Nâng cao năng lực sư phạm đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học đại học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết phân tích thực trạng năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ giảng viên ở Trường Đại học Hà Tĩnh trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nâng cao năng lực sư phạm đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học đại học

NÂNG CAO NĂNG LỰC SƢ PHẠM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI DẠY HỌC ĐẠI HỌC TS. Nguyễn Văn Tịnh TỐM TẮT Năng lực sư phạm (NLSP) của đội ngũ giảng viên là một trong những yếu tố quan trọng, quyết định chất lượng dạy học trong trường đại học. Bài viết phân tích thực trạng năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ giảng viên ở Trường Đại học Hà Tĩnh trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo Việt Nam. Từ khóa: Năng lực sư phạm, đội ngũ giảng viên. ĐẶT VẤN ĐỀ Năng c sư ph m th o từ iển Gi o c (Ng ), “to n những ặc iểm t m ý c nh n v những phẩm chất nghề nghi p n i t c ngư i gi o viên ảm ảo t ết quả c o nhất trong ho t ng gi o c” [4, tr.141]. NLSP th nh t qu n trọng trong NVSP u n ư c coi trọng trong chương tr nh o t o gi o viên ở c c nư c trên thế gi i. Chẳng h n, chuẩn NLSP i v i gi o viên ở C ng hò Ph p ư c coi như c ng c hữu hi u ể th c hi n tiến tr nh cải c ch gi o c, ảm ảo chất ư ng trong nh trư ng. NLSP c ngư i giảng viên yêu c u qu n trọng, ảnh hưởng tr c tiếp v quyết ịnh tiến tr nh gi o c m i qu c gi . Nghị quyết s 29-NQ/TW ng y 04 /11/2013 H i nghị Trung ương T m h XI về i m i căn ản, to n i n gi o c v o t o hẳng ịnh “Tiếp t c i m i m nh mẽ v ồng c c yếu t cơ ản c gi o c v o t o th o hư ng coi trọng phẩm chất, năng c ngư i học”. Ph t triển năng c ngư i học ịnh hư ng phù h p v i nền gi o c Vi t N m trong i cảnh m i. Th o ,c c trư ng i học n i chung, Trư ng i học H T nh n i riêng n ng c o NLSP cho i ngũ giảng viên m t nhi m v cấp ch hi n n y. NỘI DUNG 1. Thực trạng năng lực sƣ phạm và bồi dƣỡng nâng cao năng lực sƣ phạm ở Trƣờng Đại học Hà Tĩnh Xác ịnh i ngũ giảng viên là vấn ề s ng còn c trư ng i học, ngay sau khi m i thành p, m t trong những công vi c u tiên c Trư ng là t p trung xây ng i ngũ: cử giảng viên i học nâng cao trình th c s và tiến s , nâng cao năng c sư ph m v i các chế ưu tiên, ặc thù. Về sau, có thêm ch trương: h ng trí giảng y i v i những ngư i chư c ch ng chỉ nghi p v sư ph m NVSP h y 4
Ch ng chỉ y học i học. Nh c những i n ph p quyết i t, ã có 100% giảng viên ng p ã có ch ng chỉ giảng y i học; NLSP c i ngũ giảng viên ã ư c nâng lên ng ể; phương ph p y học c những chuyển iến tích c c. Tuy nhiên, năng c sư ph m c i ngũ giảng viên c Trư ng vẫn ng còn nhiều ất c p: m t ph n chư p ng yêu c u giảng y i học v i m i y học; chư c nhiều i giảng th t s hấp ẫn, ý thú v ấn tư ng; chuyển từ y học truyền th ng niên chế s ng tín chỉ còn nhiều ỡ ngở, úng túng, v.v… Nguyên nh n c nhiều, nhưng trong ch yếu o “s c ỳ” trở th nh c hữu c h ng ít giảng viên; iều n y ảnh