Những tư liệu mới phát hiện về Mai Hắc Đế

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những tư liệu mới phát hiện về Mai Hắc Đế --- Lê Anh --- Sử liệu về cuộc khởi nghĩa Nhâm Tuất (722) của nhân dân ta chống lại ách đô hộ nhà Đường, cũng như thân thế và sự nghiệp lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan không có bao nhiêu. Với nhiều em học sinh phổ thông, cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan dường như chỉ là tự phát, nguyên nhân do lệ cống vải cho Đường triều quá cực khổ; và dù khởi nghĩa không đem lại độc lập lâu dài cho dân tộc, nhưng cũng đã buộc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những tư liệu mới phát hiện về Mai Hắc Đế

Những tư liệu mới phát hiện về Mai Hắc Đế --- Lê Anh --- Sử liệu về cuộc khởi nghĩa Nhâm Tuất (722) của nhân dân ta chống lại ách đô hộ nhà Đường, cũng như thân thế và sự nghiệp lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan không có bao nhiêu. Với nhiều em học sinh phổ thông, cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan dường như chỉ là tự phát, nguyên nhân do lệ cống vải cho Đường triều quá cực khổ; và dù khởi nghĩa không đem lại độc lập lâu dài cho dân tộc, nhưng cũng đã buộc nhà Đường bãi bỏ cái "lệ cống vải" quá hà khắc kia (?!). Trước cái vốn chính sử để lại hết sức khiêm tốn, tác giả Đinh Văn Hiến có lẽ rất thận trọng khi đặt tên cho cuốn sách về người anh hùng Mai Thúc Loan là "Mai Hắc Đế - Truyền thuyết và lịch sử" (Nhà xuất bản Nghệ An - 1997). Chất tư liệu trong cuốn sách này, theo chúng tôi, như đánh giá của Giáo sư sử học Phan Đại Doãn là chính xác: "Tập sách của anh Đinh Văn Hiến là một bộ sưu tập công phu các sử liệu xưa, các truyền thuyết dân gian, thần tích các địa phương (Nghệ An, Hà Nội, Hải Phòng) mô tả các di tích thành lũy, các câu đối ở đền đình...", "Xin quý vị độc giả xem đây là những câu chuyện lịch sử (và có một số truyền thuyết được lịch sử hóa) phản ánh một vòng hào quang đẹp đẽ, lâu bền của khởi nghĩa Mai Thúc Loan còn đến ngày nay mà chúng ta có nhiệm vụ phát huy mọi giá trị văn hóa tinh thần của nó." (Lời giới thiệu sách). Tuy nhiên, theo chúng tôi, đóng góp của tác giả về mặt tư liệu đến đâu là điều rất cần bàn đến. Bởi khi sử liệu không có nhiều, thì mỗi phát hiện làm rõ đều rất quan trọng để giúp chúng ta có cái nhìn chính xác hơn về một sự kiện trọng đại trong lịch sử dân tộc.
