Nghiên cứu sản xuất, ứng dụng chế phẩm sinh học SH - BV1 phòng trừ tuyến trùng và nấm bệnh hại rễ hồ tiêu, cà phê ở Gia Lai và Đắk nông

VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM <br /> <br />  <br /> <br /> NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT, ỨNG DỤNG CHẾ PHẨM SINH HỌC SH-BV1<br /> PHÒNG TRỪ TUYẾN TRÙNG VÀ NẤM BỆNH HẠI RỄ HỒ TIÊU, CÀ PHÊ<br /> Ở GIA LAI VÀ ĐĂK NÔNG<br /> Nguyễn Thị Chúc Quỳnh1, Trần Văn Huy1, Nguyễn Thu Hà2,<br /> Lê Văn Trịnh , Vũ Thị Hiền1, Phạm Thị Minh Thắng1, Phùng Quang Tùng1<br /> 1<br /> Viện Bảo vệ Thực vật<br /> 2<br /> Viện Thổ Nhưỡng Nông hóa          <br /> 1<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Chế phẩm SH-BV1 gồm 6 loài vi sinh vật: A. beijerinckii, B. gisengihumi, S. owasiensis, B.<br /> subtilis, T. harzianum và M. anisopliae và thảo mộc. Hiệu lực phòng trừ tuyến trùng hại rễ hồ tiêu tại<br /> Gia Lai đạt 59,60 - 82,98%, trừ nấm Phytophthora spp. trong đất hồ tiêu đạt 53,88 – 68,27%, trừ nấm<br /> Fusarium spp. trong đất hồ tiêu đạt 70,55 - 78,15%. Hiệu lực phòng trừ tuyến trùng hại rễ cà phê tại<br /> Đắc Nông đạt 61,77 - 79,32%, trừ nấm Fusarium spp. trong đất cà phê đạt 69,82 – 74,68%.<br /> Từ khóa: SH-BV1, hồ tiêu, cà phê, tuyến trùng, Fusarium, Phytophthora<br /> <br /> I. MỞ ĐẦU<br /> Cà phê và hồ tiêu là hai loại cây công<br /> nghiệp xuất khẩu chủ lực của nước ta. Trong<br /> những năm gần đây Việt Nam luôn đứng vị trí<br /> hàng đầu thế giới về xuất khẩu hai mặt hàng<br /> nông sản này. Cùng với sự phát triển về diện<br /> tích, sản lượng cà phê và hồ tiêu thì dịch hại<br /> cũng ngày càng trở nên nghiêm trọng. Đối với<br /> cây hồ tiêu, bệnh chết nhanh và hội chứng chết<br /> chậm đã và đang diễn ra khá nghiêm trọng ở tất<br /> cả các vùng trồng tiêu trong cả nước. Bệnh đã<br /> gây hại nặng hàng chục ngàn hecta tiêu tại các<br /> tỉnh Quảng Trị, Gia Lai, Đăk Nông, Đăk Lăk,<br /> Bình Phước, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu,...<br /> [2, 4, 5]. Trên cà phê, hiện tượng vàng lá và<br /> chết dần xảy ra khá phổ biến vào mùa khô tại<br /> tất cả các vùng trồng cà phê của cả nước: Đăk<br /> Lăk, Đắc Nông, Lâm Đồng, Gia Lai, Quảng<br /> Trị, Nghệ An,... [2, 5].