hưởng h ng nhỏ ến chất ư ng y học. Xuất ph t từ th c tế m t ơn vị m i ư c gi o nhi m v o t o i học, nhiều giảng viên ư c tiếp nh n v tuyển ng từ c c cơ sở gi o c ngo i sư ph m ( h i inh tế - quản trị inh o nh, x y ng, c ng ngh th ng tin, n ng nghi p, ngo i ngữ..), từ hi th nh p ến n y, Trư ng ã t ch c ư c m t s p ồi ưỡng nhằm nâng cao NLSP cho giảng viên.Th o B o c o c Phòng T ch c - H nh chính th ể từ hi ên i học, Trư ng ã ph i h p v i Trư ng i học Vinh mở ư c 02 p Bồi ưỡng nghi p v sư ph m cho giảng viên: năm 2010 c 55 giảng viên, năm 2012 c 55 giảng viên ho n th nh Chương tr nh, ư c cấp Ch ng chỉ nghi p v sư ph m, trong th i gi n t i sẽ còn tiếp t c mở c c p ồi ưỡng cho c c i tư ng m i tuyển ng. C c giảng viên th m gi o t o, ồi ưỡng ã ư c tr ng ị những iến th c v năng cơ ản về giảng y i học th o hư ng chuẩn h , hi n i h v ph t triển năng c ngư i y. Ngo i r , trư ng còn chú trọng triển h i c c ho t ng thư ng xuyên nhằm n ng c o NLSP cho giảng viên, nhất c c giảng viên tr : t ch c ư c nhiều H i thảo ho học về n ng c o chất ư ng o t o, chất ư ng y học; y học th o học chế tín chỉ;thăm p gi , nh gi gi y c giảng viên nhất c c giảng viên m i r trư ng; iểm tr hồ sơ chuyên m n ịnh ỳ 2 n /năm nhằm chấn chỉnh những s i s t, iều chỉnh ho t ng y học; iểm tr nh gi năng c ngo i ngữ, tin học hằng năm; sinh ho t chuyên m n gắn v i nhi m v y học, tr o i học thu t; ấy ý iến từ ngư i học; t ch c H i nghị, H i thảo nh gi chương tr nh s u m t chu ỳ th c hi n. Tuy nhiên, trong ho t ng n y, Trư ng còn gặp h ng ít h hăn v c những h n chế s u: - Chư iều i n ể ch ng t t ch c c c p n ng c o NVSP cho giảng viên hằng năm. - i ngũ giảng viên năng c chuyên m n v NVSP chư ồng ều.Vi c chuyển i từ o th o niên chế s ng học chế tín chỉ ng còn úng túng v nhiều giảng viên chư thích ng v thiếu inh nghi m v i m h nh y học m i n y. 5
- Chư t ch c nh gi hi u quả o t o ồi ưỡng năng c sư ph m i ngũ giảng viên th i gi n qu ể rút inh nghi m. - M t s ng nh học nhiều giảng viên y phải y vư t gi qu nhiều o thiếu giảng viên, s ư ng sinh viên ng t iến ở m t s ng nh. - Ho t ng nghiên c u ho học ph n n chư gắn ết nhiều v i ph t triển năng c sư ph m v i m i phương ph p y học i học. 2. Mô hình nhân cách giảng viên đại học và vấn đề nâng cao năng lực sƣ phạm Sinh viên c n ở ngư i giảng viên c uy tín c nh n, chín muồi chính trị, năng c t ch c ph t triển, văn h h nh vi c o, c iến th c m n học uyên th m v iết c ch m gi u iến th c c m nh. Giảng viên i học ư c nh n nh n như m t nh n c ch c những phẩm chất nhất ịnh, m nền m ng cho vi c th c hi n th nh c ng nhi m v c họ. ể trở th nh tấm gương cho sinh viên từ o qu n, i n i, h nh vi cu c s ng n i riêng, i s ng xã h i n i chung ho n to n h ng ơn giản. Ngư i t cho rằng, nếu sinh viên ho i nghi về phẩm chất o c, tri th c v t m hiểu iết, về tính trung th c c giảng viên y m nh th h ng o gi trở th nh ngư i c uy tín i v i họ. M h nh tích h p chung c c phẩm chất c nh sư ph m c thể ư c x m như m t h th ng c c phẩm chất nh n c ch, m