Phẫu thuật nội soi cắt tử cung tại khoa sản Bệnh viện Nhân dân Gia định 2010

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> PHẪU THUẬT NỘI SOI CẮT TỬ CUNG<br /> TẠI KHOA SẢN BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH 2010<br /> Lê Anh Phương*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Phẫu thuật cắt tử cung qua nội soi hiện nay là phương pháp có nhiều ưu ñiểm hơn so với<br /> phương pháp cắt tử cung cổ ñiển.<br /> Mục tiêu: Đánh giá kết quả của phẫu thuật nội soi cắt tử cung tại khoa sản bệnh viện Nhân<br /> Dân Gia Định trong 6 tháng ñầu năm năm 2010.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu tiền cứu. Đối tượng là tất cả bệnh nhân có chỉ ñịnh cắt tử cung<br /> bằng phẫu thuật nội soi trong 6 tháng ñầu năm 2010 Thu thập số liệu bằng bảng câu hỏi soạn<br /> sẵn liên quan ñến các yếu tố: nhân khẩu học, tiền sử sản khoa, nội khoa, triệu chứng lâm sàng,<br /> siêu âm, xét nghiệm, số ngày nằm viện, sử dụng kháng sinh, tai biến trong và sau phẫu thuật. Sử<br /> dụng phần mềm SPSS 11,0 ñể xử lý và mô tả kết quả.<br /> Kết quả: Tổng cộng có 71 bệnh nhân cắt tử cung bằng phẫu thuật nội soi (trong thời gian từ<br /> tháng 1./.2010.. ñến thâng /2010...). Tuổi trung bình của ñối tượng nghiên cứu là 51±0,5 (nhỏ<br /> nhất 35 và lớn nhất 72). Tỉ lệ thành công của phẫu thuật nội soi cắt tử cung 95,78%. Thời gian<br /> phẫu thuật trung bình là 100 phút ± 20 phút (ngắn nhất 90phút, dài nhất 150 phút). Đường kính<br /> trước sau trung bình của tử cung qua siêu âm trước khi mổ là 52,2 ± 15,7mm. Hai bệnh lý chẩn<br /> ñoán sau mổ thường gặp nhất là: u xơ tử cung (40,84%) và u nang buồng trứng (36,61%). Thời<br /> gian nằm viện trung bình 4,8±1,5 ngày. Tai biến trong phẫu thuật là 1,4%, sau phẫu thuật là<br /> 2,8%.<br /> Kết luận: Cần huấn luyện thêm về chuyên môn ñể hạ thấp hơn nữa các tai biến trong phẫu<br /> thuật, từ ñó có thể áp dụng phương pháp phẫu thuật này rộng rãi hơn mang lại lợi ích cho bệnh<br /> nhân.<br /> Từ khóa: nội soi cắt tử cung<br /> <br /> ABSTRACT<br /> LAPAROSCOPIC HYSTERECTOMY AT NHAN DAN GIA DINH HOSPITAL IN 2010<br /> Le Anh Phương * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 4 - 2010: 49 - 53<br /> In current gynecologic surgery, laparoscopic hysterectomy has show more advantages than<br /> classical abdominal hysterectomy<br /> Objective: Reporting the cases of laparoscopic hysterectomy at Obstetric department of<br /> Nhan Dan Gia Dinh Hospital in 2010.<br /> Methods: Prospective study. Recruited subjects were patients with the indication of<br /> laparoscopic hysterectomy during 6 first months of the year 2010. Prepared questionnaire is used<br /> to collect informations including demographic factors, medical history, clinical signs, ultrasound<br /> parametters, hospitalization duration, antibiotics use, accidents happen during and after the<br /> operation. Statistical software SPPS 11.0 is used for data processing.