intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu giá trị của siêu âm trong chẩn đoán các khối u vùng đầu tụy

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

91
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu mô tả so sánh được thực hiện trên 80 bệnh nhân được siêu âm chẩn đoán u vùng đầu tụy (bao gồm u đầu tụy, u đoạn thấp ống mật chủ, u bóng Vater, u tá tràng quanh bóng). Các giá trị của siêu âm được đánh giá qua kết quả phẫu thuật và giải phẫu bệnh. Nghiên cứu cho thấy siêu âm có độ nhạy 96,1% và độ chính xác là 92,5% trong chẩn đoán xác định u, nhưng độ chính xác trong việc xác định vị trí u là 68%; Đồng thời trong việc phát hiện...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu giá trị của siêu âm trong chẩn đoán các khối u vùng đầu tụy

  1. TCNCYH 26 (6) - 2003 Nghiªn cøu gi¸ trÞ cña siªu ©m trong chÈn ®o¸n c¸c khèi u vïng ®Çu tôy NguyÔn Duy HuÒ 1 , NguyÔn V¨n §Ýnh 2 BÖnh viÖn ViÖt-§øc1, BÖnh viÖn §a khoa §µ N½ng2 Nghiªn cøu m« t¶ so s¸nh ®−îc thùc hiÖn trªn 80 bÖnh nh©n ®−îc siªu ©m chÈn ®o¸n u vïng ®Çu tôy (bao gåm u ®Çu tôy, u ®o¹n thÊp èng mËt chñ, u bãng Vater, u t¸ trµng quanh bãng). C¸c gi¸ trÞ cña siªu ©m ®−îc ®¸nh gi¸ qua kÕt qu¶ phÉu thuËt vµ gi¶i phÉu bÖnh. Nghiªn cøu cho thÊy siªu ©m cã ®é nh¹y 96,1% vµ ®é chÝnh x¸c lµ 92,5% trong chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh u, nh−ng ®é chÝnh x¸c trong viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ u lµ 68%; §ång thêi trong viÖc ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu th©m nhiÔm c¸c tæ chøc l©n cËn, ph¸t hiÖn th©m nhiÔm m¹ch m¸u, ph¸t hiÖn h¹ch, ®é nh¹y cña siªu ©m chØ ®¹t lÇn l−ît lµ 12,5%, 11,8%, 8,8%. i. ®Æt vÊn ®Ò ®o¸n u vïng ®Çu tôy vµ ®−îc phÉu thuËt U vïng ®Çu tôy bao gåm: u ®Çu tôy, u t¹i bÖnh viÖn ViÖt §øc tõ th¸ng 4/1998 ®Õn bãng Vater, u ®o¹n thÊp èng mËt chñ 6/2001. KÕt qu¶ chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh cuèi (OMC) vµ u t¸ trµng quanh bãng, trong ®ã cïng lµ kÕt qu¶ gi¶i phÉu bÖnh. C¸c gi¸ trÞ hay gÆp nhÊt lµ u ®Çu tôy (85%). MÆc dï cña siªu ©m nh− ®é nh¹y (Sn) ®é ®Æc hiÖu kh¸c nhau vÒ nguån gèc, nh−ng c¸c khèi u (Sp), gi¸ trÞ dù b¸o d−¬ng tÝnh (PPV), gi¸ vïng ®Çu tôy th−êng cã bÖnh c¶nh l©m trÞ dù b¸o ©m tÝnh (NPV) vµ ®é chÝnh x¸c sµng chung lµ: vµng da, ®au vµ sót c©n (Ac) vÒ chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh, chÈn ®o¸n [4]. ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh bao gåm siªu ©m møc ®é lan réng cña khèi u (x©m lÊn tæ (SA), chôp c¾t líp vi tÝnh (CLVT), siªu ©m chøc l©n cËn, x©m lÊn m¹ch m¸u, di c¨n néi soi, chôp céng h−ëng tõ.v.v. lµ nh÷ng h¹ch, di c¨n gan, di c¨n phóc m¹c) ®−îc ph−¬ng ph¸p quan träng ®Ó chÈn ®o¸n tÝnh. c¸c khèi u nµy. Sù lùa chän gi÷a c¸c iii. KÕt qu¶ ph−¬ng ph¸p nµy dùa vµo nhiÒu yÕu tè 1. Gi¸ trÞ cña SA trong chÈn ®o¸n u trong ®ã ph¶i ®Ò cËp ®Õn tÝnh phæ biÕn vµ vïng ®Çu tôy gi¸ trÞ cña ph−¬ng ph¸p. ë ViÖt Nam, SA 80 bÖnh nh©n nghiªn cøu cã 43 u ®Çu ®· ph¸t triÓn réng kh¾p tíi c¸c tuyÕn y tÕ tôy, 14 u ®o¹n thÊp OMC, 18 tr−êng hîp u c¬ së. V× vËy, chóng t«i thùc hiÖn ®Ò tµi bãng Vater, u t¸ trµng quanh bãng 2, viªm nh»m môc ®Ých nghiªn cøu gi¸ trÞ cña SA tuþ m¹n tÝnh 2 vµ 1 tr−êng hîp viªm x¬ trong chÈn ®o¸n c¸c khèi u vïng ®Çu tôy. kh«ng ®Æc hiÖu ®−êng mËt ngoµi gan. ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p Trong ®ã SA chÈn ®o¸n khèi u lµ 77 cã 3 nghiªn cøu tr−êng hîp d−¬ng tÝnh gi¶, vµ 3 tr−êng hîp Nghiªn cøu m« t¶ so s¸nh thùc hiÖn SA kh«ng ph¸t hiÖn ®−îc gåm 1 tr−êng trªn 80 bÖnh nh©n ®−îc siªu ©m trªn m¸y hîp SA b×nh th−êng (BN ®−îc mæ nhê kÕt RT-Fino (GE) vµ m¸y ALOKA 1400 chÈn qu¶ CLVT) vµ 2 tr−êng hîp SA kh«ng tiÕp 40
  2. TCNCYH 26 (6) - 2003 cËn ®−îc vïng ®Çu tôy do v−íng h¬i. Nh− 2.2. Gi¸ trÞ cña siªu ©m trong chÈn vËy, gi¸ trÞ cña siªu ©m trong chÈn ®o¸n ®o¸n x©m lÊn m¹ch m¸u x¸c ®Þnh u ®Çu tôy ®−îc thÓ hiÖn trong 17 tr−êng hîp x©m lÊn bã m¹ch m¹c b¶ng 1. treo trµng trªn ®−îc x¸c ®Þnh qua kÕt qu¶ B¶ng 1. Gi¸ trÞ cña SA trong ph¸t phÉu thuËt. hiÖn u vïng ®Çu tôy B¶ng 3. Gi¸ trÞ cña SA trong ph¸t PhÉu thuËt U Kh«ng cã Céng hiÖn x©m lÊn m¹ch m¸u SA vïng u vïng PhÉu thuËt Cã x©m Kh«ng cã Céng ®Çu ®Çu tôy SA lÊn x©m lÊn tôy Cã x©m lÊn 2 2 4 U vïng ®Çu tôy 74 3 77 Kh«ng 15 61 76 Kh«ng chÈn 3 0 3 x©m lÊn ®o¸n ®−îc u Céng 17 63 80 Céng 77 3 80 Se = 2/17 x 100 = 11,8% Se = 74/77 x100 = 96,10% Sp = 61/63 x 100 = 96,8% Ac = 74/80 x 100 = 92,50% PPV = 2/4 2. Gi¸ trÞ cña SA trong ph¸t hiÖn sù NPV = 61/76 x 100 = 80,3% lan réng cña khèi u vïng ®Çu tôy Ac = 63/80 x 100 = 78,8% 