Nghiên cứu đánh giá đáp ứng miễn dịch của gà, vịt với vắc xin vô hoạt H5N1 chủng Re-5 tại Quảng Ninh

Nguyễn Quang Tính và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 184(08): 47 - 52<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH CỦA GÀ, VỊT<br /> VỚI VẮC XIN VÔ HOẠT H5N1 CHỦNG RE-5 TẠI QUẢNG NINH<br /> Nguyễn Quang Tính1*, Hoàng Thị Ngọc Lan2<br /> 1<br /> <br /> Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên, 2Trường Cao đẳng Đông Bắc Quảng Ninh<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu đáp ứng miễn dịch của gà, vịt với vắc xin H5N1 tại Quảng Ninh cho thấy: Tỷ lệ mắc<br /> bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như, quy mô chăn nuôi càng ít tỷ lệ mắc bệnh càng cao và ngược<br /> lại. Năm 2016 và đầu năm 2017 có tỷ lệ tiêm phòng gia cầm đạt gần 100%; vắc xin H5N1 chủng<br /> Re- 5 có độ an toàn rất cao từ 93,78% đến 94,62%. Kết quả kiểm tra hiệu giá kháng thể của đàn gà<br /> được tiêm vắc xin H5N1 chủng Re- 5 tại 60 ngày là cao nhất (6,12 log2). Hiệu giá kháng thể sau<br /> đó giảm dần (3,52 log2) vào thời điểm 150 ngày sau khi tiêm và không còn khả năng bảo hộ nữa.<br /> Hiệu giá kháng thể của đàn vịt được tiêm vắc xin H5N1 chủng Re- 5 tại 60 ngày là cao nhất (6,43<br /> log2). Hiệu giá kháng thể sau đó giảm dần (4,31 log2) vào thời điểm 120 ngày sau khi tiêm và<br /> không còn khả năng bảo hộ nữa.<br /> Từ khóa: Đáp ứng miễn dịch, vắc xin, kháng thể, gà, vịt,<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Bệnh cúm gia cầm là một bệnh truyền nhiễm<br /> cấp tính nguy hiểm lây lan rất nhanh, gây chết<br /> hàng loạt gia cầm và chim hoang dã, có thể<br /> lây sang người, do virus type A họ<br /> Orthomyxorviridae gây nên (Phạm Sỹ Lăng,<br /> 2008 [2]; Voyles B. A. 2002 [7]; Slomka M.<br /> J. 2007 [8]). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và<br /> tổ chức Thú y thế giới (OIE) đã thống nhất<br /> định nghĩa Bệnh truyền nhiễm của gia cầm<br /> gây ra bởi bất cứ virus cúm type A có chỉ số<br /> gây bệnh qua đường tĩnh mạch cho gà 6 tuần<br /> tuổi lớn hơn 1,2 hoặc là bất cứ virus nhóm A<br /> type phụ H5 hoặc H7 không phụ thuộc vào<br /> độc lực và tính gây bệnh của chúng cho gia<br /> cầm (Phạm Sỹ Lăng, 2008 [2]). Theo khuyến<br /> cáo của WHO, FAO, OIE, vắc xin nên sử<br /> dụng như một biện pháp chiến lược, toàn diện<br /> để phòng chống bệnh cúm gia cầm tại Việt<br /> Nam. Trên cơ sở đó, từ năm 2005 Chính phủ<br /> Việt Nam đã quyết định sử dụng vắc xin cúm<br /> gia cầm nhập ngoại để phòng bệnh cho đàn<br /> gia cầm ở hầu hết các tỉnh, thành trong cả<br /> nước và đã thu được những kết quả tương đối<br /> tích cực trong công tác giám sát, phòng chống<br /> bệnh cúm gia cầm (OIE, 1992 [6]). Những<br /> năm gần đây, Quảng Ninh đã triển khai tiêm<br /> phòng vắc xin H5N1 cho toàn bộ đàn gia<br /> cầm, thủy cầm trên địa bàn tỉnh. Có thể thấy,<br /> khi tiêm cùng một loại vắc xin cho mỗi địa<br /> *<br /> <br /> Tel: 0916 245995<br /> <br /> phương khác nhau thì khả năng đáp ứng miễn<br /> dịch của đàn gia cầm cũng khác nhau. Trong<br /> phạm vi nghiên cứu này, chúng tôi tiến hành<br /> nhằm đánh giá khả năng đáp ứng miễn dịch<br /> của gia cầm được tiêm vắc xin H5N1 tại tỉnh<br /> Quảng Ninh, từ đó đưa ra khuyến cáo cho các<br /> cơ quan chức năng trong lựa chọn vắc xin để<br /> khống chế bệnh cúm gia cầm.<br /> NỘI DUNG, NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG<br /> PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> - Đánh giá đáp ứng miễn dịch và độ dài miễn<br /> dịch của đàn gia cầm sau khi tiêm vắc xin<br /> cúm H5N1 tại Quảng Ninh.<br /> - Đánh giá đáp ứng miễn dịch của đàn gia<br /> cầm trên toàn tỉnh tại các thời điểm sau khi<br /> tiêm vắc xin H5N1.<br /> Nguyên liệu<br /> Gà, vịt nuôi tại cơ sở đã được tiêm phòng vắc<br /> xin cúm gia cầm H5N1 chủng Re- 5 vô hoạt<br /> nhũ dầu do công ty Nanovet cung cấp; các<br /> loại máy móc, trang thiết bị, dụng cụ hoá chất<br /> phục vụ đề tài nghiên cứu do Chi cục Chăn<br /> nuôi Thú y tỉnh Quảng Ninh - Cơ quan Thú y<br /> vùng II, Hải Phòng cung cấp.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp điều tra hồi cứu, phương pháp<br /> lấy mẫu và bảo quản mẫu; kiểm tra hiệu giá<br /> kháng thể và độ dài miễn dịch của gà, vịt sau<br /> khi tiêm phòng bằng vắc xin H5N1 theo<br /> 47<br /> <br /> Nguyễn Quang Tính và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> nghiên cứu của Nguyễn Như Thanh và cs.,<br /> 2001 [5]. Số liệu được xử lý trên phần mềm<br /> Excel 2007.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> - Tỷ lệ mắc bệnh cúm gia cầm theo quy mô đàn<br /> Nhận xét bảng 1: Tỷ lệ mắc bệnh của đàn gia<br /> cầm có sự khác nhau rõ rệt, thay đổi theo quy<br /> mô đàn gia cầm. Với quy mô đàn nhỏ hơn<br /> 200 con bệnh thường thấy và chiếm tỷ lệ cao<br /> 80,78%. Những đàn có quy mô vừa (200 –<br /> 500 con) mắc bệnh ít hơn, chiếm tỷ lệ<br /> 12,49%. Còn những đàn quy mô lớn có tỷ lệ<br /> mắc bệnh thấp nhất (6,73%). Trên thực tế,<br /> những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún thường<br /> <br /> 184(08): 47 - 52<br /> <br /> chăn nuôi chung nhiều loại gia cầm nên khả<br /> năng bệnh dịch xảy ra rất lớn. Mặt khác, điều<br /> kiện kinh tế còn hạn hẹp, chi phí đầu tư thấp,<br /> không áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật<br /> trong chăn nuôi và an toàn sinh học. Các công<br /> tác tiêm phòng, vệ sinh chuồng trại cũng<br /> không được chú trọng nên tạo điều kiện thuận<br /> lợi cho bệnh dịch phát triển nhiều hơn. Còn<br /> những hộ chăn nuôi tập trung, theo quy mô<br /> lớn như mô hình trang trại có sự đầu tư về<br /> khoa học kỹ thuật, có đội ngũ cán bộ, kỹ thuật<br /> viên được đào tạo bài bản, giàu kinh nghiệm<br /> nên công tác phòng bệnh được chú trọng, vì<br /> vậy, tỷ lệ mắc bệnh là rất thấp.