<br /> Nguyên nhân chính gây nên dịch hại trên<br /> chủ yếu là: tập đoàn tuyến trùng gây hại rễ như<br /> Medoilogyne, Pratylenchus, Rotylenchulus,…<br /> và các loại nấm bệnh trong đất như<br /> Phytophthora,<br /> Fusarium,<br /> Pythium<br /> và<br /> Rhizoctonia,... [1, 3] dẫn đến sự phát triển<br /> không bền vững của sản xuất và xuất khẩu hồ<br /> tiêu, cà phê của nước ta. Để phòng trừ các dịch<br /> hại trên, nông dân đã sử dụng rất nhiều thuốc<br /> bảo vệ thực vật hóa học trừ tuyến trùng và nấm<br /> bệnh. Việc sử dụng thuốc hoá học như trên đã<br /> làm suy thoái đất trồng trọt, tiêu diệt tập đoàn<br /> vi sinh vật có ích trong đất và gây ô nhiễm môi<br /> trường đất, nước nghiêm trọng.<br /> <br /> 960<br /> <br /> Trong mười năm qua, Viện Bảo vệ Thực<br /> vật đã tập trung nghiên cứu thành công chế<br /> phẩm sinh học SH-BV1 phòng trừ dịch hại trên<br /> cây cà phê, hồ tiêu. Bài báo trình bày kết quả<br /> nghiên cứu sử dụng chế phẩm SH-BV1 trong<br /> phòng trừ tuyến trùng, nấm hại cây hồ tiêu, cà<br /> phê ở Gia Lai và Đăk Nông, góp phần nâng<br /> cao năng suất, chất lượng hồ tiêu, cà phê và<br /> bảo vệ môi trường.<br /> II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Vật liệu nghiên cứu<br /> - Các vi sinh vật trong chế phẩm SH-BV1:<br /> A. beijerinckii, B. gisengihumi, S. owasiensis, B.<br /> subtilis, T. harzianum và M. anisopliae.<br /> - Vườn hồ tiêu, cà phê kinh doanh tại<br /> IaBlang - Chư Sê - Gia Lai và Nâm N’Jang Đăk Song - Đăk Nông. Tuyến trùng, nấm<br /> Fusarium, Phytophthora gây hại rễ hồ tiêu.<br /> Tuyến trùng, nấm Fusarium gây hại rễ cà phê.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> 2.2.1. Mô hình hồ tiêu: 1ha/ 2 mô hình, triển<br /> khai từ năm 2012, thử nghiệm 3 năm liên tục,<br /> tại thôn 6, xã IaBlang, huyện Chư Sê, tỉnh Gia<br /> Lai trên vườn hồ tiêu kinh doanh 9 năm tuổi (tỷ<br /> lệ cây biểu hiện hội chứng chết chậm khoảng 5%,<br /> cây sinh trưởng phát triển kém 10%, chết nhanh<br /> 1%), vườn tiêu 12 năm tuổi (tỷ lệ cây biểu hiện<br /> hội chứng chết chậm khoảng 50%, cây sinh<br /> trưởng phát triển kém 30%), được bố trí như<br /> sau: Mô hình: bón 0,7 tấn SH-BV1/ha/ lần (bón<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ hai <br /> <br /> 2 lần/ năm x 3 năm - đầu và cuối mùa mưa<br /> hàng năm). Đối chứng (tập quán nông dân –<br /> Nokaph 10GR: 50kg/ha hoặc Diaphos 10G: 20<br /> kg/ha – 1 lần/ năm x 3 năm - vào đầu mùa mưa<br /> hàng năm).<br /> 2.2.2. Mô hình cà phê kinh doanh: 1 ha tại xã<br /> Nâm N’Jang, Đắk Song, Đắk Nông, trên vườn cà<br /> phê kinh doanh 13 năm tuổi (Tỷ lệ cây chết 5%,<br /> cây sinh trưởng phát triển kém 10%, cây vàng lá<br /> 10%), được bố trí như sau: Mô hình: bón 0,7 tấn<br /> SH-BV1/ ha/ lần (bón 2 lần/ năm x 3 năm - đầu<br /> và cuối mùa mưa hàng năm). Đối chứng<br /> (không).