Phát triển nguồn nhân lực nữ các dân tộc thiểu số ở Tây Bắc hiện nay

Đỗ Huyền Trang<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 186(10): 195 - 200<br /> <br /> PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NỮ CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ<br /> Ở TÂY BẮC HIỆN NAY<br /> Đỗ Huyền Trang*<br /> Trường Đại học Tây Bắc<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nguồn nhân lực nữ trong đó có nguồn nhân lực nữ các dân tộc thiểu số chính là động lực cho sự<br /> phát triển của các quốc gia, khi bất bình đẳng giới và phân biệt đối xử với phụ nữ là vấn đề nổi<br /> cộm ở nhiều quốc gia, nhiều thành phần dân tộc, đặc biệt là các nước đang phát triển. Nguồn nhân<br /> lực nữ trong đó có nguồn nhân lực nữ các dân tộc thiểu số là giải pháp đầu tư hữu hiệu không chỉ<br /> giúp giải quyết các vấn đề khó khăn về kinh tế, việc làm mà còn tạo động lực cho sự phát triển của<br /> toàn xã hội. Bài viết này đưa ra một số giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực nữ các dân tộc<br /> thiểu số ở Tây Bắc hiện nay.<br /> Từ khóa: Nguồn nhân lực, nguồn nhân lực nữ dân tộc thiểu số, phát triển nguồn nhân lực, dân<br /> tộc thiểu số, phát triển.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ *<br /> Nguồn nhân lực (NNL) các dân tộc thiểu số là<br /> tổng thể số lượng và chất lượng người dân tộc<br /> thiểu số (DTTS) với các tiêu chí về thể lực, trí<br /> lực và những phẩm chất đạo đức - tinh thần<br /> tạo nên năng lực của lao động dân tộc thiểu số<br /> trong quá trình lao động sáng tạo vì sự phát<br /> triển và tiến bộ xã hội [1, tr. 11].<br /> NNL dân tộc thiểu số được hiểu là một bộ<br /> phận của dân cư, không đồng nhất với quan<br /> niệm nguồn lực người dân tộc thiểu số hoặc<br /> toàn bộ dân cư DTTS. Đây được tính là<br /> những người dân tộc thiểu số, không phân<br /> biệt nam, nữ, trong độ tuổi lao động trực tiếp<br /> tham gia vào quá trình lao động động, đóng<br /> góp cho sự phát triển của đất nước. Lực lượng<br /> này không bao hàm người dân tộc thiểu số<br /> trong độ tuổi lao động nhưng không tham gia<br /> lao động.<br /> Phát triển NNL nữ các DTTS là sự gia tăng<br /> về quy mô, hợp lý hóa cơ cấu và nâng cao<br /> chất lượng nguồn nhân lực nữ các DTTS đáp<br /> ứng đòi hỏi của sự phát triển kinh tế - xã hội<br /> và sự phát triển của nữ các DTTS. Nó chính<br /> là quá trình tạo ra số lượng và chất lượng<br /> NNL nữ các DTTS với việc nâng cao hiệu<br /> quả sử dụng nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn<br /> nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất<br /> nước cũng như gắn với vùng dân tộc thiểu số.<br /> Các phương diện thể hiện phát triển NNL nữ<br /> *<br /> <br /> Tel: 0988985108; Email: huyentrangllct@gmail.com<br /> <br /> DTTS bao gồm: “phát triển về số lượng và<br /> chất lượng” [2, tr. 38]:<br /> Về số lượng được thể hiện ở quy mô dân số,<br /> cơ cấu về giới và độ tuổi NNL nữ DTTS. Về<br /> chất lượng là sự phát triển thể hiện ở cả ba<br /> phương diện: thể lực, trí lực và phẩm chất đạo<br /> đức - tinh thần. Quá trình công nghiệp hóa,<br /> hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước và phát<br /> triển kinh tế thị trường NNL nữ các DTTS<br /> không chỉ nhận đươc những sự tích cực, trước<br /> những thời cơ và triển vọng mà còn có cả<br /> những thách thức và nguy cơ.