intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam một quyết định thận trọng được chuẩn bị trong thời gian dài

Chia sẻ: Cao Quốc Trí | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

44
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung bài viết sẽ góp phần giải quyết nhu cầu năng lượng đối với phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an ninh cung cấp năng lượng, duy trì an ninh quốc gia, bảo vệ môi trường, thực hiện tối ưu hoá và duy trì phát triển cơ cấu công nghiệp điện lực, nâng cao thực lực kinh tế tổng hợp, trình độ kỹ thuật công nghiệp và vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam một quyết định thận trọng được chuẩn bị trong thời gian dài

  1. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN PHÁT TRIỂN ĐIỆN HẠT NHÂN Ở VIỆT NAM - MỘT QUYẾT ĐỊNH THẬN TRỌNG ĐƯỢC CHUẨN BỊ TRONG THỜI GIAN DÀI PGS.TS. VƯƠNG HỮU TẤN Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân I. Mở đầu Chính vì vậy mà Việt Nam đã quan tâm và có đầu tư Đ iện hạt nhân đã trở thành một nguồn năng lượng quan trọng của nhân loại và là bộ phận cấu thành quan trọng của ngành công nghiệp điện lực ở nhiều nghiên cứu chuẩn bị lâu dài cho vấn đề phát triển điện hạt nhân. Bài viết này sẽ điểm lại tình hình nghiên cứu và chuẩn bị phát triển điện hạt nhân và các điểm mốc quốc gia. Do điện hạt nhân không gây ô nhiễm khí quan trọng trong quá trình triển khai thực hiện dự án quyển và nhân loại thì ngày càng quan tâm đến hiệu điện hạt nhân ở Việt Nam để khẳng định Việt Nam đã có ứng nhà kính và biến đổi khí hậu toàn cầu do sử dụng sự chuẩn bị lâu dài và quyết định thận trọng khi đưa ra nhiên liệu hoá thạch, thì việc lựa chọn và tích cực thúc chủ trương phát triển điện hạt nhân. Tuy nhiên vẫn còn đẩy phát triển điện hạt nhân là một chính sách có ý rất nhiều việc cần phải được thực hiện để hiện thực hóa nghĩa quan trọng của nhiều quốc gia. Nó sẽ góp phần chủ trương phát triển điện hạt nhân. giải quyết nhu cầu năng lượng đối với phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an ninh cung cấp năng lượng, duy trì an II. Tình hình nghiên cứu chuẩn bị phát ninh quốc gia, bảo vệ môi trường, thực hiện tối ưu hoá triển điện hạt nhân của Việt Nam và duy trì phát triển cơ cấu công nghiệp điện lực, nâng cao thực lực kinh tế tổng hợp, trình độ kỹ thuật công 1. Tình hình nghiên cứu phát triển điện hạt nhân nghiệp và vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Nghiên cứu phát triển điện hạt nhân (ĐHN) ở Việt Nam được bắt đầu một cách có tổ chức và có hệ thống ngay Chính vì vậy mà trên thế giới tất cả các cường quốc đều sau khi thành lập Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam quan tâm và thúc đẩy phát triển điện hạt nhân (Hoa Kỳ, (NLNTVN) tháng 4/1976. Tuy nhiên sau đó do kinh tế Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc). của đất nước còn khó khăn nên sự quan tâm về phát triển Đối với nhiều quốc gia, phát triển điện hạt nhân chính ĐHN bị lắng xuống. là động lực cho quá trình công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. Tổng công suất lắp đặt của điện hạt nhân Sau đổi mới, nền kinh tế phát triển, nhu cầu năng lượng sẽ là một chỉ số phản ảnh thực lực và trình độ tổng hợp tăng cao, Chính phủ đã có chủ trương cho phép tiến về kinh tế, công nghiệp và khoa học kỹ thuật của một hành các nghiên cứu đưa ĐHN vào Việt Nam nhằm giải quốc gia. quyết nhu cầu về năng lượng cho đất nước vì năng lượng Tính đến giữa năm 2015, trên thế giới có 439 lò phản là vấn đề sống còn của quốc gia và phải được quan tâm đi ứng hạt nhân đang vận hành ở 30 quốc gia và vùng lãnh trước vài thập kỷ. Một số nghiên cứu đã được thực hiện thổ. Các lò phản ứng sản xuất 2.410 TWh điện trong từ năm 1990 đến nay bao gồm: năm 2014, tăng 2,2% so với năm 2013. Tỷ trọng điện hạt Giai đoạn 1991 - 1995: Thực hiện chương trình KHCN nhân trong tổng sản lượng điện thương mại toàn cầu vẫn cấp nhà nước về NLNT (KC-09), trong đó có các đề tài giữ ổn định trong ba năm qua khoảng 11%. Tính đến về quy hoạch năng lượng hạt nhân, nhiên vật liệu hạt giữa tháng 7/2015, 62 lò phản ứng đang được xây dựng nhân, quản lý chất thải phóng xạ. trên thế giới. Bốn phần năm các tổ máy mới đang xây dựng (50) là ở châu Á và Đông Âu, trong đó một nửa Giai đoạn 1996 - 2000: Triển khai đồng thời 3 nhiệm (24) là ở Trung Quốc. Hơn 60% (38) các tổ máy được vụ, bao gồm: xây dựng nằm trong 3 nước: Trung Quốc, Ấn Độ và Nga. - Dự án của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế Mười dự án bắt đầu xây dựng vào năm 2013 tại Hoa Kỳ (IAEA) về nghiên cứu khả năng phát triển ĐHN ở (4), Trung Quốc (3), Belarus (1), Hàn Quốc (1) và Các Việt Nam; Tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) (1). Ba địa điểm nữa đã được khởi công vào năm 2014 ở Argentina, - Đề tài trong Chương trình KHCN cấp nhà nước Belarus và UAE. (KH-04) về phát triển năng lượng bền vững: Nghiên THÔNG TIN Số 2 năm 2016 PHÁP QUY HẠT NHÂN 47
