intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ bảo vệ bờ khu vực cửa sông, ven biển Nam bộ

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

122
lượt xem
33
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở phân tích đặc điểm sạt lở bồi tụ bờ, cửa sông, ven biển khu vực Nam Bộ, bài viết trình bày các tiếp cận phương pháp nghiên cứu và các giải pháp bảo vệ bờ. Các giải pháp bảo vệ bờ được đề cập dựa trên khoa học công nghệ trong nghiên cứu, thiết kế, thi công với việc ứng dụng công nghệ mới, vật liệu mới. Bên cạnh đó các nghiên cứu quy hoạch chỉnh trị bảo vệ bờ cho một số khu vực đại diện cho các vùng cửa sông ven biển Nam Bộ được đề cập như là một...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ bảo vệ bờ khu vực cửa sông, ven biển Nam bộ

  1. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── NGHI£N CøU C¸C GI¶I PH¸P KHOA HäC C¤NG NGHÖ B¶O VÖ Bê KHU VùC CöA S¤NG, VEN BIÓN NAM Bé PGS.TS. Hoµng V¨n Hu©n1 Tãm t¾t: Trªn c¬ së ph©n tÝch ®Æc ®iÓm s¹t lë båi tô bê, cöa s«ng, ven biÓn khu vùc Nam Bé, bµi viÕt tr×nh bµy c¸c tiÕp cËn ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ c¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê. C¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê ®−îc ®Ò cËp dùa trªn khoa häc c«ng nghÖ trong nghiªn cøu, thiÕt kÕ, thi c«ng víi viÖc øng dông c«ng nghÖ míi, vËt liÖu míi. Bªn c¹nh ®ã c¸c nghiªn cøu quy ho¹ch chØnh trÞ b¶o vÖ bê cho mét sè khu vùc ®¹i diÖn cho c¸c vïng cöa s«ng ven biÓn Nam Bé ®−îc ®Ò cËp nh− lµ mét øng dông thùc tÕ trong s¶n xuÊt. 1. §Æc ®iÓm t×nh h×nh s¹t lë, båi tô bê khu vùc cöa s«ng, ven biÓn Nam Bé Trong tæng sè chiÒu dµi ®−êng bê biÓn cã 400km bê phÝa ®«ng, phÝa t©y dµi 350km, theo tµi liÖu h¬n 100 n¨m quan tr¾c (1885-2000) diÔn biÕn bê biÓn Nam Bé cã thÓ chia ra c¸c kiÓu ®−êng bê: • KiÓu bê t−¬ng ®èi æn ®Þnh: Bªn bê phÝa ®«ng kiÓu nµy chiÕm 20%, ®o¹n ®−êng dµi nhÊt lµ 45km tõ VÜnh Ch©u (Sãc Tr¨ng) ®Õn VÜnh ThuËn (B¹c Liªu), c¸c ®o¹n kh¸c dµi kh«ng qu¸ 10m. PhÝa bê t©y kiÓu d¹ng bê æn ®Þnh chiÕm 60%. §o¹n dµi nhÊt tõ s«ng Ong §èc ®Õn gÇn vÞnh R¹ch Gi¸ trªn 70 km, ®o¹n tõ Hµ Tiªn ®Õn vÞnh C©y D−¬ng dµi trªn 30km. • KiÓu bê héi tô: Bê phÝa ®«ng chØ cã tæng céng 115km tËp trung ë mét sè cöa s«ng Cöu Long: cöa TiÓu, cöa Ba Tri, Th¹nh Phó. Bê biÓn phÝa t©y kiÓu d¹ng bê båi cã chiÒu dµi 118km mçi n¨m lÊn ra 25-30 m, cã chç ®Õn 80m/n¨m, vÝ dô nh− bê biÓn phÝa t©y Cµ Mau cã tèc ®é lÊn biÓn 50-80m/n¨m, mçi n¨m t¹o ra b·i båi trªn 120ha. • KiÓu bê xãi lë: Bªn bê phÝa ®«ng dµi