Tác giả cuốn sách đã cố gắng chứng minh: khởi nghĩa Nhâm Tuất hoàn toàn không phải là cuộc khởi nghĩa tự phát, mà trái lại được chuẩn bị hết sức chu đáo một thời gian dài. Điều này thể hiện ở việc thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa đã chủ động tham gia đoàn dân phu gánh vải cống từ Hoan Châu, xuyên dọc theo đất nước trong đó có thành Tống Bình (Hà Nội ngày nay), sang tận Kinh đô Tràng An nhà Đường. Chính qua (những ?) chuyến "xuất dương" đó, người thanh niên yêu nước Mai Thúc Loan có cơ hội tìm hiểu tình hình, xây dựng thế trận và lực lượng, sắp đặt chiến lược cho cuộc chiến tranh giải phóng sau này. Nhờ có mặt tại kinh đô nhà Đường, Mai tiếp xúc và đặt những mối quan hệ ngoại giao đầu tiên với các nước lân bang với ta. Đó là cơ sở cho liên minh quốc tế sau này khi khởi nghĩa nổ ra. Cũng nằm trong chiến lược đó- ngoài bà vợ cả ở Hoan Châu, Mai có một bà vợ ở Đường Lâm (Sơn Tây ngày nay, một địa thế hiểm yếu gần thành Tống Bình). Mai không phải là một quý tộc phong kiến, việc ông có vợ hai nơi xa nhau như vậy rõ ràng là "không bình th ường", vì thời ấy giao thông giữa các vùng còn rất khó khăn. Chọn thời điểm và địa phương để phát động khởi nghĩa cũng thể hiện sự chuẩn bị chu đáo và thiên tài quân s ự của Mai. Tệ cống tiến vải cực khổ khiến lòng dân cả nước oán giận, đặc biệt chính nhân dân Hoan Châu chịu nhiều cực khổ nhất vì giống vải tiến thuộc dãy núi Đại Huệ của châu này! Và Hoan Châu ngày đó (nam Nghệ An và Hà Tĩnh, tới tận Đèo Ngang ngày nay) chính là miền biên viễn cực Nam của Tổ quốc. Để chống giặc ph ương Bắc thì đây là căn cứ địa, là bàn đạp tấn công giành toàn thắng rất lợi hại. Nhờ có sự chuẩn bị công phu hơn 20 năm trời của vị thủ lĩnh, cuộc khởi nghĩa khi nổ ra đã nhanh chóng giành được những thắng lợi liên tiếp. Sau khi giải phóng
các châu Hoan, Diễn, Ái (Thanh Nghệ Tĩnh ngày nay), Mai lên ngôi vua hiệu là Mai Hắc Đế, lập kinh đô Vạn An (Nam Đàn ngày nay), rồi kết hợp cùng đội quân quốc tế của các nước lân bang và đội quân ứng nghĩa của châu Đường Lâm, giải phóng thành Tống Bình và toàn bộ đất nước. Tác giả Đinh Văn Hiến cũng đ ưa ra những tư liệu quý giá về quê hương và thân thế của Mai Thúc Loan. Chúng ta từng biết, Mai sinh ra thiếu bố, lại sớm mồ côi mẹ, từ nhỏ cuộc sống đã bần hàn vất vả (phải chăng vì lý do này mà chính sử phong kiến đã chép rất ít về người anh hùng kiệt xuất ?). Thực ra tuy Mai sinh ở thôn Ngọc Trừng huyện Sa Nam (Nam Đàn, Nghệ An), nhưng quê ông chính ở thôn Mai Phụ, huyện Thiên Lộc (Thạch Hà, Hà Tĩnh- nay ở thôn này vẫn còn nhà thờ họ Mai rất đẹp). Vì hoàn cảnh éo le riêng, thân mẫu của Mai đã phải rời quê, vượt dẫy Thiên Nhẫn khi bụng mang dạ chửa, sang lập nghiệp nương nhờ vùng quê mới Nam Đàn và sinh con ở đây. Giờ đây, theo quan điểm tôn trọng sự thật lịch sử và cách nhìn mới, chúng ta nên và cần khẳng định những tư liệu này. Hà Tĩnh, một địa phương nổi tiếng khắp nước bởi truyền thống hiếu học, truyền thống vượt khó, truyền thống yêu nước, có thể tự hào là nơi phát tích một vị vua, một vị anh hùng dân tộc muôn đời được nhân dân tôn vinh. (Chúng tôi đ ược biết, Sở Văn hóa - Thông tin Hà Tĩnh đã tham gia tài trợ in cuốn sách "Mai Hắc Đế và...", và mới đây một đường phố đẹp của Hà Tĩnh đã được vinh dự mang tên "phố Mai Hắc Đế"). Tư liệu về bà vợ người Đường Lâm và các hoàng tử con của Mai Hắc Đế cũng là những tư liệu quý và mới được tác giả phát hiện. Những tư liệu này cho thấy, khi nhà Đường cử Dương Tư Húc đem đại binh sang tái chiếm nước ta (vua Mai lúc này lâm trọng bệnh, cố thủ ở khinh đô Sa Nam) thì vợ và các con của Ngài đã anh dũng chỉ huy các cánh quân kháng chiến và lần lượt hy sinh tại các địa phương Hải Phòng và Hà Nội ngày nay. Những tư liệu này được tác giả mô tả kỹ
