Những thành tựu nghiên cứu khoa học công nghệ nổi bật trong giai đoạn 2011-2013 của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam

VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> NHỮNG THÀNH TỰU NGHIÊN CỨU<br /> KHOA HỌC CÔNG NGHỆ NỔI BẬT TRONG GIAI ĐOẠN 2011 - 2013<br /> CỦA VIỆN KHOA HỌC KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP MIỀN NAM<br /> TS. Ngô Quang Vinh, TS. Hồ Thị Minh Hợp<br /> <br /> I. SƠ LƯỢC ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH ĐƠN VỊ<br /> Tiền thân của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông<br /> nghiệp miền Nam là Viện Khảo cứu Nông nghiệp<br /> Đông Dương, được thành lập ngày 02 tháng 04<br /> năm 1925. Năm 1937, Viện đổi tên thành Viện<br /> Khảo cứu Nông Lâm, có bộ phận miền Bắc và bộ<br /> phận miền Nam.<br /> Sau năm 1945, Viện đã nhiều lần thay đổi<br /> tên. Năm 1956 Viện có tên là Nha Khảo cứu và<br /> Sưu tầm Nông Lâm Súc, trực thuộc Bộ Canh<br /> nông. Năm 1968 được đổi tên thành Viện Khảo<br /> cứu Nông nghiệp trực thuộc Bộ Cải cách Điền<br /> địa và Canh nông. Đến năm 1973 Viện trực thuộc<br /> Tổng nha Nông nghiệp, Bộ Cải cách Điền địa và<br /> Phát triển Nông Ngư Mục. Đến năm 1974 trực<br /> thuộc Bộ Canh nông.<br /> Sau ngày đất nước được hoàn toàn giải<br /> phóng đến nay, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông<br /> nghiệp miền Nam là viện nghiên cứu nông<br /> nghiệp đa ngành duy nhất ở các tỉnh phía Nam.<br /> Viện có đội ngũ cán bộ khoa học có trình độ và<br /> kinh nghiệm và địa bàn hoạt động rộng khắp từ<br /> duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, Đông Nam<br /> Bộ đến đồng bằng sông Cửu Long.<br /> Đầu năm 2013, Viện có tổng số 372 người là<br /> viên chức và người lao động. Trong đó biên chế<br /> là 277 người, hợp đồng trong chỉ tiêu biên chế 95<br /> người. Nguồn lực của Viện sau khi chuyển giao<br /> toàn bộ khối chăn nuôi sang Viện Chăn nuôi, tính<br /> đến ngày 15/6/2013 là 225 người, trong đó biên<br /> chế là 194 người và người lao động là 30 người<br /> gồm 01 giáo sư, 16 tiến sĩ, 38 thạc sĩ và 99 viên<br /> chức có trình độ đại học. Tỷ lệ tiến sĩ:thạc sĩ:kỹ<br /> sư là 10,5:24,8:64,7. Cơ cấu cán bộ giữa quản lý<br /> và nghiên cứu là 30/166, chiếm tỷ lệ 18,1%.<br /> Cơ cấu tổ chức của Viện hiện tại bao gồm:<br /> 03 phòng chức năng (Tổ chức hành chính, Quản<br /> lý Khoa học và Hợp tác Quốc tế, Tài chính kế<br /> toán), 06 phòng nghiên cứu (Bảo vệ thực vật, Di<br /> truyền giống cây trồng, Kỹ thuật canh tác, Khoa<br /> học đất, Công nghệ sinh học, Hệ thống nông<br /> nghiệp), 05 trung tâm nghiên cứu và phát triển<br /> nông nghiệp (Trung tâm Nghiên cứu và Phát<br /> 90<br /> <br /> triển Nông nghiệp Đồng Tháp Mười, Trung tâm<br /> Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng<br /> Lộc, Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và<br /> Hoa, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Cây<br /> điều, Trung tâm Nghiên cứu Chuyển giao Tiến<br /> bộ Kỹ thuật Nông nghiệp).