YOMEDIA
ADSENSE
Nội dung ôn tập Triệu chứng học bệnh thận
244
lượt xem 94
download
lượt xem 94
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Nội dung ôn tập: 1.Khám: Khám phù: Khám từ trên xuống, khám phù dưới da, tràn dịch các màng (màng bụng, màng phổi, màng tim, mạng tinh hoàn(nam) ) Một số biện pháp phát hiện phù: cân bệnh nhân
AMBIENT/
Chủ đề:
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Nội dung ôn tập Triệu chứng học bệnh thận
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn TRI U CH NG N i dung ôn t p: 1. Khám: * Khám phù: - Khám t trên xu ng, khám phù dư i da, tràn d ch các màng(màng b ng, màng ph i, màng tim, màng tinh hoàn(nam)) + Khám phù dư i da: V trí n: xương trán, n da ñ u, phù m t, mí m t(h i b nh nhân sáng ng d y m t n ng không, khó m m t không), n 1/3 dư i m t trư c trong xương ch y, mu bàn chân, vùng cùng c t, xương c. M t các hõm t nhiên quanh m t cá chân + Tràn d ch các màng: màng ph i, màng ngoài tim, màng b ng(c trư ng), màng tinh hoàn - M t s bi n pháp phát hi n phù: cân b nh nhân(các ñi m lưu ý khi cân b nh nhân?), - Phát hi n phù kín ñáo n v trí xương cùng c t (ñây là nơi có ít t ch c dư i da nh t) * Khám th n: D u hi u ch m th n, d u hi u b p b nh th n, rung th n, các ñi m ni u qu n. Tr l i k t qu các d u hi u âm tính hay dương tính, các ñi m ni u qu n ñau hay không ñau. Lưu ý khi khám d u hi u ch m th n, d u hi u b p b nh th n c n làm d t khoát và làm c 2 bên th n 2. Lý thuy t: - H i ch ng phù do b nh th n - H i ch ng protein ni u - H i ch ng suy th n m n tính - H i ch ng suy th n c p tính - H i ch ng th n to - H i ch ng ñái dư ng ch p - H i ch ng Porphyrin ni u - ðái ít, ñái nhi u, thi u ni u, vô ni u, ñái máu - Các xét nghi m nư c ti u trong b nh th n 1
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn Câu 1. H i ch ng phù do b nh thân: Cơ ch , nguyên nhân, ch n ñoán phân bi t phù do b nh th n v i phù do suy tim, do xơ gan, do b nh n i ti t, do thi u dư ng , do viêm t c tĩnh m ch? 1. Cơ ch phù do th n: Quá trình v n chuy n nư c mao tĩnh m ch và mao ñ ng m ch: ALTT=8 ALK= -10 ALTT=8 ALK= -10 ALTT=30 ALK= -25 ALTT=15 ALK=-25 Mao ñm mao m ch Mao tm Cơ ch t n thương c u th n:Cơ ch mi n d ch 2
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn A - C u th n bình thư ng 3
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn 4
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn Ghi chú: Hình A: c u th n bình thư ng Hình B: Kháng th kháng màng n n c u th n. Các kháng nguyên là các s n ph m c a 1 gen n m trên NST s 2 nó mã hoá m t ph n ti u thuỳ không ch a collagen trên chu i α3 c a týp IV collagen. Trên hình các kháng th g n v i các collagen IV trên màng n n c u th n Hình C: Cơ ch trung gian mi n d ch gây viêm ti u c u th n. Các t bào b ch c u g n v i các t bào n i m c c u th n b i các phân t k t dính Hình D: Các kháng th g n v i các b ch c u ña nhân trung tính c u th n Cơ ch mi n d ch gây t n thương c u th n: Các y u t như môi trư ng, các lo i thu c và các vi sinh v t tương tác v i nhau và v i cơ th , trong các quá trình ñó s n sinh ra các r i lo n mi n d ch. Kháng th lưu hành sinh ra b i các t bào lympho B ph n ng v i kháng nguyên c u th n ñ c hi u c a nó cu i cùng d n t i s thay ñ i c u trúc và ho c ch c năng c a tu n hoàn th n ho c nơi nó ñư c t o ra do s k t h p ho c sinh ra nhu mô th n do s gi ng nhau ñ c bi t v sinh hoá và mi n d ch Nh ng kháng nguyên có th có ngu n g c n i sinh ho c ngo i sinh . Nó có