Nghiên cứu ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật chăm sóc tới sinh trưởng và phát triển của giống hoa hồng Bishop’s Castle tại Thái Nguyên

Hà Minh Tuân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 187(11): 173 - 177<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC BIỆN PHÁP KỸ THUẬT<br /> CHĂM SÓC TỚI SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN<br /> CỦA GIỐNG HOA HỒNG BISHOP’S CASTLE TẠI THÁI NGUYÊN<br /> Hà Minh Tuân*, Nguyễn Minh Tuấn<br /> Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu được triển khai tại Thái Nguyên trong thời gian từ tháng 1-5/2018 nhằm mục đích xác<br /> định công thức (CT) chăm sóc phù hợp và có hiệu quả nhất cho giống hoa hồng Bishop’s Castle<br /> trồng trong chậu tại Thái Nguyên. Thí nghiệm gồm 3 CT với các kỹ thuật chăm sóc khác nhau,<br /> được thiết kế theo khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh. Các chỉ tiêu theo dõi được áp dụng theo quy chuẩn<br /> QCVN 01-95:2012 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn và Phạm Đình Thụy (2012). Kết<br /> quả nghiên cứu cho thấy, CT3 (áp dụng kỹ thuật đốn tỉa + bón phân bổ sung) có các chỉ số về sinh<br /> trưởng, phát triển và chất lượng hoa cao hơn so với hai công thức còn lại.<br /> Từ khóa: Hoa hồng nhập nội; giá thể; sinh trưởng; năng suất; chất lượng hoa.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Thái Nguyên là một trong những tỉnh nằm ở<br /> khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Đây<br /> cũng là nơi có hoạt động sản xuất nông<br /> nghiệp tương đối phát triển. Hiện nay quá<br /> trình đô thị hóa và mức sống của người dân<br /> đô thị được nâng cao, do đó nhu cầu về giải<br /> trí và thẩm mĩ được cải thiện đáng kể, đặc<br /> biệt là nhu cầu trồng hoa và cây cảnh trong<br /> chậu ở nhà tại thành phố. Nhu cầu về sự đa<br /> dạng của các loài hoa hồng, trong đó có giống<br /> hoa hồng nhập nội, ngày càng gia tăng trong<br /> những năm gần đây. Trong đó, giống<br /> Bishop’s Castle (Rosa ‘Bishop's Castle’) mới<br /> được mang về trồng tại Thái Nguyên, và được<br /> sơ bộ đánh giá là giống hoa đẹp và nhiều<br /> người tiêu dùng ưa chuộng [2]. Tuy nhiên, tập<br /> quán sản xuất và quy trình áp dụng còn nhiều<br /> hạn chế, dẫn đến sản xuất và chất lượng hoa<br /> còn chưa được cao. Do đó, việc nghiên cứu<br /> và phát triển quy trình sản xuất cho giống hoa<br /> này là cần thiết.<br /> <br /> Đối tượng, vật liệu, địa điểm và thời gian<br /> nghiên cứu<br /> <br /> Đề tài được triển khai nhằm mục đích xác<br /> định công thức chăm sóc phù hợp và hiệu quả<br /> nhất cho giống hoa hồng Bishop’s Castle<br /> trồng trong chậu tại Thái Nguyên.<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu: Hoa hồng<br /> ngoại Bishop’s<br /> Castle (tên<br /> gọi<br /> khác AUSbecks rose) được nhân giống bởi<br /> David Austin (2007). Bông hoa hồng ngoại<br /> Bishop’s Castle có một màu hồng thuần khiết,<br /> và chỉ trở nên nhạt màu nhẹ dưới ánh mặt<br /> trời, hoa to, có hương thơm mang hương<br /> thơm của các giống hồng cổ điển. Bishop’s<br /> Castle là dạng hồng bụi có thể đạt chiều cao<br /> trên 1,5 m khi trồng ở xứ nóng. Thân<br /> hồng Bishop’s Castle mềm dẻo, dễ uốn<br /> sửa. Bishop’s Castle có lá chét 5 hoặc lá chét<br /> ở lá già. Lá hồng xanh bóng, bầu tròn. Thân<br /> hồng Bishop’s Castle có số lượng gai ở mức<br /> trung bình, gai tương đối to. Đặc biệt, giống<br /> hoa này có sức sống rất khỏe [4]. Giống hoa<br /> hồng nhập nội Bishop’s Castle (Rosa<br /> 'Bishop's Castle') sử dụng cho nghiên cứu này<br /> ở độ tuổi 16 tháng, được cơ sở sản xuất<br /> Tường Vi Garden nhập từ Thái Lan và giâm<br /> tại vườn tại Trường Đại học Nông Lâm Thái<br /> Nguyên. Các cây thí nghiệm được lựa chọn<br /> kỹ lưỡng và được bấm toàn bộ mầm để đảm<br /> bảo độ đồng đều trước khi cho vào các chậu<br /> giá thể thí nghiệm.