<br /> II. THÀNH TỰU NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> CÔNG NGHỆ VÀ CHUYỂN GIAO TIẾN BỘ<br /> KỸ THUẬT<br /> Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền<br /> Nam (IAS) là một viện nghiên cứu đa ngành<br /> chuyên môn sâu ở phía Nam. Trong giai đoạn từ<br /> 2011 - 2013, Viện thực hiện tổng cộng trên 70 đề<br /> tài, dự án các loại có nguồn ngân sách từ Bộ<br /> Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Khoa<br /> học Công nghệ (bảng 1).<br /> Ngoài ra, các đơn vị trong Viện đã tích cực chủ<br /> động tìm kiếm các nhiệm vụ KHCN thông qua các<br /> chương trình dự án KHCN hợp tác với các địa<br /> phương. Số nhiệm vụ dạng này trong giai đoạn<br /> 2011- 2013 là trên 72. Trong giai đoạn 2011 - 2013,<br /> Viện đã hợp tác với trên 15 tỉnh thành để thực các<br /> nhiệm vụ khoa học công nghệ địa phương.<br /> Các đề tài dự án khoa học hợp tác với các<br /> tổ chức Quốc tế của Viện giai đoạn 2011 2013: 11; Viện đã hợp tác với hàng chục tổ<br /> chức cơ quan nghiên cứu Quốc tế trong nghiên<br /> cứu khoa học.<br /> Bảng 1. Số lượng các đề tài nghiên cứu của IAS<br /> trong giai đoạn 2011 - 2013<br /> Loại đề tài<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 2013<br /> <br /> Cấp Nhà nước/Bộ<br /> <br /> 60<br /> <br /> 32<br /> <br /> 16<br /> <br /> Hợp tác quốc tế<br /> <br /> 14<br /> <br /> 13<br /> <br /> 7<br /> <br /> Địa phương<br /> <br /> 34<br /> <br /> 21<br /> <br /> 17<br /> <br /> Nhánh<br /> <br /> 35<br /> <br /> 34<br /> <br /> 19<br /> <br /> Dịch vụ<br /> <br /> 24<br /> <br /> 27<br /> <br /> 4<br /> <br /> 167<br /> <br /> 127<br /> <br /> 63<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Từ năm 2011 đến năm 2013 kinh phí hoạt<br /> động khoa học công nghệ của Viện có chiều<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> hướng giảm nhẹ qua các năm, tổng kinh phí năm<br /> 2011: 39,32 tỷ đồng, năm 2012: 38,28 tỷ đồng và<br /> ước tính năm 2013 sau khi tách khối chăn nuôi<br /> sang Viện Chăn nuôi: 24,91 tỷ đồng.<br /> Hàng năm Viện chuyển giao nhiều tiến bộ kỹ<br /> thuật và giống cây trồng, vật nuôi tốt cho sản xuất.<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013 Viện đã có những<br /> đóng góp quan trọng trong sự phát triển của nông<br /> nghiệp phía Nam nói riêng và nền nông nghiệp cả<br /> nước nói chung. Cụ thể:<br /> 2.1. Bảo tồn quỹ gen giống cây trồng<br /> Công tác bảo tồn quỹ gen giống cây trồng,<br /> vật nuôi rất được Viện chú trọng. Viện đã xây<br /> dựng và bảo quản nhiều tập đoàn giống cây trồng<br /> quan trọng không chỉ có ý nghĩa đối với sản xuất<br /> nông nghiệp các tỉnh phía Nam mà còn đối với cả<br /> nước.<br /> Kinh phí từ ngân sách Nhà nước cấp chỉ đáp<br /> ứng được phần nhỏ so với nhu cầu bảo tồn, lưu<br /> trữ và khai thác quỹ gen cây lương thực, các cây<br /> trồng cạn chủ lực, cây công nghiệp có giá trị xuất<br /> khẩu, các loại rau quả, cỏ cho chăn nuôi, giống<br /> vật nuôi. Để thực hiện nhiệm vụ rất quan trọng<br /> này, Viện đã huy động kinh phí trích từ các đề<br /> tài, dự án, kinh phí hoạt động bộ máy và các<br /> nguồn khác. Hiện nay Viện đang bảo tồn và khai<br /> thác 2237 dòng giống cây trồng (lúa, ngô, đậu<br /> tương, lạc, đậu xanh, sắn, điều, tiêu, ca cao, rau,<br /> hoa, khoai tây, khoai lang), 25 chủng vi sinh vật<br /> hoạt động trong môi trường đất.