<br /> <br /> Bảng 1. Biến động tỷ lệ mắc bệnh cúm gia cầm theo quy mô đàn gia cầm<br /> Năm<br /> <br /> Tổng số con<br /> nhiễm (con)<br /> <br /> 2013<br /> 2014<br /> 2015<br /> 2016<br /> 05/2017<br /> Tính chung<br /> <br /> 17.058<br /> 851<br /> 9.300<br /> 5.731<br /> 3.880<br /> 36.820<br /> <br /> < 200<br /> Số con<br /> Tỷ lệ<br /> (con)<br /> (%)<br /> 14.321<br /> 83,95<br /> 851<br /> 100<br /> 7.250<br /> 77,96<br /> 4.320<br /> 75,40<br /> 3.000<br /> 77,32<br /> 29.742<br /> 80,78<br /> <br /> Quy mô đàn (con)<br /> 200 - 500<br /> Số con<br /> Tỷ lệ<br /> (con)<br /> (%)<br /> 2.000<br /> 11,72<br /> 0<br /> 1.300<br /> 13,98<br /> 850<br /> 14,83<br /> 450<br /> 11,60<br /> 4.600<br /> 12,49<br /> <br /> > 500<br /> Số con<br /> Tỷ lệ<br /> (con)<br /> (%)<br /> 737<br /> 4,32<br /> 0<br /> 750<br /> 8,06<br /> 561<br /> 9,79<br /> 430<br /> 11,08<br /> 2.478<br /> 6,73<br /> <br /> - Đáp ứng miễn dịch trên đàn gia cầm được tiêm phòng vắc xin cúm gia cầm H5N1 tại Quảng Ninh<br /> Bảng 2. Kết quả tiêm phòng vắc xin Cúm cho đàn gia cầm của tỉnh Quảng Ninh năm 2016 và 2017<br /> Năm<br /> <br /> Mũi<br /> <br /> Số huyện,<br /> TP<br /> <br /> 2016<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> 14<br /> 14<br /> 14<br /> 14<br /> <br /> 2017<br /> <br /> Gia cầm được tiêm (con)<br /> Tổng số gia cầm Gà (con) Vịt (con)<br /> được tiêm (con)<br /> 3.620.120 2.213.473 1.406.647<br /> 582.304<br /> 0<br /> 582.304<br /> 2.830.732 2.541.123<br /> 289.609<br /> 697.037<br /> 0<br /> 697.037<br /> <br /> Tổng số<br /> đăng ký<br /> (con)<br /> 3.831.305<br /> 651.130<br /> 3.047.221<br /> 854.405<br /> <br /> Tỷ lệ tiêm<br /> phòng (%)<br /> 94,49<br /> 89,43<br /> 92,90<br /> 81,58<br /> <br /> Nhận xét bảng 2: Năm 2016, tỉnh Quảng Ninh tiêm phòng vắc xin Cúm cho gia cầm được chia<br /> thành 2 đợt. Đợt 1 năm 2016 tiêm phòng vắc xin Cúm mũi 1 cho 3.620.120 con trong tổng số gia<br /> cầm đăng ký là 3.831.305 con, chiếm tỷ lệ 94,49%. Mũi 2 chỉ tiến hành tiêm cho đàn vịt, tổng số<br /> đăng ký là 651.130 con và tiến hành tiêm được 582.304 con, chiếm tỷ lệ 89,43%. Đợt 1 năm 2017<br /> tiêm phòng vắc xin Cúm mũi 1 cho 2.830.732 con gà và vịt trong tổng số 3.047.221 con, chiếm tỷ<br /> lệ 92,90%. Mũi 2 tiêm được 697.037 con trong tổng số 854.405 con, chiếm tỷ lệ 81,58%.