<br /> - Xác định mật độ tuyến trùng trong đất,<br /> rễ: Tuyến trùng trong đất, rễ hồ tiêu được lọc<br /> bằng phương pháp lọc Berman có cải tiến.<br /> Phân tích nấm trong đất hồ tiêu (Fusarium,<br /> Trichoderma): Đất nghiền nhỏ, trộn đều, pha<br /> loãng 10-2, trang lên môi trường PPA<br /> (Fusarium), Czapec - Dox (Trichoderma) và<br /> đếm số lượng tản nấm hình thành trên đĩa petri<br /> sau 5-7 ngày. Công thức tính số lượng bào tử<br /> nấm/g đất:<br /> ∑C<br /> N = –––––––<br /> d.V.n<br /> Trong đó: N: là số vi sinh vật trong một<br /> đơn vị kiểm tra (CFU/g); ∑C: là tổng số khuẩn<br /> lạc đếm được trên các đĩa Petri; n: là số đĩa<br /> petri; d là độ pha loãng; V: là thể tích dung<br /> dịch pha loãng cho vào mỗi đĩa.<br /> <br /> - Phân tích nấm Phytophthora: Sử dụng<br /> phương pháp bẫy du động bào tử bằng cánh<br /> hoa hồng, theo dõi số cánh hoa bị mất màu<br /> (Erwin and Riberrio, 1996).<br /> - Tính hiệu lực phòng trừ theo công thức<br /> Hendesson – Tilton.<br /> III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1. Khối lượng sản xuất, thành phần và hàm<br /> lượng vi sinh vật trong chế phẩm SH-BV1<br /> Trong 3 năm, 150 tấn chế phẩm sinh học<br /> SH-BV1 đã được sản xuất tại Viện BVTV,<br /> đảm bảo chất lượng tốt, mật độ vi sinh vật ><br /> 106 CFU/g chế phẩm, bao bì đúng quy cách.<br /> Sản phẩm SH-BV1 đã được chuyển đi các tỉnh<br /> phục vụ xây dựng mô hình và phát triển sản<br /> phẩm như: Sơn La, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà<br /> Nội, Hải Dương, Hòa Bình, Quảng Trị, Đăk<br /> Nông, Gia Lai, Lâm Đồng, Đăk Lăk, Long An,<br /> Bình Phước, Phú Quốc, Bình Thuận, Kiên<br /> Giang, Đồng Tháp.<br /> Kết quả phân tích thành phần và mật độ<br /> vi sinh vật trong chế phẩm SH-BV1 cho thấy:<br /> Chế phẩm SH-BV1 gồm 6 loài vi sinh vật (A.<br /> beijerinckii, B. gisengihumi, S. owasiensis, B.<br /> subtilis, T. harzianum và M. anisopliae). Trong<br /> đó, mật độ của hai loài T.harzianum và<br /> M.anisopliae là cao nhất tương ứng đạt 6,00<br /> x107 và 6,25 x 107 CFU/g. Các vi sinh vật còn<br /> lại có mật độ đạt từ 3,51 x 106 đến 4,51 x 106<br /> CFU/g (bảng 1).