i phẩm chất c n ùng ể hi n th c h c c nh v c ho t ng sư ph m. Th o C. D. R zni , nh sư ph m Ng , to n những phẩm chất c n thiết c giảng viên i học ư c thể hi n m h nh h i qu t, gồm 5 oc : 1. Năng c nghề; 2. Phẩm chất o c; 3. Năng c t ch c 4. S năng ng 5. K năng iều chỉnh ản th n. Th o ng, ng v i trò qu n trọng h ng u trong cấu trúc phẩm chất c ngư i giảng viên s tinh th ng nghề nghi p, trong gồm c 8 nh m phẩm chất: Tr nh c o về iến th c, năng th o chuyên ng nh, văn h phương ph p u n, văn h ho t ng ho học, văn h th ng tin, văn h ho t ng gi o c, văn h i n i, văn h chính trị. M i nh m trong s phải m ho n to n v o những phẩm chất h ng u. Ví : Nh m tr nh c o về tri th c, năng, xảo th những phẩm chất h ng u phải c : Kiến th c về: t m ý học v gi o c; ịch sử v phương ph p u n y c c m n; phương ph p y học; phương ph p t ch c ho t ng c p c sinh viên 6
v chẩn o n c c iến th c c họ;c ch th c t ch c ho t ng học t p; c c nguyên tắc x y ng ế ho ch v t m tắt i học; Kiến th c c o về m n học m nh y; Biết v n ng m t c ch s ng t o những iến th c tích ũy ư c; năng c tư uy c o; s uyên c…[ 2, t.19]. Ngo i r , ể th c hi n t t ch c năng c m nh, ngư i giảng viên hi n i c n c những th nh t c thể c t i ngh sư ph m: năng ph i h p v i mọi ngư i ở c c m c (sinh viên, ồng nghi p, c ư ng h tr , nh m ho học, ngư i ng u, v.v…; thiết p c c m i qu n h c ng vi c v s ng t o v i ồng nghi p; iết sử ng ng n ngữ n i v ng n ngữ viết ể t c ng ến sinh viên v t ư c hi u quả hiểu iết ẫn nh u; trở th nh ngư i c năng c tiếp nh n, chiếm nh v sử ng th ng tin. Nh sư ph m i c Ng V.A. S stionin, trong th m u n t i H i thảo qu c tế “Sư ph m gi o c: tiếng gọi c thế XXI, t ch c t i Mos v ng y 16-17 tháng 9 năm 2010, ề xuất 6 phẩm chất v ặc iểm c nh sư ph m ng y n y, : - Tính tích c c c ng n v tr ch nhi m xã h i c o c nh sư ph m. Th o ng, m t ngư i th y như thế n y h ng o giò th ơ, v cảm v i tr m, v i s ph n c tr . ịnh hư ng qu n trọng nhất ho t ng c họ - tr ch nhi m nghề nghi p c o cả. - T nh yêu i v i tr , c nhu c u v hả năng hiến ng tr i tim cho tr - Trí tu , văn h tinh th n, mong mu n v iết m vi c v i ngư i h c - T y nghề c o, phong c ch s ng t o tư uy ho học sư ph m - C nhu c u thư ng xuyên t o t o v sẵn s ng i v i vi c n y - C s c hỏ t m ý v tinh th n, năng c nghề nghi p [3]. Thiết ngh , y những phẩm chất m qu n trọng v c n thiết i v i giảng viên i học trong xã h i hi n i m ất ỳ qu c gi n o cũng phải qu n t m o t o, ồi ưỡng thư ng xuyên. Hi u quả ho t ng c ngư i giảng viên ph thu c tr c tiếp v o vi c o t o nghề c họ, n òi hỏi những phẩm chất tương ng v i ho t ng th c tiễn. Nh t m ý học n i tiếng X Viết K.K. P tonov hẳng ịnh: “ o t o nghề chuyên gi - ó là m t tr ng th i h ch qu n c con ngư i, hi cho rằng m nh năng c v sẵn s ng i v i vi c th c hi n ho t ng nghề nghi p tương ng”. o t o nghề giảng viên òi hỏi ư c tr ng ị iến th c c c m n chung cũng như c c m n chuyên ng nh (M n chung gồm: T m ý học v gi o c học, ản chất c t m ý y học ph t triển, cấu trúc ho t ng y học, phương ph p u n v cơ sở t m ý qu tr nh gi o c, c c o i ho t ng ch o v c c ặc iểm t m ý c tu i; c c m n chuyên ng nh: Lịch sử v phương ph p u n y học m n; phương ph p y học; phương ph p t ch c ho t ng c p v ph t triển năng c s ng t o 7