<br /> Vùng Tây Bắc là vùng miền núi phía Tây của<br /> miền Bắc Việt Nam, vùng này có khi được<br /> gọi là Tây Bắc Bắc Bộ. Về mặt hành chính,<br /> vùng Tây Bắc gồm 6 tỉnh: Hòa Bình, Sơn La,<br /> Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, với<br /> diện tích trên 5,64 triệu ha và trên 3,5 triệu<br /> dân [4, tr.21].<br /> Tây Bắc là vùng có trình độ phát triển kinh tế<br /> chưa cao, đời sống nhân dân còn khó khăn, là<br /> khu vực có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất cả nước,<br /> có quy mô nhân lực nhỏ, dân số chủ yếu tập<br /> trung tại vùng nông thôn. Tính đến 1/7/2015,<br /> Tây Bắc hiện có nguồn nhân lực dồi dào<br /> trong đó NNL các DTTS có khoảng<br /> 3.345.377 người, trong đó nguồn nhân lực nữ<br /> các DTTS của toàn vùng khoảng<br /> 1.659.306,99 người chiếm 49,6% dân số các<br /> DTTS của toàn vùng, lực lượng lao động nữ<br /> trong độ tuổi lao động là: 957.420,134 người<br /> chiếm 57,7% trong tổng số nguồn nhân lực nữ<br /> 195<br /> <br /> Đỗ Huyền Trang<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> các DTTS và trên 30% lực lượng lao động<br /> toàn vùng [5;tr 97]. NNL nữ DTTS ở Tây Bắc<br /> hiện nay còn yếu, kém về chất lượng và số<br /> lượng so với lao động nam DTTS và so với<br /> lao động ở khu vực khác.<br /> Qua những nghiên cứu về NNL nữ các DTTS,<br /> một số vấn đề được đặt ra như sau:<br /> Thứ nhất: Đời sống kinh tế - xã hội thấp kém,<br /> ảnh hưởng trực tiếp đến việc phát triển các<br /> nguồn lực, đòi hỏi Đảng và nhà nước cần đề ra<br /> chủ trương, chính sách đẩy mạnh hơn nữa việc<br /> phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực Tây Bắc.<br /> Thứ hai: Cần nâng cao chất lượng nguồn lao<br /> động về mọi mặt trong đó đặc biệt là nâng cao<br /> trí lực, đồng thời xây dựng môi trường lao<br /> động thu hút nhân tài.<br /> Thứ ba: Để tập trung hơn nữa, nâng cao chất<br /> lượng NNL nữ các DTTS ở khu vực Tây Bắc<br /> đòi hỏi Đảng và nhà nước ta phải quan tâm hơn<br /> nữa trong sửa đổi, ban hành và thực thi chính<br /> sách nhằm phát triển NNL nữ các DTTS ở Tây<br /> Bắc trong thời gian tới.<br /> Thứ tư: Bản thân nữ các DTTS còn có những<br /> rào cản về văn hóa truyền thống, về nhận thức<br /> vị trí vai trò của mình trong đời sống kinh tế xã hội, trong khi yêu cầu ngày càng cao và khắt<br /> khe của thị trường đặt ra vấn đề họ cần phải có<br /> những đột phá, thay đổi chính bản thân<br /> GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> Nâng cao đời sống kinh tế - xã hội cho NNL<br /> nữ các DTTS ở Tây Bắc hiện nay<br /> Nhằm nâng cao đời sống kinh tế xã hội cho<br /> vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chuyển dịch<br /> cơ cấu lao động trong ngành nông nghiệp để<br /> giải quyết việc làm là một trong những giải<br /> pháp cần thiết hiện nay. Đẩy mạnh xây dựng<br /> nông thôn mới, phấn đấu đến năm 2020 có<br /> khoảng trên 40% số xã đạt tiêu chuẩn nông<br /> thôn mới theo Bộ tiêu chí quốc gia về nông<br /> thôn mới. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông<br /> thôn theo hướng tăng tỉ trọng các dịch vụ<br /> phục vụ nông nghiệp và nông thôn, tiểu thủ<br /> công nghiệp và các làng nghề. Chú trọng<br /> công tác khuyến nông, khuyến ngư, xây dựng<br /> 196<br /> <br /> 186(10): 195 - 200<br /> <br /> và nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả,<br /> phát triển kinh tế trang trại, đầu tư nâng cấp<br /> hệ thống tưới tiêu phục vụ sản xuất, đảm bảo<br /> an toàn phòng chống thiên tai.