intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Quản lý bền vững tài nguyên nước trên quan điểm nước ảo

Chia sẻ: Thao Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

50
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày quản lý bền vững tài nguyên nước trên quan điểm nước ảo: nước ảo trong sản xuất lúa gạo, ngô, cà phê; áp lực nguồn nước khi xem xét trên quan điểm nước ảo; quản lý nước trên quan điểm cân bằng lượng nước ảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Quản lý bền vững tài nguyên nước trên quan điểm nước ảo

  1. Nghien ciiu - Trao d5i ^ Quan iy ben virng tai nguyen nudic tren quan fliem nuac ao O PGS. TS. TRAN HONG THAI, Ll/ONG HCfU D O N G , HOANG MINH TUYEN Vien Khoa hgc Khi tUdng, Thdy van va Mdi trudng N udc ao Id mdt khai niem khdng mc^ nhung cdn la lim. Hien nay d nhiiu qudc gia va vung lanh thd trong dd cd Viet Nam, qua trinh sCt dung nudc mdi chi nhin vio lupng nudc sCrdung thue tetao ra san pham chd chim xem xet din lupng gian tiip can di tao ra sin pham do - "nudc ao". Theo nha kmh te Tony Allan, qua nay cung eho thay, tong dau eua ngd trung binh d trung du va Vien Dai hpc Luan Odn, nudc ao an nude giua eac vung bie'n doi Mien nui phia B l e cao nhat ea la lupng nude can thiet de san manh, thap nhat la khu vuc Ddng nudc, khoang 1500 m^/tan. Trung xuat mdt dPn vj san pham hang bang Bac Bd (OBBB) khoang td du mien nui phia Bae eung vdi hda, nd khdng thye s u ed trong 1700-1800 m3/tan. Cac vung Tay Nguyen la 2 vCing san xuat san pha'm hay hang hda. Nudc ao thudc Trung Bp, Tay Nguyen va ngd chill yeu Dau an nUde eilia gom 3 thanh phan. Nude xanh la Ddng Nam Bd(DNB), da'u an ngd d Tay Nguyen chf vao khoang la lupng nudc ton that do bd'c nudc len den tren 2500-2800 1200 m3/ta'n, tha'p hon da'u an thoat hdi; nude xanh lam la lupng 21m3/ta'n, eao nhat la vung Nam nude trung binh ca nude. Cac nudc tudi va nude xam la lupng Trung Bp(NTB) dat khoang 3200 vung khac cd da'u an nude trong 1 nudc pha loang chat d nhiem. m3/tan. So vdi vung DBBB thi ddn vj san pha'm ngd giao ddng td Tinh t o a n c h o Viet Nam vung Nam Trung Bp lupng nudc 900 den 1300 m^/tan. td'ng dau an Xet tren pham vi 7 vung kinh bd'c thoat hoi trung binh trong qua nude san pham ngd hat trung binh te cilia nudc ta, da tinh toan dupc trinh sinh trudng gap khoang 2 eua Viet Nam vao la 1321 m^/tan lupng nudc ao cho lua gao, ngd lan trong vu mua va 1,8 lan trong Ket qua nay xap xi vdi da'u an va ca phe eilia cac VLing n h u sau: vu ddng xuan, day chinh la 1 nude cCia ngd hat d cac nude Nutjfc ao trong san xuat lua gao trong cae ly do giai thich nguyen Chau A khac la Indonesia (1285 Tinh trung binh ca nudc thi nhan tong dau an nudc vung m3/tan) va Nhat (1491 m^/tan). lupng nudc ao dupc s d dung Nam Trung Bd Idn ga'p 1.8 lan Xet ty le thanh phan dau an nudc trong qua trinh san xuat lua gao vung DBBB. eilia ngd cho tha'y. ty le nudc xanh la 2417 m^/tan, xap xi ke't qua Nudc ao trong san xuat ngo la ehiem nhieu nha't. gan 59%, ty tinh toan da'u a'n nude trong gao Tong da'u an nude eua ngd le nudc xanh lam vao khoang ciia Indonesia (2793 mVtan) va (hat) trung binh d Viet Nam 18%, nudc xam la 23%. Mexico (2834 m^/tan). Trong do, khoang 1321 m^/tan. Vung OBBB Nude ao trong san xuit caphe thanh phan nude xanh lam ehiem ed da'u an nude trong 1 ddn vj san Day la mdt trong eae san tdi 6 1 % , Idn hon rat nhieu so vdi pham ngd tha'p nhat ca nudc. pham xuat kha'u chili yeu cua Viet nUdc xanh la va nude xam. Ket khoang 845 m^/tan. Da'u an nude Nam. Ket qua tinh nudc ao eilia ca Toi n g u y e n v o Moi t r u o n g | Ky 1 - Thing 7/2013 17
