NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT<br />
<br />
97<br />
<br />
NGHIEÂN CÖÙU THÖÛ NGHIEÄM XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI HOÄ GIA ÑÌNH<br />
BAÈNG KYÕ THUAÄT TÖÔÙI TIEÂU<br />
STUDY ON DOMESTIC WASTEWATER TREATMENT<br />
BY FIELD DRAINAGE TECHNIQUE<br />
Leâ Quoác Tuaán, Leâ Thò Lan Thaûo, Chaâu Taán Höng<br />
Khoa Coâng Ngheä Moâi Tröôøng, Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. Hoà Chí Minh<br />
Ñieän thoaïi: 7220291- Email: quoctuan@hcmuaf.edu.vn<br />
<br />
SUMMARY<br />
Drainage system is considered as an affordable<br />
system for wastewater treatment purpose. With the<br />
presence of vetiver grass with special characteristics<br />
in absorbing pollutants from wastewater, the field<br />
drainage system were designed and applied for<br />
treating domestic wastewater.<br />
We analyzed parameters including COD, total<br />
nitrogen, total phosphorus and coliform in influent<br />
and effluent of treatment system. Results show that<br />
the system can remove 91% nitrogen, 85%<br />
phosphorus, 90% COD and a considerable amount<br />
of pathogen from wastewater.<br />
The obtained results indicate that field drainage<br />
system has a promising application potential for<br />
domestic wastewater treatment.<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Ngaøy nay ôû taát caû caùc quoác gia treân theá giôùi,<br />
nguoàn nöôùc saïch ñang daàn trôû neân khan hieám trong<br />
khi nguoàn cung caáp nöôùc hieän coù deã bò oâ nhieãm do<br />
söï phaùt trieån cuûa neàn coâng nghieäp vaø söï gia taêng<br />
daân soá. Vì theá vaán ñeà nöôùc saïch trôû thaønh vaán ñeà<br />
caáp baùch vaøo theá kæ XXI vaø nhieàu ngöôøi treân theá<br />
giôùi. Caùc chuyeân gia veà moâi tröôøng ñaõ vaø ñang phaùt<br />
trieån vaø aùp duïng caùc bieän phaùp xöû lyù nöôùc baån<br />
ñeå cung caáp nguoàn nöôùc saïch an toaøn cho con<br />
ngöôøi. Ñaõ coù nhieàu bieän phaùp xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc<br />
söû duïng, trong ñoù phöông phaùp sinh hoïc coù vai<br />
<br />
troø quan troïng vaø hieäu quaû cuõng nhö kinh teá, laïi<br />
phuø hôïp vôùi xu höôùng “töï nhieân, beàn vöõng”<br />
Thöïc vaät ñöôïc xem laø thaønh phaàn quan troïng<br />
trong xöû lyù nöôùc thaûi. Hieän nay treân theá giôùi vaø<br />
Vieät Nam ñaõ coù nhieàu öùng duïng nhieàu loaïi thöïc vaät<br />
ña daïng nhö luïc bình, beøo taám, beøo Nhaät Baûn,…<br />
trong ñoù ñöôïc giôùi thieäu nhö laø moät loaïi thöïc vaät ña<br />
naêng vaø ña duïng, baûo veä höõu hieäu ñaát noâng nghieäp<br />
vaø nöôùc, coû Vetiver coøn ñöôïc öùng duïng trong nhieàu<br />
lónh vöïc khaùc, vôùi nhöõng ñaëc tính sinh lyù, sinh thaùi<br />
vaø khaû naêng thích öùng treân moïi ñòa hình, phaùt hieän<br />
thaáy Vetiver coù khaû naêng haáp thuï cao haøm löôïng<br />
N, P vaø kim loaïi naëng. Taïi Vieät Nam ñieàu kieän ñòa<br />
lyù töï nhieân khaù ñaëc bieät cho söï phaùt trieån caùc khu<br />
xöû lyù sinh hoïc öùng duïng thöïc vaät baäc cao vaø öùng<br />
duïng Vetiver trong xöû lyù nöôùc thaûi laø vaán ñeà hoaøn<br />
toaøn môùi hieän nay.<br />
Treân cô sôû naøy, chuùng toâi thöïc hieäân ñeà taøi:<br />
“Nghieân cöùu thöû nghieäm xöû lyù nöôùc thaûi hoä gia<br />
