BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI

LA ANH NGỌC QUẢN LÝ KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN

TUYẾN PHỐ NGỌC LÂM-QUẬN LONG BIÊN-TP.HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH

Hà Nội- Năm 2016

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI

LA ANH NGỌC KHÓA : 2014 - 2016 QUẢN LÝ KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN

TUYẾN PHỐ NGỌC LÂM-QUẬN LONG BIÊN-TP.HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH MÃ SỐ: 60.58.10

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS.KTS. NGUYỄN TUẤN ANH XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN LỜI CẢM ƠN Hà Nội, Năm 2016

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ Quản lý đô thị và công trình, với lòng kính

trọng và biết ơn sâu sắc, tác giả xin chân thành bày tỏ lời cảm ơn tới:

PGS.TS.KTS.Nguyễn Tuấn Anh là người hướng dẫn khoa học có trình độ

cao và kinh nghiệm, đã hướng dẫn tận tình, trách nhiệm, khoa học và hiệu quả.

Khoa Sau ĐH – Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội đã nhiệt tình hướng dẫn giúp

đỡ, tạo điều kiện để tác giả hoàn thành tốt khóa học và luận văn Thạc sỹ.

Tác giả cũng bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các thầy, cô giáo là giảng viên

Khoa Sau Đại học – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội đã giảng dạy, giúp tác giả

tiếp thu được những kiến thức quý báu chuyên ngành Quản lý đô thị trong thời

gian học tập tại Trường.

Gia đình, cùng bạn bè đồng nghiệp, những người đã chia sẻ khóa khăn, động

viên, tạo mọi điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành

luận văn Thạc sĩ Quản lý đô thị và công trình.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà nội, ngày tháng năm 2016

Tác giả luận văn

La Anh Ngọc

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu khoa học độc lập

của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn là trung thực và

có nguồn gốc rõ ràng.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

La Anh Ngọc

MỤC LỤC

Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng, biểu Danh mục các hình vẽ, đồ thị MỞ ĐẦU ................................................................................................................1

Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1

Mục đích nghiên cứu .................................................................................... 3

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 4

Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 4

Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................... 4

NỘI DUNG .............................................................................................................8

CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH

QUAN TUYẾN PHỐ NGỌC LÂM .........................................................................8

Khái niệm cơ bản ......................................................................................... 5

1.1. Thực trạng không gian kiến trúc cảnh quan tuyến phố Ngọc Lâm

.............................................................................................................................8

1.1.1.Giới thiệu chung tuyến phố Ngọc Lâm-Long Biên-Hà Nội………...…..8

nên không gian kiến trúc cảnh quan)..................................................................9

1.1.2.Đặc điểm kiến trúc cảnh quan tuyến phố Ngọc Lâm. ( các yếu tố cấu thành

1.2. Thực trạng công tác quản lý kiến trúc cảnh quan tuyến phố Ngọc Lâm

.............................................................................................................................18

1.2.1.Thực trạng về quản lý công trình kiến trúc, không gian công cộng, cây

xanh và mặt nước, mặt đứng tuyến phố.............................................................20

1.2.2.Thực trạng về dân cư, lao động và sử dụng đất..........................................23

1.2.3.Thực trạng về hạ tầng kỹ thuật và tiện ích đô thị liên quan.............. ......23

1.3. Thực trạng công tác lập quy hoạch và quản lý kiến trúc cảnh quan khu

vực nghiên cứu.................................................................................................

1.3.1.Việc ban hành các cơ chế chính sách.........................................................24

1.3.2.Cơ cấu bộ máy trong lĩnh vực quản lý không gian kiến trúc cảnh quan...25

1.4. Sự tham gia của cộng đồng trong việc quản lý và thực hiện quy

hoạch...................................................................................................................27

1.5. Các vấn đề cần nghiên cứu........................................................................28

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC CHO VIỆC QUẢN LÝ KHÔNG GIAN KIẾN

TRÚC CẢNH QUAN TUYẾN PHỐ NGỌC LÂM................................................... 34

1.6. Các vấn đề tồn tại cần nghiên cứu ...........................................................28

2. 1. Cơ sở lý thuyết để quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan...............34

2.1.1. Các khái niệm về kiến trúc cảnh quan tuyến phố................................. ...31

2.1.2. Các yếu tố cấu thành kiến trúc cảnh quan tuyến phố (nút, điểm,

tuyến....)..............................................................................................................31