  2. phe cho thay ty le thanh phan eac Qua ket qua tinh loan ed the xua't ngd vung trung du va Mien thanh phan dau an nudc xanh la, rut ra eac nhan xet, de san xuat ra nui phia Bac va BTB cd hieu qua xanh lam va xam tuong dng trong mpt tan gao trang trung binh can canh tac la tha'p hon cac vung ea phe la 64%, 26% va 10%. Ty le 2.400 m^ nude, I t a n ngd hat can khac trong ca nude. Lupng nirdc nay khdng on dmh giCfa cac vung, 1,300 m3 nude va 1 tan ca phe hat xam trong san xuat ca phe la Idn ty le cae thanh phan dau an nUde can 10.000 m^. Chung ta can cd hon nhieu so vdi san xuat lua gao tuong dng d lay Nguyen lan lUpt cai nhin tong quan ve ti le tuong va ngd (vung BTB Idn hdn 5 lan la 73%, 16% va 1 1 % . Theo ket ddi eua da'u an nUdc xanh lam, trong san xuat ngd va 7 lan trong qua tinh toan, tdng lupng nUdc xanh la va da'u an nude xam so san xuat lua gao; Vung DNB 16n trong 1 dOn v[ san pha'm ca phe vdl tong da'u an nude cua san hon 6 lan trong san xua't ngd va vao khoang 9700 - 10500 m3/tan. pha'm: Vdi gao trang, ti le thanh gao) Lupng nudc xam sCf dung Ngoai trd Tay Nguyen, cac vung phan da'u an nUde xanh lam trong san xuat ea phe tai Tay san xua't khac cd dau an nudc chie'm khoang 6 1 % , dau an nude nguyen la thap nhat trung binh trong 1 ddn vj san pham ea phe xanh la vdi 2 9 % , dau an nUdc khoang 950 m^/tan. cae vung con hau het deu vuat 10 000 m^/tan, xam chie'm 10%, vdi ngd ty le la lai deu Idn hdn 1.400 m^/tan cd the dat 20000 m3/ta'n d vung 59%, 18%, 23%, ca phe ty le nay (Vung NTB la vung cd dau an udc NTB, Tong dau an nude san l a 6 4 % , 2 6 % va 10%. xam Idn nhat dat 1.715 m3/ta'n). pham ca phe trung binh cua Viet Do vay, vung Tay Nguyen la vung Nam khoang 10,000 m^/ta'n, cao Tinh toan cho thay, trung binh cd hieu qua eanh tae trong san hdn cac nudc' My (4864 m^/tan), h l n g nam chung ta nhap khau Trung Qud'c (6.290 m^/tan) va nhd xuat ca phe la Idn nha't trong ca khoang 1 ty m^ nude thdng qua hdn eae n u d o An Dp (12180 nude nhap khau ngd, xua't khau 11-12,5 m3/tan), Indonesia (17,665 ty m^ nude thdng qua xua't kha'u Khi cd nhung h i l u biet day dij m3/tan), Brazil (13972 m3/tan) va gao va 9,5 ty m3 nude thdng qua hdn ve nudc ao, budn ban nLf6c Mexico (28119 m3/ta'n). xuat khau ca phe. Vung DBBB va ao se cd tac ddng lieh cue den Oong bang sdng Cdu Long la hai eae chinh sach va chien li/cic Xem xet d mpt khia canh vung xuat nude ao trong san xuat trong tieu dung, san xual va thi khae-'?