<br /> Results: Totally, 71 patients had laparoscopic hysterectomy performed. The mean age is<br /> <br /> *Khoa Sản Phụ khoa - Bệnh Viện Nhân Dân Gia Định<br /> Địa chỉ liên lạc: BSCKII Lê Anh Phương ĐT: 0903.729.429<br /> <br /> Email: aphuong@hcm.vnn.vn<br /> <br /> appromiately 51 ±0 .5 (35.72). The successful rate is 95.78% with mean surgical duration of 100<br /> ±20 minute. The mean DAP of uterus is 52,2 ± 15,7 mm in ultrasound examination. Two common<br /> <br /> Hội Nghị Phẫu Thuật Nội Soi BV. Nhân Dân Gia Định - Năm 2010<br /> <br /> 49<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> diseases involved in these patients are myoma and ovarian mass with percentage of 36.61% and<br /> 40.84%, respectively. The average of hospitalization period is 4.8 ± 1.5 days. 2.8% and 1.4% of<br /> complications happens during operation and in post operation, respectively.<br /> Conclusion: More technique training is needed to avoid complications in the future..<br /> Effective application of this procedure will bring more benefits to patients.<br /> Keywords: Laparoscopic hysterectomy operation.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phương pháp phẫu thuật cắt tử cung qua ngã nội soi hiện nay ñang ñược áp dụng rộng rãi<br /> không những ở bệnh viện tuyến chuyên khoa sản mà còn ở bệnh viện tỉnh(4) với ưu ñiểm về mặt<br /> chuyên môn như: phẫu trường rõ, dễ thám sát âm ñạo và trực tràng, có khả năng hút rửa cục máu<br /> ñông và cầm máu tốt. Về phía bệnh nhân tránh giảm ñược ñau vết mổ, giảm thời gian nằm viện,<br /> hồi phục và giảm tỉ lệ nhiễm trùng cũng như biến chứng tắc ruột(6). Tuy nhiên, ñể áp dụng có hiệu<br /> quả phương pháp này cần phải có trang thiết bị máy móc cần thiết và bác sĩ phẫu thuật ñược huấn<br /> luyện chu ñáo(3). Bệnh viện Nhân Dân Gia Định ñã bắt ñầu triển khai mổ cắt tử cung qua nội soi<br /> từ ñầu năm 2009. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mục tiêu ñánh giá kết quả phẫu thuật<br /> nội soi cắt tử cung trong 6 tháng ñầu năm 2010.<br /> <br /> PHƯƠNGPHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Tiền cứu.<br /> <br /> Đối tượng<br /> Tất cả các bệnh nhân nhập viện Nhân Dân Gia Định có chỉ ñịnh cắt tử cung bằng phẫu thuật nội soi<br /> trong 6 tháng ñầu năm 2010 và không có chống chỉ ñịnh ñối với phẫu thuật này.<br /> <br /> Chỉ ñịnh phẫu thuật<br /> - U xơ tử cung to 10-12tuần, u xơ tử cung có biến chứng (ñau bụng, rối loạn kinh nguyệt,<br /> chèn ép).<br /> - Ung thư tại chỗ hoặc tổn thương tân sinh biểu mô cổ tử cung.<br /> - Khối u buồng trứng ở phụ nữ lớn tuổi.<br /> - Rong kinh, rong huyết ñiều trị nội thất bại.<br /> <br /> Chống chỉ ñịnh phẫu thuật<br /> - Vết mổ cũ nhiều lần.<br /> - Viêm phúc mạc, dò ruột, dính ruột, tắc ruột.<br /> Bệnh nhân ñược khám và thực hiện xét nghiệm tiền phẫu.<br /> <br /> Kỹ thuật<br /> Nội soi cắt tử cung trong cân. Các bước thực hiện bao gồm:<br /> - Chuẩn bị bệnh nhân, ñặt dụng cụ ñẩy tử cung.