2.1.3. Quản lý đô thị...........................................................................................37

2.1.4. Công tác quản lý KGKTCQ tuyến phố....................................................37

2.1.5. Cơ sở lý luận về Kiến trúc cảnh quan đô thị có sự tham gia của cộng đồng

............................................................................................................................38

2. 2. Cơ sở pháp lý để quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan................42

2.2.2. Các tiêu chuẩn, quy phạm.........................................................................43

2.2.1. Văn bản quy phạm pháp luật....................................................................42

2.2.3. Văn bản pháp lý liên quan........................................................................43 2.3. Kinh nghiệm trong công tác quản lý không gian kiến trúc cảnh quan tại

các khu đô thị mới ở Việt Nam và thế giới....................................................43

2.3.1. Kinh nghiệm ở Việt Nam.........................................................................43

2.3.2. Kinh nghiệm trên thế giới............................................ ...........................48

2.4. Cộng đồng trong công tác quản lý không gian kiến trúc cảnh quan.... .51

2.4.1. Vai trò của cộng đồng..............................................................................51

2.4.2. Sự cần thiết phải có sự tham gia của cộng đồng......................................52

2.4.3. Các mức độ tham gia của cộng đồng.........................................................53

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN

TUYẾN PHỐ NGỌC LÂM........................................................................................54

2.4.4. Các yếu tố cơ bản trong việc huy động sự tham gia của cộng đồng........50

3.1. Quan điểm, mục tiêu và nguyên tắc quản lý............................................51

3.1.1. Quan điểm.................................................................................................51

3.1.2. Mục tiêu....................................................................................................52 3.1.3. Nguyên tắc ...............................................................................................52

3.2. Đề xuất các giải pháp quản lý không gian kiến trúc cảnh quan khi vực

tuyến phố Ngọc Lâm.........................................................................................53

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................ .

3.2.1. Xây dựng tiêu chí quản lý………………………………………………53 3.2.2. Giải pháp quản lý kiến trúc cảnh quan tuyến đường Ngọc Lâm, Quận Long Biên, Hà Nội………………………………………………………...…..57 3.2.3. Quản lý hệ thống tiện ích đô thị………………………………………...66 3.2.4. Quản lý cảnh quan môi trường………………………………………….69 3.2.5. Giải pháp về cơ chế chính sách…………………………………...…….70 3.2.6. Giải pháp tổ chức bộ máy quản lý……………………………………....72 3.2.7. Các biện pháp cụ thể để nâng cao năng lực quản lý đô thị……………..74 3.2.8. Cung cấp thông tin……………………………………………………...75 3.2.9. Tham gia nguồn lực…………………………………………………….76 3.2.10. Tham gia quản lý, duy trì bảo dưỡng………………………………….76 3.2.11. Tham gia vào công tác kiểm tra giám sát và đánh giá………………...77 3.2.12. Xây dựng cơ chế phát huy nội lực cộng đồng……………………… ..78 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................................................................81

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Cụm từ viết tắt Viết tắt

Bộ Xây dựng BXD

Chất thải rắn CTR

Chủ đầu tư CĐT

Kiến trúc cảnh quan KTCQ

Khu đô thị mới KĐTM

Nhà xuất bản NXB

Nghị định – Chính phủ NĐ-CP

Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam QCXDVN

Quy hoạch QH

Quy hoạch chi tiết QHCT

Thông tư

TT

Thủ tướng

TTg

Ủy ban nhân dân

UBND

Vệ sinh môi trường

VSMT

Thành phố TP

DANH MỤC HÌNH MINH HỌA

Số hiệu hình Tên hình Trang

Hình 1.1 8 Tuyến phố Ngọc Lâm

Hình 1.2 Tổng thể tuyến phố Ngọc Lâm nhìn từ trên 9

cao.

Hình 1.3 Vườn hoa Gia Lâm: lá phổi của tuyến 11

phố.

Hình 1.4a 12 Một số điểm nhấn nhân tạo

Hình 1.4b Biến quảng cáo nhiều kích thước khác 12

nhau và bố trí lộn xộn

Hình 1.5 14 Các yếu tố điểm nhấn toàn tuyến phố

Hình 1.6 15 Hiện trạng tuyến phố

Hình 1.7 15 Tuyến cây xanh

Hình 1.8 16 Tuyến " nhà ở , dịch vụ "

16

Tuyến " nhà tập thể cũ "

Hình 1.10

22

góc ngã ba chợ Gia Lâm

Hình 1.11

22

Đề án chỉnh trang tuyến phố Ngọc Lâm

vẫn chưa thực sự có hiệu quả

Hình 1.12

23

dãy nhà tập thể CBNV xe lửa Gia Lâm.