<br /> <br /> NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Vật liệu nghiên cứu:<br /> <br /> *<br /> <br /> - Đất: Đất thịt phơi khô, đập nhỏ, sàng rây<br /> nhằm loại bỏ các vật hỗn tạp và sỏi đá.<br /> <br /> Email: haminhtuan@tuaf.edu.vn<br /> <br /> 173<br /> <br /> Hà Minh Tuân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Trấu hun: Vỏ trấu đem hun không hoàn<br /> toàn, có tính thoát nước, nhẹ và xốp.<br /> - Mụn xơ dừa: Mụn xơ dừa được mua tại<br /> Viện nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp –<br /> Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Thái<br /> Nguyên. Xơ dừa đã được xử lý bằng cách<br /> ngâm xơ dừa với nước vôi bột hòa tan trong<br /> vòng 1 tháng sau đó vớt xơ dừa ra rửa sạch lại<br /> với nước và phơi khô. Mục đích của việc xử<br /> lý xơ dừa nhằm loại bỏ tannin và lignin, hai<br /> loại chất có ảnh hưởng lớn tới bộ rễ cây trồng.<br /> - NPK (15:15:15): Được cung cấp từ cơ sở<br /> sản xuất Tường Vi Garden và nhập từ Thái<br /> Lan, với tên thương phẩm là Kaimook Blue,<br /> do công ty Hydro Thai Ltd. sản xuất. Loại<br /> phân này giúp cây sinh trưởng và phát triển<br /> cân đối, thúc đẩy nhanh quá trình nảy chồi và<br /> đẻ nhánh (thông qua vai trò của đạm), khả<br /> năng phát dục (ra hoa) thuận lợi và ra hoa sớm<br /> (thông qua vài trò của lân), và giúp cây cứng<br /> cáp, khả năng chống chịu sâu bệnh, và màu sắc<br /> độ bền hoa cao (thông qua vai trò của Kali).<br /> - Phân chuồng hoai mục: Có tính thoát nước,<br /> nhẹ, xốp, giàu dinh dưỡng. Loại phân chuồng sử<br /> dụng cho thí nghiệm là phân bò đã được ủ hoai<br /> mục 1,5 tháng trước khi dùng cho thí nghiệm.<br /> - Vỏ trấu khô: Có tính thoát nước, nhẹ, xốp.<br /> Địa điểm nghiên cứu: Tại Trung tâm khảo<br /> nghiệm và chuyển giao giống cây trồng –<br /> Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên - xã<br /> Quyết Thắng, thành phố Thái Nguyên.<br /> Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 1/2018 đến<br /> tháng 5/2018. Ngày triển khai thí nghiệm<br /> trồng hoa hồng trên các giá thể: Ngày 31<br /> tháng 1 năm 2018.<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> Nghiên cứu ảnh hưởng của kỹ thuật đốn tỉa và<br /> bón phân bổ sung đến khả năng sinh trưởng,<br /> phát triển và chất lượng của hoa hồng Bishop’s<br /> Castle trong vụ Xuân tại Thái Nguyên.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> - Phương pháp bố trí thí nghiệm<br /> <br /> 187(11): 173 - 177<br /> <br /> Thí nghiệm này gồm 3 công thức, bố trí theo<br /> khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh (RCBD) với 3 lần<br /> nhắc lại, mỗi công thức 15 chậu.<br /> Khoảng cách giữa các chậu: 40 x 40 cm<br /> (tương đương 6 cây/m2).<br /> Kích thước chậu (túi bầu trồng chuyên dụng)<br /> (rộng/cao): 20 cm x 30 cm.<br /> Các công thức thí nghiệm gồm:<br /> CT1: Đối chứng, không tác động các biện<br /> pháp kỹ thuật sau trồng (ngoại trừ tưới nước<br /> như các công thức khác).