Nhân 3 trường hợp dị vật âm đạo ở trẻ em báo cáo ca lâm sàng hồi cứu y văn

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> NHÂN 3 TRƯỜNG HỢP DỊ VẬT ÂM ĐẠO<br /> Ở TRẺ EM BÁO CÁO CA LÂM SÀNG-HỒI CỨU Y VĂN<br /> Nguyễn Hữu Chí*, Lê Thị Uyên Phương*, Huỳnh Nhất Hạnh Nhân*, Lê Thanh Hùng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục đích: Trình bày đặc điểm lâm sàng và siêu âm chẩn đoán dị vật âm đạo ở trẻ em.<br /> Phương pháp: Báo cáo ca lâm sàng<br /> Kết quả: Có 3 trường hợp bé gái 3-8 tuổi, nhập viện vì tiết dịch âm đạo bất thường máu, mủ, mùi hôi. 01<br /> trường có tiền sử bị lạm dụng tình dục. Siêu âm phát hiện khối cản âm trong âm đạo. Nội soi âm đạo gắp dị vật:<br /> kẹp tóc, mút xốp và búi len.<br /> Kết luận: Chảy dịch âm đạo bất thường, vấn đề thường gặp ở các bệnh nhi. Siêu âm có giá trị trong việc tầm<br /> soát phát hiện, và nội soi âm đạo xác định, can thiệp điều trị.<br /> Từ khóa: dị vật cơ thể, âm đạo, tiết dịch, siêu âm, trẻ em.<br /> ABSTRACT<br /> A VAGINAL FOREIGN BODY IN CHILDREN: CASE REPORT AND LITERATURE REVIEW<br /> Nguyen Huu Chi, Le Thi Uyen Phuong, Huynh Nhat Hanh Nhan, Le Thanh Hung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 4 - 2016: 211 - 215<br /> <br /> Objectives: To present clinical and sonographic findings a vaginal foreign body in children.<br /> Methods: Case reports.<br /> Results: Three cases of 3 to 8 years old girls were admitted to our hospital for anormal vaginal discharge of<br /> blood, purulent or foul smelling. One patient had a history sexual abuse. Ultrasound examinations had discovered<br /> intravaginal marked acoustic shadowing. Three foreign bodies: hair-pin, spongy and ball of wool were removed<br /> by vaginoscopy.<br /> Conclusions: Anormal vaginal discharge in children is not rarely. Vaginal foreign body should be considered<br /> in a young female patient presenting with persistent or recurrent vaginal discharge.Ultrasound is the primary<br /> screening and detecting tool. Vaginoscopy is a definitive diagnosic as well as therapeutic modality.<br /> Keywords: Foreign body, Vagina, discharge, ultrasound, children.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Dị vật âm đạo có thể là giấy vệ sinh, đồ chơi,<br /> tampon hoặc dụng cụ thăm khám bị bỏ quên.<br /> Chảy dịch âm đạo bất thường ở trẻ em, có<br /> Chúng tôi báo cáo ba ca lâm sàng dị vật âm<br /> thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm<br /> đạo với đặc điểm siêu âm, giúp gợi ý chẩn đoán<br /> nhiễm, niệu quản cắm lạc chỗ, dị vật…Dị vật âm<br /> bệnh này.<br /> đạo thường thấy ra ở những bé gái vị thành niên<br /> hoặc phụ nữ. Bệnh nhi được đưa đến khám vì CA LÂM SÀNG<br /> chảy dịch âm đạo có mùi hôi, kèm theo có hoặc<br /> Case 1<br /> không có xuất huyết âm đạo. Ở người lớn<br /> Bé gái N.T.T.T, 8 tuổi, ID 333129/08 nhập<br /> thường xảy ra ở những người bị rối loạn tâm<br /> viện vì xuất huyết âm đạo. Cách nhập viện 8<br /> thần hoặc hành vi tình dục không bình thường.<br /> tháng bé ra chất nhầy ở âm đạo, khám tại Bệnh<br /> <br /> <br /> * Bệnh viện Nhi Đồng 1<br /> Tác giả liên lạc: BSCK2 Nguyễn Hữu Chí, ĐT: 01286558536, Email:dr_huuchi@yahoo.com<br /> Chuyên Đề Nhi Khoa 211<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016<br /> <br /> viện Từ Dũ được chẩn đoán viêm âm hộ và điều<br /> trị với thuốc rửa. Triệu chứng cải thiện, cách<br /> nhập viện nửa tháng bé ra máu âm đạo lượng ít,<br /> màu đỏ nhạt, mẹ đưa bé đến khám tại Bệnh viện<br /> Nhi Đồng 1. Tiền căn, người nhà khai cách nhập<br /> viện khoảng 11 tháng, bé bị một nam thanh niên<br /> bắt đi, sau đó được gia đình phát hiện và cho đi<br /> giám định pháp y tại Bệnh viện Phú Quốc, kết<br /> luận không bị xâm hại. Tại bệnh viện chúng tôi,<br /> bé được siêu âm bụng, xác định dị vật trong âm<br /> đạo (Hình 2).