Hình 1.13

23

Dãy nhà liền kề chuyên dịch vụ thương

mại.

Hình 1.9

Số hiệu hình Tên hình Trang

Hình 1.14 24 Các công trình cao tầng bị hạn chế rất

nhiều về tầm nhìn

Hình 1.15 27 Sau mỗi trận mưa lớn, phố lại biến

thành ...sông.

Hình 1.16 27 Lụt lội khiến mọi hoạt động sinh hoạt

và giao thương bị đình trệ.

Hình 2.1 Hình ảnh minh họa về thuyết Kevin 37 Lynch

Thành phố Đà Nẵng

Hình 2.2 47

Hình 3.1 63 Mẫu nhà phố khuyến khích

Hình 3.2 63 Mẫu cơ quan khuyến khích

Hình 3.4 Hình thức ban công khuyến khích 64

Hình 3.5 64 Mẫu hàng rào khuyến khích

Hình 3.6 Minh họa trước và sau khi chỉnh trang lại hệ 66 thống cây xanh tuyến phố

Hình 3.7 Hình ảnh minh họa cây xanh trang trí vỉa 67 hè

Hình ảnh minh họa cây xanh trang trí ban công,

67

mặt tiền

Hình 3.9

68

Minh họa cây xanh trang trí ban công, mặt tiền

Hình 3.10

Minh họa hệ chiếu sáng trang trí đường

69

phố

Hình 3.11

Minh họa tiện ích đô thị

72

Hình 3.8

DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ

Số hiệu Tên sơ đồ Trang

Sơ đồ 1.1 7 Phân cấp quản lý các hoạt động xây

dựng cải tạo khu vực tuyên đường Ngọc Lâm

Ý tưởng quy hoạch và thiết kế sự phát Sơ đồ 2.1 34

triển bền vững

Phân cấp Tổ quản lý các hoạt động xây dựng Sơ đồ 3.1 73

khu vực tuyên đường Ngọc Lâm

1

MỞ ĐẦU

Lý do chọn đề tài

Quận Long Biên là trung tâm kinh tế, văn hóa, dịch vụ dầu khí; là trung tâm

du lịch, dịch vụ cảng biển và khai thác dịch vụ dầu khí của vùng Đông Nam Bộ,

quốc gia. Trong những năm qua, Quận Long Biên là đô thị có tốc độ phát triển

kinh tế và đô thị hoá cao, có vai trò và vị thế quan trọng trong sự phát triển

chung của Thủ đô Hà Nội .

Trong hơn 10 năm qua, từ khi được Quận được thành lập theo Nghị định số

132/2003/NĐ-CP ngày 6 tháng 11 năm 2003 của Chính phủ, trên cơ sở tách 10

xã: Thượng Thanh, Giang Biên, Ngọc Thụy, Việt Hưng, Hội Xá, Gia Thụy, Bồ

Đề, Long Biên, Thạch Bàn, Cự Khối và 3 thị trấn: Gia Lâm, Đức Giang, Sài

Đồng thuộc huyện Gia Lâm. Quận Long Biên là một Quận mới nhưng đã phát

huy tính chủ động sáng tạo, đi đầu trong việc phát huy nội lực để phát triển đô

thị hoá, đặc biệt là công tác đầu tư và quản lý hoạt động cải tạo và xây dựng các

cơ sở hạ tầng đô thị. Bộ mặt đô thị Quận đã có nhiều thay đổi với việc hình

thành các khu du lịch, khu nhà ở mới, các tuyến đường hiện đại khang trang.

Ngọc Lâm là tuyến phố thuộc địa giới hành chính của 2 phường : Ngọc Lâm

và Gia Thụy, với chiều dài toàn tuyến khoảng 2,1km, điểm đầu giao với đường

Kéo dài từ đầu dốc Cẩm ở bờ đê sông Hồng đến ngã ba cây xăng gặp

đường Nguyễn Văn Cừ ở gần Cầu Chui. Tên mới đặt tháng 7-1999. Trước đó,

đoạn đầu đến giữa thị trấn có tên là Ái Mộ, đoạn tiếp đến vườn hoa là phố Ngọc

Lâm. Đường này đi xuyên qua 2 làng cổ là Ái Mộ và Ngọc Lâm.

Nguyên giữa thế kỷ XIX xã Ái Mộ thuộc huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh.

Trước đó đây là xã Lâm Hạ. Đầu thế kỷ XIX xã Lâm Hạ tách ra thành Lâm Hạ

Ái Mộ và Lâm Hạ Phú Hựu.

