Qua một khảo sát gần đây, thử nhận xét về thái độ và nhu cầu của các nhóm chủ hộ gia đình nông thôn đối với việc lựa chọn trưởng thôn - Phạm Liên Kết

Qua mét kh¶o s¸t gÇn ®©y, thö nhËn xÐt vÒ th¸i ®é vµ nhu<br /> cÇu cña c¸c nhãm chñ hé gia ®×nh n«ng th«n<br /> ®èi víi viÖc lùa chän tr−ëng th«n<br /> <br /> Ph¹m Liªn KÕt<br /> <br /> <br /> I. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cña c¸c nhãm chñ hé gia ®×nh ®èi víi tr−ëng th«n hiÖn nay<br /> Khi t×m hiÓu vÒ nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cña c¸c nhãm chñ hé gia ®×nh ®èi víi tr−ëng th«n,<br /> c©u hái ®−îc ®Æt ra lµ: Xin «ng (bµ) cho biÕt nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cña «ng (bµ) vÒ nh÷ng mÆt tèt vµ<br /> nh÷ng mÆt ch−a tèt cña tr−ëng th«n hiÖn nay trong viÖc qu¶n lý th«n ? Chóng t«i thu ®−îc nh÷ng<br /> kÕt qu¶ nh− sau:<br /> ë nhãm hé thuÇn n«ng cã hai chñ hé ®· trªn 60 tuæi, tr×nh ®é häc vÊn líp 4/10 vµ mét chñ<br /> hé 39 tuæi, tr×nh ®é häc vÊn líp 7/10. Kinh tÕ cña nhãm hé nµy thuéc lo¹i nghÌo. ý kiÕn nhËn xÐt<br /> vµ ®¸nh gi¸ cña hä vÒ nh÷ng mÆt tèt vµ ch−a tèt cña tr−ëng th«n trong viÖc qu¶n lý th«n lµ kh¸c<br /> nhau. Chñ hé 39 tuæi thiªn vÒ viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt tèt cña tr−ëng th«n vµ nhËn xÐt r»ng:<br /> Tr−ëng th«n cã nhiÒu mÆt tèt, «ng Êy rÊt quan t©m ®Õn d©n lµng nh− viÖc lµm ®−êng trong th«n,<br /> xãm, viÖc gi÷ g×n trËt tù trÞ an, gióp c¸c gia ®×nh hoµ gi¶i khi cã m©u thuÉn, gi¶i quyÕt c«ng b»ng<br /> trong viÖc tranh chÊp ®Êt ®ai, «ng Êy th−êng hay gióp bµ con nh÷ng viÖc hiÕu hû vµ ®−îc nhiÒu<br /> ng−êi quý mÕn. Chñ hé tá ra lµ ng−êi biÕt râ lai lÞch cña tr−ëng th«n nh−: tr−ëng th«n nguyªn lµ<br /> kü s− n«ng nghiÖp, lµm viÖc t¹i mét viÖn nghiªn cøu, nay vÒ h−u, ®−îc l·nh ®¹o x· chØ ®Þnh vµ<br /> ®−îc bÇu lµm tr−ëng th«n. Chñ hé nµy kh«ng cã ý kiÕn g× vÒ nh÷ng mÆt ch−a tèt cña tr−ëng th«n.<br /> Cßn hai chñ hé ®· trªn 60 tuæi th× mét ng−êi thiªn vÒ viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ch−a tèt cña<br /> tr−ëng th«n. ¤ng ta nhËn xÐt r»ng tr−ëng th«n Ýt ®−îc quÇn chóng tÝn nhiÖm, c¸ch gi¶i quyÕt c«ng<br /> viÖc trong th«n kh«ng c−¬ng quyÕt, nhÊt lµ viÖc lµm ®−êng trong th«n vµ nh÷ng tranh chÊp ®Êt<br /> ®ai. Chñ hé nµy còng tá ra am hiÓu vÒ lai lÞch cña tr−ëng th«n. Chñ hé thø ba th× l¹i cã ý kiÕn<br /> nhËn xÐt chung h¬n. ¤ng ta ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt tèt cña tr−ëng th«n th«ng qua viÖc ph©n tÝch mèi<br /> quan hÖ cña tr−ëng th«n víi héi ®ång th«n vµ víi chÝnh quyÒn x·. Chñ hé nµy nhÊn m¹nh ®Õn c¶<br /> mÆt tèt vµ ch−a tèt cña tr−ëng th«n.