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Siêu âm qua ngã thành bụng, không thấy ứ<br /> dịch hoặc cấu trúc bất thường trong lòng âm đạo và<br /> tử cung<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Siêu âm qua ngã tầng sinh môn. Khối echo<br /> dày bất thường ở 1/3 dưới âm đạo<br /> Bé được thăm khám âm đạo qua ngã trực<br /> tràng xác định vùng trước và trên trực tràng có<br /> khối chắc #1x1cm, sau đó bé được chụp MRI: Hình 3 & Hình 4: Nội soi âm đạo, gắp ra mẫu dị vật<br /> không thấy khối choán chỗ trong lòng âm đạo, là búi len, rất hôi, thối<br /> theo dõi viêm âm đạo. Sau khi hội chẩn với Ca 2<br /> chuyên gia, bé được tiến hành nội soi âm đạo lấy Bé P.K.N 3 tuổi, ID. 545195/15, được mẹ phát<br /> được 1 búi dạng sợi len, dính chặt vào thành âm hiện ra máu vùng âm hộ lượng ít liên tục cách<br /> đạo (Hình 3, Hình 4.) đây 1 năm. Triệu chứng ra máu kéo dài gần 1<br /> <br /> <br /> 212 Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tháng thì chuyển sang ra dịch màu vàng đục, rất Bệnh viện tỉnh với chẩn đoán viêm âm hộ và<br /> hôi, không đau, ngứa hay sốt, bé vẫn ăn uống điều trị nhưng không khỏi. Tại Bệnh viện chúng<br /> vui chơi bình thường. Mẹ cũng không ghi nhận tôi, bé được siêu âm bụng, ghi nhận bóng cản âm<br /> những bất thường tâm lý của bé hay các hành vi bất thường trong âm đạo, xác định dị vật trong<br /> xâm hại trước thời điểm bé có triệu chứng. Tại âm đạo (Hình 7, hình 8).<br /> bệnh viện chúng tôi, bé được siêu âm và bác sĩ<br /> phát hiện có dị vật trong âm đạo, cản âm, giống<br /> kẹp tóc (Hình 5). Các bác sĩ đã thực hiện nội soi<br /> ngã âm đạo gắp dị vật ra cho bé. Đó là một cây<br /> kẹp tóc màu hồng dài khoảng 5cm, đã rỉ sét<br /> (Hình 6).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 5. Siêu âm qua ngã thành bụng, hạ vật. Dị vật<br /> có dạng kẹp tóc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 7 & Hình 8: Siêu âm qua ngã tầng sinh môn.<br /> Hiện diện bóng cản âm bất thường ở 1/3 dưới âm đạo.<br /> Sau đó bé được tiến hành nội soi âm đạo lấy<br /> Hình 6. Mẫu dị vật được lấy ra là kẹp tóc. được dị vật dạng mút xốp, dính chặt vào thành<br /> âm đạo.<br /> Ca 3<br /> Bé gái N.H.M.A, 4 tuổi, ID:586042/15 BÀN LUẬN<br /> Chảy dịch âm đạo màu vàng và hôi 3 tháng Chảy dịch âm đạo bất thường, chiếm 8% các<br /> kèm tiểu đau. Bé đi khám phòng mạch tư và trường hợp đến khám phụ khoa. Nguyên nhân<br /> chảy dịch âm đạo có thể do niệu quản cắm lạc<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa 213<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016<br /> <br /> chỗ, viêm nhiễm, khối u âm đạo, dị vật. Các triệu âm đạo không khó, nhưng nó cần kỹ năng của<br /> chứng thứ phát của dị vật âm đạo chiếm khoảng người bác sỹ siêu âm. Nên siêu âm cho trẻ khi<br /> 4% số lần khám ngoại trú phụ khoa nhi. Bao bàng quang căng và tiến hành theo ngã bụng và<br /> gồm: ngã tầng sinh môn. Hình ảnh siêu âm chúng tôi<br /> Chảy máu hoặc tiết dịch âm đạo có mùi hôi. ghi nhận hoàn toàn phù hợp y văn. Trong 3<br /> trường hợp trên, có 1 trường hợp chụp MRI<br /> Xuất huyết âm đạo<br /> nhưng không thấy được dị vật, điều này hoàn<br /> Chảy mủ âm đạo tái phát nhiều lần và/hoặc<br /> toàn phù hợp vì dị vật là búi sợi len, trên các lát<br /> kháng với điều trị kháng sinh được coi là một<br /> cắt MRI dày có thể bỏ qua dị vật và hiện tượng<br /> vấn đề phụ khoa ở trẻ em.<br /> viêm nhiễm nhiều của âm đạo làm cho thành âm<br /> Đau hoặc khó chịu khi đi tiểu. đạo tăng bắt thuốc Gado dẫn đến che lấp hình<br /> Đau bụng hoặc đau vùng chậu do dị vật đâm ảnh dị vật. Tuy nhiên, theo chúng tôi nếu siêu<br /> thủng di chuyển vào trong ổ bụng. âm đã xác định được có dị vật trong âm đạo,<br /> Các triệu chứng thường gặp nhất trong báo thăm khám qua ngã trực tràng nghi ngờ, nên<br /> cáo của chúng tôi và các trường hợp báo cáo hạn chế chụp MRI, mà thực hiện nội soi, vừa<br /> khác là: tiết dịch âm đạo, thường là máu, mủ giúp xác định chẩn đoán cũng như có thể can<br /> kèm có hoặc không có mùi hôi, và cảm giác khó thiệp điều trị.