gÇn 100 km, phÝa t©y dµi 100 km. §o¹n bê xãi lë dµi nhÊt lµ cöa Gµnh Hµo ®Õn cöa r¹ch §−êng Keo, trong ®o¹n nµy ë khu vùc Bå §Ò cã tèc ®é xãi lë 30-50m/n¨m. • KiÓu bê xãi lë hçn hîp: TËp trung phÝa ®«ng víi tæng chiÒu dµi 65km vµ th−êng x¶y ra ë vïng gÇn mét sè cöa s«ng Cöu Long nh− B×nh §¹i (BÕn Tre), tõ n¨m 1885 ®Õn n¨m 1940 ®o¹n nµy lÊn ra biÓn 2,2km. Tõ n¨m 1940 ®Õn n¨m 1965 bÞ lë vµo s©u 0,8km sau ®ã t−¬ng ®èi æn ®Þnh cã thÓ båi nhÑ khu vùc nµy ph¸t triÓn chñ yÕu c¸c l¹ch triÒu cì lín, c¸c cöa s«ng h×nh phÔu. ________________ 1. ViÖn Khoa häc Thñy lîi miÒn Nam. 351
  2. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── • Khu vùc CÇn Giê, thµnh phè Hå ChÝ Minh: §©y lµ khu vùc b·i triÒu réng 5-7km, ®é dèc b·i nhá. VËt liÖu chñ yÕu lµ sÐt bïn. Theo c¸c tµi liÖu kh¶o s¸t cña ViÖn H¶i d−¬ng häc - Nha Trang tõ n¨m 1989-1992: Khu vùc nµy bÞ xãi lë m¹nh do ¶nh h−ëng cña sãng vµ giã ch−íng vµ triÒu c−êng x¶y ra tõ th¸ng 11 n¨m tr−íc tíi th¸ng 1 n¨m sau. Tèc ®é xãi trung b×nh 5- 7km/n¨m, ®é s©u xãi 0,8-1m, ®é dµi xãi 8km. HiÖn nay hÖ thèng kÌ vµ má hµn kÕt hîp x©y dùng tõ n¨m 1994 ®· b¶o vÖ bê t−¬ng ®èi tèt. • Khu vùc Gß C«ng §«ng (TiÒn Giang): §é réng cña b·i kh¸ lín, cã chç tõ 5-7km. VËt liÖu phñ b·i chñ yÕu lµ sÐt bïn, líp phñ thùc vËt t−¬ng ®èi phong phó, chñ yÕu lµ rõng ®−îc trång theo quy ho¹ch. Toµn d¶i ven bê 4-5km phÝa b¾c thÞ trÊn T©n Thµnh ®· ®−îc kÌ bª t«ng, bªn trong lµ ®ª ng¨n mÆn. Khu vùc bÞ s¹t lë m¹nh lµ khu tËp trung d©n c−. Tuy ®· cã biÖn ph¸p chèng xãi xong hiÖn t−îng xãi lë vÉn x¶y ra, tèc ®é xãi trung b×nh t¹i ®©y tõ 10-15m/n¨m, ®é xãi s©u 1m. §Æc ®iÓm gÇn ®©y lµ c¸c vïng xãi m¹nh kh¸ tËp trung. Thêi gian bÞ xãi lë m¹nh tõ th¸ng 10 n¨m tr−íc tíi th¸ng 3 n¨m sau, m¹nh nhÊt lµ vµo giai ®o¹n tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 3. Thêi kú giã vµ sãng cã h−íng §«ng (E). • Khu vùc Gµnh Hµo (B¹c Liªu): Khu vùc nµy cã b·i triÒu réng tõ 2-5km, ®é dèc b·i nhá tõ 0,001- 0,002. VËt liÖu phñ b·i chñ yÕu lµ sÐt bïn, líp phñ thùc vËt chñ yÕu lµ lo¹i c©y hoang d¹i mäc th−a thít. Xãi lë th− êng x¶y ra ë khu vùc nµy vµo giai ®o¹n tõ th¸ng 10 n¨m tr−íc tíi th¸ng 3 n¨m sau (vµo thêi kú giã ch−íng m¹nh). Giai ®o¹n xãi m¹nh nhÊt lµ vµo kho¶ng thêi gian sau TÕt Nguyªn §¸n (tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 3). Tõ sau n¨m 1975 tíi nay ®−êng bê t¹i khu vùc ®· dÞch chuyÓn s©u vµo lôc ®Þa kho¶ng 300-500m, tèc ®é xãi b×nh qu©n hµng n¨m tõ 20-30m theo chiÒu ngang vµ 0,5-1m theo ph−¬ng th¼ng ®øng, trªn kho¶ng chiÒu dµi ®− êng bê 