c ngư i học; t ch c ho t ng học t p cho sinh viên…). y những yêu c u nằm trong chương tr nh ắt u c v t chọn c c c trư ng. Cũng như c c nư c, chúng t cũng òi hỏi rất c o, hắt h về phẩm chất v năng c c ngư i giảng viên, phản nh rất rõ trong. iều 24 iều Trư ng i học Vi t N m (2010) về tiêu chuẩn giảng viên: 1. C phẩm chất, o c, tư tưởng t t 2. C ằng t t nghi p i học trở ên v có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm. C ằng th c s i v i giảng viên giảng y c c m n ý thuyết c chương tr nh o t o i học; c ằng tiến s i v i giảng viên giảng y v hư ng ẫn chuyên ề, u n văn, u n n trong c c chương tr nh o t o th c s , tiến s ; 3. C tr nh ngo i ngữ, tin học p ng yêu c u c ng vi c 4. s c hỏ th o yêu c u nghề nghi p 5. Lý ịch ản th n rõ r ng. [1]. T m i, n ng c o năng c sư ph m m t yêu c u h ch qu n i v i m i giảng viên i học trong xã h i hi n i, o c c cơ sở gi o c i học c n phải c chiến ư c v chương tr nh h nh ng v c c giải ph p c thể c tính hả thi. 3. Định hƣớng và các giải pháp và một số kiến nghị 3.1. Định hướng chung Tiếp t c ẩy m nh v n ng c o chất ư ng NVSP, x y ng i ngũ giảng viên t chuẩn, p ng yêu c u xã h i. 3.2. Một số giải pháp Một là, tiếp t c r so t i năng c giảng viên th o chuẩn nghề nghi p, t p trung v o c c năng c c t õi: giảng y, nghiên c u ho học, quản ý. Những gảng viên chư qu o t o NVSP c n t ch c o t o, ồi ưỡng. ồng th i phải c chế t i v tr nh phấn ấu i v i những giảng viên chư c ch ng chỉ NVSP. i v i giảng viên ã qu o t o NVSP th t o iều i n th m gi nghiên c u ho học, t p huấn ph t triển năng nghề nghi p. Th c hi n Thông tư số 12/2013/TT-BGDĐT ngày 12 tháng 4 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong th i gi n t i, nh trư ng sẽ tiếp t c t ch c c c p Bồi ưỡng nghi p v sư ph m cho c c i tư ng chư c qu o t o nghi p v sư ph m c nguy n vọng trở th nh giảng viên i học v i h i iến th c ắt u c (15 tín chỉ) v t chọn (5 tín chỉ). 8
TT Số tín Lí Thảo luận, Tự Nội dung bồi dƣỡng chỉ thuyết thực hành học 1 Gi o c i học thế gi i v Vi t 1 10 10 30 Nam 2 T m í học y học i học 1 10 10 30 3 Lí u n y học i học 3 30 30 90 4 Ph t triển chương tr nh v t ch c 2 15 30 60 qu tr nh o t o i học 5 nh gi trong gi o c i học 2 15 30 60 6 Sử ng phương ti n thu t v c ng 1 10 10 30 ngh trong y học i học 7 T m í học i cương 2 15 30 60 8 Gi o c học i cương 3 30 30 90 Tổng cộng 15 135 180 450 Thiết ngh , nếu c c trư ng triển h i nghiêm túc th t s th o tinh th n c Th ng tư n y từ t ch c, quản ý v nh gi , chắc chắn sẽ c m t nguồn nh n c m i c chất ư ng p ng yêu c u giảng y i học. Ngo i r Trư ng còn m i c c chuyên gi c inh nghi m về báo cáo chuyên ề, cử giảng viên i học t p, nghiên c u ở nư c ngo i; t ch c thăm p gi ể rút inh nghi m; t ch c t t Tu n ễ rèn uy n nghi p v sư ph m v H i thi