Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro lãi suất và tỷ giá hối đoái trong hoạt động kinh doanh của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

NGUYỄN THANH NHUNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2000

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Chæång 1 : Cå såí lyï luáûn vãö quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì ngoaûi häúi.

1.1. Täøng quan vãö hoaût âäüng cuía hãû thäúng ngán haìng thæång maûi (NHTM).

1.1.1. Baín cháút ngán haìng thæång maûi:

Ngán haìng laì mäüt loaûi hçnh doanh nghiãûp âàûc biãût kinh doanh trong lénh væûc tiãön tãû,

tên duûng, vaì cung cáúp caïc dëch vuû thanh toaïn våïi nghiãûp vuû cå baín, thæåìng xuyãn laì

nháûn tiãön gæíi vaì sæí duûng nguäön väún âoï cho vay nhàòm tçm kiãúm låüi nhuáûn trãn cå såí

sæû chãnh lãûch laîi suáút. Luáût caïc täø chæïc tên duûng taûi âiãöu 20 khoaín 1 vaì 2 giaíi thêch

:" Täø chæïc tên duûng laì doanh nghiãûp âæåüc thaình láûp theo quy âënh cuía luáût naìy vaì

caïc quy âënh khaïc cuía phaïp luáût âãø hoaût âäüng kinh doanh tiãön tãû , laìm dëch vuû ngán

haìng våïi näüi dung nháûn tiãön gæíi vaì sæí duûng tiãön gæíi âãø cáúp tên duûng, cung æïng caïc

dëch vuû thanh toaïn. Ngán haìng laì loaûi hçnh täø chæïc tên duûng âæåüc thæûc hiãûn toaìn bäü

hoaût âäüng ngán haìng vaì caïc hoaût âäüng khaïc coï liãn quan".

Ngaìy nay, våïi nhæîng yãu cáöu hãút sæïc phong phuï vaì âa daûng tæì phêa khaïch haìng

cuìng våïi sæû häù tråü têch cæûc cuía cäng nghãû thäng tin, ngán haìng âaî cung cáúp thãm

nhiãöu dëch vuû khaïc nhæ : taìi tråü thæång maûi trong næåïc vaì quäúc tãú; mua baïn ngoaûi

tãû; cung cáúp caïc phæång tiãûn chuyãøn tiãön...

1.1.2. Chæïc nàng cuía ngán haìng thæång maûi:

1.1.2.1. Chæïc nàng trung gian tên duûng: NHTM âoïng vai troì ráút quan troüng trong

viãûc luán chuyãøn taìi saín (väún ) trong toaìn bäü nãön kinh tãú cuía mäüt næåïc (xem så âäö

1). Tæì så âäö 1 ta nháûn tháúy coï mäüt pháön nhæîng khoaín tiãút kiãûm âæåüc âáöu tæ træûc tiãúp

dæåïi daûng cho vay træûc tiãúp, âáöu tæ chæïng khoaïn vaìo caïc cäng ty, chæïng khoaïn

chênh phuí... Tuy nhiãn, luäöng väún luán chuyãøn dæåïi daûng naìy ráút haûn chãú. Nhu cáöu

Trang 1

huy âäüng väún cuía caïc doanh nghiãûp, chênh phuí laì våïi khäúi læåüng låïn vaì daìi haûn

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

nhàòm phuûc vuû nhu cáöu âáöu tæ phaït triãøn. Do âoï hçnh thaình nãn mäüt trung gian taìi

chênh âãø taûo âiãöu kiãûn cho caïc luäöng cung-cáöu vãö väún âæåüc gàûp nhau. Caïc trung

gian taìi chênh taûo ra hai thë træåìng taïch biãût nhau (thë træåìng så cáúp vaì thæï cáúp)

thäng qua tiãún haình âäöng thåìi hai hoaût âäüng. Thæï nháút, NHTM huy âäüng väún bàòng

caïch phaït haình caïc chæïng chè tiãön gæíi (chæïng khoaïn thæï cáúp), nhæ váûy seî háúp dáùn

ngæåìi âáöu tæ hån nhiãöu so våïi caïc chæïng khoaïn cuía cäng ty, chênh phuí phaït haình

træûc tiãúp. Thæï hai, NHTM tiãún haình âáöu tæ bàòng caïch cáúp tên duûng hoàûc mua chæïng

khoaïn (chæïng khoaïn så cáúp). NHTM tçm âæåüc låüi nhuáûn tæì hoaût âäüng naìy nhåì viãûc

xæí lyï täút hån caïc thaình pháön khaïc vaì giaím âaïng kãø caïc loaûi chi phê nhæ chi phê âiãöu

tra, giaïm saït khaïch haìng, chi phê vãö luán chuyãøn väún, chi phê vãö thanh khoaín vaì ruíi

ro biãún âäüng giaï maì tæìng nhaì âáöu tæ riãng reî khäng thãø âaût âæåüc.

1.1.2.2. Chæïc nàng trung gian thanh toaïn: NHTM cung cáúp cho khaïch haìng cuía

mçnh caïc dëch vuû thanh toaïn nhæ : chuyãøn khoaín, phaït haình Seïc, chuyãøn tiãön trong

vaì ngoaìi næåïc, theí tên duûng MasterCard, Visa...

1.1.2.3. Chæïc nàng taûo tiãön: Trãn cå såí nháûn tiãön kyï thaïc cuía khaïch haìng, NHTM

taûo ra khaí nàng cho vay säú tiãön kyï thaïc âoï, tæïc laì âaî taûo ra tiãön "Buït tãû" vaì tiãúp tuûc

nhæ thãú nhæîng "Buït tãû" khaïc âæåüc taûo ra hçnh thaình mäüt cáúp säú nhán tiãön gæíi taûi

NHTM.

1.1.2.4. Chæïc nàng mäi giåïi vaì tæ váún taìi chênh, âáöu tæ: NHTM coï âiãöu kiãûn thuáûn

låüi trong viãûc âiãöu tra, khaío saït, thu tháûp thäng tin khaïch haìng, thë træåìng; thiãút láûp

âæåüc mäúi quan hãû räüng raîi våïi nhiãöu doanh nghiãûp. Chênh vç váûy NHTM coï æu thãú

trong viãûc cung cáúp caïc dëch vuû tæ váún taìi chênh, âáöu tæ, thanh toaïn quäúc tãú...

1.1.3. Caïc nghiãûp vuû chuí yãúu cuía NHTM :

Trang 2

1.1.3.1. Hoaût âäüng näüi baíng:

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

1.1.3.1.1. Nghiãûp vuû taûo väún (tiãu saín) : laì nghiãûp vuû hçnh thaình nãn nguäön väún

hoaût âäüng cuía ngán haìng âæåüc thãø hiãûn bãn taìi saín nåü trãn baíng täøng kãút taìi saín cuía

NHTM, bao gäöm:

a.Väún huy âäüng : laì nhæîng phæång tiãûn tiãön tãû do ngán haìng thu nháûn tæì nãön kinh tãú,

thäng qua caïc nghiãûp vuû kyï thaïc vaì nghiãûp vuû khaïc âãø laìm väún kinh doanh. Âàûc

âiãøm cå baín cuía nguäön väún naìy laì ngán haìng chè âæåüc quyãön sæí duûng noï trong mäüt

thåìi gian nháút âënh coìn quyãön såí hæîu noï váùn thuäüc vãö nhæîng ngæåìi kyï thaïc. Dæûa vaìo

tênh khaí duûng coï thãø chia väún huy âäüng thaình caïc loaûi gäöm : tiãön gåíi khäng kyì haûn;

tiãön gåíi coï kyì haûn; tiãön gåíi tiãút kiãûm; nguäön väún huy âäüng khaïc nhæ phaït haình traïi

phiãúu, kyì phiãúu, chæïng chè tiãön gåíi...Theo quy âënh cuía NHNN VN taûi quyãút âënh

säú 297/1999/QÂ-NHNN5 ngaìy 25/08/1999 thç tyí lãû täúi âa cuía nguäön väún ngàõn haûn

âæåüc sæí duûng âãø cho vay trung, daìi haûn âäúi våïi caïc täø chæïc tên duûng nhæ sau : 25%

âäúi våïi täø chæïc tên duûng nhaì næåïc, liãn doanh, chi nhaïnh ngán haìng næåïc ngoaìi, täø

chæïc tên duûng phi ngán haìng 100% väún næåïc ngoaìi; 20% âäúi våïi täø chæïc tên duûng cäø

pháön; 10% âäúi våïi täø chæïc tên duûng håüp taïc.

b.Väún vay: ngán haìng coï thãø vay mæåün láùn nhau trãn thë træåìng tiãön tãû ngàõn haûn

hoàûc taûi NHNN nhàòm buì âàõp nhæîng khoaín thiãúu huût taûm thåìi, giaíi quyãút këp thåìi

caïc khoï khàn vãö taìi chênh. Âàûc biãût mäüt säú ngán haìng coï uy tên coìn coï thãø vay âæåüc

tæì caïc täø chæïc taìi chênh næåïc ngoaìi.

c.Väún tiãúp nháûn, uíy thaïc, caïc nguäön väún khaïc: laì nhæîng nguäön väún maì ngán haìng

nháûn uíy thaïc tæì caïc tæì caïc täø chæïc trong vaì ngoaìi næåïc, tæì ngán saïch Nhaì næåïc âãø

cáúp tên duûng trung, daìi haûn âãø thæûc hiãûn nhæîng chæång trçnh vaì dæû aïn táûp trung cuía

Chênh phuí. Ngoaìi ra ngán haìng coìn coï caïc nguäön väún khaïc tæì caïc hoaût âäüng âaûi lyï,

Trang 3

dëch vuû thanh toaïn, tæ váún taìi chênh, mäi giåïi âáöu tæ...

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

d.Väún chuí såí hæîu: âáy laì nguäön väún riãng cuía ngán haìng do caïc chuí såí hæîu âoïng

goïp, väún âæåüc taûo ra trong quaï trçnh kinh doanh dæåïi daûng låüi nhuáûn giæî laûi. Väún

chuí såí hæîu laì âiãöu kiãûn phaïp lyï cå baín, laì yãúu täú taìi chênh quan troüng nháút trong

viãûc âaím baío âäúi våïi caïc khoaín nåü cuía khaïch haìng. Chênh vç váûy, quy mä väún chuí

såí hæîu laì yãúu täú quyãút âënh quy mä huy âäüng väún vaì quy mä caïc nghiãûp vuû thuäüc

taìi saín coï. Theo quy âënh cuía NHNN VN taûi quyãút âënh säú 297/1999/QÂ-NHNN5

ngaìy 25/08/1999 thç täø chæïc tên duûng (træì chi nhaïnh ngán haìng næåïc ngoaìi) phaíi duy

trç tyí lãû täúi thiãøu 8% giæîa väún tæû coï so våïi taìi saín coï, kãø caí caïc cam kãút ngoaûi baíng,

âæåüc âiãöu chènh theo mæïc âäü ruíi ro.

1.1.3.1.2. Nghiãûp vuû sæí duûng väún (têch saín) : laì nghiãûp vuû sæí duûng caïc nguäön väún âaî

hçnh thaình cuía ngán haìng âæåüc thãø hiãûn bãn taìi saín coï trãn baíng täøng kãút taìi saín cuía

NHTM, bao gäöm:

a.Tiãön dæû træî : gäöm dæû træî bàõt buäüc vaì dæû træî thàûng dæ. Trong âoï, dæû træî bàõt buäüc laì

khoaín tiãön NHNN bàõt buäüc caïc NHTM phaíi duy trç thæåìng xuyãn trãn taìi khoaín

tiãön gåíi taûi NHNN theo mäüt tyí lãû nháút âënh trãn täøng säú väún huy âäüng âæåüc. Tyí lãû

dæû træî bàõt buäüc phuû thuäüc vaìo chênh saïch tiãön tãû cuía NHNN trong tæìng thåìi kyì nháút

âënh, khoaín naìy seî aính hæåíng âãún khaí nàng thanh toaïn vaì chi phê cuía ngán haìng.

Hiãûn nay theo quy âënh cuía NHNN taûi quyãút âënh 235/99/QÂ-NHNN1 ngaìy

05/07/1999 thç täø chæïc tên duûng phaíi duy trç tyí lãû dæû træî 5% trãn täøng väún huy âäüng

âäúi våïi nhæîng khoaín tiãön gåíi khäng kyì haûn vaì coï kyì haûn dæåïi 12 thaïng. Dæû træî

thàûng dæ laì khoaín tiãön phoìng håì theo mäüt tyí lãû nháút âënh âãø âaím baío nhu cáöu ruït

tiãön cuía khaïch haìng vaì cho vay trong kyì.

b.Huìn väún liãn doanh, âáöu tæ chæïng khoaïn : ngán haìng coï thãø sæí duûng väún tæû coï cuía

Trang 4

mçnh âãø goïp väún liãn doanh våïi caïc doanh nghiãûp khaïc, hoàûc mua cäø pháön cuía caïc

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

doanh danh nghiãûp hoàûc cuía caïc täø chæïc tên duûng khaïc nhæng khäng âæåüc væåüt quaï

mæïc quy âënh. Hiãûn nay tyí lãû naìy khäng quaï 20% väún âiãöu lãû vaì quyî dæû træî (theo

quyãút âënh 275/QÂ-NH5 ngaìy 07/11/1994).

c.Nghiãûp vuû tên duûng : âáy laì hoaût âäüng cå baín vaì laì nguäön thu nháûp chuí yãúu cuía

ngán haìng, âäöng thåìi cuîng laì nghiãûp vuû chæïa âæûng nhiãöu ruíi ro nháút. Do âoï, luáût Täø

chæïc Tên duûng taûi muûc 1 âiãöu 79 quy âënh "täøng dæ nåü vay âäúi våïi mäüt khaïch haìng

khäng âæåüc væåüt quaï 15% väún tæû coï cuía täø chæïc tên duûng". Cuìng våïi sæû phaït triãøn

cuía nãön kinh tãú, nghiãûp vuû tên duûng ngaìy caìng âa daûng nhàòm thoía maîn caïc nhu cáöu

vãö väún cho nãön kinh kãú. Ngaìy nay, caïc ngán haìng cung cáúp caïc hçnh thæïc tên duûng

gäöm: chiãút kháúu thæång phiãúu vaì caïc chæïng tæì coï giaï; tên duûng cháúp nháûn laì hçnh

thæïc cho vay coï âaím baío bàòng taìi saín thãú cháúp, cáöm cäú cuía khaïch haìng; tên duûng

tháúu chi laì viãûc ngán haìng cho pheïp khaïch haìng sæí duûng væåüt quaï säú dæ taìi khoaín

cuía mçnh âãún mäüt haûn mæïc nháút âënh; tên duûng æïng træåïc vaìo taìi khoaín laì ngán haìng

âäöng yï cáúp cho khaïch haìng mäüt haûn mæïc tên duûng nháút âënh trong mäüt thåìi gian

nháút âënh; tên duûng thuã mua, Factoring; tên duûng âáöu tæ laì nhæîng khoaín cho vay

trung, daìi haûn nhàòm taìi tråü cho nhæîng dæû aïn âáöu tæ måïi, måí räüng saín xuáút; taìi tråü

ngoaûi thæång , baío laînh ...

d.Taìi saín coï khaïc : phaït sinh trong nghiãûp vuû thanh toaïn, caïc khoaín phaíi thu, taìi saín

cäú âënh, cäng cuû lao âäüng...

1.1.3.2. Hoaût âäüng ngoaûi baíng: Ngoaìi nhæîng giao dëch âæåüc phaín aïnh trong pháön

näüi baíng trãn baíng täøng kãút taìi saín, ngán haìng coìn tham gia caïc hoaût âäüng chæa

âæåüc thæìa nháûn laì taìi saín nåü hoàûc taìi saín coï cuía ngán haìng thäng qua mäüt säú nghiãûp

Trang 5

vuû ngoaûi baíng sau :

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

(cid:57) Caïc nghiãûp vuû baío laînh : baío laînh thanh toaïn, vay väún næåïc ngoaìi, baío laînh giao

haìng, dæû tháöu, thæûc hiãûn håüp âäöng, näüp thuãú, chaìo giaï, baío haình...

(cid:57) Caïc giao dëch vãö häúi âoaïi : giao ngay (Spots), kyì haûn ( Forwards), hoaïn âäøi

(Swaps), tæång lai (Futures), quyãön choün (Options)...

(cid:57) Nhæîng cam kãút mua baïn, taìi tråü; vaì caïc khoaín laîi treo...

Màûc duì sæû biãún âäüng cuía caïc giao dëch ngoaûi baíng khäng laìm thay âäøi kãút cáúu baíng

täøng kãút taìi saín, nhæng vç noï cuîng laì mäüt hiãûn tæång kinh tãú phaït sinh trong quaï

trçnh hoaût âäüng kinh doanh ngán haìng nãn mæïc âäü ruíi ro cuía noï coï taïc âäüng maûnh

meî âãún âäü an toaìn cuía toaìn ngán haìng.

1.2. Cå såí lyï thuyãút vãö quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi :

1.2.1. Khaïi niãûm vãö laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi:

1.2.1.1. Laîi suáút : Trong thæûc tãú coï ráút nhiãöu loaûi laîi suáút khaïc nhau nhæ laîi suáút cå

baín, laîi suáút chiãút kháúu, taïi chiãút kháúu, laîi suáút vay, gæíi... Tuy nhiãn, táút caí caïc loaûi

laîi suáút âãöu coï mäüt khaïi niãûm chung nháút âoï laì pháön thæåíng cho sæû hy sinh nhu cáöu

tiãu duìng hiãûn taûi âãø âäøi láúy mäüt sæû tiãu duìng trong tæång lai. Sæû hy sinh cuía nhaì

âáöu tæ bao gäöm hai yãúu täú : thæï nháút vãö màût thåìi gian maì âäöng tiãön phaíi âáöu tæ; thæï

hai ruíi ro phaíi gaïnh chëu trong khoaín thåìi gian áúy. Nhæ váûy coï thãø âënh nghéa mäüt

caïch âån giaín laì : laîi suáút laì giaï trë cuía thåìi gian vaì sæû ruíi ro.

Phæång phaïp xaïc âënh laîi suáút : theo khaïi niãûm nãu trãn thç laîi suáút âæåüc hiãøu laì laîi

suáút danh nghéa, bao gäöm : laîi suáút thæûc (a); tyí lãû laûm phaït (i); chi phê chuyãøn sang

tiãön màût (l); chi phê ruíi ro (σ). Ba yãúu täú âáöu tiãn laì nhæîng yãúu täú thåìi gian cuía laîi

suáút, yãúu täú thæï tæ laì ruíi ro gaïnh chëu trong thåìi gian trãn. Nhæ váûy, laîi suáút danh

Trang 6

nghéa âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc : r = a+ i+ l + σ

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

1.2.1.2. Tyí giaï häúi âoaïi: tyí giaï häúi âoaïi laì sæû so saïnh mäúi tæång quan giaï trë giæîa hai

âäöng tiãön våïi nhau. Hoàûc coï thãø noïi tyí giaï häúi âoaïi laì giaï caí âån vë tiãön tãû næåïc naìy

thãø hiãûn bàòng säú læåüng âån vë tiãön tãû næåïc khaïc. Vê duû : 1 USD = 14.000 VND

Phæång phaïp xaïc âënh tyí giaï häúi âoaïi : trong lëch sæí phaït triãøn thæång maûi quäúc tãú

xuáút hiãûn caïc phæång phaïp xaïc âënh tyí giaï häúi âoaïi sau :

(cid:57) Chãú âäü baín vë vaìng : Tyí giaï häúi âoaïi âæåüc xaïc âënh dæûa trãn cå såí so saïnh haìm

læåüng vaìng giæîa hai âäöng tiãön våïi nhau. Vê duû :1 GBP coï haìm læåüng vaìng laì 7,32 g

vaìng; 1 USD coï haìm læåüng vaìng laì 4,52 g vaìng; suy ra tyí giaï giæîa GBP vaì USD: 1

GBP= 7,32/4,52 = 1,6196 USD

(cid:57) Hãû thäúng tyí giaï Bretton Woods (1944-1971): tyí giaï häúi âoaïi chênh thæïc cuía caïc

næåïc âæåüc hçnh thaình trãn cå såí so saïnh våïi haìm læåüng vaìng chênh thæïc cuía Âä la

Myî (0,888671g) vaì khäng âæåüc pheïp biãún âäüng væåüt quaï phaûm vi ± x % cuía tyí giaï

chênh thæïc âàng kyï taûi quyî IMF.