lưỡng qua các cụm di tích đền miếu (Hải Phòng, Hà Nội, Nghệ An); qua các lễ hội , phong tục thờ cúng của nhân dân các nơi đó, và các thần phả còn lưu giữ được. Cuộc khởi nghĩa Nhâm Tuất (772) do Mai Thúc Loan lãnh đạo là lần thứ tư nhân dân ta nổi dậy lật đổ ách Bắc thuộc, tính từ cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng (240), Bà Triệu (248), Lý Nam Đế (544). So với các cuộc khởi nghĩa tr ước, Mai Thúc Loan có những khó khăn hơn. Nhà Đường khi đó đang là một đế quốc hùng mạnh, thịnh vượng. Bản thân Mai lại không phải là lạc hầu, lạc tướng (Hai Bà Trưng) hay các phú hào có tiềm lực vật chất và uy tín chính trị (Bà Triệu, Lý Bý). Người anh hùng đất Hoan Châu đã dựa vào chính các truyền thống quý báu của mảnh đất quê hương nghèo khó mà anh dũng để viết nên một trang sử chói lọi trong lịch sử dân tộc. Và quyển sách của tác giả Đinh Văn Hiến là một việc làm thiết thực góp phần xoá bớt lớp bụi thời gian che phủ lên trang sử đẹp đẽ đó. Trả Lời Với Trích Dẫn Trả Lời Với Trích Dẫn Like 27-08-2007 04:48 PM #5 Adonis Adonis is online now ღ ♥☼BacBaPhi's Family Man☼♥ღ Adonis's Avatar Tham gia ngày Jul 2004 Vị trí BacBaPhi"s Everlasting Love Bài gởi 17,736 Say 'Thank You!' for this post. : 0 For This Post
37 tổng số Cảm Ơn 661 Được Cảm Ơn 315 lần trong 173 Bài Viết Lightbulb Những tư liệu mới về Mai Hắc Đế Có khá nhiều chi tiết về cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan (năm 772) đ ã bị lớp bụi thời gian che phủ. Từ những truyền thuyết và tư liệu lịch sử mới phát hiện, cuốn Mai Hắc Đế, truyền thuyết và lịch sử của Đinh Văn Hiến đã làm sáng tỏ nhiều điều về Mai Hắc Đế cùng cuộc khởi nghĩa của ông, như tài quân sự của Mai Hắc Đế; sự chuẩn bị công phu, lâu dài trên quy mô cả nước của cuộc khởi nghĩa; về mối liên quan giữa cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng với Mai Hắc Đế. 1 - Cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan được chuẩn bị công phu và lâu dài trên cả nước. Qua phát hiện của tác giả từ hai bản thần phả của một ngôi đền ở Hà Nội và một ngôi đền ở Hải Phòng, ta biết Mai Thúc Loan có vợ là Phạm Thị Uyển ở châu Đường Lâm (thị xã Sơn Tây ngày nay), một địa điểm xa quê hương đến mươi ngày đường, nhưng lại cạnh nách bộ máy cai trị đầu não chế độ đô hộ (đặt tại Tống Bình - Hà Nội ngày nay). Rồi khi con là Mai Thị Cầu và Mai Kỳ Sơn đủ tuổi, ông lại cho cả hai về làm dâu, làm rể ở Điều Yên (An Hải, Hải Phòng). Tiếp đến, khi khởi nghĩa nổ ở Hoan Châu, thì dưới sự lãnh đạo của quan lang đạo châu Đường Lâm và là ông ngoại bà Phạm; cũng như của hai chị em Kỳ, Sơn, nhân dân cả hai nơi đều phất cờ hưởng ứng. Theo tác giả, điều đó là các chứng lý khẳng định rằng: ít ra đã hơn hai chục năm trước khi châm ngòi khởi nghĩa, Mai Thúc Loan đã nghĩ tới và thực hiện kế hoạch xây dựng ở Đường Lâm và Điều Yên hai căn cứ chuẩn bị cho khởi nghĩa!