<br /> ë nhãm hé chuyªn tiÓu thñ c«ng nghiÖp (lµm gèm) cã ba chñ hé. Mét ng−êi 62 tuæi cã<br /> tr×nh ®é häc vÊn líp 4/10, hai ng−êi 42 tuæi vµ 50 tuæi cã tr×nh ®é häc vÊn 7/10. Kinh tÕ cña nhãm<br /> hé nµy thuéc lo¹i trung b×nh. ý kiÕn nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cña hä vÒ tr−ëng th«n lµ nh− sau: Hai<br /> chñ hé cã ®é tuæi 50 trë lªn th× thiªn vÒ nhËn xÐt nh÷ng mÆt ch−a tèt cña tr−ëng th«n. Hä cho<br /> r»ng c¸ch gi¶i quyÕt cña tr−ëng th«n vÒ nh÷ng m©u thuÉn gi÷a c¸c hé gia ®×nh trong th«n lµ ch−a<br /> c«ng b»ng, cßn thiªn vÞ vµ ch−a s©u s¸t víi bµ con, v× «ng Êy lµ c¸n bé tho¸t ly nay vÒ h−u, do ®ã Ýt<br /> am hiÓu t×nh h×nh cña th«n. C¸c chñ hé nµy kh«ng cã ý kiÕn nhËn xÐt vÒ nh÷ng mÆt tèt cña<br /> tr−ëng th«n.<br /> Chñ hé thø ba (42 tuæi) th× l¹i thiªn vÒ viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt tèt cña tr−ëng th«n - tõ<br /> nh÷ng nhËn xÐt vÒ c¸ tÝnh ®Õn c«ng viÖc vµ gia ®×nh cña tr−ëng th«n chñ hé nµy ®Òu ®¸nh gi¸ tèt<br /> vµ ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn sù tÝn nhiÖm cña d©n trong th«n ®èi víi tr−ëng th«n. Song chñ hé nµy<br /> còng nhËn xÐt thªm lµ: "Tr−ëng th«n chØ cã danh mµ kh«ng cã quyÒn" ý kiÕn nµy ®· hµm chøa mét<br /> ý nghÜ mµ chñ hé kh«ng thÓ nãi trùc tiÕp ®−îc vÒ mèi quan hÖ gi÷a tr−ëng th«n vµ bé m¸y qu¶n lý<br /> hµnh chÝnh cÊp x·. Còng nh− vai trß chøc n¨ng cña tr−ëng th«n.<br />  Nhãm hé dÞch vô, bu«n b¸n cã ®é tuæi tõ 34-43 tuæi vµ cã tr×nh ®é häc vÊn cao h¬n hai<br /> nhãm hé trªn (hai ng−êi cã häc vÊn 7/10 vµ mét ng−êi cã häc vÊn 12/12). Kinh tÕ cña nhãm hé nµy<br /> thuéc lo¹i kh¸ vµ giµu trong th«n.<br /> ý kiÕn nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cña nhãm hé nµy vÒ nh÷ng mÆt tèt vµ ch−a tèt cña tr−ëng<br /> th«n lµ t−¬ng ®èi gièng nhau: Hä ®¸nh gi¸ chung h¬n vµ th−êng ®−a ra ý kiÕn nhËn xÐt dùa trªn<br /> viÖc hä tiÕp xóc víi nh÷ng kh¸ch hµng lµ ng−êi trong th«n trao ®æi, b×nh luËn, nhËn xÐt vÒ tr−ëng<br /> th«n khi ®Õn mua hµng mµ nhãm hé nµy nghe ®−îc. Tuy vËy, hä còng kh¼ng ®Þnh tr−ëng th«n lµ<br /> ng−êi cã uy tÝn ®èi víi c− d©n trong th«n vµ nhËn xÐt: "Tr−ëng th«n nh− vËy lµ ®−îc". Riªng chñ hé<br /> 43 tuæi th× cho r»ng: vai trß cña tr−ëng th«n lµ rÊt mê nh¹t.