<br /> Nhận xét bảng 3: Trong tổng số 1.030 con gia cầm theo dõi sau khi tiêm mũi 1, số gia cầm an toàn<br /> là 966 con, đạt tỷ lệ an toàn là 93,78%. Sau khi tiêm phòng mũi thứ 2, theo dõi tổng số 1.135 con<br /> gia cầm, số gia cầm an toàn là 61 con, tỷ lệ an toàn là 94,62%. Tổng số gia cầm theo dõi sau khi<br /> tiêm phòng vắc xin mũi 1 và mũi 2 là 2.165 con, số gia cầm an toàn là 2.040 con, đạt tỷ lệ an toàn<br /> là 94,22%. Chúng tôi đã tiến hành mổ khám kiểm tra bệnh tích của những gia cầm chết sau khi tiêm<br /> vắc xin, thấy con vật không có biểu hiện gì của bệnh Cúm gia cầm. Một số gia cầm chết khi mổ<br /> thấy xung quanh vị trí tiêm có đốm xuất huyết, gan có khối u, sờ thấy cứng do khi tiêm đã tiêm vào<br /> 48<br /> <br /> Nguyễn Quang Tính và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 184(08): 47 - 52<br /> <br /> gan gia cầm; trường hợp xoang bụng của gia cầm chứa chất dịch màu trắng sữa là do vắc xin đưa<br /> vào quá sâu trong xoang bụng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do cán bộ thú y địa phương<br /> tiêm không đúng vị trí, sai kỹ thuật, một số khác thấy bệnh tích nghi do vi khuẩn E. coli, Cầu trùng<br /> đã ủ bệnh từ trước mà chủ hộ chăn nuôi, cán bộ thú y không thể phát hiện được.<br /> Bảng 3. Kết quả theo dõi độ an toàn của vắc xin H5N1 trên đàn gia cầm<br /> Chỉ tiêu<br /> Lần<br /> tiêm<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Tổng số gia cầm theo dõi (con)<br /> Số gia cầm phản ứng (con)<br /> Tỷ lệ phản ứng (%)<br /> Số gia cầm an toàn (con)<br /> Tỷ lệ an toàn (%)<br /> Tổng số gia cầm theo dõi (con)<br /> Số gia cầm phản ứng (con)<br /> Tỷ lệ phản ứng (%)<br /> Số gia cầm an toàn (con)<br /> Tỷ lệ an toàn (%)<br /> Tổng số gia cầm theo dõi (con)<br /> Số gia cầm phản ứng (con)<br /> Tỷ lệ phản ứng (%)<br /> Số gia cầm an toàn (con)<br /> Tỷ lệ an toàn (%)<br /> <br /> Đông<br /> Triều<br /> 260<br /> 18<br /> 6,92<br /> 245<br /> 94,23<br /> 256<br /> 15<br /> 5,86<br /> 245<br /> 95,70<br /> 516<br /> 33<br /> 6,4<br /> 490<br /> 94,96<br /> <br /> Địa điểm theo dõi<br /> Quảng<br /> Hoành Bồ<br /> Yên<br /> 240<br /> 260<br /> 16<br /> 13<br /> 6,67<br /> 5,0<br /> 225<br /> 241<br /> 93,75<br /> 92,69<br /> 233<br /> 301<br /> 14<br /> 14<br /> 6,009<br /> 4,65<br /> 220<br /> 283<br /> 94,42<br /> 94,01<br /> 473<br /> 561<br /> 30<br /> 27<br /> 6,34<br /> 5,23<br /> 445<br /> 524<br /> 94,08<br /> 93,58<br /> <br /> Tổng hợp<br /> Đầm<br /> Hà<br /> 270<br /> 17<br /> 6,3<br /> 255<br /> 94,44<br /> 345<br /> 18<br /> 5,22<br /> 326<br /> 94,49<br /> 615<br /> 35<br /> 5,69<br /> 581<br /> 94,47<br /> <br /> 1.030<br /> 64<br /> 6,22<br /> 966<br /> 93,78<br /> 1.135<br /> 61<br /> 5,43<br /> 1.074<br /> 94,62<br /> 2.165<br /> 125<br /> 5,915<br /> 2.040<br /> 94,22<br /> <br /> - Giám sát huyết thanh học của đàn gà sau khi được tiêm phòng vắc xin<br /> Bảng 4. Hiệu giá kháng thể trung bình của gà được tiêm vắc xin H5N1<br /> Thời điểm lấy mẫu sau<br /> tiêm vắc xin mũi 1 (ngày)<br /> 30<br /> 60<br /> 90<br /> 120<br /> 150<br /> <br /> Tổng số<br /> mẫu (n)<br /> 200<br /> 200<br /> 200<br /> 200<br /> 200<br /> <br /> Số mẫu<br /> (+)<br /> 186<br /> 190<br /> 182<br /> 179<br /> 125<br /> <br /> Nhận xét bảng 4: Ở thời điểm 30 ngày sau<br /> khi tiêm vắc xin mũi 1, làm phản ứng HI có<br /> 186/200 mẫu dương tính, chiếm tỷ lệ 93,00%.