<br /> <br /> Bảng 1. Kết quả phân tích thành phần và mật độ vi sinh vật trong chế phẩm SH-BV1 (Phòng thử<br /> nghiệm nông nghiệp số 12, Viện Thổ nhưỡng Nông hóa – 10/2014)<br /> Tên mẫu Chỉ tiêu thử nghiệm<br /> SH-BV1 1. VSV cố định nitơ (Azotobacter beijerinckii)<br /> 2. VSV phân giải phốt phát khó tan (Bacillus gisengihumi)<br /> 3. Xạ khuẩn phân giải xenlulo (Streptomyces owasiensis)<br /> 4. VSV ức chế nấm gây bệnh (Bacillus subtilis)<br /> 5. Trichoderma harzianum<br /> 6. Metarhizium anisopliae<br /> <br /> 3.2. Nghiên cứu ứng dụng chế phẩm sinh<br /> học SH-BV1 phòng trừ tuyến trùng và nấm<br /> bệnh hại rễ hồ tiêu tại Gia Lai<br /> 3.2.1. Hiệu lực phòng trừ tuyến trùng trong<br /> đất, rễ hồ tiêu của chế phẩm SH-BV1<br /> Hiệu lực hạn chế tuyến trùng trong đất,<br /> rễ hồ tiêu của chế phẩm SH-BV1 sau 24 đến 29<br /> <br /> Kết quả thử nghiệm (CFU/g)<br /> 4,15 x 106<br /> 4,02 x 106<br /> 4,51 x 106<br /> 3,51 x 106<br /> 6,00 x 107<br /> 6,25 x 107<br /> <br /> tháng ứng dụng (2 lần/ năm x 3 năm, đầu và<br /> cuối mùa mưa hàng năm) đạt từ 59,60% đến<br /> 85,66%. Hiệu lực hạn chế tuyến trùng trong rễ<br /> hồ tiêu đạt cao nhất là 82,98%% sau 29 tháng<br /> kể từ lần đầu bón chế phẩm SH-BV1 ở mô<br /> hình 1 (MH1) và 82,64% ở mô hình 2 (MH2)<br /> sau 24 tháng. Đánh giá sau 3 năm, diện tích hồ<br /> tiêu MH1 ứng dụng chế phẩm SH-BV1 sinh<br /> <br /> 961<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM <br /> <br /> trưởng phát triển tốt, trụ tiêu khỏe không bị tụt<br /> trụ so với đối chứng tập quán nông dân sử dụng<br /> Nokaph 25EC tiêu sinh trưởng phát triển kém, tỷ<br /> lệ tiêu tụt trụ cao. Mô hình 2 ứng dụng chế phẩm<br /> <br /> SH-BV1 khi vườn chết chậm 50%, sau 3 năm<br /> vườn vẫn giữ năng suất, so sánh với đối chứng đã<br /> bị phá bỏ và trồng mới (bảng 2).<br /> <br /> Bảng 2. Hiệu lực hạn chế tuyến trùng trong đất, rễ của chế phẩm SH-BV1 trên vườn hồ tiêu kinh<br /> doanh (IaBlang, Chư Sê, Gia Lai – 2014)<br /> Mô Công<br /> hình thức<br /> <br /> Mô SH-BV1<br /> hình<br /> Nokaph<br /> 1<br /> 10GR<br /> Mô SH-BV1<br /> hình<br /> Diaphos<br /> 2<br /> 10G<br /> <br /> Liều<br /> lượng<br /> bón<br /> (tấn /<br /> ha/ lần)<br /> <br /> Trong đất<br /> <br /> Trong rễ<br /> <br /> Trước Sau 24 tháng Sau 29 tháng Trước<br /> bón<br /> bón<br /> TTTS/ Hiệu TTTS/ Hiệu<br /> (TTTS<br /> (TTTS<br /> 50g<br /> lực<br /> 50g lực<br /> /50g đất)<br /> đất<br /> (%)<br /> đất (%) /5g rễ)<br /> <br /> Sau 24 tháng Sau 29 tháng<br /> TTTS/ Hiệu TTTS/<br /> 5g rễ lực 5g rễ<br /> (%)<br /> <br /> Hiệu<br /> lực<br /> (%)<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 106,68 186,80<br /> <br /> 62,52 134,17 67,35<br /> <br /> 28,16<br /> <br /> 131,10 68,17 96,08 82,98<br /> <br /> 0,05<br /> <br /> 111,36 520,20<br /> <br /> 429,00<br /> <br /> 30,24<br /> <br /> 442,36<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 