(cid:57) Tyí giaï thaí näøi tæû do: âæåüc hçnh thaình mäüt caïch tæû phaït trãn thë træåìng do quan hãû

cung cáöu ngoaûi tãû quyãút âënh maì khäng coï báút kyì sæû can thiãûp naìo cuía chênh phuí.

(cid:57) Tyí giaï thaí näøi coï quaín lyï :laì tyí giaï thaí näøi nhæng coï sæû can thiãûp cuía chênh phuí

nhàòm äøn âënh tyí giaï phuûc vuû cho chiãún læåüc chung cuía næåïc mçnh. Sæû can thiãûp cuía

chênh phuí thäng qua nhiãöu hçnh thæïc khaïc nhau nhæ can thiãûp træûc tiãúp, can thiãûp

thäng qua thë træåìng häúi âoaïi...

(cid:57) Tyí giaï häúi âoaïi coï hai caïch biãøu hiãûn :

- Láúy âäöng tiãön trong næåïc ( baín tãû ) laìm mäüt âån vë âãø so saïnh våïi säú læåüng tiãön tãû

næåïc ngoaìi (ngoaûi tãû) : 1 baín tãû = N ngoaûi tãû

- Láúy âäöng ngoaûi tãû laìm mäüt âån vë so saïnh våïi säú læåüng tiãön tãû trong næåïc :

Trang 7

1 ngoaûi tãû = N baín tãû

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Tuy nhiãn, nhàòm âån giaín váún âãö biãøu thë tyí giaï häúi âoaïi nãn thäúng nháút chè aïp duûng

mäüt phæång phaïp biãøu thë tyí giaï häúi âoaïi laì láúy âäöng tiãön næåïc ngoaìi laìm âån vë so

saïnh våïi säú læåüng tiãön tãû trong næåïc.

(cid:57) Tyí giaï cheïo : Thäng thæåìng taûi caïc ngán haìng, thë træåìng taìi chênh, ngæåìi ta chè

thäng baïo tyí giaï âäöng USD so våïi âäöng baín tãû. Trãn cå såí âoï seî tênh tyí giaï caïc

ngoaûi tãû khaïc so våïi âäöng baín tãû bàòng phæång phaïp tyí giaï cheïo. Vê duû : taûi thë

træåìng VN ngaìy 31/12/1999, tyí giaï USD âæåüc niãm yãút : 1 USD = 14.026 -50

VND ( tyí giaï mua - baïn ). Trãn caïc thë træåìng taìi chênh quäúc tãú, tyí giaï niãm yãút nhæ

sau : 1 USD = 103 - 5 JPY. Nhæ váûy, ta coï : 1 JPY = (14.026/105) -

(14.050/103) = 134 - 6 VND

1.2.1.3. Mäúi quan hãû giæîa laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi:

Hoàûc e0 (rh - rf) N et = ------------------- + e0 360 e0 (rh - rf) N et = ----------------------- + e0 360+(rf x N)

Trong âoï : N laì kyì haûn tênh tyí giaï ( tênh theo ngaìy); rh,rf laì laîi suáút âäöng näüi tãû vaì

ngoaûi tãû; e0,et laì tyí giaï âáöu kyì vaì cuäúi kyì.

1.2.2. Ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi:

1.2.2.1. Ruíi ro laîi suáút : laì khaí nàng ngán haìng phaíi âäúi màût såïi sæû suy giaím låüi

nhuáûn hoàûc bë läù tæì viãûc dao âäüng cuía laîi suáút. Khi mäüt NHTM thæûc hiãûn chæïc

nàng cå baín cuía mçnh tæïc laì nháûn nhæîng khoaín kyï thaïc, âäöng thåìi cung cáúp nhæîng

khoaín cho vay thç seî taûo ra mäüt sæû chãnh lãûch giæîa taìi saín nåü vaì taìi saín coï. Chãnh

lãûch âoï thäng thæåìng laì sæû khäng cán xæïng vãö kyì haûn laìm cho ngán haìng phaíi chëu

ruíi ro vãö laîi suáút trong viãûc taïi taìi tråü taìi saín nåü vaì taìi saín coï; hoàûc laì sæû thay âäøi giaï

trë cuía taìi saín nåü vaì taìi saín coï do viãûc âaïnh giaï laûi taìi saín mäüt khi laîi suáút biãún âäüng

Trang 8

theo hæåïng báút låüi âäúi våïi ngán haìng. Tæïc laì ngán haìng coï thãø phaíi chëu mäüt khoaín

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

läù do phaíi taìi tråü cho caïc khoaín vay våïi laîi suáút cao hån hoàûc cho vay våïi laîi suáút

tháúp hån so våïi mæïc laîi suáút dæû âënh.

1.2.2.2. Ruíi ro ngoaûi häúi : trong hoaût âäüng kinh doanh ngán haìng ngaìy caìng âa daûng

vaì mang tênh toaìn cáöu hoïa cao, caïc NHTM phaíi âaïp æïng yãu cáöu cuía khaïch haìng

mçnh vãö nhu cáöu thanh toaïn quäúc tãú, âáöu tæ næåïc ngoaìi... cho nãn NHTM phaíi thiãút

láûp traûng thaïi træåìng roìng (taìi saín coï låïn hån taìi saín nåü âäúi våïi mäüt ngoaûi tãû naìo âoï)

hoàûc âoaín roìng (taìi saín coï nhoí hån taìi saín nåü âäúi våïi mäüt ngoaûi tãû naìo âoï) cho tæìng

ngoaûi tãû, tæïc laì taûo ra sæû khäng cán xæïng giæîa taìi saín coï ngoaûi tãû vaì taìi saín nåü ngoaûi

tãû vãö säú læåüng hoàûc vãö kyì haûn cuía chuïng; ngán haìng coï khaí nàng phaíi chëu nhæîng

khoaín läù tæì sæû biãún âäüng tyí giaï theo chiãöu hæåïng báút låüi.

1.2.3. Mäüt säú kyî thuáût nghiãûp vuû quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi.

1.2.3.1. Quaín trë ruíi ro laîi suáút :

1.2.3.1.1. Mäüt säú phæång phaïp âo læåìng ruíi ro laîi suáút

a. Mä hçnh kyì haûn âãún haûn (The Maturity Model)

Mäüt sæû thay âäøi cuía laîi suáút seî aính hæåíng âãún thu nháûp, laìm thay âäøi giaï trë cuía taìi

saín nåü vaì taìi saín coï cuía ngán haìng. Tuy nhiãn sæû taïc âäüng (coï thãø täút hay xáúu) phuû

thuäüc vaìo mæïc âäü vaì tênh cháút cuía sæû khäng cán xæïng caïc kyì haûn giæîa danh muûc taìi

saín coï vaì taìi saín nåü . Nãúu goüi MA laì kyì haûn âãún haûn trung bçnh cuía danh muûc taìi saín

coï vaì ML laì kyì haûn âãún haûn trung bçnh cuía danh muûc taìi saín nåü, ta coï :

MA = WA1MA1+ WA2MA2+...+ WAnMAn = Σ WAiMAi

ML = WL1ML1+ WL2ML2+...+ WLnMLn = Σ WLiMLi

Trong âoï : WAi, WLi laì tyí troüng taìi saín coï, taìi saín nåü thæï i, âæåüc thãø hiãûn theo giaï

thë træåìng, ta coï : Σ WAi = Σ WLi = 1

Trang 9

MAi, MLi : laì kyì haûn âãún haûn cuía taìi saín coï, taìi saín nåü i ; i =1,2,...,n

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Phæång trçnh naìy noïi lãn kyì haûn âãún haûn cuía mäüt danh muûc taìi saín coï hoàûc taìi saín

nåü bàòng tyí troüng trung bçnh cuía táút caí caïc kyì haûn cáúu thaình trong danh muûc.

Nguyãn lyï aính hæåíng cuía laîi suáút âäúi våïi danh muûc taìi saín laì :

(cid:57) Mäüt sæû tàng (giaím) laîi suáút thë træåìng âãöu dáùn âãún mäüt sæû giaím (tàng) giaï trë cuía

danh muûc taìi saín coï vaì taìi saín nåü cuía ngán haìng;

(cid:57) Khi laîi suáút thë træåìng tàng (giaím) thç kyì haûn cuía danh muûc taìi saín coï hoàûc taìi

saín nåü coï thu nháûp cäú âënh caìng daìi, thç giaï trë cuía chuïng giaím (tàng) caìng låïn;

(cid:57) Khi laîi suáút thë træåìng tàng, thç kyì haûn danh muûc taìi saín caìng daìi thç täúc âäü giaím

giaï cuía chuïng caìng giaím vaì ngæåüc laûi.

Nãúu goüi A, L, E láön læåüt laì giaï trë thë træåìng cuía taìi saín coï, väún huy âäüng, vaì väún

chuí såí hæîu, ta coï E = A - L. Nhæ váûy våïi mäüt sæû tàng (giaím) laîi suáút thë træåìng thç

mæïc thay âäøi theo giaï thë træåìng cuía väún chuí såí hæîu âæåüc xaïc âënh laì chãnh lãûch

giæîa giaï trë thë træåìng cuía taìi saín coï vaì väún huy âäüng theo cäng thæïc :ΔE = ΔA - ΔL

Qua cäng thæïc trãn cho tháúy ràòng âãø haûn chãú ruíi ro laîi suáút ngán haìng coï thãø laìm

cho kyì haûn cuía taìi saín nåü vaì taìi saín coï cán xæïng nhau, tæïc laì MA=ML. Tuy nhiãn,

âiãöu naìy laûi âi ngæåüc laûi våïi chæïc nàng cå baín cuía NHTM laì chæïc nàng luán chuyãøn

taìi saín våïi muûc tiãu laìm táûp trung nhæîng nguäön väún ngàõn haûn, khäúi læåüng nhoí, phán

taïn thaình nguäön väún låïn phuûc vuû cho âáöu tæ phaït triãøn. Màût khaïc, ngay caí trong

træåìng håüp ngán haìng âaî cán xæïng kyì haûn cuía taìi saín nåü vaì taìi saín coï thç tiãöm áøn ruíi

ro laîi suáút váùn xuáút hiãûn do tyí lãû väún huy âäüng/täøng taìi saín coï laì nhoí hån mäüt vaì

thåìi læåüng cuía luäöng tiãön khäng âäöng nháút våïi kyì haûn trung bçnh. Màûc duì täön taûi

nhiãöu haûn chãú nhæng mä hçnh kyì haûn âãún haûn laì mäüt phæång phaïp âån giaín, êt täún

keïm âãø âo læåìng mæïc âäü ruíi ro laîi suáút âäúi våïi NHTM.

Trang 10

b. Mä hçnh thåìi læåüng (The Duration Model)

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Thåìi læåüng cuía mäüt taìi saín laì thæåïc âo thåìi gian täön taûi luäöng tiãön cuía taìi saín naìy,

âæåüc tênh trãn cå såí caïc giaï trë hiãûn taûi cuía noï. Cäng thæïc täøng quaït xaïc âënh thåìi

læåüng cuía mäüt chæïng khoaïn coï thu nháûp cäú âënh nhæ sau :

Σ CFt.DFt.t Σ PVt.t

D = ---------------------- = -------------------------- (1)

Σ CFt.DFt Σ PVt

Trong âoï : CFt laì luäöng tiãön nháûn âæåüc taûi thåìi âiãøm cuäúi kyì t; n laì säú kyì thanh toaïn;

DFt = 1/(1+R)t laì nhán täú chiãút kháúu; R : mæïc laîi suáút thë træåìng; PVt = CFt x DFt giaï

trë hiãûn taûi cuía luäöng tiãön cuäúi kyì t. Vê duû : ngán haìng cáúp mäüt khoaín tên duûng trë giaï

5 tyí âäöng, laîi suáút 12%/nàm, kyì haûn 5 nàm, traí laîi haìng nàm; laîi suáút hiãûn haình cuía

thë træåìng cuîng laì 12%/nàm. Ta coï thåìi læåüng cuía khoaín vay âæåüc xaïc âënh theo

baíng sau :

CFt DFt CFt.DFt.t

T 1 2 3 4 5 0,8929 0,7972 0,7118 0,6355 0,5674

600.000.000 600.000.000 600.000.000 600.000.000 5.600.000.000 Cäüng : CFt.DFt 535.740.000 478.320.000 427.080.000 381.300.000 3.177.440.000 5.000.000.000 535.740.000 956.640.000 1.281.240.000 1.525.200.000 15.887.200.000 20.186.020.000

Suy ra thåìi læåüng khoaín vay D = 20.186.020.000/5.000.000.000 = 4,037 nàm

Nhæîng âàûc âiãøm quan troüng cuía mä hçnh thåìi læåüng trong mäúi liãn quan våïi kyì haûn

taìi saín, laîi suáút thë træåìng, luäöng tiãön thu âæåüc mäùi kyì nhæ sau :

(cid:57) Thåìi læåüng tàng lãn cuìng våïi kyì haûn cuía taìi saín coï thu nháûp cäú âënh, nhæng våïi

mäüt tyí lãû giaím dáön; tæïc laì : δD/δM > 0 vaì δD2/δ2M < 0 ;

(cid:57) Thåìi læåüng vaì laîi suáút thë træåìng biãún âäøi ngæåüc chiãöu nhau; tæïc laì δD/δR < 0;

(cid:57) Laîi suáút cuía taìi saín (coï hoàûc nåü) caìng cao thç thåìi læåüng caìng giaím.

Trang 11

Nãúu goüi P laì thë giaï cuía taìi saín ( cäø phiãúu, traïi phiãúu...) ta coï :

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

C C + F C

(2)

P = ----------- + -------------- + .... + -------------------

(1+R) (1+R)2 (1+R)N

Láúy âaûo haìm báûc nháút cuía P theo R ta coï :

C 2C N(C + F)

(3)

DP/dR = - 1/(1+R) [ ----------- + ------------ + .... + ------------- ]

(1+R)N (1+R) (1+R)2

(5)

(4)

hay

dP/dR = - 1/(1+R) [P.D]

dP/P = -D [dR/(1+R)]

Kãút håüp cäng thæïc (1) ta coï :

Phæång trçnh (4) vaì (5) chè ra mäúi quan hãû ngæåüc chiãöu nhau cuía laîi suáút vaì thë giaï

Thay âäøi thë giaï dP/P

-D

Thay âäøi laîi suáút dR/(1+R)

taìi saín theo âäö thë sau :

Nhæ váûy âäúi våïi mäüt danh muûc taìi saín coï vaì taìi saín nåü ta xaïc âënh thåìi læåüng täøng

håüp theo cäng thæïc sau :

DA =X1AD1A+X2AD2A+....+XnADnA= Σ XiADiA

DL=X1LD1L+X2LD2L+....+XnLDnL= Σ XiLDiL

Trong âoï DA, DL laì thåìi læåüng cuía taìi saín coï, väún huy âäüng; Xi, Di laì tyí troüng vaì

thåìi læåüng cuía taìi saín thæï i.

Suy ra : ΔA/A = -DA[ΔR/(1+R)] vaì ΔL/L = -DL[ΔR/(1+R)]

Trang 12

Màût khaïc ta coï : ΔE = ΔA - ΔL = -( DA.A -DL.L)[ΔR/(1+R)]

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Δ våïi k=L/A E = - ( DA-DL.k).A.[ΔR/(1+R)] (6)

Tæì phæång trçnh (6) cho ta kãút luáûn sau :

(cid:57) ( DA-DL.k) : phaín aïnh sæû khäng cán xæïng vãö thåìi læåüng cuía hai vãú baíng täøng kãút

taìi saín. Nãúu sæû chãnh lãûch naìy caìng låïn thç tiãöm áøn ruíi ro laîi suáút âäúi våïi ngán

haìng caìng cao;

(cid:57) A : phaín aïnh quy mä täøng taìi saín coï cuía ngán haìng. Quy mä taìi saín coï caìng låïn

thç tiãöm áøn ruíi ro laîi suáút âäúi våïi ngán haìng caìng cao;

(cid:57) ΔR/(1+R) : phaín aïnh mæïc âäü thay âäøi laîi suáút. Mæïc âäü thay âäøi laîi suáút caìng

nhiãöu thç tiãöm áøn ruíi ro laîi suáút âäúi våïi ngán haìng caìng cao.

Trong ba nhán täú trãn thç chè coï laîi suáút laì mang tênh ngoaûi caính, coìn hai yãúu täú coìn

laûi âæåüc âàût dæåïi sæû kiãøm soaït cuía ngán haìng. Ngaìy nay, viãûc aïp duûng mä hçnh thåìi

læåüng vaìo viãûc quaín trë ruíi ro laîi suáút tråí nãn âån giaín nhåì sæû phong phuï cuía caïc

nghiãûp vuû ngán haìng nhæ : caïc giao dëch Forwards, Swaps, Futures, Options thäng

qua caïc thë træåìng chæïng khoaïn táûp trung vaì baïn táûp trung. Tuy nhiãn, mä hçnh thåìi

læåüng chè chênh xaïc våïi nhæîng biãún âäüng laîi suáút tæång âäúi nhoí. Mäüt khi sæû thay âäøi

cuía laîi suáút laì khaï låïn thç quan hãû giæîa laîi suáút vaì thë giaï taìi saín khäng coìn laì quan

dP/P

Quan hãû thæûc tãú

-D

dR/

(1+R)

hãû tuyãún tênh do tênh läöi trong mäúi quan hãû giæîa laîi suáút vaì thë giaï taìi saín.

Trang 13

c. Mä hçnh âënh giaï laûi ( The Repricing Model )

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Mä hçnh âënh giaï laûi dæûa trãn cå såí phán têch caïc luäöng tiãön tãû theo giaï trë ghi säø

nhàòm xaïc âënh thu nháûp laîi tæì taìi saín coï vaì chi phê laîi tæì väún huy âäüng trong mäüt

khoaín thåìi gian nháút âënh. Mä hçnh naìy âæåüc xaïc âënh nhæ sau :

ΔNIIi = GAPi x ΔRi = (RSAi-RSLi) ΔRi

Trong âoï : ΔNIIi sæû thay âäøi thu nháûp roìng tæì laîi suáút cuía nhoïm taìi saín i; GAPi

chãnh lãûch theo giaï trë ghi säø giæîa taìi saín coï vaì taìi saín nåü cuía nhoïm taìi saín i; ΔRi

sæû thay âäøi laîi suáút cuía nhoïm taìi saín i; RSAi, RALi laì giaï trë ghi säø cuía taìi saín coï,

taìi saín nåü nhoïm taìi saín i. ÅÍ âáy nhoïm taìi saín thæåìng âæåüc phán chia theo tæìng kyì

haûn maì taìi saín coï vaì taìi saín nåü âæåüc âënh giaï laûi theo laîi suáút måïi trãn thë træåìng.

Thäng thæåìng kyì haûn âæåüc phán chia theo caïc nhoïm nhæ : 1 ngaìy; âãún 3 thaïng; âãún

6 thaïng; âãún 12 thaïng; âãún 5 nàm; vaì trãn 5 nàm. Mä hçnh âënh giaï laûi laì tæång âäúi

âån giaín vaì træûc quan nhæng laûi boí qua viãûc phán têch thë giaï cuía taìi saín, boí qua sæû

chãnh lãûch kyì haûn giæîa taìi saín nåü vaì taìi saín coï trong cuìng mäüt nhoïm...

1.2.3.1.2. Nhæîng nghiãûp vuû baío âaím ruíi ro laîi suáút :

a. Baío âaím ruíi ro laîi suáút näüi baíng :

Tæì ba phæång phaïp âo læåìng ruíi ro laîi suáút trãn ta ruït ra mäüt säú biãûn phaïp baío âaím

ruíi ro laîi suáút træûc tiãúp trãn baíng cán âäúi taìi saín näüi baíng nhæ sau :

(cid:57) Laìm cho cán xæïng kyì haûn giæîa taìi saín nåü vaì taìi saín coï; tæïc laì MA= ML;

(cid:57) Âiãöu chènh chãnh lãûch thåìi læåüng (DA-kDL) âaût âãún 0 bàòng caïch âiãöu chènh riãng

leî hoàûc âäöng thåìi ba nhán täú DA, DL, vaì k;

(cid:57) Âiãöu chènh chãnh lãûch theo giaï trë ghi säø giæîa taìi saín coï vaì taìi saín nåü nhaûy caím

våïi laîi suáút (GAP) âaût âãún 0; tæïc laì RSA = RSL.

