Sáng ki n kinh nghi m: M t vài ph ng pháp d y hát Dân ca cho h c sinh kh i l pế ệ ộ ươ ạ ọ ố ớ
4;5 trong tr ng Ti u h cườ ể ọ
M T VÀI PH NG PHÁP D Y HÁT DÂN CA CHO H C SINH KH IỘ ƯƠ Ạ Ọ Ố
L P 4, 5 TRONG TR NG TI U H CỚ ƯỜ Ể Ọ
I. PH N M ĐU:Ầ Ở Ầ
1. Lí do ch đ tài:ọ ề
Dân ca là m t ngh thu t c a dân gian, nó có đy đ tính truy n mi ng,ộ ệ ậ ủ ầ ủ ề ệ
tính t p th , tính truy n th ng và tính sáng t o. Nh ng làn đi u Dân ca khôngậ ể ề ố ạ ữ ệ
ch mang l i nh ng c m xúc vui s ng trong đi s ng tinh th n mà còn t oỉ ạ ữ ả ướ ờ ố ầ ạ
đi u ki n cho s phát tri n toàn di n cho m i con ng i chúng ta nói chungề ệ ự ể ệ ỗ ườ
và đc bi t cho h c sinh Ti u h c nói riêngặ ệ ọ ể ọ
Đi v i tr ng Ti u h c Hà Huy T p n i tôi đang công tác, tr ngố ớ ườ ể ọ ậ ơ ườ
đóng trên đa bàn xa trung tâm thu c vùng nông thôn t ng đi khó khăn, kinhị ộ ươ ố
t xã h i đang trên đà phát tri n vì th các n n văn hóa đc tr ng c a các dânế ộ ể ế ề ặ ư ủ
t c cũng hòa nh p và d n b mai m t, nên các em cũng đc ti p thu các n nộ ậ ầ ị ộ ượ ế ề
văn hóa m i, các dòng nh c hi n đi đang t ng ngày lan tràn là nh ng nguyênớ ạ ệ ạ ừ ữ
nhân đã làm cho các em ít quan tâm t i vi c l u tr các n n văn hóa đc tr ngớ ệ ư ữ ề ặ ư
riêng c a quê h ng mình.ủ ươ
Nh ng làn đi u dân ca y còn đc vang v ng bao lâu n a n u nh cácữ ệ ấ ượ ọ ữ ế ư
em nh không còn đc nghe ti ng ru c a bà, c a m . V i cu c s ng thànhỏ ượ ế ủ ủ ẹ ớ ộ ố
th quá b n r n khi n cho ng i l n quay cu ng trong nh p s ng h i h ,ị ậ ộ ế ườ ớ ồ ị ố ố ả
không còn bình tâm đ đa các em bé vào gi c ng êm đm qua ti ng hát ruể ư ấ ủ ề ế
n a, bên c nh đó c th gi i Âm nh c đang nóng lên b i nh ng dòng nh cữ ạ ả ế ớ ạ ở ữ ạ
Tr , nh c Rock dòng nh c phong trào ph c v nhu c u đã làm nh h ngẻ ạ ạ ụ ụ ầ ả ưở
không nh đn các em h c sinh, ngay c trong gia đình, các em cũng th ngỏ ế ọ ả ườ
xuyên đc nghe các bài hát c a ng i l n, nh ng bài hát mang tính ch t gi iượ ủ ườ ớ ữ ấ ả
trí, do v y các em đã ti p thu nhanh h n so v i các bài hát mà các em đcậ ế ơ ớ ượ
h c tr ng. Bên c nh đó nh ng bài hát dân ca t ng đi khó đi v i h cọ ở ườ ạ ữ ươ ố ố ớ ọ
Ng i th c hi n: ườ ự ệ D ng Th Thúy Ngaươ ị
1
Sáng ki n kinh nghi m: M t vài ph ng pháp d y hát Dân ca cho h c sinh kh i l pế ệ ộ ươ ạ ọ ố ớ
4;5 trong tr ng Ti u h cườ ể ọ
sinh Ti u h c nên m i khi giáo viên d y các bài hát dân ca h c sinh th ngể ọ ỗ ạ ọ ườ
căng th ng vì h c hát mãi mà hát v n không ẳ ọ ẫ
đúng, h c múa mãi mà múa v n không đc d o vì các bài hát dân ca th ngọ ẫ ượ ẻ ườ
