Tham khảo tài liệu 'phân tích và vận dụng thực tiễn quy luật lượng chất - 1', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Phân tích và vận dụng thực tiễn quy luật lượng chất - 1
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
m ở đầu
Trong đời sống hàng ngày, đằng sau các hiện tượng muôn hình muôn vẻ, con
n gười dần dần nhận thức được tính trật tự và mối liên h ệ có tính lặp lại của các
h iện tượng, từ đó hình thành nên khái niệm “quy luật”. Với tư cách là phạm trù
của lý luận nh ận thức, khái niệm “quy luật” là sản phẩm của tư duy khoa học, phản
ánh sự liên h ệ của các sự vật và tính chỉnh thể của chúng.
Các quy lu ật của tự nhiên, của xã hội cũng như của tư duy con người đều mang
tính khách quan. Con người không thể tạo ra hoặc tự ý xoá bó đ ược quy luật mà
chỉ nhận thức và vận dụng nó trong thực tiễn.
Quy luật “từ những thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngư ợc lại” là
một trong ba quy luật của phép biện chứng duy vật, nó cho biết phương thức của
sự vận động, phát triển. Nhận thức được quy luật này có ý nghĩa rất quan trọng
trong hoạt động thực tiễn khi chúng ta xem xét các sự vật, hiện tượng. Nếu nhận
thức không đúng quy luật này sẽ dẫn đến tư tưởng tả khuynh, hữu khuynh. Tả
khuynh là phủ nhận sự tích luỹ về lư ợng, muốn có ngay sự thay đổi về chất, còn
hữu khuynh là khi chất đã biến đổi vượt quá giới hạn độ nhưng không dám thực
h iện sự thay đổi căn b ản về chất.
Nước ta đang quá độ lên CNXH, bỏ qua giai đoạn phát triển của CNTB, việc nhận
thức đúng đ ắn quy luật lượn g- chất sẽ có ý nghĩa rất lớn trong quá trình hình thành
và phát triển kinh tế thị trường định hư ớng XHCN.
Trong phạm vi của tiểu luận n ày, tôi xin được trình bày nhứng cơ sở lý luận chung
về nội dung của quy luật lượng- ch ất, trên cơ sở đó rút ra ý nghĩa thực tiễn của việc
1
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
nhận thức quy luật n ày, sự vận dụng quy luật này để phát triển kinh tế thị trường
đ ịnh hướng XHCN ở Việt nam.
"Phân tích nội dung qui luật từ những thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về
chất và ngư ợc lại. Việc nhận thức và vận dụng vào trong ho ạt động thực tiễn của
anh ch ị vào trong hoạt động thực tiễn"
Kết cấu của tiểu luận gồm 3 phần:
Ph ần mở đầu
Ph ần I: Những vấn đề lý luận của quy luật, từ những thay đ ổi về lư ợng dẫn đ ến sự
thay đổi về chất và ngược lại.
Ph ần II: Vận dụng vào quá trình hình thành và phát triển kinh tế thị trường định
hướng XHCN ở Việt nam.
Ph ần Kết luận.
Do trình độ nhận thức về vấn đề n ày nên tiểu luận không tránh khỏi những thiếu
sót, rất mong nhận được những nhận xét góp ý của cô giáo.
Ph ần I Những vấn đề lý luận của quy luật từ những thay đổi về lượng dẫn đ ến sự
thay đổi về chất và ngược lại
Quy luật những thay đ ổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngược lại là một
trong những quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật. Quy luật này chỉ rõ tính
chất và cách th ức của sự phát triển.
1 - Các khái niệm
1 .1- Khái niệm về chất
Chất là tính quy định vốn có của sự vật hiện tư ợng được biểu hiện thông qua các
thuộc tính và đ ặc điểm cấu trúc của sự vật. Tính quy định là cái vốn có của sự vật,
2
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
h iện tượng để phân biệt sự vật này với sự vật khác. Tính quy đ ịnh n ày đ ược thể
h iện thông qua các thuộc tính. Có thuộc tính cơ b ản và không cơ bản. Thuộc tính
cơ bản quy định chất của sự vật. Nếu thuộc tính cơ b ản mất đi thì ch ất của sự vật
thay đổi. Còn thuộc tính không cơ bản th ì trong quá trình tồn tại của sự vật, có
những thuộc tính không cơ bản mới nảy sinh vàcó những thuộc tính không cơ b ản
m ất đ i nh ưng chất của sự vật không thay đ ổi. Thuộc tính chỉ bộc lộ thông qua quan
h ệ với sự vật khác.
Trong sự vật, hiện tượng, chất không tách rời với lượng
1 .2-Lượng của sự vật
Là tính quy đ ịnh vốn có của sự vật, hiện tượng, chỉ rõ về mặt quy mô, tốc độ, trình
độ phát triển của sự vật, hiện tượng. Nói đến lư ợng sự vật tức là sự vật đó lớn hay
b é, tốc độ phát triển nhanh hay chậm, trình độ cao hay thấp..v..v..đo b ằng các đại
lượng cụ thể, bằng số tuyệt đối như trong lượng, thể tích hoặc so sánh với vật thể
khác, thời kỳ n ày với thời kỳ khác.