Phæång phaïp baío âaím ruíi ro laîi suáút thäng qua viãûc cå cáúu laûi baíng cán âäúi taìi saín

Trang 14

näüi baíng thæåìng täún nhiãöu thåìi gian vaì chi phê hån so våïi caïc phæång phaïp khaïc.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

b. Baío âaím ruíi ro laîi suáút ngoaûi baíng :

b1. Baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng håüp âäöng kyì haûn :

Giaí sæí taûi thåìi âiãøm t=0, ngán haìng âang nàõm giæî mäüt taìi saín coï våïi thë giaï P, thåìi

læåüng D, laîi suáút thë træåìng R . Khi âoï ta coï thãø xaïc âënh âæåüc mäüt khoaín läù do laîi

suáút thë træåìng tàng lãn ΔR taûi thåìi âiãøm t nhæ sau : ΔP = -D.P. ΔR/(1+R). Âãø buì

âàõp khoaín läù naìy, nhaì quaín trë ngán haìng tiãún haình nghiãûp vuû giao dëch kyì haûn bàòng

caïch baïn kyì haûn mäüt taìi saín tæång tæû våïi giaï P, thanh toaïn taûi thåìi âiãøm t. Nhæ váûy,

taûi thåìi âiãøm t nãúu laîi suáút thë træåìng tàng lãn ΔR thç ngán haìng seî coï mäüt khoaín thu

nháûp tæì giao dëch kyì haûn laì : P - Pf = P - P [1- D.ΔR/(1+R)] = D. ΔR/(1+R) . Tæïc laì

ngán haìng âaî loaûi træì âæåüc ruíi ro laîi suáút .

Laîi/läù cuía ngán haìng tæì sæû thay âäøi laîi suáút

ΔP

Ruíi ro laîi suáút âæåüc loaûi træì

Laîi/läù tæì giao dëch mua håüp âäöng kyì haûn, hoàûc tæång lai (Long position)

Âäö thë 1 : Thu nháûp cuía ngán haìng biãún âäøi cuìng chiãöu laîi suáút (ngán haìng huy âäüng väún daìi haûn vaì cho vay ngàõn haûn )

ΔR

Laîi/läù tæì giao dëch baïn håüp âäöng kyì haûn, hoàûc tæång lai (Short position)

PΔ

Laîi/läù cuía ngán haìng tæì sæû thay âäøi laîi suáút

Ruíi ro laîi suáút âæåüc loaûi træì

Âäö thë 2 : Thu nháûp cuía ngán haìng biãún âäøi ngæåüc chiãöu laîi suáút (ngán haìng huy âäüng väún ngàõn haûn vaì cho vay daìi haûn )

Trang 15

RΔ

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

b2. Baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng håüp âäöng tæång lai :

Vãö cå baín baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng håüp âäöng tæång lai vaì kyì haûn laì tæång tæû

nhau nhæng håüp âäöng tæång lai laì nhæîng håüp âäöng âæåüc chuáøn hoaï , giao dëch mäüt

caïch coï täø chæïc trãn såí giao dëch. Vç váûy âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút cho mäüt taìi saín,

ngán haìng coìn phaíi xaïc âënh säú læåüng håüp âäöng tæång lai cáön sæí duûng.

Ta coï cäng thæïc : ΔF = - DF.F. ΔR/(1+R) våïi F laì giaï trë ban âáöu cuía håüp âäöng

tæång lai, ΔF laì thay âäøi giaï trë cuía håüp âäöng tæång lai, DF thåìi læåüng cuía chæïng

khoaïn sæí duûng trong håüp âäöng tæång lai. Nãúu goüi NF, PF laì säú læåüng vaì giaï caí cuía

håüp âäöng tæång lai thç F=NF.PF hay ΔF = - DF. NF.PF. ΔR/(1+R) . Âãø buì âàõp våïi

khoaín läù do laîi suáút thë træåìng tàng lãn ΔR taûi thåìi âiãøm t âäúi våïi taìi saín trë giaï P laì

ΔP = -D.P. ΔR/(1+R) thç ΔF=ΔP hay - DF. NF.PF. ΔR/(1+R)= -D.P. ΔR/(1+R). Nhæ

váûy säú læåüng håüp âäöng tæång lai cáön sæí suûng : Nf = D.P / Df.Pf

Tæång tæû nhæ váûy måí räüng cho toaìn bäü baíng cán âäúi taìi saín, khi laîi suáút tàng ngán

haìng coï thãø chëu mäüt khoaín läù : ΔE = - ( DA-DL.k).A.[ΔR/(1+R)] . Nhæ váûy säú

læåüng håüp âäöng tæång lai ngán haìng cáön sæí duûng âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút toaìn bäü

baíng cán âäúi taìi saín laì :

( DA-DL.k).A NF = -------------------

DF.PF

b3. Baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng giao dëch quyãön choün :

Giao dëch quyãön choün laì loaûi nghiãûp vuû hãút sæïc âa daûng vaì phong phuï phaït triãøn ráút

maûnh caí vãö quy mä láùn hçnh thæïc taûi nhiãöu næåïc phaït triãøn. Caïc nghiãûp vuû cå baín

trong giao dëch quyãön choün bao gäöm :

Trang 16

i. Mua quyãön choün mua ( buying a call ) âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút :

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Ngæåìi mua quyãön choün mua coï quyãön maì khäng coï nghéa vuû âäúi våïi viãûc mua mäüt

loaûi chæïng khoaïn taûi mäüt mæïc giaï cäú âënh X (giaï giao dëch ) âaî thoaí thuáûn trong håüp

âäöng. Âäöng thåìi taûi thåìi âiãøm kyï kãút håüp âäöng ngæåìi mua phaíi traí mäüt khoaín phê C

(phê choün mua) cho ngæåìi baïn quyãön choün mua. Nhæ váûy, ngæåìi mua seî thu âæåüc låüi

nhuáûn khi giaï traïi phiãúu tàng bàòng caïch thæûc hiãûn quyãön choün mua cuía mçnh vaì

ngæåüc laûi chè chëu läù täúi âa laì khoaín phê C nãúu giaï traïi phiãúu giaím do khäng bàõt

Laîi/läù ΔV

Âæåìng thu nháûp tæì quyãön choün mua (long call)

P=X

Tàng/giaím laîi suáút thë træåìng ΔR

A

B

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

C

Âäö thë 3 : thu nháûp cuía ngæåìi mua quyãön choün mua

buäüc phaíi thæûc hiãûn håüp âäöng.

Giaí sæí ngán haìng âang nàõm giæî mäüt danh muûc taìi saín maì thu nháûp cuía noï biãún âäøi

cuìng chiãöu våïi laîi suáút (nhæ âäö thë 1 - traûng thaïi âoaín). Âãø baío âaím ruíi ro khi laîi

suáút thë træåìng giaím (tæïc laì giaï thë træåìng taìi saín tàng) thç ngán haìng coï thãø thæûc

hiãûn mua quyãön choün mua. Båíi vç khi laîi suáút thë træåìng giaím, giaï chæïng khoaïn tàng

cho nãn ngæåìi mua seî thu âæåüc låüi nhuáûn tæì quyãön choün mua nhàòm buì âàõp khoaín läù

Trang 17

tæì danh muûc taìi saín.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Laîi/läù ΔV

Âæåìng thu nháûp tæì quyãön choün mua

P=X

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín sau khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

A

B

ΔR

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

C

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín træåïc khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

Âäö thë 4 : mua quyãön choün mua âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút

ii. Baïn quyãön choün mua (selling/writing a call) âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút :

Ngæåüc laûi våïi mua quyãön choün mua, ngæåìi baïn quyãön choün mua seî nháûn âæåüc mäüt

khoaín phê baïn quyãön choün mua (C) vaì phaíi luän sàôn saìng baïn chæïng khoaïn cho

ngæåìi mua. Do váûy, ngæåìi baïn quyãön choün mua chè thu âæåüc låüi nhuáûn trong giåïi

haûn mæïc phê thu âæåüc nãúu laîi suáút thë træåìng tàng vaì coï khaí nàng bë läù laì khäng haûn

Laîi/läù ΔV

C

P=X

A

B

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

Tàng/giaím laîi suáút thë træåìng ΔR

Âæåìng thu nháûp tæì baïn quyãön choün mua (short call)

Âäö thë 5 : thu nháûp cuía ngæåìi baïn quyãön choün mua

Trang 18

chãú khi laîi suáút thë træåìng giaím.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Laîi/läù ΔV

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín træåïc khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

C

ΔR

A

B

P=X

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín sau khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

Âæåìng thu nháûp tæì baïn quyãön choün mua (short call)

Âäö thë 6 : baïn quyãön choün mua âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút

Baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng baïn quyãön choün mua :

Ta tháúy viãûc baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng baïn quyãön choün mua thç khaí nàng phaït

sinh läù váùn khäng coï giåïi haûn. Vç váûy åí nghiãûp vuû naìy, ngán haìng chè sæí duûng âãø

giaím båït mäüt pháön ruíi ro trong danh muûc taìi saín (åí traûng thaïi træåìng) chæï khäng thãø

phoìng ngæìa toaìn bäü ruíi ro trong træåìng håüp laîi suáút thë træåìng tàng.

iii. Mua quyãön choün baïn ( buying a put ) âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút :

Ngæåìi mua quyãön choün baïn coï quyãön maì khäng coï nghéa vuû âäúi våïi viãûc baïn mäüt

loaûi chæïng khoaïn taûi mäüt mæïc giaï cäú âënh X (giaï giao dëch ) âaî thoaí thuáûn trong håüp

âäöng. Âäöng thåìi taûi thåìi âiãøm kyï kãút håüp âäöng ngæåìi mua phaíi traí mäüt khoaín phê C

(phê choün mua) cho ngæåìi baïn quyãön choün baïn. Nhæ váûy, ngæåìi mua seî thu âæåüc låüi

nhuáûn khi giaï traïi phiãúu giaím (laîi suáút thë træåìng tàng) bàòng caïch thæûc hiãûn quyãön

choün baïn cuía mçnh vaì ngæåüc laûi chè chëu läù täúi âa laì khoaín phê C nãúu giaï traïi phiãúu

Trang 19

tàng (laîi suáút thë træåìng giaím) do khäng bàõt buäüc phaíi thæûc hiãûn håüp âäöng.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Laîi/läù ΔV

P=X

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

B

A

Tàng/giaím laîi suáút thë træåìng ΔR

C

Âæåìng thu nháûp tæì mua quyãön choün baïn (long put)

Âäö thë 7 : thu nháûp cuía ngæåìi mua quyãön choün baïn

Laîi/läù ΔV

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín træåïc khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

ΔR

P=X

B

A

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

C

Âæ taì âaí

åìng thu nháûp cuía i saín sau khi baío m ruíi ro laîi suáút

Âæåìng thu nháûp tæì mua quyãön choün baïn (long put)

Âäö thë 8 : baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng mua quyãön choün baïn

Tæì âäö thë 8 cho tháúy trong træåìng håüp ngán haìng âang nàõm giæî mäüt danh muûc taìi

saín maì thu nháûp cuía noï biãún âäøi ngæåüc chiãöu våïi laîi suáút (nhæ âäö thë 2 - traûng thaïi

træåìng) thç coï thãø sæí duûng nghiãûp vuû mua quyãön choün baïn âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút

trong træåìng håüp laîi suáút thë træåìng tàng.

iv. Baïn quyãön choün baïn ( selling/writing a put ) âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút :

Ngæåüc laûi våïi mua quyãön choün baïn, ngæåìi baïn quyãön choün baïn seî nháûn âæåüc mäüt

khoaín phê baïn quyãön choün baïn vaì phaíi luän sàôn saìng mua chæïng khoaïn cho ngæåìi

Trang 20

mua. Do váûy, ngæåìi baïn quyãön choün baïn chè thu âæåüc låüi nhuáûn trong giåïi haûn mæïc

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

phê thu âæåüc nãúu laîi suáút thë træåìng giaím vaì coï khaí nàng bë läù laì khäng haûn chãú khi

Laîi/läù ΔV

C

Âæåìng thu nháûp tæì baïn quyãön choün baïn (short put)

B

A

P=X

Tàng/giaím laîi suáút thë træåìng ΔR

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

Âäö thë 9 : thu nháûp cuía ngæåìi baïn quyãön choün baïn

laîi suáút thë træåìng tàng.

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín træåïc khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

Laîi/läù ΔV

C

Âæåìng thu nháûp tæì baïn quyãön choün baïn (short put)

ΔR

B

A

P=X

Tàng/giaím giaï chæïng khoaïn ΔP

Âæåìng thu nháûp cuía taìi saín sau khi baío âaím ruíi ro laîi suáút

Âäö thë 10 : baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng baïn quyãön choün baïn

Baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng baïn quyãön choün baïn :

Tæì âäö thë 10 ta tháúy viãûc baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng baïn quyãön choün baïn thç khaí

Trang 21

nàng phaït sinh läù váùn khäng coï giåïi haûn. Vç váûy åí nghiãûp vuû naìy, ngán haìng chè sæí

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

duûng âãø giaím båït mäüt pháön ruíi ro trong danh muûc taìi saín (åí traûng thaïi âoaín) chæï

khäng thãø phoìng ngæìa toaìn bäü ruíi ro trong træåìng håüp laîi suáút thë træåìng giaím.

Toïm laûi : ta coï mäúi quan hãû giæîa caïc giao dëch quyãön choün vaì giao dëch kyì haûn theo

âàóng thæïc sau :

Mua quyãön choün mua + Baïn quyãön choün baïn = Mua kyì haûn/tæång lai

Baïn quyãön choün mua + Mua quyãön choün baïn = Baïn kyì haûn/tæång lai

ΔV

ΔV

ΔV

+

=

ΔP

ΔP

ΔP

Mua quyãön choün mua

Baïn quyãön choün baïn

Mua kyì haûn/tæång lai

ΔV

ΔV

ΔV

+

=

ΔP

ΔP

ΔP

Baïn quyãön choün mua

Mua quyãön choün baïn

Baïn kyì haûn/tæång lai

Minh hoaû bàòng âäö thë : ( giaí sæí boí qua mæïc phê giao dëch C)

b4. Baío âaím ruíi ro laîi suáút bàòng giao dëch hoaïn âäøi (Swaps):

Ngán haìng sæí duûng giao dëch hoaïn âäøi laîi suáút våïi muûc âêch chuyãøn nhæîng taìi saín

coï laîi suáút cäú âënh thaình taìi saín coï laîi suáút thaí näøi vaì ngæåüc laûi hoàûc chuyãøn âäøi giæîa

nhæîng taìi saín coï laîi suáút thaí näøi khaïc nhau. Theo thäng lãû trong håüp âäöng Swaps laîi

suáút, ngæåìi mua seî thanh toaïn laîi suáút cäú âënh cho ngæåìi baïn; vaì ngæåìi baïn seî thanh

toaïn laîi suáút thaí näøi cho ngæåìi mua. Chàóng haûn ngán haìng phaït haình mäüt loaûi traïi

Trang 22

phiãúu laîi suáút cäú âënh 7,5%/nàm kyì haûn 10 nàm; âãø baío âaím ruíi ro laîi suáút trong

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

træåìng håüp laîi suáút thë træåìng giaím ngán haìng coï thãø baïn mäüt håüp âäöng Swaps laîi

suáút kyì haûn 10 nàm thanh toaïn theo laîi suáút cäú âënh 8%/nàm vaì laîi suáút thaí näøi laì

laîi suáút thë træåìng (LIBOR,SIBOR...) våïi giaï trë håüp âäöng tæång âæång giaï trë traïi

phiãúu phaït haình. Nhæ váûy ngán haìng âaî chuyãøn traïi phiãúu laîi suáút cäú âënh thaình traïi

phiãúu coï laîi suáút thaí näøi laì laîi suáút thë træåìng træì 0,5% (LIBOR-0,5).

1.2.3.2. Quaín trë ruíi ro tyí giaï :

1.2.3.2.1. Mäüt säú phæång phaïp âo læåìng ruíi ro ngoaûi häúi

a. Traûng thaïi ngoaûi häúi roìng :

=

Taìi saín coï ngoaûi tãû i

Taìi saín nåü ngoaûi tãû i

-

+

-

Traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i

Doanh säú mua vaìo ngoaûi tãû i

Doanh säú baïn ra ngoaûi tãû i

=

+

Traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i

Traûng thaïi ngoaûi häúi taìi saín coï roìng ngoaûi tãû i

Traûng thaïi ngoaûi häúi mua vaìo roìngngoaûi tãû i

Traûng thaïi ngoaûi häúi roìng cuía mäüt loaûi ngoaûi tãû âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc :

Traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i dæång goüi laì traûng thaïi træåìng roìng vaì ngán

haìng seî phaíi âäúi màût våïi ruíi ro häúi âoaïi khi ngoaûi tãû i giaím giaï so våïi âäöng baín tãû

(tyí giaï giaím). Ngæåüc laûi, traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i ám goüi laì traûng thaïi

âoaín roìng vaì ngán haìng seî phaíi âäúi màût våïi ruíi ro häúi âoaïi khi ngoaûi tãû i tàng giaï so

våïi âäöng baín tãû (tyí giaï tàng). Nhæ váûy, ruíi ro ngoaûi häúi tæì traûng thaïi ngoaûi häúi roìng

ngoaûi tãû i khaïc 0 âæåüc cáúu thaình båíi hai hoaût âäüng laì : hoaût âäüng trãn taìi saín coï vaì

taìi saín nåü vaì hoaût âäüng mua baïn ngoaûi tãû i. Trong âoï, ruíi ro tæì taìi saín coï vaì taìi saín

nåü laì do sæû khäng cán xæïng vãö kyì haûn vaì giaï trë giæîa taìi saín coï vaì taìi saín nåü âäúi våïi

ngoaûi tãû i; coìn ruíi ro tæì hoaût âäüng mua baïn ngoaûi tãû laì do ngán haìng duy trç mäüt

Trang 23

traûng thaïi ngoaûi häúi måí (traûng thaïi âáöu cå ngoaûi häúi) âäúi våïi ngoaûi tãû i.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

b. Mæïc biãún âäüng tyí giaï :

Ruíi ro ngoaûi häúi âäúi våïi ngoaûi tãû i phuû thuäüc vaìo sæû biãún âäüng cuía tyí giaï ngoaûi tãû i,

ta coï cäng thæïc : Laîi/läù âäúi våïi ngoaûi tãû i = (traûng thaïi ngoaûi häúi roìng cuía ngoaûi tãû i)

x (mæïc biãún âäüng tyí giaï ngoaûi tãû i). Roî raìng khi tyí giaï ngoaûi tãû i coï mæïc biãún âäüng

låïn thç khaí nàng laîi/läù cuía ngán haìng âäúi våïi ngoaûi tãû i caìng låïn; tæïc laì ngán haìng

phaíi âäúi màût våïi ruíi ro tyí giaï ngoaûi tãû i caìng cao.

