Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và xử trí chấn thương mắt tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG<br /> VÀ XỬ TRÍ CHẤN THƯƠNG MẮT TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY<br /> Nguyễn Hữu Chức*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá đặc điểm lâm sàng, phân loại chấn thương mắt. Phương pháp xử trí phù<br /> hợp với từng loại chấn thương. Kết quả điều trị về chức năng và thẩm mỹ.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Tiến cứu, quan sát hàng loạt ca lâm sàng tại khoa Mắt bệnh viện<br /> Chợ Rẫy từ 01/01/2011 đến 30 /6/2011. Không có nhóm chứng.<br /> Kết quả: Nguyên nhân chấn thương mắt do tai nạn giao thông và tai nạn lao động. Đặc điểm lâm sàng trên<br /> bệnh nhân chấn thương mắt rất đa dạng, phức tạp. Trong nghiên cứu này thấy những thương tổn thường gặp<br /> là: + Rách da mi đơn thuần. + Rách da mi và sụn mi. + Rách mi và đứt lệ quản. + Rách mi và tổn thương nhãn<br /> cầu, trong đó có: rách giác mạc, củng mạc, xuất huyết nội nhãn, tổn thương thủy tinh thể, chèn ép thị thần kinh,<br /> vỡ nhãn cầu, dị vật nội nhãn, hốc mắt. + Tổn thương nhãn cầu đơn thuần. + Tổn thương mắt phối hợp với các<br /> chấn thương cơ quan khác. Kết quả về chức năng, thị lực sau khi điều trị trên 0,1 là 149 mắt, chiếm 61,3 %,<br /> trong đó thị lực trên 0,5 là 49,3%. Phục hồi giải phẫu của mi mắt, nhãn cầu, bảo đảm cho chức năng thị giác<br /> cũng như về thẩm mỹ ở nhóm bệnh nhân bị tổn thương mi, lệ quản, nhãn cầu đạt từ 70,3% đến 88,5%.<br /> Kết luận: Chấn thương mắt rất đa dạng và phức tạp, phân loại và xác định tính chất thương tổn từ đầu rất<br /> quan trọng để có phương pháp xử trí đúng và đầy đủ. Khi được điều trị đúng, kịp thời, khả năng phục hồi về giải<br /> phẫu, chức năng thị giác và thẩm mỹ sẽ tốt hơn, tránh được những di chứng ảnh hưởng đến chất lượng sống<br /> của bệnh nhân.<br /> Từ khoá: Chấn thương mắt, tai nạn giao thông.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CLINICAL FEATURES AND MANAGEMENT OF EYE TRAUMA DUE TO FOREIGN BODIES AT<br /> CHO RAY HOSPITAL<br /> Nguyen Huu Chuc * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 116 - 121<br /> Objectives: To evaluate clinical features of eye trauma due to foreign bodies. To propose management<br /> protocol for different types of foreign bodies. To summarize functional outcomes of current treatment protocol.<br /> Material and method of the study: Prospective cohort study with multiple clinical cases at department of<br /> Ophthalmology of Cho Ray Hospital from January 1st 2011 to June 30th 2011.<br /> Results: Eye trauma is usually due to traffic accidents and work accidents. Clinical features of eye trauma<br /> are complicated and divers. In this study we find out the most frequent types: + Laceration of eyelid skin. +<br /> Laceration of eyelid skin and eyelid cartilage. + Laceration of eyelid and lacrimal rupture. + Laceration of eyelid<br /> and eyeball damage, including: corneal laceration, scleral laceration, intraocular hemorrhage, lentis trauma,<br /> tamponade of optic nerve, eyeball rupture, intraocular foreign bodies. + Eyeball trauma. + Eye trauma associating<br /> to others organs trauma. Vision capacity after treatment is superior than 0.1 on 149 eyes (61.3%), superior than<br /> 0.5 on 49.3% of eyes. Anatomy rehabilitation of eye ball and mi mắt, vision and esthetic are found in 70.3% to<br /> * Khoa Mắt BV Chợ Rẫy<br /> Tác giả liên hệ: TS.BSCK2. Nguyễn Hữu Chức.<br /> <br /> 116<br /> <br /> ĐT: 0913650105,<br /> <br /> Email: bschuc@yahoo.com<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 88.5% of the patients who have damages in eye skin, tear duct and eye ball.<br /> Conclusion: Clinical features of eye trauma are complicated and divers, that’s why determination of the<br /> trauma features is very important to have a good and complete treatment protocol; so we can give to the patients a<br /> better life quality.<br /> Keywords: Eyeball trauma, traffic accidents<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> <br /> Chấn thương mắt thường xảy ra sau một<br /> chấn thương do nhiều tác nhân khác nhau. Có<br /> thể trực tiếp tại nhãn cầu hoặc phần phụ thuộc<br /> như mi, hốc mắt. Tổn thương đa dạng, từ đơn<br /> giản đến phức tạp, từ nhẹ đến rất trầm trọng về<br /> chức năng và thẩm mỹ. Có khi chấn thương mắt<br /> phối hợp với các hấn thương khác như sọ não,<br /> hàm mặt, tai mũi họng, các chi, ngoại tổng quát.<br /> Từ đó, thái độ xử trí cũng rất khác nhau.<br /> <br /> Yếu tố dịch tễ<br /> <br /> Đánh giá tình trạng lâm sàng và chẩn đoán<br /> xác định nguyên nhân, mức độ chấn thương,<br /> hình thái chấn thương để có phương pháp xử trí<br /> thích hợp là điều tối quan trọng. Tại Việt Nam<br /> vấn đề này chưa được nghiên cứu một cách thấu<br /> đáo. Do đòi hỏi từ thực tế, chúng tôi chọn đề tài<br /> “Nghiên cứu đánh giá đặc điểm lâm sàng, và<br /> phương pháp xử trí vết thương tại mắt tại bệnh<br /> viên Chợ Rẫy” nhằm mục tiêu sau:<br /> Đánh giá đặc điểm lâm sàng, phân loại chấn<br /> thương mắt<br /> Phương pháp xử trí phù hợp với từng loại<br /> chấn thương.<br /> Kết quả điều trị về chức năng và thẩm mỹ<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Tiến cứu, mô tả cắt ngang.<br /> <br /> Đối tượng<br /> Lấy mẫu hàng loạt trường hợp bệnh nhân<br /> chấn thương mắt tại bệnh viện Chợ Rẫy từ<br /> ngày 01/01/2011 đến 30 /6/2011. Không có<br /> nhóm chứng.<br /> <br /> Phương pháp<br /> Phân loại chấn thương tại mắt, can thiệp,<br /> đánh giá, thu thập số liệu thống kê, phân tích và<br /> rút ra kết luận.<br /> <br /> - Số bệnh nhân trong nhóm nghiên cứu là: 227 bệnh<br /> nhân, trong đó 181 nam, 46 nữ;<br /> - Tuổi từ 5 đến 65 tuổi, trung bình 32,3 ± 14,6.<br /> <br /> Bảng 1: Phân bố tuổi của bệnh nhân (n=227)<br /> Tuổi<br />