đê sông Hồng (chợ Dốc Cẩm), điểm cuối giao với đường Nguyễn Văn Cừ.

2

Ở giữa đường Ngọc Lâm vốn có ngôi đình làng Ngọc Lâm, nay là Nhà văn

hóa thị trấn Gia Lâm, số nhà 250, phía đối diện vào những năm 30 đầu thế kỷ

XX là rạp hát nhỏ tên là Gia Lạc Đài, nay không còn nữa.

-Đây được coi là tuyến phố trung tâm với tính chất sầm uất và đông đúc

bậc nhất của Quận Long Biên.Nơi đây tập trung đa dạng và phong phú các hạng

muc quan trong , từ khu buôn bán giao thương như Chợ Gia Lâm,các đầu mối

giao thông quan trọng như Ga Gia Lâm, bến xe Gia Lâm, cho đến các khu cảnh

quan như Công viên Gia Lâm, phố ẩm thực ven sông Hồng ,mang lại cho tuyến

phố một sự hấp dẫn không chỉ về thương mại dịch vụ kinh tế,mà còn là về vui

chơi, giao lưu giải trí với nhiều sự chọn lựa.

Các hoạt động này đã và đang làm tác động mạnh mẽ cấu trúc không gian,

hình ảnh và mỹ quan đô thị của cả khu vực ,thể hiện rõ nét ở lĩnh vực kiến trúc

cảnh quan.

Bên cạnh hình ảnh của một tuyến phố đông đúc, sầm uất, nhiều tiện ích vui

chơi giải trí thì còn là sự quá tải và xuống cấp của hạ tầng kĩ thuật, hạ tầng xã

hội đô thị bao gồm:

- Sự không thống nhất, thiếu bản sắc của hoạt động xây dựng công trình.

- Sự lộn xộn, thiếu trật tự của các hoạt động kinh doanh tư nhân.

nhưng chưa được quy hoạch đồng bộ và quy củ.

- Các vai trò của các công trình kiến trúc truyền thống bị lu mờ.

Qua các dẫn chứng cho thấy, công tác quản lý đô thị của tuyến phố cần

được đẩy mạnh hơn nữa, đảm bảo tổ chức hợp lý và đủ năng lực chuyên môn để

điều phối các hoạt động trên một cách hợp lý.

Trong quá trình hình thành và phát triển đô thị, Quận Long Biên nói chung

cũng như Tuyến phố Ngọc Lâm nói riêng cũng bị tác động mạnh bởi xu hướng

đô thị hoá. Thực tiễn kiến trúc và cảnh quan nhìn chung còn có những điều bất

- Tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường,không gian xanh tuy nhiều

3

cập: Công tác quản lý quy hoạch xây dựng và quản lý xây dựng đô thị chưa đáp

ứng được những yêu cầu của quá trình đô thị hoá đang diễn ra với tốc độ cao, bộ

máy quản lý đô thị chưa đủ năng lực theo kịp sự phát triển nhanh chóng của xã

hội. Bộ mặt kiến trúc đô thị tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn lộn xộn, sắp

đặt thiếu trật tự, thiếu sự hài hoà, không gian cảnh quan đường phố thiếu đặc

trưng … Kiến trúc công trình, đặc biệt là các công trình nhà dân còn pha tạp,

chắp vá, thiếu chọn lọc, việc sử dụng vật liệu hoàn thiện, màu sắc công trình tuỳ

tiện; văn hoá thẩm mỹ đô thị bị xem nhẹ. Trong sáng tác kiến trúc tồn tại xu

hướng bắt chước, áp đặt kiến trúc ngoại lai, thiếu sự tôn trọng giá trị kiến trúc,

nghệ thuật truyền thống...

Xuất phát từ những luận điểm nêu trên,việc lựa chọn đề tài : " QUẢN LÝ

KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN TUYẾN PHỐ NGỌC LÂM,

QUẬN LONG BIÊN,TP.HÀ NỘI " là rất cần thiết, nhằm khắc phục các nhược

điểm về công tác quản lý của 1 tuyến phố xác định trong tổng thể của cả

phường, là 1 tuyến phố mang đầy đủ những vấn đề mà một tuyến phố ở Hà Nội

trong quá trình đô thị hóa đều gặp phải: mật độ dân cư cao,hoạt động xây dựng

thiếu đồng nhất , lộn xộn; tình hình giao thông và kinh doanh phức tạp.

Luận văn này quan tâm nghiên cứu công tác quản lý không gian kiến trúc

nghiên cứu để xây dựng và phát triển tuyến phố trở thành tuyến phố khang trang

,văn minh ,hiện đại có trật tự và bản sắc.

cảnh quan Tuyến phố Ngọc Lâm, Quận Long Biên - Đây là vấn đề cần được

Mục đích nghiên cứu

- Đề xuất các giải pháp nhằm quản lý không gian kiến trúc cảnh quan cho

Tuyến phố Ngọc Lâm đảm bảo tính thống nhất của không gian tổng thể đến

không gian cụ thể các khu vực thuộc đô thị.

4

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng: Không gian kiến trúc cảnh quan Tuyến phố Ngọc Lâm..

- Phạm vi: tuyến phố Ngọc Lâm là tuyến phố thuộc địa giới hành chính của 2

phường : Ngọc Lâm và Gia Thụy, với chiều dài toàn tuyến khoảng 2,1km, điểm

đầu giao với đường đê sông Hồng (chợ Dốc Cẩm), điểm cuối giao với đường

Nguyễn Văn Cừ.

Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thu thập thông tin, khảo sát điều tra, tổng hợp, phân tích đánh

giá thực trạng.

- Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân chia đối tượng nghiên cứu thành

những bộ phận, những mặt, những yếu tố cấu thành giản đơn hơn để nghiên cứu,

phát hiện ra từng thuộc tính và bản chất của từng yếu tố đó, và từ đó giúp chúng

ta hiểu được đối tượng nghiên cứu một cách mạch lạc hơn, hiểu được cái chung

phức tạp từ những yếu tố bộ phận ấy sau đó tổng hợp là quá trình ngược với quá

trình phân tích, nhưng lại hỗ trợ cho quá trình phân tích để tìm ra cái chung cái

khái quát.

- Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm: Tạo ra kiến thức mới và được chứng

minh bởi dữ liệu trực tiếp hoặc gián tiếp.

chịu ảnh hưởng của dự án được tham gia vào việc quyết định dự án.

- Phương pháp cộng đồng: lấy ý kiến từ cộng đồng đảm bảo cho những người

Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

- ý nghÜa khoa häc: §­a ra c¸c gi¶i ph¸p trªn c¬ së khoa häc ®Ó

làm rõ một số vấn đề tồn tại bất cập cần giải quyết và nêu những quy

định mới nhất của Nhà nước trong công tác qu¶n lý kh«ng gian kiÕn

tróc c¶nh quan tại các tuyến phố trên địa bàn thàng phố Hà Nội nói

chung.

- ý nghÜa thùc tiÔn: Hoµn chØnh c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý kh«ng gian

kiÕn tróc c¶nh quan cña tuyÕn phè Ngäc L©m nh»m x©y dùng mét

tuyÕn phè v¨n minh , m«i tr­êng, h¹ tÇng ®ång bé vµ hiÖn ®¹i, mang

®Æc thï riªng cho khu vùc.

5

- Tạo dựng bộ mặt đô thị khang trang hiện đại có trật tự và bản sắc.

Khái niệm cơ bản

 Cảnh quan: Tùy theo mỗi ngành có một cách quan niệm khác nhau về

cảnh quan.Theo các nhà kiến trúc cảnh quan: Phong cảnh là một không gian hạn

chế, mở ra những điểm nhất định.Đó là những thành phần thiên nhiên và nhân

tạo mang đến cho con người những cảm xúc và tâm trạng khác nhau.Còn cảnh

quan là một tổ hợp phong cảnh có thể khác nhau, nhưng tạo nên một biểu tượng

thống nhất về đặc điểm thiên nhiên chung của địa phương.

Con người chịu tác động của môi trường cảnh quan thông qua tất cả các giác

quan (chủ yếu là thị giác).Môi trường này được hình thành do hệ quả tác động

tương hỗ của các thành phần cảnh quan.Hệ thống mối quan hệ này đã tạo nên

nét đặc trưng cho mỗi vùng với kiểu cảnh quan khác nhau. Tùy theo cách phân

loại mà ta có các loại cảnh quan như: Cảnh quan đô thị, cảnh quan nông thôn

 Kiến trúc cảnh quan: Là hoạt động định hướng của con người tác động

vào môi trường nhân tạo để làm cân bằng mối quan hệ qua lại giữa các yếu tố

thiên nhiên và nhân tạo, tạo nên sự tổng hòa giữa chúng.Kiến trúc cảnh quan là

một môn khoa học tổng hợp, liên quan đến nhiều lĩnh vực chuyên ngành khác

nhau (quy hoạch không gian, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, kiến trúc công trình,

điêu khắc hội họa...) nhằm đáp ứng các yêu cầu về công năng, thẩm mỹ, môi

trường của con người.

hay cảnh quan biển, cảnh quan núi, đồng bằng.