<br /> II. Th¸i ®é vµ nhu cÇu cña c¸c nhãm chñ hé gia ®×nh ®èi víi viÖc lùa chän<br /> tr−ëng th«n<br /> §Ó cã ®−îc nh÷ng th«ng tin do ng−êi tr¶ lêi cung cÊp vÒ th¸i ®é vµ nhu cÇu cña hä ®èi víi<br /> viÖc lùa chän tr−ëng th«n. Chóng t«i ®−a ra nh÷ng c©u hái nh− sau: Theo «ng (bµ) th× ng−êi<br /> tr−ëng th«n cÇn ph¶i cã nh÷ng phÈm chÊt g× ? Tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi cña th«n<br /> kh«ng ? Tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ §¶ng viªn kh«ng ? Tr−ëng th«n cã cÇn ph¶i lµ ng−êi<br /> lµm kinh tÕ giái hay kh«ng ? Trong nh÷ng phÈm chÊt cña ng−êi tr−ëng th«n nh− «ng (bµ) ®· nªu<br /> phÈm chÊt nµo lµ quan träng nhÊt ? Vµ ngoµi ra cßn nh÷ng c©u hái vÒ ®é tuæi cña tr−ëng th«n;<br /> hoÆc tr−ëng th«n hiÖn nay (®−¬ng chøc) cã phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý cña th«n kh«ng ?<br /> Tr¶ lêi c©u hái vÒ nh÷ng phÈm chÊt cÇn ph¶i cã ë ng−êi tr−ëng th«n: Nhãm chñ hé gia<br /> ®×nh thuÇn n«ng nhÊn m¹nh ®Õn tiªu chuÈn, ®¹o ®øc, sù liªm khiÕt, trung thùc; chñ hé 60 tuæi<br /> cßn cho r»ng sù liªm khiÕt, trung thùc ®ã lµ c¸i gèc cña c¸n bé. Bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng tiªu chuÈn<br /> nh− tr×nh ®é häc vÊn cao, cã kinh nghiÖm vµ uy tÝn ®èi víi nh©n d©n trong th«n. Chñ hé 65 tuæi<br /> cho r»ng nh÷ng phÈm chÊt cÇn ph¶i cã cña tr−ëng th«n tr−íc hÕt ph¶i thÓ hiÖn ®−îc ë trong gia<br /> ®×nh. Theo «ng "ng−êi tr−ëng th«n cã gi¶i quyÕt tèt ®−îc viÖc trong gia ®×nh th× ra ngoµi míi nãi<br /> ®−îc".<br /> Cßn tiªu chuÈn: tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi cña th«n kh«ng ? Th× nhãm nµy<br /> kh¼ng ®Þnh døt kho¸t r»ng tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi cña th«n míi am hiÓu ®−îc ®êi sèng cña c¸c<br /> hé gia ®×nh trong th«n, cã nh− vËy c¸ch gi¶i quyÕt c«ng viÖc míi s©u s¸t vµ phï hîp víi thùc tÕ.<br /> Riªng tiªu chuÈn tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ §¶ng viªn kh«ng ? th× ý kiÕn l¹i kh¸c nhau:<br /> NÕu nh− chñ hé 39 tuæi vµ chñ hé 60 tuæi kh¼ng ®Þnh r»ng tr−ëng th«n cÇn ph¶i lµ ®¶ng viªn v× lý<br /> do tr−ëng th«n lµ ®¶ng viªn sÏ thuËn lîi trong viÖc häp hµnh, phæ biÕn c¸c nghÞ quyÕt, chñ tr−¬ng,<br /> chÝnh s¸ch cña §¶ng, th× chñ hé 65 tuæi l¹i cho r»ng tr−ëng th«n kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ ®¶ng<br /> viªn, chØ cÇn lµm viÖc tèt lµ ®−îc.<br /> Ngoµi ra lµ nh÷ng tiªu chuÈn nh− tr−ëng th«n cã cÇn ph¶i lµ ng−êi lµm kinh tÕ giái hay<br /> kh«ng ? Th× chñ hé 60 tuæi cho r»ng rÊt cÇn v× b©y giê lµ kinh tÕ thÞ tr−êng, tr−ëng th«n cÇn ph¶i<br /> biÕt lµm kinh tÕ ®Ó h−íng dÉn bµ con trong th«n; cßn hai chñ hé kia th× cho r»ng kh«ng cÇn thiÕt<br /> v× tr−ëng th«n kh«ng qu¶n lý kinh tÕ.