zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Kinh tế học

Nghiên cứu tác động của hiệu ứng mạng đến các nền tảng đặt xe công nghệ tại Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu này nhằm làm rõ tác động của hiệu ứng mạng đến nền tảng đặt xe công nghệ, từ đó cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về cách thức mà hiệu ứng mạng được tận dụng để bảo vệ các nền tảng đặt xe công nghệ trong một thị trường đầy biến động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu tác động của hiệu ứng mạng đến các nền tảng đặt xe công nghệ tại Việt Nam

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2024. ISBN: 978-604-82-8175-5 NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA HIỆU ỨNG MẠNG ĐẾN CÁC NỀN TẢNG ĐẶT XE CÔNG NGHỆ TẠI VIỆT NAM Trần Thị Phương Dung Trường Đại học Thuỷ lợi, email: dungttp_kt@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG trên thế giới cũng như tại Việt Nam, các bản tin, báo cáo từ các nền tảng như báo cáo tài Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế chính và chiến lược phát triển của các công số, sự thay đổi của thói quen di chuyển, Việt ty, các cải tiến công nghệ và dịch vụ mới; Nam đang chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ nghiên cứu định tính sử dụng kết quả từ các của các nền tảng gọi xe công nghệ, theo thống cuộc khảo sát người dùng nền tảng qua các tổ kê quy mô thị trường này đạt 0.72 tỷ đô, với chức khảo sát thị trường uy tín Từ đó, thông tốc độ phát tăng trưởng hàng năm 19.5%, chỉ qua việc đánh giá các yếu tố cốt lõi của hiệu xếp sau thị trường TMĐT trong ngành kinh ứng mạng; so sánh và đối chiếu với các doanh số. Tuy nhiên, thị trường này đang nghiên cứu trước đây để xác định điểm mạnh đứng trước sự cạnh tranh gay gắt chưa từng có và yếu của các nền tảng tại Việt Nam; và đề với sự gia nhập của các nền tảng đặt xe nội địa xuất chiến lược phát triển và khả năng phòng mới gia nhập vào thị trường như be, XanhSM thủ để các nền tảng gọi xe trực tuyến có thể làm cho thị phần thay đổi đáng kể. củng cố và tăng cường hiệu ứng mạng. Trong bối cảnh này, hiệu ứng mạng (network effects) là yếu tố được các doanh 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU nghiệp quan tâm với vai trò là cách thức quan trọng tạo ra khả năng phòng thủ của các nền 3.1. Mô hình SRM của nền tảng đặt xe tảng trong thế giới số, giúp duy trì và giữ công nghệ tại Việt Nam vững vị thế cạnh tranh của các nền tảng đặt Để đánh giá hiệu ứng mạng của nền tảng, xe trên thị trường. Nghiên cứu này nhằm làm dựa vào mô hình SRM – mỗi quan hệ của các rõ tác động của hiệu ứng mạng đến nền tảng bên tham gia trong nền tảng đặt xe công nghệ, từ đó cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về cách thức mà hiệu ứng mạng được tận dụng để bảo vệ các nền tảng đặt xe công nghệ trong một thị trường đầy biến động. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nghiên cứu này sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng và định tính. Trong đó nghiên cứu định lượng dựa trên việc phân tích các tài liệu và số liệu thứ cấp từ nhiều Hình 1. Mô hình SMR của nền tảng nguồn khác nhau, bao gồm: Thu thập dữ liệu đặt xe công nghệ (Nguồn: tác giả) thứ cấp từ các báo cáo thị trường từ các tổ chức điều tra thị trường uy tín, và các công Trong đó, nền tảng đặt xe công nghệ là nền trình nghiên cứu, bài báo trên các tạp chí uy tảng nhiều bên với 3 đối tượng nghiên cứu tín liên quan đến thị trường gọi xe trực tuyến chính là: Nền tảng, Tài xế và Người dùng. 467