<br /> 2.2. Hoạt động nghiên cứu cơ bản<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013, Viện đã chú<br /> trọng hơn tới công tác nghiên cứu cơ bản, bước<br /> đầu đã có được những kết quả đáng khích lệ: Xác<br /> định và giải mã gen virus gây bệnh vàng xoăn<br /> ngọn cây cà chua, xác định được diễn biến dinh<br /> dưỡng trong đất trồng sắn liên tục 15 năm tại<br /> Trung tâm Hưng Lộc.<br /> 2.3. Thành tựu được Bộ Nông nghiệp và<br /> PTNT ghi nhận<br /> Tính đến thời điểm hiện tại, Viện Khoa học<br /> Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam đã nghiên cứu<br /> và chọn tạo được trên 147 giống cây trồng vật<br /> nuôi và 90 quy trình kỹ thuật phục vụ sản xuất<br /> nông nghiệp.<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013 Viện đã có 29<br /> giống cây trồng các loại về 01 giống ngô lai, 01<br /> giống khoai tây, 01 giống dâu tây, 02 giống cà<br /> <br /> chua, 10 giống hoa, 10 giống mía, 02 giống đậu<br /> tương, 01 giống lạc và 03 tiến bộ kỹ thuật thâm<br /> canh mía được công nhận và chuyển giao vào sản<br /> xuất trên địa bàn các tỉnh duyên hải Nam Trung<br /> Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và đồng bằng<br /> sông Cửu Long. Hiện Viện cũng đã làm thủ tục ở<br /> cấp cơ sở công nhận 04 giống khoai tây đang chờ<br /> Bộ lập hội đồng công nhận giống (bảng 2).<br /> Bảng 2. Số lượng giống cây trồng và tiến bộ kỹ<br /> thuật của Viện KHKTNN miền Nam được công<br /> nhận trong giai đoạn 2011 - 2013<br /> Năm<br /> <br /> Giống<br /> <br /> TBKT<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 24<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2013*<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1<br /> <br /> 29<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> Ghi chú: * Kết quả 6 tháng đầu năm.<br /> <br /> 2.3.1. Các giống và TBKT của Viện đang đóng<br /> góp cho sản xuất<br /> 2.3.1.1. Giống lúa<br /> Viện KHKT Nông nghiệp miền Nam rất chú<br /> trọng đến sự phát triển nông nghiệp của các vùng<br /> sản xuất còn gặp nhiều khó khăn thông qua các<br /> chương trình nghiên cứu giống cây trồng và biện<br /> pháp kỹ thuật thích hợp.<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013, nghiên cứu, chọn<br /> tạo và phát triển giống lúa mới như lúa cạn LC227,<br /> LC408, ĐTM126 đã được ưu tiên thực hiện nhằm<br /> đáp ứng mục tiêu trên. Các giống lúa cạn của<br /> Viện đang chiếm diện tích khoảng 500 ha/năm tại<br /> các tỉnh Tây Nguyên. Giống lúa chịu phèn<br /> ĐTM126 đang chiếm diện tích 100ha/năm tại các<br /> tỉnh Đồng Tháp Mười, dự kiến năm 2013-2014<br /> diện tích trồng sẽ tăng lên 2.000-3.000ha sau khi<br /> chính thức chuyển giao giống nguyên chủng ra<br /> sản xuất.<br /> Với công trình chọn tạo giống lúa mới, IAS đã<br /> có đóng góp lớn trong việc bảo đảm an ninh lương<br /> thực Quốc gia, đẩy mạnh xuất khẩu lúa gạo, giúp<br /> phát triển kinh tế xã hội tại các tỉnh phía Nam.