2.1. Gi¸ trÞ cña siªu ©m trong x¸c ®Þnh sù x©m lÊn c¸c tæ chøc l©n cËn 2.3. Gi¸ trÞ cña siªu ©m trong ph¸t hiÖn h¹ch: 57 tr−êng hîp ph¸t hiÖn h¹ch trªn 48 tr−êng hîp cã x©m lÊn cÊu tróc l©n phÉu thuËt siªu ©m chØ ph¸t hiÖn 5 tr−êng cËn ®−îc x¸c ®Þnh trªn phÉu thuËt vµ gi¶i hîp phÉu bÖnh trong tæng sè 80 Bn nghiªn cøu. B¶ng 4. Gi¸ trÞ cña SA trong ph¸t hiÖn x©m lÊn h¹ch B¶ng 2. Gi¸ trÞ cña SA trong ph¸t hiÖn x©m lÊn tæ chøc l©n cËn PhÉu thuËt Cã Kh«ng Céng SA h¹ch cã h¹ch PhÉu thuËt- Cã Kh«ng Céng GPB x©m cã x©m Cã h¹ch 5 0 5 SA lÊn lÊn Kh«ng cã 52 23 75 Cã x©m lÊn 6 3 9 h¹ch Kh«ng x©m 42 29 71 Céng 57 23 80 lÊn Se = 5/57 x 100 = 8,8% Céng 48 32 80 Sp = 23/23 x100 =100% Se = 6/48 x 100 =12,5% Ac = 28/80 x100 = 35% Sp= 29/32 x100 = 90,6% Ngoµi ra, trong sè 11 bÖnh nh©n cã u PPV = 6/9 x100 = 66,7% vïng ®Çu tôy x¸c ®Þnh cã di c¨n gan trªn phÉu thuËt th× siªu ©m chØ ph¸t hiÖn 2 NPV = 29/71 x 100 = 40,8% tr−êng hîp. §ång thêi, siªu ©m ®· kh«ng Ac = 35/80 x100= 43,8% 41
  3. TCNCYH 26 (6) - 2003 ph¸t hiÖn 5 tr−êng hîp di c¨n phóc m¹c nh¹y vµ ®é chÝnh x¸c thÊp trong ph¸t hiÖn ®−îc ph¸t hiÖn trªn phÉu thuËt. dÊu hiÖu th©m nhiÔm c¸c t¹ng l©n cËn iv. Bµn luËn (12,5% vµ 43,8%). Tuy nhiªn víi ®é ®Æc 1. Gi¸ trÞ cña SA trong chÈn ®o¸n u hiÖu l¹i kh¸ cao (90,6%) chøng tá khi SA vïng ®Çu tôy ®· ph¸t hiÖn ®−îc sù th©m nhiÔm t¹ng th× ®©y lµ mét kÕt qu¶ ®¸ng tin cËy. ThuËt ng÷ u vïng ®Çu tôy ®−îc sö dông ®Ó chØ c¸c khèi u thuéc ®Çu tôy, u bãng 2.2. Gi¸ trÞ cña siªu ©m trong chÈn Vater, u t¸ trµng quanh bãng Vater vµ u ®o¸n x©m lÊn m¹ch m¸u OMC ®o¹n thÊp. 77/80 ®−îc chÈn ®o¸n Sù th©m nhiÔm m¹ch m¸u gÆp trong GPB lµ u vïng ®Çu tôy trong nghiªn cøu nghiªn cøu ®−îc x¸c ®Þnh trªn phÉu thuËt nµy ®−îc ph©n bè nh− sau: 43 u ®Çu tôy lµ hîp l−u tÜnh m¹ch cöa-m¹c treo trµng chiÕm 56,0%, 14 u OMC ®o¹n thÊp trªn, tÜnh m¹ch cöa, tÜnh m¹ch m¹c treo (18,2%), 18 u bãng Vater (23,4%) vµ 2 u t¸ trµng trªn, tÜnh m¹ch chñ d−íi. Siªu ©m chØ trµng quanh bãng (2,6%). Trong ®ã siªu ph¸t hiÖn 2/17 tr−êng hîp thùc tÕ cã th©m ©m chÈn ®o¸n ®óng vÞ trÝ 53 tr−êng hîp nhiÔm m¹ch m¸u: 1 tr−êng hîp th©m (68,8%) chÈn ®o¸n sai vÞ trÝ lµ 21 tr−êng nhiÔm tÜnh m¹ch m¹c treo trµng trªn vµ 1 hîp vµ kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ 4 tr−êng tr−êng hîp hîp l−u tÜnh m¹ch cöa, ®¹t ®é hîp. Tû lÖ chÈn ®o¸n ®óng lµ 68%. Tû lÖ nh¹y 11,8%, ®é chÝnh x¸c 78,8% vµ ®é nµy cao h¬n nghiªn cøu cña De Roos ®Æc hiÖu 96,8%. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña (51%) vµ nh−ng thÊp h¬n cña Rosch Rosch vµ céng sù [3] cho thÊy ®é nh¹y (78%). VÒ chÈn ®o¸n d−¬ng tÝnh cã u vïng cña SA trong vÊn ®Ò nµy còng chØ ®¹t 9%. ®Çu tôy hay kh«ng siªu ©m chÈn ®o¸n Trong nghiªn cøu nµy chóng t«i chØ sö ®óng 92,4% nh−ng nÕu kh«ng tÝnh ®Õn 2 dông SA c¾t líp nªn cã thÓ bÞ h¹n chÕ vÒ tr−êng hîp SA thÊt b¹i do v−íng h¬i th× ®é sù ®¸nh gi¸ sù th©m nhiÔm nµy. §Ó ®¸nh chÝnh x¸c lµ 94,9%. Tû lÖ nµy cña Lees lµ gi¸ c¸c tæn th−¬ng m¹ch m¸u kÌm theo 80-95% vµ cña Campbell lµ 94,1% [1,2]. cÇn ph¶i sö dông SA doppler. Nh− vËy, ®Ó x¸c ®Þnh cã sù hiÖn diÖn cña u 2.3. Gi¸ trÞ cña siªu ©m trong ph¸t hiÖn hay kh«ng SA cã ®é chÝnh x¸c kh¸ cao. h¹ch Ph−¬ng ph¸p nµy cã thÓ ®−îc sö dông Kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn di c¨n h¹ch do c¸c nh− mét ph−¬ng ph¸p ph¸t hiÖn khèi u khèi u vïng ®Çu tôy rÊt thÊp víi Se = 8,8% vïng ®Çu tôy. vµ Ac = 35%. Rosch cho r»ng ®é nh¹y cña 2. Gi¸ trÞ cña SA trong ph¸t hiÖn sù SA trong ph¸t hiÖn di c¨n h¹ch chØ ®¹t lan réng cña khèi u vïng ®Çu tôy d−íi 20%[3]. Kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn di c¨n 2.1. Gi¸ trÞ cña siªu ©m trong x¸c ®Þnh h¹ch nh− kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn th©m nhiÔm sù x©m lÊn c¸c tæ chøc l©n cËn m¹ch m¸u cña SA thÊp do vïng ®Çu tôy lµ mét vïng n»m s©u l¹i v−íng h¬i trong c¸c C¸c tæ chøc l©n cËn bÞ khèi u th©m nhiÔm gÆp trong nghiªn cøu lµ t¸ trµng, quai ruét v× vËy SA khã tiÕp cËn tæn th−¬ng. èng mËt chñ, tôy, m¹c treo ®¹i trµng, cuèng gan vµ thµnh d¹ dµy. Tuy nghiªn Ngoµi ra, kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn di c¨n gan cøu ch−a ®¹t tíi sè l−îng lín nh−ng kÕt còng nh− di c¨n phóc m¹c cña SA còng rÊt qu¶ b−íc ®Çu còng cho thÊy SA cã ®é thÊp, ®Æc biÖt lµ di c¨n phóc m¹c. Mét sè 42