1.2.3.2.2. Nhæîng nghiãûp vuû baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi

a. Baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi näüi baíng :

a1. Âa daûng hoaï danh muûc ngoaûi tãû : ruíi ro ngoaûi häúi cuía mäüt danh muûc nhiãöu ngoaûi

tãû khaïc nhau laì nhoí hån täøng caïc ruíi ro cuía tæìng ngoaûi tãû riãng leí. Båíi vç, sæû thay

âäøi tyí giaï giæaî caïc ngoaûi tãû coï mäúi tæång quan nghëch biãún, do âoï laîi läù tæì viãûc duy

trç traûng thaïi måí âäúi våïi nhiãöu ngoaûi tãû coï thãø buì âàõp láùn nhau.

a2. Cán xæïng taìi saín coï vaì taìi saín nåü : ngán haìng coï thãø baío âaím ruíi ro laîi suáút mäüt

caïch chàõc chàõn bàòng viãûc laìm cho taìi saín nåü vaì taìi saín coï cán xæïng våïi nhau caí vãö

kyì haûn vaì traûng thaïi ngoaûi häúi âäúi våïi tæìng ngoaûi tãû.

b. Baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi ngoaûi baíng :

b1. Baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi bàòng håüp âäöng kyì haûn/tæång lai :

Træåìng håüp traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i laì træåìng roìng, tæïc laì ngán haìng phaíi

âäúi màût våïi ruíi ro ngoaûi häúi khi tyí giaï giaím. Ngán haìng âaím baío ruíi ro ngoaûi häúi

bàòng caïch baïn håüp âäöng kyì haûn (hoàûc mäüt säú håüp âäöng tæång lai) tæång æïng våïi kyì

haûn vaì trë giaï chãnh lãûch roìng cuía ngoaûi tãû i. Nhæ váûy, khi tyí giaï ngoaûi tãû i giaím thç

ngán haìng seî thu âæåüc låüi nhuáûn tæì håüp âäöng kyì haûn âãø buì âàõp cho khoaín läù tæì traûng

Trang 24

thaïi træåìng roìng âäúi våïi ngoaûi tãû i.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Laîi/läù

Laîi/läù

Traûng thaïi træåìng (long position)

Traûng thaïi træåìng (long position)

Tyí giaï

Ruíi ro âæåüc loaûi træì

Tyí giaï

Baïn kyì haûn

Baío âaím ruíi ro bàòn

g baïn kyì han

Khäng baío âaím ruíi ro

Âäö thë 11 : Baío âaím ruíi ro tyí giaï våïi traûng thaïi ngoaûi häúi træåìng roìng

Træåìng håüp traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i laì âoaín roìng, tæïc laì ngán haìng phaíi

âäúi màût våïi ruíi ro ngoaûi häúi khi tyí giaï tàng. Ngán haìng âaím baío ruíi ro ngoaûi häúi

bàòng caïch mua håüp âäöng kyì haûn (hoàûc mäüt säú håüp âäöng tæång lai) tæång æïng våïi kyì

Laîi/läù

Laîi/läù

Mua kyì haûn

Tyí giaï

Ruíi ro âæåüc loaûi træì

Tyí giaï

Traûng thaïi âoaín (short position)

Traûng thaïi âoaín (short position)

Baío âaím ruíi ro bàòng baïn kyì han

Khäng baío âaím ruíi ro

Âäö thë 12 : Baío âaím ruíi ro tyí giaï våïi traûng thaïi ngoaûi häúi âoaín roìng

haûn vaì trë giaï chãnh lãûch roìng cuía ngoaûi tãû i.

b2. Baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi bàòng giao dëch quyãön choün :

Træåìng håüp traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i laì træåìng roìng, thay vç sæí duûng håüp

âäöng kyì haûn, ngán haìng coï thãø sæí duûng giao dëch quyãön choün bàòng caïch mua quyãön

choün baïn tæång æïng våïi kyì haûn vaì trë giaï chãnh lãûch roìng cuía ngoaûi tãû i. Båíi vç, khi

tyí giaï giaím thç ngán haìng seî thu âæåüc låüi nhuáûn tæì giao dëch quyãön choün. Ngæåüc laûi,

Trang 25

nãúu traûng thaïi ngoaûi häúi roìng ngoaûi tãû i laì âoaín roìng, thay vç sæí duûng håüp âäöng kyì

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

haûn, ngán haìng coï thãø sæí duûng giao dëch quyãön choün bàòng caïch mua quyãön choün

Laîi/läù

Laîi/läù

Mua quyãön choün mua (Long call)

Ruíi ro tyí giaï âæåüc baío âaímï

Tyí giaï

Tyí giaï

Ruíi ro tyí giaï âæåüc baío âaím

Mua quyãön choün baïn (Long put)

Traûng thaïi âoaín (short position)

Traûng thaïi træåìng (long position)

Âäö thë 13 : Baío âaím ruíi ro tyí giaï bàòng giao dëch quyãön choün

mua tæång æïng våïi kyì haûn vaì trë giaï chãnh lãûch roìng cuía ngoaûi tãû i.

b3. Baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi bàòng håüp âäöng hoaïn âäøi tiãön tãû :

Vãö cå baín baío âaím ruíi ro ngoaûi häúi bàòng giao dëch hoaïn âäøi tiãön tãû tæång tæû nhæ

giao dëch hoaïn âäøi laîi suáút, nhæng trong giao dëch hoaïn âäøi tiãön tãû giaï trë håüp âäöng

bao gäöm caí pháön gäúc vaì laîi cuía taìi saín (trong khi giaï trë håüp âäöng hoaïn âäøi laîi suáút

chè coï pháön laîi). Chàóng haûn, ngán haìng taìi tråü mäüt khoaín tên duûng cho doanh nghiãûp

trong næåïc bàòng âäöng baín tãû våïi laîi suáút cäú âënh; âãø coï nguäön väún cho khoaín tên

duûng naìy, ngán haìng âaî phaït haình traïi phiãúu bàòng ngoaûi tãû cuîng våïi laîi suáút cäú âënh.

Nhæ váûy, ngán haìng âaî bäüc läü ruíi ro häúi âoaïi trong træåìng håüp tyí giaï tàng. Mäüt giaíi

phaïp âãø baío âaím ruíi ro häúi âoaïi laì ngán haìng tiãún haình giao dëch hoaïn âäøi tiãön tãû

bàòng caïch chuyãøn khoaín thanh toaïn caí gäúc vaì laîi âäúi våïi traïi phiãúu ngoaûi tãû cho âäúi

Trang 26

taïc vaì nháûn thanh toaïn mäüt khoaín tæång âæång bàòng âäöng baín tãû tæì phêa âäúi taïc.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Chæång 2 : Thæûc traûng hoaût âäüng vaì sæû taïc âäüng cuía laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi cuía hãû thäúng ngán haìng thæång maûi trãn âëa baìn Tp.HCM tæì nàm 1990 âãún nay.

2.1.Thæûc traûng hoaût âäüng cuía hãû thäúng ngán haìng thæång maûi trãn âëa baìn Thaìng

phäú HCM tæì 1990 âãún nay:

2.1.1. Tçnh hçnh chung :

Tæì chuí træång âäøi måïi kinh tãú tæì Âaûi häüi Âaíng láön VI, hãû thäúng ngán haìng cuîng

khäng taïch khoíi yãu cáöu âoï bàòng viãûc chuyãøn âäøi tæì hãû thäúng ngán haìng mäüt cáúp

sang ngán haìng hai cáúp thäng qua hai phaïp lãûnh ngán haìng âæåüc ban haìng nàm

1990 (Phaïp lãûnh NHNN vaì phaïp lãûnh Ngán haìng, håüp taïc xaî tên duûng vaì cäng ty taìi

chênh). Cuìng våïi sæû træåíng thaình cuía hãû thäúng NHTM caí næåïc, hãû thäúng NHTM

1997 76

1996 72

1992 1991 25 9 8.029 6.059 4.112 3.538 3.674 5.747 6.816 14.003 7.719 14.311 516

132

1993 43 10.593 6.045 5.908 23.042 21.637 962

1994 51 19.861 10.176 9.606 47.280 44.546 2.241

1995 58 32.501 21.500 14.600 69.677 63.642 2.961

1998 86 42.724 50.864 63.631 21.577 28.159 36.433 23.421 25.951 38.203 - 95.523 86.103 88.169 77.956 - 4.456 5.435 5.781

1999 83 71.334 40.836 43.445 - - 5.403

Chè tiãu 1. Säú læåüng NHTM 2. Täøng taìi saín 3. Väún huy âäüng 4. Dæ nåü cho vay 5. Täøng thu tiãön màût 6. Täøng chi tiãön màût 7. Doanh säú mua ngoaûi tãû (triãûu USD)

8. Doanh säú baïn

152

504

983

2.254

3.046

5.811

5.499

4.387

5.334

ngoaûi tãû (triãûu USD)

28

47

132

162

170

192

246

408

9. Doanh säú chi traí kiãöu häúi (triãûu USD)

Âån vë : tyí âäöng ( Gäöm : Chi nhaïnh NHTM Quäúc doanh, NHTM Cäø pháön, Cäng ty Taìi chênh Cäø pháön, Ngán haìng liãn doanh, Ngán haìng næåïc ngoaìi, vaì Quyî Tên duûng Nhán dán)

Nguäön : Baïo caïo hoaût âäüng tiãön tãû, tên duûng vaì ngán haìng trãn âëa baìn Tp.HCM

Trang 27

trãn âëa baìn Tp.HCM cuîng khäng ngæìng phaït triãøn thãø hiãûn qua caïc säú liãûu sau :

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Trong 10 nàm qua hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn Tp.HCM âaî khäng ngæìng tàng

træåíng caí vãö säú læåüng ngán haìng láùn quy mä hoaût âäüng, âaî thæûc sæû goïp pháön vaìo sæû

phaït triãøn kinh tãú xaî häüi, nháút laì trong lénh væûc xuáút nháûp kháøu, saín xuáút haìng cäng

nghiãûp vaì tiãøu thuí cäng nghiãûp, haìng näng saín chãú biãún taûo nãn nhæîng bæåïc âäüt phaï

kinh tãú cuía Tp.HCM trong sæû nghiãûp cäng nghiãûp hoaï hiãûn âaûi hoaï âáút næåïc.

2.1.2. Diãùn biãún laîi suáút :(xem baíng 1- pháön phuû luûc)

Trong hån 10 nàm qua l·i suÊt cña ng©n hμng ë n−íc ta dao ®éng víi biªn ®é

rÊt lín. N¨m 1989, tiÒn göi kú h¹n 12 th¸ng, l·i suÊt 12%/th¸ng - tøc

144%/n¨m, b»ng l·i suÊt cho vay nÆng l·i cña thêi kú phong kiÕn. Tíi nay,

còng tiÒn göi Êy, ng−êi göi tiÒn chØ ®−îc h−ëng 0,67%/th¸ng, b»ng 5,8% l·i

suÊt 12%/th¸ng cña n¨m 1989. Trong giai âoaûn 1992-1995, laîi suáút coï pháön äøn

âënh åí mæïc trãn dæåïi 2%/thaïng; song kãø tæì nàm 1996 âãún nay, diãùn biãún laîi suáút

khäng äøn âënh. Âàûc biãût trong nàm 1999, NHNN VN âaî liãn tuûc haû laîi suáút tæì mæïc

tráön laîi suáút cho vay tæì 1,20%/thaïng âäúi våïi cho vay ngàõn haûn vaì 1,25%/thaïng âäúi

våïi cho vay trung, daìi haûn (theo quyãút âënh säú 39/1998/QÂ-NHNN1 ngaìy

17/01/1998); xuäúng 1,15%/thaïng âäúi våïi cho vay ngàõn haûn, trung haûn vaì daìi haûn

(theo quyãút âënh säú 189/1999/QÂ-NHNN1 ngaìy 29/05/1999); xuäúng 1,05%/thaïng

(theo quyãút âënh säú 266/1999/QÂ-NHNN1 ngaìy 30/07/1999); gáön âáy nháút vaìo

ngaìy 22/10/1999, theo quyãút âënh säú 383/1999/QÂ-NHNN1 NHNN tiãúp tuûc haû mæïc

tráön laîi suáút cho vay xuäúng coìn 0,85%/thaïng. Chè riãng nàm 1999, laîi suáút cho vay

âaî giaím 0,4%/thaïng tæång âæång 4,8/nàm tæång âæång våïi tyí lãû giaím laì 32%. Cuìng

våïi sæû âiãöu chènh laîi suáút tráön cho vay, laîi suáút cho vay taïi cáúp väún cuîng âæåüc âiãöu

chènh tæì 1,1%/thaïng xuäúng 1,0%; 0,85%; 0,7%; vaì 0,5%. Qua theo doîi tçnh hçnh

cho tháúy laîi suáút huy âäüng bçnh quán âáöu vaìo cuía hãû thäúng NHTM giaím khoaíng

Trang 28

50% so våïi âáöu nàm 1999. Nhæ váûy mæïc tráön laîi suáút cho vay hiãûn nay âaî haû xuäúng

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

tháúp hån so våïi træåïc thaïng 07/1997 laì 1%/thaïng âäúi våïi cho vay ngàõn haûn vaì

1,1%/thaïng âäúi våïi cho vay trung, daìi haûn.

Nhçn täøng thãø trong hån 10 nàm qua, bæïc tranh kinh tãú næåïc tra traíi qua ba tçnh thãú :

• Træåïc 1989 : nãön kinh tãú khuíng hoaíng thiãúu, laûm phaït phi maî våïi täúc âäü cao,

âènh âiãøm laì vaìo nàm 1986 laûm phaït 774%/nàm, æïng våïi laîi suáút 12%/thaïng;

• Giai âoaûn 1992-1998 : nãön kinh tãú tàng træåíng äøn âënh åí mæïc cao, tàng GDP

haìng nàm trãn 8%, laûm phaït âæåüc kiãøm soaït våïi cæåìng âäü tháúp, æïng våïi laîi suáút

dao âäüng tæì 1-2%/thaïng;

• Trong nàm 1999 : nãön kinh tãú trç trãû, khuíng hoaíng thæìa vaì thiãøu phaït , täúc âäü

tàng GDP chæûng laûi, tçnh hçnh saín xuáút kinh doanh cáöm chæìng, nhiãöu doanh

nghiãûp lám vaìo tçnh traûng thua läù, æïng våïi laîi suáút 0,67%/thaïng.

Våïi nhæîng phán têch trãn cuía nãön kinh tãú næåïc ta trong thåìi gian qua cho tháúy laîi

suáút laì mäüt táúm gæång phaín chiãúu thæûc traûng cuía nãön kinh tãú trong tæìng giai âoaûn

phaït triãøn cuía âáút næåïc.

2.1.3. Diãùn biãún tyí giaï häúi âoaïi :(xem baíng 2 - pháön phuû luûc)

Hiãûn nay, chênh saïch quaín lyï ngoaûi häúi cuía næåïc ta dæûa trãn nãön taíng nghë âënh säú

63/1998/NÂ-CP ngaìy 17/08/1998, Thäng tæ säú 01/1999/TT-NHNN7 ngaìy

16/04/1999 hæåïng dáùn thi haình Nghë âënh 63/1998/NÂ-CP; âäöng thåìi NHNN cuîng

liãn tuûc ra caïc quyãút âënh vãö âiãöu haình tyí giaï häúi âoaïi sao cho phuì håüp våïi tçnh hçnh

cung - cáöu ngoaûi tãû trãn thë træåìng trong tæìng thåìi kyì. Trong âoï coï caí nhæîng quyãút

âënh mang tênh haình chênh âãø quaín lyï chàût caïc khoaín thu chi ngoaûi tãû cuía táút caí caïc

täø chæïc vaì caï nhán trãn laînh thäø VN nhæ Quyãút âënh säú 37/1998/QÂ-TTg ngaìy 14-

02-1998 cuía Thuí tæåïng Chênh phuí vãö mäüt säú biãûn phaïp quaín lyï ngoaûi tãû, Quyãút âënh

Trang 29

säú 173/1998/QÂ-TTg ngaìy 12-09-1998 cuía Thuí tæåïng Chênh phuí vãö nghéa vuû baïn

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

vaì quyãön mua ngoaûi tãû cuía ngæåìi cæ truï laì täø chæïc , räöi Thäng tæ säú 08/1998/TT-

NHNN7 ngaìy 30-09-1998 cuía Thäúng âäúc NHNN VN hæåïng dáùn thi haình Quyãút

âënh 173/1998/QÂ-TTg . Nhçn chung, caïc chênh saïch quaín lyï ngoaûi häúi nhàòm muûc

âêch cuäúi cuìng laì âaím baío tênh âäüc láûp, tæû chuí vaì äøn âënh læu thäng tiãön tãû trong

næåïc. Âoï laì hãû quaí cuía nhiãöu yãúu täú; trong âoï saín xuáút læu thäng haìng hoaï phaït triãøn

laì yãúu täú cå baín âãø äøn âënh læu thäng tiãön tãû, giæî væîng sæïc mua âäöng tiãön, vç tiãön tãû

træåïc hãút vaì chuí yãúu laì âaûi diãûn cho quyãön læûc haìng hoaï-tiãön tãû. Tuy nhiãn quaín lyï

ngoaûi häúi cuîng laì yãúu täú hãút sæïc quan troüng khäng thãø xem nheû trong viãûc thi haình

chênh saïch tiãön tãû quäúc gia. Âáút næåïc ta váùn täön taûi nhiãöu loaûi ngoaûi tãû maûnh læu

thäng trãn thë træåìng (nhæ USD, FRF, DEM, GBP, JPY.v.v.) seî taïc âäüng laìm suy

yãúu, giaím sæïc mua cuía âäöng tiãön VN. Âiãöu naìy tråí nãn ráút nguy haûi khi nãön læu

thäng tiãön tãû máút âi tênh âäüc láûp, tæû chuí, bë lãû thuäüc vaìo tiãön næåïc ngoaìi dãù dáùn âãún

tçnh traûng räúi loaûn trong læu thäng tiãön tãû, aính hæåíng træûc tiãúp âãún saín xuáút, læu

thäng haìng hoaï vaì âåìi säúng xaî häüi.

Sau Âaûi häüi Âaíng toaìn quäúc láön thæï VI, chuïng ta bàõt âáöu thæûc hiãûn cäng cuäüc âäøi

måïi kinh tãú, tæìng bæåïc xoïa boí cå chãú kãú hoaûch hoaï táûp trung, chuyãøn sang xáy dæûng

vaì phaït triãøn kinh tãú nhiãöu thaình pháön váûn haình theo cå chãú thë træåìng coï sæû quaín lyï

cuía Nhaì næåïc theo âënh hæåïng Xaî häüi Chuí nghéa. Chênh vç váûy, trong chênh saïch taìi

chênh tiãön tãû cuîng coï sæû chuyãøn biãún maûnh meî . Tyí giaï häúi âoaúi, kháu âäüt phaï coï vai

troì cæûc kyì quan troüng trong quaï trçnh caíi caïch âæåüc âàûc biãût quan tám. Thaïng

03/1989, nhaì næåïc chênh thæïc cäng bäú xoaï boí tyí giaï kãút toaïn näüi bäü, xoaï boí moüi

hoaût âäüng tråü giaï cho caïc hoaût âäüng ngoaûi thæång. Tyí giaï chênh thæïc âæåüc NHNN

cäng bäú càn cæï vaìo chè säú laûm phaït, laîi suáút, caïn cán thanh toaïn, tham khaío diãùn

Trang 30

biãún tyí giaï trãn thë træåìng tæû do vaì giaï vaìng trãn thë træåìng quäúc tãú vaì trong næåïc.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Trãn cå såí naìy, caïc Ngán haìng Thæång maûi, Täø chæïc Tên duûng xáy dæûng tyí giaï

riãng cho mçnh trong giao dëch haìng ngaìy våïi biãn âäü dao âäüng cho pheïp. Trãn thæûc

tãú, nhæîng giaíi phaïp trãn âaî goïp pháön caíi thiãûn pháön naìo tçnh traûng báút håüp lyï trong

mua baïn, thanh toaïn xuáút nháûp kháøu. Song, tyí giaï häúi âoaïi trãn thë træåìng váùn biãún

âäüng maûnh maì âiãøn hçnh laì cån säúc tyí giaï vaìo cuäúi nàm 1991, luïc naìy 1USD tæång

âæång 13.000 VND. Trong giai âoaûn tæì 1992-1996, tyí giaï tæång âäúi äøn âënh åí mæïc

1USD tæång âæång khoaín 11.000 VND. Nguyãn nhán laì do bæåïc âáöu chuïng ta coï

âæåüc nhæîng nguäön thu ngoaûi tãû khaï låïn tæì xuáút kháøu (dáöu thä, gaûo, caì fã.v.v.), tæì

väún âáöu tæ næåïc ngoaìi (FDI, ODA), vaì âàûc biãût laì læåüng ngoaûi tãû kiãöu häúi . Bãn

caûnh âoï, Chênh phuí âaî thæûc hiãûn chênh saïch thàõt chàût tiãön tãû, kiãöm chãú laûm phaït åí

mæïc væìa phaíi; NHNN kiãn trç quan âiãøm äøn âënh tyí giaï bàòng caïc biãûn phaïp can

thiãûp træûc tiãúp vaìo thë træåìng ngoaûi tãû, duy trç sæû chãnh lãûch cao giæîa laîi suáút VND

vaì ngoaûi tãû; âäöng thåìi ngaìy 20/09/1994, thë træåìng ngoaûi tãû liãn ngán haìng âæåüc

thaình láûp theo quyãút âënh säú 203/QÂ-NH9 cuía Thäúng âäúc NHNN VN, NHNN thæûc

hiãûn vai troì ngæåìi mua baïn cuäúi cuìng trong ngaìy. Tuy nhiãn, caïc nguäön thu ngoaûi tãû

chuí yãúu cuía ta toí ra khäng äøn âënh vaì coï chiãöu hæåïng suy giaím laìm tàng mæïc thám

huût caïn cán thanh toaïn, nhu cáöu ngoaûi tãû tiãúp tuûc tàng maûnh âaî taûo sæïc eïp giaím giaï

VND, cäüng våïi taïc âäüng cuía cuäüc khuíng hoaíng tiãön tãû Cháu Aï khåíi âiãøm vaìo ngaìy

02/07/1997 phaït ra tæì Thaïi Lan. Do váûy trong nàm 1997-1998, NHNN VN âaî âæa ra

mäüt loaût caïc biãûn phaïp nhàòm äøn âënh thë træåìng häúi âoaïi nhæ : quy chãú giao dëch häúi

âoaïi, caïc nghiãûp vuû mua baïn ngoaûi tãû måïi (SPOT, FORWARD, SWAP), quy âënh

vãö traûng thaïi ngoaûi tãû, traûng thaïi tiãön âäöng âäúi våïi caïc täø chæïc tên duûng âæåüc pheïp

kinh doanh ngoaûi tãû (quyãút âënh säú 16/1998/NHNN7, 17/1998/NHNN7,

Trang 31

18/1998/NHNN7 ngaìy 10/01/1998 cuía Thäúng âäúc NHNN VN). Màût khaïc, NHNN

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

VN cuîng cäng bäú nhiãöu quyãút âënh thay âäøi biãn âäü dao âäüng tyí giaï mua baïn ngoaûi

tãû, âiãöu chènh tyí giaï cäng bäú chênh thæïc, laîi suáút cå baín, laîi suáút taïi cáúp väún .v.v. Cuû

thãø, biãn âäü dao âäüng cuía tyí giaï âæåüc måí räüng tæì 0,5% lãn 1% vaì thaïng 02/1997

biãn âäü laì 5% âãún ngaìy 13/10/1997 biãn âäü naìy tiãúp tuûc âæåüc nåïi räüng lãn 10%.