<br /> Tiªu chuÈn vÒ tuæi cña tr−ëng th«n ®èi víi nhãm nµy lµ kh«ng quan träng v× theo hä:<br /> ng−êi nhiÒu tuæi hay Ýt tuæi kh«ng ph¶i lµ tiªu chuÈn ®Ó lùa chän mµ quan träng lµ hä cã n¨ng lùc<br /> hay kh«ng ? Tuy nhiªn hä còng nhÊn m¹nh ®Õn sù n¨ng ®éng cña líp trÎ. Nhãm nµy còng cho<br /> r»ng: Trong tÊt c¶ nh÷ng tiªu chuÈn cña tr−ëng th«n: Tiªu chuÈn ®¹o ®øc, liªm khiÕt, trung thùc<br /> lµ quan träng nhÊt vµ hä cho r»ng tr−ëng th«n hiÖn nay lµ phï hîp (tuy th¸i ®é cña hä vÉn cßn<br /> l−ìng lù khi tr¶ lêi c©u hái nµy).<br /> <br /> <br /> 78<br />  Còng nh÷ng c©u hái trªn ®èi víi nhãm chñ hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp th× tiªu chuÈn lùa<br /> chän cña hä lµ nh− sau: Ng−êi tr−ëng th«n cÇn ph¶i lµ ng−êi g−¬ng mÉu ®i s©u ®i s¸t víi ®êi sèng<br /> cña bµ con. Tr−ëng th«n cÇn ph¶i cã n¨ng lùc qu¶n lý vµ cã tr×nh ®é v¨n ho¸ (nh−ng kh«ng nhÊt<br /> thiÕt ph¶i cã b»ng ®¹i häc) ngoµi ra còng cßn ph¶i lµ ng−êi biÕt lµm kinh tÕ giái, cã ®¹o ®øc trong<br /> s¹ch (chñ hé 62 tuæi cña nhãm nµy ®−a tiªu chuÈn ®¹o ®øc tèt lªn hµng ®Çu vµ xem ®ã lµ tiªu<br /> chuÈn quan träng nhÊt) sè cßn l¹i cho r»ng tiªu chuÈn n¨ng lùc qu¶n lý lµ quan träng h¬n.<br /> Tr¶ lêi c©u hái: Tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi cña th«n kh«ng ? vµ cã nhÊt thiÕt<br /> ph¶i lµ ®¶ng viªn kh«ng ? Nhãm nµy kh¼ng ®Þnh døt kho¸t tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi cña th«n th×<br /> míi am hiÓu t©m t− nguyÖn väng vµ ®êi sèng cña c¸c gia ®×nh trong th«n, vµ cã nh− vËy tr−ëng<br /> th«n míi gi¶i quyÕt c«ng viÖc cã lý, cã t×nh. Chñ hé 62 tuæi cßn quan niÖm r»ng: "Tr−ëng th«n lµ<br /> ng−êi thay chøc giµ lµng ngµy x−a nªn cÇn ph¶i lµ ng−êi cña th«n m×nh...". Cßn tiªu chuÈn ®¶ng<br /> viªn ®èi víi tr−ëng th«n th× ë nhãm nµy cã 3 ý kiÕn kh¸c nhau.<br /> ý kiÕn thø nhÊt (chñ hé 42 tuæi) cho r»ng tr−ëng th«n kh«ng cÇn ph¶i lµ ®¶ng viªn miÔn<br /> lµ "chÌo l¸i tèt c¸c phong trµo ®i lªn".<br /> ý kiÕn thø hai (chñ hé 50 tuæi) kh¼ng ®Þnh r»ng: "Tr−ëng th«n nhÊt thiÕt ph¶i ®¶ng viªn<br /> bëi v× mçi khi tr−ëng th«n lµm kh«ng ®óng th× chi bé sÏ ®−a ra ®Ó phª ph¸n, ®Ó gãp ý kiÕn".<br /> ý kiÕn thø ba (chñ hé 62 tuæi) th× cho r»ng "NÕu tr−ëng th«n mµ lµ ®¶ng viªn th× còng tèt"<br /> ý kiÕn nµy kh«ng kh¼ng ®Þnh vµ tá ra l−ìng lù khi tr¶ lêi.