<br /> Phát triển các dịch vụ nông thôn, trung tâm<br /> chuyển giao công nghệ đưa công nghệ cao<br /> vào trong sản xuất để nâng cao thu nhập và<br /> chuyển hóa cơ cấu lao động nông thôn, mở<br /> rộng hệ thống thương mại, dịch vụ phục vụ<br /> cho sản xuất, khôi phục và mở rộng các làng<br /> nghề truyền thống, chuyển đổi nghề cho<br /> người dân không còn đất sản xuất do quá<br /> trình đô thị hóa, làm thủy điện.<br /> Xã hội hóa công tác đào tạo nghề, tăng cường<br /> đào tạo nghề cho nông dân tập trung vào các<br /> nhóm đối tượng cụ thể như: nhóm nông dân<br /> nghèo, nhóm dân tộc thiểu số, nhóm ven đô<br /> thị, nhóm chuyên sản xuất cây thực phẩm, cây<br /> công nghiệp…. gắn kết các cơ sở sử dụng lao<br /> động với các cơ sở đào tạo nghề, tỉnh cần có<br /> những chính sách đặc biệt khuyến khích mô<br /> hình này.<br /> Nâng cao chất lượng lao động nông thôn, lao<br /> động dân tộc thiểu số trong đó cần đặc biệt chú<br /> ý quan tâm tới lao động nữ dân tộc thiểu số,<br /> điều này đang đòi hỏi nhưng bước đi đột phá.<br /> Giải quyết việc làm gắn với nông nghiệp và<br /> phát triển nông nghiệp nông thôn. Tăng cường<br /> cơ sở kỹ thuật, dịch vụ giới thiệu việc làm để<br /> đảm bảo các điều kiện cho thị trường lao<br /> động phát triển, thông tin thị trường được<br /> công khai giúp cho người lao động có thể<br /> nhận biết được cơ hội của mình. Có chính<br /> sách hỗ trợ, đảm bảo tài chính, tư vấn đối với<br /> lao động nông thôn, lao động người DTTS<br /> khi đi xuất khẩu lao động.<br /> Khuyến khích phát triển các doanh nghiệp<br /> nhất là vùng khó khăn, phát triển các khu<br /> công nghiệp, thu hút đầu tư nước ngoài. Đặc<br /> biệt cần “lựa chọn những ngành mũi nhọn<br /> như khai thác, chế biến khoáng sản, mía<br /> đường, chăn nuôi đại gia súc…” [3,tr 245] để<br /> phát triển. Đẩy mạnh và tăng cường tuyên<br /> truyền chính sách thu hút nhân tài về tỉnh nhà,<br /> mềm dẻo trong việc sử dụng người tài bằng cách<br /> thuê, hợp tác, tư vấn đối với các chuyên gia đầu<br /> ngành, trong các lĩnh vực công nghệ cao.<br /> <br /> Đỗ Huyền Trang<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Hỗ trợ nguồn nhân lực nữ DTTS xây dựng, tổ<br /> chức cuộc sống gia đình, đẩy mạnh và phát huy<br /> hơn nữa vai trò của dịch vụ gia đình. Xây dựng<br /> chính sách phát triển các ngành, các hình thức<br /> dịch vụ gia đình, chính sách giảm nhẹ công việc<br /> cho phụ nữ miền núi có thể được thực hiện<br /> thông qua việc nhà nước hỗ trợ phát triển các<br /> dịch vụ gia đình theo quan điểm coi lao động<br /> nội trợ là một bộ phận của lao động xã hội.<br /> Nâng cao nhận thức cho các thành viên trong<br /> gia đình, chú trọng đến NNL nữ các DTTS về<br /> kiến thức tổ chức cuộc sống gia đình, nuôi<br /> dạy chăm sóc con cái, khuyến khích sự quan<br /> tâm của các thành viên trong gia đình chia sẻ<br /> các hoạt động lao động.<br /> Bài trừ các hủ tục lạc hậu, phát huy những<br /> truyền thống văn hóa tốt đẹp của đồng bào<br /> DTTS. Tăng cường hơn nữa việc tuyên<br /> truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đồng<br /> bào DTTS, đặc biệt là nữ DTTS, phân tích rõ<br /> tác hại của các hủ tục, vận động nhân dân<br /> từng bước xóa bỏ các hủ tục lạc hậu không<br /> còn phù hợp với đời sống hiện tại, gây lãng<br /> phí, tốn kém.