  2. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN cứu các luận cứ khoa học, kinh tế, xã hội của việc nghiên cứu xây dựng các cơ sở hạ tầng pháp lý cần thiết, phát triển ĐHN ở Việt Nam; trong đó có việc xây dựng Luật NLNT. Bộ Công nghiệp - Dự án đầu tư của Bộ Công nghiệp về chuẩn bị các cơ được giao nhiệm vụ tiến hành nghiên cứu lập Báo cáo sở hạ tầng cho phát triển ĐHN. tiền khả thi của Dự án xây dựng NMĐHN đầu tiên và các họat động liên quan đến chuẩn bị triển khai Dự án. Giai đoạn 2001 - 2005: tổ chức thực hiện 3 nhiệm vụ, bao gồm: Ngày 17/8/2005, Tổ công tác đã báo cáo Chính phủ kết - Xây dựng Chiến lược ứng dụng NLNT vì mục đích quả nghiên cứu làm rõ 7 vấn đề trong chương trình phát hòa bình đến năm 2020; triển ĐHN ở Việt Nam do Bộ KH&CN chủ trì thực hiện và Đề án tiền khả thi dự án xây dựng NMĐHN đầu tiên - Nghiên cứu làm rõ 7 vấn đề trong chương trình phát ở Việt Nam do Bộ Công nghiệp chủ trì thực hiện. triển ĐHN ở Việt Nam: i) Quy họach và kế hoạch phát triển ĐHN; ii) Công nghệ ĐHN; iii) An toàn Ngày 03/01/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết NMĐHN; iv) Quản lý chất thải của NMĐHN; v) định số 01/2006/QĐ-TTg ban hành Chiến lược ứng Vấn đề nhiên liệu và trữ lượng tài nguyên urani của dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến Việt Nam; vi) Vấn đề chuẩn bị nguồn nhân lực cho năm 2020. Để triển khai thực hiện Chiến lược, Bộ phát triển ĐHN; vii) Các cơ chế chính sách cho KH&CN đã xây dựng Kế họach tổng thể triển khai thực phát triển ĐHN; hiện Chiến lược. Ngày 23/7/2007, Thủ tướng Chính - Đề án tiền khả thi của dự án NMĐHN đầu tiên của phủ đã ký Quyết định số 114/2007/QĐ-TTg ban hành Việt Nam. Kế hoạch tổng thể thực hiện Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020. Các nghiên cứu cho thấy, mặc dù dự báo nhu cầu điện tăng chậm dần sau năm 2020 (khoảng 4,9-5,6% giai Để tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động ứng dụng NLNT đoạn 2021-2030 và 3-3,5% giai đoạn 2031-2040), nhưng nói chung và xây dựng NMĐHN nói riêng, Bộ KH&CN do khả năng khai thác tài nguyên năng lượng trong nước đã soạn thảo Luật Năng lượng nguyên tử và tích cực hạn chế, cùng với các giải pháp huy động các nguồn năng nghiên cứu đề xuất tham gia các điều ước quốc tế có liên lượng mới, nhập khẩu nhiên liệu và năng lượng, cần phải quan. xem xét phương án xây dựng các NMĐHN. Đó là giải pháp cần thiết và khả thi đối Việt Nam. Ngày 3/6/2008, Luật Năng lượng nguyên tử đã được Quốc hội khóa XII thông qua. Bộ KH&CN và Bộ Công 2. Công tác chuẩn bị của các Bộ, ngành liên quan Thương đã phối hợp chuẩn bị và trình Chính phủ ban hành Nghị định 70/2010/NĐ-CP ngày 22/6/2010 Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu khoa học, từ tháng hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Năng lượng 12/1994, Chính phủ đã giao cho các Bộ, ngành liên quan nguyên tử về nhà máy điện hạt nhân. tổ chức nghiên cứu và chuẩn bị cho phát triển ĐHN ở nước ta. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Khoa Để tạo cơ sở pháp lý quốc tế cho phát triển ĐHN, Bộ học, Công nghệ và Môi trường (KHCN&MT) (nay là KH&CN đã nghiên cứu và trình Bộ Chính trị, Uỷ ban Bộ KH&CN) đã phối hợp với Bộ Năng lượng (nay là Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Chủ tịch nước cho Bộ Công Thương) tiến hành nghiên cứu tổng quan về phép tham gia hầu hết các điều ước quốc tế về an toàn, phát triển ĐHN ở Việt Nam để trình Chính phủ xin chủ an ninh và không phổ biến hạt nhân. Hiện nay, Công ước trương. Ngày 07/5/2001, hai Bộ đã báo cáo Thủ tướng chống các hành động khủng bố hạt nhân và Công ước Chính phủ Phan Văn Khải về kết quả nghiên cứu tổng bồi thường thiệt hại hạt nhân đang được Bộ KH&CN quan và xin ý kiến chỉ đạo tiếp theo. nghiên cứu đề xuất tham gia trong năm 2016-2017. Ngoài việc tham gia các điều ước quốc tế có liên quan, Ngày 05/3/2002, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết Bộ KH&CN