<br /> Ngoµi nh÷ng tiªu chuÈn trªn, tiªu chuÈn tr−ëng th«n cÇn ph¶i lµm kinh tÕ giái cã hai ý<br /> kiÕn kh¸c nhau: Chñ hé 42 tuæi cho r»ng: "Tr−ëng th«n ph¶i biÕt lµm kinh tÕ giái th× míi nãi ®−îc<br /> bµ con vµ míi gióp ®ì ®−îc bµ con". Cßn chñ hé 50 tuæi vµ chñ hé 62 tuæi th× cho r»ng: tiªu chuÈn<br /> ®ã lµ kh«ng cÇn thiÕt v× b©y giê ®· kho¸n råi, c¸c gia ®×nh ph¶i tù lo vµ qu¶n lý kinh tÕ th× do x·<br /> lµm råi.<br /> Tiªu chuÈn vÒ tuæi cña tr−ëng th«n; c¸ch lùa chän cña nhãm nµy còng kh¸c nhau.<br /> Chñ hé 42 tuæi th× tr¶ lêi l−ìng lù "nhiÒu tuæi hay Ýt tuæi cßn tïy thuéc vµo c«ng viÖc yªu<br /> cÇu" ,nh−ng chñ hé nµy tá ra nghiªng vÒ sù lùa chän ng−êi trÎ tuæi vµ n¨ng ®éng h¬n.<br /> Chñ hé 50 tuæi th× lùa chän tr−ëng th«n lµ ng−êi trung niªn. Theo c¸ch gi¶i thÝch cña chñ<br /> hé nµy th× ng−êi giµ th−êng b¶o thñ vµ ng−êi trÎ th× Ýt am hiÓu.<br /> Chñ hé 62 tuæi th× lùa chän ng−êi ®· cã tuæi (ng−êi nhiÒu tuæi) v× theo «ng: "C¸c ch¸u trÎ<br /> b©y giê Ýt cã ch¸u cã uy tÝn ®èi víi c− d©n trong th«n".<br /> Nhãm nµy còng cho r»ng: Tr−ëng th«n hiÖn nay lµ phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý th«n. Tuy<br /> nhiªn chñ hé 50 tuæi cßn tr¶ lêi mét c¸ch l−ìng lù vµ cho r»ng "Tr−ëng th«n hiÖn nay lµ c¸n bé<br /> nhµ n−íc míi vÒ h−u sèng ë n«ng th«n, cho nªn Ýt am hiÓu ®êi sèng cña c− d©n trong th«n. V× vËy<br /> nªn t×m mét ng−êi ®· sèng ë ®©y tõ l©u lµm tr−ëng th«n".<br /> §èi víi nhãm dÞch vô bu«n b¸n. Th× khi ®Æt c©u hái: Tr−ëng th«n cÇn ph¶i cã nh÷ng phÈm<br /> chÊt g× ? Nhãm nµy cho r»ng: Tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi lµm kinh tÕ giái v× b©y giê lµ kinh tÕ thÞ<br /> tr−êng, nÕu tr−ëng th«n kh«ng lµm kinh tÕ giái th× d©n ng−êi ta còng sÏ kh«ng tin. Chñ hé 43 tuæi<br /> cßn nhÊn m¹nh ®Õn viÖc lµm kinh tÕ giái lµ cÇn thiÕt vµ tiªu chuÈn nµy ®−îc nãi ®Õn ®Çu tiªn khi<br /> hái vÒ nh÷ng phÈm chÊt cÇn ph¶i cã ®èi víi tr−ëng th«n. Chñ hé nµy cho r»ng "Tr−ëng th«n ph¶i<br /> lµ ng−êi lµm kinh tÕ giái th× míi am hiÓu ®−îc nçi vÊt v¶, khã kh¨n cña nh÷ng ng−êi lµm kinh tÕ<br /> trong thêi buæi c¬ chÕ thÞ tr−êng; còng nh− «ng t−íng ph¶i qua chiÕn tr−êng".<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 79<br />  Nhãm nµy còng cho r»ng: Tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi cã ®¹o ®øc, liªm khiÕt, g−¬ng mÉu, cã<br /> uy tÝn víi d©n trong th«n, ph¶i cã tr×nh ®é, cã nhiÖt t×nh ®èi víi c«ng viÖc. Chñ hé 43 tuæi cßn nhÊn<br /> m¹nh ®Õn viÖc tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc kh«ng thiªn vÞ ®èi víi nh÷ng<br /> ng−êi th©n quen, hä hµng.