

2011-2012

2011 2 Tổ chức Dịch vụ Phát triển GIZ, Đức 3 Trường Kent Ridge (Singapore)

2012 đến nay

4 Trường Jenny Nyströmsskolan,Kalmar, Thụy Điển

HỢP TÁC TRONG CÁC CHƢƠNG TRÌNH XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO, HỖ TRỢ PHỤ NỮ ,TRẺ EM VÀ THANH NIÊN YẾU THẾ TẠI VIỆT NAM

2005 và 2010 1 Tổ chức Di cư quốc tế IOM

2011 2 Quỹ Châu Á

2011

2009-2011 3 Tổ chức Lao động quốc tế ILO 4 Tổ chức Hagar

2002-nay 5 Tổ chức Samaritan’s Purse

( Nguồn: Phòng đào tạo trường Hoa Sữa cung cấp)

117