đã tư vấn cho Chính phủ ký kết các Hiệp định thành lập Tổ công tác chỉ đạo nghiên cứu phát triển định hợp tác song phương với 8 quốc gia về sử dụng hòa ĐHN (Tổ công tác) để chỉ đạo các hoạt động liên quan bình năng lượng hạt nhân, trong đó có các cường quốc đến nghiên cứu phát triển ĐHN ở nước ta. Tổ công tác về ĐHN như Hoa Kỳ, Nga, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, đã giao nhiệm vụ cho Bộ KHCN&MT tiến hành nghiên Trung Quốc, Ấn Độ và Argentina. cứu xây dựng Chiến lược ứng dụng NLNT vì mục đích hòa bình đến năm 2020, nghiên cứu làm rõ 7 vấn đề quan Nhận thức tầm quan trọng của công tác đào tạo phát trọng liên quan đến phát triển ĐHN của Việt Nam và triển nguồn nhân lực cho phát triển ĐHN, Bộ KH&CN THÔNG TIN Số 2 năm 2016 48 PHÁP QUY HẠT NHÂN
  3. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN đã chỉ đạo xây dựng Kế hoạch đào tạo chuyên gia cho Tấn Dũng là giai đoạn tổ chức triển khai thực hiện chủ chương trình ĐHN, Bộ Công Thương đã chỉ đạo xây trương xây dựng NMĐHN Ninh Thuận. Nhiều văn dựng Kế hoạch đào tạo nhân lực cho NMĐHN đầu tiên bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách, hệ thống và Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã chỉ đạo xây tổ chức quản lý, đào tạo phát triển nguồn nhân lực và dựng kế hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực trong tổ chức thực hiện các bước ban đầu của dự án xây dựng các cơ sở đào tạo đại học về NLNT. Trên cơ sở đề xuất NMĐHN Ninh Thuận đã được thông qua. Các tổ chức của 3 Bộ, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 3 kế hoạch quốc tế như IAEA, Ủy ban Châu Âu (EC) và các nước đào tạo liên quan, trong đó có Kế hoạch đào tạo nhân như Hoa Kỳ, Liên bang Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, lực của Chủ đầu tư Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN); Anh Quốc đã có nhiều hoạt động hợp tác hỗ trợ Việt Kế hoạch đào tạo nhân lực quản lý nhà nước, nghiên cứu Nam trong quá trình triển khai thực hiện Dự án. - triển khai và hỗ trợ kỹ thuật; và Kế hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực của các trường đại học. Các Kế Các quan ngại của công chúng về an toàn khi xây dựng hoạch đào tạo này đang được triển khai thực hiện. Theo NMĐHN ở Việt Nam đã được các cơ quan chuyên môn báo cáo của các Bộ liên quan, hiện tại Bộ GD&ĐT đã cử tổ chức nghiên cứu đầy đủ để báo cáo lãnh đạo các cấp sang Nga trên 300 sinh viên theo học ngành ĐHN, EVN và cung cấp thông tin cho công chúng. Do ĐHN là công cũng đã gửi nhiều cán bộ sang đào tạo tại Nga và Nhật nghệ đặc thù có yêu cầu cao về an toàn nên khi xây dựng Bản, Bộ KH&CN cũng đã bắt đầu triển khai Kế hoạch NMĐHN, mọi quốc gia phải chấp nhận một sân chơi đào tạo chuyên gia từ năm 2015. chung của quốc tế về an toàn, an ninh và không phổ biến hạt nhân. Việt Nam đã ký và tham gia hầu hết tất cả các Để tạo sự ủng hộ của công chúng đối với chủ trương phát điều ước quốc tế về an toàn, an ninh và không phổ biến triển ĐHN, từ năm 1999 đến nay, Bộ KH&CN và Bộ hạt nhân. Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta phải Công Thương đã phối hợp với các đối tác ở trong và ngoài thực hiện nghĩa vụ quốc gia đối với các cam kết này. Vì nước tổ chức nhiều cuộc triển lãm về ứng dụng NLNT vậy, tiêu chuẩn an toàn ĐHN ở Việt Nam không khác bất (tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Phan Rang, Phú kỳ tiêu chuẩn an toàn của các nước công nghiệp ĐHN Yên), 05 triển lãm quốc tế về ĐHN tại Hà Nội, đồng thời tiên tiến. Để đánh giá các tiêu chuẩn an toàn này, chúng cung cấp thông tin về ĐHN cho các đại biểu Quốc hội ta phải định kỳ tiếp đón các Đoàn đánh giá cơ sở hạ tầng và các cán bộ lãnh đạo, thực hiện các hoạt động thông tin an toàn và an ninh hạt nhân của IAEA. Những kiến nghị tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. và khuyến cáo của các Đoàn đánh giá của IAEA sẽ giúp cho chúng ta từng bước hoàn thiện đầy đủ các cơ sở hạ Để có cơ sở trình Quốc hội thông qua chủ trương xây tầng an toàn và an ninh hạt nhân theo chuẩn mực chung dựng NMĐHN Ninh Thuận, ngày 23/9/2009, Chính của quốc tế, căn cứ theo lộ trình triển khai dự án ĐHN. phủ đã trình Bộ Chính trị cho ý kiến. Trên cơ sở ý kiến Không có nước nào hoàn thiện đầy đủ các cơ sở hạ tầng chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ đã trình Quốc hội an toàn và an ninh hạt nhân rồi mới bắt đầu làm ĐHN. khóa XII và được Quốc hội thông qua chủ trương xây Vì