<br /> tiểu. Đây là vấn đề phụ khoa duy nhất ở trẻ em, CT scan hoặc MRI cũng cho thấy mass trong<br /> nhóm tuổi đòi hỏi cách tiếp cận lâm sàng và trong âm đạo, không bắt thuốc cản quang. Có<br /> quản lý khác nhau. Phần lớn, trẻ được khám ở thể kèm theo hiện tượng viêm nhiễm âm đạo.<br /> chuyên khoa sản phụ khoa và đặc biệt đòi hỏi KẾT LUẬN<br /> cần phảỉ có kiến thức và kỹ năng trong thăm<br /> khám phụ khoa nhi. Dị vật âm đạo biểu hiện bởi các triệu chứng<br /> khác nhau. Bệnh nên nghĩ đến, đối với những<br /> Ở trẻ em dị vật âm đạo phổ biến là các chất<br /> bệnh nhi nữ chảy dịch âm đạo kéo dài hoặc tái<br /> xơ từ quần áo, giấy vệ sinh, đồ chơi, kim băng,<br /> phát. Siêu âm có giá trị trong việc tầm soát phát<br /> kẹp tóc, bút chì, lọ mứt nhỏ, vải và các mẩu giấy<br /> hiện và nội soi âm đạo xác định, can thiệp điều<br /> vệ sinh. Thường gặp ở những trẻ chậm phát<br /> trị. Trẻ cần được khám tâm lý sau phẫu thuật<br /> triển về tâm thần hay trẻ nhỏ. Chúng chèn đồ<br /> nhằm tránh tái phát.<br /> chơi, bánh kẹo và kẹp tóc vào âm đạo chủ yếu là<br /> vì tò mò. Dị vật thường là những mảnh nhỏ, TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> không gây triệu chứng đau hoặc khó chịu nhiều. 1. Abdessamad HM, Greenfield M. (2009), Vaginal foreign body<br /> presenting as bleeding with defecation in a child, J Pediatr<br /> Biến chứng viêm âm đạo lâu ngày có thể dẫn Adolesc Gynecol. Apr; 22(2).<br /> đến dò âm đạo- niệu đạo hoặc dò âm đạo - trực 2. Chinawa JM, HA Obu, and SN Uwaezuoke. (2013), Foreign<br /> Body in Vagina: An Uncommon Cause of Vaginitis in Children,<br /> tràng. Nhiễm trùng âm đạo có thể dẫn đến viêm Ann Med Health Sci Res. Jan-Mar; 3(1): 102–104.<br /> tai vòi và viêm phúc mạc. 3. Dahiya P, Agarwal U, Sangwan K, Chauhan M. (2003), Long<br /> retained intravaginal foreign body: a case repor, Arch Gynecol<br /> Cả ba trường hợp của chúng tôi bệnh nhi Obstet. Oct; 268(4):323-4.<br /> đến khám vì chảy dịch âm đạo (máu/mủ). Các dị 4. Nanda S, Singhal SR, Marya A. (2006), Foreign bodies retained<br /> in the vagina: a case report, J Reprod Med. Apr; 51(4):329-30.<br /> vật được lấy ra dễ dàng bằng phương pháp nội<br /> 5. Nayak S, Witchel SF, Sanfilippo JS. (2014), Vaginal foreign body:<br /> soi âm đạo. Sự hiện diện của dị vật âm đạo có a delayed diagnosis,J Pediatr Adolesc Gynecol. Dec;27(6):e127-9.<br /> thể là một dấu hiệu của lạm dụng tình dục. Cần 6. Shiryazdi SM, Heiranizadeh N, Soltani HR. (2013), Rectorrhagia<br /> and vaginal discharge caused by a vaginal foreign body--a case<br /> khai thác bệnh sử một cách tế nhị. report and review of literature.J Pediatr Adolesc Gynecol.<br /> Về hình ảnh siêu âm, 3/3 ca đều có bóng cản Jun;26(3):e73-5.<br /> 7. Simon DA, Berry S, Brannian J, Hansen K. (2003), Recurrent,<br /> âm. Theo chúng tôi, việc xác định dị vật trong purulent vaginal discharge associated with longstanding<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 214 Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> presence of a foreign body and vaginal stenosis,J Pediatr Ngày nhận bài báo: 31/3/2016<br /> Adolesc Gynecol. Dec;16(6):361-3.<br /> 8. Smith YR, Berman DR, Quint EH. (2002), Premenarchal vaginal Ngày phản biện nhận xét bài báo: 02/6/2016<br /> discharge: findings of procedures to rule out foreign bodies, J Ngày bài báo được đăng: 25/7/2016<br /> Pediatr Adolesc Gynecol. Aug;15(4):227-30.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa 215<br />