th là các thành ph n không hoà tan ho c ch m ñư c ñ i m i c a ch t ngoài t bào như màng ñáy ho c là thành ph n hoà tan ñư c c a t bào Kháng th (KT) có th k t h p v i các kháng nguyên (KN) hoà tan n i sinh ho c ngo i sinh trong h tu n hoàn t o nên các ph c h p mi n d ch lưu hành. Các ph c h p mi n d ch này có th l ng ñ ng các cơ quan và mô khác nhau trong ñó có c u th n. Ph c h p mi n d ch gây ho t hoá b th , ho t hoá các t bào mi n d ch, các quá trình trung gian này gây t n thương c u th n. H th ng trung gian này g m 2 lo i: mi n d ch d ch th và mi n d ch t bào. Các ch t trung gian th d ch ñư c chuy n hoá t các ti n protein lưu hành, có th do m i ñư c t ng h p :các peptid và các lipid. B th và các y u t ñông máu là m t d ng c a d ng này và các peptid gây co m ch, các cytokin, các y u t tăng trư ng và các eicosamid(Prostaglandin) là nh ng d ng c a lipid. Các b ch c u ña nhân, b ch c u ưu acid, b ch c u ñơn nhân và các ñ i th c bào là các t bào trung gian gây t n thương màng n n c u th n. Thông qua s tương tác v i các y u t th d ch trung gian(b th , cytokin, y u t ho t hoá ti u c u) các ch t trung gian s ñư c ho t hoá và gi i phóng ra các y u t t i ch làm tăng t n thương màng l c c u th n như các g c t do, các interleukin...B th ñư c ho t hoá gây gi i phóng các peptid hoá ng ñ ng, các ch t làm tăng tính th m và h u qu là làm tiêu hu t bào ho c làm thay ñ i ch c năng c a các t bào c u th n. Các b ch c u ñư c huy ñ ng b i cơ ch ph thu c ho c không ph thu c b th s n sinh ra các cytokin t i ch , y u 5
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn t tăng trư ng, thoái giáng các men. Ho t hoá ti u c u và s k t t c a chúng làm tăng huy t kh i và gi i phóng các y u t gây phân bào và tăng trư ng t i ch T n thương c u th n do các kháng nguyên có ngu n g c khác nhau: Do kháng th kháng màng ñáy: Các kháng th lưu hành (thư ng là các IgG) ñ ng týp v i m t lo i kháng nguyên không hoà tan c ñ nh khu trú màng ñáy ñư c g i là b nh do kháng th kháng màng ñáy. Kháng nguyên trư ng h op này là m t s n ph m c a 2 gen n m trên NST s 2 nó ãm hoá 1 ph n ti u thuỳ không ch a collagen trên chu i α3 c a týp IV collagen. Ph n này gây nên sưk liên k t chéo c a collagen IV màng ñáy và ng th n, ph i gây gây b nh Goodpasture(xu t huy t ph i và t n thương c u th n) Kháng th kháng kháng nguyên không ph i KN màng ñáy: C u th n là m t ph c h p c u trúc bao g m các t bào n i mô, t bào gian m ch, các t bào bi u mô và các ch t căn b n. Các KG trên b m t cuar t bào có th r t thích h p cho ñáp ng KT kháng mô trong s ñó có KN Haymann . Ph n ng c a m t t kháng th lưu hành v i glycoprotein(KN) phân t lư ng cao trong các h c n i bào có v clatherin c a các t bào bi u mô t o ra các ph c h p mi n d ch t i ch . Các t kháng th (các IgG) ng m d n qua màng ñáy c u th n g p các KN ñ c hi u c a nó trên b mt các t bào bi u mô. ñó các ph c h p mi n d ch ñư c t o ra và xâm nh p vào khoang dư i bi u mô. Các KN m i ti p t c tăng lên t o nên s l ng ñ ng dày ñ c cùng v i s t ng h p l p màng ñáy m i làm thành mao m ch dày lên Phù do các y u t : - Gi m áp l c keo máu: Phù do gi m áp l c keo còn g p trong xơ gan giai ño n m t bù, thi u dư ng - Gi m m c l c c u th n - Cư ng Aldosteron máu th phát : do gi m lư ng máu t i th n(do viêm gây xơ hoá bít t c các ti u ñm th n), còn do gi m lưu lư ng d ch trong ng lư n g n. Cư ng Aldosteron th phát còn g p tring xơ gan m t bù, suy tim - Tăng ti t ADH: do gi m lươ lư ng tu n hoàn gây kích thích lên b ph n nh n c m áp l c xoang ñm c nh làm ho t hoá h giao c m, tăng ti t ADH. Còn do gi m m c l c c u th n gây tăng Na+ máu gây kích thích tăng ti t ADH - Tăng tính th m thành m ch: Trong cơ ch mi n d ch có gi i phóng các ch t có ho t tính sinh h c như histamin, brdykinin, dio s ho t hoá b th ch y u là C3a và C5a, các leucotrien .. Các ch t này gây tăng tính th m thành m ch Cơ ch gây phù: T n thương th n 6