vậy, chỉ khi có chủ trương phát triển ĐHN thì các Bộ, dựng NMĐHN Ninh Thuận (Nghị quyết số 41/NQ- ngành có liên quan mới có cơ sở để xây dựng và hoàn QH12 ngày 25/11/2009). Để triển khai thực hiện Nghị thiện các cơ sở hạ tầng an toàn và an ninh hạt nhân thuộc quyết 41, Chính phủ đã ký Hiệp định hợp tác với Liên trách nhiệm của mình. bang Nga và Nhật Bản xây dựng NMĐHN Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2. Hiện nay, 02 Dự án đang trong quá III. Các điểm mốc quan trọng trong trình phê duyệt địa điểm và Dự án đầu tư. quá trình nghiên cứu và chuẩn bị cho Như vậy, có thể thấy rằng công tác nghiên cứu phát triển phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam ĐHN ở Việt Nam đã được chuẩn bị rất thận trọng, từ Công tác nghiên cứu và chuẩn bị cho phát triển ĐHN ở việc nghiên cứu đưa ra chủ trương trong các Nghị quyết Việt Nam đã được thực hiện một cách thận trọng và bài của Đảng, đến các chính sách của Nhà nước cũng như bản, cụ thể như sau: các kế hoạch hoạt động cụ thể của các Bộ, ngành có liên quan. Các nhiệm kỳ Chính phủ của Thủ tướng Đỗ Mười, - Tháng 12/1994, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Võ Văn Kiệt và Phan Văn Khải là giai đoạn chuẩn bị để Bộ KHCN&MT cùng Bộ Năng lượng chuẩn bị đưa ra quyết sách về phát triển ĐHN với việc ban hành trình xin ý kiến Bộ Chính trị và Chính phủ về chủ Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích trương đối với việc sử dụng NLNT ở Việt Nam, hòa bình đến năm 2020, trong đó có mục tiêu xây dựng phương hướng phát triển NLNT ở Việt Nam và về NMĐHN. Nhiệm kỳ Chính phủ của Thủ tướng Nguyễn đề án cụ thể phát triển NLNT. THÔNG TIN Số 2 năm 2016 PHÁP QUY HẠT NHÂN 49
  4. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN - Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành với quy mô công suất khoảng 2000 MW, dự kiến đưa Trung ương Đảng khoá VIII ngày 24/12/1996, vào vận hành giai đoạn sau năm 2015”. phần định hướng chiến lược phát triển khoa học và - Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 01/2006/ công nghệ thời kỳ Công nghiệp hoá và Hiện đại hoá QĐ-TTg ngày 03/01/2006 phê duyệt Chiến lược đã xác định: Chuẩn bị tiền đề khoa học cho việc sử dụng ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà năng lượng nguyên tử sau năm 2000. bình đến năm 2020, đặt ra mục tiêu: Xây dựng và - Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX của đưa nhà máy ĐHN đầu tiên vào vận hành an toàn, Đảng, phần Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội khai thác hiệu quả. Đồng thời, xây dựng cơ sở vững chắc 2001-2010, đã định hướng nhiệm vụ: “Nghiên cứu cho chương trình dài hạn về phát triển ĐHN, từng bước phương án sử dụng NLNT”. nâng tỷ lệ ĐHN đạt mức hợp lý trong tổng sản lượng - Kết luận của Thủ tướng tại thông báo số 40/TB- điện năng quốc gia. CPCP ngày 29/5/2001 của Văn phòng Chính - Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 114/2007/ phủ về Đề án tổng quan phát triển ĐHN ở Việt QĐ-TTg ngày 23/7/2007 phê duyệt Kế hoạch tổng Nam, giao Bộ Công nghiệp chủ trì phối hợp với Bộ thể thực hiện Chiến lược ứng dụng năng lượng KHCN&MT và các cơ quan liên quan lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng NMĐHN nguyên tử vì mục đích hoà bình đến năm 2020. đầu tiên ở Việt Nam, đồng thời thành lập Tổ công - Luật Năng lượng nguyên tử đã được Quốc hội nước tác chỉ đạo nghiên cứu phát triển ĐHN ở Việt Nam. Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ - Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 185/QĐ- họp thứ 3 thông qua ngày 03/6/2008. TTg ngày 05/3/2002 về thành lập Tổ công tác chỉ - Đầu năm 2008, Chính phủ đã xem xét và trình Bộ đạo nghiên cứu phát triển NMĐHN ở Việt Nam với Chính trị báo cáo đầu tư dự án NMĐHN Ninh nhiệm vụ: Chỉ đạo nghiên cứu làm rõ những vấn đề liên Thuận, đồng thời Chính phủ cũng đã thông qua quan đến phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam như quy Quy hoạch phát triển điện giai đoạn VI, trong đó đã họach, kế hoạch, công nghệ, an toàn, xử lý chất thải, đào xác định mục tiêu phát triển 11.000 MW ĐHN vào tạo nguồn nhân lực, nguồn nhiên liệu và trữ lượng, đề năm 2025. xuất cơ chế chính sách và biện pháp cần thiết. Lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi về xây dựng nhà máy điện - Ngày 03/9/2008, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết hạt nhân đầu tiên ở Việt Nam trình Thủ tướng xem xét định thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để để quyết định các bước tiếp theo. thẩm định dự án xây dựng NMĐHN đầu tiên trước - Kết luận của Bộ Chính trị tại phiên họp ngày khi trình Quốc hội. 25/9/2003 về xem xét Chiến lược và Quy hoạch - Ngày 23/9/2009, Bộ Chính trị đã họp thông qua phát triển điện lực Việt Nam, yêu cầu: Tiến hành chủ trương xây dựng NMĐHN Ninh Thuận do khảo sát, nghiên cứu, chuẩn bị các điều kiện để xây Chính phủ trình. dựng nhà máy điện hạt nhân sau năm 2015, đảm bảo an toàn tuyệt đối trong sử dụng, nhằm đa dạng hoá các - Ngày 25/11/2009, kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XII nguồn năng lượng. đã thông qua Nghị quyết số 41/2009/QH12 về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. - Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 272/2003/ QĐ-TTg ngày 31/12/2003 về phê duyệt Chiến lược - Để thực hiện Nghị quyết số 41 của Quốc hội khóa phát triển khoa học và công nghệ Việt Nam đến năm XII, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 580/ 2010, xác định NLNT là một trong 8 hướng công QĐ-TTg ngày 04/5/2010 về việc thành lập Ban chỉ nghệ trọng điểm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đạo Nhà nước Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. trên 2 lĩnh vực là phát triển ĐHN và ứng dụng kỹ thuật hạt nhân. - Chính phủ đã ký Hiệp định liên Chính phủ với Liên bang Nga (năm 2010) và với Nhật Bản (năm 2011) - Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 176/2004/ về hợp tác xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh QĐ-TTg ngày 5/10/2004 phê duyệt Chiến lược phát Thuận 1 và Ninh Thuận 2; Hiệp định về thu xếp tài triển ngành Điện Việt Nam giai đoạn 2004-2010, chính cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 với định hướng đến 2020, giao nhiệm vụ: “Đầu tư khảo Liên bang Nga (năm 2011). sát, nghiên cứu, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để có thể xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Việt Nam - Ngày 18/8/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký THÔNG TIN Số 2 năm 2016 50 PHÁP QUY HẠT NHÂN
  5. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN Quyết định số 1558/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đào nghề nghiệp đối với người làm việc trong các đơn vị tạo và phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng thuộc lĩnh vực năng lượng nguyên tử của Bộ Khoa lượng nguyên tử”. học và Công nghệ. - Ngày 17/6/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký - Ngày 11/12/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết Quyết định số 906/QĐ-TTg phê duyệt Định hướng định số 2241/QĐ-TTg về việc phê duyệt kế hoạch quy hoạch phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam giai tổng thể phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân giai đoạn đến năm 2030. đoạn đến năm 2020. - Ngày 24/6/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký - Ngày 08/6/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết Quyết định số 957/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch định số 794/QĐ-TTg về việc phê duyệt Dự án di dân, tổng thể phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử tái định cư của các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. vì mục đích hòa bình đến năm 2020. - Ngày 15/10/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký - Ngày 31/8/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết Quyết định số 1756/QĐ-TTg về việc phê duyệt định số 1636/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản lý nhà lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường nước, nghiên cứu – triển khai và hỗ trợ kỹ thuật đến quốc gia đến năm 2020. năm 2020 phục vụ phát triển điện hạt nhân. - Ngày 28/12/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2376/QĐ-TTg phê duyệt Định hướng IV. Các vấn đề cần quan tâm khi quy hoạch địa điểm lưu giữ, chôn cất chất thải phóng triển khai dự án điện hạt nhân xạ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. 1. Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật - Ngày 25/3/ 2011 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết Cần phải xây dựng và ban hành đầy đủ các văn bản quy định số 450/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Triển khai phạm pháp luật bao gồm Luật NLNT sửa đổi và các các biện pháp bảo đảm an ninh trong lĩnh vực năng văn bản hướng dẫn thi hành, cũng như hệ thống các lượng nguyên tử”. tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan (tự ban hành - Ngày 05/3/2012, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết kết hợp với việc chấp nhận áp dụng các tiêu chuẩn, quy định số 265/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tăng cường chuẩn kỹ thuật của nhà cung cấp) phục vụ cho việc xây năng lực nghiên cứu triển khai và hỗ trợ kỹ thuật dựng, vận hành nhà máy ĐHN và quản lý an toàn bức xạ, phục vụ phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử an toàn hạt nhân cũng như cho công tác thẩm định, phân và bảo đảm an toàn, an ninh”. tích, đánh giá và thanh tra an toàn. Bộ KH&CN đã hoàn - Ngày 28/02/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký thiện Danh mục các văn bản quy phạm pháp luật về điện Quyết định số 370/QĐ-TTg phê duyệt Đề án thông hạt nhân thay cho Kế hoạch 248 và sẽ trình Thủ tướng tin, tuyên truyền về phát triển điện hạt nhân ở Việt Chính phủ trong tháng 6/2016. Nam đến năm 2020. 2. Xây dựng Cơ quan pháp quy hạt nhân có năng - Ngày 28/8/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết lực và thẩm quyền định số 1504/QĐ-TTg ban hành cơ chế, chính sách Cần có Cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia có đủ bồi thường, hỗ trợ di dân tái định cư dự án điện hạt năng lực và thẩm quyền để kiểm sóat việc thực thi hệ nhân Ninh Thuận. thống văn bản pháp luật về đảm bảo an toàn, an ninh - Ngày 14/10/2013, Chính phủ ban hành Nghị định và thanh sát hạt nhân đối với dự án xây dựng NMĐHN số 124/2013/NĐ-CP quy định chính sách ưu đãi, Ninh Thuận. Bộ KH&CN đã chỉ đạo Cục ATBXHN xây hỗ trợ người đi đào tạo trong lĩnh vực năng lượng dựng và trình Thủ tướng Chính phủ Đề án nâng cấp Cục nguyên tử. ATBXHN thành Cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia và Dự án ODA đầu tư năng lực kỹ thuật cho Cơ quan pháp - Ngày 23/01/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết quy hạt nhân quốc gia gửi Bộ KH&ĐT theo chỉ đạo của định số 09/2014/QĐ-TTg về việc quy định nghĩa vụ Phó Thủ tướng, Trưởng ban Chỉ đạo Nhà nước Dự án tài chính của tổ chức có nhà máy điện hạt nhân, phương điện hạt nhân Ninh Thuận. thức quản lý nguồn tài chính bảo đảm chấm dứt hoạt động và tháo dỡ nhà máy điện hạt nhân. 3. Xây dựng hệ thống các cơ sở hỗ trợ kỹ thuật đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân - Ngày 15/8/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Phải có các tổ chức hỗ trợ kỹ thuật cho Cơ quan pháp Quyết định số 45/2014/QĐ-TTg về chế độ ưu đãi quy hạt nhân và cho Tổ chức vận hành nhà máy điện hạt THÔNG TIN Số 2 năm 2016 PHÁP QUY HẠT NHÂN 51
  6. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN nhân Ninh Thuận, bảo đảm không có xung đột về lợi thương mại tài nguyên urani trong nước cho chương ích khi thực hiện các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật cho các trình phát triển ĐHN quốc gia vì Việt Nam là một quốc Cơ quan này. Theo Đề án tăng cường năng lực nghiên gia có tài nguyên urani. Cần phải có chính sách quốc gia cứu triển khai và hỗ trợ kỹ thuật phục vụ phát triển, ứng để đảm bảo nguồn cung cấp nhiên liệu ổn định cho các dụng NLNT và bảo đảm an toàn an ninh tại Quyết định NMĐHN. Đây là nhiệm vụ đang được thực hiện trong Đề số 265/QĐ-TTg ngày 5/3/2012, Bộ KH&CN đang chỉ án xây dựng ngành công nghiệp điện hạt nhân Việt Nam đạo xây dựng Trung tâm KH&CNHN là tổ chức hỗ trợ và do Tiểu ban công nghệ điện hạt nhân chịu trách nhiệm. kỹ thuật cho Chủ đầu tư nhà máy điện hạt nhân Ninh 7. Quản lý chất thải phóng xạ và nhiên lịêu hạt Thuận và Viện KHKTHN là tổ chức hỗ trợ kỹ thuật cho nhân đã qua sử dụng Cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia. Phải nghiên cứu tiếp thu các công nghệ tiên tiến trong 4. Đào tạo phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực này trên thế giới và xây dựng Quỹ về quản lý Phải có kế hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực dài chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng hạn cho Cơ quan pháp quy hạt nhân và cho Tổ chức vận của ĐHN. Các nhiệm vụ nghiên cứu sẽ được đưa vào hành nhà máy điện hạt nhân đáp ứng các yêu cầu, nhiệm trong Chương trình KC-05. Việc xây dựng Quỹ về quản vụ của các cơ quan này trong triển khai dự án ĐHN Ninh lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử Thuận. Bộ KH&CN đã chỉ đạo Cục ATBXHN xây dựng dụng của ĐHN sẽ do Bộ Công thương xây dựng và trình Kế hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực dài hạn cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia. Tập đoàn điện lực 8. Quy hoạch địa điểm xây dựng NMĐHN và cơ Việt Nam đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế sở quốc gia lưu giữ chất thải phóng xạ hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho Chủ đầu tư Phải tổ chức nghiên cứu và sớm đưa vào quy hoạch quốc gia nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. Để đảm bảo sự phát các địa điểm xây dựng NMĐHN cũng như các cơ sở lưu giữ triển bền vững cho chương trình ĐHN quốc gia, cần có chất thải phóng xạ để tránh các khó khăn sau này như nhiều hệ thống các cơ sở đào tạo đại học và sau đại học về hạt nước đã gặp phải. Quy hoạch địa điểm xây dựng nhà máy nhân đạt tiêu chuẩn quốc tế nhằm cung cấp nguồn nhân điện hạt nhân đã được Bộ Công thương xây dựng và trình lực đầu vào cho Cơ quan pháp quy hạt nhân, Tổ chức Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Bộ Xây dựng đã xây dựng vận hành nhà máy điện hạt nhân và các tổ chức hỗ trợ kỹ và trình ban hành Định hướng quy hoạch địa điểm lưu giữ thuật bên ngoài cho các Cơ quan này. Bộ GD&ĐT đang chất thải phóng xạ quốc gia. Cần phải tiếp tục nghiên cứu triển khai Kế hoạch đào tạo theo Quyết định số 1558/ để trình phê duyệt Quy hoạch địa điểm lưu giữ chất thải QĐ-TTg ngày 18/8/2010 để thực hiện nhiệm vụ này. phóng xạ quốc gia và nghiên cứu thành lập Tổ chức chịu 5. Hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển trách nhiệm quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt công nghệ: nhân đã qua sử dụng của ĐHN. Phải xây dựng một chương trình nghiên cứu khoa học 9. Nâng cao năng lực của các ngành công nghiệp và phát triển công nghệ của quốc gia để hỗ trợ giải quyết trong nước vào việc tham gia thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ do Cơ quan pháp quy hạt nhân và do dự án xây dựng NMĐHN Tổ chức vận hành nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận Phải xây dựng Chương trình nâng cao năng lực của các đặt ra trong quá trình triển khai thực hiện dự án ĐHN ngành công nghiệp trong nước, tập trung vào việc xây Ninh Thuận. Thủ tướng Chính phủ đã quy định Khung dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy sự tham gia của các chương trình KH&CN trong lĩnh vực NLNT tại Quyết ngành công nghiệp trong nước và nâng cao năng lực định số 265/QĐ-TTg ngày 5/3/2012. Bộ KH&CN đã thiết kế, chế tạo thiết bị, vật tư, xây lắp và sản xuất vật liệu cho phép thực hiện Chương trình KC-05 từ năm 2011 xây dựng cho dự án xây dựng NMĐHN. Đây là những đến nay để thực hiện nhiệm vụ này và sẽ chỉ đạo để gắn nhiệm vụ mà nhiều Bộ, ngành có liên quan cần phải lên kết chặt chẽ nhiệm vụ nghiên cứu trong Chương trình kế hoạch để tổ chức thực hiện, góp phần xây dựng ngành KC-05 với nhu cầu hỗ trợ cho hoạt động của Cơ quan công nghiệp ĐHN Việt Nam. Hiện Bộ Công thương đã pháp quy hạt nhân quốc gia và Tổ chức vận hành nhà được giao xây dựng Đề án phát triển ngành công nghiệp máy điện hạt nhân Ninh Thuận. điện hạt nhân Việt Nam và Bộ Xây dựng được giao xây 6. Nhiên liệu hạt nhân và sử dụng tài nguyên uran dựng Đề an nâng cao năng lực xây lắp để tham gia thực trong nước: hiện dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. Phải tiến hành đồng thời 2 nhiệm vụ: chuẩn bị chương 10. Hợp tác quốc tế: trình nội địa hóa sản xuất thanh nhiên liệu từ urani nhập Phải tạo được sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế vào khẩu (khi có hiệu quả về kinh tế) và nghiên cứu sử dụng chính sách nhất quán của Chính phủ Việt Nam về ứng THÔNG TIN Số 2 năm 2016 52 PHÁP QUY HẠT NHÂN
  7. TRAO ĐỔI VÀ THẢO LUẬN dụng và phát triển NLNT vì mục đích hoà bình nhằm 14. Hoạt động thông tin đại chúng: tạo điều kiện cho việc chuyển giao tri thức, công nghệ và đầu tư vào Việt Nam. Tổ chức thực hiện đầy đủ các công Phải cung cấp thông tin đầy đủ và thường xuyên cho công ước và điều ước quốc tế đã ký kết, tích cực nghiên cứu chúng, cho các phương tiện thông tin đại chúng và các tham gia các công ước và điều ước quốc tế chưa tham gia. phương tiện tạo dư luận khác sao cho thúc đẩy sự hiểu Hợp tác chặt chẽ và toàn diện với IAEA. Đẩy mạnh các biết rộng rãi về sự cần thiết và lợi ích của ĐHN và tạo hợp tác đa phương và song phương với các nước và các sự ủng hộ của công chúng, cho chương trình phát triển tổ chức quốc tế, tạo môi trường thuận lợi nhất để khai ĐHN, đặc biệt là người dân ở nơi sẽ xây dựng NMĐHN. thác