3-4km. Khu vùc bÞ xãi lë m¹nh nhÊt hiÖn nay n»m ë phÝa B¾c cöa s«ng Gµnh Hµo. • Khu vùc T©y Nam Bé (tõ Cµ Mau tíi Hµ Tiªn): Khu vùc nµy phæ biÕn lµ ®ång b»ng ngËp mÆn, Ýt c¸c giång c¸t, ®é lín thñy triÒu ë vïng nµy nhá xÊp xØ 1m. TriÒu mang tÝnh chÊt nhËt triÒu. TrÇm tÝch ®Ö tø cã bÒ dµy tõ vµi chôc tíi gÇn 200m, mãng ®¸ gèc t¹i ®é s©u nµy hiÖn nay chØ quan s¸t cã 5 khu vùc bÞ s¹t lë víi chiÒu dµi cña khu vùc s¹t lë kh«ng lín. C¸c ®o¹n bê cßn l¹i t¹i khu vùc nµy chñ yÕu lµ bê héi tô, t¹i khu vùc §Êt Mòi tèc ®é lÊn biÓn tõ 100-120m, tèc ®é båi tô gi¶m dÇn vÒ hai phÝa cña §Êt Mòi (khu vùc U Minh tèc ®é lÊn biÓn trung b×nh 5- 6m/n¨m, t¹i Cµ Mau tèc ®é nµy 2-3m/n¨m). Trong giai ®o¹n hiÖn nay c«ng t¸c phßng chèng s¹t lë bê cöa s«ng, ven biÓn khu vùc Nam Bé lÊy viÖc dù b¸o di dêi phßng tr¸nh thiªn tai lµ chÝnh cã kÕt hîp b¶o vÖ bê nh÷ng vïng träng ®iÓm: Cã ý nghÜa vïng kinh tÕ, x· héi; cã ý nghÜa quan träng vÒ h×nh th¸i cöa s«ng vµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi lßng dÉn (nót h¹n chÕ v.v.). 2. §Ò xuÊt c¸c lo¹i vËt liÖu míi, c«ng nghÖ míi øng dông cho c«ng tr×nh b¶o vÖ bê khu vùc cöa s«ng ë Nam Bé 2.1. Th¶m bª t«ng FS 352
  3. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── ¦u ®iÓm: • ThÝch hîp víi nÒn mÒm yÕu do ph©n bè lùc ®Òu, v÷a bª t«ng dµn tr¶i che kÝn nÒn, tr¶i liªn tôc tõ d−íi lªn trªn. Nh−îc ®iÓm: • Gi¸ thµnh cao, c«ng nghÖ thi c«ng phøc t¹p, thiÕt bÞ thi c«ng chuyªn dông lín. B¶o vÖ bê b»ng th¶m bª t«ng FS 2.2. Th¶m bª t«ng tù chÌn l−íi thÐp - th¶m P.§.TAC-M 2.2.1. Viªn th¶m: Viªn th¶m P.§.TAC-M 2.2.2. L−íi th¶m: L−íi th¶m ®−îc ®an theo d¹ng l−íi B40 b»ng thÐp 6-8mm, réng tõ 2,6-4m, dµi 20-100m. C¸c viªn th¶m ®−îc ®Þnh vÞ 3 ch©n vµo 3 « cña l−íi th¶m. Thi c«ng l¾p ghÐp l−íi th¶m P.§.TAC-M 2.3. M¶ng mÒm bª t«ng tù chÌn P.§.TAC-178 vµ th¶m ®¸ reno mattress. CÊu kiÖn P.§.TAC - 178 353
  4. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── 2.4. V¶i ®Þa kü thuËt V¶i ®Þa kü thuËt dïng trong ®Þa kü thuËt víi c¸c chøc n¨ng läc, ph©n c¸ch, tiªu, gia cè hoÆc b¶o vÖ. §èi víi c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ bê v¶i ®Þa kü thuËt ph¶i ®¸p øng ®ång thêi c¸c yªu cÇu sau: ChÆn ®Êt tèt, thÊm n−íc tèt, chèng t¾c, ®é bÒn thi c«ng, tuæi thä cao. 2.5. Cõ b¶n bª t«ng cèt thÐp øng suÊt tr−íc Cõ b¶n bª t«ng cèt thÐp øng suÊt tr−íc cã kÝch th−íc nh− sau: + ChiÒu réng b¶n cõ: 996 mm; chiÒu dµi: 3-21 m + ChiÒu dµy: 60-120cm; chiÒu cao: 120-600mm 2.6. Cõ b¶n nhùa vinyl Cõ b¶n nhùa ®−îc chÕ t¹o tõ PVC (Poly Vinyl Chloride) vµ c¸c phô