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn Protein ni u Gi m protein máu và Albumin máu Gi m áp l c keo c a máu Ú d ch kho ng gian bào Gi m lư ng máu lưu hành ↓ Lư ng máu ñ n th n ↑ Aldosteron và ADH ↓ M c l c c u th n ↑ H p thu mu i và nư c ng th n Phù 2. Nguyên nhân: - VCTC - VCTM 7
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn - HCTH - T n thương th n do các b nh khác: + Lupus ban ñ h th ng + HC Goodpasture: Viêm c u th n và khái huy t. B nh sinh ra do kháng th kháng các KN có ngu n g c là các collagen týp IV màng n n c u th n, các kháng nguyên này do 1 gen n m trên NST s 2 mã hoá, chúng có nhi u ph i, t n thương do ph c h p KT- KN ph i gây khái huy t + B nh thoái hoá b t(Amyloidosis): Bênh thoái hoá d ng tinh b t là k t qu c a s l ng ñ ng các protein d ng tinh b t xơ, không tan g n kho ng không gian ngo i t bào c a các cơ quan và các mô. Các ch t l ng ñ ng này là các globulin mi n d ch, vavs chu i nh ñơn dòng và các b th . S l ng ñ ng các ch t này gây t n thương c u th n + Nhi m ñ c thai nghén: phù, protein ni u, HCTH 3. Phân bi t - Phù do suy tim: Phù ñ u tiên xu t hi n 2 chân (xa tim) và 2 bàn chân thư ng rõ phù m t cá, mu chân, phù thư ng tăng v chi u. Phù th y gan to, tĩnh m ch c nh n i, nhưng không có THBH, vì tr tu n hoàn ñ u nhau các h tĩnh m ch. - Phù do xơ gan: Phù 2 chân thư ng hay có c chư ng , phù 2 chân , phù m t xu t hi n sau c chư ng - Phù do thi u dư ng: Có ñ c ñi m là phù ch y, ngư i b nh g y, nhưng phù l i rõ nh ng nơi th p tương ph n v i g y, do cơ teo - Phù do viêm t c tĩnh m ch chi dư i thư ng xu t hi n m t bên chân ít khi c 2 bên và có tĩnh m ch n i bên có viêm t c. Khi tĩnh m ch sâu b viêm t c, phù tr ng, có d ch trong kh p g i n u là chi dư i b viêm t c tĩnh m ch sâu và b nh nhân ñau, có th có s t nh , m ch nhanh; ñ c ñi m có tính ch t g i ý: th i kỳ sau ph u thu t (ñ c biêt sau pt vùng ti u khung). Trong t c tĩnh m ch ch trên có phù n a ngư i trên, tu n hoàn bàng h ki u ch -ch n i rõ n a trên ngư i, tĩnh m ch dư i lư i n i to - Do n i ti t: b nh như c giáp: Phù niêm , phù c ng n lõm ít, v t lõm m t nhanh. Phù niêm do l ng ñ ng glycosaminoglycan Câu 2. HC suy th n m n: Tri u ch ng lâm sàng, c n lâm sàng và các nguyên nhân? 1. ðN: 8
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn STMT là h u qu cu i cùng c a nhi u b nh th n do viêm nhi m m n tinh, do xơ hoá t ch c nhu mô th n làm gi m d n s lư ng ñơn v ch c năng th n(nephron), ch c năng th n gi m d n không h i ph c. Th n m t d n kh ănng ñi u ch nh n i môi, m t kh năng bài ti t các ch t c n bã ñư c s n sinh ra trong quá trình chuy n hoá, m t kh năng ñi u hoà ki m toan, r i lo n nư c ñi n gi i, gây t n thương nhi u cơ quan, n i t ng. 2. Tri u ch ng lâm sàng: 2.1 Toàn thân: suy s p, da xanh, niêm m c nh t do thi u máu kéo dài, tóc thưa r r ng, cơ chân tay teo nh o, da khô và có th có nhi u v t xư c do gãi, m t mày ph ph c, vô l c, th ơ l nh nh t v i m i công vi c, tình tr ng m m i kéo dài liên liên n u không ñư c ñi u tr 2.2 Thi u máu: ðây là tri u ch