<br /> Tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hái: Nh÷ng phÈm chÊt nµo cÇn ph¶i cã ®èi víi mét tr−ëng th«n ?<br /> Th× c¸ch tr¶ lêi cña nhãm nµy lµ t−¬ng ®èi thèng nhÊt. Nh−ng khi hái vÒ nh÷ng tiªu chuÈn kh¸c<br /> nh− tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi cña th«n kh«ng ? Th× cã hai ý kiÕn kh¸c nhau:<br /> ý kiÕn thø nhÊt (chñ hé 40 tuæi) cho r»ng: Tr−ëng th«n kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi<br /> trong th«n, miÔn lµ cã n¨ng lùc.<br /> ý kiÕn thø hai (chñ hé 43 tuæi vµ chñ hé 34 tuæi) th× kh¼ng ®Þnh r»ng: §· lµ tr−ëng th«n,<br /> nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi trong th«n th× míi hiÓu ®−îc t×nh h×nh néi bé trong th«n, hiÓu ®−îc cuéc<br /> sèng cña c¸c gia ®×nh trong th«n. Chñ hé 34 tuæi cßn nhÊn m¹nh thªm: "NÕu lµ ng−êi cña th«n<br /> kh¸c th× dï cã giái, d©n ë trong th«n ng−êi ta còng kh«ng tin- v× vËy tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi cña<br /> th«n".<br /> Riªng tiªu chuÈn tr−ëng th«n cã nhÊt thiÕt ph¶i lµ ®¶ng viªn kh«ng. Th× c¸ch tr¶ lêi cña<br /> nhãm nµy lµ gièng nhau: Hä cho r»ng tr−ëng th«n kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ ®¶ng viªn, miÔn lµ cã<br /> kh¶ n¨ng lµm viÖc tèt vµ ®−îc d©n tÝn nhiÖm lµ ®−îc.<br /> Cßn tiªu chuÈn vÒ ®é tuæi cña tr−ëng th«n th× ë nhãm nµy còng cã hai ý kiÕn kh¸c nhau.<br /> ý kiÕn thø nhÊt (chñ hé 43 tuæi vµ chñ hé 40 tuæi) th× cho r»ng: Tuæi ®èi víi tr−ëng th«n lµ<br /> kh«ng quan träng miÔn lµ lµm tèt c«ng viÖc cña ng−êi tr−ëng th«n nh−ng chñ hé 43 tuæi cßn nãi<br /> thªm: "Tuæi t¸c ®èi víi tr−ëng th«n kh«ng quan träng l¾m; nh−ng kh«ng nªn trÎ qu¸, v× trÎ nãi<br /> kh«ng ai nghe mµ giµ qu¸ th× kh«ng ®æi míi".<br /> ý kiÕn thø hai (chñ hé 34 tuæi) cho r»ng: Tr−ëng th«n cÇn ph¶i lµ ng−êi cã tuæi, cã kinh<br /> nghiÖm.<br /> Nhãm hä nµy còng cã ý kiÕn kh¸c nhau khi tr¶ lêi c©u hái: Trong nh÷ng tiªu chuÈn cña<br /> tr−ëng th«n th× tiªu chuÈn nµo lµ quan träng nhÊt.<br /> Chñ hé 42 tuæi vµ 40 tuæi th× cho r»ng tiªu chuÈn quan träng nhÊt cña tr−ëng th«n lµ ph¶i<br /> cã ®¹o ®øc, liªm khiÕt, g−¬ng mÉu vµ cã häc thøc th× míi ®−îc d©n tÝn nhiÖm.<br /> Chñ hé 34 tuæi th× cho r»ng: Tiªu chuÈn quan träng nhÊt cña tr−ëng th«n lµ n¨ng lùc l·nh<br /> ®¹o.