<br /> Phát triển các tổ chức tập hợp đoàn kết phụ nữ:<br /> Các đoàn thể quần chúng là những tổ chức<br /> chính trị - xã hội, tập hợp các thành viên tự<br /> nguyện thuộc các nhóm xã hội khác nhau như<br /> Hội liên hiệp phụ nữ, Hội nông dân, Đoàn<br /> thanh niên…<br /> Tăng cường công tác y tế, giáo dục chăm sóc<br /> sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình.<br /> Phát triển mạng lưới y tế, đảm bảo cho các trẻ<br /> em gái DTTS được hưởng các dịch vụ y tế,<br /> việc chăm sóc y tế tốt sẽ có tác động lớn tới<br /> chất lượng NNL nữ DTTS trong tương lai.<br /> Hạn chế nhu cầu nhiều con để tập trung nuôi<br /> con khỏe, dạy con ngoan, chuẩn bị hành trang<br /> bước vào đời cho con thật tốt. Chăm sóc sức<br /> khỏe cho phụ nữ và trẻ em gái DTTS phải được<br /> tiến hành một cách tích cực, chủ động và quyết<br /> liệt, đẩy mạnh các phong trào trong khu dân cư.<br /> Đẩy mạnh giáo dục - đào tạo, bồi dưỡng<br /> nhằm nâng cao chất lượng nguồn NNL nữ<br /> các DTTS ở Tây Bắc hiện nay<br /> Phát triển nguồn nhân lực có vai trò rất quan<br /> trọng trong việc tăng năng suất lao động,<br /> <br /> 186(10): 195 - 200<br /> <br /> thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao mức sống,<br /> về cơ bản được tiến hành thông qua giáo<br /> dục, đào tạo.<br /> Đối với NNL nữ các DTTS ở Tây Bắc hiện nay<br /> để nâng cao chất lượng của họ cần có những<br /> chính sách cụ thể, gắn với đặc thù của vùng.<br /> Nâng cao chất lượng tuyển sinh, chất lượng<br /> đào tạo dự bị đại học, hệ cử tuyển của các<br /> trường đại học, cao đẳng ở miền núi phía Bắc.<br /> Thực hiện công bằng, khách quan chính sách<br /> cử tuyển của nhà nước đối với học sinh các<br /> dân tộc thiểu số trong khu vực. Thực hiện tốt<br /> chế độ chính sách trung ương, địa phương ban<br /> hành đối với cán bộ, giảng viên theo quy<br /> định, xây dựng các chính sách đặc thù về chế<br /> độ đãi ngộ cho giáo viên các tỉnh miền núi và<br /> biên giới.<br /> Tiếp tục đẩy mạnh đầu tư cho công tác đào<br /> tạo nghề, đặc biệt là khu vực nông thôn, vùng<br /> khó khăn, vùng có nhiều đồng bào là DTTS ít<br /> người. Tìm ra những mô hình dạy nghề mang<br /> tính mũi nhọn, đào tạo nghề mang tính quy<br /> mô, bài bản theo trường, lớp, không đào tạo<br /> nghề mang tính kinh nghiệm, gia đình. Tăng<br /> tỉ lệ chi ngân sách cho dạy nghề, ưu tiên ngân<br /> sách cho cơ sở đào tạo nghề dân tộc nội trú,<br /> nghề đào tạo khó tuyển sinh và nghề nghiệp<br /> cho người tàn tật.<br /> Thực hiện chính sách cử tuyển học sinh là<br /> người DTTS tại chỗ. Quy định giao nhiệm vụ<br /> cho các trung tâm dạy nghề của tỉnh tổ chức các<br /> khóa đào tạo dành riêng cho đồng bào DTTS<br /> đặc biệt là nữ DTTS. Xây dựng các dự án và<br /> cơ chế chính sách đặc thù kèm theo để phát<br /> triển NNL DTTS, lồng ghép các chương<br /> trình, dự án đào tạo như chương trình<br /> 134,135, khuyến nông, khuyến lâm… để đào<br /> tạo kỹ năng cho lao động DTTS.