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2024. ISBN: 978-604-82-8175-5 Người dùng: Yêu cầu dịch vụ đặt xe, thanh tiện truyền thông. Ngược lại, khi nhiều người toán cho nền tảng hoặc lái xe và phản hồi dùng rời bỏ nền tảng với việc đánh giá không đánh giá lại dịch vụ. tốt sẽ tạo ra hiệu ứng mạng tiêu cực làm cho Lái xe: Cung cấp dịch vụ vận chuyển, càng nhiều người dùng rời bỏ nền tảng. Điều phản hồi, thanh toán khấu trừ cho nền tảng. này tạo ra vòng lặp phản hồi tích cực dẫn đến Nền tảng: Điều phối dịch vụ kết nối yêu càng nhiều người dùng tham gia vào nền tảng cầu của người dùng với lái xe, Quản lý dữ hoặc càng nhiều người rời bỏ nền tảng. liệu và phân tích dữ liệu từ các chuyến đi để Theo báo cáo, số người dùng nền tảng đặt cải tiến dịch vụ, chăm sóc khách hàng, thu xe trực tuyến tại Việt Nam có sự thay đổi phí từ người dùng và trả tiền cho lái xe sau trong năm 2020 là 26,2 triệu người, năm khi trừ đi các khoản phí dịch vụ. 2021 do đại dịch số lượng giảm còn 11,4 triệu, tuy nhiên số lượng tăng dần đến năm 3.2. Tính tất yếu của Hiệu ứng mạng đến nền tảng đặt xe trực tuyến: 2023 đạt 18,3 triệu người. [2] Trong đó, Grab chiếm thị phần lớn nhất Các nền tảng đặt xe trực tuyến như Grab, 58%, tiếp theo là Xanh SM là một nền tảng XanhSM hay be là các nền tảng nhiều bên mới gia nhập thị trường từ đầu năm 2023 (multi side platform - MSP), trong đó sự nhưng đã vượt lên thứ 2 với 18%, thứ 3 là be thành công của nền tảng phụ thuộc vào số với 9%, thứ 4 là Gojek với 5%, khoảng 20 lượng kết nối của người dung và tài xế thông nền tảng khác chiếm 10% thị trường. [2] qua nền tảng số. Có thể thấy Grab vẫn là nền tảng có giá trị - Khả năng mở rộng quy mô: giúp các nền mạng lớn nhất thị trường, tuy nhiên so với tảng dễ dàng mở rộng quy mô người dùng và các năm trước thị phần Grab đã giảm đi đáng tài xế. kể (70% năm 2019), tương tự với be và - Tạo ra rào cản cạnh tranh: Khi một nền Gojek, khi phải chia sẻ thị phần với XanhSM. tảng đạt đến quy mô tối ưu nhờ hiệu ứng Theo khảo sát của Q&Me(2024) về độ mạng, các đối thủ cạnh tranh mới sẽ gặp khó nhận diện thương hiệu và tỷ lệ người dùng khăn trong việc giành thị phần. Để giành thị thường xuyên, Grab là nền tảng dẫn đầu với phần các đối thủ phải cung cấp giá trị vượt 42% người dùng thường xuyên, be là 32%, trội, nguồn vốn lớn là điều rất khó thực hiện XanhSM là 19%. Tuy nhiên XanhSM là nền trong ngắn hạn. tảng mới ra nhập nhưng tốc độ tăng nhanh. - Cải thiện chất lượng dịch vụ: Nền tảng có Thị trường đặt xe CN là thị trường có chi thể tối ưu hóa dữ liệu thu thập từ người dùng, phí công nghệ chuyển đổi thấp, người dùng trẻ tài xế để cá nhân hóa trải nghiệm người dung. dễ dàng tải miễn phí và sử dụng các ứng dụng - Tính bền vững lâu dài: giữ chân người đặt xe mới, vì vậy việc các nền tảng cạnh tranh dùng và tài xế trung thành với nền tảng ngay cả giữ chân người dùng là hết sức quan trọng. khi có các nền tảng cạnh tranh mới gia nhập thị Đánh giá hiệu ứng mạng cùng bên với đối trường, giúp nền tảng duy trì vị thế cạnh tranh tượng là lái xe ta có thể thấy hiệu ứng mạng trong dài hạn, ngay cả khi thị trường thay đổi. tích cực khi lái xe có những phản hồi tích cực 3.3. Phân tích hiệu ứng mạng của nền về nền tảng như chế độ đãi ngộ, cơ chế tảng đặt xe trực tuyến thưởng, thu nhập tốt sẽ giới thiệu cho bạn bè, người thân đăng ký tham gia vào nền tảng. 3.3.1. Hiệu ứng mạng cùng bên Ngoài ra nó cũng chịu hiệu ứng mạng gián tiếp Đây được xem là yếu tố quan trọng nhất với hiệu ứng đoàn tàu khi thấy nhiều người thu của hiệu ứng mạng trong một nền tảng. Trong nhập tốt hơn khi tham gia nền tảng. Tuy nhiên, đó người dùng trải nghiệm sự tiện lợi hay giá hiện nay các nền tảng đang chịu hiệu ứng cả cạnh tranh của dịch vụ sẽ giới thiệu cho mạng tiêu cực khi số lượng lái xe quá lớn gây người thân, bạn bè xử dụng dịch vụ, hoặc ra giảm thu nhập và sức ép cạnh tranh giữa các đánh giá tích cực về nền tảng tại các phương lái xe dẫn đến nhiều lái xe rời bỏ nền tảng. 468