<br /> CT2: Áp dụng kỹ thuật đốn tỉa (theo dõi<br /> thường xuyên và đốn tỉa những cành vô hiệu,<br /> và cành lá già, và cành, lá bị sâu bệnh trong<br /> quá trình thí nghiệm).<br /> CT3: Áp dụng kỹ thuật đốn tỉa + bón phân bổ<br /> sung theo quy trình sau:<br /> Ở thời điểm 10 ngày sau trồng, bón NPK<br /> (15:15:15) theo tỷ lệ 1 muỗng cà phê/4 lít<br /> nước, tưới đẫm vào lúc sáng hoặc chiều mát,<br /> tưới lên lá, thân, gốc…; ở thời điểm 1,5 tháng<br /> sau trồng, bón thêm 1 lớp phân hữu cơ vi sinh<br /> chất lượng cao Đầu Trâu HCMK7 dày 1 cm<br /> trên bề mặt giá thể, sau đó xới nhẹ đều trên<br /> mặt giá thể.<br /> Nền thí nghiệm: Nền phân bón cho các công<br /> thức thí nghiệm: 40% đất + 40% phân chuồng<br /> hoai mục + 20% trấu (không đốt). Đồng thời,<br /> tưới nước thường xuyên để duy trì ẩm độ đất<br /> 60 - 70%.<br /> - Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi<br /> Các chỉ tiêu theo dõi thí nghiệm được tiến<br /> hành theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về<br /> Khảo nghiệm tính khác biệt, tính đồng nhất,<br /> tính ổn định của giống hoa hồng (QCVN 0195:2012) của Bộ Nông nghiệp và Phát triển<br /> nông thôn [1].<br /> Các chỉ tiêu về sinh trưởng, phát triển (theo<br /> dõi 15 cây/công thức thí nghiệm, chia làm 3<br /> lần nhắc lại, mỗi lần nhắc lại là 5 cây).<br /> Số cây sống<br /> <br /> - Tỉ lệ cây sống (sau khi bấm toàn bộ cành và trồng vào chậu thí nghiệm) (%) = ______________ x 100<br /> Tổng số cây trồng<br /> <br /> 174<br /> <br /> Hà Minh Tuân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Ngày bắt đầu ra hoa (ngày): Khi đầu cành<br /> xuất hiện nụ hoa hồng đầu tiên.<br /> - Ngày hồi xanh (sau khi bấm toàn bộ cành và<br /> trồng vào chậu thí nghiệm) (ngày).<br /> - Động thái tăng trưởng chiều dài cành (cm) =<br /> (tổng chiều dài cành/tổng số cành theo dõi).<br /> - Động thái tăng trưởng đường kính cành =<br /> tổng số đường kính các cành/ tổng số cành<br /> theo dõi.<br /> Các chỉ tiêu về năng suất, chất lượng hoa (áp<br /> dụng theo phương pháp của Phạm Đình Thụy,<br /> 2010) [3].<br /> - Chiều dài cành hoa (cm) = Tổng chiều dài<br /> cành/Tổng số cành theo dõi. Đo ở giai đoạn<br /> hoa đã nở.<br /> - Đường kính cành hoa (cm) = Tổng đường<br /> kính của các cành/Tổng số cành theo dõi. Đo<br /> ở giai đoạn hoa đã nở. Dùng kẹp panme đo ở<br /> vị trí giữa của mỗi cành.<br /> - Đường kính hoa lúc nở (hoa bắt đầu nở<br /> những cánh đầu tiên (cm).<br /> - Chiều cao hoa = Tổng chiều cao của các<br /> bông/Tổng số bông theo dõi (cm).<br /> - Số cánh hoa/bông (cánh) = Tổng số cánh<br /> hoa của các bông/Tổng số bông theo dõi.<br /> - Độ bền hoa tự nhiên (ngày): Khi hoa đầu<br /> tiên hé nở, xác định số ngày hoa tồn tại (nở,<br /> héo, tàn), số ngày cả cây hoa tàn.<br /> - Phương pháp xử lý số liệu<br /> Số liệu được xử lý thống kê bằng phần mềm<br /> SAS 9.1 (SAS Institute Inc., Cary, NC, USA).<br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Ảnh hưởng của kĩ thuật chăm sóc đến sinh<br /> trưởng và phát triển của giống hoa hồng<br /> nhập nội Bishop’s Castle<br /> Kết quả theo dõi một số giai đoạn sinh<br /> trưởng, phát triển của các công thức thí<br /> nghiệm được trình bày ở Bảng 1.<br /> Tỷ lệ mọc mầm và tỷ lệ sống sau trồng của hoa<br /> hồng thí nghiệm đều đạt 100%. Từ đó có thể<br /> thấy hoa hồng thí nghiệm thích nghi tốt với<br /> điều kiện khí hậu, đất đại tại Thái Nguyên.