<br /> 2.3.1.2. Giống bắp<br /> Bên cạnh việc phát triển cây lúa, Viện đã và<br /> đang tiếp tục xây dựng các tập đoàn giống cây màu<br /> phục vụ cho mục đích chuyển đổi cơ cấu cây trồng<br /> và sử dụng hợp lý nguồn tại nguyên. Vì vậy, các<br /> chương trình nghiên cứu chọn tạo giống bắp lai<br /> thích hợp cho các vùng sinh thái nông nghiệp vẫn là<br /> 91<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> hướng ưu tiên nghiên cứu chính trong trong thời<br /> gian vừa qua.<br /> Giai đoạn 2011 - 2013 Viện đã phát triển các<br /> giống ngô lai V98-1, V98-2, V-118, VN112 diện<br /> tích hàng năm chiếm 2.000ha, phát triển tại các<br /> tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Đây là các<br /> giống bắp có thời gian sinh trưởng ngắn, có tiềm<br /> năng năng suất cao, có khả năng phối hợp cao,<br /> cho năng suất dòng cao và cũng đang được đánh<br /> giá cao trong sản xuất. Đặc biệt giống ngô lai đơn<br /> V-118 cho năng suất cao trên 8 tấn/ha, thích hợp<br /> trồng trên đất lúa vụ Đông Xuân. Quy trình thâm<br /> canh ngô lai trên đất lúa vụ Đông Xuân đã được<br /> hoàn thiện và hiệu quả kinh tế của mô hình trồng<br /> ngô lai trên đất lúa Đông Xuân ở Tây Nguyên<br /> vượt 33,06% - 38,12 % so với trồng lúa cùng vụ.<br /> Trong thời gian tới, Viện sẽ tiếp tục triển khai mở<br /> rộng mô hình thâm canh ngô lai trên đất lúa ở<br /> những nơi có điều kiện tương tự thuộc các tỉnh<br /> Tây Nguyên.<br /> 2.3.1.3. Giống đậu tương<br /> Đậu tương là một trong những giống cây<br /> trồng được ưu tiêp nghiên cứu và phát triển mạnh<br /> của Viện nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi cơ<br /> cấu cây trồng trên nền đất lúa kém hiệu quả ở<br /> đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh Đông Nam<br /> Bộ và Tây Nguyên.<br /> Giống đậu tương HL203, HL07-15,<br /> HLĐN29, HLĐN25 đã được nhân rộng với diện<br /> tích gần 15.000ha tại các tỉnh vùng đồng bằng<br /> sông Cửu Long và Tây Nguyên. Giống đậu tương<br /> HL07-15, HLĐN29 và HLĐN25 có thời gian<br /> sinh trưởng từ 78 - 88 ngày, năng suất trong vụ<br /> Hè Thu và Thu Đông biến động từ 1,5 - 2,28<br /> tấn/ha. Năng suất trong vụ Đông Xuân biến động<br /> từ 2,3 - 2,52 tấn/ha, vượt giống đối chứng HL203<br /> từ 12-20% có ý nghĩa. Các giống đều chống chịu<br /> tốt với bệnh gỉ sắt, chín tập trung, ít tách hạt<br /> ngoài đồng khi chín, trong đó HL07-15 và<br /> HLĐN29, cho năng suất ổn định và thích nghi<br /> rộng. Giống HLĐN25 cho năng suất cao ổn định<br /> và thích nghi trong môi trường thuận lợi, thâm<br /> canh cao. Các giống có hàm lượng protein từ 32 35%, lipid từ 21 - 24%.<br /> 2.3.1.4. Giống đậu xanh<br /> Giống đậu xanh HL89-E3, HLĐX 6, HLĐX<br /> 7 ngắn ngày năng suất cao được trồng tại các tỉnh<br /> Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, đồng bằng sông<br /> Cửu Long với diện tích đạt gần 30.000ha.Trong<br /> đó, giống đậu xanh HLĐX 6 và HLĐX 7 có thời<br /> gian sinh trưởng 63 - 68 ngày, cho năng suất cao<br /> 92<br /> <br /> ổn định và thích nghi rộng, năng suất vụ Hè Thu<br /> và Thu Đông biến động từ 1,27 đến 1,51 tấn/ha,<br /> trong vụ Đông Xuân biến động từ 1,33 - 1,88<br /> tấn/ha. Các giống đều chống chịu tốt với bệnh<br /> virus vàng lá, nhiễm nhẹ bệnh đốm lá, chín tập<br /> trung, tỷ lệ thu hoạch lần 1 đạt 75 - 85% so với<br /> tổng sản phẩm.