ng hay g p b nh nhân STM, thi u máu và THA là 2 tri u ch ng có gái tr ch n ñoán suy th n. Thi u máu trong suy th n m n tính là thi u máu ñ ng s c Bi u hi n: M t m i, ù tai, hoa m t chóng m t, kh năng tư duy và t p trung kém, hey quên, tr ng thái âm u khó ch u, m t ho c gi m kh năng tiìn d c, ch t lư ng cu c s ng gi m rõ r t. N u tình tr ng thi u máu kéo dài gây nên tình tr ng khó th , ng t ng t thi u oxy mãn tính. THi u máu mãn tính d n ñ n tăng cung lư ng tim, tăng gánh n ng cho tim gây suy tim , có th nghe th y ti ng th i tâm thu m m tim( TTTT cơ năng) Cơ ch : - Gi m t ng h p Erythropoietin: Ery- có b n ch t là m t glucoprotein, 90% do t bào n i m c m ch máu bao quanh ng th n ti t ra, 10% do gan s n xu t. Ery- có vai trò bi t hoá dòng h ng c u t giai ño n hông c u ưa acid ñ n h ng c u ưa ki m( K các giai ño n bi t hoá c a dòng h ng c u: TK sách A7) . Suy th n m n làm g im bài ti t Ery- gây ra thi u máu - ST m n gây ñ ng các ch t ñ c , các ch t này gây c ch tu xương, làm gi m ñ i s ng h ng c u: Bình thư ng th n có ch c năng ñi u ch nh n i môi, khi suy th n các s n ph m chuy n hoá không ñư c ñào th i qua th n, b tích lu gây ñ c. Các s n ph m thoái giáng c a glucid và lipid là CO2 và H2O ñư c ñào th i d dàng qua ph i và da. Trong khi ñó các s n ph m chuy n hoá c a protein là các nitơ phi protein ch y u ñư c ñào th i qua th n, khi th n suy ch c năng này gi m làm các ch t này tích lu l i gây ñ c tu xương, và làm g im ñ i s ng h ng c u Các nitơ phi protein g m: ure, các h p ch t guanidin, các mu i urat, các d n xu t c a các acid amin thơm 9
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn + Ure: chi m 45-50% lư ng nitơ phi protein trong máu. Khi suy th n nó tăng nhanh hơn so v i các nitơ phi protein khác, nó không ph i là ch t ñ c nhưng n ng ñ c a nó trong máu tăng ph n ánh các nitơ phi protein khác trong máu cũng tăng. Vì nó d ñ nh lư ng nên s d ng trong lâm sàng ñ theo dõi suy th n. Tuy nhiên trong phân ñ suy th n căn c vào n ng ñ ure không chính xác b ng creatinin vì lư ng ure trong máu còn ph thu c vào các ch ñ ăn c a b nh nhân, n u b nh nhân ăn tăng protein thì lư ng ure máu s tăng trong khi ñó lư ng creatinin khá h ng ñ nh vì nó ch ph thu c vào kh i lư ng cơ c a b nh nhân mà kh i lư ng cơ m i ngư i thì khá h ng ñ nh + Các h p ch t c a guanidin: chúng g m guanidin, methyl guanidin, dimethyl guanidin, acid guanidin succunic.. Các ch t này khi b tích t l i trong cơ th s gây ñ c cho cơ th + Mu i urat: là mu i c a acid uric ñư c t o ra t chuy n hoá acid nhân và các s n ph m khác c a acid nhân, nó có th gây b nh gút th phát b nh nhân suy th n m n + Các d n xu t c a các acid thơm: triptophan, tyrosin, phenylalanin Ngoài các ch t nitơ phi protein khi suy th n m n còn gây tích lu các ch t cáo tr ng lư ng phân t trung bình(kho ng 300-380 Dal). B n ch t c a các ch t này là các polypeptid, bình thư ng các ch t nayf ñư c l c qua c u th n, sau ñó ñư c t bào ng lư n g n tái h p thu và chuy n hoá hoàn toàn. Khi suy th n làm gi m l c và gi m chuy n hoá các ch t này làm chúng b tích t l i trong máu, các ch t này r t ñ c ñ c bi t ñ i v i h th n kinh - Do gi m protein máu d n ñ n thíêu nguyên li u t o h ng c u, ngoài ra còn do xu t huy t tiêu hoá do ure máu tăng M i tương quan gi a thi u máu và giai ño n suy th n: Giai ño n S lư ng HC(T/l) HST(g/l) M c ñ thi u máu I > 3,5 90 - 100 Nh II 2,5 - 3,1 70 - 90 V a III 2 - 2,5 60 - 70 N ng IV
