Quy luật m giúp điều tiết và lưu thông hàng hóa kích thích cải tiến kỹ thuật - 2

Chia sẻ: Le Nhu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

98
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

mua theo hợp đồng kinh tế hai chiều. Chính sách này chưa phát huy tác dụng ngay trong năm 1980 mà phải sau đó một năm mới thực sự có tác động tốt . 2.1.2 Sau năm 1986 đến nay *) Sự vận hành giá cả thị trường Giá cả thị trường là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị thị trường của hàng hoá Giá cả thị trường có những chức năng chủ yếu sau đây: + Chức năng thông tin: Những thông tin về giá cả thị trường cho người sản xuất biết được tình hình sản...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quy luật m giúp điều tiết và lưu thông hàng hóa kích thích cải tiến kỹ thuật - 2

mua theo hợp đồng kinh tế hai chiều. Chính sách n ày ch ưa phát huy tác d ụng ngay trong năm 1980 mà phải sau đó một năm m ới thực sự có tác động tốt . 2.1.2 Sau năm 1986 đến nay *) Sự vận h ành giá cả thị trường Giá cả thị trư ờng là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị thị trường của h àng hoá Giá cả thị trư ờng có những chức năng chủ yếu sau đ ây: + Chức năng thông tin: Những thông tin về giá cả thị trường cho người sản xuất biết được tình hình sản xuất trong các ngành, biết được tương quan cung và cầu, biết được sự khan hiếm đôí với các loại hàng hoá. Nhờ đó mà đ ơn vị kinh tế có liên quan ra được những quyết đ ịnh thích hợp. Như vậy những thông tin về giá cả điều chỉnh hướng sản xuất và quy mô sản xuất , từ đó điều chỉnh cơ cấu sản xuất sản phẩm phù hợp với nhu cầu của xã hội. + Chức năng phân bố các nguồn lực kinh tế: Sự biến động của giá cả sẽ dẫn đến sự biến động trong phân bố các nguồn lực kinh tế. Những người sản xuất sẽ chuyển vốn từ nơi giá cả thấp, do đó lợi nhuận thấp đến n ơi có giá cả h àng hoá cao , do đó lợi nhuận cao , tức là các nguồn lực sẽ được chuyển đến nơi mà chúng được sử dụng với hiệu quả cao nhất , cân đối giữa tổng cung và tổng cầu . + Chức n ăng thúc đẩy tiến bộ kỹ thuật: Để có thể cạnh tranh được về giá cả , buộc những người sản xuất phải giảm sản phẩm đ ến mức tối thịêủ bằn cách áp dụng kỹ thuật và công nghệ tiên tiến . Do đó thúc đẩy sự tiến bộ kỹ thuật , công nghệ và sự phát triển lực lượng sản xuất . Ngoài ra giá cả còn thực hiện chức năng phân phối lại .
Do đó việc chuyển sang cơ ch ế một giá - giá cả thị trường dối với tất cả các loại hàng hoá , ch ỉ trừ một số rất ít h àng hoá do nhà nước định giá là b ước chuyển có ý nghĩa quyết định từ cơ ch ế kế hoạch hoá tập trung bao cấp sang cơ ch ế thị trư ờng ở nước ta . Tuy nhiên giá cả thị trường còn phụ thuộc vào các nhân tố sau : + Giá cả thị trường: giá cả thị trư ờng là kết quả của sự cân bằng các giá trị cá biệt của hàng hoá trong cùn một ngành thông qua cạnh tranh. Cạnh tranh trong nội bộ ngành dẫn đến hình thành một giá trị xã hội trung bình . Tu ỳ thuộc vào trình độ phát triển của sức sản xuất của mỗi ngành mà giá trị thị trường có thể ứng với một trong biến áp trư ờng hợp sau : . Trường hợp 1: giá trị thị trường của hàng hoá do giá trị của đại bộ phận h àng hoá được sản xuất ra trong đ iều kiện trung bình quyết định. Đây là trư ờng hợp phổ biến nhất. . Trường hợp 2: giá trị thị trường của hàng hoá do giá trị của đại bộ phận h àng hoá được sản xuất ra trong đ iều kiện xấu quyết định . . Trường hợp 3 : giá trị thị trường hàng hoá do giá trị của đại bộ phận h àng hoá được sản xuất ra trong đ iều kiện tốt quyết định . + Giá trị (hay sức mua) của tiền : Giá trị thị trư ờng tỷ lệ thuận với giá trị thị trường của hàng hoá và tỷ lệ nghịch với giá trị hay sức mua của tiền . Bởi vậy, ngay cả khi giá trị thị trường của hàng hoá không đổi thì giá cả hàng hoá vẫn có thể biến đổi do giá trị của tiền tăng lên hay giảm xuống . Sự ch ênh lệch giữa giá cả thị trường và giá trị thị trường là hiện tư ợng đương nhiên là vẻ đẹp của cơ ch ế thị trư ờng , còn sự phù h ợp giữa chúng là sự ngẫu nhiên.
+ Cung và cầu : Trong nền kinh tế thị trường , cung và cầu là những lực lư ợng hoạt động trên thị trường . Cầu được biểu hiện là nhu cầu của xã hội về hàng hoá được biểu hiện trên thị trư ờng ở một mức giá nhất đ ịnh , nó bị giới hạn bởi khả năng thanh toán của dân cư . Nói cụ thể hơn , cầu là lượng một mặt hàng mà người mua muốn mua ở mức giá nhất định. Nhưng nhân tố ảnh hư ởng tới cầu là thu nhập trung b ình của người tiêu dùng , quy mô thị trường , giá cả và tình trạng của hàng hoá khác, khẩu vị hay sở thích , trong đó thu nhập của người tiêu dùng là quan trọng nhất . Cung được biểu hiện là toàn bộ h àng hoá có trên thị trư ờng và có th ể đưa đ ến ngay thị trường ở một mức giá nhất định . Nói cụ thể hơn cung là lư ợng một mặt hàng mà người bán muốn ở mức giá nhất đ ịnh . Nhưng nhân tố ảnh hư ởng tới cung là sản phẩm sản xuất , đây là nhân tố lớn nhất ảnh hư ởng tới cung , giá cả và tình trạng của hàng hoá khác. Giữa cung và cầu tồn tại một mối quan hệ biện chứng ; sự tác động giữa chúng hình thành nên giá cả cân bằng hay giá cả thị trường , giá cả đó không thể đạt được ngay , mà phải trải qua một thời gian dao động quanh vị trí cân bằng . Đó là thực chất của lý thuyết cung cầu. Cung cầu có quan hệ tương quan m ật thiết với nhau có những chức năng sau đ ây: Tương quan cung và cầu chỉ rõ sản xuất xã hội được phát triển cân đối đ ến mức - nào . Bất kỳ một sự mất cân đối nào trong sản xuất đ ều được phản ánh vào trong tương quan giữa cung và cầu . Tương quan cung và cầu điều chỉnh giá cả thị trường , chính xác hơn là điều chỉnh - sự ch ênh lệch giữa giá cả thị trường với giá trị thị trường . Sự biến đổi của tương quan cung và cầu sẽ dẫn đến sự lên xuống của giá cả thị trư ờng , ngư ợc lại giá cả cũng ảnh
hưởng trở đối với cung và cầu. Cầu biến đổi ngược chiều vói giá cả thị trường và cùng chiều với mức thu nhập còn cung biến đổi ngư ợc chiều với giá cả đầu ra , nhưng cũng biến đổi ngược chiều với giá cả đầu vào . Khi hướng tới trạng thái cân bằng , cung và cầu tạo khả n ăng khôi phục nhưng cân đối đã bị phá hoại trong nền kinh tế. Tuy nhiên sự cân bằng cung cầu là tạm thời , sự không cân bằng giữa cung và cầu là thường xuyên. vì cung và cầu vốn chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố , mà các nhân tố này luôn luôn biến đổi , nên cung và cầu thường xuyên là không cân b ằng . Chính điều n ày đã hình thành quá trình tác động lẫn nhau giữa cung cầu giá cả ; quá trình này đưa đến sự cân b ằng tạm thời giữa cung và cầu. Nh ư vậy trạng thái cân bằng cung cầu là do quá trình mất cân bằng hình thành. Cung và cầu đảm bảo mối liên hệ giữa khâu đầu và khâu cuối của quá trình tái sản - xuất , tức là mối quan hệ giữa sản xuất và tiêu dùng , đồng thời quan hệ cung và cầu còn biểu hiện quan hệ về lợi ích gtữa người sản xuất và ngư ời tiêu dùng , giữa người bán và người mua. + Cạnh tranh trên thị trường : Cạnh tranh là một khái niệm rộng, không những tồn tại trong lĩnh vực kinh tế m à còn tồn tại trong lĩnh vực xã hội . Trong kinh tế thị trường các chủ thể hành vi kinh tế vì lợi ích riêng của bản thân m ình mà tiến hành cạnh tranh với nhau . Cạnh tranh đ ược hiểu là sự đấu tranh giữa các chủ thể hành vi kinh tế nhằm d ành lợi ích tối đa cho mình . Cạnh tranh là yếu tố cơ bản của cơ chế thị trư ờng . Nó là hiện tượng tự nhiên , tất yếu của kinh tế thị trường , ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có cạnh tranh.