<br /> III. Mét sè ®iÓm t−¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt gi÷a c¸c nhãm chñ hé trong viÖc<br /> nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ lùa chän tr−ëng th«n<br /> Sù t−¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt x· héi cña c¸c nhãm chñ hé gia ®×nh ®−îc biÓu hiÖn râ nhÊt ë<br /> sù kh¸c biÖt vÒ nghÒ nghiÖp. V× vËy, chóng t«i dùa chñ yÕu vµo viÖc ph©n lo¹i theo nghÒ nghiÖp ®Ó<br /> xem xÐt sù t−¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt gi÷a c¸c nhãm chñ hé trong viÖc nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ lùa<br /> chän tr−ëng th«n.<br /> §iÓm t−¬ng ®ång gi÷a c¸c nhãm chñ hé thuÇn n«ng, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ nhãm dÞch vô<br /> - bu«n b¸n khi nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ tr−ëng th«n (®−¬ng chøc) ®−îc biÓu hiÖn ë chç c¶ ba nhãm<br /> ®Òu cã ý kiÕn ®¸nh gi¸ tèt vÒ tr−ëng th«n, còng nh− nh÷ng mÆt ch−a tèt cña tr−ëng th«n. Tuy<br /> nhiªn, nhãm chñ hé thuÇn n«ng vµ nhãm chñ hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp, viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt<br /> tèt vµ ch−a tèt cña tr−ëng th«n lµ gÇn nhau h¬n: ë hai nhãm nµy nh÷ng ng−êi Ýt tuæi nhÊt trong<br /> nhãm th−êng thiªn vÒ viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt tèt cña tr−ëng th«n; cßn nh÷ng ng−êi cao tuæi h¬n<br /> <br /> 80<br /> thiªn vÒ viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ch−a tèt cña tr−ëng th«n. Khi ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt tèt vµ ch−a<br /> tèt cña tr−ëng th«n, c¶ ba nhãm hé nµy ®Òu nhÊn m¹nh ®Õn uy tÝn cña tr−ëng th«n ®èi víi c− d©n<br /> trong th«n, còng nh− c¸ch gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai vµ nh÷ng m©u thuÉn trong néi bé c¸c<br /> gia ®×nh, hoÆc gi÷a c¸c gia ®×nh. Cßn ®iÓm kh¸c biÖt cña c¸c nhãm chñ hé nµy khi nhËn xÐt vµ<br /> ®¸nh gi¸ tr−ëng th«n biÓu hiÖn ë chç: Khi nhËn xÐt vÒ nh÷ng mÆt ch−a tèt cña tr−ëng th«n. Nhãm<br /> chñ hé thuÇn n«ng nhÊn m¹nh ®Õn tÝnh kh«ng c−¬ng quyÕt cña tr−ëng th«n, c¸ch gi¶i quyÕt c«ng<br /> viÖc kh«ng døt ®iÓm. Nhãm chñ hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp th× nhÊn m¹nh ®Õn c¸c mèi quan hÖ cña<br /> tr−ëng th«n víi c− d©n trong th«n. Hä cho r»ng tr−ëng th«n gi¶i quyÕt c«ng viÖc ch−a c«ng b»ng,<br /> cßn thiªn vÞ. Nhãm chñ hé dÞch vô - bu«n b¸n th× l¹i rÊt l−ìng lù khi nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ<br /> tr−ëng th«n. Hä cho r»ng hä Ýt tiÕp xóc víi tr−ëng th«n vµ bËn lµm ¨n cho nªn còng kh«ng biÕt<br /> nhiÒu vÒ tr−ëng th«n.