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2024. ISBN: 978-604-82-8175-5 Theo thống kê đến hết năm 2023 số lượng sát của InforQ (2023), Grab được nhiều bình lái xe đăng ký của 2 nền tảng Grab, Gojek là chọn là ứng dụng có thời gian chờ đợi ngắn 200.000 người, be là 300.000 người, XanhSM (72% bình chọn), tiếp theo là be (60%), là 40.000 người và số lượng sẽ tăng nhanh Gojek (58%), qua đó cho thấy mức độ hài trong các năm tới. Thị trường đặt xe công lòng về thời gian khách hàng chờ đợi chuyến nghệ cũng có đặc điểm lái xe có thể đăng ký xe của các nền tảng. lái cho nhiều nền tảng một lúc và lựa chọn 3.3.3. Hiệu ứng mạng dữ liệu dịch vụ nền tảng nào phụ thuộc vào chính sách, giá và thời gian chờ giữa các chuyến. [2] Hiệu ứng mạng dữ liệu là trường hợp đặc biệt của hiệu ứng mạng, trong đó, càng nhiều 3.3.2. Hiệu ứng mạng chéo bên dữ liệu được thu thập càng tăng giá trị cho Hiệu ứng mạng chéo bên là đặc trưng mô nền tảng. Trong trường hợp các nền tảng đặt hình kinh doanh nhiều bên. xe trực tuyến đó là dữ liệu về người dùng, dữ Mô hình dưới đây mô tả tác động của hiệu liệu về hành vi, thói quen di chuyển của ứng mạng chéo bên của nền tảng. người dùng, lộ trình thường xuyên và phản hồi từ khách hàng. Từ đó, nền tảng có khả năng cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng, tối ưu phân bổ lái xe, tối ưu quãng đường di chuyển giúp giảm giá cước. Đây là yếu tố hết sức quan trọng của các nền tảng để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. 4. KẾT LUẬN Bài nghiên cứu là bước đầu đánh giá tổng quan về hiệu ứng mạng đối với các nền tảng đặt xe công nghệ tại Việt Nam. Nó đã chỉ ra Hình 2. Mô hình hiệu ứng mạng chéo của những loại hiệu ứng mạng quan trọng nhất nền tảng đặt xe công nghệ (Nguồn: tác giả) trong nền tảng số, tuy nhiên cần có nghiên cứu Trong đó việc tăng số người sử dụng sẽ tạo chuyên sâu hơn với mỗi nền tảng riêng biệt. nên sự hấp dẫn về thu nhập của nền tảng và Những phân tích và kết quả từ nghiên cứu sẽ dẫn đến sự tăng trưởng số lượng lái xe đáp này đã chỉ ra rằng hiệu ứng mạng là yếu tố ứng nhu cầu người dùng. Việc tăng số lượng phòng thủ quan trọng trong sự phát triển của lái xe cũng sẽ dẫn đến tăng độ bão hòa vùng các nền tảng gọi xe công nghệ tại Việt Nam. phủ sóng địa lý, từ đó khoảng cách giữa lái Đây là yếu tố giúp gia tăng giá trị của nền tảng xe và người dùng ngắn hơn, thời gian chờ đợi khi có nhiều người dùng hơn, đồng thời tạo ra của người dùng ngắn hơn. Ngoài ra, việc này rào cản cạnh tranh lớn, khuyến khích đổi mới còn giảm chi phí di chuyển của lái xe, qua đó và cải thiện dịch vụ. Hiệu ứng mạng không chỉ cấu trúc giá cũng được giảm đi. Nhưng yếu thu hút người dùng mới mà còn giữ chân tố này lại tác động vào người dùng để tạo người dùng hiện tại, từ đó tăng tính bền vững một vòng phản hồi tích cực làm tiếp tục tăng cho các nền tảng. Điều này không chỉ mang lại số lượng người dùng tham gia nền tảng. Tuy lợi ích cho người tiêu dùng mà còn đóng góp nhiên mô hình hiệu ứng mạng này là một mô vào sự phát triển bền vững của ngành giao hình cận biên, trong đó, thời gian chờ được thông vận tải tại Việt Nam trong tương lai. giảm đến ngưỡng nhất định (tối thiểu là 0, không thể là số âm) sẽ không tạo ra phản hồi 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO tích cực và hiệu ứng mạng yếu. Hiện chưa có [1] Arthur, W. B. (1990). Positive feedbacks in the thống kê cụ thể tuy nhiên theo báo cáo khảo economy. Scientific American, 262, 92-99. 469

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright ©2025 TaiLieu.VN. All rights reserved.