Ví dụ tốc độ của ánh sáng là 300.000km/giây, một cái bàn có chiều cao 80 phân,
một nước có 50 triệu dân..v..v
1 .3- Khái niệm về Độ
Độ là giới hạn mà trong đó lượng biến đổi chưa gây nên sự thay đ ổi căn bản về
chất. Sự vật vẫn là nó, m ọi sự vật hiện tư ợng đều tồn tại trong một độ thích hợp
khi lư ợng biến đổi vượt quá giới hạn độ thì sự vật không còn là nó.
Trong phạm vi một độ nhất đ ịnh hai mặt chất và lượng tác động qua lại lẫn nhau
làm cho sự vật vận động. Mọi sự thay đổi về lư ợng đ ều có ảnh hưởng đ ến trạng
thái chất của sự vật, nhưng không phải những thay đổi về lượng nào cũng dẫn đ ến
3
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
thay đổi về chất. Chỉ trong trường hợp khi sự thay đổi về lượng đ ạt tới mức phá vỡ
độ cũ th ì chất của sự vật mới thay đổi, sự vật chuyển thành sự vật khác.
1 .4-Điểm nút
Là điểm m à tại đó lượng biến đổi đ ã gây nên sự thay đ ổi căn b ản, tập hợp những
đ iểm nút gọi là đường nút.
1 -5 -Bước nhảy
Sự thay đổi căn b ản về chất, cái cũ mất đ i cái m ới ra đ ời phải thông qua bước
nhảy.
Bước nhảy là một phạm trù triết học dùng để chỉ sự biến đổi căn bản từ chất sự vật
n ày sang ch ất của sự vật khác.
+ Bước nhảy đốt biến là bước nh ảy xảy ra trong thời gian ngắn làm thay đổi bản
chất của sự vật. Bước nhảy n ày diễn ra bằng một sự bùng nổ mãnh liệt. VD cách
m ạng tháng Mười Nga là một bước nhảy đ ột biến.
+ Bước nhảy dần dần là bước nhảy đ ược thực hiện bằng việc loại bỏ dần những
yếu tố, những bộ phận chất cũ xảy ra trong một thời gian dài m ới loại bỏ hoàn toàn
chất cũ thành chất mới.
2 - Nội dung quy luật từ những thay đổi dần về lượng dấn đến sự thay đ ổi về chất
và ngược lại.
Sự phát triển của mọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội cũng như sự phát
triển nhận thức tư duy con người đều đi từ sự thay đổi dần về lượng đ ược tích luỹ
lại khi vượt quá giới hạn độ tới đ iểm nút thì thì gây nên sự thay đổi căn bản về
chất. Sự vật cũ mất đ i, sự vật mới ra đ ời thay thế.
4
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Sở dĩ như vậy là vì ch ất và lượng là hai mặt đối lập vốn có của sự vật hiện tượng.
Lượng thì thường xuyên biến đổi, còn chất tương đối ổn định. Do đó sự phát triển
của lượng tới một lúc n ào đó thì mâu thuẫn với chất cũ. Khi chất cũ kìm hãm thì
qua đó nảy sinh yêu cầu tất yếu phải phá vỡ chất cũ, mở ra một độ mới đ ể mở
đường cho lượng phát triển. Sự chuyển hoá từ những thay đổi về lượng dẫn đ ến
những thay đổi vê ch ất, diễn ra một cách phổ biến trong tự nhiên, xã hội và tư duy.
Quy luật này còn có chiều ngược lại, tức là không ch ỉ thay đổi về lượng dẫn đ ến
thay đổi về chất mà sau khi ch ất mới ra đời do sự biến đổi về lượng gây nên thì
chất đó lại quy định sự biến đổi về lượng, ảnh hởng của chất mới đ ến lượng thể
h iện ở quy mô, mức độ, nhịp điệu phát triển mới.
Nội dung duy luật này đ ược phát biểu như sau
Mọi sự vật hiện tượng dều vận động, phát triển bằng cách thay đ ổi dần về lượng,
lượng thay đổi đến một lúc nào đó vượt quá độ tồn tại của sự vật tới điểm nút th ì
d iễn ra b ước nhảy, tạo sự thay đổi về chất của sự vật. Kết quả là sự vật cũ, chất cũ
m ất đi và sự vật mới, chất mới ra đời. Chất mới lại tác động trở lại lượng mới,
lượng mới lại tiếp tục thay đổi dần, đ ến lúc nào đó, vượt quá độ tồn tại của sự vật
tới điểm nút thì lại diễn ra bước nhảy tạo sự thay đ ổi về chất, cứ như vậy sự tác
động qua lại giữa hai mặt chất và lượng tạo ra con đường vận động, phát triển
không ngừng của mọi sự vật, hiện tượng.
Điều cần chú ý là:
-Quy luật n ày ch ỉ được thể hiện trong mối quan hệ giữa chất và lượng hoàn toàn
xác đ ịnh, mối quan hệ này hình thành một cách khách quan chứ không thể gán
5
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