<br /> Giống mới đã được nông dân sản xuất đại trà<br /> trên các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long<br /> trong quá trình nghiên cứu và chuyển giao<br /> TBKT. Ngoài ra, từ nguồn vật liệu mới, Viện đã<br /> tạo được nhiều dòng giống khác có tính trạng đặc<br /> trưng có thể phát triển trong thời gian tới.<br /> 2.3.1.5. Giống lạc<br /> Giống lạc GV 10 có thời gian sinh trưởng từ<br /> 90 - 97 ngày, dạng hình Spanish, giống cho năng<br /> suất cao và ổn định, thích nghi rộng, năng suất<br /> trong vụ Hè Thu và Thu Đông biến động từ 2,34<br /> - 3 tấn/ha, trong vụ Đông Xuân biến động từ 2,9 3 tấn/ha, vượt giống đối chứng Lỳ địa phương từ<br /> 12 - 20% có ý nghĩa. Giống có tỷ lệ nhân 69 - 70<br /> %, khả năng chống chịu gỉ sắt và đốm đen tốt.<br /> Giống lạc GV3, GV10 đạt diện tích 5.000<br /> ha/năm tại các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.<br /> 2.3.1.6. Giống khoai tây<br /> Giống khoai tây PO3, Atlantic, TK96.1 trồng<br /> chủ yếu tại Lâm Đồng và vụ Đông Xuân tại các<br /> tỉnh phía Bắc với diện tích 3.000-5.000 ha/năm<br /> phục vụ nhu cầu ăn tươi và chế biến công nghiệp.<br /> Giống PO3 đã được Bộ Nông nghiệp & PTNT<br /> công nhận là giống cây trồng mới và hiện chiếm<br /> trên 70% diện tích khoai tây của tỉnh Lâm Đồng.<br /> Giống khoai tây Atlantic cho chế biến công nghiệp<br /> được Viện phối hợp với công ty Pepsi Việt Nam<br /> nhập nội, khảo nghiệm và chuyển giao vào sản<br /> xuất, giống đã được Bộ Nông nghiệp & PTNT công<br /> nhận và cho phổ biến rộng rãi, hiện đã có khoảng<br /> 4.000ha khoai tây Atlantic trên cả hai miền Nam,<br /> Bắc. Giống khoai tây TK96.1 (được công nhận sản<br /> xuất thử) là giống Viện lai tạo và chọn lọc từ năm<br /> 1996 thích hợp cho chế biến công nghiệp, có khả<br /> năng kháng mốc sương tốt và cho năng suất cao (25<br /> - 30 tấn/ha) kể cả trong mùa mưa. Tương lai đây sẽ<br /> là một trong những giống mùa mưa chủ lực của<br /> Lâm Đồng và các tỉnh Tây Nguyên.<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013, hơn 600.000<br /> củ khoai tây Go, 1.500.000 ngọn khoai tây<br /> rootcuting đã được Viện chuyển giao và cung cấp<br /> cho sản xuất tại Lâm Đồng.<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> 2.3.1.7. Giống và kỹ thuật trồng cà chua<br /> Viện KHKTNN miền Nam cung cấp giống<br /> cà chua làm gốc ghép (VIMINA 1, 2, 3), quy<br /> trình ghép cà chua, hướng dẫn xây dựng mô hình<br /> trại sản xuất giống cho nông dân giỏi, nông dân<br /> đầu tư xây dựng nhà nuôi, ghép, nhà màng chăm<br /> sóc cây con. Từ tháng 2 năm 2007 đến nay Viện<br /> đã tiếp tục chuyển giao kỹ thuật ghép cà chua<br /> chống bệnh héo rũ vi khuẩn Ralstonia<br /> solanacearum. Vấn nạn cà chua chết vì héo rũ vi<br /> khuẩn tại Lâm Đồng đã được giải quyết sau lịch sử<br /> gần 60 năm trồng cà chua. Nhờ kỹ thuật này, năng<br /> suất cà chua toàn tỉnh đã tăng từ 40 tấn lên 60<br /> tấn/ha. Giá trị sản lượng hàng năm tăng thêm 350 tỷ<br /> đồng (20 tấn/ha  7.000ha  2,5 triệu đồng/tấn (giá<br /> tối thiểu)). Hiện nay đã có 85 trại giống đăng ký<br /> được ứng dụng TBKT ghép cà chua để sản xuất<br /> cây ghép tại Lâm Đồng, Kon Tum, Đắk Lắk, Trà<br /> Vinh, Vĩnh Long. Riêng tại Lâm Đồng 100% số<br /> hộ nông dân đã trồng cà chua ghép theo quy trình<br /> của Viện với diện tích đạt 7.000 ha/năm.