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn Renin(th n) Angiotensin I Converting enzym (t ph i) Angiotensin II (-) Suy th n m n TCT AT1 Aldosteron ↑ Co m ch Ho t tính th n ↑ Gi Na+ và H2O kinh giao c m ↑ TĂNG HUY T ÁP H Renin-Angotensin -Aldosteron - ð c ñi m: ðây là tri u ch ng r t hay g p b nh nhân suy th n m n, chi m 90-95 % các trư ng h p . THA c HA tâm thu và HA tâm trương, hay g p THA k ch phát (THA k ch phát ch s HA bao nhiêu?).Các trư ng h p không có THA thư ng là STM do viêm ng k th n mãn tính. THA trong suy th n m n ñi u tr khó khăn, nó là y u t nguy cơ c a suy th n thúc ñ y quá trình ti n tri n c a suy th n - Cơ ch : + Không ñào th i ñư c Na+ và nư c + Ho t hoá h RAA: Các nguyên nhân gây t n thương viêm và xơ hoá các m ch nh trong th n làm gi m tư i máu th n. Khi có gi m tư i máu th n kích thích các t bào h t n m 11
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn trên thành ñ ng m ch ñ n c a ti u c u th n bài ti t renin, renin tham gia vào ho t hoá h th ng RAA: Viêm màng ngoài tim: - Cơ ch : Thư ng g p giai ño n cu i c a suy th n. Viêm màng ngoài tim vô khu n do tác ñ ng c a tăng ure máu, ure máu ñào th i qua thanh m c gây ho t hoá quá trình viêm. Ngoài ra còn do nhi m khu n, do l ng ñ ng ph c h p Calci- phospho màng ngoài tim, do s d ng heparin trong ch y th n nhân t o - Bi u hi n: Có ti ng c màng ngoài tim, ñau âm vùng trư c tim không thành cơn có th kèm theo khó th , ng t ng t khó ch u Suy tim huy t: Do các nguyên nhân: - Do r i lo n chuy n hoá: tăng ure máu gây r i lo n chuy n hoá t bào cơ tim, s thi u h t năng lư ng, tình tr ng nư c n i bào, s tr các s n ph m cu chuy n hoá d n ñ n gi m kh năng co bóp cơ tim - Do tăng huy t áp - Do thi u máu: d n ñ n thi u oxy do gi m huy t s c t , tim tăng cư ng ho t ñ ng ñ ñ m b o nhu c u oxy cho cơ th . Quá trình ho t ñ ng bù tr do tình tr ng thi u oxy s làm tăng t n s tim, tăng cung lư ng tim, tăng kh i lư ng máu lưu hành. S ho t ñ ng bù tr như v y lâu ngày d n ñ n suy y u cơ tim, suy tim - Do viêm màng ngoài tim: Viêm màng ngoài tim h n ch ñ giãn n c a tim, máu ngo i vi, gi m kh i lư ng máu tâm trương, gi m cung lư ng tim - Do tăng lưu lư ng tu n hoàn, do mu i R i lo n nh p tim: Ng ng tim do tăng kali máu, các r i lo n nh p khác như nh p xoang nhanh, ngo i tâm thu th t, nh p nhanh k ch phát trên th t, nh p nhanh th t 2.4 Tri u ch ng v tiêu hoá: Khi suy th n giai ño n III, IV các tri u ch ng v tiêu hoá rõ ràng và chi m ưu th - Nôn m a: Lúc ñ u ch nôn sau ăn, sau nôn liên t c, không thu c nào c m nôn ñư c ch có ch y th n nhân t o thì b nh nhân m i h t nôn - ði l ng: ðây là ph n ng c a cơ th ñ tăng ñào th i ure , m t khác còn do ru t b kích thích b i NH3 ñư c t o ra do h u qu c u s phân hu ure c a vi khu n ñư ng ru t - Viêm loét h th ng tiêu hoá: + Viêm niêm m c mi ng, ch y máu chân răng, loét mi ng, n t môi r m máu 12
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn + Viêm loét th c qu n + Viêm niêm m c d dày, ru t - Xu t huy t tiêu hoá: H u qu c a tăng ure máu 2.5 Tri u ch ng v hô h p: - Viêm màng ph i: ñau ng c, có ti ng c màng ph i(viêm màng ph i khô). N ng có th gây tràn d ch màng ph i(khó th , ñau ng c, hc 3 gi m n n ph i) - B i nhi m ph i: do s c ñ kháng cơ th gi m - Viêm xu t ti t các ph nang: d n ñ n tình tr ng phù ph i c p không có r i lo n huy t ñ ng, không liên quan ñ n tăng áp l c ñm ph i, không có d u hi u suy tim 2.6 Tri u ch ng tâm th n kinh: - Kh năng tư duy kém, trí nh gi m sút, n ng hơn là tr ng thái u ám, cáu g t vô c , ng gà, th ch m và sâu. N u không ñư c ñi u tr b nh nhân có th b hôn mê do nhi m toan chuy n hoá, m t ý th c trong tr ng thái ho ng lo n la hét, co gi t c c b , nh p th Kussmaul, ñái a không t ch , tru m ch và t vong 2.7 R i lo n ñông ch y máu: * Bi u hi n: - Xu t huy t dư i da, xu t huy t niêm m c - Xu t huy t não, võng m c * Cơ ch : Do ñ ng các s n ph m ñ c h i là các nitơ phi protein dãn ñ n: - c ch tu xương d n ñ n gi m s n xu t ti u c u - Gi m ñ i s ng c a ti u c u - Gi m y u t antiprothrobin - Gi m s c b n thành m ch - Do tình tr ng ñông máu r i rác trong lòng m ch: 2.8 Bi u hi n xương khóp và n i ti t: - Viêm kh p do tăng acid uric máu (gút th phát) ho c viêm kh p do l ng ñ ng β2- microglobulin. S tích t β2-microglobulin trong kh p và n i t ng hình thành amyloidosis (ch ng thoái hoá d ng tinh b t):ch t d ng tinh b t b n ch t là m t lo i glycoprotein gi ng như tinh b t nó ñ ng l i trong các cơ quan n i t ng . Amyloidosis do l ng ñ ng β2- microglobulin thư ng g p b nh nhân suy th n giai ño n cu i ñư c l c máu chu kỳ. - Thưa xương d n ñ n gãy xương t phát, x p ñ t s ng, ho i t c xương ñùi vo khu n - Vôi hoá gân cơ quanh kh p, co rút gân cơ, h n ch c ñ ng kh p. Viêm xư ng phá hu , nhuy n xương, thưa xương , t t c các nguyân nhân này d n ñ n ñau nh c xương b nh nhân STM 13
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn - Cơ ch c a các bi u hi n v xương: M t nephron ↓Kh năng sinh t ng ↓Ch c năng bài h p c a th n ti t c a th n ↓SX 1,2,5(O H calci Tăng phosphat các ch t Nhi m toan H)2 D3 huy t huy t chuy n hoá chuy n hoá c a ñ c th n ↓1,2,5 ↑Ti t hormon S n ph m calci (OH)2D3 c n giáp g n phosphat >60 trong máu Nhi m ↓ðáp ng Suy dinh Tan ñ c c a xương dương các ↓H p nhôm v i protein ch t thu và/ho năng ñ m 1,2,5(OH)2 calci cs t D3 lư ng c a ru t xươn Bi n ñ i Viêm Calci G am tăng M t calci và phân trư ng xương xương phói l i xươn hóa di Nhuy tr em(còi +loãng g phá chuy n cương(xơ n xương do th n) xương hu xương) xương Cơ ch b nh sinh c a các b nh v xương trong suy th n m n tính - Gi m s n xu t 1α,2,5(OH)2D3 (Dhydroxy cholecalciferol):Quá trình t o Dihydroxy cholecalciferol: Gan Tia t ngo i Acetat 7 hydroxy cholesterol Provitamin D3 Tia h ng ngo i 25-hydroxylase(gan) 14
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn Vitamin D3 25(OH)D3 (Monohydroxxy cholecalciferol) 25(OH)D,1α-hydroxylase(th n) 1α,2,5(OH)2D3 (Dihydroxy Cholecalciferol) α - Enzym 25(OH)D,1α-hydroxylase có troing ty th c a t bào th n. Trong STM s gây thi u enzym này, do ñó 25(OH)D3 không ñư c chuy n hó thành 1α,2,5(OH)2D3 gây thi u 1α,2,5(OH)2D3 .CH t 1α,2,5(OH)2D3 có vai trò quan tr ng trong ñi u hoà n ng ñ calci và phospho trong máu và t o xương. Nó làm tăng h p thu calci t ru t và g n calci vào xương, khi thi u ch t này gây gi m calci máu, ñôi khi gây tri u ch ng chu t rút ho c tetani. Khi g im calci máu gây cương ch c năng tuy n c n giáp và phì ñ i tuy n c n giáp. Hormon c a tuy n c n giáp là parathhormon làm tăng calci trong máu .Ho t ñ ng c a tuy n c n giáp có ñ c ñi m là t ñi u ch nh và ph thu c vào n ng ñ calci huy t. Khi n ng ñ calci máu gi m s tăng ti t parathormon và ng c l i. Trong xương calci dư i d ng h p ch t phospho-calci t o nên hydroxyapatid cristalil. Ch có calci ion hoá là có ho t tinh sinh h c. Parathormon ñi u ch nh n ng ñ calci ion hoá và phospho trong máu, ñi u ch nh ph n phospho vô cơ. Khi tăng quá nhi u n ng ñ hormon c n giáp s làm tăng calci huy t tương do ñi