Vai trò của cạnh tranh được hiểu qua các chức năng của nó : _ Cạnh tranh là cơ chế điều chỉnh linh hoạt sản xuất xã hội và do đó làm cho sự phân bố các nguồn lực kinh tế của xã hội một cách tối ưu . Mục đích hoật động của các doanh nghiệp là lợi nhuận tối đ a , do đó họ sẽ đầu tư vào nơi có lợi nhuận cao, tức là các nguồn lực kinh tế của xã hội sẽ đ ược chuyển đ ến nơi mà chúng được sử dụng với hiệu quả cao nhất. Cạnh tranh kích thích tiến bộ kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới vào sản xuất . - Người sản xuất nào và kỹ thuật và công ngh ệ sản xuất tiên tiến sẽ th được lợi nhuận siêu ngạch . Do đó cạnh tranh là áp lực đối với ngư ời sản xuất buộc họ phải cải tiến kỹ thuật nhờ đó kỹ thuật và công ngh ệ của to àn xã hội được phát triển. Cạnh tranh góp phần tạo nên cơ sở cho sự phân phối thu nhập lần đầu. Người sản - xuất n ào có năng su ất , chất lư ợng hiệu quả cao sẽ có thu nhập cao ; đồng thời thông qua cạnh tranh nhu cầu của người tiêu dùng được đáp ứng . Cạnh tranh th ường xảy ra mạnh đ ược yếu thua, các chủ thể h ành vi kinh tế thích - ứng với thị trường sẽ tồn tại và phát triển , ngư ợc lại , các chủ thể hành vi kinh tế không thích ứng với thị trư ờng sẽ bị đào thải. Cạnh tranh có nhiều loại , tuỳ theo góc đ ộ nghiên cứu mà phân chia cạnh tranh nội - bộ ngành và cạnh tranh gtữa các ngành, cạnh tranh giữa b ên mua và bên bán ; cạnh tranh giá cả và cạnh tranh phi giá cả …Để nghiên cứu hiệu lực của cơ chế thị trường người ta chú ý đến cạnh tranh ho àn hảo và cạnh tranh không ho àn hảo.