6

 “Sự tham gia của cộng đồng” Theo Clanrence Shubert là quá trình trong

đó các nhóm dân cư của cộng đồng tác động vào quá trình quy hoạch, thực hiện,

quản lý sử dựng hoặc duy trì một dịch vụ, trang thiết bị hay phạm vi hoạch

động. Các hoạt động cá nhân không có tổ chức sẽ không được coi là sự tham gia

của cộng đồng.

Sự tham gia của cộng đồng là một quá trình mà Chính phủ và cộng đồng

cùng nhận một số trách nhiệm cụ thể và tiến hành các hoạt động để cung cấp các

dịch vụ đô thị cho tất cả cộng đồng.

Sự tham gia của cộng đồng là đảm bảo cho những người chịu ảnh hưởng của

dự án được tham gia vào việc quyết định dự án.

Sự tham gia của cộng đồng là tìm và huy động các nguồn lực của cộng đồng,

qua đó để tăng lợi ích cho cộng đồng dân cư giảm các chi phí, tăng hiệu quả

kinh tế và hiệu quả chính trị cho nhà nước.

Các khái niệm trong Luật Quy hoạch đô thị [22]:

- Khu đô thị mới là một khu vực trong đô thị, được đầu tư xây dựng mới

đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và nhà ở.

- Kiến trúc đô thị là tổ hợp các vật thể trong đô thị, bao gồm các công trình

kiến trúc, kỹ thuật, nghệ thuật, quảng cáo mà sự tồn tại, hình ảnh, kiểu dáng

của chúng chi phối hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan đô thị.

xanh, mặt nước trong đô thị có ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan đô thị.

- Cảnh quan đô thị là không gian cụ thể có nhiều hướng quan sát ở trong đô

thị như không gian trước tổ hợp kiến trúc, quảng trường, đường phố, hè,

đường đi bộ, công viên, thảm thực vật, vườn cây, vườn hoa, đồi, núi, gò đất,

đảo, cù lao, triền đất tự nhiên, dải đất ven bờ biển, mặt hồ, mặt sông, kênh,

rạch trong đô thị và không gian sử dụng chung thuộc đô thị.

- Không gian đô thị là không gian bao gồm các vật thể kiến trúc đô thị, cây

7

SƠ ĐỒ 1- CẤU TRÚC LUẬN VĂN

7. Cấu trúc luận văn

THÔNG BÁO Để xem được phần chính văn của tài liệu này, vui lòng liên hệ với Trung Tâm Thông tin Thư viện – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội. Địa chỉ: T.13 – Nhà H – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội Đ/c: Km 10 – Nguyễn Trãi – Thanh Xuân Hà Nội. Email: digilib.hau@gmail.com

TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN

81

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

KẾT LUẬN

Quản lý không gian kiến trúc cảnh quan khu đô thị mới hiện nay là giải pháp

quan trọng và phù hợp với xu hướng phát triển mới với nhiều ưu thế:

+ Tạo dựng được cảnh quan khu đô thị theo chiều hướng tốt, tạo sự thống

nhất hài hòa về không gian kiến trúc cảnh quan giữa các khu vực trong Khu đô

thị mới.

+ Tạo dựng bộ mặt đô thị khang trang hiện đại có trật tự và bản sắc.

Đề tài đề cập đến các vấn đề: Thực trạng công tác quy hoạch và quản lý

không gian kiến trúc cảnh quan tại tuyến phố nói chung hiện nay và tuyến phố

Ngọc Lâm nói riêng; Cơ sở khoa học cho việc quản lý không gian kiến trúc cảnh

quan khu đô thị mới; Đề xuất các giải pháp quản lý không gian kiến trúc cảnh

quan tuyến phố Ngọc Lâm.

Để xây dựng tuyến phố hoàn chỉnh, các quan điểm cơ bản cần thể hiện rõ

trên tất cả các mặt liên quan như Quy hoạch, Kiến trúc và Cảnh quan, hay nói

cách khác là phải đồng bộ, thống nhất từ đầu đến cuối, từ tổng thể không gian đô

thị đến các yếu tố cấu thành đô thị.

theo mục tiêu quy hoạch, luận văn đề xuất chia thành các khu vực, các khu chức

năng khác nhau căn cứ vào từng vị trí và mối liên hệ với xung quanh. Qua đó,

luận văn đề xuất xây dựng quy định quản lý trên từng khu vực, các khu chức

năng cụ thể và theo từng thể loại công trình.