  4. TCNCYH 26 (6) - 2003 nghiªn cøu còng cho thÊy r»ng di c¨n cña nh¹y chØ ®¹t lÇn l−ît lµ 12,5%, 11,8%, u vïng ®Çu tôy vµo gan th−êng lµ c¸c khèi 8,8%. nhá < 1cm céng víi gi·n ®−êng mËt trong Tµi liÖu tham kh¶o gan nhiÒu khi che lÊp tæn th−¬ng g©y khã 1. Campbell.J.P, Wilson S.R. (1988)" kh¨n cho SA trong viÖc ph¸t hiÖn c¸c tæn Pancreatic neoplasms: How useful is th−¬ng nµy. V× vËy, di c¨n gan do u vïng evaluatin with US?", Radiologie, 167 (2), ®Çu tôy rÊt khã ph¸t hiÖn trªn SA [5]. §èi pp 341-344. víi di c¨n phóc m¹c nghiªn cøu cña chóng 2. Lees W.R (1993); "Pancreatic t«i cho thÊy siªu ©m rÊt h¹n chÕ, c¶ 5 ultrasound", A texbook of radiology and tr−êng hîp cã di c¨n phóc m¹c ®−îc ph¸t imaging", 2, pp 1006-1019. hiÖn trªn kÕt qu¶ phÉu thuËt th× siªu ©m kh«ng ph¸t hiÖn ®−îc tr−êng hîp nµo. Sù 3. Rosch.T, Braig C, Gain.T et al kh«ng h»ng ®Þnh cña dÞch æ bông vµ c¸c (1992)" Staging of pancreatic and nèt nhá gi¶i thÝch cho kÕt qu¶ nµy [5]. ampullary carcinoma by endoscopic ultrasonography. Comparison with v. KÕt luËn cinventinal sonogrphy, computed Siªu ©m lµ mét ph−¬ng ph¸p th¨m tomography and angiography" kh¸m h×nh ¶nh ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn cã ®é Gastroenterology, 102 (1) pp 188-199. nh¹y 96,1% trong viÖc ph¸t hiÖn c¸c khèi u vïng ®Çu tôy vµ cã kh¶ n¨ng chÈn ®o¸n 4. §ç Kim S¬n (1984)" §−êng mËt" ®óng vÞ trÝ cña khèi u lµ 68%. Tuy nhiªn, Ngo¹i khoa (s¸ch bæ tóc sau ®¹i häc),1, tr SA rÊt h¹n chÕ trong viÖc ph¸t hiÖn sù 154-183. th©m nhiÔm cña khèi u sang c¸c tæ chøc 5. Sauvanet A, Zins M. (1998)" Bilan l©n cËn, th©m nhiÔm c¸c m¹ch m¸u, còng d'extension du cancer du pancrÐas nh− trong ph¸t hiÖn di c¨n h¹ch víi ®é exocrine", J.Chir, 135 (1), pp 10-16. RÐsumÐ La valeur de l'Ðchographie pour diagnostiquer les tumeurs au niveau de la tªt pancrÐatique Etude rÐtrospective est rÐalisÐ sur 80 patients qui ont ÐtÐ atteint des tumeurs au niveau de la tªt pancrÐatique comme tumuer de la tªt pancrÐatique, cholangiome basse situÐe, tumeur de Vater... Ces patients sont examinÐs par l'Ðchographie et sont opÐrÐs µ l'h«pital Viet-Duc. Les rÐsultats montrent que: La sencibilitÐ de l'Ðchographie en diagnostic positive des tumeurs est de 96,1% et celle de l'Ðchographie en detection des signes de l'infiltration localle, de l'infiltration vasculairre et de mÐtastase ganglionnaire et mÐtastase hÐpatique est trÌs basse (12,5%, 11,8%, 8,8%). Avec ces raisions, l'Ðchographie est utilisÐ comme une mÐthode detectÐe des tumeurs. 43
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2