/' le nhap nudc ao" dUdc lua va nhap nude ao trong san trudng eua san pham e6 silf dung tinh bang lUdng nudc ao nhap xuat ngd va ca phe. Trong khi do, nudc trong qua trinh san xual kha'u chia cho tong lupng nude cac VLing nhu Tay Nguyen, DNB cung n h u anh hudng den chinh duac s d dyng de san xuat ndng va Trung du Mien nui phia B l e la saeh quan ly T N N va mdi trUdng. san. Theo dd, cac vCing DBBB, cac vung nhap nudc ao trong lua Hdn nua, quan diem nUdc ao Trung du va mien nui phia B i c , va xuat nudc ao trong san xuat ehuyen doi t d dien rdng sang tap BTB va NTB dac biet la vung DNB ngd. Luang nude xam trung binh trung vao tai nguyen qude giade la vung nhap nude ao trong ndng s d dyng trong san xuat lua gao t d dd xay dung mdt bdc tranh so san nhieu nha't. Theo tinh toan Idn nhat la vung DNB, Tay sanh giij'a eae hinh thdc san xuat luang nudc ao nhap eua ba loai Nguyen va Trung du Mien nui khae n h a u . san pham lua gao, ca phe, ngd cilia vung DNB la 6,322 106m3 va phia Bae (tuong dng la 248, 235, A p Iyc nguon n u d c khi xem lupng nudc ao dung trong san 231 m^/ta'n), eac vung edn lai .deu xet tren quan diem nudc ao xuat 3 loai ndng san tai vung nay nhd ban 210 m3/tan. Bude dau cd Nudc ta vdn dupc xem nhif la 3.812 106m3 (lUdng nude ao the tha'y, eae vung cd da'u an nudc mpt qudc gia cd nguon TNN nhap chiem hdn 166% liThng nudc xam Idn hdn la cac vung cd hieu phong phu va ddi dao. Trong ao duae s d dung de san xua't qua canh tae la tha'p hdn. Luang nhdng n a m gan day, quan ly TNN ndng san). Trong khi do, hai vung nudc xam trung binh s d dung mpt each ben vung duoe xem Tay Nguyen va Dong bang sdng trong san xua't ngd Idn nhat la eac n h u mdt trong nhUng trpng tam Cdu Long la nhung vung xua't vung Trung du va mien nui phia dupc Oang va Nha nudc quan nude ao trong ndng san vdi lupng B l e , BTB (tUdng dng la 358, 310 t a m uu lien dau tu. TNN di/OC nude ao xua't ehiem gan 7 0 % td'ng m3/tan) eac vung khae cd an nudc xem n h u m p l loai hang hda va lupng nude ao. xam nhd hdn. Rd rang, vdi san can phai dude phat trien ben
  3. vung; khai thae, s d d y n g tiel Ket qua danh gia tinh trang dung nudc hien nay cdn rat lang kiem, hieu qua. Van d l phan bo, eang thang nguon nudc theo 2 phi. V! vay, mdt cdng cu kinh te chia se ngudn T N N mpt each trudng hpp. nhu cau s d dung "thue nudc" can dupe phat huy cdng bang duoc xem n h u mdt nude khdng xet den nude ao va nhan rdng trong s d dung TNN. O l trong nhiifng npi dung ehinh nhu cau s d dung nudc cd xet de'n djnh gia dung "thue nudc" thi can n h l m tien tdi quan ly tong hop nudc ao trong san xuat ndng thiet phai xem xet den nude ao TNN mdt each hieu qua. nghiep, khai thae s d dyng nudc d cCia cae nganh sd dung nudc; mpt Nudc ao ed vai trd quan trpng cac VLing kinh te chf chie'm dudi qud'c gia hay viing lanh tho ed the trong viee danh gia hieu qua san 1 0 % tdng lupng T N N . Oieu nay lap chie'n lupc ngan han, dai han xuat cCia san pham. Mdt vung cOng ed nghTa, khai thae s d dung cung nhu lap ke hoaeh tiel kiem dUdc coi la sd dung nude hieu nudc ehua gay ap lye den TNN nguon nude, dieu chinh cd ca'u s d qua ne'u vung dd ed saeh lupe de cilia eae vung. Khi xem xet khai dyng nudc qud'c gia/vung thdng tiet kiem TNN nhat, ed nghTa neu thae s d dyng nude tren quan qua bai loan can dd'i tren quan khan hiem nudc thi thay vi san diem nude ao tdc la eoi viec s d diem nudc ao. xuat eae loai ndng san can nhieu dung nude trong ndng nghiep Nude ta da va dang xuat di nude thi vung lien hanh nhap bao gom ea lUdng nude