Song tçnh traûng cung-cáöu ngoaûi tãû trãn thë træåìng váùn hãút sæïc càng thàóng, tçnh traûng

gàm giæî ngoaûi tãû khu væûc doanh nghiãûp vaì dán cæ tàng vç lo ngaûi vãö khaí nàng khuíng

hoaíng cuía VND; tyí giaï ngoaûi tãû mua baïn taûi caïc Ngán haìng Thæång maûi, Täø chæïc

Tên duûng thæåìng xuyãn baïm saït mæïc tráön cho pheïp.

Vê duû : tæì 01/12/1997 âãún giæîa thaïng 02/1998, tyí giaï cäng bäú chênh thæïc cuía NHNN

VN åí mæïc khoaín 1USD àn 11.175 VND, thç giaï baïn taûi háöu hãút caïc Ngán haìng

Thæång maûi tæång âæång 1 USD àn 11.175*110%=12.292,5VND; âãún ngaìy

16/2/1998, tyí giaï cäng bäú chênh thæïc náng lãn 1USD àn 11.800VND thç láûp tæïc caïc

ngaìy häm sau giaï baïn cuía caïc Ngán haìng Thæång maûi cuîng âæåüc náng lãn theo saït

tyí lãû cho pheïp, 1USD àn 11.800*110%=12.980 VND.

Træåïc tçnh hçnh âoï, NHNN VN quyãút âënh âiãöu chènh tyí giaï cäng bäú chênh thæïc láön

thæï 2 vaìo ngaìy 07/08/1998 lãn 1USD àn 12.998VND, âäöng thåìi biãn âäü dao âäüng

tyí giaï âæåüc thu heûp laûi coìn 7%. Tuy nhiãn, tyí giaï cäng bäú chênh thæïc váùn mang tênh

chuí quan, khäng phaín aïnh âáöy âuí quan hãû cung-cáöu ngoaûi tãû trãn thë træåìng cho nãn

cå chãú âiãöu haình tyí giaï nhæ váûy cuîng khäng âuí sæïc thuyãút phuûc træåïc sæû phaït triãøn

cuía nãön kinh tãú våïi caïc nhán täú thë træåìng ngaìy caìng phaït huy taïc duûng. Vç váûy mäüt

láön næîa vaìo ngaìy 25/02/1999, NHNN VN âaî cäng bäú hai quyãút âënh vãö tyí giaï:

Quyãút âënh säú 64/1999/QÂ-NHNN7 vãö viãûc cäng bäú tyí giaï häúi âoaïi cuía âäöng VN

våïi USD vaì Quyãút âënh säú 65/1999/QÂ-NHNN7 vãö viãûc quy âënh nguyãn tàõc xaïc

âënh tyí giaï mua baïn ngoaûi tãû. Theo cå chãú âiãöu haình tyí giaï måïi thç thay cho viãûc

Trang 32

cäng bäú tyí giaï chênh thæïc, haìng ngaìy NHNN VN seî cäng bäú tyí giaï giao dëch bçnh

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

quán trãn thë træåìng ngoaûi tãû liãn ngán haìng cuía ngaìy giao dëch gáön nháút træåïc âoï

giæîa VND vaì USD. Càn cæï vaìo tyí giaï naìy, Täøng Giaïm âäúc, Giaïm âäúc caïc täø chæïc

tên duûng âæåüc pheïp kinh doanh ngoaûi tãû xaïc âënh tyí giaï mua baïn ngoaûi tãû theo

nguyãn tàõc : âäúi våïi USD, täúi âa khäng væåüt quaï 0,1% so våïi tyí giaï NHNN VN

cäng bäú haìng ngaìy; coìn âäúi våïi caïc loaûi ngoaûi tãû khaïc do Täøng Giaïm âäúc, Giaïm âäúc

caïc täø chæïc tên duûng âæåüc pheïp kinh doanh ngoaûi tãû xaïc âënh trãn cå såí tyí giaï USD.

Trong thåìi gian gáön âáy tyí giaï häúi âoaïi coï pháön äøn âënh vaì tàng nheû, khäng xaíy ra

tçnh traûng càng thàóng ngoaûi tãû, khàõc phuûc âæåüc pháön naìo tçnh traûng âáöu cå, gàm giæî

ngoaûi tãû trong caïc doanh nghiãûp vaì dán cæ.

2.2. Phán têch tçnh hçnh taìi chênh cuía mäüt säú ngán haìng thæång maûi âiãøn hçnh:

2.2.1. Hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn Tp.HCM:

2.2.1.1. Phán têch âäü nhaûy caím laîi suáút :

Tæì baíng phán têch nguäön väún vaì sæí duûng väún hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn

Tp.HCM ( baíng3 - pháön phuû luûc ), ta coï caïc chè tiãu sau :

(cid:57) Nguäön väún ngàõn haûn âæåüc sæí duûng daìi haûn :

Nàm 1998 : 23.809 - 14.458 = 9.351 tyí âäöng

Nàm 1999 : 26.132 - 16.542 = 9.590 tyí âäöng

(cid:57) Väún huy âäüng ngàõn haûn vaì cho vay daìi haûn :

Nàm 1998 : 10.067 - 1.457 = 8.610 tyí âäöng

Nàm 1999 : 11.609 - 1.634 = 9.975 tyí âäöng

(cid:57) Mä hçnh kyì haûn âãún haûn: Giaí sæí trung bçnh kyì haûn cuía taìi saín nåü/coï ngàõn haûn laì

6 thaïng vaì daìi haûn laì 2 nàm . Theo mä hçnh kyì haûn âãún haûn ta coï :

Nàm 1998 : MA = (0,5 x 39.822 + 2 x 23.809) / 63.631 = 1,06 nàm

ML = (0,5 x 49.173 + 2 x 8.849 ) / 58.022 = 0,73 nàm

MA - ML = 1,06 - 0,73 = 0,33 nàm

Trang 33

Nàm 1999 : MA = (0,5 x 45.202 + 2 x 26.132) / 71.334 = 1,05 nàm

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

ML = (0,5 x 54.792 + 2 x 10.808) / 65.600 = 0,75 nàm

MA - ML = 1,05 - 0,75 = 0,3 nàm

(* læu yï : Pháön ML khäng tênh pháön väún tæû coï )

(cid:57) Mä hçnh âënh giaï laûi :

Nãúu tênh toaïn sæû chãnh lãûch giæîa taìi saín coï vaì taìi saín nåü theo phæång phaïp têch

luîy caïc kyì haûn âãún 12 thaïng (láúy chãnh lãûch taìi saín coï vaì taìi saín nåü ngàõn haûn), ta

coï :

Nàm 1998 : GAP = 39.822 - 49.173 = - 9.351 tyí âäöng

Tyí lãû GAP/täøng taìi saín = 9.351/63.631 = 0,14 = 14%

Nàm 1999 : GAP = 45.202 - 54.792 = - 9.590 tyí âäöng

Tyí lãû GAP/täøng taìi saín = 9.590/71.334 = 0,13 = 13%

2.2.1.2. Phán têch âäü nhaûy caím tyí giaï :

(cid:57) Tçnh hçnh nguäön väún huy âäüng vaì dæ nåü cho vay ngoaûi tãû cuía hãû thäúng NHTM

trãn âëa baìn Tp.HCM, nhæ sau

Âån vë : tyí âäöng

1998 1999

Chè tiãu Ngoaûi Täøng Ngoaûi Täøng VND VND tãû cäüng tãû cäüng

1. Väún huy âäüng 23.594 12.839 36.433 24.619 16.217 40.836

2. Dæ nåü cho vay nãön kinh

16.466 16.307 32.773 21.074 16.791 37.865 tãú (khoaín dæ nåü coìn luán

chuyãøn)

Nguäön : baïo caïo täøng kãút hoaût âäüng ngán haìng Tp.HCM nàm 1999

Chãnh lãûch dæ nåü vay vaì huy âäüng väún ngoaûi tãû :

Trang 34

Nàm 1998 : 16.307 - 12.839 = 3.468 tyí âäöng

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Nàm 1999 : 16.791 - 16.217 = 574 tyí âäöng

Nàm 1999 chãnh lãûch naìy giaím âaïng kãø, âiãöu naìy phaín aïnh thæûc traûng trong

nàm 1999 laîi suáút huy âäüng tiãön âäöng liãn tuûc giaím, trong khi laîi suáút huy âäüng

ngoaûi tãû váùn äøn âënh vaì xáúp xè ngang bàòng våïi laîi suáút huy âäüng tiãön âäöng. Do

âoï, dán cæ coï xu hæåïng gæíi ngoaûi tãû hån âãø kiãúm låìi nhåì vaìo sæû gia tàng tyí giaï

häúi âoaïi, coìn doanh nghiãûp thç khäng daïm vay ngoaûi tãû. Vç váûy caïc ngán haìng,

hoàûc laì chuyãøn väún ngoaûi tãû ra tiãön âäöng âãø cho vay, ruíi ro tyí giaï thuäüc vãö phiaï

ngán haìng; hoàûc laì âem gæíi åí ngán haìng næåïc ngoaìi, tuy nhiãn biãûn phaïp naìy toí

ra keïm hiãûu quaí do thäng thæåìng laîi suáút aïp duûng âäúi våïi caïc NHTM laì tháúp hån

laîi suáút huy âäüng tæì caïc täø chæc kinh tãú vaì dán cæ.

(cid:57) Tçnh hçnh baío laînh L/C traí cháûm cuía hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn Tp.HCM:

Nàm 1996 : 850 ; 1997 : 314 ; 1998 : 209 ; 1999 : 186 triãûu USD

Säú dæ baío laînh L/C traí cháûm giaím nhanh choïng laì xuáút phaït tæì viãûc nhiãöu doanh

nghiãûp nháûp haìng traí cháûm bë máút khaí nàng thanh toaïn khi L/C traí cháûm âãún

haûn thanh toaïn, buäüc ngán haìng phaíi thanh toaïn thay laìm cho mæïc âäü ruíi ro baío

laînh cao cho nãn caïc ngán haìng coï xu hæåïng thu heûp nghiãûp vuû naìy. Màût khaïc,

tæì nàm 1998 NHNN chuí træång kiãøm soaït chàût cheî L/C nháûp haìng traí cháûm, maì

chè táûp trung nháûp nhæîng màût haìng cáön thiãút nhàòm tiãút kiãûm vaì traïnh laîng phê

ngoaûi tãû.

2.2.2. Ngán haìng TMCP AÏ Cháu - ACB :

Tæì baíng cán âäúi kãú toaïn (baíng 4 - pháön phuû luûc) vaì baíng phán têch kyì haûn caïc khoaín

muûc taìi saín nåü, taìi saín coï (baíng 5 - pháön phuû luûc) , chuïng ta tênh ra mäüt säú chè tiãu

sau :

Trang 35

(cid:57) Chãnh lãûch nguäön väún vaì sæí duûng väún daìi haûn :

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Nàm 1997 : (187.153+113.610) - (133.567+421.764) = -254.568 triãûu âäöng

Nàm 1998 : (277.360+106.918) - ( 99.023+368.439) = -83.184 triãûu âäöng

(cid:57) Chãnh lãûch cho vay daìi haûn vaì väún huy âäüng daìi haûn:

Nàm 1997 : 187.153 - 133.567 = 53.586 triãûu âäöng

Nàm 1998 : 277.360 - 99.023 = 178.337 triãûu âäöng

(cid:57) Mä hçnh kyì haûn âãún haûn :

Kyì haûn tæìng khoaín muûc láúy trung bçnh cäüng vaì caïc khoaín quaï haûn láúy kyì haûn

âaïo haûn trung bçnh 1 nàm.

Nàm 1997 : MA= [1x(15.276+32.208)+0,5/12x578.558+2/12x215.966+

7,5/12x511.144+2,5x187.153+5x113.610]/1.653.915

= 0,88 nàm

ML= [0,5/12x544.084+2/12x263.792+7,5/12x290.708+

2,5x133.567]/1.232.151 = 0,47 nàm

MA - ML = 0,88 - 0,47 = 0,41 nàm

Nàm 1998 : MA= [1x(27.777+13.846)+0,5/12x1.009.833+2/12x285.186+

7,5/12x467.595+2,5x277.360+5x106.918]/2.188.515

= 0,75 nàm

ML= [0,5/12x767.369+2/12x560.461+7,5/12x393.223+

2,5x99.023]/1.820.076 = 0,33 nàm

MA - ML = 0,75 - 0,33 = 0,42 nàm

(cid:57) Mä hçnh âënh giaï laûi :

Nãúu tênh toaïn sæû chãnh lãûch giæîa taìi saín coï vaì taìi saín nåü theo phæång phaïp têch

luîy caïc kyì haûn âãún 12 thaïng, ta coï :

Trang 36

Nàm 1997: GAP =15.276+32.208+34.474-47.826+220.436= 254.568 triãûu âäöng

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Tyí lãû GAP/Täøng taìi saín = 254.568/1.653.915=0.15=15%

Nàm 1998 : GAP=27.777+13.846+242.464-275.275+74.372=83.184 triãûu âäöng

Tyí lãû GAP/Täøng taìi saín = 83.184/2.188.515 = 0,03 = 3%

2.2.3. Ngán haìng Âáöu tæ vaì Phaït triãøn - BIDV :

Tçnh hçnh nguäön väún vaì sæí duûng väún ngoaûi tãû taûi Såí Giao Dëch II BIDV âãún ngaìy

31/12/1999 nhæ sau :

Âån vë : tyí âäöng

Huy âäüng väún Dæ nåü cho vay Phán loaûi kyì haûn VND Ngoaûi tãû VND Ngoaûi tãû

Ngàõn haûn 535 218 497 105

Trung, daìi haûn 220 78 156 527

Täøng 755 296 653 632

Nguäön: cán âäúi chi tiãút SGD II BIDV âãún ngaìy 31/12/1999

(cid:57) Chãnh lãûch dæ nåü vay vaì huy âäüng väún trung, daìi haûn :

(156+527) - (220+78) = 385 tyí âäöng

(cid:57) Chãnh lãûch dæ nåü vay vaì huy âäüng väún ngoaûi tãû : 632-296 = 336 tyí âäöng

2.3. Aính hæåíng cuía sæû biãún âäüng laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi âãún hoaût âäüng kinh

doanh cuía caïc ngán haìng thæång maûi:

2.3.1. Aính hæåíng laîi suáút :

Qua säú liãûu tênh toaïn trãn cho tháúy nguäön väún huy âäüng trung daìi haûn cuía hãû thäúng

NHTM coìn ráút haûn chãú, chiãúm tyí lãû ráút tháúp khoaíng 4% trong täøng nguäön väún huy

âäüng. Háöu hãút caïc ngán haìng chæa âa daûng caïc hçnh thæïc huy âäüng väún trung daìi

haûn nhæ phaït haình traïi phiãúu, kyì phiãúu... ( chè coï Ngán haìng Âáöu tæ Phaït triãøn laì

Trang 37

triãøn khai hçnh thæïc phaït haình traïi phiãúu trung daìi haûn). Màût khaïc, nguäön väún tæû coï

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

cuía hãû thäúng NHTM coìn tæång âäúi tháúp, chiãúm tyí lãû trãn täøng taìi saín khoaíng 8%

(nàm 1998 : 8,8%, nàm 1999 : 8%), pháön låïn chè âæåüc duìng vaìo viãûc mua sàõm taìi

saín cäú âënh, âáöu tæ huìn väún, liãn doanh liãn kãút. Do âoï, pháön chãnh lãûch väún âáöu tæ

vaì väún huy âäüng daìi haûn caïc ngán haìng âaî sæí duûng nguäön väún huy âäüng ngàõn haûn

âãø buì âàõp, pháön thiãúu huût naìy trong hai nàm 1998-1999 vaìo khoaíng 9.000 tyí âäöng.

Hiãûn nay, háöu nhæ toaìn bäü väún huy âäüng vaì cho vay (caí ngàõn haûn vaì daìi haûn) âãöu

âæåüc aïp duûng phæång thæïc laîi suáút cäú âënh, cho nãn nãúu xeït tçnh hçnh biãún âäüng laîi

suáút nàm 1998 vaì 1999 thç xem ra caïc ngán haìng coï låüi do laîi suáút thë træåìng giaím.

Tuy nhiãn, nãúu tiãúp tuûc duy trç khoaín chãnh lãûch naìy åí mæïc cao vaì khäng coï biãûn

phaïp baío âaím ruíi ro thç ngán haìng seî âäúi màût våïi ruíi ro khi laîi suáút thë træåìng tàng.

Giaí sæí bæåïc sang nàm 2000, nãön kinh tãú phaït triãøn noïng lãn, tyí lãû laûm phaït tàng

cäüng våïi chênh saïch thàõt chàût tiãön tãû cuía Chênh phuí vaì laîi suáút ngoaûi tãû (Dollar Myî)

coï xu hæåïng tàng, laìm cho laîi suáút thë træåìng tàng lãn 1%. Khi âoï, thu nháûp laîi suáút

cuía caïc ngán haìng seî giaím mäüt khoaín tæång âæång 9.000x1% = 90 tyí âäöng. Nãúu

dæûa theo mä hçnh kyì haûn âãún haûn thç mæïc âäü thiãût haûi coìn låïn hån. Chàóng haûn, láúy

bçnh quán laîi suáút thë træåìng nàm 1999 âäúi våïi taìi saín coï laì 10,2%/nàm

(=0,85%*12), taìi saín nåü laì : 7,6%/nàm=[(0,67%+0,6%)/2]*12. Ta coï:

Nàm 1999 : MA=1,05 nàm tæång âæång 1 nàm 18 ngaìy, láúy troìn 1 nàm

ML=0,75 nàm tæång âæång 9 thaïng

Thu nháûp dæû kiãún nàm 2000 (laîi suáút thë træåìng khäng thay âäøi) :

71.334x10,2% - 65.600x7,6% = 2.290 tyí âäöng

Thu nháûp thæûc tãú nàm 2000 (laîi suáút thë træåìng tàng 1%) :

71.334x10,2% - (65.600x7,6%x9/12+65.600x8,6%x3/12) = 2.126 tyí âäöng

Trang 38

Thu nháûp thæûc tãú giaím : 2.290 - 2.126 = 164 tyí âäöng

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Màût khaïc, theo mä hçnh kyì haûn âãún haûn thç taìi saín coï vaì taìi saín nåü cuîng âæåüc âënh

giaï laûi theo giaï thë træåìng våïi âàûc âiãøm laì khi laîi suáút thë træåìng tàng thç kyì haûn cuía

danh muûc taìi saín caìng daìi thç giaï trë cuía chuïng giaím caìng låïn. Do âoï, trong træåìng

håüp trãn, caïc ngán haìng coìn phaíi âäúi màût våïi mäüt ruíi ro khaïc laì sæû giaím giaï cuía taìi

saín coï låïn hån taìi saín nåü.