93,44 267,67<br /> <br /> 71,85 219,00 85,66<br /> <br /> 78,25<br /> <br /> 0,02<br /> <br /> 34,92 355,33<br /> <br /> 570,67<br /> <br /> 50,68<br /> <br /> 606,35<br /> <br /> 94,23 82,64 87,65 59,60<br /> 351,51<br /> <br /> 140,51<br /> <br /> 3.2.2. Hiệu lực phòng trừ nấm Fusarium spp. và bền vững đã góp phần giảm tỷ lệ cây hồ tiêu<br /> có biểu hiện chết chậm và sinh trưởng kém một<br /> trong đất hồ tiêu của chế phẩm SH-BV1<br /> Hiệu lực trừ nấm Fusarium spp. trong cách đáng kể. Đây là kết quả rất khả quan cho<br /> đất đạt 70,55% đến 73,55% sau 24 tháng, hiệu sản xuất hồ tiêu, đặc biệt trong bối cảnh dịch<br /> lực trừ nấm Fusarium spp. trong đất đạt bệnh chết chậm trên hồ tiêu đang bùng phát rất<br /> 77,68% đến 78,15% sau 29 tháng. Hiệu lực mạnh ở tất cả các vùng trồng tiêu trong cả nước<br /> phòng trừ nấm Fusarium spp. trong đất khá cao (bảng 3).<br /> Bảng 3. Hiệu lực phòng trừ nấm Fusarium spp. trong đất vườn hồ tiêu kinh doanh của SH-BV1<br /> (IaBlang - Chư Sê - Gia Lai – 2014)<br /> Mô Công<br /> hình thức<br /> <br /> Liều<br /> Hiệu lực trừ nấm Fusarium spp. trong đất<br /> lượng Mật độ bào tử nấm Mật độ bào tử nấm Hiệu Mật độ bào tử nấm Hiệu<br /> bón (tấn<br /> Fusarium spp.<br /> Fusarium spp. lực Fusarium spp. trong<br /> lực<br /> / ha/ trong đất trước bón<br /> trong đất sau 24 (%)<br /> đất sau 29 tháng (%)<br /> lần)<br /> (CFU/g)<br /> tháng (CFU/g)<br /> (CFU/g)<br /> 0,7<br /> <br /> 3,33x103<br /> <br /> 4,16x103 70,55<br /> <br /> 5,00x102 78,15<br /> <br /> Đối chứng<br /> <br /> Không<br /> <br /> 2,67x103<br /> <br /> 1,13x104<br /> <br /> 1,83x103<br /> <br /> MH2 SH-BV1<br /> Đối chứng<br /> <br /> 0,7<br /> Không<br /> <br /> 3,73x103<br /> 3,33x103<br /> <br /> 2,66x103 73,55<br /> 9,00x103<br /> <br /> 6,67x102 77,68<br /> 2,66x103<br /> <br /> MH1 SH-BV1<br /> <br /> 3.2.3. Hiệu lực phòng trừ nấm Phytophthora quả sau 29 tháng, hiệu lực trừ bào tử nấm<br /> Phytophthora spp. trong đất ở hai mô hình đạt<br /> spp. trong đất hồ tiêu của chế phẩm SH-BV1<br /> Hiệu lực phòng trừ bào tử nấm từ 55,18% đến 68,27%. Vườn hồ tiêu MH1 sau<br /> Phytophthora spp. trong đất của chế phẩm SH- 3 năm ứng dụng chế phẩm SH-BV1 cây phát<br /> BV1 là khá khả quan. Sau 24 tháng hiệu lực ở triển khỏe xanh tốt bền, lá dầy khác biệt hoàn<br /> hai mô hình đạt từ 53,88% đến 59,18%. Kết toàn so với vườn đối chứng (bảng 4).