xanh mdt lUdng nude rat Idn moi nam, khau loai ndng san nay tU mdt nai lam, xanh la va nude xam thi ap trong khi chung la lai dang phai khae ed TNN ddi dao hon. Viee Iyc ve TNN tang len dat 30 % lai ddi dau vdi nhung Ihaeh thde idn nay khdng nhdng tiel kiem TNN cae vung DNB va Tay Nguyen, ve TNN Do vay, silf dung khai m l cdn tiet kiem cae chi phi di d i n den gay eSng t h i n g ve s d niem nudc ao, budn ban nude ao kem nhu cai tien edng nghe hay dyng nudc. va dau an nudc; tinh loan luong phat trien ea sd ha lang. Vay. mdt Quan ly n u d e t r e n quan nudc ao va dau an nUdc trong vung khan hiem nude dupc danh d i e m can b l n g lirpng n u d c ao cdng tac quy hoach khai thae sd gia n h u the nao? Dudi day trinh Nghien edu quan ly TNN Iren dyng nudc, cdng tac hoach dinh bay mdt each tiep can xac dinh quan diem nudc ao se la cdng cy, chinh sach phat tnen KT-XH se "cang thang ve nude". "Cang ed sd eho hoaeh dinh cae ehfnh giup chung ta cd cd sd khoa hoe thang ve nude" cd the dupe hieu saeh quan ly long hdp tai nguyen va thyc te hdn n h l m dat tdi viee theo hai each, Cach t h d nhal. nUdc nham hudng tdi dat duoc s u khai thae hieu qua. ben vung dua tren lUdng nude ed binh phat tnen ben vung va cdng b l n g TNN. Khi xem xet tren quan d i i m quan tren dau ngUdi. Cach t h d trong tUdng lai, Trong dieu kien nudc ao, budn ban nude ao cd t h i hai, dua tren li le phan tram lupng nudc ta, nudc ao cdn la mdt khal gpi y ve chien lupc silf dung nudc, nudc binh quan nhieu nam dupc niem kha mdi chua dupc nghien td dd giam ap lye ve nudc trong khai thae, Theo each thd nhal cdu nhieu. Vien KHKTTV&MT da ke hoach d i i han va bao ve thi mdc dCi nudc tren dau ngudi cd nhCmg de xuat ban dau ve dmh ehd'ng d nhiem ngudn nude. Viec la 1.700 m3/nam. ne'u lupng nude hudng ap dyng nudc ao trong phan bo tai ngudn TNN cd t h i tfnh theo dau ngudi nho hdn quan ly TNN nhu sau: Quan ly dupc h i l u tren quan diem nudc con sd nay cd the nhan dinh td'ng hpp tai nguyen tren quan ao. Thay vi cd gang san xuat loai VLing ed tinh trang cang thJing ve diem nudc ao la cdng ey giai quyet san pham can nhieu nudc d vung nude. Theo each linh t h d hai. mdt va giam thieu s y canh tranh ve khan hiem nudc thi nen nhap vung dupc eoi la eang thSng nudc trong pham vi qude gia cung kha'u loai san pham dd t d v u n g ed trung binh neu mdc khai thae n h u trong pham vi loan cau; xem ngudn TNN ddi dao hdn. S d dung xel nudc ao trong tfnh toan chi phf nudc la 2 0 % va cang t h i n g cao nhung phan tfch, tinh loan nudc se giup danh gia dung chi phi de neu mdc khai thae tren 4 0 % so ao trong can can xuat nhap khau san xuat ra san pham; viec qui cac vdl long lupng nude nam, Cach cilia tUng qudc gia, vung se lam eo san pham ra "nude ao". ed the xay linh thd nhat ehua eho thay duoc sd di dua ra quyel dmh trong viee dyng chien lupe s d dung nudc mdt md'i quan he giua nhu cau sd nen day manh phat trien san xua't each hieu qua va ehfnh saeh san dyng nude va ngudn nudc n h u hoae ban che phat then nganh dd xuat - nhap khau hdp ly; viee s d trong each thd hai phu hpp vdl tdng ndi,» Toi n a u v e n v d Mdi truono I Kv 1 - Th^nq 7/2013 1Q
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2