Âäúi våïi ACB, màûc duì chãnh lãûch cho vay vaì väún huy âäüng daìi haûn váùn dæång, nàm

1997 : 53.586 triãûu âäöng, 1998 : 178.337 triãûu âäöng, nhæng xeït täøng nguäön väún vaì

sæí duûng väún daìi haûn thç chãnh lãûch laì ngæåüc laûi, nàm 1997 : -254.568 triãûu âäöng,

nàm 1998 : -83.184 triãûu âäöng. Lyï do, ACB coï nguäön väún tæû coï tæång âäúi låïn,

chiãúm tyí lãû trãn täøng taìi saín nàm 1997 : 25,5%, nàm 1998 : 16,8%; âáy laì tyí lãû cao

hån nhiãöu so våïi hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn Tp.HCM. Tuy nhiãn, nãúu xem xeït

trãn goïc âäü ruíi ro laîi suáút thç ACB seî âäúi màût våïi nguy cå trong caïc træåìng håüp sau :

(cid:57) Nãúu chè dæûa trãn cå såí giaï trë ghi säø cuía taìi saín nåü vaì taìi saín coï thç theo mä hçnh

âënh giaï laûi ta nháûn tháúy ràòng: trong nàm 1999 laîi suáút thë træåìng giaím

4,8%/nàm, tæïc thu nháûp cuía ACB seî giaím mäüt khoaíng tæång âæång :

ΔNII = GAP x ΔR = 83.184 x (-4,8%) = -3.993 triãûu âäöng

Tuy nhiãn nãúu so våïi nàm 1997 thç nàm 1998 ACB âaî giaím sæû chãnh lãûch naìy

mäüt caïc âaïng kãø tæì 254.568 xuäúng coìn 83.184 triãûu âäöng tæång âæång tæì tyí lãû

15% xuäúng coìn 3% so våïi täøng taìi saín cho nãn mæïc thiãût haûi tæì biãún âäüng laîi

suáút giaím âaïng kãø tæì -12.219 (=254.568 x 4.8%) xuäúng coìn -3.993 triãûu âäöng.

(cid:57) Nãúu dæûa trãn cå såí mä hçnh kyì haûn âãún haûn thç chãnh lãûch kyì haûn taìi saín coï vaì

väún huy âäüng cuía ACB laì 5 thaïng (1997 : 0,41 x 12 = 4,92 thaïng; 1998 : 0,42 x

12 = 5,04 thaïng) cao hån so våïi hãû thäúng NHTM Tp.HCM (1998 : 4 thaïng). Nhæ

Trang 39

váûy theo mä hçnh naìy thç ACB âäúi màût våïi ruíi ro khi laîi suáút tàng. Lyï giaíi cho sæû

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

biãún âäüng ngæåüc chiãöu cuía hai mä hçnh laì do ACB coï tyí lãû väún tæû coï khaï cao

trong täøng taìi saín. Do âoï khi laîi suáút thë træåìng giaím thç giaï thë træåìng cuía väún tæû

coï tàng, trong khi theo mä hçnh âënh giaï laûi âaî khäng xeït âãún yãúu täú naìy.

Âäúi våïi viãûc aïp duûng mä hçnh thåìi læåüng âãø phán têch aính hæåíng laîi suáút âäúi våïi

ACB vaì hãû thäúng NHTM chæa thæûc hiãûn âæåüc do chæa coï säú liãûu vãö luäöng tiãön tãû

cuía tæìng taìi saín. Tuy nhiãn, phaûm vi tæìng ngán haìng váùn coï thãø aïp duûng mä hçnh

naìy cho tæìng taìi saín riãng leí, sau âoï täøng håüp laûi cho toaìn baíng cán âäúi.

Toïm laûi, våïi viãûc aïp duûng phæång phaïp tênh laîi suáút cäú âënh cho caí väún huy âäüng vaì

cho vay, caïc ngán haìng âaî âäúi màût våïi ruíi ro laîi suáút trong vai troì trung gian taìi

chênh. Nhçn chung, hãû thäúng NHTM coï xu hæåïng sæí duûng väún huy âäüng ngàõn haûn

âãø âáöu tæ vaìo taìi saín coï daìi haûn hån nhàòm táûn duûng chãnh lãûch laîi suáút. Song mäüt sæû

biãún âäüng maûnh laîi suáút seî dáùn âãún thua läù vaì nghiãm troüng hån coï thãø laìm ngán

haìng máút khaí nàng thanh toaïn.

2.3.2. Aính hæåíng tyí giaï :

Chãnh lãûch dæ nåü vay vaì väún huy âäüng ngoaûi tãû cuía hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn

Tp.HCM nàm 1998 laì 3.468 tyí âäöng tæång âæång 249 triãûu USD (láúy tyí giaï thaïng

12/1998 = 13.894 VND/USD), nàm 1999 laì 574 tyí âäöng tæång âæång 41 triãûu USD

(láúy tyí giaï thaïng 12/1999 = 14.030 VND / USD); SGD II BIDV laì 336 tyí âäöng 24

triãûu USD. Tuy nhiãn pháön træåìng thãú ngoaûi tãû naìy coìn tháúp hån säú dæ nåü cho vay

bàõt buäüc âäúi våïi nhæîng L/C traí cháûm, säú dæ nåü cho vay bàõt buäüc cuía hãû thäúng

NHTM trãn âëa baìn Tp.HCM nàm 1998 laì 289 triãu USD, nàm 1999 : 265 triãûu

USD. Màûc duì traûng thaïi ngoaûi häúi cuía caïc ngán haìng laì dæ thæìa vaì tyí giaï häúi âoaïi

thç coï xu hæåïng tàng nhæng ngán haìng váùn âäúi màût ruíi ro ngoaûi häúi khi maì khoaín dæ

Trang 40

nåü cho vay bàõt buäüc ngoaûi tãû âoïng bàng quaï låïn. Nàm 1999 chãnh lãûch thæìa giaím

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

208 triãûu USD, pháön giaím naìy chuí yãúu tæì caïc khoaín cho vay bàõt buäüc âæåüc ngán

haìng quy âäøi ra tiãön âäöng nhàòm traïnh thiãût haûi tæì sæû gia tàng tyí giaï cho caïc doanh

nghiãûp. Nhæ váûy chè våïi 208 triãûu USD sau mäüt nàm thiãût haûi tæì sæû gia tàng tyí giaï

säú tiãön laì 208 x (14.030 - 13.894) = 28.288 triãûu âäöng.

Âäúi våïi baío laînh L/C traí cháûm, màûc duì ruíi ro tyí giaï thuäüc vãö doanh nghiãûp, nhæng

våïi tæ caïch laì ngæåìi baío laînh vaì phaíi chëu traïch nhiãûm træûc tiãúp våïi bãn næåïc ngoaìi

cho nãn caïc ngán haìng cuîng cáön phaíi tênh âãún mæïc âäü ruíi ro do biãún âäüng tyí giaï.

Mäüt thæûc tãú laì trong nhæîng nàm 1997-1998 nhiãöu ngán haìng âaî phaíi trç hoaîn thanh

toaïn L/C traí cháûm âãún haûn cho næåïc ngoaìi, lyï do thë træåìng khan hiãúm ngoaûi tãû,

ngán haìng khäng coï âuí ngoaûi tãû âãø thanh toaïn, laìm aïp læûc tyí giaï âaî cao laûi caìng

tàng. Dáùn âãún nhiãöu ngán haìng VN giaím uy tên trãn thæång træåìng quäúc tãú, haìng

loaût doanh nghiãûp thua läù, khäng coìn khaí nàng thanh toaïn nåü âãún haûn.

Toïm laûi, trong nghiãûp vuû huy âäüng väún vaì cho vay ngoaûi tãû, ruíi ro tyí giaï xuáút hiãûn

trong caïc træåìng håüp sau:

(cid:57) Ngán haìng huy âäüng väún bàòng ngoaûi tãû vaì cho vay bàòng ngoaûi tãû, nãúu tyí giaï coï

xu hæåïng tàng thç ruíi ro tyí giaï råi vaìo doanh nghiãûp vay väún. Khi âoï ngán haìng

phaíi gaïnh chëu ruíi ro khaïc tæì doanh nghiãûp laì ruíi ro tên duûng.

(cid:57) Ngán haìng huy âäüng väún bàòng ngoaûi tãû, âem baïn láúy VND vaì cho vay bàòng tiãön

âäöng (traûng thaïi âoaín thãú) thç ruíi ro tyí giaï thuäüc vãö ngán haìng nãúu tyí giaï tàng.

(cid:57) Ngán haìng huy âäüng väún bàòng VND, âem mua ngoaûi tãû vaì cho vay bàòng ngoaûi

Trang 41

tãû (traûng thaïi træåìng thãú) thç ruíi ro tyí giaï thuäüc vãö ngán haìng nãúu tyí giaï giaím.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Chæång 3 : Mäüt säú giaíi phaïp nhàòm quaín trë coï hiãûu quaí sæû biãún âäüng cuía laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi âäúi våïi hãû thäúng ngán haìng thæång maûi trong nãön kinh tãú thë træåìng

3.1. Giaíi phaïp vé mä åí cáúp âäü quaín lyï nhaì næåïc:

3.1.1. Laîi suáút:

Chênh saïch âiãöu haình laîi suáút cuía ta dæûa trãn nãön taíng cuía laîi suáút cå baín vaì laîi suáút

taïi cáúp väún , taûi âiãöu 18 luáût NHNN quy âënh :” NHNN xaïc âënh vaì cäng bäú laîi suáút

cå baín vaì laîi suáút taïi cáúp väún”. Laîi suáút taïi cáúp väún thç âaî roî âoï laì laîi suáút do NHNN

aïp duûng khi taïi cáúp väún cho caïc Ngán haìng Thæång maûi, Täø chæïc Tên duûng bàòng caïc

hçnh thæïc nhæ cáúp tên duûng coï baío âaím hoàûc cho vay laûi theo häö så tên duûng. Âäúi våïi

laîi suáút cå baín, hiãûn nay coï nhiãöu quan âiãøm khaïc nhau vãö khaïi niãûm naìy. Theo lyï

thuyãút vãö sæû cán bàòng cung-cáöu väún tiãön tãû trong kinh doanh coï liãn hãû våïi nhæîng

yãúu täú khaïc cuía thë træåìng cho pheïp âënh nghéa laîi suáút cå baín theo nghéa heûp laì giaï

väún (giaï caí tên duûng) chung nháút maì báút cæï quan hãû cung-cáöu väún tiãön tãû naìo trãn thë

træåìng cuîng phaíi tênh âãún. Viãûc huy âäüng väún vaì cho vay cuía tæìng ngán haìng thç coï

thãø xaïc âënh âæåüc laîi suáút cuû thãø (giaï tæìng khoaín väún), coìn âäúi våïi toaìn bäü nãön kinh

tãú thç âiãøm cán bàòng cung-cáöu väún, coìn goüi laì âiãøm hoaì väún bçnh quán (taûi âoï hçnh

thaình màût bàòng giaï väún chung), thç chè thë træåìng måïi quyãút âënh âæåüc. Khi thë

træåìng tiãön tãû caìng phaït triãøn, caìng cho pheïp dãù daìng nháûn biãút laîi suáút cå baín vaì âoï

laì kãút quaí cuía quaï trçnh tæû do hoaï laîi suáút. Tuy nhiãn, xuáút phaït tæì vai troì âiãöu tiãút vé

mä cuía NHNN táút yãúu dáùn âãún sæû can thiãûp åí nhiãöu cáúp âäü khaïc nhau vaìo thë træåìng

tiãön tãû nhàòm âiãöu chènh caïc mæïc laîi suáút. Kãút quaí caïc loaûi hçnh laîi suáút cå baín theo

nghéa räüng âæåüc hçnh thaình, chàóng haûn nhæ: laîi suáút taïi cáúp väún, laîi suáút taïi chiãút

Trang 42

kháúu hoàûc quy âënh caïc mæïc laîi suáút tráön, saìn âäúi våïi caïc Ngán haìng Thæång maûi,

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Täø chæïc Tên duûng phuì håüp våïi tæång quan cung-cáöu väún taûi tæìng thåìi âiãøm. ÅÍ ta, laîi

suáút cå baín do NHNN áún âënh vaì cäng bäú tæìng thåìi kyì âãø caïc Ngán haìng Thæång

maûi, Täø chæïc Tên duûng trãn cå såí âoï tênh toaïn laîi suáút huy âäüng vaì cho vay. Nhæ

váûy, coï thãø hiãøu laîi suáút cå baín laì caïc mæïc tráön, saìn laîi suáút tiãön gæíi, vay...

Hiãøu laîi suáút cå baín laì nhæ váûy, song viãûc âiãöu haình laîi suáút theo hæåïng naìo cuîng

xuáút hiãûn nhiãöu yï kiãún khäng âäöng nháút nhau. Âån cæí mäüt vaìi quan âiãøm sau:

• Kiãøm soaït toaìn diãûn: NHNN cáön can thiãûp træûc tiãúp vaìo viãûc khäúng chãú caïc mæïc

laîi suáút, täøng haûn mæïc tên duûng...

• Tæû do hoaï hoaìn toaìn: boí caïc giåïi haûn laîi suáút tráön, saìn âãø taûo cå häüi thuïc âáøy khaí

nàng khai thaïc väún vaì âáöu tæ cuía caïc Ngán haìng Thæång maûi, khuyãún khêch

maûnh meî tiãút kiãûm, têch luyî väún phuûc vuû phaït triãøn kinh tãú. NHNN chè âoïng vai

troì måì nhaût trong âënh hæåïng vé mä thäng qua caïc cäng cuû nhæ laîi suáút taïi cáúp

väún, laîi suáút taïi chiãút kháúu, dæû træî bàõt buäüc...

• Váûn duûng kãút håüp hai quan âiãøm trãn: NHNN tæìng bæåïc nåïi loíng tên duûng, linh

hoaût hoaï tráön laîi suáút cho vay, saìn laîi suáút huy âäüng phuì håüp våïi tçnh hçnh tæìng

giai âoaûn; tiãún âãún tinh giaín hoaï laîi suáút chuí âaûo vaì tæû do hoaï laîi suáút ngán haìng

khi kinh tãú thë træåìng phaït triãøn tæång âäúi âáöy âuí.

Trong ba quan âiãøm trãn, quan âiãøm thæï 3 laì phuì håüp nháút âäúi våïi mäüt nãön kinh tãú

váûn haình theo cå chãú thë træåìng âang thåìi kyì så khai nhæ næåïc ta hiãûn nay. Noï cho

pheïp thæûc hiãûn chênh saïch laîi suáút âi âuïng hæåïng, âäöng thåìi khàõc phuûc nhæîng khiãúm

khuyãút cuía kinh tãú thë træåìng.

Xuáút phaït tæì sæû nháút trê âiãöu haình chênh saïch laîi suáút theo quan âiãøm thæï 3, baín thán

Trang 43

xin âãö nghë mäüt säú giaíi phaïp sau:

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

a. Chênh saïch laîi suáút phaíi giaíi quyãút haìi hoaì låüi êch giæîa ngán haìng, ngæåìi gæíi

tiãön, vaì ngæåìi âi vay:

Laîi suáút laì mäüt nhán täú chæïa âæûng nhiãöu mäúi quan hãû phæïc taûp vaì nhaûy caím,

trong âoï phaíi nháún maûnh âãún quan hãû låüi êch giæîa ngán haìng, ngæåìi gæíi tiãön, vaì

ngæåìi âi vay. Giaíi quyãút haìi hoaì caïc quan hãû låüi êch âoï thç laîi suáút måïi thæûc sæû tråí

thaình mäüt cäng cuû quan troüng cuía chênh saïch tiãön tãû trong viãûc âiãöu haình nãön

kinh tãú vé mä, âäöng thåìi taûo âiãöu kiãûn cho hoaût âäüng åí táöm quaín lyï vi mä cuía caïc

täø chæïc kinh tãú phaït triãøn sinh âäüng. Cå chãú âiãöu haình laîi suáút láu nay cuía ta laì

quy âënh mæïc tráön laîi suáút cho vay, saìn laîi suáút tiãön gæíi, hoàûc khäúng chãú mæïc

chãnh lãûch laîi suáút bçnh quán âáöu vaìo, âáöu ra. Nhæ váûy, roî raìng chênh saïch laîi

suáút cuía ta chè chuï yï baío vãû låüi êch cuía ngæåìi âi vay vaì ngæåìi gæíi tiãön maì låüi êch

cuía ngán haìng thç khäng âæåüc quan tám âáöy âuí. Âiãöu naìy âi ngæåüc våïi xu hæåïng

cuía nhiãöu næåïc trãn thãú giåïi laì chênh saïch laîi suáút cuía hoü âæïng trãn giaïc âäü baío

vãû låüi êch cuía ngán haìng thäng qua viãûc quy âënh laîi suáút huy âäüng täúi âa vaì cho

vay täúi thiãøu. Båíi vç quan âiãøm chung cuía nhiãöu næåïc thç hãû thäúng ngán haìng

âæåüc vê nhæ hãû thäúng maûch maïu trong mäüt cå thãø thäúng nháút laì nãön kinh tãú. Do

âoï nãúu hãû thäúng naìy bë nhiãøm bãûnh thç keïo theo sæû yãúu keïm vãö sæïc khoíe chung

cho toaìn nãön kinh tãú.

b. Laîi suáút cå baín phaíi âaím baío âuí buì âàõp caïc chi phê cáúu thaình nguäön väún:

Chi phê cáúu thaình nguäön väún huy âäüng cuía ngán haìng âãø cho vay bao gäöm caïc

yãúu täú sau : laîi suáút huy âäüng, chi phê nghiãûp vuû huy âäüng vaì cho vay, dæû træî bàõt

buäüc, âaím baío thanh toaïn, baío hiãøm tiãön gæíi, dæû phoìng ruíi ro. Do âoï, âãø coï thãø

Trang 44

buì âàõp âæåüc hoaût âäüng caïc ngán haìng phaíi cho vay våïi mæïc laîi suáút bàòng laîi suáút

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

huy âäüng cäüng våïi mæïc chãnh lãûch laîi suáút täúi thiãøu xuáút phaït tæì caïc yãúu täú chi

phê trãn cáúu thaình.

Giaí sæí mäüt Ngán haìng Thæång maûi huy âäüng 100 tyí VND, kyì haûn 12 thaïng thç

chi phê cáúu thaình nguäön väún trãn nhæ sau :

• Laîi suáút huy âäüng : 7,2%/nàm, tæång âæång säú tiãön laîi 7,2 tyí VND :

• Dæû træî bàõt buäüc : 5%/säú väún huy âäüng, tæång âæång 5 tyí VND :

• Âaím baío thanh toaïn :10%/ säú väún huy âäüng, tæång âæång : 10 tyí VND

• Baío hiãøm tiãön gæíi : 0,15%/säú väún huy âäüng, tæång âæång : 0,15 tyí VND

• Khoaín tiãön coï thãø cho vay âæåüc våïi kyì haûn tæång æïng (giaí sæí boí qua âäü trãù trong

kháu sæí duûng väún) : 100 - 5 - 10 - 0.15 = 84,85 tyí VND

• Trong 84,85 tyí cho vay, giaí sæí tyí lãû nåü quaï haûn laì 5% tæång âæång 4,2425 tyí.

Trong âoï phán bäø nhæ sau : 50% nåü quaï haûn nhoïm 1; 30% nhoïm 2; 20% nhoïm

3. Nhæ váûy theo quyãút âënh säú 48/QÂ-NHNN5/1999, ngaìy 08/02/1999 cuía

Thäúng âäúc NHNN VN, tyí lãû trêch láûp dæû phoìng ruíi ro trung bçnh laì : 0,2 x 0,5 +

0,5 x 0,3 + 1 x 0,2 = 45% ; tæång æïng säú tuyãût âäúi phaíi trêch láûp dæû phoìng ruíi ro

laì : 1,909 tyí VND.

• Chi phê nghiãûp vuû naìy æåïc tênh khoaíng 0,1% ; tæång æïng 0,1 tyí

• Täøng chi phê ngán haìng coï âæåüc nguäön väún 84,85 tyí VND âãø cho vay bàòng :

7,2+0,15+1,909+0,1=9,359 tyí .