ñình baèng kyõ thuaät töôùi tieâu” trong phoøng thí<br />
nghieäm vaø moâ hình xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc<br />
xaây döïng taïi vöôøn sinh thaùi khoa Coâng ngheä Moâi<br />
tröôøng - tröôøng Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM.<br />
VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP<br />
Nöôùc thaûi töø nhaø veä sinh ñöôïc phaân phoái vaøo<br />
trong heä thoáng vôùi heä oáng daãn coù ñuïc loã vaø heä oáng<br />
thu nöôùc ôû ñaàu ra. Heä thoáng ñöôïc phuû bôûi moät lôùp<br />
coû vetiver nhaèm naâng cao hieäu quaû xöû lyù nöôùc thaûi<br />
<br />
Hình 1. Sô ñoà thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït ngoaøi thöïc teá (maët caét ngang).<br />
Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM<br />
<br />
Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2004<br />
<br />
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT<br />
<br />
98<br />
<br />
Hình 2. Sô ñoà thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït (maët caét doïc)<br />
<br />
Baûng 1. Keát quaû phaân tích nitrogen<br />
Thôøi gian<br />
(ngaøy thöù)<br />
0 (*)<br />
5<br />
10<br />
15<br />
20<br />
25<br />
30<br />
35<br />
40<br />
45<br />
50<br />
55<br />
60<br />
<br />
Ñaàu vaøo<br />
12.6<br />
10.92<br />
6.23<br />
5.11<br />
5.69<br />
18.62<br />
10.8<br />
9.32<br />
14.98<br />
8.92<br />
12.43<br />
15.72<br />
13.76<br />
<br />
Nitrogen (mg/l)<br />
Ñaàu ra<br />
Loaïi thaûi<br />
1.12<br />
11.48<br />
4.9<br />
6.02<br />
3.99<br />
2.24<br />
1.03<br />
4.08<br />
2.34<br />
3.35<br />
3.38<br />
15.24<br />
4.42<br />
6.38<br />
1.92<br />
7.4<br />
5.23<br />
9.75<br />
3.21<br />
5.71<br />
5.39<br />
7.04<br />
4.37<br />
11.35<br />
5.67<br />
8.09<br />
(*): Ngaøy ñaàu tieân<br />
<br />
töø khu vöïc nhaø veä sinh ôû giaûng ñöôøng E1, E2 vaø E3.<br />
(Hình 1, 2)<br />
Chuùng toâi tieán haønh phaân tích caùc thoâng soá<br />
sinh hoaù: COD, nitrogen toång, phosphore toång vaø<br />
vi sinh vaät gaây beänh theo phöông phaùp chuaån<br />
(standard method)<br />
KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN<br />
Sau moät thôøi gian oån ñònh heä thoáng, coû vetiver<br />
ñuû lôùn ñeå phuû toaøn boä beà maët cuûa heä thoáng, chuùng<br />
toâi vaän haønh heä thoáng xöû lyù vaø ñaùnh giaù hieäu quaû<br />
xöû lyù nöôùc thaûi cuûa heä thoáng qua caùc chæ tieâu cuûa<br />
nöôùc thaûi ôû ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cuûa heä thoáng.<br />
Chæ tieâu nitrogen<br />
Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2004<br />
<br />
% loaïi thaûi<br />
91.11<br />
55.13<br />
35.96<br />
79.84<br />
58.88<br />
81.85<br />
59.07<br />
79.4<br />
65.09<br />
64.01<br />
56.64<br />
72.2<br />
58.79<br />
<br />
Chæ tieâu nitrogen ñöôïc theo doõi trong thôøi gian<br />
60 ngaøy vôùi taàn xuaát phaân tích haøm löôïng nitrogen<br />
trong nöôùc ñaàu vaøo ñaàu ra laø 5 ngaøy. Keát quaû<br />
ñöôïc theå hieän qua baûng 1 vaø ñoà thò 1.<br />
Qua baûng 1 vaø ñoà thò 1 cho thaáy haøm löôïng<br />
nitrogen ôû ñaàu ra sau khi qua heä thoáng xöû lyù giaûm<br />
moät löôïng ñaùng keå vaø coù söï bieán ñoäng tuyeán tính<br />
vôùi haøm löôïng nöôùc thaûi ñaàu vaøo, vaø hieäu quaû xöû lyù<br />
coù theå ñaït ñeán 91%.<br />
Chæ tieâu phosphore<br />
Chæ tieâu phosphore cuõng ñöôïc theo doõi trong<br />
thôøi gian 60 ngaøy vôùi taàn suaát phaân tích maãu laø 5<br />
ngaøy. Keát quaû phaân tích ñöôïc theå hieän qua baûng 2<br />
vaø ñoà thò 2.<br />
Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM<br />
<br />
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT<br />
<br />
99<br />
<br />
Haøm löôïng nitrogen (mg/l)<br />
<br />
Ñaàu vaøo<br />
<br />
Ñaàu ra<br />
<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
0<br />
<br />
5<br />
<br />
10<br />
<br />
15<br />
<br />
20<br />
<br />
25<br />
<br />
30<br />
<br />
35<br />
<br />
40<br />
<br />
45<br />
<br />
50<br />
<br />
55<br />
<br />
60<br />
<br />
65<br />
<br />
Thôøi gian (ngaøy thöù)<br />
<br />
Ñoà thò 1. Söï bieán thieân cuûa noàng ñoä nitrogen cuûa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra theo thôøi gian thí nghieäm<br />
<br />
Baûng 2. Keát quaû phaân tích phosphore cuûa heä thoáng<br />
Thôøi gian<br />
(ngaøy thöù)<br />
0<br />
5<br />
10<br />
15<br />
20<br />
25<br />
30<br />
35<br />
40<br />
45<br />
50<br />
55<br />
60<br />
<br />
Ñaàu vaøo<br />
0.23<br />
2.03<br />
2.66<br />
0.86<br />
1.09<br />
0.53<br />
0.43<br />
1.63<br />
4.37<br />
3.16<br />
3.79<br />
2.71<br />
2.52<br />
<br />
Phosphore (mg/l)<br />
Ñaàu ra<br />
Loaïi thaûi<br />
0.18<br />
0.05<br />
1.17<br />
0.86<br />
0.93<br />
1.73<br />
0.22<br />
0.64<br />
0.34<br />
0.75<br />
0.11<br />
0.42<br />
0.08<br />
0.35<br />
0.24<br />
1.39<br />
1.21<br />
3.16<br />
0.93<br />
2.23<br />
1.15<br />
2.64<br />
0.67<br />
2.04<br />
0.73<br />
1.79<br />
<br />
Haøm löôïng phosphore (mg/l)<br />
<br />
Ñaàu vaøo<br />
<br />
% loaïi thaûi<br />
21.74<br />
42.36<br />
65.04<br />
74.42<br />
68.81<br />
79.25<br />
81.4<br />
85.28<br />
72.31<br />
70.57<br />
69.66<br />
75.28<br />
71.03<br />
<br />
Ñaàu ra<br />
<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
0<br />
<br />
5<br />
<br />
10<br />
<br />
15<br />
<br />
20<br />
<br />
25<br />
<br />
30<br />
<br />
35<br />
<br />
40<br />
<br />
45<br />
<br />
50<br />
<br />
55<br />
<br />
60<br />
<br />
65<br />
<br />
Thôøi gian (ngaøy thöù)<br />
<br />
Ñoà thò 2. Söï bieán thieân cuûa noàng ñoä phosphore cuûa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra theo thôøi gian thí nghieäm<br />
Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM<br />
<br />
Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2004<br />
<br />
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT<br />
<br />
100<br />
<br />
Qua baûng 2 vaø ñoà thò 2 cho thaáy maëc duø söï bieán<br />
ñoäng cuûa haøm löôïng phosphore ñaàu vaøo khoâng oån<br />
ñònh nhöng hieäu quaû xöû lyù phosphore cuûa heä thoáng<br />
naøy khaù cao, cao nhaát laø 85,28%. Chöùng toû heä thoáng<br />
naøy xöû lyù phosphore hieäu quaû. Noàng ñoä phosphore<br />
ñaàu ra ñaït tieâu chuaån cho pheùp.<br />
<br />
Sau quaù trình xöû lyù baèng heä thoáng naøy thì noàng<br />
ñoä COD ôû nöôùc thaûi ñaàu ra khoûi heä thoáng ñaït tieâu<br />
chuaån nguoàn thaûi loaïi A (COD