tối đa kinh nghiệm và sự trợ giúp của các nước tiên Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 370/ tiến. Với vai trò là cơ quan thay mặt Chính phủ thực hiện QĐ-TTg ngày 28/02/2013 phê duyệt Đề án thông tin, chức năng quản lý nhà nước về NLNT và về ATBXHN, tuyên truyền về phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam đến Bộ KH&CN đã nghiên cứu và đề xuất các chính sách năm 2020. cụ thể về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực NLNT cũng như kế họach tham gia các điều ước quốc tế liên quan V. Kết luận và kiến nghị để tạo điều kiện cho việc thực hiện chương trình phát Phát triển ĐHN là một chủ trương quan trọng và thể triển ĐHN. Hiện tại chúng ta đã tham gia hầu như tất hiện cam kết lâu dài của quốc gia đối với các đối tác hợp cả các điều ước quốc tế về an toàn, an ninh và không tác xây dựng NMĐHN. Việt Nam đã có sự nghiên cứu và phổ biến hạt nhân. Chúng ta cũng đã ký kết Hiệp định chuẩn bị lâu dài để đi đến quyết định về chủ trương phát hợp tác song phương về sử dụng hòa bình năng lượng triển ĐHN của Đảng và Nhà nước. Đây là quyết định nguyên tử với 8 nước, trong đó có các cường quốc về đúng đắn và phù hợp với xu thế chung trên thế giới, đặc điện hạt nhân như Hoa Kỳ, Nga, Pháp, Nhật Bản, Hàn biệt đối với các cường quốc trên thế giới. Việc phát triển Quốc, Trung quốc, Ấn Độ. Để tạo điều kiện cho các đối ĐHN sẽ tạo điều kiện để góp phần bảo đảm an ninh tác nước ngoài đầu tư phát triển điện hạt nhân ở Việt năng lượng và tăng cường tiềm lực KH&CN cũng như Nam, Bộ Công Thương cần nghiên cứu các cơ chế chính tiềm lực công nghiệp của đất nước. Với việc quyết định sách về vấn đề này như một số nước đã làm để giảm đầu tư của Ngân sách cho phát triển điện hạt nhân. chủ trương này, Việt Nam đã nhận được sự hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm, thông tin, hỗ trợ chuẩn bị hạ tầng 11. Ứng phó sự cố, tai nạn bức xạ và hạt nhân luật pháp, xây dựng Cơ quan pháp quy hạt nhân và đào Phải xây dựng Kế hoạch quốc gia về ứng phó khẩn cấp tạo cán bộ từ IAEA, EC và các cường quốc ĐHN trên trong trường hợp sự cố tai nạn bức xạ và hạt nhân, tổ thế giới, bảo đảm cho việc xây dựng NMĐHN ở Việt chức diễn tập định kỳ và sẵn sàng năng lực kỹ thuật Nam tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn chung của quốc tế. để có thể thực thi nhiệm vụ ứng phó sự cố, tai nạn. Bộ Việt Nam đang từng bước hoàn thiện các cơ sở hạ tầng KH&CN đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban an toàn và an ninh cần thiết phục vụ yêu cầu triển khai hành Kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân quốc dự án ĐHN. Chúng ta đã tham gia hầu như tất cả các gia trong tháng 6/2016. Trên cơ sở đó, các Bộ, ngành và điều ước quốc tế về an toàn, an ninh và không phổ biến địa phương liên quan sẽ triển khai thực hiện các nhiệm hạt nhân. Tất cả những điều này là điều kiện bảo đảm vụ theo phân công. cho việc triển khai thực hiện thành công Dự án ĐHN 12. Đảm bảo an ninh cho các nhà máy điện hạt Ninh Thuận. nhân: Để bảo đảm thực hiện an toàn và hiệu quả Dự án ĐHN Phải xây dựng kế hoạch bảo đảm an ninh cho các nhà máy Ninh Thuận, Ban chỉ đạo Nhà nước Dự án điện hạt nhân điện hạt nhân cũng như an ninh trong các hoạt động nghiên Ninh Thuận cần tập trung chỉ đạo quyết liệt thực hiện cứu phát triển ĐHN ở Việt Nam. Bộ Công an được giao các nhiệm vụ liên quan của các Bộ, ngành và địa phương, thực hiện Đề án „Triển khai các biện pháp bảo đảm an ninh trong đó Bộ KH&CN chịu trách nhiệm chỉ đạo về xây trong lĩnh vực NLNT“ theo Quyết định số 450/QĐ-TTg dựng và hoàn thiện các cơ sở hạ tầng về an toàn và an ngày 25/3/2011 để thực hiện nhiệm vụ này. ninh hạt nhân theo hướng dẫn của IAEA. 13. Tài chính và đầu tư: Để giảm đầu tư công của Chính phủ cho phát triển điện Cần xây dựng các cơ chế, chính sách về tài chính và đầu hạt nhân, Chính phủ cần nghiên cứu xem xét việc áp tư để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước đầu dụng cơ chế đầu tư BOO đối với dự án ĐHN, kèm theo tư cũng như khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài đó là cơ chế về giá điện hợp lý để các nhà đầu tư nước hợp tác phát triển điện hạt nhân. Bộ KH&ĐT đã được ngoài có thể đầu tư phát triển ĐHN ở nước ta. Chính phủ giao chuẩn bị các cơ chế, chính sách về đầu tư và thu xếp tài chính cho dự án điện hạt nhân. THÔNG TIN Số 2 năm 2016 PHÁP QUY HẠT NHÂN 53
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2