<br /> Trong các mẫu dương tính có 172 mẫu có<br /> hiệu giá kháng thể ≥ 4 log2, tỷ lệ bảo hộ đạt<br /> 86%. Hiệu giá kháng thể trung bình là 5,30<br /> log2. Kết quả nghiên cứu hiệu giá kháng thể<br /> trung bình của đàn gà sau khi tiêm vắc xin 4<br /> tuần tại Quảng Ninh thấp hơn kết quả nghiên<br /> cứu của Đào Yến Khanh (2005) [1] tại cùng<br /> thời điểm (5,30 log2 so với 5,47 log2); ở thời<br /> điểm 60 ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 1, làm<br /> phản ứng HI có 190/200 mẫu dương tính,<br /> chiếm tỷ lệ 95,00%. Trong các mẫu dương<br /> tính có 178 mẫu có hiệu giá kháng thể ≥ 4<br /> log2, tỷ lệ bảo hộ đạt 89,00%. Hiệu giá kháng<br /> thể trung bình là 6,12 log2. Kết quả nghiên<br /> <br /> Tỷ lệ dương<br /> tính (+)<br /> 93,00<br /> 95,00<br /> 91,00<br /> 89,50<br /> 62,50<br /> <br /> Số mẫu<br /> đạt bảo hộ<br /> 172<br /> 178<br /> 156<br /> 138<br /> 51<br /> <br /> Tỷ lệ bảo<br /> hộ (%)<br /> 86,00<br /> 89,00<br /> 78,00<br /> 69,00<br /> 25,50<br /> <br /> GMT<br /> (log2)<br /> 5,30<br /> 6,12<br /> 4,65<br /> 4,11<br /> 3,52<br /> <br /> cứu hiệu giá kháng thể trung bình của đàn gà<br /> sau khi tiêm vắc xin 8 tuần tuổi tại Quảng<br /> Ninh thấp hơn kết quả nghiên cứu của Đào<br /> Yến Khanh (2005) [1] tại cùng thời điểm<br /> (6,12 log2 so với 7,76 log2). Ở thời điểm 90<br /> ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 1, làm phản<br /> ứng HI có 182/200 mẫu dương tính, chiếm tỷ<br /> lệ 91,00%. Trong các mẫu dương tính có 156<br /> mẫu có hiệu giá kháng thể ≥ 4 log2, tỷ lệ bảo<br /> hộ đạt 78,00%. Hiệu giá kháng thể trung bình<br /> là 4,65 log2. Ở thời điểm 120 ngày sau khi<br /> tiêm vắc xin mũi 1, làm phản ứng HI có<br /> 179/200 mẫu dương tính, chiếm tỷ lệ 89,50%.<br /> Trong các mẫu dương tính có 138 mẫu có<br /> hiệu giá kháng thể ≥ 4 log2. Tỷ lệ bảo hộ đạt<br /> 69,00%, hiệu giá kháng thể trung bình là 4,11<br /> log2. Kết quả nghiên cứu hiệu giá kháng thể<br /> 49<br /> <br /> Nguyễn Quang Tính và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> trung bình của đàn gà sau tiêm vắc xin 120<br /> ngày tại Quảng Ninh thấp hơn kết quả nghiên<br /> cứu của Đào Yến Khanh (2005) [1] tại cùng<br /> thời điểm (4,11 log2 so với 4,94 log2). Ở thời<br /> điểm 150 ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 1,<br /> làm phản ứng HI có 125/200 mẫu dương tính,<br /> chiếm tỷ lệ 62,50%. Trong các mẫu dương<br /> tính có 51 mẫu có hiệu giá kháng thể ≥ 4<br /> log2, tỷ lệ bảo hộ đạt 25,50%. Hiệu giá kháng<br /> thể trung bình đạt 3,52 log2.