u ñ ng calci t xương. Hormon c n giáp ho t hoá các osteoclast ti t các enzym phân hu protein, các enzym này phá hu t ch c xương gi i phóng calci vào máu. M t khác hormon c n giáp làm r i lo n chuy n hoá c a các osteoblast làm m t kh năng t ng h p khung c a xương - ð ng th i hormon c n giáp còn làm gi m n ng ñ phospho máu b ng cách c ch tái h p thu nó ng lư n g n c a th n - S lăng ñ ng calci trong xương ph thu c vào kh năng l y ñư c phosphat do ñó khi có s ñ ng phosphat trong máu s làm thu n l i cho calci ñi vào xương góp ph n làm g im calci máu. - Nhuy n xương còn do l ng ñ ng nhôm các v t calci hoá. Ngu n nhôm là t nhôm trong các ch t th m phân và các ch t g n phosphat có ch a nhôm - Trong suy th n m n s t ng h p HCO3- gi m và s ñào th i accid gi m gây nhi m toan chuy n hoá, tình tr ng này d n ñ n làm tan các ch t ñ m c a xương gây m t calci và loãng xương - Trong STM có m t xu hương là calci hoá ngoài xương hay calci hoá di chuy n khi mà n ng ñ s n ph m g n calci-phosphat cao. Các m ch máu c v a, mô dư i da, kh p và quanh kh p, cơ tim, m t ph i là nh ng v trí thư ng b di căn l ng ñ ng calci Bi u hi n n i ti t: 15
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn - Suy gi m ch c năng sinh d c do gi m hormon sinh d c nam và n , vô kinh ñ i v i n , li t dương ñ i v i nam 2.9 NhiÔm toan: C¬ chÕ: ThËn tham gia æn ®Þnh c©n b»ng néi m«i nhê : - B i tiÕt H+ - S¶n xuÊt HCO3- - Tæng hîp v b i tiÕt NH3 Khi suy thËn m¹n c¸c qu¸ tr×nh trªn gi¶m dÉn tíi nhiÔm toan chuyÓn ho¸ * B i tiÕt H+: DÞch kÏ TÕ b o èng l−în Lßng èng l−în Na+ K+ Na+ K+ HCO3- HCO3- H+ H+ CA CO2 +H2O H2CO3 16
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn * T¸i hÊp thu HCO3- Sù b i tiÕt H+, t¸i hÊp thu HCO3-, tæng hîp v b i tiÕt NH3. D ch k TÕ b o èng l−în Lßng èng l−în NaHCO3 Na2HPO4 A- NaCl Na+ HCO3- H+ H2CO3 CA CO2 + H2O →H2CO3- H2O CO2 Acid glutamic NaH2PO4 AH NH4Cl Glutamin NH3 - NH2 2.10 Các bi n ñ i sinh h c: * Gi m m c l c c u th n: - MLCT bình thư ng là 120ml/phút. Gi m m c l c c u th n t l thu n v i s gi m s lư ng các nephron MLCT là s ml d ch l c(nư c ti u ñ u) ñư c c u th n l c trong 1 phút. Trong l©m s ng ®o gi¸n tiÕp møc läc cÇu thËn qua hÖ sè thanh th¶i creatinin néi sinh. H s thanh th i c a 1 ch t là s ml huy t tương khi ñi qua c u th n trong 1 phút ñư c c u th n l c s ch ch t ñó . Creatinin l s¶n phÈm chuyÓn ho¸ cuèi cïng cña creatinin ë c¬ ®−îc läc qua thËn v kh«ng bÞ hÊp thu còng rÊt Ýt ®−îc b i tiÕt ë èng thËn, m khèi l−îng c¬ ë ng−êi t−¬ng ®èi h»ng ®Þnh. Do ®ã l−îngcreatinin huyÕt thanh kh«ng thay ®æi trong ng y v l−îng creatinin néi sinh t−¬ng øng víi møc läc cÇu thËn.Ure kh«ng chÝnh x¸c v× phô thuéc v o l−îng protid trong thøc ¨n ®−a v o. TÝnh MLCT : Ucr: Nång ®é creatinin huyÕt thanh(µmol/l) 17
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn Pcr: Nång ®é creatinin n−íc tiÓu(µmol/l) V: ThÓ tÝch n−íc tiÓu 24h(ml) N u kh«ng gom ®−îc n−íc tiÓu 24h th× cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc sau: (140-tuæi)* c©n nÆng c¬ thÓ(kg) MLCT(ml/phót) = 72* Creatinin huyÕt thanh(mg/dl) C«ng thøc d−íi kh«ng chÝnh x¸c b»ng gom n−íc tiÓu 24h, sÏ cao h¬n thùc tÕ, suy thËn c ng nÆng th× chªnh lÖch c ng lín v× creatinin lóc n y kh«ng nh÷ng ®îc b i tiÕt qua èng thËn m cßn mÊt qua ruét.H¬n n÷a tuæi >35 møc läc cÇu thËn gi¶m dÇn cho ®ªn > 50 tuæi th× sè l−îng Nephron gi¶m tõ 1-30%. Trong khi ®ã ë trÎ em nång ®é creatinin cao h¬n do khèi l−îng c¬ t¨ng theo tuæi. Ph−¬ng ph¸p