<br /> <br /> 962<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ hai <br /> <br /> Bảng 4. Hiệu lực phòng trừ nấm Phytophthora spp. trong đất của SH-BV1 trên vườn hồ tiêu kinh<br /> doanh (IaBlang - Chư Sê - Gia Lai – 2014)<br /> Mô Công thức Liều<br /> Hiệu lực trừ nấm Phytophthora spp. trong đất<br /> hình<br /> lượng<br /> Tỷ lệ (%) bẫy cánh Tỷ lệ (%) bẫy cánh Hiệu Tỷ lệ (%) bẫy cánh Hiệu<br /> bón (tấn<br /> hoa nhiễm nấm<br /> hoa nhiễm nấm lực<br /> hoa nhiễm nấm lực<br /> / ha/<br /> Phytophthora spp. Phytophthora spp. (%) Phytophthora spp. (%)<br /> lần)<br /> trước bón<br /> sau 24 tháng<br /> sau 29 tháng<br /> MH1 SH-BV1 0,7<br /> 25,60<br /> 17,60 59,18<br /> 20,67 68,27<br /> Đối chứng Không<br /> 22,80<br /> 38,40<br /> 58,00<br /> MH2 SH-BV1 0,7<br /> 26,40<br /> 26,00 53,88<br /> 32,70 55,18<br /> Đối chứng Không<br /> 25,60<br /> 54,67<br /> 70,67<br /> <br /> 3.2.4. Ảnh hưởng của chế phẩm sinh học SHBV1 đến tỷ lệ sống và năng suất cây hồ tiêu<br /> Kết quả điều tra đánh giá tháng 9/ 2014<br /> cho thấy, hiệu lực hạn chế tỷ lệ hồ tiêu chết<br /> nhanh của SH-BV1 đạt từ 72,72% đến 84,61%.<br /> <br /> Hiệu lực hạn chế hội chứng chết chậm hồ tiêu<br /> của SH-BV1 đạt từ 81,48% đến 82,35%. Đặc<br /> biệt hiệu lực hạn chế tỷ lệ hồ tiêu có biểu hiện<br /> sinh trưởng kém (nguy cơ chết chậm) của SHBV1 rất cao đạt từ 93,02% đến 99,18% (bảng 5).<br /> <br /> Bảng 5. Ảnh hưởng của chế phẩm sinh học SH-BV1 đến tỷ lệ cây hồ tiêu bị chết nhanh và hội<br /> chứng chết chậm trong mô hình tại Chư Sê - Gia Lai (9/ 2014).<br /> Tên mô hình<br /> <br /> MH1: Tiêu KD - IaBlang<br /> MH2: Tiêu KD - IaBlang<br /> <br /> Tuổi<br /> cây<br /> hồ<br /> tiêu<br /> (năm)<br /> <br /> Số Tỷ lệ cây chết nhanh Tỷ lệ cây biểu hiện<br /> cây<br /> hội chứngchết chậm<br /> điều<br /> tra/ SH- Đối<br /> Hiệu SH- Đối<br /> Hiệu<br /> CT BV1 chứng lực (%) BV1 chứng lực (%)<br /> 12 800 0,38 1,38 72,72 0,63 3,38 81,48<br /> 15 800 0,25 1,63 84,61 0,75 4,25 82,35<br /> <br /> Tỷ lệ cây có biểu hiện<br /> sinh trưởng kém<br /> (nguy cơ chết chậm)<br /> SH- Đối<br /> Hiệu<br /> BV1 chứng lực (%)<br /> 1,13 16,10<br /> 93,02<br /> 1,50 18,50<br /> 99,18<br /> <br /> Ghi chú: KD: Kinh doanh; TM: Trồng mới<br /> <br /> Trong niên vụ 2013-2014, năng suất hồ<br /> tiêu mô hình đều cao hơn so với đối chứng từ<br /> 22,90% - 38,50%. Năng suất mô hình 1 niên vụ<br /> <br /> 2013-2014 là 5.727,89 kg/ha so với đối chứng<br /> 4.135,60kg/ha, số liệu tương ứng của mô hình 2 là<br /> 3.617,86 kg/ha và 2.941,99 kg/ha (bảng 6).