Nghi p v sư ph m cho sinh viên c s th m gi c nhiều giảng viên. Hai là, ẩy m nh ho t ng t học, t nghiên c u ể ho n thi n NVSP trong to n trư ng. Sinh th i, Ch tịch Hồ Chí Minh c n i: “ ư ng i c i th ng h ng chắp n i, vi c học cu n vở h ng tr ng cu i cùng. K.D. Usinx y, nh sư ph m Ng n i tiếng ã từng huyến c o: “Ngư i gi o viên như ng trư c òng nư c ngư c, nếu h ng cẩn th n sẽ ị nư c cu n tr i”. Giảng viên i học mu n h ng ị o thải th phải ấy t học, t nghiên c u m c t õi. M i giảng viên, nhất giảng viên tr c n phải x y ng ế ho ch t học, t ồi ưỡng hằng năm. Kh ng nên tr n n, m m i 9
năm nên t p trung v o m t v i nh v c ng còn thiếu v yếu nhất về iến th c v năng c ản th n. Ba là, tăng cư ng c ng t c iểm tr , nh gi to n i n giảng viên hằng năm, ặc i t c ng t c t học, t nghiên c u ể ho n thi n chuyên m n, nghi p v . 4. Một số kiến nghị đề xuất 4.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo - Nghiên c u ho n thi n chương tr nh, n i ung Bồi ưỡng nghi p v sư ph m cho c c giảng viên i học, sung s tiết phương ph p giảng y i học trong chương tr nh hung; - Hằng năm c n t ch c c c p t p huấn về phương ph p giảng y i học cho c n , giảng viên c t c n. - Hi n n y chất ư ng i ngũ giảng viên c c c trư ng i học m i th nh p, nhất c c trư ng i học ị phương chư p ng yêu c u o t o i học, s ư ng giảng viên c tr nh tiến s chư t yêu c u. V v y, trong c c chương tr nh o t o giảng viên ằng ng n s ch Nh nư c, ề nghị B Gi o c v o t o c chính s ch ưu tiên cho giảng viên thu c i tư ng n y. 4.2. Đối với các khoa đào tạo - Phải c nh gi nghiêm túc năng c th t c i ngũ giảng viên v ết quả o t o, ồi ưỡng NVSP i v i giảng viên ể trí giảng y cho phù h p. - Coi n ng c o NVSP m t ho t ng chuyên m n c tính thư ng xuyên ể n ng c o uy tín y học c m i giảng viên. - Kh ng nể nả trong vi c trí giảng y, iên quyết h ng trí giảng viên chư qu o t o sư ph m hoặc chư c ch ng chỉ NVSP, ch ng chỉ y học i học. - Những giảng viên s u hi c Ch ng chỉ nghi p v sư ph m c n c ư c thẩm ịnh c B m n trư c hi ph n c ng giảng y. - nh gi NLSP c giảng viên phải căn c v o nhiều nguồn th ng tin: ý iến từ phí sinh viên (t ch c ấy ý iến sinh viên phải ảm ảo tính ho học), s nh gi , thừ nh n c ồng nghi p, c học viên, c u sinh viên (trong trư ng v ngo i trư ng)… KẾT LUẬN Năng c sư ph m (NLSP) c i ngũ giảng viên m t trong những yếu t qu n trọng, quyết ịnh chất ư ng y học trong trư ng i học. Chính v v y, ể n ng c o chất ư ng c nh trư ng trong i cảnh i m i căn ản, to n i n gi o c v o t o Vi t N m, i ngũ giảng viên trư ng i học H T nh c n n ng c o hơn nữ năng c sư ph m. 10
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. iều trư ng i học. 2. Reznik, C.D, O.A. Vdovina (2010), Giảng viên đại học: Công nghệ và tổ chức hoạt động, Moskva. 3. Slastionin V.A, “Sư phạm giáo dục - Tiếng gọi của thế kỷ XXI” Th m u n H i thảo qu c tế”Sư ph m gi o c - tiếng gọi c thế XXI”, ngày 16-17 th ng 9 năm 2010 t i Mos v . 4. Từ iển Gi o c học c G.M.Ko z spiro v v A.Iu.Ko z spiro v , Moskva AKADEMA. 11