ph i luy n láy nhi u, có khi ph i l y h i dài h n, m i bài dân ca thu c cácả ế ề ả ấ ơ ơ ỗ ộ
vùng mi n hay dân t c khác nhau thì làm th nào đ các em th c hi n t tề ộ ế ể ự ệ ố
đc? và đi u đó d n đn h c sinh không thích h c hát các bài hát dân ca. Vìượ ề ẫ ế ọ ọ
th đa s sau khi ra tr ng t t c đu b các em quên lãng, nên g n nh thế ố ườ ấ ả ề ị ầ ư ế
h tr đã không còn bi t đn và không còn mu n nghe nh ng làn đi u dân caệ ẻ ế ế ố ữ ệ
x a n a. M c dù B Giáo D c và Đào T o đã đi u ch nh n i dung c aư ữ ặ ộ ụ ạ ề ỉ ộ ủ
ch ng trình môn Âm Nh c b t bu c kh i l p nào cũng có t hai đn ba bàiươ ạ ắ ộ ố ớ ừ ế
dân ca, còn r t h n ch , do v y s hi u bi t c a các em h c sinh Ti u h c vấ ạ ế ậ ự ể ế ủ ọ ể ọ ề
dân ca ch a th t s sâu r ng. ư ậ ự ộ
V y làm th nào đ các em thích h c các bài hát dân ca đi u này đòi h iậ ế ể ọ ề ỏ
giáo viên ph i có ph ng pháp d y đ h c sinh yêu thích h c hát dân ca h n,ả ươ ạ ể ọ ọ ơ
khi các em trình bày, bi u di n t t các bài hát đó và sau khi các em th c hi nể ễ ố ự ệ
t t, t nhiên các em s th y yêu thích các bài hát dân ca h n. Đây là m t quáố ự ẽ ấ ơ ộ
trình tìm hi u, h c h i và t p luy n h t s c khó khăn c a c Cô và Trò. Tể ọ ỏ ậ ệ ế ứ ủ ả ừ
nh ng v n đ đã đt ra trên và qua kh o sát th c t tr ng n i đang côngữ ấ ề ặ ở ả ự ế ở ườ ơ
tác, nh n th y vi c đ giúp các em h c sinh đc ti p xúc và ngày càng yêuậ ấ ệ ể ọ ượ ế
thích các làn đi u dân ca Vi t Nam, đ nó không b mai m t và trôi vào quênệ ệ ể ị ộ
lãng là m t v n đ r t quan tr ng. Vì th tôi m nh d n đa ra ộ ấ ề ấ ọ ế ạ ạ ư “M t vàiộ
ph ng pháp d y hát dân ca cho h c sinh kh i l p 4, 5 trong tr ngươ ạ ọ ố ớ ườ
Ti u h c”.ể ọ
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tàiụ ệ ụ ủ ề
Ng i th c hi n: ườ ự ệ D ng Th Thúy Ngaươ ị
2
Sáng ki n kinh nghi m: M t vài ph ng pháp d y hát Dân ca cho h c sinh kh i l pế ệ ộ ươ ạ ọ ố ớ
4;5 trong tr ng Ti u h cườ ể ọ
Nh m lôi cu n và thu hút h c sinh yêu thích h c hát, tìm hi u đ hi uằ ố ọ ọ ể ể ể
bi t v các làn đi u dân ca nhi u h n. Bên c nh đó còn giáo d c thái đ yêuế ề ệ ề ơ ạ ụ ộ
m n, lòng t hào cũng nh ý th c gi gìn, phát huy b n s c dân t c Vi t Namế ự ư ứ ữ ả ắ ộ ệ
mà đc bi t là hát Dân Ca.ặ ệ
3. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
- Nh ng ph ng pháp s ph m d y hát dân ca cho h c sinh kh i l p 4,ữ ươ ư ạ ạ ọ ố ớ
5 trong tr ng Ti u h c.ườ ể ọ
4. Gi i h n, ph m vi nghiên c u:ớ ạ ạ ứ
M t vài ph ng pháp d y hát dân ca cho h c sinh kh i l p 4, 5 trongộ ươ ạ ọ ố ớ
Tr ng ti u h c Hà Huy T p - Huy n Krông Ana - T nh Đăk Lăk. Năm h cườ ể ọ ậ ệ ỉ ọ
2014 - 2015.