nay chØ l m cho nh÷ng tr−êng hîp ®Æc biÖt kh«ng gom ®−îc n−íc tiÓu 24h v kÕt qu¶ cña nã kh«ng ®îc lÊy l m c¬ së chÝnh ®Ó chÈn ®o¸n v chØ ®Þnh ®iÒu trÞ(läc m¸u hay ghÐp thËn) Trong suy thËn m¹n tÝnh creatinin t¨ng chiÕm −u thÕ h¬n ure v liªn quan chÆt chÏ víi t×nh tr¹ng suy thËn m¹n * Tăng ure, creatinin: Trong STM tăng creatinin chi m ưu th và liên quan ch t ch v i tình tr ng STM, còn ure tăng v a ph i không cao như trong STC. Ngoài ra còn tăng acid uric có trư ng h p còn xu t hi n b nh gút th phát * R i lo n ch c năng cô ñ c và pha loãng nư c ti u: - Giai ño n I: Kh năng cô ñ c gi m, kh năng pha loãng v n còn: Nư c ti u g im t tr ng - GðII: M t kh năng cô ñ c và kh năng pha loãng, nư c ti u ñ ng t tr ng - R i lo n ñi n gi i: - Tăng K+ máu: Cơ ch + Ch c năng th n gi m nên không ñư c bài ti t ra nư c ti u + Nhi m toan chuy n hoá: ð toan máu nh hư ng ñ n dòng d ch chuy n K+ t n i bào ra ngo i bào (c m i 0,1 ñơn v thay ñ i c a ñ pH máu tương ng s thay ñ i c a n ng ñ K+ trong huy t thanh là 0,6mmol/l) - Tăng K+ máu có th gây ng ng tim BiÓu hiÖn cña t¨ng Kali m¸u: - Trªn ECG: + Khi K+ huyÕt thanh t¨ng < 6,5mmol/l trªn ECG cã sãng T nhän 18
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn + Khi K+ huyÕt t¨ng võa 6,5-8mEq/l sãng T cao nhän, PQ kÐo d i, block nhÜ thÊt + Khi t¨ng K+ cao> 8mEq/l phøc boä QRS d i dÇn, rung thÊt v ngõng tim - Tăng PO43- - Gi m Ca++ máu - Na+, Cl- ngo i bào gi m 3. Các nguyên nhân c a HCST m n: B nh c u th n: - VCTC - VCTM - HCTH - VCT do b nh h th ng: Luput ban ñ h thông, xơ c ng bì - DO b nh chuy n hoá: ðái tháo ñư ng, Goutte B nh ng-k th n: - Viêm th n- b th n m n - Viêm th n k B nh m ch máu th n: - Xơ m ch th n do b nh THA - T c ñm ho c tm th n B nh th n b m sinh: B nh th n ña nang 4. Phân ñ suy th n: N ng ñ Creatinin Giai ño n M c l c c u th n máu(µmol/l) I < 130 60-41 II 130-300 40-21 IIIa 300-500 20-11 IIIb 500-900 10-5 IV > 900
- TriÖu chøng häc bÖnh thËn - Xu t huy t tiêu hoá - Nhi m khu n - Tăng kali máu - Nhi m toan chuy n hoá - Tràn máu màng ngoài tim Câu 3. Xét nghi m nư c ti u trong b nh th n: - Cách l y b nh ph m? - Các xét nghi m và cách ñánh giá ? 1. Cách l y b nh ph m: 1.1 L y nư c tiêur 24 gi : * Cð: - ð nh lư ng protein 24h - Qu n lý ch ñ ăn u ng c a m t s b nh lý ( vì c n d a vào s lư ng nư c ti u 24 h ñ ñư c d ch vào và dùng thu c) - ð nh lư ng creatinin /24h ñ tính m c l c c u th n * Cách ti n hành(Lý thuy t): - T i hôm trư c t m r a v sinh b ph n sinh d c, chu n b bô có n p ñ y nư c ti u, bô ñư c r a s ch tráng 5ml HCl ñ m ñ c ñ sát khu n - 6h sáng b nh nhân ñái b ñi và b t ñàu ghi th i gian. Lư ng nư c u ng hàng ngày : n u có phù thì lư ng nư c uóng vào b ng lư ng nư c ti u trong 24h + 500ml do m t qua da và hơi th , n u không phù thì u ng kho ng 2l/ngày - Gom nư c ti u c ngày và ñêm c nư c ti u lúc ñ i ti n - 6h sáng hôm sau ñi ti u l n cu i vào bô ðo lư ng nư c ti u trong bô ñư c th tích nư c ti u 24gi 1.2 L y nư c ti u gi a dòng: *Cð: c y tìm vi khu n ni u làm kháng sinh ñ *Cách ti n hành: - T i hôm trư c: v sinh b ph n sinh d c - Sáng hôm làm XN: v sinh l i b ph n sinh d c - Sát khu n l i l ni u ñ o b ng nư c mu i sinh lý , cho b nh nhân ñái b ph n ñ u ñi - Gi a bãi h ng vào 2 ng nghi m vô khu n: 1 ng ñ c y tìm vi khu n và kháng sinh ñ , 1 ng nghi m ñ soi tươi và nhu m Gram tìm vi khu n 20
ADSENSE
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
AANETWORK
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn