ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
TRẦ N THI ̣ PHƢƠNG LÂN
QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DỰ ÁN CÓ VỐN ODA
TẠI BAN QUẢN LÝ TRUNG ƢƠNG CÁC DỰ ÁN THUỶ LỢI
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NGUYỄN TRÚ C LÊ
XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
PGS. TS. NGUYỄN TRÚ C LÊ PGS. TS. LÊ DANH TỐ N
Hà Nội – 2016
MỤC LỤC
DANH MỤC CHƢ̃ VIẾ T TẮ T ........................................................................ i
DANH MỤC BẢ NG ...................................................................................... iii
DANH MỤC HÌNH ....................................................................................... iv LỜ I MỞ ĐẦ U .................................................................................................. 5 CHƢƠNG 1. TỔ NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CƢ́ U, CƠ SỞ LÝ LUẬN
VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DỰ ÁN CÓ VỐN ODA ............ 9
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cƣ́ u về quản lý đấu thầu các dƣ̣ án có vốn
ODA 9
13 1.2. Cơ sở lý luâ ̣n về quản lý đấu thầu các dƣ̣ án có vốn ODA
1.2.1. Đấu thầu và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA 13
1.2.2. Vai trò , đă ̣c điểm củ a đấu thầu và quản lý đấu thầu sƣ̉ du ̣ng vốn
ODA.16
17 1.2.3. Sƣ̣ cần thiết phải quản lý đấu thầu sƣ̉ du ̣ng vốn ODA
19 1.2.4. Nô ̣i dung quản lý đấu thầu sƣ̉ du ̣ng vốn ODA
1.2.5. Các nhân tố ảnh hƣởng Error! Bookmark not defined.
1.2.6. Các tiêu chí đánh giá quản lý đấu thầu Error! Bookmark not
defined.
1.3. Kinh nghiê ̣m quản lý đấu thầu các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn ODA Error!
Bookmark not defined.
1.3.1. Quản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA tại Bộ Kế hoạch và
Đầu tƣ Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Quản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA tại Ban quản lý các
Error! dƣ̣ án Lâm nghiê ̣p – Bô ̣ Nông nghiê ̣p và Phát triển nông thôn
Bookmark not defined.
1.3.3. Bài học kinh nghiệm rút ra trong quản lý đấu thầu các dự án sử
dụng vốn ODA Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁ P NGHIÊN CƢ́ UError! Bookmark not
defined.
Error! 2.1. Phƣơng pháp thu thâ ̣p, xƣ̉ lý và phân tích tài liê ̣u
Bookmark not defined.
2.1.1. Phƣơng pháp thu thâ ̣p Error! Bookmark not defined.
Error! Bookmark 2.1.2. Phƣơng pháp xử lý và phân tích tài liê ̣u
not defined.
2.2. Phƣơng pháp thống kê mô tả, so sánh Error! Bookmark not
defined.
2.3. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3. THƢ̣C TRẠNG QUẢ N LÝ ĐẤ U THẦ U CÁ C DƢ̣ Á N CÓ
VỐ N ODA TẠI BAN QUẢ N LÝ TRUNG ƢƠNG CÁ C DƢ̣ Á N THỦ Y LỢI
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Khái quát về Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi Error!
Bookmark not defined.
3.1.1. Sƣ̣ hình thành và phát triển Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Cơ cấu tổ chƣ́ c Error! Bookmark not defined.
3.2. Tình hình quản lý các dự án có vốn ODA tại Ban quản lý Trung ƣơng
các dự án Thủy lợi Error! Bookmark not defined.
3.3. Thƣ̣c tra ̣ng hoa ̣t đô ̣ng đấu thầu và quản lý đấu th ầu các dƣ̣ án có vốn Error! Bookmark ODA ta ̣i Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủ y lơ ̣i
not defined.
3.3.1. Quản lý công tác lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu Error!
Bookmark not defined.
3.3.2. Tổ chƣ́ c thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu và quản lý đấu thầu Error!
Bookmark not defined.
3.3.3. Kiểm tra, giám sát công tác đấu thầu Error! Bookmark not
defined.
3.4. Đánh giá công tác quản lý đấu thầu các dƣ̣ án có vốn ODA ta ̣i Ban
quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi giai đoạn 2013 - 2016 Error!
Bookmark not defined.
3.4.1. Nhƣ̃ng kết quả đa ̣t đƣơ ̣c Error! Bookmark not defined.
3.4.2. Nhƣ̃ng ha ̣n chế và nguyên nhân Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC
DƢ̣ Á N CÓ VỐ N ODA TẠI BAN QUẢ N LÝ TRUNG ƢƠNG CÁ C DƢ̣ Á N
THỦY LỢI Error! Bookmark not defined.
4.1. Đi ̣nh hƣớ ng quản lý đấu thầu các dƣ̣ án có vốn ODA củ a Ban quản lý
Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủ y lơ ̣i Error! Bookmark not defined.
4.2. Mô ̣t số giải pháp hoàn thiê ̣n công tác quản lý đấu thầu sƣ̉ du ̣ng vốn
Error! Bookmark ODA ta ̣i Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủ y lơ ̣i
not defined.
4.2.1. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và bổ sung thêm đội ngũ cán bộ Error!
Bookmark not defined.
4.2.2. Đào ta ̣o và nâng cao trình đô ̣ cho các cán bô ̣ dƣ̣ án ta ̣i Trung ƣơng
và địa phƣơng Error! Bookmark not defined.
4.2.3. Hoàn thiện quy trình thực hiện trong quản lý đấu thầu Error!
Bookmark not defined.
4.2.4. Hoàn thiện giải pháp về công nghệ và nâng cấp trụ sở làm việc của
Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủ y lơ ̣i Error! Bookmark not defined.
4.2.5. Tăng cƣờ ng công tác kiểm tra , giám sát các hoạt động đấu thầu
Error! Bookmark not defined.
4.2.6. Tăng cƣờ ng tính công khai và minh ba ̣ch trong quản lý đấu thầu
Error! Bookmark not defined.
KẾ T LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀ I LIÊ ̣U THAM KHẢ O ....................................................... 24
PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC CHƢ̃ VIẾ T TẮ T
S KÝ NGUYÊN NGHĨA TT HIỆU
1 ADB Ngân hàng Phát triển châu Á
2 AFD Cơ quan Phát triển Pháp
3 BMT Bên mờ i thầu
Bô ̣ 4 Bô ̣ Kế hoa ̣ch và Đầu tƣ KHĐT
Bô ̣ 5 Bô ̣ Nông nghiê ̣p và Phát triển nông thôn NN&PTNT
6 JBIC Ngân hàng Hơ ̣p tác quốc tế Nhâ ̣t Bản
7 JICA Cơ quan Hơ ̣p tác quốc tế Nhâ ̣t Bản
8 KHLCNT Kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu
9 KQLCNT Kết quả lƣ̣a cho ̣n nhà thầu
1 HH Hàng hoá 0
1 HSDST Hồ sơ dƣ̣ sơ tuyển 1
1 HSDT Hồ sơ dƣ̣ thầu 2
1 HSĐX Hồ sơ đề xuất 3
HSMT Hồ sơ mờ i thầu 1
i
4
1 HSQT Hồ sơ quan tâm 5
1 HSYC Hồ sơ yêu cầu 6
1 ODA Hỗ trơ ̣ phát triển chính thƣ́ c 7
1 QLDA Quản lý dự án 8
1 QLTW Quản lý Trung ƣơng 9
2 TV Tƣ vấn 0
2 TVCN Tƣ vấn cá nhân 1
2 UNDP Chƣơng trình phát triển của Liên hợp quốc 2
2 XL Xây lắp 3
2 WB Ngân hàng Thế giớ i 4
ii
DANH MỤC BẢ NG
T SỐ TRA NỘI DUNG
T NG HIỆU
Bản Các nội dung quản lý đấu thầu các dự 26 – 1 g 1.1 án có vốn ODA 27
Bản Các dự án tại Ban quản lý Trung ƣơng 45 – 2 g 3.1 các dự án Thuỷ lợi giai đoạn 2013 – 2016 46
Bản Tổng hơ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣acho ̣nnhà thầu 3 48 g 3.2 mô ̣t số dƣ̣ án giai đoa ̣n 2013 - 2016
Các hình thức lựa chọn nhà thầu áp Bản 4 54 dụng tại mô ̣t số dƣ̣ án thuô ̣c Ban quản lý g 3.3 Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i
Bản Kết quả lƣ̣a cho ̣n nhà thầu của một số 5 56 g 3.4 dƣ̣ án giai đoa ̣n 2013 - 2016
iii
DANH MỤC HÌNH
T SỐ TRAN NỘI DUNG
T G HIỆU
Hình 1 23 Sơ đồ quy trình lƣ̣a cho ̣n nhà thầu 1.1
Hình Sơ đồ tổ chƣ́ c Ban quản lý Trung 2 43 3.1 ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i
Hình Sơ đồ quy trình lâ ̣p kế hoạch lƣ̣a 3 47 3.2 chọn nhà thầu
iv
LỜ I MỞ ĐẦ U
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thƣ̣c tế cho thấy rằng n guồn vốn ODA đã hỗ trợ đắc lực cho phát
triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam trong suốt hơ n 20 năm qua, nguồn vốn này góp phần
tăng trƣởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hoá, hiện đại
hoá, phát triển xã hội, xoá đói - giảm nghèo;hàng loạt các công trình cơ sở hạ tầng đƣợc
đầu tƣ từ nguồn vốn này nhƣ các đƣờng giao thông, nâng cấp đô thị, mạng lƣới điện, thủy
lợi, trƣờng học, bệnh viện đã và đang đƣợc đƣa vào sử dụng phát huy tác dụng tích cực.
hƣ
Tuy nhiên , viê ̣c triển khai thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ án vốn ODA gă ̣p phải mô ̣t số vấn đề n Chính phủ nƣớc tiếp nhận vốn ODA vừa phải quản lý và sử dụng vốn ODA theo quy định
của pháp luật nƣớc mình nhƣ Luật Tài chính công , Luâ ̣t Ngân sách Nhà nƣớ c , Luâ ̣t Đầu
tƣ, Luâ ̣t Đấu thầu , Luâ ̣t Xây dƣ̣ng và các luật khác có liên quan ; vƣ̀ a phải theo quy đi ̣nh
của Nhà tài trợ theo điều ƣớc quốc tế đƣợc ký kết và chịu sự quản lý , giám sát của cả hai
bên. Trong không ít trƣờ ng hơ ̣p phải tuân thủ mô ̣t số điều kiê ̣n do nƣớ c cun g cấp vốn quy đi ̣nh, nhƣ mu ̣c đích sƣ̉ du ̣ng, thủ tục giải ngân, phƣơng thƣ́ c cung ƣ́ ng vâ ̣t tƣ, thiết bi ̣...
các dự án Thủy lợi trực thuộc Bộ Nông Ban quản lý trung ƣơng
, đƣợc Bộ trƣởng giao làm chủ chƣơng trình, dự
nghiê ̣p và Phát triển nông thôn án ODA sử dụng nguồn ODA và các nguồn vốn khác thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ án vốn vay và vốn hỗ trơ ̣ không hoàn la ̣i trong lĩnh vƣ̣c th ủy lơ ̣i, hê ̣ thống tƣớ i tiêu , đê biển, giảm nhẹ thiên tai… Trong quá trình triển khai các hoạt động quản lý nguồn vốn của các dƣ̣ án đƣơ ̣c Bô ̣ Nông nghiê ̣p và Phát triển nông thôn g iao, Ban quản lý Trƣng ƣơng các dự án Thủy lợi
đã quản lý các hoa ̣t đô ̣ng chung và quản lý đấu thầu trong đó bao gồm hoa ̣t đ ộng mua
sắm hàng hoá, xây lắp, dịch vụ phi tƣ vấn và dịch vụ tƣ vấn đã đƣợc áp dụng thông qua
các hình thức đấu thầu . Điều này cho ta thấy rằng viê ̣c quản lý đấu thầu các dƣ̣ án sƣ̉ dụng vốn ODA là tất yếu , đă ̣c biê ̣t các công trình th ủy lơ ̣i vớ i mƣ́ c tổng vốn đầu tƣ lớ n đang đƣơ ̣c Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi quản lý và thực hiện. Các gói thầu
có quy mô đầu tƣ lớn , chiếm khá nhiều thờ i gian thƣ̣c hiê ̣n đấu thầu trong khi đó thờ i
5
gian thƣ̣c hiê ̣n dƣ̣ án thƣờ ng ngắn , các tiêu chuẩn đánh giá kỹ thuật cao , các tiêu chuẩn thi công phƣ́ c ta ̣p đòi hỏi cao chất lƣơ ̣ng công trình do đó viê ̣c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu cần thƣ̣c hiê ̣n và quản lý mô ̣t cách nghiêm tú c tƣ̀ bƣớ c lâ ̣p kế ho ạch đến bƣớc tổ chức thực hiện và cuố i cù ng là giám sát quá trình thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu . Lƣ̣a cho ̣n đƣơ ̣c nhà thầu có , thờ i gian năng lƣ̣c tốt , đảm bảo chất lƣơ ̣ng xây dƣ̣ng công trình tốt vớ i chi phí hơ ̣p lý thƣ̣c hiện đúng và giải ngân kịp thời và đúng tiến độ là những yếu tố cho thấy quản lý đấu
thầu càng hiê ̣u quả, minh ba ̣ch sẽ tăng hiê ̣u quả sƣ̉ du ̣ng nguồn vốn ODA.
lý Trong quá trình thƣ̣c hiê ̣n chƣ́ c năng quản lý nhà nƣớ c về quản
đấu thầu, Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi đã đƣơ ̣c tiếp câ ̣n nguồn vốn ODA
vào Việt Nam từ những năm đầu tiên , tuy đa ̣t đƣơ ̣c nhƣ̃ng kết quả nhất đi ̣nh nhƣng vẫn
còn tồn tại nhiều hạn chế cần đƣợc khắc phục , chƣa thâ ̣t sƣ̣ đáp ƣ́ ng tốt các yêu cầu củ a nhà tài trợ tro ng công tác giải ngân , giải phóng mặt bằng , sƣ̉ du ̣ng hiê ̣u quả nguồn vốn
ODA và kêu go ̣i thêm danh mu ̣c đầu tƣ các dƣ̣ án mớ i trong các năm tiếp theo , cần phải
hoàn thiê ̣n hơn nƣ̃a công tác đấu thầu ta ̣i Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i.
Chính vì vậy đề tài “Quả n lý đấ u thầu các dự án có vốn ODA tại Ban
quản lý Trung ương các dự án Th ủy lợi”đƣơ ̣c ho ̣c viên cho ̣n làm đề tài nghiên cƣ́ u luâ ̣n
văn tố t nghiê ̣p Tha ̣c sĩ.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
Nhu cầu đầu tƣ các dƣ̣ án về công trình thuỷ lơ ̣i , biến đổi khí hâ ̣u là vấn đề nóng
của toàn cầu , viê ̣c sƣ̉ du ̣ng nguồn vốn ODA hiê ̣u quả đƣơ ̣c các nhà tài trơ ̣ quan tâm và
cách thức quản lý nguồn vốn ODA thông qua quản lý các hoa ̣t đô ̣ng quản lý đấu thầu ta ̣i các dự án sử dụng các nguồn vốn này đảm bảo tính minh ba ̣ch, cạnh tranh, hiê ̣u quả trong công tác quản lý . Do đó , đề tài mở ra một hƣớng đi cho việc quả n lý đấu thầu ta ̣i Ban
quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi cho những năm tiếp theo có hiệu quả hơn và thu
hút đƣợc nhiều nguồn vốn ODA cho thuỷ lợi, biến đổi khí hâ ̣u.
2.2. Nhiê ̣m vụ nghiên cứ u
6
Tƣ̀ mu ̣c tiêu nghiên cƣ́ u nói trên đă ̣t ra nhiê ̣m vu ̣ nghiên cƣ́ u cho luâ ̣n văn nhƣ sau:
-Hệ thống những lý luận chung vềquản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA
bao gồ m: các khái niê ̣m, nô ̣i dung quản lý đấu thầu , các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý đấu thầu, các quy trình thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu .
-Thu thập, tổng hợp các nghiên cứu, số liệu để đánh giá thực tra ̣ng quản lý đấu
thầu các dự án có vốn ODAtạiBan quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi trong giai đoa ̣n
2013 – 2016.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đấu thầu các dự án có
vố n ODAtạiBan quan lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi trong giai đoạn tiếp theo.
3. Câu hỏ i nghiên cƣ́ u
- Thƣ̣c trạng công tác quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại Ban quản lý
Trung ƣơng các dự án Thủy lợi nhƣ thế nào?
- Các giải pháp nhằm hoàn thiê ̣n công tác quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA
tại Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi?
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cƣ́ u về c ông tác quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại Ban quản lý
Trung ƣơng các dự án Thủ y lơ ̣i.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian :Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý đ ấu thầu các dự
án có vốn ODAtại Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i.
+ Về thờ i gian : Luâ ̣n văn giớ i ha ̣n viê ̣c nghiên cƣ́ u công tác quản lý đấu thầu các
dƣ̣ án có vốn ODAtrong giai đoa ̣n 2013 đến 2016.
+ Về nội dung:Nghiên cứu và đánh giá công tác quản lý đấu thầu v ới các nô ̣i dung nhƣ: lập kế hoạch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu , tổ chƣ́ c thƣ̣c hiê ̣n lƣ̣a cho ̣n thầu, kiểm tra, giám sát
7
công tác đấu thầu.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài lời mở đầu , kết luâ ̣n , danh mu ̣c tài liê ̣u tham khảo , phụ lục đính kèm , kết
cấu củ a luâ ̣n văn bao gồm 04 chƣơng:
Chƣơng1. Tổ ng quan tình hình nghiên cứu ,cơ sở lý luâ ̣n và thực tiễn về quản
lý đấu thầu các dự án có vốn ODA
Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3. Thực trạng quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại Ban quản
lý Trung ƣơng các dự án Thủ y lơ ̣i
Chƣơng4. Giải pháp hoàn thiện quản lý đấ u thầu các dự án có vốn ODA tại
Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủ y lơ ̣i.
8
CHƢƠNG 1. TỔ NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CƢ́ U, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DỰ ÁN CÓ VỐN ODA
1.1. Tổ ng quan tình hình nghiên cƣ́ u về quả n lý đấ u thầu cá c dƣ̣ á n có vố n ODA
Quy chế đấu thầu ra đờ i đánh giá mô ̣t bƣớ c tiến mớ i trong công tác quản lý củ a
Việt Nam, nó tạo ra một hành lang pháp lý cho việc lựa chọn đƣợc các nhà thầu để thực
hiê ̣n các dƣ̣ án đầu tƣ, đồng thờ i góp phần nâng cao vai trò củ a chủ đầu tƣ và tăng cƣờ ng
trách nhiệm của nhà thầu . Thƣ̣c hiê ̣n đấu thầu sẽ ta ̣o đƣơ ̣c sƣ̣ công bằng và ca ̣nh tranh
giƣ̃a các nhà thầu , hạn chế tiêu cực trong việc lựa chọ n đơn vi ̣ thƣ̣c hiê ̣n và qua đó giảm đƣơ ̣c chi phí đầu tƣ , mang la ̣i hiê ̣u quả cho dƣ̣ án . Từ năm 2005 đến nay, Luâ ̣t Đấu thầu đã đƣơ ̣c sƣ̉ a đổi , bổ sung cù ng vớ i các Nghi ̣ đi ̣nh và Thông tƣ hƣớ ng dẫn vớ i mu ̣c tiêu hoàn thiện công tá c đấu thầu, phân cấp theo các quy đi ̣nh , tăng cƣờ ng tính chủ đô ̣ng linh hoạt cho chủ đầu tƣ , thu he ̣p đƣơ ̣c cấp trình duyê ̣t trong quá trình lƣ̣a cho ̣n nhà thầu , rút ngắn đáng kể thờ i gian thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu , thúc đẩy nhanh quá trình thƣ̣c hiê ̣n triển khai dƣ̣ án .Mô ̣t trong nhƣ̃ng vấn đề quan tro ̣ng hàng đầu khi thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ án vố n ODA này là sƣ̣ đóng góp không nhỏ củ a công tác đấu thầu đƣơ ̣c nhiều đề tài nghiên cƣ́ u, cụ thể:
Luâ ̣n văn tha ̣c sĩ “Hoà n thiê ̣n công tá c quản lý đấu thầu mua sắ m trang thiết bị, phương tiê ̣n tại Cục Kế hoạch và Đầu tư , Bộ Công an”của tác giả của Võ Thị Hồng Lan, Trƣờ ng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế , Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i , 2014. Luâ ̣n văn đã cố gắng đi sâu tìm hiểu các cơ sở lý luâ ̣n về hoa ̣t đô ̣ng đấu thầu , quản lý đấu thầu, thƣ̣c tra ̣ng mua sắm cung cấp trang thiết bi ̣ , phƣơng tiê ̣n phu ̣c vu ̣ công tác , chiến đấu, hoàn thành các chỉ tiêu Ngân sách nhà nƣ ớc giao , giúp chấn chỉnh và minh
bạch hoá hoạt động đấu thầu trong Bộ . Tác giả đã nghiên cứu về quy trình thủ tục
đấu thầu, các hình thức lựa chọn nhà thầu trong các lĩnh vực mua sắm hàng hóa
,
xây lắp và tƣ vấn , đƣa ra các tiêu chí đánh giá cho các lĩnh vực đấu thầu này ; và
9
chú trọng vào các hình thức lựa chọn nhà thầu cho lĩnh vực mua sắm hàng hoá một
cách rất cụ thể. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn tồn ta ̣i nhƣ̃ng nên tác giả đã đánh giá và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đấu thầu mua sắm
trang thiết bi ̣, phƣơng tiê ̣n ta ̣i Cu ̣c Kế hoạch và Đầu tƣ, Bô ̣ Công an.
Luâ ̣n văn tha ̣c sĩ “Quản lý đấu thầu mua sắ m phương tiê ̣n phò ng chá y, chữa cháy tại Cục Cảnh sát phòng cháy , chữa chá y và cứ u nạn , cứ u hộ – Bộ Công An” của tác giả Đặng Thị Thu Hiền, Trƣờ ng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế, Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i,
2015. Luâ ̣n văn đã vận dụng lý luận cơ bản về công tác đấu thầu, quản lý nhà nƣớc
về hoạt động đấu thầu để làm rõ đƣợc công tác quản lý nhà nƣớc về hoạt động đấu
thầu mua sắm phƣơng tiện phòng cháy, chữa cháy tại Cục cảnh sát phòng cháy,
chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Bộ Công an. Tác giả đã đ ề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện quản lý đấu thầu mua sắm phƣơng tiện phòng cháy, chữa cháy tại
Cục cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Bộ Công an trong thời
gian tới.
Luâ ̣n văn tha ̣c sĩ “Quản lý nhà nước về đấu thầu các công trình xây dựng cơ bản ở huyện Anh Sơn , tỉnh Nghệ An” của tác giả Nguyễn Quốc Hoàn, Trƣờ ng Đa ̣i học Kinh tế, Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i, 2015. Luâ ̣n văn đã tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý Nhà nƣớc về đấu thầu các công trình xây dựng cơ bản từ
nguồn vốn ngân sách nhà nƣớ c ở c ấp huyện, tìm hiểu cách thức quản lý nhà nƣớc trong đấu thầu ở các đơn vi ̣ khác , rút ra đƣợc nhiều bài học kinh nghiệm để đƣa ra
kiến nghi ̣ cho huyê ̣n Anh Sơn trong thờ i gian tớ i . Tác giả đã nêu thƣ̣c tra ̣ng công tác đấu thầu xây dựng cơ bản ở huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An cũng nhƣ những hạn
chế trong thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu đă ̣c biê ̣t là các văn bản quy pha ̣m pháp luâ ̣t về đấu thầu, phân tích những nguyên nhân thực hiện công tác quản lý Nhà nƣớ c về
đấu thầu các công trình xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớ c ở cấp huyện không hiệu quả, đề xuất một số giải pháp.
10
Luâ ̣n văn tha ̣c sĩ “Hoàn thiện công tác đấu thầu tư vấn tại cá c dự á n ODA thuộc Bộ Giá o dục và Đà o tạo ” của tác giả Hoàng Lê Mai Phƣơng , Trƣờ ng Đa ̣i học Kinh tế quốc dân , 2012.Luâ ̣n văn đã nêu nhƣ̃ng vấn đề cơ bản về đấu thầu ta ̣i
các dự án ODA nhƣ khái niệm, vai trò và nguyên tắc củ a đấu thầu tƣ vấn ta ̣i các dƣ̣ án ODA , các loại gói thầu tƣ vấn , quy trình đấu thầu tƣ vấn , các nhân tố ảnh hƣở ng… cũng nhƣ tìm hiểu về thƣ̣c tra ̣ng để đánh giá công tác đấu thầu tƣ vấn ta ̣i các dự á n ODA thuô ̣c Bô ̣ Giáo du ̣c và Đào ta ̣o , tƣ̀ đó đƣa ra các giải pháp nhằm
giúp cho việc thực hiện các gói thầu dịch vụ tƣ vấn đƣợc hoàn thiện hơn , chịu ảnh
, tƣ̀ đ ó nâng cao
hƣở ng ít nhất củ a các điều kiê ̣n khách quan cũng nhƣ chủ quan hiê ̣u quả củ a quá trình lƣ̣a cho ̣n nhà thầu.
Luâ ̣n văn tha ̣c sĩ“Công tá c đấu thầu quốc tế cá c gó i thầu tư vấn sử dụng vốn của tác giả
ODA ngà nh xây dựng đườ ng bộ tại Tổng cục Đườ ng bộ Viê ̣t Nam” Nguyễn Tuấn Anh, Trƣờ ng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế Quốc dân,2011. Luâ ̣n văn đã nêu đến nhƣ̃ng vấn đề lý luâ ̣n và thƣ̣c tiễn trong công tác đấu thầu các gói thầu tƣ vấn sƣ̉ dụng vốn ODA cụ thể tại ngành xây dựng. Có thể thấy rằng, cũng giống nhƣ đề tài
của tác giả Hoàng Lê Mai Phƣơng , hai đề tài này tâ ̣p trung phân tích công tác đấu thầu đối vớ i các gói thầu tƣ vấn sƣ̉ du ̣ng vốn ODA củ a nhà tài trơ ̣ là WB. Tác giả đã nêu các cách thƣ́ c lâ ̣p kế hoa ̣ch , tổ chƣ́ c thƣ̣c hiê ̣n và giám sát của WB đối với , trọng tâm mà tác giả các lĩnh vực khác nhau của các dự án sử dụng vốn ODA
nghiên cƣ́ u là các công trình xây dƣ̣ng sƣ̉ du ̣ng vốn WB và các tiêu chí đánh giá về kỹ thuật trong hình thức đấu thầ u này khá chă ̣t chẽ , giảm thiểu đƣợc sự thất thoát , lãng phí, tham ô, tham nhũng trong công tác đấu thầu củ a ngành xây dƣ̣ng.
Luâ ̣n văn tha ̣c sĩ“Quản lý nhà nướ c trong lĩnh vực đấu thầu cá c công trình giao thông ở Ban quản lý dự á n Phá t triển giao thông nông thôn Hà Tĩnh” của tác giả Nguyễn Ngo ̣c Thành, Trƣờ ng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế, Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i, 2015. Luâ ̣n văn đã nêu cơ sở lý luâ ̣n về đấu thầu trong lĩnh vƣ̣c xây dƣ̣ng sƣ̉ du ̣ng vốn
11
đầu tƣ xây dƣ̣ng cơ bản củ a ngân sách Nhà nƣớ c , vai trò quản lý nhà nƣớ c đối vớ i quản lý đầu tƣ xây dựng công trình , nghiên cƣ́ u cơ chế và đƣa ra nhƣ̃ng giải pháp riển giao nhằm nâng cao vai trò quản lý nhà nƣớ c củ a Ban quản lý dƣ̣ án Phát t thông nông thôn tỉnh Hà Tĩnh.
Bài viết “Họp bá o thườ ng niên về nhìn lại tà i khoá năm 2014 và định hướng của JICA trong tà i khoá 2015” của Trƣởng đại diện JICA tại Việt Nam, 2014. Bài viết đã nêu
: Đƣờng bộ cao tốc Bắc
đƣơ ̣c nhƣ̃ng thành tƣ̣ u đa ̣t đƣơ ̣c củ a Viê ̣t Nam nhƣ các dƣ̣ án Nam, Cải tạo đƣờng sắt Hà Nội – Hồ Chí Minh , v.v. thông qua vốn vay ODA củ a Nhâ ̣t Bản. Viê ̣c đi ̣nh hƣớ ng củ a JICA trong năm 2015 tiếp tu ̣c viê ̣n trơ ̣ cho Viê ̣t Nam giú p hoàn
thiê ̣n cơ sở ha ̣ tầng ; các hạng mục đầu tƣ khác nhƣ cải thiện đời sống xã hội của Việt Nam nhƣ dƣ̣ án “Phát triển bê ̣n h viê ̣n tỉnh và khu vƣ̣c (giai đoa ̣n 2)” thông qua vốn vay quốc tế , tăng cƣờ ng hiê ̣u quả đầu tƣ ODA; các dự án tăng cƣờng năng lực cạnh tranh
công. Cụ thể đối với mục tiêu “Giảm thiểu rủi ro quốc gia” , sự khác nhau nhiều giữa các
qui định về quản lý đầu tƣ công của Việt Nam và Tiêu chuẩn quốc tế của Hiệp hội các Kỹ
sƣ Tƣ vấn Quốc tế là một trong những nguyên nhân gây chậm tiến độ các dự án ODA.
JICA cùng với các thành viên trong nhóm 6 ngân hàng quốc tế khác nhƣ WB, ADB,…
đang cố gắng hài hòa giảm thiểu những sự khác biệt này. Hiện đang tồn tại những vấn đề
nghiêm trọng nhƣ: chậm giải phóng mặt bằng, chậm thanh toán… trong các dự án hạ tầng
ở Việt Nam. Đối với các nhà thầu, dự án bị chậm tiến độ đƣợc coi là rủi ro lớn trong kinh
doanh, nó không chỉ làm giảm mong muốn tham gia các dự án mới mà còn gây ra hậu
quả là nhà đầu tƣ chuyển từ Việt Nam sang nƣớc khác. Hơn nữa, dự án bị chậm tiến độ
cũng làm tăng các chi phí do thời gian thi công kéo dài, cho nên cũng làm gia tăng gánh
nặng không chỉ đối với nhà thầu mà còn với cả ngƣời dân Việt Nam. Do vậy, cần thiết
phải nhanh chóng cải thiện các luật hiện hành để có thể triển khai thực hiện các dự án này
một cách thuận lợi.
Các nghiên cƣ́ u ở trên cho thấy các đơn vi ̣ thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu có thế mạnh ở các lĩnh vực khác nhau . Tuy nhiên, chƣa có mô ̣t đề tài nào nghiên cƣ́ u sâu , cụ thể về quản lý đấu thầu các dƣ̣ án có vốn ODA bao gồm cả 3 lĩnh vƣ̣c đấu thầu nhƣ mua sắm
12
hàng hoá, xây lắp , tƣ vấn. Đối với Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Th ủy lơ ̣i, cơ chế
điều hành củ a Ban là cơ quan quản lý nhà nƣớ c, mô ̣t đơn vi ̣ tâ ̣p hơ ̣p rất nhiều dƣ̣ án vốn
vay và vố n không hoàn la ̣i củ a các nhà tài trơ ̣ quố c tế nhƣ WB, ADB, JBIC,…Trong điều
kiện nguồn ngân sách trong nƣớc còn nhiều khó khăn, với nhiệm vụ đƣợc giao là vận
động và quản lý nguồn vốn ODA trong lĩnh vực thủy lợi, ngay tƣ̀ nhƣ̃ng dƣ̣ án đầu tiên
nhƣ dự án Khôi phục thủy lợi và chống lũ bằng nguồn vốn ADB vào năm 1994, đến nay
Ban QLTW các dƣ̣ án Thủ y lơ ̣i đã đảm nhận nhiệm vụ quản lý gần 20 dự án đầu tƣ bằng
nguồn vốn ADB, WB, JICA... triển khai trên hầu hết các vùng miền của Tổ quốc, góp
phần nâng cấp các hệ thống công trình thủy lợi, phục vụ phát triển nông nghiệp và các
ngành kinh tế - xã hội khác, từng bƣớc nâng cao mức đảm bảo an toàn trƣớc thiên tai.
Vớ i vai trò và nhiê ̣m vụ quản lý các dự án sử dụng vốn ODA , trong đó công tác quản lý đấu thầu phải dƣ̣a trên các quy đi ̣nh về đấu thầu của pháp luật Việt Nam và hƣớng dẫn của các nhà tài trợ khác nhau.Do đó , đề tài “Quả n lý đấ u thầu các dự án có vốn ODA tại
Ban quả n lý Trung ương cá c dự á n Th ủy lợi”vẫn mang tính cấp thiết cả về lý luận và
thƣ̣c tiễn.
1.2. Cơ sở lý luâ ̣n về quả n lý đấ u thầu cá c dƣ̣ á n có vố n ODA 1.2.1. Đấu thầu và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA
1.2.1.1. Đấu thầu sử dụng vốn ODA
Theo giải thích tƣ̀ ngƣ̃ về vốn ODA , vốn vay ƣu đãi ban hành ta ̣i Nghi ̣ đi ̣nh số 16/2016/NĐ-CP ngày 16/3/2016 về quản lý và sƣ̉ du ̣ng vốn ODA và vốn vay ƣu đãi của
các nhà tài trợ nƣớ c ngoài là nguồn vốn của nhà tài trợ nƣớc ngoài cung cấp cho Nhà
nƣớc hoặc Chính phủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam để hỗ trợ phát triển, bảo đảm
phúc lợi và an sinh xã hội, bao gồm:vốn ODA viện trợ không hoàn lại là loại không phải
hoàn trả lại cho nhà tài trợ nƣớc ngoài; vốn vay ODA là loại vốn phải hoàn trả lại cho nhà
tài trợ nƣớc ngoài với mức ƣu đãi về lãi suất, thời gian ân hạn và thời gian trả nợ, bảo
đảm yếu tố không hoàn lại đạt ít nhất 35% đối với khoản vay có ràng buộc và 25% đối
với khoản vay không ràng buộc; và vốn vay ƣu đãi là loại vốn vay có mức ƣu đãi cao hơn
13
so với vốn vay thƣơng mại, nhƣng yếu tố không hoàn lại chƣa đạt tiêu chuẩn của vốn vay
ODA.
Dự án là tập hợp các đề xuất sử dụng vốn ODA, vốn vay ƣu đãi, vốn đối ứng của
Việt Nam có liên quan đến nhau nhằm đạt đƣợc một hoặc một số mục tiêu nhất định,
đƣợc thực hiện trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định và dựa trên nguồn lực
xác định. Tuỳ thuộc vào tính chất, dự án đƣợc phân loại thành dự án đầu tƣ và dự án hỗ
trợ kỹ thuật, trong đó :
- Dự án đầu tư là dự án tiến hành các hoạt động đầu tƣ trên địa bàn cụ thể, trong
khoảng thời gian xác địnhbao gồm hai loại:
+ Dự án đầu tư có cấu phần xây dựng là dự án đầu tƣ xây dựng mới, mở rộng,
nâng cấp hoặc cải tạo những công trình nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất
lƣợng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định, bao gồm cả phần
mua tài sản, mua trang thiết bị của dự án;
+ Dự án đầu tưkhông có cấu phần xây dựng là dự án đầu tƣ mua tài sản, mua, sửa
chữa, nâng cấp trang thiết bị, máy móc và dự án đầu tƣ khác không phải dƣ̣ án có cấu
phần xây dƣ̣ng.
- Dự án hỗ trợ kỹ thuật là dự án với mục tiêu hỗ trợ công tác nghiên cứu chính
sách, thể chế, chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao năng lực con ngƣời hoặc để chuẩn bị
thực hiện chƣơng trình, dự án khác thông qua các hoạt động nhƣ cung cấp chuyên gia
trong nƣớc và quốc tế, đào tạo, hỗ trợ một số trang thiết bị, tƣ liệu và tài liệu, tham quan
khảo sát, hội thảo trong và ngoài nƣớc. Dự án hỗ trợ kỹ thuật bao gồm dự án hỗ trợ kỹ
thuật sử dụng vốn ODA viện trợ không hoàn lại và dự án hỗ trợ kỹ thuật sử dụng vốn vay
ODA, vốn vay ƣu đãi.
Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thƣ̣c hiê ̣n hơ ̣p đồng cung cấp dịch vụ tƣ vấn , dịch vụ phi tƣ vấn , mua sắm hàng hoá , xây lắp trên cơ sở bảo đảm ca ̣nh trạnh, công bằng, minh ba ̣ch và hiê ̣u quả kinh tế .
14
Đấu thầu trong dự án ODA gồm mô ̣t loa ̣t hoa ̣t đô ̣ng cung cấp rô ̣ng lớ n và bao quát
hơn nhiều so vớ i khái niê ̣m “đấu thầu” truyền thống . Bao gồm các hoa ̣t đô ̣ng chi tiêu mua sắm để có đƣơ ̣c thiết bi ̣ , vâ ̣t tƣ, dịch vu ̣ tƣ vấn , nhân công, v.v. nhƣ̃ng thƣ́ cần t hiết cho hoạt động của dự án. Thêm vào đó , còn bao gồm các hoạt động chi tiêu liên quan đến xây dƣ̣ng, thi công công trình,… phu ̣c vu ̣ cho mục tiêu của dự án trong viê ̣c phát triển kinh tế – xã hội.
Các lĩnh vực đấu thầu chủ yếu đƣơ ̣c triển khai trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn ODA:
+ Dịch vụ tƣ vấn là tập hợp một loạt các hoạt động nhằm lựa chọn các nhà thầu
đáp ƣ́ ng đƣơ ̣c các yêu cầu về kiến thƣ́ c và kinh nghiê ̣m chuyên môn củ a công viê ̣c theo
đú ng mục tiêu của dự án.
+ Mua sắm hàng hoá là tâ ̣p hơ ̣p mô ̣t loa ̣t các hoa ̣t đô ̣ng nhằm lƣ̣a cho ̣n , hỗ trơ ̣ và
giám sát nhà thầu có năng lực cung cấp hàng hoá theo đúng yêu cầu của dự án .
+ Xây lắp là tâ ̣p hơ ̣p mô ̣t loa ̣t các hoa ̣t đô ̣ng nhằm lƣ̣a cho ̣n, hỗ trơ ̣ và giám sát nhà
thầu có năng lƣ̣c và trách nhiê ̣m trong viê ̣c hoàn thành các nhiê ̣m vu ̣ xây lắp công trình thuô ̣c dƣ̣ án.
1.2.1.2. Quản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA
các trƣờng phái quản lý học cũng có
Quản lý ra đờ i gắn liền vớ i cuô ̣c sống và hoa ̣t đô ̣ng chung củ a con ngƣờ i trong xã hô ̣i, theo cách hiểu về ho ̣c thuâ ̣t thì quản lý là khái niê ̣m rô ̣ng về pha ̣m vi và phƣ́ c ta ̣p về nô ̣i hàm, mô ̣t vài ví dụ cụ thể: theo Stoner “Quản lý là quá trình lâ ̣p kế hoa ̣ch , tổ chƣ́ c, lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên trong tổ chức , sƣ̉ du ̣ng các nguồn lƣ̣c sẵn có để đa ̣t đƣơ ̣c các mu ̣c tiêu củ a tổ chƣ́ c” hay nhƣ̃ng nhìn nhâ ̣n ở các giác độ khác nhau về quản lý theo H .Fayol “Quản lý là mô ̣t hoa ̣t đô ̣ng mà mo ̣i tổ chƣ́ c trong đó gia đình , doanh nghiê ̣p , chính phủ đều có , gồm 5 yếu tố cấu thành là kế hoa ̣ch , tổ chƣ́ c, chỉ đạo, điều chỉnh và kiểm soát . Quản lý chính là thực hiê ̣n kế hoa ̣ch , tổ chƣ́ c , chỉ đạo điều chỉnh và kiểm soát” (Viê ̣n Lãnh đạo và quản lý , 2015). Và thêm một khái niệm khác mang tính thực tiễn hơn “ Quản lý là sự tác động có
quản lý và khách thể quản lý tổ chƣ́ c , có mục đích của chủ thể quản lý lên đối tƣợng
15
nhằm sƣ̉ du ̣ng có hiê ̣u quả các nguồn lƣ̣c , các thời cơ của tổ chức để đạt đƣợc mục tiêu
đă ̣t ra trong điều kiê ̣n môi trƣờ ng luôn biến đô ̣ng . (Phan Huy Đƣờ ng , 2012).Nhƣ vâ ̣y, có thể thấy rằng “ Quản lý là một tiến trình ba o gồm các bƣớ c : lâ ̣p kế hoa ̣ch ; tổ chƣ́ c; phân công, điều khiển;phối hơ ̣p và kiểm tra, giám sát nhằm đạt đƣợc mục tiêu đề ra ”.
Quản lý đấu thầu đƣơ ̣c xem xét tƣ̀ khía ca ̣nh ngƣờ i mua trong mối quan hê ̣ ngƣờ i
mua – ngƣờ i bán. Ngƣờ i mua là chủ dƣ̣ án hoă ̣c ngƣờ i ủy quyền, trong khi đó ngƣờ i bán
có thể là nhà thầu, nhà cung cấp hoặc đại diện của họ .Tƣ̀ nhƣ̃ng khái niê ̣m chung về quản
lý nêu trên ta có thể rút ra khái niệm về q uản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA là
, công bằng , minh ba ̣ch và kinh tế
sƣ̣ tác đô ̣ng có tổ chƣ́ c và bằng cách chính sách quy đi ̣nh củ a pháp luâ ̣t về đấu thầu củ a Chính phủ Việt Nam và cá c nhà tài trơ ̣ đối vớ i hoa ̣t đô ̣ng đấu thầu trong các dƣ̣ án có vốn ODA giú p cho hoa ̣t đô ̣ng đấu thầu diễn ra hiê ̣u quả nhằm gó p phần thƣ̣c hiê ̣n mu ̣c tiêu củ a dƣ̣ án.
Các khái niệm nêu trên rất cần thiết, giúp mọi ngƣời hiểu đầy đủ, chính xác và
thố ng nhất về đấu thầu nói chung và công tác quản lý đấu thầu sƣ̉ du ̣ng vốn ODA nói
riêng.
1.2.2. Vai trò, đă ̣c điểm củ a đấ u thầu và quả n lý đấ u thầu sử dụng vố n ODA
Vai trò của đấu thầu và quản lý đ ấu thầu sử dụng vốn ODA là đ ảm bảo bốn nội
dung: hiệu quả - cạnh tranh - công bằng - minh bạch. Thông qua đấu thầu, các hoạt động
kinh tế đều đƣợc kích thích phát triển, đấu thầu không những đem lại lợi ích cho các bên
tham gia mà còn có tác dụng thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Hiệu quả có thể về mặt tài
chính hoặc về thời gian hay một tiêu chí nào khác tuỳ thuộc vào mục tiêu của dƣ̣ án . Muốn đảm bảo hiệu quả cho dƣ̣ án ph ải tạo điều kiện cho nhà thầu cạnh tranh công khai
ở phạm vi rộng nhất có thể nhằm tạo ra sự công bằng, đảm bảo lợi ích cho các bên.
Với các dƣ̣ án có t ổng đầu tƣ lớn, có giá trị về mặt kinh tế hoặc xã hội thì công tác
đấu thầu là một khâu quan trọng không thể thiếu, đấu thầu và quản lý đấu thầu phải tuân
thủ theo quy định của nhà nƣớc, nhà tài trợ hoặc tổ chức tài chính cho vay vốn. Đấu thầu
16
và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA mang lại lợi ích to lớn đối với chủ đầu tƣ, nhà thầu
và nền kinh tế quốc dân nói chung.
Đặc điểm của đấu thầu và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODAnhƣ sau:
Một là , mục tiêu, nô ̣i dung đấu thầu mua sắm rõ ràng :hoạt động đấu thầu mua sắm nhằm thực hiện nội dung công việc thuộc các dự án đƣợc duyệt để đạt đƣợc các mục tiêu
cơ bản về tăng trƣởng kinh tế, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, tăng cƣờng mức
sống của dân cƣ… theo các kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế hàng năm, 5 năm hoặc
dài hạn. Do vậy, mục tiêu của đấu thầu gắn chặt và là một hoạt động không tách rời với
mục tiêu của dự án.
Đối với từng gói thầu cụ thể, mục tiêu thể hiện qua việc lựa chọn các nhà thầu đáp
ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, có giải pháp khả thi để thực hiện việc cung cấp
hàng hoá, dịch vụ tƣ vấn, dịch vụ xây dựng các công trình, hạng mục công trình, đào tạo,
chuyển giao công nghệ. Việc phải mua sắm hàng hoá; xây dựng công trình bảo đảm công
năng, tính năng và hiệu năng sử dụng; cung cấp các dịch vụ đều đƣợc thể hiện rõ trong
quyết định đầu tƣ, kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu của dự án.
Hai là , thị trƣờ ng gồm mô ̣t ngƣờ i mua và nhiều ngƣờ i bán.
Ba là , tuân thủ nhƣ̃ng điều kiê ̣n quy đi ̣nh trƣớ c.
Bố n là , có nhiều chủ thể tham gia vào quá trình đấu thầu .
1.2.3. Sự cần thiết phả i quả n lý đấ u thầu sử dụng vố n ODA
, dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn Chúng ta đều biết viê ̣c sƣ̉ du ̣ng hiê ̣u quả các chƣơng trình
ODA đã góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội c ủa Viê ̣t Nam ngày càng phát tri ển và đạt
đƣợc nhiều kết quả trên nhiều lĩnh vực. Để đa ̣t đƣơ ̣c điều này phải kể đế n công tác quản lý đấu thầu đang đƣợc triển khai tích cực trong các dự án sử dụng vốn ODA , và sự cần
thiết củ a công tác quản lý đấu thầu sƣ̉ du ̣ng vốn ODA đƣơ ̣c thể hiê ̣n nhƣ sau :
quả nguồn vốn ODA , đảm bảo viê ̣c giải ngân đú ng tiến đô ̣ - Hiê ̣u quả củ a công tác quản lý đấu thầ u chính là viê ̣c sƣ̉ du ̣ng mô ̣t cách có hiệu , quy trình thủ tu ̣c thƣ̣c hiê ̣n
17
các dự án theo quy định , nhƣ vâ ̣y sẽ mang la ̣i hiê ̣u quả lâu dài cho sƣ̣ phát triển củ a nƣớ c ta.
- Cạnh tranh trong công tác đấu thầu là ta ̣o ra mô ̣t sân chơi lành ma ̣nh trong đó
chủ đầu tƣ, bên mờ i thầu phải để các nhà thầu cạnh tranh với nhau để đa ̣t đƣơ ̣c hơ ̣p đồ ng vớ i giá ca ̣nh tranh song vẫn bảo đảm chất lƣơ ̣ng củ a h àng hoá , công trình, dịch vụ cung cấp.
- Công bằng trong quản lý đấu thầu là mo ̣i thành viên tƣ̀ chủ đầu tƣ , bên mờ i thầu
đến các nhà thầu , các tổ chức tƣ vấn đƣợc thuê thực hiện một phần công việc đều bình
đẳng vớ i nhau. Vai trò củ a các bên trong hoa ̣t đấu thầu là rất quan tro ̣ng , mỗi bên đều có quyền và trách nhiê ̣m củ a riêng mình , tƣ̀ đó dẫn đến lơ ̣i ích nhất đi ̣nh ta ̣o nên nhƣ̃ng hành vi tham nhũng , gian lâ ̣n có thể xảy ra nhằm tƣ lơ ̣i về mì nh. Các chủ thể tham gia hoạt đô ̣ng đấu thầu , đă ̣c biê ̣t là nhƣ̃ng ngƣờ i đƣơ ̣c giao tro ̣ng trách quản lý đấu thầu cần phải có sự công tâm , không vì mục tiêu lợi nhuận để đảm bảo việc đấu thầu là công bằng cho các bên tham gia.
- Công khai, minh ba ̣ch trong đấu thầu là tất cả các quốc gia , các nhà tài trợ hƣớng
tớ i nhằm đảm bảo mô ̣t sân chơi lành ma ̣nh , đảm bảo quyền lơ ̣i cho tất cả các bên tham
gia. Hoạt động đấu thầu chỉ có thể đạt đƣợc khi có sƣ̣ quản lý giám sát củ a cơ quan quản
lý thông qua các quy định , luâ ̣t lê ̣, điều ƣớ c quốc tế và bằng chƣ́ c năng nhiê ̣m vu ̣ củ a mình tiến hành công việc kiểm tra và giám sát . Mọi thông tin liên quan đến công tác đấu
thầu nhƣ tổ chƣ́ c đấu thầu , tham gia đấu thầu , thông tin về dƣ̣ án , thông tin về các gói thầu.. đều phải đƣợc thông báo công khai rộng rãi theo quy định .
- Công tác p hòng, chống tham nhũng trong đấu thầu ta ̣i các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn
ODA là mu ̣c tiêu vƣ̀ a có tính lâu dài , vƣ̀ a có tính cấp bách khi thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ á n này ta ̣i Viê ̣t Nam . Mô ̣t điều rất dễ nhâ ̣n thấy , tham nhũng là mô ̣t trong n hƣ̃ng căn bê ̣nh dễ có nguy cơ nảy sinh trong quá trình mua sắm công đă ̣c biê ̣t là đối vớ i các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn ODA trong các lĩnh vƣ̣c xây lắp, xây dƣ̣ng giao thông, công trình thủy lơ ̣i,…. Do đó , viê ̣c quản lý đấu thầu trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn ODA luôn luôn đòi hỏi sƣ̣ giám sát chă ̣t
18
chẽ của các cơ quan bô ̣, ngành vớ i mu ̣c tiêu giảm thiểu thất thoát nguồn vốn , loại trừ
tham nhũng.
Nhƣ vâ ̣y, để đảm bảo đƣợc hiệu quả , cạnh tranh, công bằng, minh bạch và phòng
chố ng tham nhũng trong đấu thầu đă ̣c biê ̣t là trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn ODA cần phải u củ a các cơ quan có có sự phối hợp , giám sát chặt chẽ trong công tác quản lý đấu thầ
thẩm quyền, các cơ quan chức năng.
1.2.4. Nội dung quả n lý đấ u thầu sử dụng vố n ODA
Đối với các dự án sử dụng vốn ODA ngoài việc tuân thủ các quy định về đấu thầu
của pháp luật Việt Nam còn phải tuân thủ các quy định của nhà tài trợ . Các dự án sử dụng
, quản lý đấ u thầu ,
đòi hỏi ngƣờ i
nguồ n vố n này cần phải có hiê ̣u quả tối đa trong viê ̣c quản lý dƣ̣ án quản lý tài chính . Để đa ̣t đƣơ ̣c các mu ̣c tiêu mà yêu cầu củ a dƣ̣ án đă ̣t ra quản lý phải nhạy bén , am hiểu các quy đi ̣nh , chịu trách nhiệm chính về kết quả của dự án, có vai trò chủ chốt trong việc xác định các mục tiêu , xây dƣ̣ng kế hoa ̣ch dƣ̣ án , đảm
bảo dự án đƣợc thực hiện một cách hiệu quả
; sƣ̣ phân cấp trong quả n lý cần phải tinh gọn, các thủ tục không quá phức tạp , rƣờ m rà ; cán bộ kỹ thuật phải có kinh nghiệm và
chuyên môn cao; tất cả các yếu tố này sẽ đảm bảo đƣợc việc vận hành và quản lý tốt các hoạt động của dự án . Công tác q uản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA là mô ̣t tiến trình bao gồ m các bƣớ c: lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu ; tổ chƣ́ c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu; kiểm tra, giám sát công tác lựa chọn nhà thầu . Tại thông tƣ hƣớng dẫn của Bộ K ế hoạch và Đầu tƣ quy
đi ̣nh chi tiết về lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu số 10/2015/TT-BKH ngày 26/10/2015 đã hƣớ ng dẫn cu ̣ thể về lâ ̣p kế hoạch lựa chọn nhà thầu áp dụng cho các đơn vị thuộc phạm vi điều chỉnh củ a Luâ ̣t Đấ u thầu khi Luâ ̣t Đấu thầu 43 và Nghị định 63/NĐ-CP có hiê ̣u lƣ̣c.
Các dự án có vốn ODA bao gồm các dự án hỗ trợ kỹ thuật và các dự án đầu tƣ
n thƣờ ng
mang tính kỹ thuâ ̣t cao , phƣ́ c ta ̣p ; thờ i gian thƣ̣c hiê ̣n các hoa ̣t đô ̣ng củ a dƣ̣ á không kéo dài thông thƣờ ng kéo dài tối thiểu tƣ̀ hai năm đến tối đa là mƣờ i năm tuỳ thuô ̣c vào nô ̣i dung thƣ̣c hiê ̣n củ a dƣ̣ án ; mục tiêu và kết quả của dự án phải đƣợc xác
đi ̣nh rõ ràng, đă ̣c biê ̣t tiến đô ̣ thƣ̣c hiê ̣n dƣ̣ án đề ra ; chất lƣơ ̣ng thƣ̣c tế dƣ̣ án có đáp ƣ́ ng
19
yêu cầu; chi phí dƣ̣ án có đảm bảo tổng mƣ́ c đầu tƣ , tổng dƣ̣ toán đã phê duyêt ; quá trình quản lý dự án và quản lý đấu thầu có thực hiện đúng quy trình , thủ tục, quy đi ̣nh củ a các
nhà tài trợ ; và giải ngân phải đảm bảo cam kết giữa Chính phủ Việt Nam và nhà tài trợ .
Ta biết rằng khi đề xuất dƣ̣ án , các mục tiêu tổng quát , mục tiêu cụ thể và kết quả đầu ra các hoạt động của dự án ; mô ̣t số các hoa ̣t đô ̣ng liên quan đến đƣơ ̣c xây dƣ̣ng trên cơ sở lĩnh vực xây lắp, mua sắm hàng hoá và tƣ vấn sẽ phải áp du ̣ng các hình thƣ́ c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu để thƣ̣c hiê ̣n. Nhƣ vâ ̣y, kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầusẽ đƣơ ̣c lập với đầy đủ các căn cứ pháp lý và nội dung để đảm bảo lựa chọn đƣơ ̣c nhà thầu và các hình thức lựa chọn nhà
thầu mang tính minh ba ̣ch, công bằng và hiê ̣u quả .
1.2.4.1. Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu
Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầucần phải đƣơ ̣c căn cƣ́ vào quyết đi ̣nh phê duyê ̣t dƣ̣ , văn kiê ̣n dƣ̣ án và các văn
án, hiê ̣p đi ̣nh ký kết giƣ̃a Chính phủ Viê ̣t Nam và nhà tài trơ ̣ bản có liên quan nhƣ quyết đi ̣nh thành lâ ̣p ban quản lý dƣ̣ án , quy chế hoa ̣t đô ̣ng củ a ban
quản lý dự án. Nô ̣i dung lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu đối vớ i tƣ̀ ng gói thầu bao gồm 7 nô ̣i dung: tên gói thầu thể hiê ̣n tính chất, nội dung và phạm vi công việc của gói thầu phù hợp với nội dung nêu trong quyết định phê duyệt dự án; giá gói thầuđƣợc xác định trên
cơ sở tổng mức đầu tƣ của d ự án; nguồn vốn cần phải ghi rõ tên nhà tài trợ và cơ cấu
nguồn vốn, bao gồm vốn tài trợ, vốn đối ứng trong nƣớc; hình thức và phƣơng thƣ́ c lựa chọn nhà thầu cầ n nêu đấu thầu trong nƣớc hay quốc tế, mô ̣t tú i hồ sơ hay hai tú i hồ sơ ;
thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầuđƣợc tính từ khi phát hành HSMT, HSYC và
ghi rõ theo tháng h ay quý trong năm thƣ̣c hiê ̣n. Đối với t rƣờng hợp đấu thầu rộng rãi có
áp dụng thủ tục lựa chọn danh sách ngắn, thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu
đƣợc tính từ khi phát hành hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển; loại hợp đồng cần
căn cứ quy mô, tính chất gói thầu, chủ chƣơng trình , dƣ̣ án quy định loại hợp đồng áp dụng cho phù hợp để làm căn cứ lập hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời
thầu, hồ sơ yêu cầu, ký kết hợp đồng; thời gian thực hiện hợp đồngđƣợc tính từ ngày hợp
đồng có hiệu lực đến ngày các bên hoàn thành nghĩa vụ theo quy định trong hợp đồng,
trừ thời gian thực hiện nghĩa vụ bảo hành nếu có.
20
Thủ tục t rình phê duyê ̣t k ế hoạch lựa chọn nhà thầu để báo cáo ngƣời có thẩm
quyền phê duyê ̣t trƣớ c khi đƣa kế hoa ̣ch vào triển khai thƣ̣c hiê ̣n , các ban quản lý dự án hay cũng chính là Bên mời thầu sẽ lập tờ trình phê d uyê ̣t kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu bao
gồ m 5 nô ̣i dung: phần công viê ̣c đã thƣ̣c hiê ̣n ; phần công không thƣ̣c hiê ̣n đấu thầu ; phần
công viê ̣c thuô ̣c k ế hoạch lựa chọn nhà thầu là nộ i dung các công viê ̣c và giá tri ̣ tƣơng
ứng hình thành các gói thầu đƣợc thực hiện theo một trong các hình thức lựa chọn nhà
thầu là đấu thầu rô ̣ng rãi; đấu thầu ha ̣n chế; chỉ định thầu; chào hàng cạnh tranh; mua sắm
trƣ̣c tiếp; tƣ̣ thƣ̣c hiê ̣n; lƣ̣a cho ̣n nhà thầu , nhà đầu tƣ trong trƣờng hợp đặc biệt ; tham gia
thƣ̣c hiê ̣n củ a cô ̣ng đồng ; phần công viê ̣c chƣa đủ điều kiê ̣n lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu; phần tổng hơ ̣p giá tri ̣ củ a các phần công viê ̣c mà tổng giá trị của phần này không đƣơ ̣c vƣơ ̣t tổng mƣ́ c đầu tƣ củ a dƣ̣ án đã đƣơ ̣c phê duyê ̣t; đính kèm cá c tài liê ̣u liên quan.
, Cơ quan chủ quản có trách nhiê ̣m phê duyê ̣t giao nhiê ̣m vu ̣ t hẩm đi ̣nh kế hoa ̣ch lƣ̣a tiến hành , kiểm tra , đánh giá các nô ̣i dung củ a chọn nhà t hầu cho mô ̣t tổ chƣ́ c đô ̣c lâ ̣p viê ̣c lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu và lập báo cáo thẩm định để ngƣời có thẩm quyển xem xét , quyết đi ̣nh phê duyê ̣t kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u bằng văn bản làm cơ sở tổ chƣ́ c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu . Thờ i gian thẩm đi ̣nh tối đa là 20 ngày và thời gian phê duyệt tối .Điểm tƣơng đa là 05 ngày kể từ ngày cơ quan chủ quản nhận đƣợc báo cáo thẩm định đồ ng giƣ̃a Chính phủ Viê ̣t Nam và nhà tài trơ ̣ là viê ̣c lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu là bƣớ c quan tro ̣ng củ a dƣ̣ án và bƣớ c này phải đƣơ ̣c Ngân hàng có ý kiến không phản đối
còn cơ quan chủ quản đƣợc giao quản lý dự án sẽ phải thẩm định trƣớ c khi ra quyết đi ̣nh
phê duyê ̣t kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu.
Đối với nhà tài trợ WB ,trong hƣớ ng dẫn củ a nhà tài trơ ̣ viê ̣c xây dƣ̣ng mô ̣t kế
hoạch lựa chọn nhà thầu có tính thực tế cho dự án có ý nghĩa rất quan trọng có thể thành
công trong viê ̣c thƣ̣c hiê ̣n và giám sát dƣ̣ án . Trong quá trình chuẩn bi ̣ dƣ̣ án, đa ̣i diê ̣n củ a Chính phủ Việt Nam phải xây dựng một kế hoạch dự kiến sơ bộ cho các hoạt động đấu
thầu củ a toàn bô ̣ dƣ̣ án . Tối thiểu, các Ban quản lý dự án sẽ phải xây dựng một kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu đầy đủ và chi tiết bao gồm tất cả các hợp đồng mua sắm hàng hoá , xây lắp, dịch vụ phi tƣ vấn , tuyển cho ̣n tƣ vấn sẽ đƣơ ̣c thƣ̣c hiê ̣n trong 18 tháng đầu tiên thƣ̣c
21
hiê ̣n dƣ̣ án và phải đạt đƣợc một thoả thuận với nhà tài trợ về kế hoạch lựa chọn nhà thầu
này muộn nhất là trong thời gian đàm phán khoản vay , khoản viện trợ hỗ trợ kỹ thuật .
Sau khi hoàn tất thủ tu ̣c đàm phán , nhà tài trợ sẽ công bố kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu trên
trang web liên kết bên ngoài củ a nhà tài trợ. Đối với các nhà tài trợ khác nhƣ ADB , JICA các yêu cầu của việc lập kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầucũng giống nhƣ WB.
Sau khi kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu đƣơ ̣c phê duyê ̣t , viê ̣c đăng tải kế hoa ̣ch lƣ̣ a
chọn nhà thầu đƣơ ̣c Ban QLDA đăng tải trên Báo Đấu thầu , đối vớ i các nhà tài trơ ̣ nhƣ
WB, ADB,.. thì bộ phận đấu thầu sẽ đăng trên trang web của nhà tài trợ , các đơn vị kiểm
tra, giám sát thuô ̣c cơ quan chủ cũng sẽ nhâ ̣n đƣơ ̣ c để biết và theo dõi . Tiếp theo đó , các ban quản lý dự án tiến hành viê ̣c tổ chƣ́ c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu.
1.2.4.2. Tổ chứ c lựa chọn nhà thầu
, chủ Trên cơ sở kết quả lƣ̣a cho ̣n nhà thầu đƣơ ̣c cơ quan chủ quản phê duyê ̣t
chƣơng trình, dƣ̣ án phê duyê ̣t giao cho B ên mờ i thầu tiến hành công tác chuẩn bi ̣ lƣ̣a chọn nhà thầu . Thông thƣờ ng các hình thƣ́ c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu đƣơ ̣c sƣ̉ du ̣ng chủ yếu trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vốn ODA là đấu thầu rô ̣ng rãi , đấu thầu ha ̣n chế , chào hàng cạnh tranh, tƣ vấn cá nhân và mô ̣t số hình thƣ́ c đấu thầu tuyển cho ̣n tƣ vấn theo quy đi ̣nh củ a nhà tài trợ cho nguồn vốn ODA , hình thức chỉ định thầu, mua sắm trƣ̣c tiếp, tƣ̣ thƣ̣c hiê ̣n,
, xây lắp , dịch vụ phi tƣ v ấn, dịch vụ tƣ vấn .
có sự tham g ia củ a cô ̣ng đồng thƣ ờng sƣ̉ du ̣ng vốn đối ƣ́ ng . Các HSMT, HSYC đƣơ ̣c lâ ̣p theo các Thông tƣ hƣớ ng dẫn củ a Bô ̣ K ế hoạch và Đầu tƣ cho phù hơ ̣p đối vớ i các gói thầu thuô ̣c các lĩnh vƣ̣c mua sắm hàng hoá Viê ̣c lâ ̣p HSMT , HSYC rất quan tro ̣ng và là yếu tố quyết đi ̣nh viê ̣c lƣ̣a cho ̣n đƣơ ̣c nhà thầu đáp ƣ́ ng đƣơ ̣c các quy đi ̣nh về tiêu chuẩn đánh giá HSDT , HSĐX bao gồm các tiêu chuẩn đánh giá về năng lƣ̣c và kinh nghiê ̣m; tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuâ ̣t , xác định giá thấp nhất, tiêu chuẩn xác đi ̣nh giá đánh giá . Trong khi lâ ̣p HSMT, HSYC không đƣơ ̣c nêu bất cƣ́ điều kiê ̣n nào nhằm ha ̣n chế sƣ̣ tham gia củ a nhà thầu và nhằm ta ̣o lơ ̣i thế c ho mô ̣t hoă ̣c mô ̣t số nhà thầu gây ra sƣ̣ ca ̣nh tranh không bình đẳng . Hình thức đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế đƣợc chủ chƣơng trình , dƣ̣ án áp du ̣ng cho đấu thầu quốc tế và trong
nƣớ c đối hàng hoá , xây lắp, tƣ vấn. Nhà tài trợ WB và ADB có các hình thức tuyển chọn
22
(QCBS), tuyển cho ̣n tƣ vấn dƣ̣a trên cơ sở
(FBS), tuyển cho ̣n tƣ vấn
Các HSMT, HSYC cần phải đƣơ ̣c thẩm đi ̣nh và phê duyê ̣t trƣớ c khi phát hành , Bên mờ i thầu lâ ̣p tờ trình phê duyê ̣t HSMT , HSYC theo mẫu thông tƣ hƣớ ng dẫn củ a B ộ Kế hoạch và Đầu tƣ. Thờ i gian thẩm đi ̣nh HSMT, HSYC tói đa là 10 ngày kể từ ngày chủ chƣơng trình , dƣ̣ án nhâ ̣n đƣơ ̣c tờ trình kèm các tài liê ̣u liên quan . Chủ chƣơng trình, dƣ̣ án giao nhiê ̣m vu ̣ thẩm đi ̣nh cho tổ chƣ́ c , hay đơn vi ̣ có chƣ́ c năng thẩm đi ̣nh chi ̣u trách nhiê ̣m rà soát và lâ ̣p báo cáo thẩm đi ̣nh trình chủ chƣơng trình, dƣ̣ án phê duyê ̣t HSMT, HSYC. Chủ chƣơng trình, dƣ̣ án sẽ xem xét và quyết định phê duyệt HSMT, HSYC.