<br /> <br /> 187(11): 173 - 177<br /> <br /> Ngày hồi xanh giữa các công thức thí nghiệm<br /> dao động từ 6,53 đến 7,67 ngày, trong đó CT3<br /> không sai khác so với CT2 đều đạt 6,53 ngày<br /> và nhanh hơn công thức đối chứng khoảng 1<br /> ngày (P < 0,001). Tuy nhiên, sự khác biệt này<br /> là không lớn, do đa số các cây thí nghiệm ở<br /> độ tuổi 16 tháng, nên khả năng hồi xanh<br /> tương đối nhanh sau khi chuyển sang trồng<br /> vào chậu thí nghiệm.<br /> Ngày phân cành cấp I giữa các công thức dao<br /> động từ 21,47 đến 23,53 ngày, trong đó CT3 có<br /> ngày phân cành đạt 21,47 ngày không có sai<br /> khác so với CT2 (22,2 ngày) và cao hơn công<br /> thức đối chứng. Công thức đối chứng có ngày<br /> phân cành chậm nhất đạt 23,53 ngày (P < 0,01).<br /> Ngày bắt đầu ra hoa giữa các công thức dao<br /> động từ 39,47 đến 41,67 ngày, trong đó CT3<br /> có ngày bắt đầu ra hoa sớm nhất đạt 39,47<br /> ngày, thứ hai là CT2 có ngày bắt đầu ra hoa<br /> đạt 40,6 ngày, chậm nhất là công thức đối<br /> chứng đạt 41,67 ngày (P < 0,001).<br /> Từ kết quả trên có thể thấy, CT2 và CT3 có<br /> khả năng sinh trưởng và phát triển tốt hơn<br /> công thức đối chứng. Trong đó, CT3 có ngày<br /> bắt đầu ra hoa nhanh hơn hai công thức còn lại.<br /> Động thái tăng trưởng chiều dài cành và<br /> đường kính cành của hoa hồng thí nghiệm<br /> ở các công thức chăm sóc khác nhau<br /> Kết quả theo dõi động thái tăng trưởng chiều<br /> dài cành và đường kính cành của hoa hồng thí<br /> nghiệm ở các công thức khác nhau được trình<br /> bày ở Bảng 2.<br /> Với đặc điểm thời vụ thí nghiệm vào vụ xuân,<br /> các CT thí nghiệm có các chỉ số về tăng<br /> trưởng chiều dài và đường kính cành rất<br /> mạnh, có xu hướng tập trung tăng trưởng<br /> chiều cao cành ở giai đoạn 30 – 60 ngày sau<br /> trồng. Trong đó, CT2 & CT3 không có sự sai<br /> khác về tốc độ tăng trưởng chiều dài, và cao<br /> hơn CT đối chứng ở giai đoạn 45-60 ngày sau<br /> trồng. Ở giai đoạn 75 ngày sau trồng, có sự<br /> phân hóa rõ rệt. CT3 (35,23 cm) có chiều dài<br /> cành dài hơn CT2 (32,27 cm) và CT1 (30,07<br /> cm) (P < 0,01) (Bảng 2).<br /> 175<br /> <br /> Hà Minh Tuân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Về đường kính (ĐK) cành, các công thức có<br /> xu hướng tăng trưởng đường kính tương đối<br /> giống nhau, đặc biệt ở giai đoạn 30-60 ngày<br /> sau trồng. Trong đó, CT2 và CT3 không có sự<br /> sai khác về mặt thống kê ở giai đoạn 45-60<br /> ngày sau trồng, và lớn hơn công thức đối<br /> chứng. Ở giai đoạn 60-75 ngày sau trồng,<br /> CT3 có sự tăng trưởng đường kính nhanh, và<br /> <br /> 187(11): 173 - 177<br /> <br /> đạt đường kính cao hơn 2 công thức còn lại,<br /> với ĐK trung bình là 0,53 cm, tiếp đến là CT2<br /> (0,44 cm), và thấp nhất là CT đối chứng (0,37<br /> cm) (P < 0,01) (Bảng 2).<br /> Tóm lại, CT3 có tốc độ tăng trưởng và chỉ số<br /> về chiều dài và đường kính cành cao hơn hai<br /> công thức còn lại.<br /> <br /> Bảng 1. Giai đoạn sinh trưởng và ra hoa của hoa hồng ở các công thức chăm sóc khác nhau<br /> Hồi xanh<br /> Ngày phân cành<br /> Bắt đầu ra<br /> (ngày)<br /> cấp I (ngày)<br /> hoa (ngày)<br /> 7,67a<br /> 23,53a<br /> 41,67a<br /> CT1-Đ/C<br /> b<br /> b<br /> 6,53<br /> 22,20<br /> 40,60b<br /> CT2<br /> b<br /> b<br /> 6,53<br /> 21,47<br /> 39,47c<br /> CT3<br /> CV%<br /> 1,93<br /> 1,46<br /> 0,43<br /> LSD0,05<br /> 0,30<br /> 0,74<br /> 0,39<br /> P-value<br /> < 0,001<br />