<br /> Việc chuyển giao TBKT này thành công là do<br /> IAS đã giải quyết đồng bộ các vấn đề từ sản xuất<br /> hạt giống cà chua kháng làm gốc ghép, sản xuất<br /> ống ghép bằng cao su tự hủy, nghiên cứu và phổ<br /> biến kỹ thuật tạo môi trường mát, ẩm để bảo dưỡng<br /> cây sau ghép.<br /> 2.3.1.8. Giống sắn<br /> Tuyển chọn và giới thiệu cho sản xuất 5 giống<br /> sắn tốt: Bên cạnh việc nhập nội giống, Viện đã lai<br /> tạo giống sắn và tiến tới làm chủ công nghệ lai tạo,<br /> chọn lọc và nhân giống sắn lai. Tổng diện tích trồng<br /> các giống sắn mới của Viện ở Việt Nam năm trong<br /> năm 2011 - 2013 ước đạt 400.000ha, chiếm hơn<br /> 70% tổng diện tích sắn của cả nước. Nhiều hộ nông<br /> dân giỏi đã đạt năng suất 35 - 40 tấn/ha trên quy mô<br /> 2 - 10 ha/hộ. Tổng kim ngạch xuất khẩu sắn của<br /> Việt Nam năm hàng năm ước đạt 1 tỷ USD. Giá trị<br /> bội thu do áp dụng giống sắn mới và kỹ thuật canh<br /> tác sắn thích hợp, bền vững ước đạt 6.500 tỷ đồng<br /> mỗi năm (400.000ha  8 tấn bội thu/ha  100<br /> USD/tấn  20.000 VND/USD), tương đương 320<br /> triệu USD/năm.<br /> 2.3.1.9. Giống điều<br /> Các kết quả chuyển giao giống và tiến bộ kỹ<br /> thuật của IAS đã góp phần to lớn đưa Việt Nam trở<br /> thành nước hàng đầu thế giới về năng suất và sản<br /> lượng điều. Viện đã tuyển chọn và giới thiệu cho<br /> sản xuất giống điều cao sản PN1 có tiềm năng năng<br /> suất từ 2,5 - 3,0 tấn/ha, có tỷ lệ nhân cao từ 27 34% và kích thước hạt lớn. Năm giống điều:<br /> <br /> MH5/4, MH4/5, MH2/7, MH2/6 và MH3/5, có<br /> tiềm năng năng suất cao, có thể đạt tới năng suất<br /> 3,0-4,0 tấn/ha. Ba giống điều TL11/2, TL6/3 và<br /> TL2/11 năng suất hạt 2,0 - 3,0 tấn/ha, tỷ lệ nhân 2831%, kích cỡ hạt 132 - 160 hạt/kg. Song song với<br /> công tác chọn tạo giống điều mới, biện pháp nhân<br /> nhanh và duy trì tính trạng tốt cũng được nghiên<br /> cứu và đã hoàn thiện được quy trình nhân giống vô<br /> tính cây điều bằng phương pháp ghép với tỷ lệ cây<br /> xuất vườn từ 77,0 - 80,0%.<br /> Trog giai đoạn 2011 - 2013, Viện đã chuyển<br /> giao cho nông dân sản xuất đại trà các giống điều<br /> PN1, TL6/3, TL11/2 và TL2/11 với diện tích đạt<br /> gần 150.000ha.<br /> 2.3.1.10. Giống mè<br /> Viện đã tuyển chọn được 2 giống mè đen<br /> ADB1 và NA2 có năng suất và chất lượng cao,<br /> phù hợp với điều kiện gieo trồng tại các tỉnh<br /> đồng bằng sông Cửu Long. Giống mè đen ADB1<br /> có thời gian sinh trưởng 75 ngày, đạt năng suất<br /> 2.020 kg/ha trong vụ Đông Xuân và 1.645 kg/ha<br /> trong vụ Xuân Hè, hàm lượng dầu 48,78%, giống<br /> có khả năng chống chịu bệnh héo cây (2,33%),<br /> chống chịu sâu ăn lá cấp 1. Giống mè đen NA2<br /> có thời gian sinh trưởng 75 ngày, năng suất 1.893<br /> kg/ha trong vụ Đông Xuân và 1.630 kg/ha trong<br /> vụ Xuân Hè, hàm lượng dầu 50,79%, khả năng<br /> chống chịu bệnh chết nhát (2,50%), chống chịu<br /> sâu ăn lá cấp 1.<br /> Quy trình canh tác mè cũng đã được Viện phát<br /> triển và áp dụng rộng rãi tại Đồng Tháp Mười.