<br /> Quy hoạch lại mạng lưới đào tạo nhân lực,<br /> cần đến gần, tiếp cận học sinh, khuyến khích<br /> học sinh đến trường nhất là ở vùng sâu, vùng<br /> cao, vùng dân tộc hẻo lánh, có chính sách để<br /> khi học sinh đến trường rồi phải giữ được<br /> học sinh tránh việc học sinh bỏ học. Nâng<br /> cao chất lượng cơ sở đào tạo để đạt chuẩn<br /> quốc gia về cơ sở vật chất và trang thiết bị<br /> trường học, nâng cao chất lượng phổ cập<br /> giáo dục ở các cấp.<br /> 197<br /> <br /> Đỗ Huyền Trang<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Trên cơ sở quy hoạch mạng lưới các trường cao<br /> đẳng và đại học giai đoạn 2006 - 2020 đã được<br /> chính phủ phê duyệt, các trường này sẽ được<br /> cơ cấu và xắp xếp lại theo hướng gọn nhẹ,<br /> hiện đại, gắn với phương hướng phát triển<br /> kinh tế và nhu cầu sử dụng nhân lực của các<br /> cơ quan, các ngành. Đào tạo bồi dưỡng gắn<br /> với nhu cầu thực tiễn công việc, nâng cao chất<br /> lượng dạy và học tiếng dân tộc, ngoại ngữ tại<br /> các địa phương trong các trường trung học.<br /> Lựa chọn ngành mũi nhọn để tập trung ưu<br /> tiên, đầu tư phát triển nguồn nhân lực chất<br /> lượng cao, trên cơ sở đặc thù của các tỉnh.<br /> Các tỉnh Tây Bắc có một số ngành nghề mũi<br /> nhọn chung như: Khai thác và chế biến<br /> khoáng sản, thủy điện, mía đường, chăn nuôi<br /> gia súc, công nghiệp chế biến thực phẩm, chế<br /> biến gỗ, chè, cao su, cây dược liệu, nông<br /> nghiệp gắn với công nghệ cao. Qua đây xuất<br /> hiện một số ngành công nghệ cao cần đòi hỏi<br /> trong thời gian tới như: chế biến chuyên sâu<br /> về khoáng sản (hiện nay và trước kia vẫn chủ<br /> yếu là chế biến thô, nên chất lượng sản phẩm<br /> và giá trị thu về chưa cao); phát triển các<br /> ngành công nghiệp mũi nhọn ưu tiên như:<br /> công nghiệp chế biến đã có thương hiệu mạnh<br /> như (chè Mộc châu, Sữa Mộc châu) đảm bảo<br /> tăng năng suất, tăng chất lượng, vệ sinh an<br /> toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, an ninh<br /> luong thực; Công nghiệp năng lượng, phát<br /> triển dịch vụ du lịch cộng đồng, nhằm khai<br /> thác các nguồn lực dân tộc thiểu số. Với nhiều<br /> địa điểm được quy hoạch và là khu du lịch<br /> quốc gia tại các tỉnh như Điện Biên, Mai Châu,<br /> Kim Bôi, Mộc Châu, lòng hồ sông Đà …<br /> Nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính<br /> quyền khu vực Tây Bắc về vai trò công tác<br /> phát triển NNL nữ các dân tộc thiểu số<br /> trong thời kỳ CNH, HĐH<br /> Quán triệt quan điểm con người là nền tảng,<br /> là yếu tố quyết định nhất trong phát triển bền<br /> vững kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc<br /> phòng của đất nước, sự hưng thịnh của vùng.<br /> Vì vậy cần sự chuyển biến mạnh ở các cấp<br /> lãnh đạo từ trung ương đến cơ sở về việc phải<br /> đổi mới triệt để trong quản lý nhà nước về<br /> giáo dục - đào tạo, xây dựng xã hội học tập,<br /> về sự cần thiết phải cải thiện giống nòi, đảm<br /> 198<br /> <br /> 186(10): 195 - 200<br /> <br /> bảo dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe toàn<br /> diện NNL nữ DTTS, về việc phải tạo điều<br /> kiện, nâng cao thu nhập cho đối tượng này.<br /> Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng<br /> và chính quyền các cấp đối với việc thực hiện<br /> mục tiêu phát triển NNL nữ các DTTS ở Tây<br /> Bắc hiện nay. Do điều kiện kinh tế xã hội còn<br /> hết sức khó khăn, cơ sở hạ tầng thấp kém nên<br /> tại khu vực này, việc tiếp cận về thông tin và<br /> phát triển NNL nữ các DTTS còn nhiều bất<br /> cập. Đội ngũ tuyên truyền viên cần có những<br /> phương pháp tiếp cận vận động tới các hộ gia<br /> đình người DTTS, nhằm thu hút người dân<br /> hiểu và tham gia với công tác đào tạo NNL<br /> nữ đến tuổi lao động.