<br /> <br /> 184(08): 47 - 52<br /> <br /> tập trung ở mức cao từ 4 log2 đến 6 log2, các<br /> mẫu đạt tỷ lệ 8 log2 giảm xuống còn 2%. Có<br /> thể thấy, gà có hiệu giá kháng thể cao tại thời<br /> điểm này giảm đi so với thời điểm 60 ngày<br /> sau khi tiêm vắc xin mũi 1. Tại thời điểm 120<br /> ngày hiệu giá kháng thể của các mẫu tập<br /> trung ở mức từ 3 log2 đến 5 log2. Theo Tô<br /> Long Thành và Đào Yến Khanh (2009) [4]:<br /> Gà được tiêm vắc xin sau 4 tháng theo dõi<br /> kháng thể vẫn đạt mức bảo hộ tập trung ở 5 –<br /> 8 log2. Có thể nhận thấy rằng, gà có hiệu giá<br /> kháng thể của các mẫu tập trung ở mức không<br /> đạt hiệu giá kháng thể cao nhất tại thời điểm<br /> này giảm rất nhiều so với các thời điểm trước<br /> đó. Tại thời điểm 150 ngày, hiệu giá kháng<br /> thể của các mẫu tập trung ở mức từ ≤ 3 log2<br /> đến 5 log2. Không có mẫu nào đạt được hiệu<br /> giá kháng thể ≥ 7 log2.<br /> <br /> Nhận xét bảng 5: Khi kiểm tra hiệu giá<br /> kháng thể bằng phản ứng HI tại các thời điểm<br /> khác nhau thì hiệu giá kháng thể của các mẫu<br /> được phân bố đều từ ≤ 3 log2 đến 8 log2,<br /> nhưng với tỷ lệ khác nhau. Tại thời điểm 150<br /> ngày có tới 24% số mẫu không có đáp ứng<br /> miễn dịch chiếm tỷ lệ cao nhất; thời điểm 60<br /> và 120 ngày chỉ có 4 – 16% số mẫu không có<br /> đáp ứng miễn dịch (tỷ lệ thấp nhất). Tại thời<br /> điểm 30 ngày hiệu giá kháng thể của các mẫu<br /> tập trung từ 4 log2 đến 7 log2. Theo Tô Long<br /> Thành và Đào Yến Khanh (2009) [4]: Gà<br /> được tiêm vắc xin sau 1 tháng có hiệu giá<br /> kháng thể tập trung ở 5 – 7 log2. Tại thời<br /> điểm 90 ngày hiệu giá kháng thể của các mẫu<br /> <br /> Như vậy, tại thời điểm 60 ngày sau khi tiêm<br /> vắc xin mũi 1 thì hiệu giá kháng thể phân bố<br /> ở mức rất cao, thời điểm 30 ngày có hiệu giá<br /> kháng thể phân bố thấp hơn 60 ngày. Các thời<br /> điểm 90 ngày, 120 ngày, 150 ngày có hiệu giá<br /> kháng thể tập trung ở mức thấp hơn.<br /> <br /> Bảng 5. Tần số phân bố các mức kháng thể của gà được tiêm vắc xin H5N1<br /> Thời điểm lấy mẫu<br /> sau tiêm vắc xin mũi<br /> 1 (ngày)<br /> 30<br /> 60<br /> 90<br /> 120<br /> 150<br /> <br /> (-)<br /> 10<br /> 4<br /> 10<br /> 16<br /> 24<br /> <br /> Tỷ lệ các mẫu có hiệu giá kháng thể log2 %<br /> ≤3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 18<br /> 18<br /> 34<br /> 46<br /> 25<br /> <br /> 46<br /> 42<br /> 40<br /> 44<br /> 22<br /> <br /> 44<br /> 50<br /> 44<br /> 40<br /> 28<br /> <br /> 48<br /> 54<br /> 48<br /> 30<br /> 1<br /> <br /> 28<br /> 26<br /> 20<br /> 22<br /> -<br /> <br /> 8<br /> <br /> Tổng số<br /> mẫu (n)<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> 4<br /> 2<br /> -<br /> <br /> 200<br /> 200<br /> 200<br /> 200<br /> 165<br /> <br /> - Đáp ứng miễn dịch và độ dài miễn dịch của vịt được tiêm vắc xin H5N1, chủng Re- 5<br /> Bảng 6. Hiệu giá kháng thể trung bình của