Nhằm quản lý không gian kiến trúc cảnh quan tuyến phố Ngọc Lâm đạt hiệu

quả luận văn đề xuất một số giải pháp:

+ Sớm lập, trình thẩm định và phê duyệt Quy chế quản lý quy hoạch kiến

trúc đô thị Quận Long Biên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức thực hiện và

Nguyên tắc quản lý không gian kiến trúc cảnh quan tuyến phố Ngọc Lâm

82

quản lý dự án trong giai đoạn thực hiện đầu tư, các hoạt động liên quan đến việc

xây dựng, kinh doanh, vận hành, khai thác, chuyển giao, thủ tục hoàn thành,

đảm bảo dự án đảm bảo chất lượng và tiến độ.

+ Giải pháp sự tham gia của cộng đồng cũng là giải pháp cấp thiết cần tăng

cường triển khai áp dụng, vì cộng đồng dân cư là thành phần trực tiếp sử dụng

công trình trong đô thị, là người biết rõ nhất yêu cầu cấp thiết của cộng đồng là

gì. Việc nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền khu vực, các cơ quan

chuyên môn và sự tham gia của cộng đồng dân cư trong đầu tư xây dựng, quản

lý không gian kiến trúc cảnh quan nhằm cân đối hài hòa giữa trách nhiệm - lợi

ích - nhu cầu, cùng hướng tới mục tiêu chung là phát triển đô thị bền vững.

Những đề xuất của luận văn là những vấn đề thực tiễn và có vai trò quan

trọng trong công cuộc xây dựng tuyến phố Ngọc Lâm nói riêng và các tuyến phố

trong các đô thị nói chung. Những biện pháp, đề xuất trong luận văn có thể áp

dụng cho thực trạng các tuyến phố hiện nay.

KIẾN NGHỊ

- Đối với các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc và

xây dựng:

+ Cần nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác quản lý không gian kiến trúc

chế, chính sách không phù hợp. Trong đó cần phân định rõ vai trò, trách nhiệm

của chính quyền địa phương trong công tác kiểm soát, đánh giá chất lượng công

trình xây dựng, cũng như thu hút Chủ đầu tư, người dân khu vực tham gia cùng

hoặc thay mặt Nhà nước để quản lý tốt không gian kiến trúc cảnh quan.

+ Thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc đầu tư xây dựng và quản lý vận

hành công trình tại các khu vực trong tuyến phố nhằm kịp thời phát hiện các sai

phạm và có biện pháp xử lý theo quy định.

- Đối với các cấp chính quyền đô thị:

cảnh quan tuyến phố, từ đó ban hành bổ sung hoàn thiện hoặc thay thế những cơ

83

+ Tạo cơ chế, chính sách phù hợp nhằm đa dạng hóa và xã hội hóa các nguồn

lực đầu tư phát triển khu đô thị theo hình thức cùng chia sẻ lợi ích - trách nhiệm

(huy động tối đa các nguồn vốn đầu tư để giảm gánh nặng cho ngân sách nhà

nước như: các nguồn ODA, FDI, huy động từ nhân dân, v.v…).

+ Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức cộng

đồng, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý có trình độ chuyên

môn cao, chuyên sâu, công nhân có tay nghề giỏi, chú trọng việc ứng dụng công

nghệ thông tin trong công tác quản lý không gian kiến trúc cảnh quan.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu trong nước:

1. Nguyễn Thế Bá (1992), “Lý thuyết quy hoạch xây dựng đô thị”,

NXB KH&KT;

2. Nguyễn thế Bá (2004), “Quy hoạch xây dựng phát triển đô thị”,

NXB Xây dựng;

3. Bộ Xây dựng (2008), “QCXDVN 01:2008 Quy chuẩn xây dựng

Việt Nam về Quy hoạch xây dựng”, Nxb Xây dựng;

4. Chính phủ (2010), Nghị định số 38/2010/NĐ-CP ngày 07/04/2010

5.

C¨n cø KÕ ho¹ch sè 37/KH-UBND ngµy 07/4/2008 cña UBND

Thµnh phè Hµ Néi vÒ viÖc triÓn khai thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh chØnh trang,

n©ng cÊp vµ t¨ng c­êng trËt tù ®« thÞ phôc vô kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng

Long - Hµ Néi;

6.