<br /> - Đặt trocart.<br /> - Kẹp, ñốt và cắt:<br /> + Dây chằng tròn<br /> + Bó mạch thắt lưng-buồng trứng<br /> + Vòi trứng (tùy theo trường hợp)<br /> + Dây chằng tử cung-cùng<br /> + Bó mạch tử cung<br /> + Cân cổ tử cung<br /> + Động mạch âm ñạo<br /> <br /> Hội Nghị Phẫu Thuật Nội Soi BV. Nhân Dân Gia Định - Năm 2010<br /> <br /> 50<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> - Mở vòm âm ñạo, lấy tử cung qua ngã âm ñạo và ñóng mỏm cắt.<br /> - Đặt dẫn lưu và ñóng các lỗ Trocart.<br /> Một bảng câu hỏi soạn sẵn ñể ghi nhận các yếu tố khảo sát trong nghiên cứu bao gồm: nhân<br /> khẩu học, tiền sử sản khoa, nội khoa, triệu chứng lâm sàng, siêu âm, xét nghiệm, số ngày nằm<br /> viện, sử dụng kháng sinh, tai biến trong và sau phẫu thuật. Tỉ lệ thành công của phương pháp<br /> phẫu thuật ñược ñịnh nghĩa dựa vào tổng số ca cắt tử cung qua ngã nội soi mà không cần sử dụng<br /> phương pháp can thiệp khác trên tổng số ñối tượng tham gia nghiên cứu.<br /> Cộng tác viên tham gia nghiên cứu ñược huấn luyện ñể thống nhất về cách thu thập số liệu.<br /> Số liệu ñược xử lý bằng phần mềm thống kê SPSS 11.0 ñể trình bày kết quả nghiên cứu.<br /> <br /> KẾT QUẢNGHIÊN CỨU<br /> Tổng cộng có 71 trường hợp ñưa vào nghiên cứu ñể phân tích kết quả. Có 3 trường hợp<br /> (4,22%) chuyển qua phẫu thuật ngã bụng: (2TH) mặt tử cung ñoạn eo dính vào mặt trước trực<br /> tràng và gặp khó khăn trong việc gỡ dính, (1TH) ruột dính vaò tử cung , tỉ lệ thành công của<br /> phương pháp phẫu thuật trong nghiên cứu chúng tôi là 95,78%.<br /> 2 nhóm tuổi ñược chỉ ñịnh phẫu thuật nhiều nhất là 40-49 và 50-59, 67,6% ñối tượng nghiên<br /> cứu sống ở thành phố, 23,29% sống ở tỉnh. 8,4% ñối tượng ñộc thân chưa lập gia ñình (Bảng 1).<br /> Bảng 1: Đặc ñiểm nhân khẩu học:<br /> Yếu tố<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> Nơi cư ngụ<br /> Tình trạng hôn<br /> nhân<br /> <br /> 30-39<br /> 40-49<br /> 50-59<br /> ≥ 60<br /> Tỉnh<br /> Thành phố<br /> Lập gia ñình<br /> Độc thân<br /> <br /> Số lượng<br /> 3<br /> 28<br /> 29<br /> 11<br /> 23<br /> 48<br /> 65<br /> 6<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 4,22<br /> 39,43<br /> 40,84<br /> 15,50<br /> 32,39<br /> 67,60<br /> 91,6<br /> 8,4<br /> <br /> Số con trung bình của các phụ nữ lập gia ñình là 2,3 con. Sinh ít nhất 1 con và nhiều nhất là 5<br /> con. Các triệu chứng thường gặp khi khám lâm sàng là rối loạn kinh nguyệt, ñau bụng và chèn ép<br /> (Bảng 2).<br /> 37% khám lâm sàng tử cung to với kích thước tử cung trung bình tương tương ñương thai<br /> 10,5 ± 2,3 tuần.<br /> Kết quả siêu âm ñường kính trước sau tử cung 47,25±20,4 mm. U xơ tử cung có 29 trường<br /> hợp chiếm 40,84% . U buồng trứng xuất hiện với tỉ lệ 36,61% với kích thước trung bình<br /> 46,6±16,6 mm (Bảng 2).<br /> Tỉ lệ thiếu máu ở nhóm ñối tượng nghiên cứu khá cao 25,35% có chỉ số Hb