5. Ph ng pháp nghiên c u:ươ ứ
- Nghiên c u ch ng trình, Sách giáo khoa môn Âm nh c ti u h c.ứ ươ ạ ể ọ
- Ph ng pháp d y h c Âm nh c ti u h c.ươ ạ ọ ạ ở ể ọ
- Các bài hát dân ca trong và ngoài ch ng trình Âm nh c ti u h c.ươ ạ ể ọ
- Thu th p tài li u v d y hát dân ca cho h c sinh ph thông.ậ ệ ề ạ ọ ổ
- V n d ng nh ng kinh nghi m c a cá nhân vào các ti t d y hát dân ca ậ ụ ữ ệ ủ ế ạ ở
tr ng.ườ
- Trao đi v i đng nghi p v nh ng k t qu thu đc, đi u ch nh choổ ớ ồ ệ ề ữ ế ả ượ ề ỉ
phù h p v i th c t d y h c t i nhà tr ng.ợ ớ ự ế ạ ọ ạ ườ
II. PH N N I DUNG:Ầ Ộ
1. C s lý lu n:ơ ở ậ
H c sinh Ti u h c r t nh y c m v i Âm nh c, cu c s ng c a các emọ ể ọ ấ ạ ả ớ ạ ộ ố ủ
không th thi u đc lo i ngh thu t này, môn Âm nh c giúp các em h ngể ế ượ ạ ệ ậ ạ ướ
Ng i th c hi n: ườ ự ệ D ng Th Thúy Ngaươ ị
3
Sáng ki n kinh nghi m: M t vài ph ng pháp d y hát Dân ca cho h c sinh kh i l pế ệ ộ ươ ạ ọ ố ớ
4;5 trong tr ng Ti u h cườ ể ọ
t i cái đp, góp ph n giáo d c các em tr thành nh ng ng i phát tri n toànớ ẹ ầ ụ ở ữ ườ ể
di n. ệ
Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm h n phong phú và b t m t m i sauồ ớ ệ ỏ
nh ng gi h c căng th ng.ữ ờ ọ ẳ
Trong ch ng trình Âm nh c Ti u h c. H c hát là n i dung tr ng tâm,ươ ạ ở ể ọ ọ ộ ọ
đc th c hi n t l p 1 đn l p 5, đây cũng là phân môn h c sinh yêu thíchượ ự ệ ừ ớ ế ớ ọ
nh t. Phân môn h c hát có ba d ng là: bài hát thi u nhi Vi t Nam, dân ca vàấ ọ ạ ế ệ
các bài hát n c ngoài.ướ
Kh năng Âm nh c c a h c sinh Ti u h c có s phát tri n rõ r t. Ví dả ạ ủ ọ ể ọ ự ể ệ ụ
h c sinh l p 1, 2 có trí nh còn h n ch , các em khó h c thu c nh ng bài hátọ ớ ớ ạ ế ọ ộ ữ
có l i ca t ng đi dài ho c có nhi u l i ca, Đn l p 4,5 kh năng ghi nhờ ươ ố ặ ề ờ ế ớ ả ớ
c a h c sinh đã đc nâng cao h n so v i giai đo n tr c. Bi u hi n v năngủ ọ ượ ơ ớ ạ ướ ể ệ ề
l c Âm ự
nh c c a h c sinh r t khác bi t, m i l p th ng có nh ng em năng khi u Âmạ ủ ọ ấ ệ ỗ ớ ườ ữ ế
nh c r t t t, nh ng bên c nh đó l i có m t s em năng khi u còn h n ch .ạ ấ ố ư ạ ạ ộ ố ế ạ ế
Cũng có nh ng h c sinh có năng khi u m t này nh ng l i y u m t khác,ữ ọ ế ở ặ ư ạ ế ở ặ
ví d : hát đúng v cao đ thì l i ch a v ng v tr ng đ, có kh năng gõụ ề ộ ạ ư ữ ề ườ ộ ả
đm t t nh ng l i y u v v n đng theo nh c… Đa s h c sinh có kh năngệ ố ư ạ ế ề ậ ộ ạ ố ọ ả
hát k t h p các ho t đng khác nh : v n đng theo nh c, gõ đm, tham giaế ợ ạ ộ ư ậ ộ ạ ệ