<br /> 2.3.1.11. Giống heo<br /> Tiến bộ kỹ thuật đã được công nhận về nái<br /> lai F1 giữa Landrace  Yorkshire và nái lai F1<br /> giữa Yorkshire  Landrace làm nái nền trong sản<br /> xuất lợn thương phẩm, trong đó nhóm nái lai YL<br /> nâng cao được số con sơ sinh sống/ổ: 0,24 - 0,62<br /> con/ổ và có tuổi đẻ lứa đầu sớm hơn từ 4 - 11<br /> ngày; giảm được số ngày lên giống lại sau cai sữa<br /> từ 0,25 - 2,42 ngày; khối lượng lợn con cai sữa<br /> tăng từ 0,65 - 3,29 kg/ổ; ưu thế lai về tính trạng<br /> sinh sản của nhóm nái lai LY/YL đạt được từ<br /> 0,99 - 7,11% và tính trạng tăng trọng g/ngày giai<br /> đoạn từ 90 - 150 ngày tuổi (KTNSCT) đã cải<br /> thiện được từ 2,03 - 3,48%.<br /> Tiến bộ kỹ thuật lợn đực giống cuối cùng<br /> F1 giữa hai nhóm giống Pietrain và Duroc với<br /> kết quả tăng trọng đạt bình quân 629 700g/ngày, tiêu tốn thức ăn 3,01 - 3,18kg cho 1<br /> kg tăng trọng và dày mỡ lưng ở điểm P2 thấp từ<br /> 9,69 - 10,91 mm; chất lượng tinh dịch (VAC)<br /> 93<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> của các tổ hợp đực lai đều cao hơn dòng thuần<br /> Duroc và Pietrain bố mẹ; nhóm đực lai 2 máu<br /> DPD (75% máu Duroc và 25% máu Pietrian)<br /> cho kết quả tốt nhất.<br /> 2.3.1.12. Mô hình trồng rau nhà màng<br /> Mô hình nhà màng trồng rau của Viện được<br /> ứng dụng rộng rãi tại Tây Nguyên và Đông Nam<br /> Bộ. Đặc biệt, mô hình này đã và đang được<br /> nghiên cứu chuyển giao trên quần đảo Trường Sa<br /> phục vụ nhu cầu sản xuất rau cho đảo.<br /> 2.3.1.13. Giống gia cầm<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013, năng suất trứng<br /> của các dòng mái chọn tạo từ Viện đạt 195 - 200<br /> trứng/mái/năm; dòng trống cho năng suất thịt 12<br /> tuần tuổi đạt 2,0 - 2,2 kg với con mái và 1,6 - 1,8 kg<br /> với con mái, tiêu tốn thức ăn đạt 2,4 - 2,6 kgTĂ/kg<br /> tăng trọng.<br /> Ngoài ra, Viện còn có nhiệm vụ nuôi giữ giống<br /> gốc hai dòng gà BT2 với số lượng 1000 mái ông<br /> bà/năm, cung cấp từ 60 - 80 ngàn con giống bố mẹ<br /> cho sản xuất nông hộ tại các tỉnh phía Nam.<br /> 2.3.1.14. Dinh dưỡng thức ăn chăn nuôi<br /> Về nghiên cứu dinh dưỡng thức ăn chăn<br /> nuôi, IAS cũng có 2 TBKT đáng chú ý là: (1)<br /> Quy trình sản xuất thức ăn cho lợn con sau cai<br /> sữa, quy trình này đã được áp dụng sản xuất thử<br /> nghiệm tại 8 công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi<br /> với tổng số thức ăn sản xuất được 4.640 tấn<br /> trong 2 năm 2003 và 2004; hiện tại có 7 công ty<br /> sản xuất thức ăn gia súc nội địa áp dụng quy<br /> trình này bán ra thị trường và đã được thị trường<br /> chấp nhận; ước tính rằng, sau 5 năm, ít nhất tỷ<br /> trọng thức ăn cho lợn con được sản xuất bởi các<br /> doanh nghiệp Việt Nam là 30%. Kết quả lớn<br /> nhất của quy trình là việc các công ty trong<br /> nước chủ động sản xuất được loại thức ăn này<br /> và phá vỡ thế độc quyền của các công ty có vốn<br /> đầu tư nước ngoài; (2) Quy trình sản xuất thức<br /> ăn chăn nuôi để sản xuất thịt lợn an toàn áp<br /> dụng được vào tất cả những nhà máy, xí nghiệp<br /> sản xuất thức ăn chăn nuôi quy mô vừa và lớn,<br /> là một trong các biện pháp tiên quyết để đảm<br /> bảo an toàn thực phẩm.