gia ®Æc biÖt, ®¶m b¶o chÊt l−îng kh«ng thay ®æi vµ kÝch th−íc s¶n phÈm æn ®Þnh. Cõ b¶n nhùa ®−îc chÕ t¹o th−êng cã chiÒu dµy 5 - 12mm, chiÒu réng b¶n cõ nhùa 0,3 - 0,6m, cõ b¶n nhùa cã thÓ ®−îc c¾t ng¾n dÔ dµng tuú theo chiÒu dµi cÇn thiÕt. • 2.7. Khèi Tetrapod ë ViÖt Nam, khèi Tetrapod ®· ®−îc sö dông ë nhiÒu n¬i nh−ng chñ yÕu lµ trong c¸c c«ng tr×nh ng¨n c¸t, gi¶m sãng cña c¸c bÓ c¶ng cßn trong c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ bê th× ch−a ®−îc øng dông nhiÒu. Thùc tÕ khèi Tetrapod cã thÓ sö dông tèt trong c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ bê cöa s«ng, ven biÓn. 2.8. Cá chèng xãi mßn Vetiver Cá Vetiver lµ lo¹i cá l−u niªn thuéc hä Andropogoneae, kh«ng cã l«ng cøng, dÎo ch¾c, nh½n. C©y mäc thµnh khãm lín tõ gèc rÔ, cã th©n th¼ng ®øng cao 0,5 - 1,5m, rÔ cã thÓ ¨n s©u vµo ®Êt ®Õn 3m. 354
  5. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── 2.9. C«ng nghÖ thi c«ng tr¶i v¶i ®Þa kü thuËt d−íi n−íc Víi thiÕt bÞ tr¶i v¶i chuyªn dïng, v¶i ®−îc tr¶i ra ¸p vµo m¸i lßng s«ng theo nh− m¸i thiÕt kÕ. 2.10. C«ng nghÖ thi c«ng th¶ th¶m ®¸ d−íi n−íc C«ng nghÖ dïng cho c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ bê mµ lßng s«ng ®−îc b¶o vÖ tíi ®é s©u 10m ®Õn 40m. 2.11. C«ng nghÖ thi c«ng ®ãng cäc chiÒu dµi lín C«ng nghÖ ®ãng cäc dµi > 45m ®· ®−îc mét sè c«ng ty trong n−íc thi c«ng ë c¸c c«ng tr×nh nh−: c¶ng T©n ThuËn (thµnh phè Hå ChÝ Minh), c¶ng HiÖp Ph−íc, c¶ng H¶i Phßng... V× vËy, ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh b¶o vÖ bê cöa s«ng, ven biÓn Nam Bé cã ®Þa chÊt yÕu sö dông kÕt cÊu cäc bª t«ng cèt thÐp chiÒu dµi lín th× hoµn toµn cã thÓ øng dông c«ng nghÖ ®ãng cäc nµy trong thiÕt kÕ vµ thi c«ng. 2.12. Xö lý chèng xãi lë bê biÓn b»ng c«ng nghÖ STABIPLAGE 355
  6. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── STABIPLAGE lµ 1 c«ng tr×nh ®−îc thiÕt kÕ theo ph−¬ng s¸ch sau: C¸c kÝch th−íc còng nh− lùa chän vËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p b¬m c¸t vµo c«ng tr×nh ®−îc thÝch øng ho¸ ®èi víi tõng khu vùc. C¸c c«ng tr×nh tù thÝch øng víi nhiÒu kiÓu t©ng nÒn, trong nhiÒu lo¹i m«i tr−êng. Sù l¾p ®Æt STABIPLAGE kh«ng cÇn cã nhiÒu thiÕt bÞ, m¸y mãc nh−ng c«ng viÖc thi c«ng nhanh chãng vµ kh«ng g©y rèi lo¹n m«i tr−êng. STABIPLAGE lµ 1 kÕt cÊu ®Þa-vËt liÖu tæng hîp (gÐocompositte) ®−îc phun c¸t v÷a thñy lùc. TÝnh chÊt cña nã lµ nguyªn khèi vµ d¹ng míi cña nã t¹o thµnh d¹ng c«ng tr×nh, chiÕm Ýt diÖn tÝch bÒ mÆt ®ång thêi t¹o ra 1 c«ng tr×nh míi l¹ cho m«i tr−êng. Nguyªn lý chñ yÕu cña c«ng nghÖ nµy lµ thu gi÷, tÝch tô vµ duy tr× t¹i chç c¸c trÇm tÝch. 3. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ Cöa s«ng, ven biÓn Nam Bé bao gåm c¸c cöa s«ng tõ B×nh ThuËn ®Õn Hµ Tiªn víi hµng chôc cöa s«ng ®æ ra biÓn §«ng vµ biÓn T©y, lµ n¬i t−¬ng t¸c gi÷a s«ng vµ biÓn vµ còng lµ n¬i nh¹y c¶m sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c yÕu tè s«ng vµ biÓn. ë ®©y cã chÕ ®é thñy v¨n s«ng biÓn, n¬i cã sù dao ®éng theo mïa. Vïng cöa s«ng bÞ më réng, ®¸y ®−îc n©ng cao. Qu¸ tr×nh xãi lë, båi tô ®an xen nhau theo mïa vµ n¨m lµ kÕt qu¶ t−¬ng t¸c gi÷a dßng n−íc vµ lßng dÉn. Gi÷a mét bªn lµ ph¹m trï c¬ häc chÊt láng (dßng n−íc) vµ mét bªn lµ ph¹m trï c¬ häc chÊt rêi (lßng dÉn), c¸c ph¹m trï nµy vèn dÜ ®øng riªng ®· rÊt phøc t¹p. §Þnh h−íng c¸c gi¶i ph¸p chèng s¹t lë, æn ®Þnh cöa s«ng lµ cÇn thiÕt kh«ng ®−îc chËm trÔ. Trªn c¬ së khoa häc c¸ch tiÕp cËn nghiªn cøu diÔn biÕn lßng dÉn vµ gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê, bµi viÕt ®· ®Ò xuÊt s¬ ®å gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê còng nh− c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan vÒ thiÕt kÕ, thi c«ng, øng dông c«ng nghÖ míi, vËt liÖu míi phôc vô b¶o vÖ bê khu vùc cöa s«ng. Víi c¸c khu vùc ®¹i biÓu nghiªn cøu quy ho¹ch chØnh trÞ vµ bè trÝ c«ng tr×nh b¶o vÖ bê: cöa Lagi s«ng Dinh - B×nh ThuËn, cöa Gµnh Hµo - B¹c Liªu ®· minh chøng vµ kh¼ng ®Þnh chóng ta cã thÓ lµm ®−îc c«ng tr×nh, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lý b¶o vÖ bê khu vùc cöa s«ng mét c¸ch an toµn, bÒn v÷ng. TµI LIÖU THAM KH¶O [1] Hoµng V¨n Hu©n vµ nnk: "B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi khoa häc cÊp Bé", ViÖn Khoa häc Thuû lîi miÒn Nam, n¨m 2003. [2] L−¬ng Ph−¬ng HËu vµ nnk: "C«ng tr×nh b¶o vÖ bê biÓn vµ h¶i ®¶o", n¨m 2001 [3] Hoµng V¨n Hu©n vµ nnk: "B¸o c¸o ®iÒu chØnh nghiªn cøu kh¶ thi dù ¸n phßng chèng s¹t lë khu vùc cöa s«ng Gµnh Hµo - B¹c Liªu", ViÖn Khoa häc Thuû lîi miÒn Nam, n¨m 2003. Summary On the basic analysis of the characteristics for river banks, estuaries and coastal areas erosion, siltation of the southern part, the paper has presented research methodology and methods for bank protection. These methods have suggested based on the technology in research, design and installation by applying new technology and modern materials. Besides, some studies on river training planning for bank protection in some typical areas have mentioned as a real application for production. 356
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2