vịt được tiêm vắc xin H5N1<br /> Thời điểm lấy mẫu sau<br /> tiêm vắc xin mũi 2 (ngày)<br /> 30<br /> 60<br /> 90<br /> 120<br /> <br /> Tổng số<br /> mẫu<br /> 200<br /> 200<br /> 120<br /> 60<br /> <br /> Số mẫu (+)<br /> 180<br /> 183<br /> 102<br /> 47<br /> <br /> Số mẫu<br /> đạt bảo hộ<br /> 158<br /> 183<br /> 93<br /> 36<br /> <br /> Tỷ lệ bảo<br /> hộ (%)<br /> 79,00<br /> 91,50<br /> 77,50<br /> 60,00<br /> <br /> GMT<br /> (log2)<br /> 5,58<br /> 6,43<br /> 4,48<br /> 4,31<br /> <br /> Nhận xét bảng 6: Tại thời điểm 30 ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 2 hiệu giá kháng thể trung bình<br /> của vịt đạt 5,58 log2; 180/200 mẫu có hiệu giá kháng thể trung bình ≥ 4 log2, tỷ lệ bảo hộ đạt<br /> 79,00%. Tại thời điểm 60 ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 2 hiệu giá kháng thể trung bình của vịt<br /> đạt 6,43 log2; 183/200 mẫu có hiệu giá kháng thể trung bình ≥ 4 log2, tỷ lệ bảo hộ đạt 91,50%.<br /> Tại thời điểm 90 ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 2 hiệu giá kháng thể trung bình của vịt đạt 4,48<br /> 50<br /> <br /> Nguyễn Quang Tính và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 184(08): 47 - 52<br /> <br /> log2, 93/120 mẫu có hiệu giá kháng thể trung bình ≥ 4 log2, tỷ lệ bảo hộ đạt 77,50%. Tại thời<br /> điểm 120 ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 2 hiệu giá kháng thể trung bình của vịt đạt 4,31 log2;<br /> 36/60 mẫu có hiệu giá kháng thể trung bình ≥ 4 log2, tỷ lệ bảo hộ đạt 60,00%.<br /> Bảng 7. Phân bố hiệu giá kháng thể của đàn vịt trong tỉnh được tiêm vắc xin qua các thời điểm<br /> Thời gian lấy mẫu sau tiêm vắc<br /> xin mũi 2 (ngày)<br /> 30<br /> 60<br /> 90<br /> 120<br /> <br /> Tỷ lệ % các mẫu có hiệu giá kháng thể log 2<br /> (-)<br /> ≤3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 12<br /> 24<br /> 20<br /> 21<br /> 11<br /> 3<br /> 9<br /> 9<br /> 14<br /> 12<br /> 14<br /> 43<br /> 13<br /> 10<br /> 20<br /> 17<br /> 23<br /> 12<br /> 5<br /> 18<br /> 22<br /> 26<br /> 25<br /> 9<br /> <br /> Nhận xét bảng 7: Tại thời điểm 30 ngày sau<br /> khi tiêm vắc xin mũi 2: Tỷ lệ các mẫu có hiệu<br /> giá kháng thể 4 log2, 5 log2, 6 log2, 7 log2, 8<br /> log2 là cao nhất, chiếm tỷ lệ lần lượt là 24%;<br /> 20%; 21%; 11%; 3%. Tại thời điểm 60 ngày<br /> sau khi tiêm vắc xin mũi 2: Hiệu giá kháng<br /> thể của vịt được tiêm vắc xin tăng lên, cao<br /> nhất đạt 8 log2. Tỷ lệ số mẫu có hiệu giá<br /> kháng thể 8 log2 cao nhất là 43%; 5 log2 và 7<br /> log2 đều chiếm tỷ lệ 14% trong tổng số mẫu.<br /> Tại thời điểm 90 ngày sau khi tiêm vắc xin<br /> mũi 2: Hiệu giá kháng thể bắt đầu giảm dần,<br /> cao nhất là 8 log2 chiếm tỷ lệ thấp nhất (5%).