Lâu nay, do sự kiện xảy ra từ 13 thế kỷ trước, chính sử Việt Nam lúc đó ch ưa có, chỉ dựa vào Đường thư, lớp bụi thời gian che phủ lại quá dày, khi nói về cuộc khởi nghĩa này ta chỉ biết những gì xảy ra từ một chuyến đi cống vải Hoan Châu cho nhà Đường (năm 722) và do đó có sự ngộ nhận đây là cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan. 2 - Về mặt quân sự, Mai Thúc Loan xứng đáng xếp vào hàng các thiên tài của đất nước. Mai Thúc Loan vốn chỉ là một cậu bé sớm sống côi cút, tứ cố vô thân, quanh năm làm thuê cuốc mướn, không một ngày đến lớp; chỉ nhờ vào quyết tâm tự rèn luyện, tự học mà có sức và giỏi vật, võ hơn người; mà am tường chữ nghĩa, biết rộng, hiểu sâu hoàn cảnh đất nước bị đô hộ, mà thù giặc, thương dân, ủ ấp hoài bão cứu nước nhà, nòi giống. Đã vậy, lại sống vào buổi giao lưu khó khăn hồi ấy, thế mà ông lại trường kỳ mai phục, chuẩn bị hơn 20 năm, khảo sát kỹ tình hình, xây dựng căn cứ dựa vào nhau trên 3 địa bàn chiến lược (trong đó địa bàn Đông Bắc là nơi mà 200 năm, rồi 600 năm sau, lần lượt Ngô Quyền, Trần Quốc Tuấn cũng lại chọn làm căn cứ quân sự và nhờ đó lập nên hai chiến công Bạch Đằng lịch sử). Mai Thúc Loan đã vận động Kim Lân, Chân Lạp (Malaysia và Cambodia) cùng vài nước nữa chi viện hơn 20 vạn quân, mở cuộc tổng tiến công quét sạch 20 vạn quan lính đô hộ nhà Đường ra khỏi nước. Việc thành, vua Mai lại tài tình mời số quân chi viện này quay lui. Tác giả cho rằng tới ngần ấy việc, Mai Thúc Loan xứng đáng được xếp vào hàng các bậc thiên tài xưa nay của đất nước-ít ra thì cũng là vẻ mặt quân sự, ngoại giao vậy. 3 - Khởi nghĩa Phùng Hưng là một phần khó tách rời của cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan.
Tìm ra mối tương quan cậu cháu ruột giữa Mai phu nhân và Phùng Hưng, liên hệ với việc sau khi vua Mai thất bại, trên căn cứ Đường Lâm lại nổ ra cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng, lại liên hệ việc nhân dân Nghệ An đã lập đền thờ Phùng Hưng, tác giả Đinh Văn Hiến đã coi cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng là đoạn cuối của khởi nghĩa Mai Thúc Loan và điều đó chứng tỏ ảnh hưởng cuộc khởi nghĩa này đã kéo dài đến gần hết cả thế kỷ thứ 8. 4 - Gia đình Mai Thúc Loan là một gia đình anh hùng Trước đây ta chỉ biết có hai nhân vật anh hùng trong gia đình vua Mai: Mai Thúc Loan chết vì bệnh trong khi vẫn đang chỉ huy cuộc kháng chiến; con út là Mai Thúc Huy kế vị, đã hy sinh trong chiến đấu chống Dương Tư Húc. Nay cuốn sách cho biết thêm: Trên mặt trận phòng ngự Tống Bình chống cuộc tái xâm lăng của nhà Đường, Hoàng tử cả và Mai Hoàng hậu đã anh dũng hy sinh trên mặt trận Duyên Hải Đông Bắc, Mai Thị Cầu và Mai Kỳ Sơn cũng đánh đổi mạng mình nhằm cứu một số lớn nhân dân bị giặc bắt làm con tin để chiêu hàng hai vị. Như vậy là cả gia đình vua Mai đã " vì nước quên thân" . Kết thúc bài viết, xin mượn lời giáo sư sử học Phan Đại Doãn trong bài giới thiệu đầu cuốn sách. " Đó là những câu chuyện lịch sử (và một số truyền thuyết được lịch sử hóa) phản ánh một vòng hào quang đẹp đẽ, lâu bền của cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan còn đến ngày nay, mà chúng ta có nhiệm vụ phát huy mọi giá trị văn hóa, tinh thần của nó..."