<br /> <br /> Bảng 6. Ảnh hưởng của chế phẩm SH-BV1 đến năng suất mô hình hồ tiêu kinh doanh ứng dụng<br /> chế phẩm SH-BV1 (IaBlang, Chư Sê, Gia Lai 2013-2014)<br /> Niên Mô Công thức<br /> Liều luợng số quả<br /> Số<br /> số<br /> Trọng Năng suất<br /> Năng suất<br /> vụ<br /> hình liều lượng<br /> bón (tấn/ha/ /chùm chùm khung<br /> lượng lý thuyết tăng so với đối<br /> bón (tấn/ha)<br /> lần)<br /> /khung /trụ 1.000 hạt<br /> (kg/ha)<br /> chứng (%)<br /> 2013- MH1 SH-BV1<br /> 0,7 29,13 101,66 33,33 36,30<br /> 5727,89<br /> 38,50<br /> 2014<br /> Nokaph 10GR<br /> 0,05 27,29 100,77 30,00<br /> 34,83<br /> 4135,60<br /> MH2 SH-BV1<br /> 0,7 35,80 62,77 32,60<br /> 30,80<br /> 3617,86<br /> 22,90<br /> Nokaph 10GR<br /> 0,05 35,62 62,22 27,30<br /> 30,29<br /> 2941,99<br /> <br /> 24 tháng đạt 63,22% và sau 29 tháng đạt<br /> 66,33%. Hiệu lực trừ tuyến trùng trong rễ cà<br /> phê sau 24 tháng (kể từ lần đầu bón chế phẩm)<br /> 3.3.1. Hiệu lực phòng trừ tuyến trùng trong rễ, đạt 61,77% và sau 29 tháng đạt 79,32%. Vườn<br /> cà phê sau 3 năm ứng dụng chế phẩm cây sinh<br /> đất trồng cà phê của chế phẩm SH-BV1<br /> trưởng phát triển tốt, lá cà phê mở rộng, quả,<br /> Hiệu lực hạn chế tuyến trùng trong đất cà hạt cà phê to hơn so với đối chứng (bảng 7).<br /> phê Nâm N’Jang – Đăk Song - Đăk Nông sau<br /> <br /> 3.3. Nghiên cứu ứng dụng chế phẩm sinh<br /> học SH-BV1 phòng trừ tuyến trùng và nấm<br /> bệnh hại rễ cà phê tại Đăk Nông<br /> <br /> 963<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM <br /> <br />  <br /> <br /> Bảng 7. Hiệu lực hạn chế tuyến trùng trong đất, rễ của SH-BV1 trên vườn cà phê kinh doanh<br /> (Nâm N’Jang – Đăk Song - Đăk Nông – 2014)<br /> Công<br /> thức<br /> <br /> SHBV1<br /> Đ/C<br /> <br /> Liều<br /> Trong đất<br /> Trong rễ<br /> lượng<br /> Sau 24 tháng Sau 29 tháng<br /> Sau 24 tháng Sau 29 tháng<br /> bón Trước bón Mật độ Hiệu Mật độ Hiệu Trước Mật độ<br /> Hiệu<br /> Mật Hiệu<br /> (tấn / (TTTS/50g (TTTS<br /> lực (TTTS<br /> lực<br /> bón (TTTS lực (%)<br /> độ<br /> lực<br /> ha/<br /> đất)<br /> /50g (%)<br /> /50g (%) (TTTS /5g rễ)<br /> (TTTS (%)<br /> lần)<br /> đất)<br /> đất)<br /> /5g rễ)<br /> /5g rễ)<br /> 0,7<br /> 267,52 213,82 63,22 149,33 66,33<br /> 74,55 356,51 61,77 44,98 79,32<br /> Không<br /> <br /> 260,16<br /> <br /> 565,40<br /> <br /> 431,33<br /> <br /> 3.3.2. Hiệu lực phòng trừ nấm Fusarium spp.<br /> trong đất trồng cà phê của chế phẩm SH-BV1<br /> <br /> 58,90<br /> <br /> 736,74<br /> <br /> 171,87<br /> <br /> Nông của chế phẩm SH-BV1 đạt 69,82% sau 24<br /> tháng và 74,68% sau 29 tháng (bảng 8).