<br /> Tỷ lệ số mẫu có hiệu giá kháng thể 7 log2; 6<br /> log2; 5 log2; 4 log2 tương ứng là: 12%; 23%;<br /> 17%; 20% trong tổng số mẫu. Tại thời điểm 120<br /> ngày sau khi tiêm vắc xin mũi 2: Hiệu giá<br /> kháng thể cao nhất còn 6 log2, không có mẫu<br /> nào đạt hiệu giá kháng thể mức 7 log2, 8 log2.<br /> KẾT LUẬN<br /> - Tỷ lệ mắc bệnh của đàn gia cầm khác nhau<br /> rõ rệt, thay đổi theo quy mô chăn nuôi, quy<br /> mô chăn nuôi càng ít tỷ lệ mắc bệnh càng cao<br /> và ngược lại. Quy mô đàn dưới 200 con,<br /> chiếm tỷ lệ 80,78% nhưng với quy mô trên<br /> 500 con chỉ chiếm tỷ lệ 6,73%, quy mô vừa từ<br /> 200 đến 500 con chiếm tỷ lệ 12,49%.<br /> - Năm 2016 và đầu năm 2017, tại Quảng Ninh<br /> tỷ lệ tiêm phòng gia cầm đạt gần 100%.<br /> - Vắc xin H5N1 chủng Re- 5 có độ an toàn rất<br /> cao từ 93,58% đến 95,16%.<br /> - Kết quả kiểm tra hiệu giá kháng thể của đàn<br /> gà được tiêm vắc xin H5N1 chủng Re- 5 tại<br /> 60 ngày là cao nhất 6,12 log2, tỷ lệ bảo hộ đạt<br /> 89% và hiệu giá kháng thể sau đó giảm dần<br /> <br /> Tổng số<br /> mẫu (n)<br /> 200<br /> 200<br /> 120<br /> 60<br /> <br /> còn 3,52 log2 vào thời điểm 150 ngày sau khi<br /> tiêm và không còn khả năng bảo hộ nữa.<br /> - Hiệu giá kháng thể của đàn vịt được tiêm<br /> vắc xin H5N1 chủng Re- 5 tại 60 ngày cũng<br /> cao nhất là 6,43 log2 và hiệu giá kháng thể<br /> sau đó giảm dần còn 4,31 log2 tại thời điểm<br /> 120 ngày sau khi tiêm và không còn khả năng<br /> bảo hộ nữa.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Đào Yến Khanh (2005), Kiểm nghiệm và khảo<br /> nghiệm vắc xin cúm gia cầm ngoại nhập, Luận<br /> văn thạc sĩ Thú y, Trường Đại học Nông nghiệp<br /> Hà Nội.<br /> 2. Phạm Sỹ Lăng (2008), Một số bệnh quan trọng<br /> gây hại cho gia cầm, Nxb Nông nghiệp, tr. 11<br /> 3. Nguyễn Văn Thiện (2008), Thống kê sinh vật<br /> học ứng dụng trong chăn nuôi, Nxb Nông nghiệp,<br /> Hà Nội.<br /> 4. Tô Long Thành, Đào Yến Khanh (2009),<br /> “Khảo nghiệm vaccine cúm gà H5N2 nhập từ Hà<br /> Lan và Trung Quốc”, Tạp chí Khoa học Kỹ thuật<br /> Thú y, Tập XVI, Số 2, tr. 7-10.<br /> 5. Nguyễn Như Thanh, Lê Thanh Hòa, Trương<br /> Quang (2011), Phương pháp nghiên cứu dịch tễ<br /> học thú y, Nxb Khoa học Tự nhiên và Công nghệ.<br /> 6.<br /> OIE, Council of European Communities<br /> (1992), “Council Directive 92/40/EEC of 19 th<br /> May 1992 introducing Community measures for<br /> the control ofavian influenza”, Official Journal of<br /> Eropean Communities, L167, pp. 1-15.<br /> 7. Voyles B. A. (2002), “Orthomyxo virus”, The<br /> biology of viruses, Ed. 2, NewYork, NY: Mc Graw<br /> – Hill, pp. 147.<br /> 8. Slomka M. J., Pavlidis T., Banks J., Sell W.,<br /> Mcnaly A., Essen S. & Brown I. H. (2007),<br /> “Validated H5 Eurasian real-time reverse<br /> transcriptase–polymerase chain reaction and its<br /> application in H5N1 outbreaks in 2005–2006”,<br /> Avian Dis., 51, pp. 373–377.<br /> <br /> 51<br /> <br />