<br /> Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện<br /> chương trình hành động của Nghị quyết số<br /> 11- NQ/TW của Bộ Chính trị “Về công tác<br /> phụ nữ thời kì đẩy mạnh CNH, HĐH đất<br /> nước”. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo<br /> dục thực hiện Luật bình đẳng giới, Luật<br /> phòng chống bạo lực gia đình, Luật hôn nhân<br /> gia đình… sâu rộng trong quần chúng nhân<br /> dân cả nam và nữ. Tạo cơ hội để nhân lực nữ<br /> miền núi nhất là nhân lực nữ DTTS được<br /> tham gia xây dựng, lãnh đạo thực hiện các<br /> chương trình, đề án phát triển kinh tế văn hóa<br /> xã hội của địa phương.<br /> Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các cơ<br /> sở giáo dục đào tạo, các tổ chức khoa học<br /> và công nghệ với các phương tiện thông tin<br /> đại chúng để tuyên truyền các chủ trương,<br /> chính sách, pháp luật về phát triển nhân lực<br /> của trung ương và tỉnh.<br /> Đổi mới cơ chế quản lý của các cấp, ngành<br /> về phát triển nguồn nhân lực<br /> Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách<br /> đối với giáo dục - đào tạo. Ngoài việc thực<br /> hiện các chính sách chung của Nhà nước đối<br /> với giáo dục và giáo viên các cấp, các tỉnh<br /> cần có chính sách đặc thù khuyến khích đào<br /> tạo các môn đặc thù đặc biệt chú trọng phát<br /> triển tiếng dân tộc thay cho việc học ngoại<br /> ngữ trước đây.<br /> Hoàn thiện, đổi mới phương pháp quản lý,<br /> nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của<br /> bộ quản lý phát triển NNL. Có kế hoạch thu<br /> <br /> Đỗ Huyền Trang<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> hút, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực; đổi mới<br /> phương pháp đánh giá năng lực công tác và<br /> chế độ khen thưởng - kỷ luật, đổi mới phương<br /> pháp quản lý hành chính nhân lực theo hướng<br /> hiện đại hiệu quả. Rà soát, đánh giá, quy<br /> hoạch đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý<br /> phát triển NNL của ngành. Nhìn chung, mặt<br /> bằng giáo dục, trình độ dân trí của đồng bào<br /> các DTTS vẫn còn có khoảng cách đáng kể<br /> với người Kinh. Chất lượng nguồn nhân lực<br /> đồng bào DTTS còn hạn chế, đội ngũ cán bộ<br /> DTTS thiếu và một bộ phận yếu về trình độ<br /> chuyên môn. Mặc dù Đảng, Nhà nước đã<br /> quan tâm ban hành nhiều chính sách đối với<br /> giáo dục, đào tạo vùng DTTS, tuy nhiên đến<br /> nay vẫn chưa thể giải quyết được hết những<br /> khó khăn của địa phương. Công tác quản lý<br /> giáo dục dân tộc chưa theo kịp thực tiễn phát<br /> triển giáo dục ở vùng DTTS, miền núi; công<br /> tác chỉ đạo còn thiếu linh hoạt và mang nặng<br /> thủ tục hành chính; công tác tham mưu ban<br /> hành một số chính sách cụ thể chưa phù hợp<br /> với tình hình thực tế chính vì vậy cần có<br /> chính sách ưu tiên phát triển nguồn nhân lực<br /> các dân tộc thiểu số, vùng cao, vùng sâu và<br /> vùng xa.