<br /> <br /> Hiệu lực trừ nấm Fusarium spp. trong đất<br /> vườn cà phê tại Nâm N’Jang – Đăk Song - Đăk<br /> Bảng 8. Hiệu lực phòng trừ nấm Fusarium spp. trong đất của SH-BV1 trên vườn cà phê kinh<br /> doanh (Nâm N’Jang, Đăk Song, Đăk Nông - 2014)<br /> Công thức Liều lượng bón<br /> Mật độ bào tử nấm Fusarium spp. trong đất (CFU/g)<br /> (tấn/ ha/ lần) Trước bón Sau 24 tháng Hiệu lực (%) Sau 29 tháng Hiệu lực (%)<br /> SH-BV1 0,7<br /> 2,8 x 103<br /> 2,16 x 103<br /> 5,00 x 102<br /> 74,68<br /> 69,82<br /> 3<br /> 3<br /> 3<br /> Đối chứng Không<br /> 2,6 x 10<br /> 6,66 x 10<br /> 1,83 x 10<br /> <br /> 3.3.3. Ảnh hưởng của chế phẩm sinh học SH- N’Jang đạt 4,6 tấn/ha cao hơn đối chứng (3,65<br /> tấn/ha) là 26,03%. Năng suất cà phê nhân khô<br /> BV1 đến năng suất cây cà phê<br /> mô hình năm thứ ba tại Nâm N’Jang cao hơn<br /> Năng suất cà phê nhân khô mô hình năm<br /> thứ nhất tại Nâm N’Jang đạt 4,1 tấn/ha cao hơn hẳn đạt 5,0 tấn/ha cao hơn đối chứng (4,0<br /> đối chứng (3,45 tấn/ha) là 18,84%. Năng suất tấn/ha) là 25% (Bảng 9).<br /> cà phê nhân khô mô hình năm thứ hai tại Nâm<br /> Bảng 9. Đánh giá năng suất cà phê trong và ngoài mô hình ứng dụng chế phẩm SH- BV1 sau 3<br /> năm thử nghiệm (2012-2014) tại Đắk Song- Đắk Nông<br /> Công thức<br /> <br /> Liều<br /> Năm thứ nhất<br /> Năm thứ hai<br /> Năm thứ ba<br /> lượng<br /> Năng suất Tăng so Năng suất thực<br /> Tăng so Năng suất thực<br /> Tăng so<br /> bón<br /> thực thu với đối<br /> thu<br /> với đối<br /> thu (tấn<br /> với đối<br /> (tấn/ ha) (tấn nhân/ha) chứng (tấn nhân/ha) chứng (%)<br /> nhân/ha) chứng (%)<br /> (%)<br /> SH-BV1<br /> 0,7<br /> 4,1<br /> 4,60<br /> 5,0<br /> 18,84<br /> 26,03<br /> 25,00<br /> Đối chứng<br /> Không<br /> 3,45<br /> 3,65<br /> 4,00<br /> <br /> IV. KẾT LUẬN<br /> 4.1. Kết luận<br /> 1. Công nghệ sản xuất chế phẩm SH-BV1 với<br /> mật độ các vi sinh vật trong chế phẩm đạt từ<br /> 3,51 x 106 đến 6,25 x 107 CFU/g, có thể sản<br /> xuất khối lượng lớn đảm bảo để cung cấp cho<br /> các vùng có nhu cầu.<br /> <br /> 964<br /> <br /> 2. Hiệu lực phòng trừ tuyến trùng trong đất hại<br /> hồ tiêu của chế phẩm tại Chư Sê, tỉnh Gia Lai<br /> (3 ha trong 3 năm) đạt 62,52 - 85,66%, trừ<br /> tuyến trùng hại rễ hồ tiêu đạt 59,60% - 82,98%,<br /> trừ nấm Phytophthora spp. trong đất hồ tiêu đạt<br /> 53,88 – 68,27%, trừ nấm Fusarium spp. trong<br /> đất hồ tiêu đạt 70,55 - 78,15%. Năng suất hồ<br /> tiêu mô hình tăng so với đối chứng từ 22,9 đến<br /> 38,5%.<br /> <br />