• Do âoï âãø buì âàõp âuí chi phê ngán haìng phaíi cho vay våïi mæïc laîi suáút täúi thiãøu laì :

9,359/84,85 = 11,03%/nàm

Våïi kãút quaí trãn cho tháúy hiãûn nay caïc ngán haìng chè cho vay mæïc täúi âa

0,85%/thaïng tæång âæång 10,2%/nàm laì chæa âuí buì âàõp chi phê chæï noïi gç âãún

Trang 45

låüi nhuáûn; dáùn âãún háöu hãút caïc Ngán haìng Thæång maûi âãöu coï nguy cå läù vaì

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

khäng màûn maì våïi hoaût âäüng cho vay. Âoï laì nguyãn nhán cuía sæû nghëch lyï laì

trong khi nãön kinh tãú âang thiãúu väún cho âáöu tæ phaït triãøn, phaíi vay väún tæì bãn

ngoaìi våïi chi phê cao, maì hãû thäúng ngán haìng trong næåïc laûi thæìa väún. Do âoï,

viãûc hçnh thaình laîi suáút cå baín tuyì thuäüc vao quan âiãøm âiãöu haình laîi suáút cuía

NHNN. Chàóng haûn nãúu âiãöu haình theo laîi suáút cho vay täúi âa thç phaíi trãn cå såí

âaím baío buì âàõp nhæîng yãúu täú cå baín sau :

(cid:57) Laîi suáút huy âäüng bçnh quán trãn thë træåìng; coï thãø tham khaío laîi suáút cuía

caïc ngoaûi tãû maûnh chuí yãúu cáúu thaình dæû træî ngoaûi tãû quäúc gia nhæ laîi suáút

USD cäng bäú trãn caïc thë træåìng quäúc tãú nhæ SIBOR, LIBOR;

(cid:57) Tyí lãû sæí duûng väún huy âäüng âãø cho vay bçnh quán trãn cå såí caïc yãúu täú nhæ

dæû træî bàõt buäüc, âaím baío thanh toaïn;

(cid:57) Chi phê nghiãûp vuû huy âäüng vaì cho vay trung bçnh, baío hiãøm tiãön gæíi, hçnh

thaình trong nhæîng âiãöu kiãûn vaì trçnh âäü kinh doanh trung bçnh trãn thë træåìng

tiãön tãû;

(cid:57) Chi phê dæû phoìng ruíi ro hoaût âäüng tên duûng xaíy ra khäng phaíi trong âiãöu kiãûn

báút khaí khaïng cuía nãön kinh tãú;

(cid:57) Mäüt säú yãúu täú khaïc nhæ : âäü trãù kyì haûn, mæïc biãún âäüng tyí giaï, ruíi ro báút khaí

khaïng...

c. Tæång quan laîi suáút VND vaì ngoaûi tãû:

Laîi suáút cuía mäüt âäöng tiãön naìy bao giåì cuîng nàòm trong mäúi tæång quan máût

thiãút våïi nhæîng âäöng tiãön khaïc, âàûc biãût laì nhæîng âäöng tiãön maûnh nhæ USD,

YEN, EURO...Caïc nhaì kinh doanh tiãön tãû thæåìng tçm kiãúm låüi nhuáûn thäng qua

sæû chãnh lãûch laîi suáút giæîa caïc âäöng tiãön. Hiãûn nay, mæïc chãnh lãûch laîi suáút âáöu

Trang 46

vaìo, âáöu ra âäúi våïi VND bàòng : 10,2-7,2 =3%/nàm (cå såí laîi suáút kyì haûn 12

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

thaïng); trong khi âoï âäúi våïi USD laì 7,5-3= 4%/nàm. Nãúu xeït âãún nhæîng yãúu täú

khaïc nhæ tyí giaï häúi âoaïi, laûm phaït... thç hoaût âäüng kinh doanh VND coìn chæïa

âæûng nhiãöu ruíi ro hån. Nhæ váûy, caïc nhaì ngán haìng seî æa thêch kinh doanh trãn

âäöng ngoaûi tãû hån laì VND. Khäng êt ngán haìng âaî chuyãøn tiãön âäöng ra ngoaûi tãû,

hoàûc duìng säú ngoaûi tãû huy âäüng âæåüc âem gæíi åí næåïc ngoaìi maì khäng cho

doanh nghiãûp trong næåïc vay. Âiãöu naìy gáy báút låüi cho nãön kinh tãú âáút næåïc.

Nhæ váûy viãûc xæí lyï âuïng âàõn tæång quan laîi suáút giæîa VND vaì ngoaûi tãû laì mäüt

trong nhæîng yãúu täú têch cæûc âãø thu huït nguäön väún trong vaì ngoaìi næåïc, caí väún

bàòng VND vaì ngoaûi tãû âãø âaïp æïng yãu cáöu âáöu tæ phaït triãøn kinh tãú.

d. Måí räüng caïc hçnh thæïc huy âäüng väún vaì cho vay :

Måí räüng hçnh thæïc cho vay ngoaûi tãû âäúi våïi caïc doanh nghiãûp trong næåïc âãø

thanh toaïn haìng hoaï cho caïc doanh nghiãûp khu chãú xuáút, caïc doanh nghiãûp laìm

haìng xuáút kháøu... Coï cå chãú cho pheïp phaït haình traïi phiãúu trung daìi haûn tæì 3

nàm tråí lãn nhàòm huy âäüng väún nhaìn räùi trong dán cæ, loaûi traïi phiãúu naìy coï thãø

laì khäng kyï danh âãø dãù daìng læu thäng trãn thë træåìng.

e. Såïm âæa thë træåìng chæïng khoaïn âi vaìo hoaût âäüng :

Hoaût âäüng cuía thë træåìng chæïng khoaïn seî khuyãún khêch vaì taûo mäi træåìng cho

caïc NHTM thæûc hiãûn caïc giao dëch kyì haûn, tæång lai, vaì khi coï âuí khaí nàng

quaín lyï täút thç cho pheïp thæûc hiãûn caïc giao dëch quyãön choün nhàòm giuïp cho hãû

thäúng ngán haìng, cuîng nhæ caïc doanh nghiãûp coï âiãöu kiãûn tham gia baío âaím ruíi

ro, taûo ra mäüt mäi træåìng laìm àn an toaìn, hiãûu quaí cho nãön kinh tã ú (theo nghë

âënh 48/1998 NÂ-CP ngaìy 11/07/1998 taûi âiãöu 69 quy âënh :" Cáúm moüi täø chæïc,

caï nhán baïn chæïng khoaïn dæåïi moüi hçnh thæïc khi khäng såí hæîu chæïng khoaïn vaìo

Trang 47

thåìi âiãøm giao dëch"- hçnh thæïc baïn khäúng)

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

3.1.2. Tyí giaï häúi âoaïi :

Muûc tiãu haìng âáöu cuía ta trong âiãöu haình tyí giaï häúi âoaïi laì phaíi äøn âënh sæïc mua

cuía VND vaì mäi træåìng kinh tãú vé mä; tæìng bæåïc nåïi loíng quaín lyï ngoaûi häúi, tæû do

hoaï quyãön såí hæîu vaì sæí duûng ngoaûi tãû, âàût ngoaûi tãû thaình mäüt loaûi haìng hoaï âàûc biãût

âæåüc trao âäøi theo cå chãú thë træåìng. Do âoï, Chênh phuí, NHNN cáön coï nhæîng âënh

hæåïng sau :

a. NHNN phaíi coï læåüng dæû træî ngoaûi tãû âuí maûnh :

Cung-cáöu ngoaûi tãû trãn thë træåìng luän thay âäøi vaì biãún âäüng, song âãø coï thãø âiãöu

hoaì âæåüc mäúi quan hãû naìy mäüt caïch këp thåìi thç Nhaì næåïc cáön phaíi can thiãûp . Láu

nay, chuïng ta váùn sæí duûng biãûn phaïp can thiãûp haình chênh bàòng viãûc cäng bäú tyí giaï

chênh thæïc (tyí giaï danh nghéa). Xeït vãö láu daìi thç cå chãú âiãöu haình tyí giaï khäng thãø

nhæ váûy, maì NHNN phaíi äøn âënh tyí giaï bàòng viãûc buì âàõp pháön chãnh lãûch cung-cáöu

ngoaûi tãû trãn thë træåìng. Tæïc laì, khi cung låïn hån cáöu thç NHNN thu mua säú ngoaûi tãû

thæìa vaìo laìm tàng nguäön dæû træî ngoaûi tãû. Ngæåüc laûi, khi nhu cáöu ngoaûi tãû tàng cao,

thë træåìng khäng cung cáúp âuí thç NHNN tung ngoaûi tãû dæû træî ra buì âàõp pháön thiãúu

huût. Âãø coï thãø thæûc hiãûn âæåüc, NHNN phaíi coï dæû træî ngoaûi tãû âuí maûnh âãø sàôn saìng

æïng phoï våïi nhæîng biãún âäüng cuía thë træåìng.

b. Hoaìn thiãûn chênh saïch quaín lyï ngoaûi häúi :

Hiãûn nay chuïng ta âang thæûc hiãûn chênh saïch quaín lyï ngoaûi häúi trãn cå såí Nghë âënh

63/1998/NÂ-CP , Thäng tæ 01/1999/TT-NHNN7, vaì mäüt säú quyãút âënh nhæ : Quyãút

âënh 37/1998/QÂ-TTg, 173/1998/QÂ-TTg.v.v. Nhçn chung, chênh saïch quaín lyï

ngoaûi häúi cuía ta âaî coï pháön thäng thoaïng hån. Song váùn täön taûi nhiãöu váún âãö cáön

phaíi âæåüc hoaìn chènh, hoàûc thay âäøi vãö láu daìi nhæ : chè cho pheïp doanh nghiãûp måí

Trang 48

mäüt taìi khoaín ngoaûi tãû taûi mäüt ngán haìng duy nháút, quy âënh vãö kãút häúi ngoaûi tãû.v.v.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Vç váûy âãø tiãúp tuûc hoaìn thiãûn chênh saïch quaín lyï ngoaûi häúi cáön thæûc hiãûn mäüt säú biãûn

phaïp sau :

• Náng cao vai troì, hiãûu quaí hoaût âäüng cuía Chênh phuí, NHNN trong viãûc thæûc thi

caïc chênh saïch coï thãø taïc âäüng âãún thë træåìng ngoaûi häúi, quaín lyï caïc nguäön ngoaûi

tãû träi näøi trãn thë træåìng, chäúng tçnh traûng âáöu cå luîng âoaûn thë træåìng, hiãûn

tæåüng buän baïn ngoaûi tãû traïi pheïp, ngàn chàûn sæû chaíy maïu ngoaûi tãû , goïp pháön äøn

âënh tyí giaï häúi âoaïi.

• Chênh phuí, NHNN phaíi taûo cho doanh nghiãûp, dán cæ mäüt sæû yãn tám trong viãûc

thu chi ngoaûi tãû phuûc vuû cho yãu cáöu kinh doanh cuía hoü; phaíi coï âuí læåüng ngoaûi

tãû cáön thiãút âaïp æïng cho nhu cáöu cuía doanh nghiãûp. Coï nhæ váûy thç doanh

nghiãûp, dán cæ måïi maûnh daûn baïn hãút säú ngoaûi tãû thu âæåüc cho hãû thäúng ngán

haìng.

• Thæûc hiãûn âiãöu chènh tyí giaï mäüt caïch dáön dáön âãø traïnh sæû báút äøn âënh, væìa khäng

gáy tám lyï lo ngaûi cuía doanh nghiãûp vaì dán cæ, væìa âaím baío âæåüc sæí duûng täúi æu

nguäön ngoaûi tãû âãø âaïp æïng yãu cáöu phaït triãøn kinh tãú cuía âáút næåïc.

• Khuyãún khêch vaì måí räüng âäúi tæåüng thæûc hiãûn caïc giao dëch måïi: giao ngay,

hoaïn âäøi, kyì haûn.

• Coï chênh saïch khuyãún khêch vaì khåi tàng caïc nguäön thu ngoaûi tãû nhæ : khuyãún

khêch xuáút kháøu, tranh thuí sæû taìi tråü, giuïp âåî cuía caïc täø chæïc quäúc tãú, nguäön thu

kiãöu häúi.v.v.

c. Tæìng bæåïc cán bàòng caïn cán thanh toaïn :

Caïn cán thanh toaïn laì mäüt baíng baïo caïo âënh kyì haûch toaïn toaìn bäü caïc giao dëch

giæîa ngæåìi cæ truï vaì ngæåìi khäng cæ truï gäöm : giao dëch vaîng lai (giao dëch vãö haìng

Trang 49

hoaï, dëch vuû, thu nháûp tæì âáöu tæ træûc tiãúp, thu nháûp tæì âáöu tæ vaìo caïc giáúy tåì coï giaï,

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

laîi vay vaì laîi tiãön gæíi næåïc ngoaìi, chuyãøn tiãön mäüt chiãöu vaì caïc giao dëch tæång tæû

khaïc theo quy âënh cuía phaïp luáût) vaì giao dëch väún (giao dëch vãö chuyãøn väún vaìo/ra

khoíi laînh thäø âáút næåïc trong lénh væûc âáöu tæ træûc tiãúp, âáöu tæ vaìo caïc giáúy tåì coï giaï,

vay/traí nåü næåïc ngoaìi, cho vay/thu häöi nåü næåïc ngoaìi, caïc hçnh thæïc âáöu tæ khaïc

theo quy âënh cuía phaïp luáût laìm tàng giaím taìi saín coï hoàûc taìi saín nåü). Nhæ váûy caïn

cán thanh toaïn bao gäöm caïn cán vaîng lai vaì caïn cán väún. Våïi âënh nghéa nhæ trãn

cho tháúy giæîa caïn cán thanh toaïn vaì tyí giaï häúi âoaïi coï mäúi quan hãû ráút chàût cheî. Cå

chãú âiãöu haình tyí giaï häúi âoaïi coï vai troì quan troüng trong viãûc láûp laûi thãú cán bàòng

âäúi ngoaûi cuía nãön kinh tãú åí cáúp âäü vé mä vaì ngæåüc laûi cán bàòng caïn cán thanh toaïn

goïp pháön äøn âënh cung-cáöu ngoaûi tãû trãn thë træåìng nhàòm giaím aïp læûc gáy máút giaï

âäöng tiãön näüi âëa. thæûc tãú trong nhæîng nàm qua chuïng ta luän åí trong tçnh traûng

thám huût caïn cán thanh toaïn, maì âàûc biãût laì caïn cán thæång maûi. Vç váûy âãø tæìng

bæåïc cán bàòng caïn cán thanh toaïn cáön phaíi thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp sau :

(cid:57) Chênh phuí coï chênh saïch khuyãún khêch xuáút kháøu thäng qua æu âaîi vãö thuãú quan,

phi thuãú quan, taìi tråü väún, häù tråü xuáút kháøu .v.v. Âäöng thåìi haûn chãú nháûp kháøu

thäng qua caïc biãûn phaïp nhæ cáúp pheïp, phán bäø haûn ngaûch, måí räüng khung thuãú

suáút; nhàòm tæìng bæåïc ruït ngàõn thám huût caïn cán thæång maûi;

(cid:57) Tiãúp tuûc tranh thuí thu huït vaì sæí duûng coï hiãûu quaí moüi nguäön väún âáöu tæ næåïc

ngoaìi, âàûc biãût laì väún FDI, ODA. Tàng cæåìng quaín lyï vay vaì traí nåü næåïc ngoaìi,

caíi tiãún têch cæûc moüi thuí tuûc âáöu tæ, taûo ra mäi træåìng âáöu tæ thäng thoaïng thæûc

sæû âäúi våïi nhaì âáöu tæ næåïc ngoaìi;

(cid:57) Quaín lyï chàût vaì coï biãûn phaïp xæí lyï nghiãm khàõc âäúi nhæîng hiãûn tæåüng dëch

chuyãøn ngoaûi tãû ra næåïc ngoaìi thäng qua buän baïn ngoaûi tãû traïi pheïp, buän láûu

Trang 50

haìng hoaï .v.v.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

3.2. Giaíi phaïp vi mä åí cáúp âäü tæìng ngán haìng thæång maûi:

3.2.1. Quaín lyï taìi saín nåü, taìi saín coï (ALM):

3.2.1.1. Phán loaûi taìi saín nåü vaì taìi saín coï theo kyì haûn nhàòm xaïc âënh ruíi ro laîi suáút :

Háöu hãút caïc NHTM VN chæa coï thoïi quen nhaûy caím våïi laîi suáút. Trong caïc baïo caïo

taìi chênh, váún âãö kyì haûn cuía taìi saín nåü vaì taìi saín coï chè dæìng laûi åí mæïc âäü phán chia

theo ba hçnh thæïc: ngàõn haûn (âãún 1 nàm), trung haûn (tæì 1 âãún 5 nàm), daìi haûn (trãn 5

nàm ), cho nãn ráút haûn chãú trong viãûc âaïnh giaï ruíi ro laîi suáút. Âãø quaín trë coï hiãûu

quaí taïc âäüng cuía laîi suáút, thiãút nghé caïc ngán haìng nãn thiãút láûp nhæîng baïo caïo âënh

kyì haìng thaïng, quyï chãnh lãûch giæîa taìi saín nåü vaì taìi saín coï theo caïc kyì haûn nhæ :

dæåïi 1 thaïng, 1 âãún 3 thaïng, 3 âãún 6 thaïng, 6 thaïng âãún 1 nàm, 1 âãún 5 nàm, trãn 5

nàm nhàòm âàût chuïng trong mäúi quan hãû våïi âäü nhaûy caím laîi suáút thë træåìng thäng

viãûc aïp duûng caïc mä hçnh kyì haûn âãún haûn, thåìi læåüng, âënh giaï laûi.

3.2.1.2. Phán loaûi taìi saín nåü vaì taìi saín coï theo loaûi ngoaûi tãû nhàòm xaïc âënh ruíi ro tyí

giaï:

Nhæîng khoaín muûc taìi saín nåü vaì taìi saín coï ngoaûi tãû ngoaìi sæû aính hæåíng cuía ruíi ro laîi

suáút coìn phaíi âäúi màût våïi ruíi ro tyí giaï. Do âoï viãûc thiãút láûp caïc baïo caïo traûng thaïi

ngoaûi häúi theo tæìng nhoïm ngoaûi tãû caí khoaín muûc näüi baíng vaì ngoaûi baíng laì ráút cáön

thiãút nhàòm xaïc âënh traûng thaïi ngoaûi tãû roìng cuía tæìng loaûi ngoaûi tãû taûi báút kyì thåìi

âiãøm naìo.

3.2.2. Caïc biãûn phaïp nghiãûp vuû : mua baïn giao ngay (Spots), kyì haûn (Forwards),

hoaïn âäøi (Swaps), tæång lai (Futures), quyãön choün (Options).

3.2.2.1. Sæí duûng nghiãûp vuû mua baïn kyì haûn/tæång lai :

Hiãûn nay, åí næåïc ta chè måïi âæåüc pheïp thæûc hiãûn caïc giao dëch : giao ngay, kyì haûn,

Trang 51

vaì hoaïn âäøi kyì haûn täúi âa âãún 6 thaïng. Âäúi våïi giao dëch tæång lai vaì quyãön choün,

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

tuy chæa coï nhæng mäüt khi kinh tãú thë træåìng phaït triãøn cäüng våïi sæû hçnh thaình thë

træåìng chæïng khoaïn thç táút yãúu caïc loaûi giao dëch naìy cuîng xuáút hiãûn nhàòm âaïp æïng

yãu cáöu cuía thë træåìng.

Trong phaûm vi luáûn aïn naìy, täi xin pheïp trçnh baìy kyî thuáût giao dëch kyì haûn maì caïc

NHTM sæí duûng âãø phuûc vuû cho yãu cáöu kinh doanh cuîng nhæ âaím baío ruíi ro kinh

doanh cuía ngán haìng :

Giao dëch mua baïn ngoaûi tãû coï kyì haûn laì mäüt nghiãûp vuû phæïc taûp, tuy âæåüc sæí duûng

âãø phoìng ngæìa ruíi ro nhæng chênh nghiãûp vuû naìy cuîng chæïa âæûng nhiãöu ruíi ro hån

nghiãûp vuû mua baïn ngoaûi tãû giao ngay. Trong nghiãûp vuû mua baïn ngoaûi tãû giao

ngay, ngán haìng hoaìn toaìn chuí âäüng. Tuìy tçnh hçnh biãún âäüng vãö cung cáöu ngoaûi tãû

ngán haìng aïp duûng caïc loaûi tyí giaï haû tháúp hoàûc náng cao âãø haûn chãú mua vaìo hoàûc

khuyãún khêch mua vaìo. Coìn baïn ngoaûi tãû theo khaí nàng vãö khäúi læåüng ngoaûi tãû ngán

haìng coï maì baïn ra. Táút caí moüi giao dëch mua baïn ngay vaì thanh toaïn ngay (trong

voìng 02 ngaìy laìm viãûc).