Do đó đ ể phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa , chúng ta cũng phải tạo ra môi trường cạnh tranh b ình đẳng giữa các doanh nghiệp thuộc mọi th ành phần kinh tế . Trong những n ăm 1986,nước ta đã có hàng loạt những cuộc cải cách nhằm đưa nền kinh tế phát triển theo một h ướng mới . Đảng ta đ ã th ẳng thắn nhận biết và phê phán những sai lầm trong những chính sách kinh tế thời kì trước đây. Việc đổi mới n ày đã bắt đầu tạo lập nền móng cho sự chuyển biến từ tư duy giá cả phi thị trường đến tư duy giá cả thị trường. Nó đã tiến hành đ iều chỉnh giá để kích thích sản xuất , tiến tới cải cách toàn bộ hệ thống giá của Nhà nước theo hướng làm cho giá cả phản ánh đầy đ ủ chi phí hợp lý về sản xuất và lưu thông, đ ảm bảo cho ngư ời sản xuất thu được lợi nhuận thoả đáng. Tiếp tục xây dựng nền kinh tế nhiều th ành ph ần và đổi mới quản lý kinh tế, nỗ lực phát huy thế mạnh của các th ành phần kinh tế , vừa cạnh tranh vùa hợp tác bổ sung cho nhau trong nền kinh tế quốc dân. Để thực hiện đ ược điều đó Đảng ta quyết định khẩn trương sắp xếp lại và đổi mới quản lý kinh tế quốc doanh , phát triển có hiệu quả và n ắm những lĩnh vực , ngành then chốt để phát huy hiệu quả trong nền kinh tế. Tiếp tục đổi mới và kiện toàn kinh tế tập thể theo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ , bình đẳng phát huy và kết hợp hài hoà sức mạnh của tập thể và xã viên. Bên cạnh đó kinh tế tư nhân vẫn tiếp tục phát triển trong các lĩnh vực sản xuất theo sự quản lý của Nhà nước. Hướng kinh tế tư bản tư nhân phát triển theo con đường tư bản Nhà nước dưới nhiều hình thức. Từng bước hình thành, mở rộng đồng bộ các thị trường hàng tiêu dùng, tư liệu sản xuất, dịch vụ…tiếp tục đ ổi mới và hoàn thiện công cụ quản lý vĩ mô trọng yếu của Nhà nước. Xây dựng các chính sách tài chính quốc gia và th ực hiện
cải cách cơ b ản tài chính Nhà n ước theo hướng thúc đẩy khai thác tiềm năng tự nhiên của các tầng lớp nhân dân, vừa tích tụ vốn ở đ ơn vị kinh tế vừa đ ảm bảo n guồn vốn tập trung của Nhà nước. *) Sự h ình thành giá cả trong đ iều kiện độc quyền - sự hình thành th ị trường nhà nư ớc với việc nhà nước chủ động mở rộng thị trường trong nước bằng việc bao mua sản phẩm của các xí nghiệp độc quyền thông qua những hợp đồng được kí kết đã giúp tư bản tư nhân khắc phục đ ược một phần khó khăn trong thời kì khủng hoảng thừa, góp phần bảo đảm cho quá trình tái sản xuất được diễn ra bình thường. Các hợp đồng kí kết với nhà nước giúp cho các tổ chức độc quyền tư nhân vừa tiêu thụ được hàng hoá vừa đảm bảo lợi nhuận ổn định vừa khắc phục đ ược tình trạng thiếu nhiên liệu, nguyên liệu chiến lược. - sự tiêu thụ của nh à nước được thực hiện qua những đ ơn đ ặt h àng của nhà nước, quan trọng hơn cả là các đơn đặt hàng quân sự do ngân sách nhà nước chi mỗi ngày m ột tăng. Các hợp đồng n ày đảm bảo cho các độc quyền tư nhân kiếm đ ược khối lượng lợi nhuận lớn và ổn định, vì tỷ suất lợi nhuận của việc sản xuất những h àng hoá đó cao hơn hẳn lợi nhuận thông thường. Trong cơ ch ế thị trường giá cả nông phẩm không chỉ ảnh hưởng đến mức thu nhập, mức sống của người nông dân mà còn ảnh hư ởng đến sản lượng nông sản, đ ến sự ổn định xã hội . Trong những năm đ ược mùa giá cả nông phẩm th ường giảm sút nghiêm trọng , ảnh hưởng xấu đời sống của nhân dân và quy mô sản xuất trong những năm tiếp theo. Do đó nhà n ước cần quy định giá sàn đối với nông phẩm.Để giá sàn đựoc thực hiện trên thực tế thì nhà nước cần có hỗ trợ về tài chính cho các công ty thu mua nông sản.Bên cạnh đó