trò ch i… H ng thú, s thích Âm nh c c a h c sinh không hoàn toàn gi ngơ ứ ở ạ ủ ọ ố
nhau, c m nh n th m mĩ c a các em cũng khác bi tả ậ ẩ ủ ệ
2. Th c tr ng:ự ạ
Ban đu vi c các em h c sinh trình bày các bài hát dân ca đang r t thầ ệ ọ ấ ụ
đng, hát ch a chính xác, còn sai v cao đ, ti t t u và ch a th hi n đúngộ ư ề ộ ế ấ ư ể ệ
ch t dân ca, còn lúng túng khi nh n bi t và phân bi t các th lo i dân ca c aấ ậ ế ệ ể ạ ủ
các vùng mi n, vì bài hát dân ca là nh ng bài hát t ng đi khó đi v i h cề ữ ươ ố ố ớ ọ
Ng i th c hi n: ườ ự ệ D ng Th Thúy Ngaươ ị
4
Sáng ki n kinh nghi m: M t vài ph ng pháp d y hát Dân ca cho h c sinh kh i l pế ệ ộ ươ ạ ọ ố ớ
4;5 trong tr ng Ti u h cườ ể ọ
sinh Ti u h c nên m i khi giáo viên d y bài hát dân ca h c sinh th ng căngể ọ ỗ ạ ọ ườ
th ng v i nh ng ch hát luy n và nh ng câu hát ph i l y h i dài l i thu cẳ ớ ữ ỗ ế ữ ả ấ ơ ạ ộ
nhi u vùng mi n ph i th hi n đúng ch t c a vùng mi n y vì th các emề ề ả ể ệ ấ ủ ề ấ ế
không thích h cọ. Chính vì không thích h c c a các em đi u đó khi n h c sinhọ ủ ề ế ọ
d n d n s lãng quên trong th i gian. B i v y làm th nào đ các em thíchầ ầ ẽ ờ ở ậ ế ể
h c các bài hát dân ca? Là giáo viên d y Âm Nh c nh n th y mu n các emọ ạ ạ ậ ấ ố
yêu thích các bài hát dân ca thì giáo viên ph i có ph ng pháp d y h c phongả ươ ạ ọ
phú, đa d ng c v n i dung l n hình th c đ nh m lôi cu n và thu hút h cạ ả ề ộ ẫ ứ ể ằ ố ọ
sinh thích thú và ham h c h n. ọ ơ
2.1. Thu n l i - khó khănậ ợ
* Thu n l i:ậ ợ
- Ban giám hi u nhà tr ng quan tâm t o đi u ki n t t cho cô và trò.ệ ườ ạ ề ệ ố
Đng th i luôn thúc đy, khích l giáo viên luôn có nh ng sáng ki n, tìm tòi,ồ ờ ẩ ệ ữ ế
h c h i kinh nghi m n i các đng nghi p.ọ ỏ ệ ơ ồ ệ
- B n thân qua l p đào t o s ph m Âm nh c và là s thích.ả ớ ạ ư ạ ạ ở
- Khi lên l p có đy đ nh c c nh : đàn, thanh phách, đĩa nh c, máyớ ầ ủ ạ ụ ư ạ
nghe.
- Tr ng l p s ch đp, phòng h c thoáng mát, r ng rãi.ườ ớ ạ ẹ ọ ộ
- M t s em r t có năng khi u v môn Âm nh c.ộ ố ấ ế ề ạ
- M t s ph huynh có năng khi u và đam mê v Âm nh c nên cũng gópộ ố ụ ế ề ạ
ph n d y d con em mình lúc nhà.ầ ạ ỗ ở
* Khó khăn:
- Tr ng thu c vùng nông thôn, ph huynh ph i đi làm v t v và su tườ ộ ụ ả ấ ả ố
ngày lam lũ n i đng áng, nên không có th i gian đ quan tâm t i con cái.ơ ồ ờ ể ớ
- Đa s ph huynh ch a quan tâm đn b môn Âm nh c xem đây là mônố ụ ư ế ộ ạ
h c không quan tr ng.ọ ọ
Ng i th c hi n: ườ ự ệ D ng Th Thúy Ngaươ ị
5