<br /> 2.1.3.15. Các quy trình kỹ thuật chăn nuôi<br /> Quy trình phòng - trị bệnh viêm vú bò sữa đã<br /> được thử nghiệm trong thực tiễn, tỷ lệ viêm vú cận<br /> lâm sàng đã giảm hơn ½ so với khi bắt đầu thử<br /> nghiệm, giúp tăng 11,1 - 23,8% sản lượng sữa trong<br /> thời gian thử nghiệm, lợi nhuận bình quân do áp<br /> dụng quy trình này là khoảng 42.000 Đ/Con/tháng.<br /> 94<br /> <br /> Quy trình phòng - trị bệnh chậm sinh, sẩy thai<br /> bò sữa được thử nghiệm trong thực tiễn giúp rút<br /> ngắn khoảng cách hai lứa đẻ từ 16,7 tháng xuống<br /> còn 13,4 tháng, giảm bớt 3,2 tháng. Hiệu quả kinh<br /> tế khi áp dụng quy trình: Tất cả chi phí phát sinh do<br /> áp dụng quy trình này vào khoảng 29.000<br /> Đ/Con/tháng.<br /> 2.3.2. Thành tựu về hợp tác Quốc tế<br /> Trong giai đoạn 2011 - 2013, Viện đã thực<br /> hiện 11 đề tài/dự án hợp tác Quốc tế, trong đó có<br /> một dự án ODA do ACIAR tài trợ thông qua Viện<br /> Nghiên cứu Lúa Quốc tế. Ngoài ra Viện còn ký hợp<br /> đồng nghiên cứu với nhiều công ty nước ngoài.<br /> Tổng kinh phí các đề tài/dự án hợp tác Quốc tế<br /> trong giai đoạn 2011 - 2013 đạt hơn ba tỷ đồng. Kết<br /> quả một số đề tài/dự án nổi bật:<br /> - Dự án do ACIAR tài trợ về “Các hệ thống<br /> trồng trọt, chăn nuôi bền vững và mang lại lợi<br /> nhuận cho vùng duyên hải Nam Trung Bộ Việt<br /> Nam” gồm ba hợp phần: (1) Phân tích chuỗi giá trị<br /> cho hệ thống nông nghiệp bền vững và có hiệu<br /> quả kinh tế ở vùng duyên hải Nam Trung bộ, (2)<br /> Hệ thống cây trồng bền vững cho vùng đất cát<br /> duyên hải Nam Trung bộ, (3) Kết hợp tốt hơn hệ<br /> thống trồng trọt và chăn nuôi bò thịt ở vùng duyên<br /> hải Nam Trung Bộ Việt Nam. Dự án đã phân tích<br /> kinh tế ngành hàng bò thịt và sắn ở các tỉnh duyên<br /> hải Nam Trung Bộ, triển khai thực hiện nghiên<br /> cứu về ảnh hưởng bổ sung hỗn hợp thức ăn tinh<br /> trong khẩu phần cơ sở gồm rơm và cỏ Guinea đến<br /> năng suất chất lượng và hiệu quả chăn nuôi bò thịt<br /> lai Sind  Brahman và điều tra, đánh giá đất để<br /> xác định các mặt hạn chế của đất, đưa ra biện pháp<br /> quản lý thích hợp (SCAMP) tại các tỉnh Ninh<br /> Thuận, Phú Yên và Bình Định, đánh giá mức độ<br /> chính xác trong việc phân tích một số yếu tố vi<br /> lượng trong thân lá so với tiêu chuẩn của Uỷ ban<br /> Phân tích Đất và Cây của Úc (ASPAC).<br /> - Dự án “Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu<br /> đến sử dụng đất ở đồng bằng sông Cửu Long: Sự<br /> thích ứng của các hệ thống canh tác trên nền lúa<br /> (CLUES)” do IRRI chủ trì dưới sự tài trợ của<br /> ACIAR. Trong giai đoạn 2011 - 2013, Viện đã<br /> cùng với các nhóm nghiên cứu khác trong cùng<br /> dự án đi điều tra, đánh giá các trở ngại của hệ<br /> thống cây trồng, chọn vùng nghiên cứu để đưa ra<br /> giải pháp đưa cây màu vào hệ thống chuyên lúa<br /> nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu. Hiện nay,<br /> dự án đang thực hiện mô hình nghiên cứu đưa<br /> cây trồng cạn vào thay thế một vụ lúa trong hệ<br /> thống chuyên lúa cho từng địa bàn cụ thể ở Bạc<br /> <br />