nhà nước cần phải thực hiện áp dụng giá trần đối với một số loại hàng hoá như giá xăng,giá dầu…nhằm tránh tình trạng một số doanh nghiệp lợi dụng thị trường độc quyền để nâng cao giá cả,hay hạ thấp giá cả làm thị trường mất cân đối,ổn định 2.2.Một số giải pháp nhằm vận dụng tốt hơn trong thời gian tới Theo em, do nước ta vẫn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội nên nền kinh tế nước ta vẫn còn mang nặng tính nông nghiệp lạc hậu ,n ên để vận dụng tốt h ơn quy luật giá trị vào nền kinh tế thị trường thì Đảng và nhà nước cần phải thực hiện tốt một số giải pháp sau: -Đẩy mạnh phân công lao động xã hội nhằm tăng lực lư ợng sản xuất phát triển giúp cho sản xuất càng phát triển hơn. -Phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế và cán bộ khoa học công nghệ cũng như công nhân có trình độ cao -Nâng cao n ăng lực quản lý kinh tế vĩ mô của nhà nước đối với nền kinh tế thị trường -Phải tăng cường liên kết các quan hệ hàng hoá tiền tệ với các quan hệ xã hội -Đề ra các biện pháp nhằm thực hiện tốt các chính sách như :chính sách ruộng đất ,chính sách đầu tư ,chính sách thu ế chính sách giá cả và sản lượn …Nhằm tạo điều kiện phát huy cao tác dụng của quy luật giá trị trong kinh tế xã hội -Phát triển đồng bộ các loại thị trường như thị trư ờng tiêu dùng,dịch vụ… -Phải tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế,chỉ thực hiện đọc quyền một số nghành,một số lĩnh vực vì lợi ích của đất nước,hạn chế độc quyền,đ ặc lợi lũng đoạn thị trường ,khắc phục tình trạng kinh doanh
trái phép trốn lậu thuế,cần tăng cường kiểm tra,kiểm soát và xử lý nghiêm các vi ph ạm làm lành mạnh thị trường Kết luận -Nh ư vậy quy luật giá trị là m ột quy luật kinh tế quan trọng đối với sự hình thành và phát triển nền kinh tế của nước ta trong htời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội .Đó là một quy luật kinh tế căn bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá .Nó có tác dụng đ iều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá ,đồng thời kích thích cải tiến kỹ thuât ,hợp lý hoá sản xuất ,tăng năng xuất lao động ,lực lượng sản xuất xã hội phát triển nhanh và thực hiệ sự lựa chọn tự nhiên,phân hoá người sản xuất h àng hoá thành kẻ giàu người nghèo .Thực tiễn chứng tỏ rằng quy luật giá trị với những biểu hiện của nó như giá cả,tiền tệ, giá trị hàng hoá…là lĩnh vực tác động rất lớn tới đời sống kinh tế xã hội. Đối với nước ta trong th ời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội vẫn còn mang nặng tính nông nghiệp lạc hậu,cơ sở vật chất kỹ thuật còn phụ thuộc các nước khác,tuy nhiên Đảng và nhà nước đã nhận thức đúng đ ắn về tầm quan trọng trong việc đổi mới xã h ội cũng như hiểu rõ vai trò và tác dụng của quy luật giá trị m à từ đó thực hiện nhiều cuộc cải cách kinh tế… tuân theo nhưng nội dung của quy luật giá trị nhằm h ình thành và phát triển nền kinh tế hàng hoá xã hội chủ nghĩa đa dạng và đã đạt đựơc những hiệu quả thành tựu đ áng kể ,tuy nhiên trong thời gian qua sự vận dụng đó còn chưa quán triệt sâu sắc nhiều khi vẫn còn d ập khuôn máy móc,nên cần phải có những biện pháp khắc phục nhanh chóng những sai lầm. liệu tham khảo
Bộ giáo dục và đào tạo, giáo trình Kinh tế chính trị Mác – LêNin, Nhà xuất bản 1. chính trị Quốc gia 2002. Bài “Kinh tế Việt Nam thời kỳ cả n ước cùng xây d ựng xã hội chủ nghĩa 1976- 2. 1995”- sách lịch sử kinh tế quốc dân , NXB giáo dục 1999. Đại học Kinh tế Quốc dân môn lịch sử các học thuyết Kinh tế – Lịch sử các học 3. thuyết kinh tế – Nhà xuất bản thống kê1999. Trần Hậu Thư – Vai trò quản lý của Nhà nước theo nền kinh tế thị trường nước ta, 4. NXB chính trị Quốc gia 1994.