<br /> §ã lµ mét sè ®iÓm t−¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt cña c¸c nhãm chñ hé gia ®×nh trong viÖc nhËn<br /> xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ tr−ëng th«n. Cßn viÖc lùa chän tr−ëng th«n th× ®iÓm t−¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt ë<br /> c¸c nhãm chñ hé nµy ®−îc biÓu hiÖn nh− sau:<br /> Khi hái vÒ nh÷ng phÈm chÊt mµ ng−êi tr−ëng th«n cÇn ph¶i cã th× hÇu hÕt c¸c ý kiÕn ®Òu<br /> cho r»ng tr−ëng th«n ph¶i lµ ng−êi cã ®¹o ®øc, liªm khiÕt, trung thùc, ph¶i cã n¨ng lùc qu¶n lý;<br /> ph¶i lµ ng−êi cã uy tÝn ®èi víi d©n vµ biÕt lµm kinh tÕ giái. Ngoµi ra cã sù thèng nhÊt cña c¸c<br /> nhãm chñ hé trong viÖc kh¼ng ®Þnh r»ng: Tr−ëng th«n nhÊt thiÕt ph¶i lµ ng−êi cña th«n (chØ cã<br /> mét ý kiÕn cho r»ng kh«ng nhÊt thiÕt nh− vËy; ý kiÕn nµy thuéc nhãm dÞch vô - bu«n b¸n). C¸ch<br /> tr¶ lêi cña c¸c nhãm chñ hé nµy vÒ tiªu chuÈn quan träng nhÊt cña ng−êi tr−ëng th«n còng lµ<br /> t−¬ng ®èi gièng nhau.<br /> Song bªn c¹nh nh÷ng ®iÓm t−¬ng ®ång cña c¸c nhãm chñ hé nµy ®èi víi viÖc lùa chän<br /> tr−ëng th«n lµ sù kh¸c biÖt trong c¸ch lùa chän cña hä. NÕu nh− nhãm chñ hé thuÇn n«ng vµ chñ<br /> hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp nhÊn m¹nh ®Õn tiªu chuÈn g−¬ng mÉu, ®i s©u ®i s¸t víi ®êi sèng cña c¸c<br /> hé gia ®×nh, th× nhãm chñ hé dÞch vô - bu«n b¸n l¹i nhÊn m¹nh ®Õn n¨ng lùc qu¶n lý. NÕu nh−<br /> nhãm chñ hé thuÇn n«ng vµ nhãm chñ hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt cña tiªu<br /> chuÈn ®¶ng viªn ®èi víi tr−ëng th«n th× nhãm chñ hé dÞch vô - bu«n b¸n cho r»ng kh«ng cÇn thiÕt.<br /> Nh− vËy, nÕu t¸ch riªng tõng nhãm mét, chóng ta sÏ cã ng−êi tr−ëng th«n ®−îc lùa chän<br /> theo nhu cÇu vµ tiªu chuÈn cña tõng nhãm. Nh−ng nÕu gép c¶ ba nhãm l¹i th× sÏ cã mét ng−êi<br /> tr−ëng th«n ®Çy ®ñ h¬n víi ®ñ nh÷ng phÈm chÊt mµ c¶ ba nhãm yªu cÇu. Trong thùc tÕ khã cã thÓ<br /> cã ®−îc mét ng−êi tr−ëng th«n, ng−êi qu¶n lý tho¶ m·n nhu cÇu cña tÊt c¶ c¸c nhãm. Song chÝnh<br /> v× vËy mµ sù lùa chän nµy cÇn chó ý ®Õn nhãm ®¹i diÖn chñ yÕu (nhãm x· héi ®Þnh h−íng cho sù<br /> ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n«ng th«n). Do ®ã viÖc bÇu hay cö tr−ëng th«n lµ vÊn ®Ò cÇn ph¶i c©n<br /> nh¾c, xem xÐt. Bëi lÏ nÕu thùc hiÖn viÖc "phæ th«ng ®Çu phiÕu" th× cã thÓ nhãm kÐm ph¸t triÓn<br /> nhÊt nh− nhãm hé thuÇn n«ng l¹i giµnh ®−îc ®a sè phiÕu, bëi sè l−îng nhãm hé nµy ®«ng h¬n.<br /> Ph¶i ch¨ng viÖc bÇu hay cö tr−ëng th«n cÇn cã sù xem xÐt c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi,<br /> v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp cña tõng lo¹i lµng x·.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 81<br />