Vãö nghiãûp vuû mua baïn ngoaûi tãû kyì haûn laì loaûi giao dëch trong âoï hai bãn (ngán haìng

vaì doanh nghiãûp hoàûc ngán haìng khaïc) cam kãút seî mua vaì seî baïn våïi nhau säú læåüng

ngoaûi tãû theo tyí giaï xaïc âënh vaìo luïc giao dëch, nhæng viãûc thanh toaïn seî âæåüc thæüc

hiãûn trong tæång lai. Do âoï, ngán haìng phaíi tênh toaïn vaì xaïc âënh tyí giaï cho viãûc

thæûc hiãûn giao nháûn vaì thanh toaïn trong tæång lai sao cho mæïc âäü ruíi ro trong phaûm

vi cho pheïp khi tyí giaï coï biãún âäüng. Do âoï, khi thæûc hiãûn nghiãûp vuû mua baïn ngoaûi

tãû coï kyì haûn phaíi xem xeït vaì tênh toaïn chàût cheî caïc màût sau âáy :

(cid:57) Phaíi xaïc âënh âæåüc tyí giaï mua baïn kyì haûn tháût håüp lyï. Nguyãn tàõc chung laì dæûa

Trang 52

vaìo tyí giaï mua baïn ngoaûi tãû coï kyì haûn cuía ngán haìng cäng bäú niãm yãút âãø giao

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

dëch. Tênh toaïn âãø xaïc âënh tyí giaï mua baïn ngoaûi tãû coï kyì haûn cáön xem xeït toaìn

diãûn caïc nhán täú sau âáy :

- Loaûi ngoaûi tãû mua baïn;

- Säú læåüng ngoaûi tãû mua baïn;

- Thåìi gian cuía kyì haûn mua baïn;

- Tyí giaï giao dëch coï kyì haûn do NHNN cäng bäú;

- Tyí giaï giao dëch coï kyì haûn do ngán haìng cäng bäú;

- Tyí giaï giao ngay do ngán haìng cäng bäú;

- Tyí giaï giao ngay (hoàûc coï kyì haûn) cuía mäüt säú ngán haìng låïn trãn âëa baìn

cäng bäú;

- Tyí giaï åí thë træåìng liãn ngán haìng trong næåïc;

- Tyí giaï caïc loaûi ngoaûi tãû trãn thë træåìng quäúc tãú, sæû biãún âäüng vaì dæû kiãún

biãn âäü biãún âäüng (lãn xuäúng, nhiãöu êt);

- Tyí giaï thë træåìng chåü âen trãn âëa baìn ;

- Nhu cáöu cuía khaïch vãö ngoaûi tãû trong tæång lai;

- Khaí nàng nguäön ngoaûi tãû coï thãø mua/baïn âæåüc trong tæång lai;

- Traûng thaïi ngoaûi tãû cuía ngán haìng taûi thåìi âiãøm giao dëch (dæ thæìa hay

thiãúu).

- Laîi suáút cho vay vaì tiãön gæíi ngoaûi tãû vaì VND tæìng kyì haûn cuía ngán haìng

cäng bäú.

Täøng håüp táút caí caïc nhán täú trãn âáy âãø tênh ra tyí giaï giao dëch kyì haûn tháût håüp lyï,

bao gäöm :

- Tyí giaï kyì haûn ngán haìng baïn;

Trang 53

- Tyí giaï kyì haûn ngán haìng mua.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Caïch tênh tyí giaï ngán haìng baïn ngoaûi tãû kyì haûn :

- Láúy tyí giaï giao ngay laìm chuáøn cå baín;

- Tênh giaï chãnh lãûch so våïi tyí giaï giao ngay, trãn cåí såí tyí giaï giao ngay

nhán (x) våïi tyí suáút chãnh lãûch giæîa laîi suáút cho vay VND (tæång æïng kyì

haûn baïn) vaì laîi suáút tiãön gæíi ngoaûi tãû (tæång æïng kyì haûn baïn) nhán (x) våïi

kyì haûn baïn (tênh ra ngaìy) chia (:) cho 360 ngaìy.

Thê duû : ngaìy 01/01/2000, tênh giaï chãnh lãûch baïn USD kyì haûn 6 thaïng

+ Tyí giaï giao ngay USD laì 14.054 VND/USD

+ Laîi suáút cho vay VND kyì haûn 6 thaïng laì 10,2%/nàm

+ laîi suáút tiãön gæíi ngoaûi tãû (USD) kyì haûn 6 thaïng laì 4,75%/nàm

thç giaï chãnh lãûnh baïn USD kyì haûn 6 thaïng laì :

14.054 x (10,2% - 4.75%) x 182 ngaìy

------------------------------------------ = 387VND

360 ngaìy

Goüi 387 VND laì âiãøm SWAP baïn

+ Tyí giaï baïn ngoaûi tãû kyì haûn laì tyí giaï giao ngay cäüng (+) våïi giaï chãnh lãûch

baïn kyì haûn (âiãøm SWAP baïn) :

Nhæ váûy tyí giaï baïn ngoaûi tãû (USD) kyì haûn 6 thaïng (laì 182 ngaìy) laì :

14.054 VND + 387 VND = 14.441 VND / USD

Caïch tênh tyí giaï ngán haìng mua ngoaûi tãû kyì haûn :

- Láúy tyí giaï giao ngay laìm chuáøn cå baín.

- Tênh giaï chãnh lãûch so våïi tyí giaï giao ngay, trãn cåí såí tyí giaï giao ngay

Trang 54

nhán (x) våïi tyí suáút chãnh lãûch giæîa laîi suáút tiãön gæíi VND (tæång æïng kyì

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

haûn mua) vaì laîi suáút cho vay ngoaûi tãû (tæång æïng kyì haûn mua) nhán (x) våïi

kyì haûn mua chia (:) cho 360 ngaìy.

Thê duû : ngaìy 01/01/2000, tênh giaï chãnh lãûch mua ngoaûi tãû (USD) kyì haûn 6

thaïng.

+ Tyí giaï giao ngay USD laì : 14.054 VND/USD

+ laîi suáút tiãön gæíi VND 6 thaïng : 8,04% / nàm

+ Laîi suáút cho vay ngoaûi tãû (USD) 6 thaïng 7,5 % / nàm

thç giaï chãnh lãûch mua ngoaûi tãû (USD) 6 thaïng laì

14.054 x (8,04% - 7,5%) x182 (ngaìy)

------------------------------------------ = 38 VND

360 ngaìy

Goüi 38 VND laì âiãøm SWAP mua

- Tyí giaï mua ngoaûi tãû kyì haûn laì tyí giaï giao ngay cäüng (+) våïi giaï chãnh lãûch

mua kyì haûn (âiãøm SWAP Mua).

Nhæ váûy tyí giaï mua ngoaûi tãû (USD) kyì haûn 6 thaïng (laì 182 ngaìy) laì :

14.054 VND/USD + 38 VND = 14.092 VND/USD

Trong quïa trçnh giao dëch láúy tyí giaï mua baïn ngoaûi tãû coï kyì haûn theo tênh toaïn trãn

âáy laìm cå såí, nhæng phaíi âäúi chiãúu våïi mæïc quy âënh cuía NHNN (theo caïc quyãút

âënh säú 65/1999/QÂ-NHNN7 ngaìy 25/02/1999) âãø quyãút âënh tyí giaï mua baïn

ngoaûi tãû coï kyì haûn khäng væåüt quaï biãn âäü tyí giaï giao dëch kyì haûn do NHNN quy

âënh.

Thê duû : NHNN quy âënh tyí giaï mua baïn kyì haûn giæîa VND vaì USD khäng âæåüc

Trang 55

væåüt quaï giåïi haûn täúi âa cuía tyí giaï giao ngay taûi thåìi âiãøm giao dëch cäüng (+) våïi

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

mæïc tyí lãû pháön tràm cuû thãø so våïi mæïc giåïi haûn täúi âa cuía tyí giaï giao ngay âäúi våïi

tæìng kyì haûn theo qui âënh hiãûn haình, nhæ sau :

- kyì haûn 30 ngaìy 0,58 %

- kyì haûn tæì 31 âãún dæåïi 45 ngaìy 0,87 %

- kyì haûn tæì 45 âãún dæåïi 60 ngaìy 1,16 %

- kyì haûn tæì 60 âãún dæåïi 75 ngaìy 1.45 %

- kyì haûn tæì 75 âãún dæåïi 90 ngaìy 1,75 %

- kyì haûn tæì 90 âãún dæåïi 105 ngaìy 2,04 %

- kyì haûn tæì 105 âãún dæåïi 120 ngaìy 2,33 %

- kyì haûn tæì 120 âãún dæåïi 135 ngaìy 2,62 %

- kyì haûn tæì 135 âãún dæåïi 150 ngaìy 2,92 %

- kyì haûn tæì 150 âãún dæåïi 165 ngaìy 3,21 %

- kyì haûn tæì ngaìy 165 âãún dæåïi 180 ngaìy 3,5 %

Nhæ váûy, mæïc âæåüc cäüng vaìo tyí giaï mua baïn giao ngay våïi kyì haûn 6 thaïng laì :

+ Tyí giaï giao ngay laì : 14.054 VND/USD

+ Mæïc âæåüc cäüng vaìo kyì haûn 6 thaïng laì 1,75% :

14.054 x 3,5 ------------------- = 492 VND

100

+ Tyí giaï mua baïn kyì haûn 6 thaïng laì:

14.054VND + 492 = 14.546 VND/USD

Âäúi chiãúu tyí giaï mua baïn kyì haûn 6 thaïng theo tênh toaïn cuía ngán haìng nhæ trãn. Ngán

haìng coï mäüt khung giaï våïi biãn âäü tæì 14.092 VND/USD âãún 14.441 VND/USD laì dæåïi

mæïc quy âënh cuía NHNN. Nhæ thê duû trãn thç tyí giaï mua ngoaûi tãû USD kyì haûn 6 thaïng

Trang 56

täúi thiãøu laì 14.092 VND/USD cho âãún täúi âa khäng væåüt quaï 14.441VND/USD vaì tyí

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

giaï baïn ngoaûi tãû (USD) kyì haûn 6 thaïng täúi thiãøu laì 14.441VND/USD. Nhæng theo qui

âënh cuía NHNN cho pheïp baïn ngoaûi tãû kyì haûn 6 thaïng laì 14.546 VND/USD. Cho nãn

ngán haìng seî chäút giaï nhæ sau :

- Giaï mua USD kyì haûn 6 thaïng dao âäüng tæì 14.092 âãún 14.441 VND/USD

- Giaï baïn USD kyì haûn 6 thaïng dao âäüng tæì 14.441 âãún 14.546 VND/USD

Nãúu tênh toaïn theo tyí giaï do NHNN cäng bäú thç tyí giaï thæûc tãú cuía Thë træåìng ngoaûi tãû

liãn ngán haìng luän coï xu hæåïng tàng thãm våïi mæïc 0,1%/ngaìy, taûo thaình mäüt hãû säú

tàng laì luyî thæìa N ngaìy cuía 1.001, tæïc laì xu hæåïng tyí giaï thæûc tãú 6 thaïng sau laì :

14.054 x (1,001)132 = 16.036 VND/USD (182 ngaìy træì cho 50 ngaìy nghè). Kãút quaí

trãn caìng cho tháúy sæû báút håüp lyï trong chênh âãöu haình laîi suáút vaì tyí giaï cuía ta hiãûn

nay.

(cid:57) Phaíi xem xeït traûng thaïi ngoaûi tãû âãø giæî khäng væåüt quaï giåïi haûn traûng thaïi ngoaûi tãû

(tæïc laì traûng thaïi dæ thæìa vaì dæ thiãúu) trong mæïc täúi âa âæåüc pheïp duy trç theo quy

âënh cuía NHNN (quyãút âënh säú 18/1998/QÂ-NHNN7 ngaìy 10/01/1998). Táút caí caïc

hoaût âäüng mua vaì maïn ngoaûi tãû bao gäöm caïc phæång thæïc giao dëch : giao ngay

(bàòng tiãön màût hay chuyãøn khoaín) coï kyì haûn vaì hoaïn âäøi phaíi âaím baío cuäúi ngaìy

giæî trong mæïc giåïi haûn qui âënh vãö traûng thaïi ngoaûi tãû cho pheïp. Âäúi våïi giao dëch

kyì haûn, ngán haìng hoaìn toaìn chuí âäüng âãø xem xeït tênh toaïn âãø âaím baío viãûc mua

vaì baïn phaíi nàòm trong mæïc giåïi haûn traûng thaïi ngoaûi tãû âæåüc pheïp theo quy âënh

cuía NHNN. Màûc duì traûng thaïi ngoaûi tãû tênh vaìo cuäúi ngaìy hoaût âäüng cuía Ngán

haìng trong âo bao gäöm :

- Traûng thaïi hiãûn taûi (Spot position) vaì

Trang 57

- Traûng thaïi tæång lai (Forward position)

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

Nhæng âãø âaím baío cho traûng thaïi chung, træåïc hãút vaì cáön thiãút phaíi âaím baío cán bàòng

traûng thaïi tæång lai (Forward position). Do váûy, khi giao dëch mua hoàûc baïn ngoaûi tãû

kyì haûn phaíi tuán thuí nguyãn tàõc cán bàòng, tæïc laì

- Khi mua phaíi baïn âæåüc tæång âæång, hoàûc

- Khi baïn phaíi mua âæåüc tæång âæång

Nãúu traûng thaïi tæång lai khäng cán bàòng thç coï thãø giao dëch qua thë træåìng liãn Ngán

haìng trong næåïc (mua hoàûc baïn coï kyì haûn) âãø cán bàòng.

3.2.2.2. Sæí duûng nghiãûp vuû mua baïn quyãön choün :

Våïi muûc tiãu baío âaím ruíi ro tyí giaï, täi chè xin trçnh baìy vê duû vãö giao dëch mua

quyãön choün (gäöm mua quyãön choün mua vaì mua quyãön choün baïn).

Giaí sæí taûi thåìi âiãøm thaïng 01/200 mäüt ngán haìng VN vay cuía næåïc ngoaìi trë giaï 10

triãûu USD kyì haûn 6 thaïng, âãø cáúp tên duûng cho caïc doanh nghiãûp trong næåïc bàòng

VND tæång âæång 10 x 14.054 = 140.540 triãûu VND. Âãø haûn chãú ruíi ro khi tyí giaï

tàng, ngán haìng tiãún haình mua quyãön choün mua 10 triãûu USD, âaïo haûn vaìo thaïng

07/2000. Giaí sæí giaï quyãön choün (phê) laì 0,01USD/1USD tæång âæång 0,01x10 triãûu

x 14.054 = 1.405 triãûu VND vaì tyí giaï thæûc hiãûn laì 14.441VND/USD. Khi âoï ta coï

luäöng tiãön vaìo thåìi âiãøm âaïo haûn nhæ sau :

Âån vë : triãûu VND

Tyí giaï giao ngay 14.000 14.092 14.441 14.581,5 15.000 16.036

Baïn giao ngay 145.815 150.000 160.360 - - -

Giaï quyãön choün - 1.405 - 1.405 - 1.405 - 1.405 - 1.405 - 1.405

- - - Thæûc thi quyãön choün - - -

144.410 144.410 144.410

Trang 58

- - - Luäöng tiãön ra - 1.405 - 1.405 - 1.405

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

145.815 145.815 145.815

Laîi/läù - 1.405 - 1.405 - 1.405 0 4.185 14.545

Nhæ váûy, ruíi ro tyí giaï âæåüc giåïi haûn båíi mæïc läù giåïi haûn laì 1.405 triãûu VND. Khi tyí

giaï thë træåìng tàng thç ruíi ro tæì khoaín vay ngoaûi tãû âæåüc buì âàõp båíi låüi nhuáûn tæì mua

quyãön choün .

3.2.3. Giaíi phaïp khaïc :

Viãûc sæí duûng nhæîng giaíi phaïp nhæ: dæû baïo thë træåìng, quaín trë haûn mæïc, phaït triãøn

cäng nghãû thäng tin...goïp pháön häù tråü cho nhaì quaín trë ngán haìng thæûc hiãûn coï hiãûu

quaí caïc biãûn phaïp baío âaím ruíi ro âaî nãu trãn. Chàóng haûn caïc ngán haìng cáúp mäüt

haûn mæïc giao dëch vaì mæïc giåïi haûn laîi läù âäúi våïi tæìng nhán viãn viãn cuía mçnh khi

thæûc hiãûn caïc giao dëch mua baïn ngoaûi tãû giao ngay, kyì haûn, hoaïn âäøi... trãn caïc thë

træåìng tiãön tãû trong næåïc vaì quäúc tãú. Mäüt váún âãö maì ngaìy nay aính hæåíng ráút låïn âãún

khaí nàng caûnh tranh vaì quaín trë ngán haìng hiãûn âaûi laì cäng nghãû thäng tin. Cäng

nghãû thäng tin taûo âiãöu kiãûn cho ngán haìng xáy dæûng mäüt hãû thäúng thäng tin quaín

trë (MIS) hiãûu quaí nhåì vaìo sæû táûp trung hoaï dæî liãûu khaïch haìng mäüt caïch tæïc thç taûi

Häüi såí. Nhåì váûy, nhaì quaín trë ngán haìng coï âæåüc nhæîng baïo caïo taìi chênh cho toaìn

hãû thäúng báút kyì luïc naìo dæåïi nhiãöu hçnh thæïc khaïc nhau âãø phán têch âaïnh giaï hoaût

Trang 59

âäüng ngán haìng.

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

PHÁÖN KÃÚT LUÁÛN ----------o0o----------

Trãn cå såí váûn duûng täøng håüp phæång phaïp nghiãn cæïu lyï thuyãút vaì khaío saït mäüt säú

váún âãö thæûc tiãùn, luáûn aïn táûp trung giaíi quyãút mäüt säú näüi dung chuí yãúu sau :

1. Hoaût âäüng ngán haìng trong nãön kinh tãú thë træåìng vaì nhæîng ruíi ro chuí yãúu noïi

chung. Trong âoï âi sáu vaìo viãûc phán têch sæû aính hæåíng, nhæîng biãûn phaïp baío

âaím, cuîng nhæ sæû cáön thiãút cuía viãûc quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi

trong hoaût âäüng kinh doanh ngán haìng.

2. Khaío saït thæûc tãú hoaût âäüng cuía hãû thäúng NHTM trãn âëa baìn Tp.HCM, diãùn biãún

laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi trong thåìi gian qua. Phán têch, âaïnh giaï khaí nàng taïc

âäüng tiãu cæûc âãún kãút quaí kinh doanh cuía caïc NHTM mäüt khi täön taûi sæû khäng

cán xæïng vãö kyì haûn giæîa caïc khoaín muûc taìi saín nåü vaì taìi saín coï, kãø caí trãn baíng

cán âäúi taìi saín láùn ngoaìi baíng cán âäúi taìi saín cuía ngán haìng. Màût khaïc, luáûn aïn

cuîng chè ra nhæîng âiãøm coìn báút håüp lyï trong chênh saïch âiãöu haình laîi suáút vaì tyí

giaï häúi âoaïi cuía Chênh phuí, Ngán haìng Nhaì næåïc.

3. Kãút håüp nghiãn cæïu lyï thuyãút vaì khaío saït, phán têch thæûc tiãùn vãö sæû taïc âäüng vaì

biãûn phaïp baío âaím ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi, luáûn aïn âaî âæa ra mäüt säú giaíi

phaïp goïp pháön xáy dæûng vaì phaït triãøn hãû thäúng NHTM hoaût âäüng mäüt caïch an

toaìn, hiãûu quaí xæïng âaïng våïi vai troì vaì chæïc nàng cuía noï trong nãön kinh tãú :

(cid:57) Nhoïm giaíi phaïp vé mä nhàòm taûo ra mäüt mäi træåìng hoaût âäüng kinh doanh

ngán haìng âa daûng, phong phuï, taûo âiãöu kiãûn vaì âënh hæåïng cho váún âãö hçnh

thaình laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi váûn âäüng theo âuïng quy luáût cuía kinh tãú thë

træåìng vaì nhæîng mäúi quan hãû väún coï cuía noï.

(cid:57) Nhoïm giaíi phaïp vi mä cho pheïp tæìng ngán haìng quaín trë coï hiãûu hoaût âäüng

Trang 60

kinh doanh ngán haìng, giaím thiãøu täúi âa sæû taïc âäüng tiãu cæûc cuía nhæîng biãún

Quaín trë ruíi ro laîi suáút vaì tyí giaï trong hoaût âäüng ngán haìng

âäüng laîi suáút vaì tyí giaï häúi âoaïi thäng qua viãûc sæí duûng linh hoaût caïc nghiãûp

vuû ngán haìng, âàûc biãût laì caïc giao dëch ngoaûi baíng nhæ : giao dëch giao ngay

(Spot), kyì haûn (Forward), hoaïn âäøi (Swap), tæång lai (Future), quyãön choün

(Options). Muäún laìm âæåüc nhæ váûy, caïc ngán haìng cáön thiãút phaíi xáy dæûng

cho âæåüc hãû thäúng baïo caïo phán loaûi kyì haûn taìi saín, baïo caïo traûng thaïi ngoaûi

häúi, dæû baïo thë træåìng ...mäüt caïch nhanh choïng vaì chênh xaïc nhåì vaìo sæû häù

Trang 61

tråü âàõc læûc cuía cäng nghãû thäng tin.