<br /> Nâng cao tính tích cực chủ động phấn đấu<br /> vươn lên của phụ nữ các DTTS ở Tây Bắc<br /> hiện nay<br /> Mục tiêu xây dựng NNL nữ các DTTS Tây Bắc<br /> có phong cách sống, có nhân cách, tinh thần lao<br /> động phù hợp đáp ứng được yêu cầu phát triển<br /> kinh tế - xã hội. Điều này đòi hỏi lực lượng này<br /> phải biết tiếp nhận, hình thành những giá trị mới<br /> đồng thời phát huy những giá trị truyền thống,<br /> trong đó có giá trị đạo đức, tinh thần của NNL<br /> nữ các dân tộc thiểu số. Loại bỏ những tâm lý,<br /> thói quen lạc hậu do ảnh hưởng của nền sản<br /> xuất nhỏ như chủ quan, bảo thủ, tùy tiện,<br /> thiếu tinh thần tập thể, thụ động… gạt bỏ<br /> những tư tưởng phong kiến và hủ tục lạc hậu<br /> như: trọng nam khinh nữ, tâm lý mặc cảm, tự<br /> ti ở nữ giới… đồng thời phải kiên quyết đấu<br /> tranh với những biểu hiện lệch lạc trong định<br /> hướng giá trị đạo đức, nhân cách của một bộ<br /> phận nữ DTTS Tây Bắc trước những tác động<br /> của kinh tế thị trường như: lối sống hưởng<br /> thụ, ích kỉ các nhân, chạy theo lợi ích vật chất<br /> <br /> 186(10): 195 - 200<br /> <br /> mà chà đạp lên những giá trị tinh thần, làm<br /> tha hóa, bang hoại giá trị đạo đức của phụ nữ.<br /> Nỗ lực học hỏi, bổ sung cho mình kiến thức<br /> văn hóa và nâng cao trình độ chuyên môn,<br /> đáp ứng kịp yêu cầu của xã hội. Nữ DTTS ở<br /> Tây Bắc cần có bản lĩnh và khả năng tổ chức.<br /> Cần nâng cao tính tích cực xã hội của mình:<br /> Người phụ nữ cần lôi kéo các thành viên trong<br /> gia đình mình, chia sẻ, trách nhiệm cho các<br /> thành viên, xóa bỏ tự ti, mặc cảm về mọi mặt,<br /> vươn lên tự khẳng định mình trong gia đình và<br /> xã hội. Giải phóng phụ nữ, đấu tranh vì sự<br /> phát triển của phụ nữ là sự nghiệp của toàn xã<br /> hội nhưng trước hết đó là sự nghiệp của bản<br /> thân người phụ nữ, phụ nữ chỉ được giải<br /> phóng, được phát triển khi họ nhận thức ra<br /> được vị trí, vai trò của mình và có quyết tâm<br /> vì sự nghiệp cao cả ấy, việc giải phóng lao<br /> động nữ phải là việc của phụ nữ.<br /> KẾT LUẬN<br /> NNL nữ trong đó có nguồn nhân lực nữ các<br /> DTTS có đóng góp nhất định quá trình phát<br /> triển kinh tế - xã hội. Để phát huy hơn nữa số<br /> lượng, chất lượng của lực lượng lao động này<br /> cần có sự chung tay của Đảng, Nhà nước và<br /> người lao động, của tổng hợp các biện phát<br /> phát triển kinh tế - xã hội trong đó không thể<br /> thiếu được sự nỗ lực cố gắng vươn lên của<br /> bản thân người phụ nữ DTTS ở Tây Bắc.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Lương Đình Hải (2018), “Quan niệm về nguồn<br /> nhân lực trong bối cảnh cách mạng khoa học công<br /> nghệ - hiện nay”, Tạp chí Nghiên cứu con người<br /> số 2 (95), tr 11.<br /> 2. Nguyễn Thị Giáng Hương (2016), Phát triển<br /> nguồn nhân lực nữ chất lượng cao trong quá trình<br /> đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nxb<br /> Quốc gia sự thật, Hà Nội.<br /> 3. Nguyễn Đình Nguyên (chủ biên) (2016), Hiện<br /> trạng và giải pháp phát triển nguồn nhân lực Tây<br /> Bắc giai đoạn 2016 - 2020, Nxb Khoa học tự<br /> nhiên và công nghệ, Hà Nội<br /> 4.Tổng cục Thống kê (2009), Tổng điều tra dân<br /> số, Hà Nội<br /> 5. Tổng quan thực trạng kinh tế - xã hội của 53<br /> dân tộc thiểu số (5/2017) - tiểu dự án hỗ trợ giảm<br /> nghèo PRPP - UBDT do UNDP và Irish Aid tài<br /> trợ- UBDT - Lưu hành nội bộ, Hà Nội.<br /> <br /> 199<br /> <br />