C¨n cø ChØ thÞ sè 03/CT-UBND ngµy 03/3/2010 cña UBND

Thµnh phè Hµ Néi vÒ viÖc chØnh trang ®« thÞ phôc vô kû niÖm 1000 n¨m

Th¨ng Long – Hµ Néi;

7. QuyÕt ®Þnh sè 5952/Q§-UBND ngµy 13/11/2009 cña UBND

Thµnh phè Hµ Néi vÒ phª duyÖt §Ò ¸n chØnh trang, s¬n v«i, s¬n cöa nhµ

mÆt phè trªn c¸c tuyÕn phè trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi phôc vô kû

niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long - Hµ Néi;

8.

Chính phủ (2013), Nghị định số 11/2013/NĐ-CP ngày 14/01/2013

về quản lý đầu tư phát triển đô thị;

9.

Vũ Cao Đàm (1998), “Phương pháp luận nghiên cứu khoa học”,

Nxb KH&KT;

về quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị;

10. Trần Trọng Hanh (1999), “Một số vấn đề Quy hoạch và phát triển

các khu đô thị mới ở Việt Nam”. Báo cáo tổng hợp đề tài Nghiên cứu khoa

học, Vụ Quản lý Kiến trúc Quy hoạch, Bộ Xây dựng;

11. Trần Trọng Hanh (2007), “Công tác thực hiện Quy hoạch xây

dựng đô thị”. Dự án nâng cao năng lực Quy hoạch và quản lý môi trường đô

thị DANIDA, Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội;

12. Trương Tiến Hải (Thứ năm, 04.8.2011), “Quy hoạch đô thị bền

vững, nhìn từ kinh nghiệm của Australia, Cổng thông tin điện tử Công ty CP

TVTK ĐT và XD ACUD – www.acud.vn, Hà Nội;

13. Đỗ Hậu, “Quy hoạch xây dựng đô thị với sự tham gia của cộng

đồng”;

14. Nguyễn Đình Hương, Nguyễn Hữu Đoàn (2003) “Giáo trình Quản

lý đô thị”, trường Đại học Kinh tế quốc dân, Nxb Thống kê;

15. Hướng tới sự tham gia của nhiều thành phần trong quản lý và phát

triển đô thị_VIE/95/051 (1998);

16. Nguyễn Tố Lăng (thứ tư 22.9.2010), “Quản lý phát triển đô thị bền

vững – Một số bài học kinh nghiệm”, Cổng thông tin điện tử Hội quy hoạch

phát triển đô thị Việt Nam – www.ashui.com, Hà Nội;

Hàn Tất Ngạn (1999), “Kiến trúc cảnh quan”, Nxb Xây dựng; 17.

Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2003), Luật

19.

Xây dựng;

20.

Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật

Nhà ở;

21.

Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2009), Luật

Quy hoạch đô thị;

22.

Đàm Trung Phường (2005), Đô thị Việt Nam, Nxb Xây Dựng;

23.

Kim Quảng Quân (2000), “Thiết kế đô thị có minh họa”;

Phạm Trọng Mạnh (2005), “Quản lý đô thị”, Nxb Xây dựng; 18.

24. Nguyễn Đăng Sơn (2006), “Phương pháp tiếp cận mới vế quy

hoạch và quản lý đô thị, NXB Xây dựng;

25. Các Tạp chí, báo chuyên ngành Xây dựng, Kiến trúc, Quy hoạch

Xây dựng;

26. Các luận văn Thạc sĩ nghiên cứu tại Trường Đại học Kiến trúc Hà

Nội;

27. Các tài liệu về hiện trạng kinh tế - xã hội của khu vực lập quy

hoạch và các tài liệu, số liệu khác có liên quan.

Tài liệu nước ngoài:

25. Francoise Noel (2002), “Urbanisation and Sustainable Development”;

Trang web:

Website cổng thông tin điện tử một số cơ quan, đơn vị:

Chính phủ Việt nam : www.chinhphu.gov.vn;

UBND thành phố Hà nội : www.hanoi.gov.vn

Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà nội : www.hapi.gov.vn

Sở Xây dựng Hà nội : www.soxaydung.hanoi.gov.vn

Sở Giao thông vận tải Hà nội

: www.sogtvt.hanoi.gov.vn

Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà nội

: www.qhkt.hanoi.gov.vn

Và một số Website khác

Sở Công thương Hà nội : www.congthuonghn.gov.vn