Bên mờ i thầu tiến hành thủ tục mời thầu : cung cấp thông tin về gói thầu , gƣ̉ i đến Báo Đấu thầu để thông báo thời gian phát hành HSMT , HSYC theo quy đi ̣nh; đối vớ i nhƣ̃ng gói thầu
áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế, nhà tài trợ còn đăng tải trên trang web liên kết ngoài của nhà tài trợ . Phát hành, sƣ̉ a đổi, làm rõ HSMT, HSYC; chuẩn bi ̣, nô ̣p, tiếp nhâ ̣n, quản lý, sƣ̉ a đổi, rút HSDT, HSĐX. BMT trình chủ chƣơng trình, dƣ̣ án phê duyê ̣t thành lâ ̣p T ổ chuyển gia để đánh giá HSDT , HSĐX. Đến ngày hết ha ̣n nô ̣p HSDT , HSĐX, bên mờ i thầu tiến hành đóng và mở thầu, trong lễ mở thầu có sƣ̣ tham gia củ a các nhà thầu nô ̣p HSDT , HSĐX; biên bản mở thầu đƣơ ̣c lâ ̣p vớ i các nô ̣i dung nhƣ kiểm tra ni êm phong, mở hồ sơ và đo ̣c rõ các thông tin về tên nhà thầu, số lƣơ ̣ng bản gốc , số lƣơ ̣ng bản chu ̣p , đơn dƣ̣ thầu , thờ i gian hiê ̣u lƣ̣c củ a HSDT , HSĐX, giá trị, hiê ̣u lƣ̣c củ a bảo đảm dƣ̣ thầu, và các thông tin liên quan khác.
Các HSDT, HSĐX củ a các nhà thầu tham gia đấu thầu đƣơ ̣c lƣu ở chế đô ̣ bảo mâ ̣t thông tin, các thành viên của T ổ chuyên gia phải tiến hành đánh giá trên cơ sở độc lập và thống nhất
các nội dung đánh giá . Đánh giá về năng lƣ̣c kin h nghiê ̣m củ a nhà thầu , đánh giá bƣớ c kỹ thuâ ̣t của nhà thầu và cuối cùng là đánh giá về tài chính của nhà thầu ; Tổ chuyên gia lâ ̣p báo cáo đánh
giá theo Thông tƣ hƣớng dẫn của Bộ K ế hoạch và Đầu tƣ gƣ̉ i Bên mờ i thầu , thờ i gian đánh giá theo quy đi ̣nh đối vớ i tƣ̀ ng hình thƣ́ c lƣ̣a cho ̣n nhà thầu ; sau bƣớ c đánh giá là bƣớc xếp hạng nhà thầu để lƣ̣a cho ̣n nhà thầu vào thƣơng thảo, đàm phán hơ ̣p đồng.
Nhà thầu đáp ứng về mặt kỹ thuật và có giá đánh giá thấp nhất đƣợc mời thƣơng thảo hợp
, thƣơng thảo dƣ̣a trên các điều
a Tổ
đồng. Trong quá trình thƣơng thảo , không thƣơng thảo về giá khoản nêu tại dự thảo hợp đồng B ên mờ i thầu sau khi nhâ ̣n đƣơ ̣c báo cáo đánh giá củ chuyên gia, lâ ̣p tờ trình phê duyê ̣t kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu vớ i các nô ̣i dung nhƣ nhà thầu đề
tƣ vấn dƣ̣a trên cơ sở chất lƣơ ̣ng và chi phí chất lƣơ ̣ng (QBS), tuyển cho ̣n tƣ vấn theo ngân sách cố đi ̣nh vớ i chi phí thấp nhất (LCS), tuyển cho ̣n dƣ̣a trên năng lƣ̣c củ a tƣ vấn (CQS).
23
xuất trú ng thầu, giá đề nghị trúng thầu , thờ i gian thƣ̣c hiê ̣n hơ ̣p đồng và hơ ̣p đồng ; tất cả nhƣ̃ng nô ̣i dung trình phê duy ệt này không đƣợc sai khác so với kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu đã đƣơ ̣c phê duyê ̣t, trƣ̀ trƣờ ng hơ ̣p đă ̣c biê ̣t , nếu giá đề nghi ̣ trú ng thầu vƣơ ̣t giá gói thầu , ban quản lý dự án phải báo cáo với chủ chƣơng trình , dƣ̣ án để x ử lý kịp thời và phải nêu rõ các lý do . Chủ chƣơng trình, dƣ̣ án giao cho tổ chƣ́ c thẩm đi ̣nh chi ̣u trách nhiê ̣m rà soát và lâ ̣p báo cáo thẩm đi ̣nh trình chủ chƣơng trình, dƣ̣ án phê duyê ̣t kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu. Thờ i gian thẩm đi ̣nh kế hoạch lựa chọn nhà thầu tối đa 20 ngày kể từ ngày tổ chức thẩm định nhận đầy đủ tài liệu liên
quan. Chủ chƣơng trình, dƣ̣ án sẽ xem xét và quyết đi ̣nh phê duyê ̣t kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu .
Ban quản lý dƣ̣ án thông báo đến các nhà thầu tham gia đấu thầu và gƣ̉ i sang báo Đấu thầu đăng tải kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầu theo đú ng quy đi ̣nh. Chủ chƣơng trình, dƣ̣ án hoàn thiê ̣n và ký kết
hơ ̣p đồng vớ i nhà thầu trú ng thầu. Quy trình lựa chọn đƣợc thực hiện nhƣ sau:
DANH MỤC TÀ I LIỆU THAM KHẢ O
Tài liệu tiếng Việt
dụng vốn ODA ngành xây dựng đường
1. Nguyễn Tuấn Anh , 2011. Công tá c đấu thầu quốc tế cá c gó i thầu tư vấn sử bộ tại Tổng cục Đườ ng bộ Viê ̣t
Nam.Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân.
2. Phạm Văn Bốn , 2012.Giáo trình bồi dưỡng nghiệp vụ đấu thầu . Hà Nội: Nhà
xuất bản Chính tri ̣ Quốc gia.
3. Cục quản lý đấu thầu, 2011.Tình huống trong đấu thầu tập 3.Hà Nội: Nhà xuất
bản Thống kê.
4. Phan Huy Đƣờ ng, 2012. Giáo trình Quản lý nhà nước về kinh tế . Hà Nội: Nhà
xuất bản Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i.
5. Cục quản lý đấu thầu , 2014.Luật Đấu thầu và Nghi ̣ đi ̣nh số 63/2014/NĐ-CP”.
Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.
24
6. Trần Mỹ Ha ̣nh, 2014. Nâng cao hiê ̣u quả công tá c đấu thầu cá c dự á n sử dụng vốn trong nướ c tại Ban quản lý dự á n 5 – Bộ Giá o thông Vận tải” .Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế- Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i.
7. Đặng Thị Thu Hiền, 2015.Quản lý đấu thầu mua sắm phương tiện phòng cháy ,
chữa chá y tại Cục Cảnh sá t phò ng chá y , chữa chá y và cứ u nạn , cứ u hộ – Bộ Công An”.Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế- Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i.
8. Nguyễn Quốc Hoàn , 2015.Quản lý nhà nước về đấu thầu các công trình xây
dựng cơ bản ở huyê ̣n Anh Sơn, tỉnh Nghệ An.Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học
Kinh tế- Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i.
9. Kim Anh Hoa, 2013.Hoàn thiện công tác kiểm tra nhà nước về đấu thầu tại
Cục Quản lý đấu thầu”.Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân.
10. Võ Thị Hồng Lan, 2014. Hoàn thiện công tác quản lý đấu thầu mua sắm trang
thiết bi ̣, phương tiê ̣n tại Cục Kế hoạch và Đầu tư – Bộ Công An.Luận văn Thạc
sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế- Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i.
11. Mr. Mutsuya Mori, 2015.Họp báo thường niên :Nhìn lại tài khoá năm 2014 -
Đi ̣nh hướ ng của JICA trong tà i khoá 2015”.Ngày 01 tháng 4 năm 2015
12. Hoàng Lê Mai Phƣơng , 2012, Hoàn thiện công tác đấu thầu tư vấn tại các dự
án ODA thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo ”.Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học
Kinh tế Quốc dân.
13. Nguyễn Ngo ̣c Thành, 2015.Quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu cá c công trình giao thông ở Ban quản lý dự án Phát triển giao thông nông thôn Hà
Tĩnh”.Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế- Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i. 14. Trung tâm Hỗ trơ ̣ đấu thầu - Cục quản lý đấu thầu , 2011.Giáo trình bồi dưỡng
nghiê ̣p vụ đấu thầu – Chương trình cơ bản”. Hà Nội:Nhà xuất bản Thống kê.
25
15. Viê ̣n Lãnh đa ̣o và quản lý (LMI-McaD), 2015. Kỹ năng quản lý, lãnh đạo (Tài liê ̣u bồi dưỡng – Tập 1). Hà Nội: Công ty TNHH quảng cáo thƣơng ma ̣i Sao
Viê ̣t.
Một số trang web tham khảo chính:
1. Trang web của Bộ Kế hoa ̣ch và Đầu tƣ: http://www.mpi.gov.vn
2. Trang web của Bô ̣ Nông nghiê ̣p và Phát triển nông thôn: http://www.mard.gov.vn
: 3. Trang web của Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủ y lơ ̣i
http://www.cpothuyloi.gov.vn/
4. Trang web của Ban quản lý các dƣ̣ án Lâm nghiê ̣p: http://www.duanlamnghiep.gov.vn/
5. Trang web của Ngân hàng Thế giớ i: http://www.wb.org
6. Trang web của Ngân hàng Phát triển châu Á : http://www.adb.org
: , cơ quan củ a Bô ̣ Tài chính
7. Trang web củ a Ta ̣p chí tài chính http://www.tapchitaichinh.vn
26